REVIEWER IN FILIPINO
SAMAKATWID, HABANG ANG FILIPINO AY DI MAAARING
PANIMULANG ARALIN: FILIPINO BILANG WIKANG PAMBANSA
-ISINASAAD SA ARTIKULO XIV KONSTITUSYONG 1987 ANG LEGAL
NA BATAYAN NG KONSEPTO NG FILIPINO BILANG WIKANG
PAMBANSA, ANG MAGKARUGTONG NA GAMPANIN NITO BILANG
WIKA NG OPISYAL NA KOMUNIKASYON, AT BILANG PANTURO SA
PILIPINAS.
SEKSYON 6. ANG WIKANG PAMBANSA NG PILIPINAS AY FILIPINO.
SAMANTALANG NALILINANG, ITO AY DAPAT PAYABUNGIN AT
PAGYAMANIN PA SA SALIG SA UMIIRAL NA MGA WIKA NG
PILIPINAS AT SA IBA PANG MGA WIKA. ALINSUNOD SA MGA
TADHANA NG BATAS AT SANG-AYON SA NARARAPAT NA
MAAARING IPASYA NG KONGRESO, DAPAT MAGSAGAWA NG MGA
HAKBANGIN ANG PAMAHALAAN UPANG IBUNSOD AT PUSPUSANG
ITAGUYOD ANG PAGGAMIT NG FILIPINO BILANG MIDYUM NG
OPISYAL NA KOMUNIKASYON AT BILANG WIKA NG PAGTUTURO SA
SISTEMANG EDUKASYON.
SEKSYON 7. UKOL SA MGA LAYUNIN NG KOMUNIKASYON AT
PAGTUTURO, ANG MGA WIKANG OPISYAL NG PILIPINAS AY
FILIPINO AT, HANGGA’T WALANG IBANG ITINATADHANA ANG
BATAS, INGLES. ANG MGA WIKANG PANREHIYON AY PANTULONG
NA WIKANG OPISYAL SA MGA REHIYON AT MAGSISILBING
PANTULONG NA MGA WIKANG PANTURO ROON. DAPAT
ITAGUYOD NANG KUSA AT OPSYONAL ANG ESPAÑOL AT ARABIC.
PRIMUS INTER PARES O NANGUNGUNA SA LAHAT NG
MAGKAKAPANTAY (FIRST AMONG EQUALS) ANG WIKANG FILIPINO
BILANG WIKANG PAMBANSA SA KONTEKSTONG MULTILINGGWAL
AT MULTIKULTURAL NG PILIPINAS. NANGANGAHULUGAN ITO NA
BAGAMA’T PARE-PAREHONG MAHALAGA ANG WIKANG
PAMBANSA AT IBA PANG MGA WIKA NG PILIPINAS, DAPAT
BIGYANG-PRAYORIDAD SA PAMBANSANG ANTAS ANG PAGGAMIT
NG WIKANG FILIPINO.
MOTHER TONGUE-BASED MULTILINGUAL EDUCATION (MTB-MLE)
INAASAHANG MAGIGING TULAY ANG MGA UNANG/INANG WIKA
SA MGA REHIYON, TUNGO SA GANAP NA PAGKATUTO SA FILIPINO
AT INGLES
• ANG KAHALAGAHAN NG PAGKAKAROON NG WIKANG
PAMBANSA SA PAMAMAGITAN NG PAGBIBIGAY-DIIN SA
PAPEL NG WIKANG PAMBANSA SA MABILIS NA
PAGKAKAUNAWAAN AT PAGPAPASIBOL NG
“DAMDAMIN NG PAGKAKAISA” SA MGA MAMAMAYAN
SA ARKIPELAGONG MAY HUMIGIT-KUMULANG 149 NA
“BUHAY” NA WIKA, AYON SA “LINGUISTIC ATLAS NG
PILIPINAS (KWF,2015) AT SA PAPEL NITO BILANG ISA SA
MAHAHALAGANG PAMBANSANG SAGISAG NA
SUMASALAMIN SA PAGKABANSA AT KAAKUHAN NG
MGA PILIPINO.
• ALINSUNOD SA KONSTITUSYONG 1987,
MALINAW RIN NA ANG INGLES AY PANGALAWANG
WIKANG OPISYAL LAMANG NA MAAARING ALISAN NG
GAYONG ISTATUS NG KONGRESO KUNG NANAISIN NILA.
TIBAGIN AT ALISIN BILANG WIKANG OPISYAL, ANG
INGLES AY MAAARING ALISIN ANUMANG PANAHONG
NAISIN NG KONGRESO.
• AYON KAY ATIENZA (1994), “…ANG PAGGAMIT
NG WIKANG DAYUHAN, LALO NA NG INGLES, AY
NAGBUNSOD NG MABAGAL NA PAG-UNLAD
(UNDERDEVELOPMENT) HINDI LAMANG NG MGA WIKA
SA PILIPINAS KUNDI MAGING NG MABAGAL NA PAG-
UNLAD NG PAMBANSANG KULTURA AT IDENTIDAD”.
IDINAGDAG PA NIYA NA “ANG INGLES AY NAGING
HADLANG NA NAGHIHIWALAY SA MGA EDUKADONG
PILIPINO AT SA MASANG PILIPINO”
ANG WIKANG PAMBANSA (FILIPINO) AY:
• KAHINGIAN (PREREQUISITE) SA PAGKIKINTAL NG
NASYONALISMO
• PAGBUBUO NG PAMBANSANG PAGKAKAISA AT
PAGBUBUNSOD NG PAMBANSANG PAGLAYA
• PAGTATAGUYOD NG DEMOKRASYA AT NG
PARTISIPASYON NG SAMBAYANAN SA PROSESO NG
PAGBUBUO AT PAGPAPAUNLAD SA BANSA
SA PANGKALAHATAN, ANG WIKANG PAMBANSA AY:
• MABISANG TINIG NG ORDINARYONG MAMAMAYAN;
• WIKANG TULAY SA KOMUNIKASYON NG IBA’T IBANG
PANGKAT; ETNOLINGGUWISTIKO SA ISANG
ARKIPELAGONG MAYAMAN SA MGA WIKA AT MAY
DIBERSIDAD SA KULTURA; AT
• WIKANG EPEKTIBONG MAGAGAMIT SA PANANALIKSIK
NA MAKABULUHAN SA KARANASAN AT PAG-UNLAD NG
BUHAY NG MAMAMAYAN SA LIPUNANG GUMAGAMIT
NG WIKA.
FILIPINO BILANG WIKA NG BAYAN AT/NG PANANALIKSIK
ANG INKLUSYON NG FILIPINO AT PANITIKAN SA
KURIKULUM NG KOLEHIYO AY PATAKARANG TUMUTUPAD SA
MGA PROBISYONG PANGWIKA NG KONSTITUSYONG 1987 HINGGIL
SA PAGIGING PANGUNAHING WIKANG PANTURO ANG WIKANG
PAMBANSA.
PRAKTIKAL ANG PAGGAMIT NG WIKANG PAMBANSA BILANG
WIKANG PANTURO. MABILIS MAGKAKAUNAWAAN ANG MGA
MAMAMAYAN AT MAS MABILIS DIN ANG MAGIGING
IMPLEMENTASYON NG MGA PLANONG MAPAGKAKASUNDUAN.
(KUNG NAIINTINDIHAN NG MGA PILIPINO ANG MGA
PROGRAMANG PRIMETIME NA POPULAR SA BUONG BANSA, TIYAK
NA KAYANG-KAYA RIN NILANG GAMITIN ANG FILIPINO BILANG
WIKA NG PAGKATUTO AT INTELEKTWAL NA DISKURSO.)
 DAPAT ISABALIKAT ANG LUBUSANG PAGGAMIT NG
WIKANG FILIPINO BILANG WIKA NG OPISYAL NA KOMUNIKASYON
NG GOBYERNO, ALINSUNOD SA KONSTITUSYONG 1987.
MASASABING GANAP NA ANG PAGIGING WIKANG OPISYAL NG
FILIPINO KAPAG DUMATING ANG PANAHON NA LAHAT NG MGA
PANUKALANG BATAS SA KONGRESO AT SENADO, LAHAT NG MGA
DESISYON NG KORTE SUPREMA AT LAHAT NG DOKUMENTO AT
TALAKAYAN NG MGA NASA GOBYERNO AY NASA WIKANG
PAMBANSA NA. KUNG MAGKAGAYON, LALAKAS ANG
KAPANGYARIHANG POLITIKAL NG MGA MAMAMAYAN.
AYON NGA KAY GIMENEZ MACEDA (1997) ANG WIKANG
PAMBANSA ANG WIKANG HIGIT NA MAKAPAGBIBIGAY-TINIG AT
KAPANGYARIHAN SA MGA MAMAMAYAN, AT KAUGNAY NITO
ANG PAGGAMIT NG FILIPINO BILANG WIKA NG PANANALIKSIK AT
AKADEMIKONG DISKURSO AY MAKAPAGPAPALAWAK SA
KAALAMAN AT MAKAPAG-AALIS SA AGWAT NA NAMAMAGITAN
SA MGA INTELEKTWAL AT SA MASA.
AYON NAMAN KAY CONSTANTINO (2015) NA “ANG
WIKANG FILIPINO AY WIKANG MAPAGPALAYA. ITO ANG
MAGIGING WIKA NG TUNAY NA PILIPINO,” AT WIKANG LILIKHA AT
HUHUBOG NG MGA PILIPINONG MAY TIWALA SA SARILING
KAKAYAHAN, WIKANG MAKAPAGPAPAUNLAD SA SARILING
PARAAN NG PAG-IISIP, HINDI GAYA NG WIKANG DAYUHAN NA
KAPAG IPINILIT AT BINIGYANG PRAYORIDAD AY NAGIGING
‘SAGABAL SA PAG-IISIP,” KAYA’T ANG PAG-IISIP AY NABABANSOT
O NABABAOG AT NAGBUBUNGA NAMAN NG KULTURANG
BANSOT.”
GAYA NG IBA PANG NAGTATAGUYOD NG MAKABAYANG
EDUKASYON, HANGAD NI CONSTANTINO NA PUKAWIN ANG
MALIKHAIN, MAPANURI AT MAPAGBUOD NA KAISIPAN” NG MGA
PILIPINO, ALINSUNOD SA KARANASAN NG HAPON, TAIWAN,
SOUTH KOREA AT IBA PANG BANSANG “UMUNLAD NANG HUSTO”
SA PAMAMAGITAN NG PAGGAMIT NG WIKANG SARILI SA
EDUKASYON AT IBA PANG LARANGAN.
SA PANGKALAHATAN, MAHALAGANG BAHAGI NG MAKABAYANG
EDUKASYON ANG PAG-AARAL NG SARILING WIKA AT PANITIKAN
SAPAGKAT ANG WIKANG SARILI ANG MAGBIBIGAY-DIIN SA
EDUKASYONG NAKATUON SA PAGLUTAS NG MGA PROBLEMA NG
BANSA. TULAY RIN ITO SA MALAPIT NA UGNAYAN AT
PAKIKIPAGTULUNGAN NG MGA GURO, ESTUDYANTE,
MANANALIKSIK AT INTELEKTWAL SA PAGSUSURI AT PAGPAPABUTI
SA SITWASYON NG KOMUNIDAD NG MGA ORDINARYONG
PILIPINO.
SA PAMAMAGITAN NG SISTEMA NG EDUKASYONG NAKASENTRO
SA PAGHUHUBOG NG MGA MAMAMAYANG MAY MATAAS NA
ANTAS NG KASANAYAN NA MAKAPAG-AAMBAG SA PAMBANSANG
KAUNLARAN. MATITIYAK ANG MAGANDANG KINABUKASAN NG
BANSA. NAGSISIMULA ANG PAGPAPAHALAGA NATIN SA SARILI
NATING WIKA AT KULTURA, AT SA PAG-AARAL NG ATING SARILING
KASAYSAYAN, NG MGA SULIRANIN SA ATING LIPUNAN, ANG
PAGBUBUO NG MAKABULUHANG ADYENDA SA PANANALIKSIK.
 FILIPINO BILANG LARANGAN AT FILIPINO SA IBA’T IBANG
LARANGAN:
TERMINOLOHIYANG TUMUTUKOY SA FILIPINO BILANG
LARANGAN
ARALING PILIPINAS
 ARALING PILIPINO
 ARALING FILIPINO
 FILIPINOLOHIYA
 PHILIPPINE STUDIES
BILANG ISANG DISIPLINA…
 ANG ESENSYA AY INTERDISIPLINARYO O NAGTATAGLAY
NG “ MAHIGPIT NA PAG-UUGNAYAN AT INTERAKSYON
NG DALAWA O HIGIT PANG DISIPLINA UPANG MAKAMIT
ANG HIGIT NA PAGLILINAW AT PAG-UNAWA SA ISANG
PARTIKULAR NA USAPIN” (GUILLERMO 2014)
 GAMITIN ANG FILIPINO SA IBA’T IBANG LARANGAN
TUNGO SA PAGPAPAUNLAD HINDI LAMANG NG WIKANG
FILIPINO KUNDI NG KAISIPANG PILIPINO MISMO. “ANG
WIKA AY MABILIS NA UUNLAD KUNG ITO’Y GINAGAMIT
SA SERYOSONG PAG-IISIP AT HINDI LAMANG
PAMBAHAY, PANLANSANGAN, PANG-ALIW O
PANGMAHIRAP LAMANG. ANG KATUTUBONG WIKA NA
YUMAYABONG AY NAKATUTULONG SA KATUTUBONG
PAG-IISIP.”
PAGPAPAUNLAD SA WIKANG FILIPINO (BILANG LARANGAN/SA
IBA’T IBANG LARANGAN
 GAMITIN ANG FILIPINO SA IBA’T IBANG LARANGAN
 GAMITIN ANG FILIPINO BILANG WIKA NG PANANALIKSIK
LIMANG HAKBANG SA IKAUUNLAD NG PANANALIKSIK (SAN JUAN
2017)
 MAGPANSINAN MUNA TAYO BAGO MAGPAPANSIN SA
IBA (I-CITE ANG PANANALIKSIK NG KAPWA PILIPINO)
(PAANO BABASAHIN NG IBANG BANSA ANG GAWANG
PILIPINO KUNG HINDI RIN ITO BINABASA NG MGA
PILIPINO MISMO?)
 MAGBUO NG PAMBANSANG ARKIBO NG MGA
PANANALIKSIK (SA PAMAMAGITAN NITO, MAKATITIYAK
NA MADALING MABABASA AT MAIPAPALAGANAP SA
BUONG BANSA AT SA IBANG BANSA NA RIN ANG MGA
PANANALIKSIK NG MGA PILIPINO. MAAARING
OBLIGAHIN NG CHED ANG LAHAT NG UNIBERSIDAD NA
MAGSUMITE NG DIGITAL COPY NG BAWAT THESIS AT
DISERTASYON NA NAISUSULAT.I-AARKIBO ITO SA ISANG
WEBSITE PARA MADALING MAG-SEARCH AT MAG-
DOWNLOAD.)
  MAGDEVELOP NG KATIWA-TIWALANG TRANSLATION
SOFTWARE NA LIBRENG MAGAGAMIT PARA SA MGA
MASS TRANSLATION PROJECTS (KAILANGANG
LANSAKANG ISALIN ANG MGA PANANALIKSIK NA
NAISUSULAT SA BUONG MUNDO TUNGKOL SA PILIPINAS
PARA MATIYAK NA MAPAKIKINABANGAN ANG MGA
IYON NG MGA PILIPINO. DAHIL REALIDAD ANG
KAKULANGAN NG SAPAT NA TAGAPAGSALING
COMPETENT, MAINAM KUNG MAY AVAILABLE
TRANSLATION SOFTWARE NA LIBRENG MAGAGAMIT.)
 BIGYANG PRAYORIDAD ANG FILIPINISASYON NG LALONG
MATAAS NA EDUKASYON AT NG MGA PROGRAMANG
GRADWADO.( ITO ANG MAKAPAGTITIYAK NA ANG MGA
MANANALIKSIK AT EKSPERTO SA ATING KAPULUAN AY
MAY KAKAYAHAN NANG MAKIPAG-USAP,
MAKIPAGTALAKAYAN AT IBA PA SA ORDINARYONG
PILIPINO NA INAASAAHANG MAKIKINABANG SA
KANILANG MGA PANANALIKSIK. DAPAT MAGBALANGKAS
NG GUIDELINES ANG CHED PARA ATASAN ANG
UNIBERSIDAD NA PAYAGAN AT HIKAYATIN ANG
PAGGAMIT NG FILIPINO SA PANANALIKSIK LALO NA SA
THESIS AT DISERTASYON.)
 ATASAN ANG LAHAT NG MGA UNIBERSIDAD NA
MAGTAYO NG DEPARTAMENTO NG FILIPINO AT/O
ARALING PILIPINAS – (ANG MGA GANITONG
DEPARTAMENTO ANG MAGBIBIGAY NG SAPAT NA
ESPASYO AT MAGLILINANG PA SA MGA SALIKSIK
KAUGNAY NG FILIPINO/ ARALING PILIPINAS SA LOOB NG
BANSA)
REBYU SA MGA BATAYANG KAALAMAN SA PANANALIKSIK
 KAHULUGAN NG PANANALIKSIK:
AYON KAY NEUMAN ANG PANANALIKSIK AY PARAAN NG
PAGTUKLAS NG MGA KASAGUTAN SA MGA PARTIKULAR
NA KATANUNGAN NG TAO TUNGKOL SA KANIYANG
LIPUNAN O KAPALIGIRAN.
 PATULOY ANG PANANALIKSIK SA IBA’T IBANG PAKSA AT
PENOMENON DAHIL PATULOY NA INUUNAWA NG TAO
ANG MGA PANGYAYARI AT PAGBABAGO SA KANIYANG
KAPALIGIRAN.KASABAY NG PAG-UNAWA, TUMUTUKLAS
ANG TAO NG IBA’T IBANG PARAAN PAANO MAPAPABUTI
ANG KANIYANG PAMUMUHAY SA PAMAMAGITAN NG
IBA’T IMBENSYON AT KAALAMAN.
PANGUNAHIN/SENTRAL NA LAYUNIN NG PANANALIKSIK:
 TUMUKLAS NG MGA BAGONG KAALAMAN NA
MAGAGAMIT NG TAO
PAKINABANG NG MANANALIKSIK:
 LUMALAWAK AT LUMALALIM ANG KANIYANG
KARANASAN, HINDI LAMANG SA PARTIKULAR NA PINAG-
AARALAN KUNDI SA LIPUNANG KONTEKSTO NG
KANIYANG PANANALIKSIK.
 NAGKAKAROON SIYA NG PAGKAKATAONG
MAKASALAMUHA ANG KAPWA AT MAKITA ANG BISA NG
PANANALIKSIK UPANG MAPABUTI, HINDI LAMANG ANG
KANIYANG SARILI, KUNDI MAGING ANG IBA.
MGA KASANAYAN SA PANANALIKSIK:
 KOGNITIBONG PAGBABASA
 KOGNITIBONG PAGSULAT
MGA KASANAYANG KAILANGAN UPANG MAISAGAWA
ANG IBA’T IBANG YUGTO AT PROSESO NG PANANALIKSIK.
KAILANGAN MAHASA ANG KASANAYAN UPANG MAGING
MATAGUMPAY SA PANANALIKSIK.
PAGPILI NG PAKSA NG PANANALIKSIK:
 MAY SAPAT BANG SANGGUNIAN NA PAGBABATAYAN
ANG NAPILING PAKSA?
 PAANONG LILIMITAHAN O PALILIITIN ANG ISANG PAKSA
NA MALAWAK ANG SAKLAW? (PAGPILI NG ISANG TIYAK
NA TEMA, KALAHOK O POPULASYON NG PANANALIKSIK,
DISENYO AT PAMAMARAAN NG PANANALIKSIK)
 MAKAPAG-AAMBAG BA AKO NG SARILING TUKLAS AT
BAGONG KAALAMAN SA PIPILIING PAKSA? (LUMA MAN
ANG PAKSA MAAARI ITONG MAKAPAGBIGAY NG
BAGONG TUKLAS NA KAALAMAN)
 GAGAMIT BA NG SISTEMATIKO AT SIYENTIPIKONG
PARAAN UPANG MASAGOT ANG TANONG? (ANG MGA
TANONG AY KAILANGANG HINDI MASASAGOT GAMIT
ANG MGA SEARCH ENGINES SA INTERNET)
GABAY SA PAGPILI NG SANGGUNIAN:
 TIYAKING ITO AY AKADEMIKONG SANGGUNIAN.
(DUMAAN SA MASUSING EBALWASYON AT
MAPAGKAKATIWALAAN)
 TUKUYIN ANG URI NG SANGGUNIAN. (ARTIKULO SA
JOURNAL, AKLAT, ONLINE/WEBSITE NA
MAPAGKAKATIWALAAN)
 ALAMIN KUNG PRIMARYA O SEKONDARYANG
SANGGUNIAN. (PRIMARYA-NAGPAPAKITA NG MGA
DIREKTA AT ORIHINAL NA EBIDENSYA TULAD NG
KAGAMITAN SA SINING, TALUMPATI, AKADEMIKONG
SULATIN, RESULTA NG EKSPERIMENTO, LEGAL AT
HISTORIKAL NA DOKUMENTO. SEKONDARYA – MGA
ARTIKULO SA JOURNAL AT MGA AKLAT AT NAGLALAHAD
NG SINTESIS NG IBA’T IBANG PRIMARYANG
SANGGUNIAN)
PARAPREYS (PARAPHRASE), REBYU (REVIEW) AT ABSTRAK
(ABSTRACT):
 PARAPHRASE – TUMUTUKOY SA MULING
PAGPAPAHAYAG NG IDEYA NG MAY-AKDA SA IBANG
PAMAMARAAN AT PANANALITA UPANG PADALIIN AT
PALINAWIN ITO PARA SA MAMBABASA. HALIMBAWA:
AYON KAY BIENVENIDO LUMBERA (2000),
PAMBANSANG ALAGAD NG SINING SA PANITIKAN, MAHALAGA
ANG PAGKAKAROON NG ISANG WIKANG PAMBANSA NA
MAGIGING DALUYAN NG MGA ASPIRASYON AT PAGPAPAHALAGA
NG MGA KARANIWANG MAMAMAYAN. ITO AY DAHIL MAS
KATANGGAP-TANGGAP ANG PAGGAMIT NG INGLES SA IBA’T
IBANG SANGAY NG PAMAHALAAN AT PAARALAN, NA WIKANG
HINDI NAUUNAWAAN NG MAMAMAYAN.
SIPI:
ANG USAPIN NG WIKANG PAMBANSA AY USAPING
KINASASANGKUTAN NG BUHAY NG MILYONG-MILYONG PILIPINO
NA HINDI NAKAPAGSASATINIG NG KANILANG ADHIKAIN AT
PANANAW SA KADAHILANANG ANG NASA PAMAHALAAN,
PAARALAN AT IBA’T IBANG INSTITUSYONG PANLIPUNAN AY SA
INGLES NAGPAPANUKALA AT NAGPAPALIWANAG (P.130).
 ABSTRAK – ISANG BUOD NG PANANALIKSIK, TESIS, O
KAYA AY TALA NG ISANG KUMPERENSIYA O ANUMANG
PAG-AARAL SA ISANG TIYAK NA DISIPLINA O LARANGAN.
ITO AY NAKATUTULONG UPANG MABILIS NA MAKITA NG
ISANG MAMBABASA ANG KABUUANG LATAG NG
PANANALIKSIK, KABILANG ANG MGA LAYUNIN AT
KINALABASAN NITO. (PRESI O SYNOPSIS SA IBA)
HALIMBAWA NG ABSTRAK:
ANG PAPEL NA ITO AY PAGTATANGKANG MAGBUO NG
MAKABULUHANG ADYENDA SA PANANALIKSIK SA ARALING
PILIPINAS, SA PAMAMAGITAN NG PANIMULANG REBYU NG
LITERATURA AT PANANALIKSIK SA LOOB AT LABAS NG BANSA.
POKUS NG PAPEL NA ITO ANG MGA USAPING MAKABULUHAN
SA KONTEKSTO NG PILIPINAS SA SIGLO 21. MULTIDISIPLINARI
ANG DULOG AT SAKLAW NG PAPEL KAYA’T ANG MGA
IMINUMUNGKAHING PAKSA SA PANANALIKSIK AY
TUMATAWID SA MGA DISIPLINANG GAYA NG AGHAM
PAMPOLITIKA, TEKNOLOHIYA, MEDISINA, INHINYERIYA,
ARALING PANGKALIKASAN, ARALING PANGKULTURA,
EKONOMIKS AT IBA PA. SA PANGKALAHATAN, AMBAG ITO SA
INTELEKTWALISASYON NG FILIPINO BILANG WIKA NG
PANANALIKSIK SA IBA’T IBANG LARANGAN.
 REBYU – AY ISANG URI NG PAMPANITIKANG KRITISISMO
NA ANG LAYUNIN AY SURIIN ANG ISANG AKLAT BATAY
SA NILALAMAN, ESTILO AT ANYO NG PAGKAKASULAT
NITO. NAGLALAMAN DIN ANG REBYU NG PAGTATAYA O
EBALWASYON NG AKDA BATAY SA PERSONAL NA
PANANAW NG MAMBABASA NA NAGBIBIGAY NG REBYU.
(PAMPANITIKANG PAGSUSURI)
ANG MGA NAGSUSULAT NG REBYU SA MGA PAHAYAGAN O
ONLINE PORTAL AY GUMAGAMIT NG PANUNURI UPANG
MAGPALAGANAP NG SARILING KAALAMAN NA
SUMUSUPORTA O KAYA AY NAGPAPASUBALI SA NILALAMAN
NG AKLAT.
PRESENTASYON AT PUBLIKASYON NG PANANALIKSIK:
HINDI SA MISMONG PAGSULAT NAGTATAPOS ANG PROSESO
NG PANANALIKSIK. HINDI KOMPLETO ANG PROSESO KUNG
WALA ANG PAGBABAHAGI NITO SA PAMAMAGITAN NG
PAGLALATHALA AT PRESENTASYON. ANG PAGBABAHAGI NG
PANANALIKSIK AY MAY DAKILANG LAYUNIN NA PATAASIN
ANG ANTAS NG KAALAMAN AT KAMALAYAN NG MGA TAONG
PINAG-UUKULAN NG PANANALIKSIK AT UPANG IBALIK SA
MGA MAMAMAYAN ANG SISTEMATIKONG KAALAMAN NA
NAKUHA MULA SA KANILA.
 AKADEMIKONG PUBLIKASYON – AY TUMUTUKOY SA
PAGLALATHALA NG BUOD NG PANANALIKSIK,
PINAIKLING BERSIYON, O ISANG BAHAGI NITO SA
PAHAYAGAN O PAMAHAYAGANG PANGKAMPUS,
CONFERENCE PROCEEDING, MONOGRAPH, AKLAT O SA
MGA REFEREED RESEARCH JOURNAL.
 PRESENTASYON –PAMAMARAAN NG PAGBABAHAGI NG
PANANALIKSIK SA MGA LOKAL, PAMBANSA AT
PANDAIGDIGANG KUMPERENSIYA.
PROSESO NG PAGLALATHALA NG JOURNAL:
• PUMILI NG ANGKOP NA JOURNAL PARA SA IYONG
PANANALIKSIK
• BASAHIN ANG MGA PAMANTAYAN NG JOURNAL AT
MAGBASA NG MGA BACK ISSUE
• REBISAHIN ANG PANANALIKSIK BATAY SA PAMANTAYAN
NG JOURNAL
• IPABASA AT IPAREBYU ANG ARTIKULO SA IBA AT
MULING REBISAHIN
• IPASA SA JOURNAL ANG PANANALIKSIK AT ANTAYIN ANG
FEEDBACK