Professional Documents
Culture Documents
Ikatlong Markahan Handouts KI
Ikatlong Markahan Handouts KI
Kababaihan
Ano ba ang karahasan sa kababaihan? Ayon sa
United Nations, ang karahasan sa kababaihan
(violence against women) ay anumang karahasang
nauugat sa kasarian na humahantong sa pisikal,
seksuwal o mental na pananakit o pagpapahirap sa
kababaihan, kasama na ang mga pagbabanta at
pagsikil sa kanilang kalayaan.
• Ang kababaihan, sa Pilipinas man o sa ibang
bansa, ay nakararanas ng pang-aalipusta,
hindi makatarungan at di pantay na
pakikitungo at karahasan.
• Ang mababang pagtingin sa kababaihan ay
umiiral na noon pa sa iba’t ibang kultura at
lipunan sa daigdig.
• Mababanggit ang kaugaliang foot binding
noon sa China na naging dahilan ng
pagkakaparalisa ng ilang kababaihan.
FOOT BINDING sa CHINA
BREAST IRONING o BREAST FLATTENING sa (7) sex trafficking at prostitusyon.
CAMEROON, AFRICA
• Ang breast ironing o breast flattening ay Karahasan sa Kalalakihan
isang kaugalian sa bansang Cameroon sa
kontinente ng Africa. Ayon sa inilabas na ulat ng Mayo Clinic,
• Ito ang pagbabayo o pagmamasahe ng hindi lamang kababaihan ang biktima ng
dibdib ng batang nagdadalaga sa karahasan na nagaganap sa isang relasyon o
pamamagitan ng bato, martilyo o spatula ang tinatawag na domestic violence, maging
na pinainit sa apoy. ang kalalakihan ay biktima rin.
• May pananaliksik noong 2006 na • Ayon pa sa ulat, ang ganitong uri ng
nagsasabing 24% ng mga batang babaeng karahasan sa mga lalaki ay hindi madaling
may edad siyam ay apektado nito. makita o kilalanin. Ang ganitong uri ng
• Ipinapaliwanag ng ina sa anak na ang karahasan ay may iba’t ibang uri;
pagsagsagawa nito ay normal lamang at emosyonal, seksuwal, pisikal, at banta ng
ang mga dahilan nito ay upang: maiwasan pang-aabuso. Tandaan din na ito ay
ang maaaring maganap sa heterosexual at
(1) maagang pagbubuntis ng anak; homosexual na relasyon. Ngayon, iyong
(2) paghinto sa pag-aaral; at tunghayan ang mga palatandaan ng
(3) pagkagahasa. ganitong uri ng karahasan.
• Ang mga dahilan na nabanggit ay mula sa
paniniwala ng ina na ang paglaki ng dibdib Ikaw ay nakararanas ng domestic violence kung
ng anak ay ang iyong kapareha ay:
maaaring tinatawag ka sa ibang pangalang hindi
makatawag- maganda para sa iyo at sa ibang tao,
pansin sa mga iniinsulto ka;
lalaki upang sila pinipigilan ka sa pagpasok sa trabaho o
ay gahasain. paaralan;
pinipigilan kang makipagkita sa iyong
pamilya o mga kaibigan; sinusubukan kang
kontrolin sa paggastos sa pera, saan ka
pupunta at kung ano ang iyong mga isusuot;
nagseselos at palagi kang pinagdududahan
na nanloloko;
ISTADISTIKA NG KARAHASAN SA KABABAIHAN
nagagalit kung umiinom ng alak o
gumagamit ng droga;
Isa sa bawat limang babae na nasa edad 15-
pinagbabantaan ka na sasaktan;
49 ang nakaranas ng pananakit na pisikal
sinisipa, sinasampal, sinasakal o sinasaktan
simula edad 15, anim na porsyento ang
ang iyong mga anak o mga alagang hayop;
nakaranas ng pananakit na pisikal.
pinipilit kang makipagtalik kahit labag sa
6% ng mga babaeng 15-49 ang nakaranas
iyong kalooban at
ng pananakit na seksuwal
sinisisi ka sa kanyang pananakit o sinasabi
Isa sa apat na mga babaeng kasal na may
sa iyo na nararapat lamang sa iyo ang
edad 15-49 ang nakaranas ng emosyonal,
ginagawa niya sa iyo.
pisikal at/o pananakit na sekswal mula sa
kanilang mga asawa.
Ito naman ay para sa mga bakla, bisexual at
Mula sa mga babaeng may asawa at kasal
transgender:
na nakaranas ng pisikal/seksuwal na pang-
Pinagbabantaan kang sasabihin sa iyong
aabuso sa loob ng 12 buwan bago ang
pamilya, mga kaibigan at mga kakilala ang
sarbey, 65% ang nagsabing sila ay
iyong oryentasyong seksuwal at
nakaranas ng pananakit.
pagkakakilanlang pangkasarian
Sinasabi sa iyo na hindi tutulungan ng
Ang GABRIELA (General Assembly Binding
pamahalaan ang mga gay, bi-sexual at
Women for Reforms, Integrity, Equality,
transgender
Leadership, and Action) ay isang samahan sa
Sinasabi sa iyo na ang mga lalaki ay natural
Pilipinas na laban sa iba’t ibang porma ng
na bayolente
karahasang nararanasan ng kababaihan na
tinagurian nilang Seven Deadly Sins Against
Maari mong malamang inaabuso ka na kung
Women. Ang mga ito ay ang :
napapansin mo ang ganitong pangyayari:
(1) pambubugbog/pananakit,
pinagbabantaan ka ng karahasan.
(2) panggagahasa,
(3) incest at iba pang seksuwal na pang-aabuso, sinasaktan ka na(emosyonal o pisikial)
(4) sexual harassment, humihingi ng tawad, nangangakong
(5)sexual discrimination at exploitation, magbabago, at nagbibigay ng suhol.
(6) limitadong access sa reproductive health, Paulit-ulit ang ganiong pangyayari.
Kadalasang mas dumadalas ang pananakit
at karahasan at mas tumitindi sa paglipas ng
panahon. Prinsipyo 12
ANG KARAPATAN SA TRABAHO
ARALIN 3 – TUGON SA MGA ISYU SA KASARIAN AT
LIPUNAN Ang lahat ay may karapatan sa disente at
produktibong trabaho, samakatarungan at
Paksa: Ang mga Prinsipyo ng Yogyakarta paborableng mga kondisyon sa paggawa, at sa
proteksyon laban sa disempleyo atdiskriminasiyong
Sa patuloy na hayagang pakikilahok ng mga nag-uugat sa oryentasyong seksuwal o
LGBT sa lipunan, patuloy ring lumalakas ang pagkakakilanlang pangkasarian.
kanilang boses upang tugunan ang kanilang mga
hinaing tungkol sa di-pantay na pagtingin at Prinsipyo 16
karapatan. Nasa 27 eksperto sa oryentasyong ANG KARAPATAN SA EDUKASYON
seksuwal at pagkakakilanlang pangkasarian (sexual
orientation at gender identity o SOGI) na nagmula Ang lahat ay may karapatan sa edukasyon nang
sa iba’t ibang bahagi ng daigdig ang nagtipon-tipon walang diskriminasiyong nag-uugat at sanhi ng
sa Yogyakarta, Indonesia noong ika-6 hanggang ika- oryentasyong seksuwal at pagkakakilanlang
9 ng Nobyembre, 2006 upang pagtibayin ang mga pangkasarian.
prinsipyong makatutulong sa pagkakapantay-
pantay ng mga LGBT. Ito ay binubuo ng 29 na Prinsipyo 25
prinsipyong nakaayon sa Pandaigdigang Batas ng ANG KARAPATANG LUMAHOK SABUHAY-
mga Karapatang Pantao (Universal Declaration of PAMPUBLIKO
Human Rights o UDHR) at ilang mga Bawat mamamayan ay may karapatang sumali sa
rekomendasiyon. mga usaping publiko, kabilang ang karapatang
mahalal, lumahok sa pagbubuo ng mga patakarang
Prinsipyo 1 maykinalaman sa kaniyang kapakanan; at upang
ANG KARAPATAN SA UNIBERSAL NA mabigyan ngpantayna serbisyo-publiko at trabaho sa
PAGTATAMASA NG MGA KARAPATANG PANTAO mga pampublikong ahensiya, kabilang ang
pagseserbisyo sa pulisya at militar, nang walang
diskriminasiyong sanhi ng oryentasyong seksuwal o
Lahat ng tao ay isinilang na malaya at pantay sa
pagkakakilanlang pangkasarian.
dignidad at mga karapatan. Bawat isa, anuman ang
oryentasyong seksuwal at pagkakakilanlang
Paksa: Convention on the Elimination of All Forms
pangkasarian ay nararapat na ganap na magtamasa
of Discrimination Against Women
ng lahat ng karapatang pantao.
Ano ang CEDAW?
Prinsipyo 2
ANG MGA KARAPATAN SA PAGKAKAPANTAY
Ang CEDAW ay ang Convention on the
PANTAY ATKALAYAAN SA DISKRIMINASYON
Elimination of All Forms of Discrimination Against
Women. Karaniwang inilalarawan bilang
Bawat isa ay may karapatang magtamasa ng lahat
International Bill for Women, kilala din ito bilang
ng karapatang pantao nang walang
The Women’s Convention o ang United Nations
diskriminasiyong nag-uugat saoryentasyong
Treaty for the Rights of Women. Ito ang kauna-
seksuwal o pagkakakilanlang pangkasarian. Dapat
unahan at tanging internasyunal na kasunduan na
kilalanin na ang lahat ay pantay-pantay sa batas at
komprehensibong tumatalakay sa karapatan ng
sa proteksiyon nito, nang walang anumang
kababaihan hindi lamang sa sibil at politikal na
diskriminasiyon, kahit may nasasangkot na iba pang
larangan kundi gayundin sa aspetong kultural,
karapatang pantao. Ipagbabawal sa batas ang
pang-ekonomiya, panlipunan at pampamilya.
ganoong diskriminasiyon at titiyakin, para sa lahat.
Inaprubahan ng United Nations General Assembly
ang CEDAW noong Disyembre 18, 1979 noong UN
Prinsipyo 4
Decade for Women. Pumirma ang Pilipinas sa
ANG KARAPATAN SA BUHAY
CEDAW noong Hulyo 15, 1980, at niratipika ito
noong Agosto 5, 1981. Kasunod sa Convention of
Karapatan ng lahat ang mabuhay. Walang sinuman
the Rights of the Child, ang CEDAW ang
ang maaaring basta na lamang pagkaitan ng buhay
pangalawang kasunduan na may pinakamaraming
sa anumang dahilan, kabilang ang may kaugnayan
bansang nagratipika.Umaabot na sa 180 bansa
sa oryentasyong seksuwal o pagkakakilanlang
mula sa 191 na lumagda o State parties noong
pangkasarian. Ang parusang kamatayan ay hindi
Marso 2005. Unang ipinatupad ang kasunduan
ipapataw sa sinuman dahil sa consensual sexual
noong Setyembre 3, 1981 o 25 taon na ang
activity ngmga taong nasa wastong gulang o batay
nakakaraan noong 2006, pero kaunti pa lang ang
sa oryentasyong seksuwal o pagkakakilanlang
nakakaalam nito.
pangkasarian.
Paano nilalayon ng CEDAW na wakasan ang mga biktima nito,at nagtatalaga ng mga kaukulang
diskriminasyon sa kababaihan? parusa sa mga lumalabag dito.
1. Nilalayon nitong itaguyod ang tunay na
pagkakapantay-pantay sa kababaihan. Inaatasan Sino-sino ang puwedeng mabigyan ng proteksiyon
nito ang mga estado na magdala ng konkretong ng batas na ito?
resultasa buhay ng kababaihan.
2. Kasama rito ang prinsipyo ng obligasyon ng Ang mabibigyan ng proteksiyon ng batas na
estado. Ibig sabihin, may mgaresponsibilidad ang ito ay ang kababaihan at kanilang mga anak. Ang
estado sa kababaihan na kailanma’y hindi nito “kababaihan” sa ilalim ng batas na ito ay
maaring bawiin. tumutukoy sa kasalukuyan o dating asawang
3. Ipinagbabawal nito ang lahat ng aksiyon o babae, babaeng may kasalukuyan o nakaraang
patakarang umaagrabyado sa kababaihan, relasyon sa isang lalaki, at babaeng nagkaroon
anumang layunin ng mga ito. ng anak sa isang karelasyon. Ang “mga anak”
4. Inaatasan nito ang mga state parties na sugpuin naman ay tumutukoy sa mga anak ng babaeng
ang anumang paglabag sa karapatan ng kababaihan inabuso, mga anak na wala pang labing-walong (18)
hindi lamang ng mga institusyon at opisyal sa taong gulang, lehitimo man o hindi at mga anak na
gobyerno, kundi gayundin ng mga pribadong may edad na labing-walong (18) taon at pataas na
indibidwal o grupo. wala pang kakayahang alagaan o ipagtanggol ang
5. Kinikilala nito ang kapangyarihan ng kultura at sarili, kabilang na rin ang mga hindi tunay na anak
tradisyon sa pagpigil ng karapatan ng babae, at ng isang babae ngunit nasa ilalim ng kaniyang
hinahamon nito ang State parties na baguhin ang pangangalaga.
mga stereotype, kostumbre at mga gawi na
nagdidiskrimina sa babae.
Sino-sino ang posibleng magsagawa ng krimen ng
Ano ang epekto ng pagpirma at pagratipika ng pang-aabuso at pananakit at maaring kasuhan ng
Pilipinas sa CEDAW? batas na ito?
Bilang state party sa CEDAW, kinikilala ng Ang mga maaring magsagawa ng krimeng
Pilipinas na laganap pa rin ang diskriminasyon at di- ito at maaring managot sa ilalim ng batas na ito ay
pagkakapantay-pantay sa karapatan ng babae, at ang mga kasalukuyan at dating asawang lalaki, mga
may tungkulin ang estado na solusyunan ito. May kasalukuyan at dating kasintahan at live-in
tungkulin ang State parties na igalang, ipagtanggol partners na lalaki, mga lalaking nagkaroon ng anak
at itaguyod ang karapatan ng kababaihan. sa babae, at mga lalaking nagkaroon ng “sexual or
dating relationship” sa babae.
Ang mga State parties ay inaasahang: Ano ang Magna Carta for Women?
1. ipawalang-bisa ang lahat ng batas at mga Ang Magna Carta for Women ay
nakagawiang nagdidiskrimina; isinabatas noong Hulyo 8, 2008 upang alisin ang
2. Ipatupad ang lahat ng patakaran para lahat ng uri ng diskriminasiyon laban sa kababaihan
wakasan ang diskriminasyon at maglagay at sa halip ay itaguyod ang pagkakapantay-pantay
ng mga epektibong mekanismo at sistema ng mga babae at lalaki sa lahat ng bagay, alinsunod
kung saan maaring humingi ng hustisya ang sa mga batas ng Pilipinas at mga pandaigdigang
babae sa paglabag ng kanilan karapatan; instrumento, lalo na ang Convention on the
3. Itaguyod ang pagkakapantay-pantay sa Elimination of All Forms of Discrimination Against
pamamagitan ng iba’t ibang hakbang Women o CEDAW.
kondisyon at karampatang aksiyon;at Layunin nito na itaguyod ang husay at galing
4. Gumawa ng pambansang ulat kada apat (4) ng bawat babae at ang potensiyal nila bilang alagad
na taon tungkol sa mga isinagawang ng pagbabago at pag-unlad, sa pamamagitan ng
hakbang para matupad ang mga tungkulin pagkilala at pagtanggap sa katotohanan na ang
sa kasunduan. mga karapatan ng kababaihan ay karapatang
pantao.
Paksa: Tugon ng Pamahaalaang Pilipinas sa mga
Isyu ng Karahasan at Diskriminasiyon RESPONSIBILIDAD NG PAMAHALAAN
Itinalaga ng Magna Carta for Women ang
Anti-Violence Against Women and Their Children Pamahalaan bilang pangunahing tagapagpatupad
Act (“primary duty bearer”) ng komprehensibong
batas na ito.Ginawa na tuwirang responsibilidad ng
Ang Anti-Violence Against Women and pamahalaan na proteksyunan ang kababaihan sa
Their Children Act ay isang batas na nagsasaad ng lahat ng uri ng diskriminasiyon at ipagtanggol ang
mga karahasan laban sa kababaihan at kanilang kanilang mga karapatan.
mga anak, nagbibigay ng lunas at proteksiyon sa
Katuwang ang mga ahensya at yunit nito, SOURCES:
maglalatag ang pamahalaan ng mga nararapat at
mabisang paraan upang maisakatuparan ang mga Books
layunin ng batas. Kabilang sa mga paraan na ito ang Driscoll, Emelda T. Class and Gender in the
paglikha at pagpapatupad ng mga batas, patakaran Phillippines: Ethnographic Interviews with Female
at programa na nagsasaalang-alang sa mga Employer-Female Domestic Dyads. Syracuse
pangangailangan ng mga babae, tungo sa kanilang University. 2011.
kahusayan at kabutihan. Gagawa rin ng mga
hakbang ang pamahalaan upang marepaso o Mead, Margaret. Sex and Temperament in Three
maalis ang mga batas, patakaran, programa, at Primitive Societies. HarperCollins Publishers, 1963.
polisiya na nagpapalala sa diskriminasiyon laban sa
kababaihan. UNDP, USAID (2014), Being LGBT in Asia: The
Ang isa pang hamon ng batas sa Philippines Country
pamahalaan ay ang basagin ang mga stereotype at Report.
tanggalin ang mga istrukturang panlipunan tulad ng
kostumbre, tradisyon, paniniwala, salita at gawi na Online Sources
nagpapahiwatig nang hindi pantay ang mga babae Violence Against Women and their Children
at lalaki. http://www.bcs.gov.ph/files/sp/Pinay_Komiks.pdf