Rachunkowość zarządcza - ćwiczenia dr A.

Wiercińska

Rachunkowość zarządcza – ćwiczenia1

1
Zbiór zadań opracowany na podstawie materiałów własnych oraz zbiorów zadań z rachunkowości zarządczej autorów:
M.Ossowski, J.Wermut, P.Lech.
Strona 1
Rachunkowość zarządcza - ćwiczenia dr A. Wiercińska

Informacje o prowadzącym:
Prowadząca E-mail Lokalizacja i godziny konsultacji
dr Aleksandra Wiercińska aleksandra.wiercinska@ug.edu.pl Wydział Zarządzania , p. 204
wtorek 13:00 – 15:00

Informacje o przedmiocie
Opis
Na zajęciach zostaną zaprezentowane zagadnienia dotyczące wykorzystania systemu rachunkowości w
przedsiębiorstwie do podejmowania decyzji. Studenci nabędą wiedzę i umiejętności w zakresie stosowania
podstawowych narzędzi rachunkowości zarządczej oraz zapoznają się z problematyką decyzyjnych i kontrolnych
aspektów rachunkowości.

Program zajęć:

1. Klasyfikacja kosztów na potrzeby rachunkowości zarządczej

2. Metody podziału kosztów na stałe i zmienne
3. Rachunek kosztów pełnych a rachunek kosztów zmiennych
4. Wieloblokowy i wielostopniowy rachunek wyników
5. Analiza progu rentowności
6. Krótkookresowe problemy decyzyjne
7. Rachunek kosztów działań

Literatura :

1. M. Ossowski, Rachunkowość zarządcza, WSFIR, Sopot 2005

2. S. Sojak, Rachunkowość zarządcza, TNOIK, Toruń 2003
3. J. Wermut, Rachunkowość zarządcza – podręcznik ze zbiorem przykładów, ODDK, Gdańsk 2006
4. Rachunkowość zarządcza i rachunek kosztów, praca zbiorowa pod redakcją K. G. Świderskiej, t. I i II, Difin,
Warszawa 2002

Zasady zaliczenia :
Ocenie podlegać będzie :
1) aktywność i przygotowanie do zajęć (0-6),
2) prezentacja (0-4 pkt)
3) kolokwium (40 pkt)
Zaliczenie uzyska osoba, która uzyska minimum 25 punktów.

Strona 2
Rachunkowość zarządcza - ćwiczenia dr A. Wiercińska

1. Rachunkowość finansowa a rachunkowość zarządcza.

Klasyfikacja kosztów na potrzeby rachunkowości zarządczej

Zadanie 1. Przyporządkuj stwierdzenia do odpowiedniego miejsca w tabeli.

Płaszczyzna porównań Rachunkowość finansowa Rachunkowość zarządcza

Cele
Odbiorcy
Uregulowania
Horyzont czasu
Wycena
Częstotliwość raportowania
Priorytety
Metody

1. Dostarczanie danych dla planowania i kontroli.

2. Brak regulacji prawnych.
3. Ściśle określone okresy (rok, miesiąc).
4. Użytkownicy wewnętrzni.
5. Różne metody, stosowane wg. potrzeb
6. Przedstawienie sytuacji finansowo-majątkowej podmiotu w sposób jasny i rzetelny.
7. Uregulowania ustawowe, rozporządzenia, regulacje międzynarodowe.
8. Bierna rejestracja zdarzeń minionych.
9. Waluta danego kraju.
10. Zorientowana na przyszłość.
11. Dokładność, prawidłowość i sprawdzalność.
12. Mierniki wartościowe i naturalne.
13. Użytkownicy zewnętrzni.
14. Jednolite i ściśle określone.
15. Szybkość, efektywność i istotność.
16. Elastyczna w zależności od potrzeb.

Zadanie 2. Uzupełnij:

Rachunkowość finansowa – to system …………………….…………………………... odzwierciedlającej w formie

…………….. zjawiska i procesy gospodarcze oraz ………………………….……………. oraz
………………………… podmiotów gospodarczych, obejmujący swym zasięgiem następujące części:
1) ……………………………………………..,
2) …………………………………………….,
3) ………………………………………………………………………………………………………….,
4) ………………………………………………………….,
5) ……………………………………………………,
6) …………………………………………………………..,
7) ………………………………………………………………..

Rachunkowość zarządcza - jest to swobodnie kształtowany ………………………………….., gdzie procesy

opisywane w formie, która służy dla celów ………………... Wynika stąd, że rachunkowość zarządcza wykorzystywana

Strona 3
Rachunkowość zarządcza - ćwiczenia dr A. Wiercińska
jest przede wszystkim w ……………….. i ………………….., i obsługuje głównie …………………… użytkowników
informacji.

Rachunkowość zarządcza obejmuje ……………….. i ………………, które mają za zadanie ułatwić zarządzającym i
wykonawcom …………………………………….. oraz koordynację i współdziałanie, a dzięki temu osiąganie celów
organizacji w sposób efektywny.

Zadanie 3. Wyjaśnij pojęcia:

Koszt
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
Wydatek
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
Strata
nadzwyczajna ………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
Przychód
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
Wpływ
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
Zysk
nadzwyczajny ………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………

Zadanie 4. Określ charakter poniższych zdarzeń oraz ustal wartość przychodów, kosztów, zysków, strat, wpływów i
wydatków.
lp. zdarzenie kwota
1. Wypłacono wynagrodzenia pracownikom 18 000
2. Naliczono planową amortyzację środków trwałych 5 000
3. Wystawiono fakturę za sprzedane wyroby 7 000
4. Otrzymano przelew od kontrahenta z tytułu zapłaty za fakturę 7 000
5. Spłacono ratę kredytu bankowego 2 000
6. Sporządzono listę płac za dany miesiąc 30 000
7. Naliczono odsetki od środków pieniężnych na rachunku bankowym 200
8. Wydano do zużycia w produkcji materiały 10 000
9. W wyniku powodzi zniszczeniu uległy materiały w magazynie 1 500
10. Wypłacono pracownikowi zaliczkę 500
11. Otrzymano fakturę za wynajem pomieszczeń służbowych 4 000
12. Urząd skarbowy zwrócił na rachunek przedsiębiorstwa nadpłatę podatku dochodowego 700

lp. charakter zdarzenia kwota

1. PRZYCHODY
2. KOSZTY
3. ZYSKI
4. STRATY
5. WPŁYWY
6. WYDATKI

Strona 4
Rachunkowość zarządcza - ćwiczenia dr A. Wiercińska
Zadanie 5. Źródło: M. Ossowski, Rachunkowość Zarządcza, 2004r., s. 31

Zadanie 6. Przedsiębiorstwo produkcyjne wytwarzające obuwie sportowe poniosło w danym okresie następujące
koszty:

lp. koszt kwota

1. Energia elektryczna zużyta w hali produkcyjnej 18 000
2. Amortyzacja maszyn służących do obróbki wyrobów 5 000
3. Wynagrodzenie pracowników bezpośrednio produkcyjnych 7 000
4. Składki ubezpieczeń społecznych pracowników bezpośrednio produkcyjnych opłacane przez 2 000
pracodawcę
5. Spłacono ratę kredytu bankowego 3 000
6. Wynagrodzenie kierownika wydziału produkcyjnego 30 000
7. Podatek od nieruchomości (hala produkcyjna) 200
8. Zużyte do produkcji obuwia materiały 10 000

Polecenie:
1. Ustal wartość pośrednich i bezpośrednich kosztów wytwarzania.

lp. koszty wytwarzania: kwota

1. pośrednie
2. bezpośrednie

Strona 5
Rachunkowość zarządcza - ćwiczenia dr A. Wiercińska
Zadanie 7. Przyporządkuj kategorie kosztów występujące w przedsiębiorstwie produkcyjnym „Bucik”, do
odpowiednich zespołów kont: zespołu „4” – koszty według rodzaju oraz do zespołu „5” – koszty wg. typów
działalności i ich rozliczenie

1. Materiały biurowe przekazane do zużycia

2. Wynagrodzenia brutto kierownictwa wydziału produkcyjnego
3. Woda zużyta w wydziale produkcyjnym
4. Obciążające pracodawcę składki na ubezpieczenia społeczne naliczone od
wynagrodzeń pracowników bezpośrednio produkcyjnych
5. Materiały wydane do zużycia przy produkcji wyrobów
6. Transport materiałów podstawowych – faktura od dostawcy
7. Odpis amortyzacyjny maszyn w hali produkcyjnej
8. Wypłacone ryczałty za używanie do celów służbowych własnych samochodów
9. Sprzątanie pomieszczeń biurowych – faktura od wykonawcy
10. Energia elektryczna zużyta w wydziale produkcyjnym

zespół „4” pozycje Zespół „5” – koszty wg typów pozycje

– koszty według rodzaju działalności i ich rozliczenie
1………………………………….. 1………………………………
2………………………………….. 2……………………………….
3………………………………….. 3………………………………
4………………………………….. 4………………………………
5………………………………….. 5………………………………
6…………………………………… 6………………………………
7……………………………………….
Zadanie 10. Zdolność produkcyjna przedsiębiorstwa „Kotylion” to 10 000 szt. W ciągu roku ponosi ono koszty stałe
w wysokości 1 200 000 zł, oraz koszty zmienne wynoszące 800 zł na 1 produkt „K”. Ustal jednostkowe koszty własne
dla trzech rozmiarów produkcji: 6000, 8000 i 10 000 szt., z wyodrębnieniem kosztów stałych i koszów zmiennych.
Skomentuj wyniki.

KOSZTY Rozmiary produkcji

6000 8000 10 000
jkz
jks
jkc

……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………

Zadanie 11. Na podstawie poniższych danych o kosztach całkowitych ustal dla każdego wariantu typ zmienności
kosztów metodą graficzną.

Wielkość produkcji Koszty całkowite poszczególnych wariantów

w szt. I II III IV V
100 10 15 20 25 50
200 21 15 40 47 50
300 33 30 60 67 50
400 46 30 80 85 50
500 60 50 100 101 50
600 75 50 120 115 50

Strona 6
Rachunkowość zarządcza - ćwiczenia dr A. Wiercińska

2. Metody podziału kosztów na stałe i zmienne

I. Analiza księgowa
Polega na przeglądzie kosztów pod względem reagowania na wielkość produkcji i umownym zakwalifikowaniu ich
do stałych bądź zmiennych.

II. Analiza inżynieryjna

Polega na pomiarze zużycia czynników produkcji na podst. analizy technicznej produktu, technologii i procesu
produkcyjnego.

III. Metody statystyczne

Opierają się na danych liczbowych z przeszłości, za pomocą których szacuje się funkcję wyrażającą zależności
pomiędzy produkcją a kosztami. Metody 1- 4 opisują liniową zależność, natomiast metoda 5 –zależność nieliniową

1. Prezentacja graficzna (wykres)

Na osi X wyznaczamy rozmiary produkcji, na osi Y odpowiadające im koszty. Zaznaczamy punkty przecięcia
wielkości produkcji i kosztów oraz wizualnie dopasowujemy do nich linie tak, by odchylenia od poszczególnych
punktów były jak najmniejsze. Linia ta przedstawia tendencje zachowania kosztów. Nachylenie linii wyraża koszty
zmienne, natomiast przesilcie linii osi Y – poziom kosztów stałych.

Naniesione na płaszczyźnie punkty przecięcia wielkości produkcji i odpowiadających im kosztów, są podstawą do przeprowadzenia
linii kosztów w taki sposób, aby odchylenia poszczególnych punktów od wyznaczonej linii były jak najmniejsze. Nakreślona linia
przedstawia tendencję zachowania się kosztów względem rozmiarów produkcji. Nachylenie tej linii determinuje poziom kosztów
zmiennych, natomiast przecięcie się jej z osią Y wyznacza poziom kosztów stałych. Relacje te zaprezentowane zostały na wykresie.

Koszty całkowite w zł
(Y)

· ·
·
· · Poziom kosztów
zmiennych
·
Poziom kosztów stałych

(q1) (q2) (q3) (q4) (q5)

Wielkość produkcji w sztukach (X)

2. Metoda wielkości krańcowych

Polega na wybraniu z szeregu danych wielkości najniższych oraz najwyższych wielkości produkcji oraz
odpowiadających im kosztom.
Jeżeli funkcję kosztów możemy określić jako y = kjz *x +KS to:

koszty max x – koszty min x

kjz = ---------------------------------------- KS = koszty max x (min x) – kjz * max x (min x)
max x – min x

gdzie x – rozmiar produkcji

Strona 7
Rachunkowość zarządcza - ćwiczenia dr A. Wiercińska

3. Metoda średnich podokresów

Jest rozszerzeniem metody wielkości krańcowych. Dane liczbowe porządkujemy od najniższych do najwyższych i
dzielimy na 2 równe grupy. W przypadku gdy liczba danych w szeregu jest nieparzysta możliwe jest zrezygnowanie
z jednej skrajnej wielkości i wówczas dane można podzielić na dwie równe części, lub też podzielić je tak, że jedna
z grup będzie miała o jedną pozycje więcej. Następnie obliczamy średnie wartości kosztów i produkcji dla obu grup.
Dalej postępujemy jak w przypadku metody wielkości krańcowych.

4. Metoda regresji
Istotą metody regresji jest jak najlepsze dopasowanie linii kosztów do kosztów rzeczywistych. Stosuję się tego
najczęściej metodę najmniejszych kwadratów. Polega ona na znalezieniu takiego równania linii prostej kosztów,
aby suma kwadratów pionowych odległości pomiędzy tą linią, a danymi rzeczywistymi była mniejsza niż suma
kwadratów odległości miedzy danymi empirycznymi, a jakąkolwiek inną krzywą.

W pierwszym etapie wylicza się średnią wielkość produkcji (śrq) i średnią wartość kosztów (śry) w badanym okresie.
Następnie określa się różnice pomiędzy wielkościami produkcji i kosztów w poszczególnych okresach
sprawozdawczych, a przeciętnymi wielkościami wyznaczonymi w pierwszym etapie.

W kolejnych etapach na podstawie przeprowadzonych obliczeń odchyleń wylicza się:

 sumę kwadratów odchyleń wielkości produkcji – czyli (qi – śrq)2
 sumę iloczynów odchyleń wielkości produkcji i odchyleń kosztów – czyli (qi – śrq)(yi – śry)

Na zakończenie wyznacza się parametry linii regresji:

(qi – śrq) (yi – śry)
kjz =
(qi – śrq)2

śr
KS = yi – kjz śrq

5. Krzywa doświadczenia produkcyjnego

Opisuje zależność nieliniową występującą najczęściej w odniesieniu do nowej produkcji lub technologii , w okresie
zdobywania doświadczeń i uczenia się. W miarę opanowywania procesu produkcyjnego niektóre pozycje kosztów
zmiennych wykazuję tendencje spadkową na jednostkę produkcji (robocizna bezpośrednia, materiałów itp.).
_______________________________________________________________________________________________

Zadanie 1. Koszty produkcji kalkulatorów są kosztami mieszanymi. Dane dotyczące wielkości produkcji i kosztów za
kilka ostatnich miesięcy są następujące:

Miesiące Jednostki produkcji Koszty w zł

I 20 300 154 000
II 20 850 155 200
III 17 000 139 000
IV 18 900 144 700
V 22 300 165 000
VI 25 000 170 000

Polecenie: Ustalić funkcję kosztów oraz podać wartość kosztów produkcji 18 000 kalkulatorów stosując metodę:

a) wielkości krańcowych,
b) średnich podokresów,
c) najmniejszych kwadratów.

Strona 8
Rachunkowość zarządcza - ćwiczenia dr A. Wiercińska
Zadanie 2. Źródło: M. Ossowski, Rachunkowość zarządcza, 2004r., s. 48

Zadanie 3. Źródło: op.cit s. 49

Polecenie: Dokonaj podziału kosztów na stałe i zmienne zgodnie z metodą:

a) wielkości krańcowych,
b) średnich podokresów,
c) najmniejszych kwadratów.

Strona 9
Rachunkowość zarządcza - ćwiczenia dr A. Wiercińska

3. Rachunek kosztów pełnych a rachunek kosztów zmiennych

Rachunek kosztów zmiennych – produktom przypisuje się tylko koszty zmienne wytwarzania natomiast koszty
stałe wytwarzania traktowane są jako koszty okresu. Produkcję zakończoną oraz w toku wycenia się tylko wg
kosztów zmiennych (materiały bezpośr., robocizna bezpośr., zmienne koszty wydziałowe).

Przychody za sprzedaży
- Koszty zmienne sprzedanej produkcji
Nadwyżka cenowa

Nadwyżka cenowa
- Koszty stałe(wydziałowe, ogólnozakładowe, sprzedaży)
Zysk (strata) na sprzedaży

Nc = x*(c-kjz) lub Nc = P-K

Rachunek kosztów pełnych – produktom przypisuje się zarówno koszty zmienne jak i stałe. Koszty produkcji
obciążają zarówno produkty zakończone jak i niezakończone. Koszty ogólnozakładowe i koszty sprzedaży w
całości obciążają rachunek zysków i strat danego okresu.

Zadanie 1. Przedsiębiorstwo „Juna” wyprodukowała i sprzedała niżej podaną liczbę produktów „J” w latach 2010-
2011:

2010 rok 2011 rok

Stan początkowy zapasów - 2 000
Produkcja bieżącego okresu 16 000 17 000
Sprzedaż bieżącego okresu 14 000 18 000
Stan końcowy zapasów 2 000 1 000

Pozostałe dane finansowe:

Jednostkowe koszty zmienne: 2010r. 2011r
- materiały bezpośrednie 2 zł 2 zł
- robocizna bezpośrednia 1,5 zł 1 zł
- zmienne koszty wydziałowe 1 zł 1 zł
4,5 zł 4 zł

Stałe koszty wydziałowe 20 000 zł

Stale koszty zarządu i sprzedaży 8 000 zł

Cena produktu J – 8 zł

Polecenia:
1. Ustalić wynik finansowy oraz dokonać wyceny zapasu końcowego produkcji stosując rachunek kosztów
pełnych a następnie rachunek kosztów zmiennych wyceniając produkcję sprzedaną wg. zasady:
a) FIFO
b) LIFO
c) wg przeciętnego kosztu wytworzenia

Strona 10
Rachunkowość zarządcza - ćwiczenia dr A. Wiercińska

Strona 11
Rachunkowość zarządcza - ćwiczenia dr A. Wiercińska

Wielostopniowy i wieloblokowy rachunek kosztów i wyników

- rachunek kosztów zmiennych produkcji wieloasortymentowej,

- koszty stałe przypisuje się indywidualnie do poszczególnych asortymentów produktów – nie stanowią one jednego
bloku, lecz składają się z wielu segmentów,
-ustala się tyle stopni marż brutto, ile jest wyodrębnionych obiektów kosztów,
-marże brutto służą do oceny rentowności obiektów kosztów.
_______________________________________________________________________________________

Przychody ze sprzedaży poszczególnych wyrobów

- koszty zmienne wytworzenia i sprzedaży poszczególnych wyrobów
= Marża brutto I (rentowność pojedynczego produktu)
- koszty stałe indywidualne produktów (np. opłaty licencyjne, koszty reklamy)
= Marża brutto II (rentowność pojedynczego produktu na poz. ind. kosztu wytw.)
Suma marż brutto II
- Koszty stałe produktów (np. energia elektryczne, amortyzacja maszyn)
= Marża brutto III (rentowność grup asortymentowych)
Suma marż brutto III
- Koszty stałe wydziałów produkcyjnych
=Marża brutto IV (rentowność poszczególnych wydziałów produkcyjnych)
Suma marż brutto IV
- Koszty stałe zarządu i sprzedaży
=Wynik operacyjny przedsiębiorstwa.
____________________________________________________________________________________
Zadanie 2. Przedsiębiorstwo produkuje 6 rodzajów rowerów (Alfa, Beta, Citron, Delfa, Miki, Gufi)) w ramach 3 grup
asortymentowych (Rowery miejskie, Rowery Górskie, Rowery dziecięce). Wyroby są wytwarzane w 3 wydziałach
produkcyjnych X ,Y i Z. Koszty stałe grupy Rowery miejskie wytwarzanej wyłącznie w wydziale X wynoszą 240 000
zł. Koszty stałe grupy Rowery Górskie, które wytwarzane są w wydziale Y wynoszą 120 000zł. Koszty stałe Rowerów
dziecięcych wytwarzanych w wydziale Z wynoszą 150 000zł. Część kosztów stałych wydziału X i Y dotyczą jedynie
Rowerów miejskich i górskich i wynoszą 210 000zł. Pozostałe dane znajdują się w poniższej tabeli.

Rowery miejskie Rowery górskie Rowery dziecięce

Założenia
Alfa Beta Citron Delfa Miki Gufi
Sprzedaż w szt. 1 000 2 000 500 200 600 800
Cena w zł 600 400 800 1000 300 200
Kjz w zł 300 210 350 450 120 90
Koszty stałe
3000 3600 5000 4500 1000 600
indywidualne
Koszty stałe
150 000
zarządu
Koszty stałe
75 000
sprzedaży

Polecenie: Sporządź rachunek wyników zgodnie z założeniami wielostopniowego i wieloblokowego rachunku

kosztów zmiennych.

Strona 12
Rachunkowość zarządcza - ćwiczenia dr A. Wiercińska

Rowery Rowery
Rowery miejskie Razem Razem Razem
treść górskie dziecięce Razem
Rm Rg Rd
Alfa Beta Citron Delfa Miki Gufi
(1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9) (10) (11)
1. Przychody
netto ze
sprzedaży
2. Koszty
zmienne
3. Marża brutto
I
4. Koszty stałe
indywidualne
5. Marża brutto
II
6. Koszty stałe
wg.
Asortymentów
7. Marża brutto
III
8. Suma marż III
9. Koszty stałe
wydziału X i Y
10. Marża brutto
IV
11. Koszty stałe
zarządu
12. Koszty stałe
sprzedaży
13. Wynik
operacyjny
przedsiębiorstwa

Strona 13
Rachunkowość zarządcza - ćwiczenia dr A. Wiercińska

4. Analiza zależności „produkcja-koszt-zysk”

-to badanie relacji pomiędzy kosztami a rozmiarami produkcji oraz ich wpływu na zysk, opiera się na równaniach:

a) kosztów: K= kjz x +KS

b) zysku na sprzedaży Z= c x – kjz x –KS =(c-kjz) x – KS

Przychody i koszty w tym modelu są zależne od wielkości produkcji. Koszty stałe, w tym stałe koszty wytwarzania,
koszty stałe ogólnozakładowe i koszty stałe sprzedaży, zgodnie z modelem kosztów zmiennych traktowane sa jako
koszty okresu. Przekształcając powyższy wzór zysku otrzymujemy formuły wyznaczające inne wielkości tj. wielkości
produkcji, przy której osiągnie się planowany zysk (x), ceny sprzedaży, która zapewni osiągnięcie planowego zysku,
przy określonych rozmiarach produkcji (c), poziomu kosztów, które zapewniłyby osiągnięcie planowego zysku przy
określonej cenie i rozmiarze produkcji :

KS + Z KS + Z KS+Z
X = ---------------- c= ------------- +kjz KS= (c - kjz) x – Z kjz = c - ----------
c – kjz x x

Próg rentowności produkcji jednorodnej

a) ilościowy – ile produktów musimy sprzedać aby przychody wystarczyły na pokrycie kosztów zmiennych oraz
stałych
KS
PR il = --------------
c – kjz

b) wartościowy – jaki przychód ze sprzedaży musimy osiągnąć by wystarczył on na pokrycie kosztów

KS
PR w = ------------- PRw = PRil c
1- kjz/c

Wskaźnik pokrycia – jaka część przychodu(ceny jednostkowej) pozostaje po odjęciu kosztów zmiennych
(jednostkowego kosztu zmiennego) sprzedanej produkcji na pokrycie kosztów stałych okresu i na zysk.

kjz KZ
Wpo = 1- --------- = 1 - -----------
c P
Wskaźnik pewności – o jaką część można zmniejszyć maksymalne lub normalne rozmiary produkcji pozostając nadal
w strefie zysków
PRil PRw
Wpe = 1- ------------- = 1 - --------------
xmax c xmax

Próg rentowności produkcji złożonej z różnych asortymentów

W warunkach produkcji złożonej istnieje wiele możliwych struktur ilościowych produkcji, zapewniających znalezienie
się w progu rentowności. Stąd jest oczywiste, że próg rentowności warunkach produkcji mieszanej można wyznaczyć
tylko dla określonej jej struktury, ponieważ zmiana tej struktury zmienia miejsce progu.

KS ∑ kjz x
PR w = --------- gdzie śr. Wpo = 1 - -------------
śrWpo ∑cx

Strona 14
Rachunkowość zarządcza - ćwiczenia dr A. Wiercińska

Zadanie1. Firma produkcyjna sprzedaje produkt L za 15 zł/szt. Planuje ona uzyskać zysk w przyszłym roku na kwotę
13 000. Stałe koszty firmy wynoszą 5400 a koszty zmienne wytworzenia produktu L wynoszą 6 zł.
Polecenia:
1. Ile produktów należy sprzedać by firma znalazła się w progu rentowności?
2. Ile produktów należy sprzedać by firma uzyskała planowany zysk?
3. Zakładając 15 % wzrost kosztów stałych i 20 % wzrost zmiennych, ile produktów należy sprzedać by osiągnąć
planowany zysk?

Zadanie 2. Firma produkcyjno-handlowa planuje otwarcie kolejnego punktu sprzedaży. Na początku można by
sprzedawać w nim jeden rodzaj produktu według ceny za szt. 20 zł. Zdolność punktu wynosiłaby 3000 szt.
miesięcznie. Przewidywane koszty zmienne na 1 produkt:
Koszt produktu 10 zł
Koszt dostawy 1 zł

Przewidywane koszty stałe miesięcznie:

Wynajem pomieszczenia 1000 zł
Wynagrodzenia pracowników 4000 zł
Energia 1000 zł
Pozostałe 2500 zł
Polecenia:
1. Ustalić miesięczny próg rentowności wyrażony w ilości produktów i w wartości sprzedaży dla:
a) według podanych danych
b) zakładając wzrost kosztów o 20 %
c) zakładając prowizję dla pracowników od sprzedaży 1 produktu wynoszącą 1 zł
2. Ustalić wielkość sprzedaży wg założeń pkt.1 a, 1b, 1c by firma osiągnęła zysk 10 000 zł/m-c
3. Obliczyć wskaźniki: pokrycia i pewności dla wszystkich wariantów oraz je zinterpretować.

Zadanie 3. Firma MARKO produkuje trzy rodzaje wyrobów: A, B i C. Dane o ilości produkcji, cenach i kosztach
prezentują się następująco:

Produkt x c kjz
w tys. szt. w zł
A 20 400 200
B 40 600 360
C 60 1000 700
Roczne koszty stałe : 3 430 000
Polecenia:
1. Obliczyć próg rentowności wyrażony wartością sprzedaży
2. Ustalić ilość poszczególnych produktów, których sprzedaż zapewni firmie znalezienie się w progu rentowności.

Zadanie 4. Firma ABC – producent odbiorników telewizyjnych- produkuje i sprzedaje 3 rodzaje telewizorów: 21”, 25”
i 28”. Miesięczne zdolności produkcyjne pozwalają na wytworzenie 10 000 szt. odbiorników, z czego 6 000 to
odbiorniki 21”, 1000 szt 25” oraz 3000 szt 28”.Całkowite miesięczne koszty stałe wynoszą 1 000 000 zł, a aktualne
ceny sprzedaży i zmienne jednostkowe koszty wytworzenia poszczególnych odbiorników prezentuje poniższe
zestawienie:
Rodzaj odbiornika c (zł) kjz (zł)
21” 950 700
25” 1150 800
28” 1500 900
Polecenia:
1. Obliczyć próg rentowności wyrażony wartością sprzedaży
2. Ustalić ilość poszczególnych produktów, których sprzedaż zapewni firmie znalezienie się w progu rentowności.

Strona 15
Rachunkowość zarządcza - ćwiczenia dr A. Wiercińska

5. Problemy krótkoterminowe

Zarząd przedsiębiorstwa kierując jednostką napotyka na wiele problemów decyzyjnych, które mają bezpośredni
wpływ na zyskowność spółki. Badając zależności pomiędzy rozmiarami produkcji, kosztami i zyskiem zarządzający
mogą sprawdzać opłacalność różnych wariantów decyzyjnych, głównie poprzez rachunek krótkookresowy.
Decyzje te mogą w głównej mierze dotyczyć:
- doboru przedmiotu produkcji,
- rezygnacji z produktu przynoszącego stratę,
- wytwarzania bądź zakupienie składnika niezbędnego do produkcji wyrobów,
- wyboru wariantu technologicznego produkcji,
- przyjęcia specjalnego zamówienie według niższych cen.

1. Dobór przedmiotu produkcji

Planowanie produkcji jest jednym z ważniejszych zadań mających na celu maksymalizację zysku
przedsiębiorstwa. Co i ile wytwarzać należy do powszechnie podejmowanych w przedsiębiorstwach decyzji.
Należy się tu kierować przede wszystkim nadwyżką cenową produktu , która jest stałą na jednostkę i najlepiej
obrazuje opłacalność produkcji danego wyrobu.
Przy doborze struktury produkcji możemy mieć do czynienia z dwoma sytuacjami:
a) nie występują czynniki ograniczające – co jest rzadko spotykane, można się tu kierować nadwyżką cenową
produktu, bez dodatkowych utrudnień.
b) występują czynniki ograniczające w postaci rzadkich zasobów, gdzie wyróżnić można kilka wariantów:
Wariant I – występuje 1 czynnik ograniczający
W tym przypadku ustalamy wielkość nadwyżki cenowej na jednostkę czynnika ograniczającego produkcję – im
ona wyższa, tym produkcja danego wyrobu jest bardziej opłacalna.
Wariant II – występują 2 lub więcej ograniczenia, z których jedno najbardziej ogranicza produkcje wszystkich
wyrobów
Przeprowadzamy analizę czynników w celu wyróżnienia tego, który najbardziej ogranicza produkcję wszystkich
wyrobów – jest to możliwe w przypadku niewielkiej liczby produktów oraz czynników ograniczających.
Wariant III – występuje wiele różnych ograniczeń, które mają różne znaczenie dla poszczególnych produktów
Optymalna struktura produkcji jest możliwa do ustalenia poprzez zbadanie wszystkich możliwych wariantów
produkcji z uwzględnieniem najkorzystniejszego wykorzystania rzadkich zasobów – stosuje się do tego metodę
simplex (programowanie liniowe).

2. Rezygnacji z produktu przynoszącego stratę

Kształtując strukturę produkcji zarządzający często stają przed problemem rezygnacji z wyrobu, który w
rachunku wyników wykazuje stratę. Warto jednak zauważyć, że wyeliminowanie danego wyrobu (usługi) może
pociągnąć za sobą negatywne skutki, w postaci zmniejszenia zysku wypracowanego przez przedsiębiorstwo.
Podejmując decyzję dotyczącą eliminacji produktu, powinniśmy opierać się na porównaniu dotychczasowej stratna
produkcie z kosztami stałymi, jakimi dany wyrób jest obciążony. Jeżeli strata jest mniejsza, to należy kontynuować
nierentowną na pierwszy rzut oka produkcję, jeżeli mniejsza – zaprzestać wytwarzania.

3. Wytworzyć czy kupić?

W przypadku, w którym zarządzający przedsiębiorstwem mają możliwość zakupienia elementu potrzebnego do
wytworzenia danego produktu, mając jednocześnie możliwość jego wyprodukowania, stają przed decyzją
„wytworzyć czy kupić?”. Należy tu rozważyć różnicę pomiędzy ceną jaką musimy za daną część składową zapłacić,
z kosztami, których można uniknąć nie produkując jej we własnej firmie. Jeżeli cena okaże się wyższa, należy
podjąć produkcję, jeżeli niższa to opłaca się dokonać zakupu. Istotne jest pamiętanie o kosztach stałych, które mogą
być zaabsorbowane przez rozważaną produkcję (o ile nie wykorzystujemy w pełni zdolności produkcyjnej).

Strona 16
Rachunkowość zarządcza - ćwiczenia dr A. Wiercińska

Dobór przedmiotu produkcji.

Zadanie1. Przedsiębiorstwo produkcyjne wytwarza 3 rodzaje wyrobów. Uzupełnij poniższe zestawienie, ustal
kolejność produktów z punktu widzenia ich opłacalności oraz sprawdź poprawność rozwiązania.

Produkty F G H
Cena (zł) 120 224 240
Koszty zmienne(zł) 80 140 170
Nadwyżka cenowa (zł/szt)
Zużycie surowca (kg/szt) 2,5 5,6 2
Nadwyżka cenowa (zł/kg)

Zasób ograniczony: surowiec – 6 000 kg

Zadanie 2. Przedsiębiorstwo produkcyjne produkuje dwa rodzaje wyrobów: M i P, które wytwarzane są z tego samego
surowca i na tych samych maszynach. Produkowanie, którego z produktów jest bardziej opłacalne?
Planowane dane dla tych produktów przedstawiają się następująco:

Produkty M P
Cena (zł) 400 300
Koszty zmienne(zł) 300 150
Nadwyżka cenowa (zł/szt)
Maszynochłonność (mgodz../szt) 0,5 2
Surowcochłonność (kg/szt) 2 1,25
Zdolność produkcyjna (mgodz.) 5 000
Dostępne surowce (kg) 25 000
Koszty stałe (zł) 400 000

Zadanie 32. Spółka „Tercet” wytwarza i sprzedaje 3 rodzaje produktów. Obecnie spółka przygotowuje plan produkcji
i sprzedaży na przyszły rok. Dane dotyczące działalności spółki są następujące

Produkty X Y Z
Jednostkowe koszty zmienne (zł)
Materiały bezpośrednie 6 8 6
Robocizna bezpośrednia 10 8 12
Zmienne wydziałowe 5 4 6
Cena sprzedaży (zł) 28 25 30
Oczekiwany popyt (szt.) 5000 4000 3500
Zużycie materiałów bezpośrednich (kg/szt.) 2 3 4
Liczba sztuk wytworzonych w czasie 100 godzin 25 16 20

Dyspozycyjny czas pracy – 65 300 godz.

Dostępne materiały – 30 000 kg.

Polecenie: Ustal optymalną, ze względu na kwotę pokrycia , strukturę produkcji.

2
Wermut J., Eljasiak E. „Zbiór zadań z rachunkowości zarządczej”, s.44, Wyd.UG 2000r.

Strona 17
Rachunkowość zarządcza - ćwiczenia dr A. Wiercińska

Zadanie 4. Firma ABC wytwarza i sprzedaje 3 rodzaje produktów. Obecnie spółka przygotowuje plan produkcji i
sprzedaży na przyszły rok. Dane dotyczące działalności spółki są następujące

Produkty Piłki Płaszcze Pontony

Jednostkowe koszty zmienne (zł) 4 34 300
Cena sprzedaży (zł) 6 40 700
Oczekiwany popyt (szt.) 80 000 30 000 10 000
Zużycie materiałów bezpośrednich (kg/szt.) 0,1 1 10

Koszty stałe – 3 000 000 zł

Polecenia:
1. Oblicz próg rentowności wartościowy i ilościowy przy założeniu, że nie występuje ograniczenie produkcyjne, a
rozmiary produkcji (sprzedaży) będą równe popytowi
2. Ustal optymalną, ze względu na kwotę pokrycia , strukturę produkcji, zakładając ograniczenie dostępności
materiałów w ilości 120 000 kg.

Zadanie 5. Przedsiębiorstwo produkuje dwa rodzaje drukarek laserowych: X111 i Y222, wykorzystując do tego te
same maszyny i te same materiały produkcyjne. Dane o produktach przedstawia tabela:

Produkty X111 Y222

Cena (zł) 800 550
Koszty zmienne (zł) 700 300
Maszynochłonność (mgodz./szt) 0,5 2
Surowcochłonność (kg/szt) 2 1,25
Popyt (szt) 6000 2000
Zdolność produkcyjna (mgodz.) 4 000
Dostępne surowce (kg) 16 000

Polecenia:
1. Wskazać optymalną strukturę produkcji

Zadanie 63. Przedsiębiorstwo ZTP wytwarza 2 rodzaje łożysk: X i Y. Proces wytwarzania obu typów łożysk obejmuje
dwie podstawowe fazy: obróbkę maszynową i obróbkę laserową. Obecny park maszynowy determinuje maksymalną
dzienną dostępność obrabiarek maszynowych na poziomie 2400 maszynogodzin i obrabiarek laserowych na poziomie
1600 maszynogodzin.

Poniżej zaprezentowano podstawowe informacje o obu typach łożysk:

X Y
Cena za szt. w zł 40 50
Jednostkowy koszt zmienny w zł 30 35
Czas obróbki maszynowej w mg/.szt. 0,6 0,4
Czas obróbki laserowej w mg/szt 0,2 0,8

Polecenia:
1. Wskazać optymalną dzienną strukturę produkcji wiedząc, że obecny popyt w przeliczeniu na jeden dzień nie
przekracza 3000 szt. dla łożysk typu X i 4000 szt. łożysk typu Y.

3
Świderska G.K.(red),Rachunek kosztów i rachunkowość zarządcza, SKwP, 2008, s. 221
Strona 18
Rachunkowość zarządcza - ćwiczenia dr A. Wiercińska

Rezygnacja z produktu przynoszącego stratę.

Zadanie 74. Apteka leków gotowych „Lekoland” – oferuje 3 rodzaje artykułów: leki, kosmetyki oraz – dopiero od
trzech miesięcy- produkty spożywcze „zdrowa żywność”. Dane o przychodach i kosztach poszczególnych
asortymentów, według zestawienia sporządzonego przez właścicielkę apteki za ubiegły kwartał, są następujące:
Leki Kosmetyki Produkty spożywcze
Przychody ze sprzedaży 5 000 2 500 2 500
Koszty zmienne 2 500 1 000 1 200
Kwota pokrycia
Koszty stałe
reklama 1 000 800 1 100
czynsz 300 300 300
Koszty stałe razem 1 300 1 100 1 400
Wynik na sprzedaży
Polecenie:
1. Ustalić wynik na sprzedaży poszczególnych asortymentów oraz zysk apteki osiągnięty w ubiegłym kwartale
2. Sporządzić zestawienie uzasadniające decyzję o rezygnacji lub kontynuacji sprzedaży asortymentu
przynoszącego stratę.

Zadanie 85. Rachunek wyniku na sprzedaży nart w spółce „Podhale” za miniony okres sprawozdawczy przedstawia się
następująco:
Rysy Alpy Himalaje
Przychody ze sprzedaży 62 500 85 600 102 400
Koszty zmienne 44 000 76 000 80 200
Kwota pokrycia
Rozliczone koszty stałę 9 400 12 200 13 200
Zysk (strata) na sprzedaży

Kierownictwo spółki zastanawia się na zaniechaniem produkcji nart typu „Alpy” przynoszącej, zgodnie z podanym
rachunkiem, straty. Analityk kosztów stwierdził, że rezygnacja z tego produktu obniży koszty stałe spółki o 10 %.

Polecenie:
Sporządź sprawozdanie uzasadniające decyzję o rezygnacji lub dalszej produkcji nart „Alpy”.

Wytworzyć czy kupić.

Zadanie 96. Producent lamp elektrycznych potrzebuje w ciągu roku 5 000szt. przełączników do zmontowania
produktu finalnego. Kalkulacja kosztów produkcji przełączników w zł na szt:
Materiały bezpośrednie 8
Robocizna bezpośrednia 10
Zmienne koszty wydziałowe 4
Stałe koszty wydziałowe 6

Jednostkowe koszty stałe wydziałowe wynikają z planowanych rocznych stałych kosztów wydziałowych 30 000zł
oraz planowanej wielkości produkcji 5 000 szt. Na rynku można nabyć odpowiednie przełączniki w cenie 25 zł/szt.
Jeśli przedsiębiorstwo zrezygnuje z produkcji we własnym zakresie na rzecz kupna, może zlikwidować kilka
urządzeń, których utrzymanie kosztuje rocznie 10 000zł.
Polecenie:
1. Czy firma powinna produkować przełączniki, czy dokonać ich zakupu?
2. Przy jakiej wielkości produkcji nie będzie stanowiło różnicy dla przedsiębiorstwa czy produkuje czy kupuje
przełączniki?

4
Tamże, s.52
5
Tamże, s 53
6
Tamże, s. 47

Strona 19
Rachunkowość zarządcza - ćwiczenia dr A. Wiercińska

Zadanie 10 7. Zakłady produkcji odbiorników radiowych „Telfa” wytwarzają podzespół P40, który jest montowany
we wszystkich rodzajach odbiorników. Jednostkowy koszt wytworzenia podzespołu P 40, przy produkcji 10 000 szt.,
jest następujący (w zł):
Materiały bezpośrednie 3
Robocizna bezpośrednia 15
Zmienne koszty pośrednie 6
Stałe koszty pośrednie 8*

*koszty stałe okresu dla produkcji 10 000szt. wynoszą 80 000zł.

Zakłady „Radex” złożyły ofertę dostarczania 10 000 szt podzespołów P40 po 30 zł/szt. Ustalono, że jeśli Zakłady
„Telfa” przyjmą ofertę, to 50% stałych kosztów pośrednich, przypisanych podzespołowi, będzie można
wyeliminować. Pozostałe 50 % kosztów stałych będzie tak czy inaczej ponoszone bez względu na decyzję o przyjęciu
lub odrzuceniu oferty.
Polecenia:
1. Czy zakłady „Telfa” powinny przyjąć ofertę Zakładów „Radex”?
2. Przy jakiej wielkości oferty Zakładom Telfa” nie będzie stanowiło różnicy jej przyjęcie lub odrzucenie?

Wybór wariantu technologicznego

Zadanie 11. Przedsiębiorstwo Karo – producent krzeseł – chce rozpocząć produkcję nowego wyrobu typu – Barok.
Miesięczne zdolności produkcyjne pozwalają na wytworzenie1000 szt. nowych produktów. Firma zastanawia się nad
doborem wariantu technologicznego produkcji, mając zamówienie na 300 szt. krzeseł od przedsiębiorstwa Radek.
Dane finansowe na temat dwóch wariantów technologicznych przedstawiają się następująco:

Wariant A - ręcznie Wariant B - automatycznie

Koszty jednostkowe zmienne (zł/szt) 860 810
materiały bezpośrednie 800 800
robocizna bezpośrednia 60 10
Koszty stałe 42 000 62 000
dzierżawa pomieszczeń 40 000 40 000
amortyzacja narzędzi 2 000 2 000
leasing maszyny - 20 000

Polecenia:
1. Ustal korzystniejszy wariant technologiczny, zakładając:
a) sprzedaż miesięczną na poziomie zamówienia od firmy Radek
b) podpisanie kolejnego zamówienia na kolejne 400 szt. krzeseł od firmy Hanka
2. Ustal rozmiary sprzedaży (produkcji), przy których zrównuje się opłacalność obu wariantów

Przyjęcie dodatkowego zamówienia

Zadanie 12. Przedsiębiorstwo produkuje wyrób, którego dane kosztowe znajdują się w poniższej tabeli:
Cena 160 zł
Materiały bezpośrednie 50 zł
Robocizna bezp. z narzutami 40 zł
Zmienne koszty pośrednie 60 zł
Koszty stałe 25 000 zł
Wielkość popytu 3000szt.
Możliwości produkcyjne 4000szt.
Czy opłaca się przyjąć dodatkowe zamówienie na 500 szt. po obniżonej cenie 155 zł za sztukę, przy założeniu że:
a) cena dotychczas sprzedawanych wyrobów nie ulegnie zmianie
b) cena dotychczas sprzedawanych wyrobów również obniży się do 155 zł.
Jaki będzie wpływ przyjęcia zamówienia na wynik przedsiębiorstwa w obu przypadkach?

7
Tamże, s. 48

Strona 20
Rachunkowość zarządcza - ćwiczenia dr A. Wiercińska

6 Rachunek kosztów działań

Istota rachunku kosztów działań

Koszty pośrednie rozliczane są na produkty w oparciu o wiele różnych podstaw rozliczania. Niektóre z nich mogą
być proporcjonalne do wielkości produkcji, inne zaś nie muszą pozostawać w bezpośrednim związku przyczynowo
- skutkowym z ilością wytworzonych produktów. Podstawy rozliczenia kosztów służą do rozdzielenia na produkty
kosztów pośrednich spowodowanych różnymi wewnętrznymi działaniami lub procesami niezbędnymi do
wytworzenia i sprzedaży określonych produktów. Podstawy te służą do pomiaru rozmiarów określonych działań.

Etapy ABC
I. Określenie procesów np.: proces zaopatrzenia, magazynowanie, przygotowanie produkcji, kontrola,
obsługa, procedury sprzedaży, wysyłka, itp.
II. Wyznaczenie charakterystyk procesów (wielkości charakteryzujących procesy), np.: liczba faktur, liczba
dostaw, ilość kontroli, ilość stanowisk, ilość zamówień, itp.
III. Kalkulacja kosztów procesów a następnie kosztów produktów.

Zadanie 1. Przedsiębiorstwo przemysłowe wytwarza, korzystając z tej samej linii produkcyjnej trzy typy rowerów:
Alan, Maron, Linda. Dane związane z ich produkcją i kosztami poniesionymi w ciągu miesiąca przedstawia tabela 1.

Tabela1.

lp Wyszczególnienie Ogółem Alan Maron Linda

1. Rozmiary produkcji 900 szt 300 szt 400 szt 200 szt
2. Koszty materiałów bezpośrednich 33 000 zł 6 000 zł 20 000 zł 7 000 zł
3. Koszty robocizny bezpośrednich 14 000 zł 3 000 zł 8 000 zł 3 000 zł
4. Koszty pośrednie w tym:
dostaw materiałów 15 000 zł
technicznego przygotowania produkcji 49 000 zł
Obsługi 36 000 zł
Kontroli 9 000 zł
5. Liczba dostaw materiałów 10 3 5 2
6. Ilość serii produkcyjnych 8 3 3 2
7. Liczba konserwacji 18 7 8 3
8. Ilość operacji kontrolnych 21 9 7 5

Polecenia:

1. Ustal jednostkowe stawki procesów

Rodzaj procesu Koszty procesu Rozmiary procesu Stawka jednostkowa (zł)

(zł) (ilość miernika)
Dostawy materiałów
Techniczne
przygotowanie produkcji
Obsługa
Kontrola

Strona 21
Rachunkowość zarządcza - ćwiczenia dr A. Wiercińska

2. Rozlicz koszty pośrednie według typów rowerów

Pozycja kosztów Stawka Alan Maron Linda

jednostkowa ilość koszty ilość koszty ilość koszty
(zł) miernika miernika miernika miernika miernika miernika
Koszty dostaw
materiałów
Koszty
technicznego
przygotowania
produkcji
Koszty obsługi
Koszty kontroli

3. Skalkuluj koszty jednostkowe wyrobu

Pozycja kosztów Alan Maron Linda

koszty koszty koszty koszty koszty koszty
całkowite jednostkowe całkowite jednostkowe całkowite jednostkowe
Materiały
bezpośrednie
Robocizna
bezpośrednia
Koszty pośrednie
w tym:
dostaw materiałów
techn.
przygotowania
produkcji
obsługi
kontroli
razem:

Zadanie 2.8Przedsiębiorstwo Multisport zajmuje się produkcją piłek na jednym wydziale produkcyjnym. Wielkość
produkcji w bieżącym okresie i związane z nią koszty bezpośrednie pokazuje tabela:

Piłki do nogi Piłki do siatki Piłki do kosza

Ilość sztuk 2 000 300 200
Materiały bezpośrednie 200 000 30 000 20 000
Robocizna bezpośrednia 100 000 15 000 10 000

Koszty pośrednie, poniesione na wydziale produkcyjnym wyniosły w okresie 400 000 PLN.

1) Dokonaj kalkulacji kosztu jednostkowego poszczególnych produktów używając jako klucza rozliczeniowego
kosztów pośrednich robocizny bezpośredniej,

2) Dokonaj kalkulacji kosztu jednostkowego produktów według rachunku ABC. Działania wykonywane na wydziale
produkcyjnym oraz ich przypisanie do produktów pokazuje tabela:

8
Zadanie : P. Lech, Zadania z rachunkowości zarządczej, www. przemyslawlech.info.pl
Strona 22
Rachunkowość zarządcza - ćwiczenia dr A. Wiercińska

Działanie Miara działania Koszty Piłki do nogi Piłki do siatki Piłki do kosza
1) Zaopatrzenie Liczba partii 150 000 1 1 1
2) Przygotowanie Czas 150 000 10h 10h 10h
produkcji przygotowania
maszyn
3)Kontrola jakości Liczba 100 000 20 3 2
skontrolowanych
szt.

Zadanie 39. Przedsiębiorstwo wytwarza 2 produkty: X i Y na tych samych maszynach w jednym wydziale
produkcyjnym.
Dane dotyczące produkcji w bieżącym okresie przedstawia tabela:

Wyrób X Wyrób Y
Rozmiary produkcji 5000 1 000
Materiały bezpośrednie 25 000 5 000
Robocizna bezpośrednia 50 000 10 000

Pośrednie koszty produkcji (koszty wydziałowe) wyniosły w bieżącym okresie 36 000 PLN.

1) Dokonaj rozliczenia kosztów pośredni i kalkulacji kosztu jednostkowego za pomocą tradycyjnego rachunku
kosztów pełnych przyjmując za klucz rozliczeniowy kosztów pośrednich robociznę bezpośrednią.

2) Dokonaj rozliczenia kosztów pośrednich i kalkulacji kosztu jednostkowego za pomocą rachunku kosztów działań,
wiedząc, że w wydziale produkcyjnym mają miejsce następujące działania:

Działanie Miara działania Koszty działania Zużycie działania Zużycie działania

na X na Y
Zaopatrzenie i Liczba dostaw 6 000 1 5
magazynowanie
Techniczne Liczba serii 12 000 1 5
przygotowanie produkcyjnych
produkcji
Pakowanie Liczba sztuk 6 000 5 000 1 000
Przygotowanie do Liczba wysyłek 12 000 1 5
sprzedaży i wysyłka (równa liczbie serii)

9
Jw.

Strona 23