Barangay: Bangka at Lipunan

Efren B. Isorena

Discipline: Social Science

Abstract:
Unang natukoy ni Juan de Plasencia (1589) ang ugnayan sa pagitan ng bangka at lipunan dito sa Filipinas.

Sa mga lipunang mandaragat ng Timog-Silangang Asya at Pasipiko, hayag ang ganitong ugnayan.

Nananatili rin itong mahalagang bahagi ng kanilang kasaysayan at napayagang yumabong sa lipunan. Ang

kolonisasyong Espanyol sa Filipinas ay tila tahasang pumutol sa pagsulong ng katutubong lipunang

Filipino sa larangang maritimo. Nagbunga ito sa unti-unting pagkawala ng mga kaukulang tradisyon at ng

mga kaakibat nitong kulturang materyal. Nanganganib na ring mabaon sa limot ang kakaunting nalalabing

alaala ng bayan ukol sa mga sinaunang tradisyon ng pandaragat at kultura ng bangka sa unti-unting

marhinalisasyon ng mga taong nagtataglay ng mga nasabing alaala. Layunin ng papel na ito na tuklasin

ang isang mahalagang aspekto ng ating kasaysayang maritimo—ang paggamit ng simbolismo ng bangka

sa sinaunang lipunang baranganiko. Dalawang katanungan ang gagabay sa pag-aaral na ito: 1) Paano ang

bangkang barangay ang nagging simbolikong bangka ng sinaunang lipunang Filipino? 2) Paano ang naging

pagganap ng lipunan sang-ayon sa modelong bangka? Mula sa pagsusuri, lumilitaw na mahalaga ang

paggamit ng simbolismong bangka sa sinaunang lipunang Filipino dahil ang bangka ang nagsilbing

mikrokosmo ng lipunan kung saan gumanap ito na lugar upang epektibong masubok ang mga kasunduang

panlipunan at mga itinatag na institusyong pambayan.

Juan de Plasencia (1589) was the first to note the relationship between boat and society in the early

Philippine communities. Among maritime societies in Southeast Asia and the Pacific, the use of boat

symbolisms in the ordering of early societies was more pronounced and was reflected in the histories and

was allowed to fully develop. Spanish colonization of the Philippines abruptly aborted further

development of the early Philippine maritime culture along baranganic line. As a consequence, early

Filipino maritime traditions and the corresponding material cultures gradually vanished (and continue to

vanish). Relics and memories of these ancient past confront the threat of being forgotten as a result of the
marginalisation of people who continue to possess them. The objective of this paper is to rediscover some

of the important aspects of our maritime history. For this particular study, it would be the use of boat

symbolism in the ordering of the early or Pre-Hispanic Filipino society. The study is guided by two

questions: 1) How did the barangay came to be regarded as the symbolic boat for early Filipino society?

And, 2 ) How did the baranganic society acted out the role within the boat-society? Analysis shows that

boats served as the microcosm of early Filipino society providing the venue for validation and legitimation

of social relationships and institutions.

FULL TEXT: