KRITISISMONG

PAMPAGSASALIN
DUBLIN, GABRIEL, MALELANG, MARTINEZ
 Ang kahusayan ng isang salin ay
masusukat lamang sa kung sino
ang nagsalin, hindi kung paano ito
isinalin.
JORGE-LEGASPI (1995)
 REBYU NG KRITISISMO NG
PAGSASALIN PAGSASALIN
1. partikular na nagbibigay ng 1. sinusuri ang pamamaraan o teoryang
nakapaloob sa pagsasalin ng akda at
komento
aplikasyon nito sa nagawang salin.
deskripsyon at 2. pagsusuri ng detalye at ng
ebalwasyon kung mainam ebalwasyon ng orihinal at salin
basahin 3. binibigyang-pansin ang lahat ng salik
at elemento sa proseso ng pagsasalin
2. subhetibong panghuhusga
layunin, uri ng teksto, estratehiya,
'mahusay' 'mahina' 'tapat' prinsipyo, limitasyon at
mambabasa.
MGA BATAYANG
KAALAMAN SA
KRITISISMONG
PAMPAGSASALIN
KRITISISMONG PAMPAGSASALIN
Ito ay bahagi ng larangan ng applied translation studies
(Holmes, 1972) o applied translation theory (Newmark,
1988).

Nagsisilbing tulay sa pagitan ng mga teorya ng pagsasalin

at pagsasapraktika ng mga teoryang ito.

Isang malaking hamon sa larangang ito ang paglalahad ng

prinsipyo sa salin ng mismong kritiko samantalang kanya
ring ipinapaliwanag ang prinsipo ng tagasalin at kung alin
sa mga ito ang kanyang tinutuligsa at pinaniniwalaan.
Apat na
Apat na Batayang
Batayang Hakbang
Hakbang sa
sa Kritisismong
Kritisismong
Pampagsasalin
Pampagsasalin
Suriin ang intensiyon, Gumawa ng masusing
1 2
nangingibabaw na gamit ng wika, paghahambing sa teksto sa SL at TL,
tono, tema, rehistro, estilo, kalidad, na may pagbibigay-diin sa lahat ng
katangiang kultural, ipinalalagay na mahahalagang pagkakaiba sa
manunulat at lunan ng teksto ang sa kahulugan, estilo, gamit at
SL, at magpanukala ng angkop na ideolohiya.
metodo ng pagsasalin.

3 Tasahin ang pagkakaiba sa 4 Magkaroon ng pagtataya sa

kabuuang impresyon sa pagitan ng ginawang salin.
tekstong nasa SL at tekstong nasa
TL.
NEWMARK (1988)
 Malinaw sa kritisismong pampagsasalin ang pagsusuri kung natamo ng
tagasalin ang kanyang layunin sa pagsasalin, kasabay ng pagtingin sa
kalakasan at kahinaan ng salin. (Almario et al., 2003)

DAHILAN KUNG BAKIT ISANG MAHALAGANG BAHAGI NG KURSO SA

PAGSASALIN ANG KRITISISMO:
Nililinang ang kasanayan ng isang tagasalin

Pinalalawig ang kaalaman at pag-unawa sa sarili at banyagang wika

Natutulungan ang tagasalin na uriin at ihanay ang mga ideya sa

pagsasalin.
Marami sa mga sumusuri ng salin ay hindi naisasaalang-alang ang orihinal na teksto.
Ang ganitong kalakaran ay dulot ng kawalan
ng kaalaman ng sumusuri sa orihinal na
akda o ng banyagang wika na nagbubunga
naman ng panghuhusga sa salin batay sa
impresyong walang malinaw na batayan.
VLADIMIR NABOKOV
 IBA’T IBANG
IBA’T IBANG
PANANAW AT
PANANAW AT
MODELO SA
MODELO SA
KRITISISMONG
KRITISISMONG
PAMPAGSASALIN
PAMPAGSASALIN
"WALANG GANAP NA SALIN"
ANG ANUMANG TEKSTONG ISINASALIN SA IBANG WIKA AY
NABABAHIRAN NG KAHIT KAUNTING PAGBABAGO SA ORAS NA
ITO AY MAISALIN NA.

NAGIIBA-IBA RIN ANG SALIN NG IISANG AKDA SA BAWAT

TAGASALIN

“ANG PANUNURI SA ISANG SALIN AY GANAP NA MAKATUTULONG

SA PAGTATAYA SA KAHUSAYAN NG ISANG SALIN” (JORGE-
LEGASPI, 1995)
“ANG PAGSASALIN AY ISANG MASALIMUOT
NA PROSESO "
MAAARING MAGIBA-IBA ITO BATAY SA HINIHINGI NG
MGA TEKSTONG SINUSURI ANG HAMBINGAN SA
TEKSTONG NASA SL AT NASA TL.
MGA DALUBHASA
MGA DALUBHASA SA
SA PAGSASALIN
PAGSASALIN AT
AT ANG
ANG
KANILANG MGA
KANILANG MGA PANANAW
PANANAW ATAT MODELONG
MODELONG
MAGAGAMIT SA
MAGAGAMIT SA PANUNURI
PANUNURI

stephen RAYMOND gideon peeter

h. VAN DEN toury torop
straight BROECK
STEPHEN H. STRAIGHT
BINIBIGYANG DIIN ANG TATLONG DIMENSYON SA
EBALWASIYONG PAGSASALIN:

1. K A A L A M A N G K U L T U R A L A T P A N L I N G G U W I S T I K A
NG TAGASALIN
2. L A Y U N I N N G T A G A S A L I N
3. P A G G A M I T N G I N T U W I S Y O N ( J O R G E - L E G A S P I 1 9 9 5 )
ALMARIO ET AL. (2003)
ANG S A L I N B A A Y K AKIKITAAN NG SAPAT NA
PAGKA U N A W A O K A ALAMAN SA KULTU RA AT WIKA NG
ORIHI N A L N A A W T O R AT NG TAGASALIN?(KAALAMAN)

ANG S A L I N B A A Y N AGING MATAGUMPAY SA PAGTATAMO

NG LA Y U N I N G N A I S NG TAGASALIN PARA RITO?(LAYUNIN)

KASIYA-SIYA AT MAGANDA BA ANG SALIN?(INTUWISYON)

RAYMOND VAN DEN BROECK
NAKATUON SA KOMPARATIBONG PAGSUSURI NG ORIHINAL AT
SALING TEKSTO.

LAYUNIN NG MODELONG ITO NA TIYAKIN ANG ANTAS NG FACTUAL EQUIVALENCE O

PAGTUTUMBASAN NG IMPORMASYON SA PAGITAN NG ORIHINAL AT NG SALIN GAMIT
ANG TATLONG HAKBANG:

1 ANG PAGSUSURI NG TEKSTO(TEXTEMIC ANALYSIS) NA

NAKATUON SA PAGSUSURI SA PANLIGGUWISTIKANG
ELEMENTO NG TEKSTO TULAD NG PONETIKA, LEKSIKON,
SINTAKS, ESTRUKTURA NG GENRE, IBA-IBANG WIKA,
METAPORA, ELEMENTO, NG KUMBENSIYONG PANTEKSTO
(HAL. BANTAS, TALATAAN,KAPITALISASIYON, ATBP.)
 PAGHAHAMBING NG MGA ELEMENTO NG ORIHINAL
2
AT NG DSLINH TESTO, KUNG SAAN MAAARING
MATIYAK NG SUMUSURI KUNG MAY ISA-SA-ISANG
TAPATAN ANG MGA BAHAGI (HAL., KUNG KOLOKYAL
ANG PAGGAMIT SA WIKA SA SL, GANOON DIN BA
ANG NAGANAP SA TL?)

3 PAGLALAGOM NG DESKRIPSYON NG MGA

PAGKAKAIBA AT PAGKAKATULAD NG ORIHINAL AT
SALING TEKSTO
GIDEON TOURY
June 6, 1942 – October 4, 2016
Israeli translation scholar
a pioneer of Descriptive Translation Studies.
Nakatuon ang kanyang pananaw sa panunuring
pampagsasalin sa pangkalahatang pagkakatulad kaysa sa
partikular na pagkakaiba ng teksto sa SL (prototext) at teksto
sa TL (metatext).

Proseso ng “retroduction” na may layuning muling buuin ang

relasyon ng prototext at metatext mula sa naging salin.

Isinasaalang-alang ang prinsipyo ng mapping theory ni

Holmes.
TATLONG YUGTO NG
HAMBINGANG PROTOTEXT -
METATEXT
Paglulugar ng metatext sa isang teksto

Paghahambing ng mga indibidwal na pahayag sa

dalawang teksto

Pagtatala ng makukuhang pagkakatulad na

muling lilinangin sa malalimang hambingan ng
mga teksto
PEETER TOROP
November 28, 1950
Known in translation studies above all for his PhD
dissertation, Total Translation, published in
Russian in 1995, and in Italian in 2000 (1st Edition)
and 2010 (2nd Edition), edited by Bruno Osimo.
Upang mapadali ang hambingan ng orihinal at salin,
kinakailangang makita ang estilo ng tagasalin
kaugnay ng metodong kanyang ginamit sa pagsasalin
at mula roon ay suriin ang kanyang kaisahan sa
metodo at aplikasyon nito
 Siyam na anyo ng kritisismong pampagsasalin

1. Historical-literary criticism – nakatuon sa may-akda at sa isinaling teksto at ang

lugar nito sa Pambansa at pandaigdigang panitikan
2. Informational criticism – impormasyon hinggil sa isinaling teksto at ang
kaugnayan nito sa patalastas at promosyon ng produkto
3. Adaptive criticism – nabubuo sa pagtingin sa prototext kaugnay ng kultura ng
TL upang mapag-aralan ang potensiyal nito sa mercado
4. Innovative criticism – tinatangka ng anyong ito na tingnan ang posibleng bunga
ng bisa nito
5. Receptive criticism – pagbibigay ng mga komentaryo na nagsasaalang-alang sa
mga pangunahing ideya ng metatext at prototext
 Siyam na anyo ng kritisismong pampagsasalin

6. Theoretical criticism – ang dalawang teksto ay pinaghahambing bilang

pananaliksik sa usapin ng kapasidad ng wika sa pagsasalin ng estilo, ng genre, ng
kultura, ng panahon
7. Translational method criticism – pagsasaalang-alang sa metodo ng pagsasalin
at sa pagtingin kung paanong ang nasabing metodo ay nakaiimpluwensiya sa
persepsyon ng mambabasa ng metatext
8. Qualitative criticism – nakatuon sa pratikal na bunga ng napiling metodo ng
pagsasalin sa loob ng tumatanggap ng kultura
9. Personal criticism – ang pagsusuri sa teksto ng isang tagasalin at ng kaniyang
pinagdaanang proseso rito.
Ang Pagkritika sa Salin ayon sa Modelong Newmark
Inihain ni Peter Newmark
Mga panukalang hakbang:

Pagsusuri ng Orihinal na Teksto

Interpretasyon ng tagasalin sa layunin ng orihinal na teksto,
gagamiting metodo ng pagsasalin at inaasahang mambabasa

Paghahambing ng salin sa orihinal

Ebalwasyon ng salin batay sa tagasalin at kritiko

Pagtataya sa magiging lugar ng salin batay sa
tagasalin at kritiko
 PAGSUSURI NG TEKSTO
Isaalang-alang ang layunin ng may-akda at pananaw sa paksang tinatalakay.

Sinusuri rin ang katangian ng inaasahang mambabasa at kategorya at anyo ng teksto.

Ipananukala rin ni Newmark na iwasan ang pagtalakay sa buhay at iba pang akda ng
manunulat maliban na lang kung may partikular itong silbi sa teksto.
 ANG LAYUNIN NG TAGASALIN
Pagtatangkang tingnan ang teksto batay sa punto de bista ng tagasalin.

Ang hakbanging ito ay hindi nangangahulugan na ang panunuri sa salin

ay panlilibak sa tagasalin kundi pagtatangkang makita ang intensiyon
at hakbang na ginawa nito sa pagsasalin at ang dahilan ng paggamit
nito.
PAGHAHAMBING NG ORIHINAL
AT SALIN
Binibigyang-pansin sa bahaging ito ang
ginawa ng tagasalin upang malutas ang
mga partikular na balakid sa proseso
ng paglilipat-kahulugan.

Ayon kay Newmark, ito ang pinakabuod

ng panunuring pampagsasalin.
 ANG HINAHARAP
ANG HINAHARAP NG
NG SALIN
SALIN

Bilang panghuling bahagi, partikular sa mga kaso ng akdang

pampanitikan, maaring kilatisin ng kritiko ang bisa o
kahalagahan ng nagawang salin sa kultura ng TL.
 SA KABUUAN...
Higit na magiging matagumpay ang salin sa
pamamagitan ng krisitismong pampagsasalin.

Mula rito, natutukoy ang kalakasan at kahinaan ng salin

mula sa paghahambing dito ng orihinal.

Nagiging mas malinaw ang mga rekomendasyong

maaaring ibigay tungo sa ikabubuti ng salin.
 WAKAS
DUBLIN, GABRIEL, MALELANG, MARTINEZ