LINUX

Tema : Shkarkimi dhe

instalimi i programeve

Prezantoi :
Ester DACI
Mejada LEKAJ gdfdgdfdh
fhfjdfhjgfh
gfgjdfhgjd
hffkkfjgkfj
11-1
 Permbajtja
Cfare eshte instalimi
Software-t ne linux ?
Instalimi permes Software Center
Shkarkimi i skedareve te instalimit
Filozofia e Unix : Nderlidhjet software
Software Center VS Package Manager
Cinstalimi I software-ve
Software-t qe nuk jane pakete
Pse metoda te ndryshme shperndarjeje
11-2
 Cfare eshte instalimi

•Në terminologjinë kompjuterike,

instalim zakonisht i referohet venies se
nje software në një kompjuter (instalim
software), ose shtimit te komponenteve
hardware në nje kompjuter (instalim
hardware).

11-3
 Software-t ne Linux?

 Gjeja e pare pas instalimit dhe nje nga

detyrat me te zakonshme : Ta besh
software-in te ekzekutohet .
 Njesoj si Linux,zakonisht software-t e
bera per Linux jane open-source dhe pa
pagese .
 Ne pergjithesi te distributor te zgjedhur
nga perdoruesi,mund te jete me I lehte
ose me I veshtire instalimi i paketave.
11-4
Instalimi permes Software Center

 Menyra me e rekomandueshme per

instalim
 Software Center(app / applicatoion
store) : Mjafton te bejme kerkim per
software-in qe deshirojme dhe klikojme
install .
 Software perditesohet automatikisht
nga Update Manager.

11-5
Instalimi permes Software Center

11-6
 Software i lidhur me depot !

• Në internet, disa URL tregojnë depo

software-sh për shpërndarjet Linux.
• Ju mund të viheni në dijeni te
marrëveshjeve të riblerjes në Manager
Software.
• Depot presin skedarët e instalimit për
software.
• Këto janë zakonisht skedare me
prapashtesen .rpm (Red Hat njësoj)
ose .deb (Debian distro njësoj).
11-7
Shkarkimi i skedareve te instalimit

• Menyra e dyte me e rekomanduar

• Në vend që të kërkoni me Software Menaxher
skedarin e instalimit (.rpm ose .deb) mund të
shkarkohen nga interneti veç e veç (psh kur ata nuk
janë (ende) në një depo).
• Software Manager do të instaloje software-t që
gjenden në keta skedare(zakonisht duke double-
klikuar install file).
• Shënim: asnjë transferte nuk eshte e sigurt pa
konfirmimin e paketës, kështu që duhet te tregohemi
pak më të kujdesshëm.

11-8
 Software Center VS Package
Manager

• Një Package Manager lejon te instaloje më

shumë paketa te rregulluara imtesisht dhe më
shumë informacion ne keto paketa
(detaja,info mes programeve .

• Një Software Manager ofron instalimin e plotë

të paketave përbëjnë një mjet (shpesh GUI) .
Ajo ka gjithashtu një user rating mbi
funksionalitetin.

11-9
 Cinstalimi I software-ve
• Nëse Software Manager-I juaj ka instaluar
software, ju mund të fshini software nga
brenda interface-it .
• Software Manager e di saktësisht se ku dosjet
duhet te janë instaluar.

11-10
 Software-t qe nuk jane pakete
• Menyre jo shume e rekomandueshme
• Software-t mund të vendosen në dispozicion si një
skedë e ngjeshur, e cila përmban kodin burim. Ky kod
burim duhet të jetë "Hartuar" për herë të parë në
kompjuterin tuaj: kjo krijon ekzektueshmerine .
• Kodi makinë (a binary) që ju mund të përdorni.
Gazetat shpesh e shpërndajne kodin në këtë formë,
(para se përfundimisht të qenit
perfshire në një depo).
• Zakonisht, kodi burim vjen si një skedar I ngjeshur
me prapashtesen .tar.gz ose .tar.bz2 .
• Përpilimi: një proces që kryhet nëpërmjet terminalit

11-11
 Software-t qe nuk jane pakete

• Menyre jo shume e rekomanduar

• Ndonjëherë, software është hartuar për

ju, dhe rezulton nje file binar qe mund te
shkarkohet .
• Kujdes: Software që është ndërtuar per
ju duhet te pershtatet me arkitekturen e
kompjuterit tuaj (zakonisht 64 bit).

11-12
 Software-t qe nuk jane pakete
• Nje folder I quajtur bin permban skedare
binare te ekzekutueshem . (Ne
figure,skedari binar)

11-13
 Pse metoda te ndryshme
shperndarjeje

• Software komercial është zakonisht vetem

binar (mbrojtja e kodit burimor) – Udhezimet e
instalimit jepen nga shitesi .
• Software-t pa pagesë (Open Source) jane te
shpërndara në paketa burim.
• Paketimi, procesi i krijimit të skedarit .rpm
ose .deb të merr shumë kohë, ndaj shpesh
kodi burim për ta kompiluar për veten jepet.

11-14
 Disa versione te sistemit te
manaxhimit te paketave

• Tar-krijon, miremban, modifikon, dhe zmadhon

dokumenta ose skadare qe jane arkiviuar ne
formatin tar.
• RPM-Red Hat Package Manage
• Debian-eshte nje shperndarje e Linux qe eshte
e perbere teresisht nga burime softuerike te
hapura,shumica e te ciles eshte ne licencen e
GNU

11-15
 Shembuj komandash te Tar

Krijim I nje skedari te arkivuar tar:

• tar -c -f archive.tar file1 file2

c – Krijon nje arkive skadaresh te re.
v – Shfaq gjeresisht progresin e skedarit .tar.
f – Tipi I emrit te skedarit.
x – zgjeron nje skedar arkive.

11-16
• Faleminderit !

11-17