Professional Documents
Culture Documents
GENDER
SEX
masculine feminine
male female
(lalaki) (babae)
Sanggunian:http://edition.cnn.com/2013/12/01/world/meast/saudi-arabia-female-drivers-
detained/
Oryentasyong Seksuwal
263
pagtuturing niya sa sariling katawan (na maaaring mauwi, kung malayang
pinipili, sa pagbabago ng anyo o kung ano ang gagawin sa katawan sa
pamamagitan ng pagpapaopera, gamot, o iba pang paraan) at iba pang
ekspresyon ng kasarian, kasama na ang pananamit, pagsasalita, at pagkilos.
Bago dumating ang mga Espanyol, ayon sa Boxer Codex, ang mga lalaki ay pinapayagang
magkaroon ng maraming asawa subalit maaaring patayin ng lalaki ang kaniyang asawang babae sa
sandaling makita niya itong kasama ng ibang lalaki. Ipinakikita sa kalagayang ito na mas malaki ang
karapatan na tinatamasa ng kalalakihan noon kaysa sa kababaihan
http://www.allphilippines.com/wp-
content/uploads/2010/08/Boxer-
Codex.jpg
Filipinas are brought up to fear men and some never escape the feelings
of inferiority that upbringing creates.
Reared and trained primarily for motherhood or for the religious life,
her education principally undertaken under the supervision of priests and nuns.
Being economically dependent on her men folk, she had to be subservient to
them. Held out as an example was the diffident, chaste, and half-educated
woman, whose all-consuming preoccupation was to save her soul from
perdition and her body from the clutches of the devil incarnate in man. (Garcia,
1965)
Sanggunian: UNDP, USAID (2014). Being LGBT in Asia: The Philippines Country
Report. Bangkok.
277
Paksa: Karahasan sa mga Lalaki, Kababaihan, at LGBT
Karahasan/Diskriminasyon sa Kababaihan
Ang kababaihan, sa Pilipinas man o sa ibang bansa, ay nakararanas ng
pang-aalipusta, hindi makatarungan at di pantay na pakikitungo at karahasan.
Ang mababang pagtingin sa kababaihan ay umiiral na noon pa sa iba’t ibang
kultura at lipunan sa daigdig. Mababanggit ang kaugaliang foot binding noon sa
China na naging dahilan ng pagkakaparalisa ng ilang kababaihan. Ang foot
binding ay isinasagawa ng mga sinaunang babae sa China. Ang mga paa ng
278
mga babaeng ito ay pinapaliit hanggang sa tatlong pulgada gamit ang pagbalot
ng isang pirasong bakal o bubog sa talampakan. Ang korte ng paa ay
pasusunurin sa bakal o bubog sa pamamagitan ng pagbali sa mga buto ng paa
nang paunti-unti gamit ang telang mahigpit na ibinalot sa buong paa.
Ang tawag sa ganitong klase ng mga paa ay lotus feet o lily feet. Halos
isang milenyong umiral ang tradisyong ito. Ang pagkakaroon ng ganitong klase
ng paa sa simula ay kinikilala bilang simbolo ng yaman, ganda, at pagiging
karapat-dapat sa pagpapakasal. Subalit dahil sa ang mga kababaihang ito ay
may bound feet, nalimitahan ang kanilang pagkilos, pakikilahok sa politika, at
ang kanilang pakikisalamuha.
Tinanggal ang ganitong sistema sa China noong 1911 sa panahon ng
panunungkulan ni Sun Yat Sen dahil sa di-mabuting dulot ng tradisyong ito.
https://www.mtholyoke.edu/courses/rschwart/h http://i.dailymail.co.uk/i/pix/2014/06/08/article-
2652228-1E92A95D00000578-
743_964x963.jpg
279
o mental na pananakit o pagpapahirap sa kababaihan, kasama na ang
mga pagbabanta at pagsikil sa kanilang kalayaan.
May ilang kaugalian din sa ibang lipunan na nagpapakita ng
paglabag sa karapatan ng kababaihan. Subalit ang nakakalungkot dito,
ang pagsasagawa nito ay nag-uugat sa maling paniniwala. Mababanggit
na halimbawa ang breast ironing o breast flattening sa Africa.
280
Ang karahasan sa kababaihan ay hindi lamang problema sa Pilipinas kundi
pati narin sa buong daigdig. Sa katunayan, itinakda ang Nobyembre 25 bilang
International Day for the Elimination of Violence Against Women. Tunghayan mo ang
istadistika sa susunod na pahina.
Isa sa apat na mga babaeng kasal na may edad 15-49 ang nakaranas
ng emosyonal, pisikal at/o pananakit na sekswal mula sa kanilang mga
asawa.
281
Karahasan sa Kalalakihan
pinagbabantaan ka ng karahasan.
sinasaktan ka na(emosyonal o pisikial)
humihingi ng tawad, nangangakong magbabago, at nagbibigay ng
suhol.
Paulit-ulit ang ganiong pangyayari.
Kadalasang mas dumadalas ang pananakit at karahasan at mas
tumitindi sa paglipas ng panahon.
283
ARALIN 3: Tugon sa Mga Isyu sa Kasarian at Lipuna
Paksa: Ang mga Prinsipyo ng Yogyakarta
http://www.un.org/sg/img/ban
kimoon/ban_ki-
moon_portrait.jpg Ito ang mga katagang winika ni dating UN Secretary
Prinsipyo 1
Prinsipyo 2
KALAYAAN SA DISKRIMINASYON
Prinsipyo 4
285
Prinsipyo 16
Prinsipyo 25
SA BUHAY-PAMPUBLIKO
1. Nilalayon nitong itaguyod ang tunay na pagkakapantay-pantay sakababaihan. Inaatasan nito ang mga
estado na magdala ng konkretong resultasa buhay ng kababaihan.
2. Kasama rito ang prinsipyo ng obligasyon ng estado. Ibig sabihin, may mgaresponsibilidad ang estado sa
kababaihan na kailanma’y hindi nito maaring bawiin.
3. Ipinagbabawal nito ang lahat ng aksiyon o patakarang umaagrabyado sa kababaihan, anumang layunin
ng mga ito.
4. Inaatasan nito ang mga state parties na sugpuin ang anumang paglabag sa karapatan ng kababaihan
hindi lamang ng mga institusyon at opisyal sa gobyerno, kundi gayundin ng mga pribadong indibidwal o
grupo.
1. Bilang state party sa CEDAW, kinikilala ng Pilipinas na laganap pa rin ang diskriminasyon at di-
pagkakapantay-pantay sa karapatan ng babae, at may tungkulin ang estado na solusyunan ito. May
tungkulin ang State parties na igalang, ipagtanggol at itaguyod ang karapatan ng kababaihan.
4. Ipatupad ang lahat ng patakaran para wakasan ang diskriminasyon at maglagay ng mga epektibong
mekanismo at sistema kung saan maaring humingi ng hustisya ang babae sa paglabag ng kanilan karapatan;
287
Paksa: Tugon ng Pamahaalaang Pilipinas sa mga Isyu ng Karahasan at
Diskriminasiyon
http://www.bcs.gov.ph/files/sp/Pinay_Komiks.pdf
288
Paksa: Magna Carta Of Women
Bukod saAnti-Violence Against Women Act, ang Magna Carta for Women
ay isa ring batas na nagbibigay proteksyon sa mga kababaihan. Basahin ang teksto
upang malaman mo kung patungkol saan ang batas na ito.
*Ang tinatawag na Marginalized Women ay ang mga babaeng mahirap o nasa di panatag na
kalagayan. Sila ang mga wala o may limitadong kakayahan namatamo ang mga batayang
pangangailangan at serbisyo. Kabilang dito ang mga kababaihang manggagawa, maralitang
tagalungsod, magsasaka at manggagawang bukid, mangingisda, migrante, at kababaihang
Moro at katutubo.
320
RESPONSIBILIDAD NG PAMAHALAAN
321
#HeForShe
Both men and women should feel free to be sensitive. Both men and
women should feel free to be strong. It is time that we all perceive gender on a
spectrum, instead of two sets of opposing ideals.
If we stop defining each other by what we are not, and start defining
ourselves by who we are, we can all be freer, and this is what HeForShe is
about. It’s about freedom
I want men to take up this mantle so that their daughters, sisters, and
mothers can be free from prejudice, but also so that their sons have permission
to be vulnerable and human too, reclaim those parts of themselves they
abandoned, and in doing so, be a more true and complete version of
themselves.
You might be thinking, “Who is this Harry Potter girl, and what is she
doing speaking at the UN?” And, it’s a really good question. I’ve been asking
myself the same thing.
All I know is that I care about this problem, and I want to make it better.
And, having seen what I’ve seen, and given the chance, I feel it is my
responsibility to say something.
Statesman Edmund Burke said, “All that is needed for the forces of evil
to triumph is for good men and women to do nothing.”
327
In my nervousness for this speech and in my moments of
doubt, I told myself firmly, “If not me, who? If not now, when?” If you
have similar doubts when opportunities are presented to you, I hope
those words will be helpful. Because the reality is that if we do
nothing, it will take seventy-five years, or for me to be nearly 100,
before women can expect to be paid the same as men for the same
work. 15.5 million girls will be married in the next 16 years as
children. And at current rates, it won't be until 2086 before all rural
African girls can have a secondary education.
If you believe in equality, you might be one of those
inadvertent feminists that I spoke of earlier, and for this, I applaud
you. We are struggling for a uniting word, but the good news is, we
have a uniting movement. It is called HeForShe. I invite you to step
forward, to be seen and to ask yourself, “If not me, who? If not now,
when?”
Sanggunian:http://sociology.about.com/od/Current-Events-in-Sociological-
Context/fl/Full-Transcript-of-Emma-Watsons-Speech-on-Gender-Equality-at-the-
UN.htm
328
Glosaryo
Anti-Violence Against Women and Their Children Act - Isang batas na nagsasaad ng mga
karahasan laban sa kababaihan at kanilang mga anak, nagbibigay ng lunas at proteksiyon sa mga
biktima nito, at nagtatalaga ng mga kaukulang parusa sa mga lumalabag dito.
Bakla – Lalaking nakaramdam ng atraksiyon sa kapwa lalaki, may iilang bakla ang nagdadamit at
kumikilos na parang babae.
Female Genital Mutilation – Isang prosesong pagbabago sa ari ng kababaihan (bata o matanda) nang
walang anumang benepisyong medikal.
Foot Binding - Ito ay isinasagawa ng mga sinaunang babae sa China. Ang mga paa ng mga babaeng
ito ay pinapaliit hanggang tatlong pulgada gamit ang pagbalot ng isang pirasong bakal o bubog sa
talampakan.
GABRIELA (General Assembly Binding Women for Reforms Integrity, Leadership and Action) –
Isang samahan sa Pilipinas na
laban sa iba’t ibang porma ng karahasang nararanasan ng kababaihan na tinaguriang bilang Seven
Deadly Sins Against Women.
Gender – Tumutukoy sa panlipunang gampanin, kilos, at gawain na itinakda ng lipunan para sa mga
babae at lalaki.
Marginalized Women - Mga babaeng mahirap o nasa di-panatag na kalagayan. Sila ang mga wala o
329
may limitadong kakayahan namatamo ang mga batayang pangangailangan at serbisyo.
Lesbian– Tinatawag ding tomboy, mga babae na ang kilos at damdamin ay panlalaki; babaeng may
pusong lalaki at umiibig sa kapwa babae.
LGBTQ - Isang inisyal na tumutukoy sa lesbiyan, bakla, bi-sexual, transgender, at mga di tiyak.
Transgender - kung ang isang tao ay nakararamdam na siya ay nabubuhay sa maling katawan, ang
kanyang pag-iisip ang pangangatawan ay hindi magkatugma , siya ay maaring may transgender na
katauhan.
Queer o Questioning - mga taong hindi pa tiyak o hindi pa sigurado ang kanilang sekswal na
pagkakakilanlan.
Purdah – Pagsasagawa ng mga Muslim at ilang Hindu sa India ng pagtatabing ng tela sa kababaihan
upang maitago ang kanilang mukha at maging ang hubog ng kanilang katawan.
330
331
332
333
290
291
292
270
272
273
274
275
266
267
268
268
269
270
271
272
273
274
275
276
300
301
1.
302
303
304
305
306
307
308
309
310