‫جلد‪ :‬انتیسویں ‪ ،‬رسالہنمبر ‪01‬‬ ‫ّ‬ ‫ٰ‬

‫ضویہ‬‫رسائلفتاوی ِر‬
‫ِ‬ ‫سلسلہ‬

‫رسالہ‬
‫اسماعاالربعینفیشفاعۃسیدالمحبوبین‬
‫(وبحموبں۾ےک۾رسدار۾یک۾افشعت۾ےک۾جارے۾ںیم۾اچسیل‪۸۴‬۾دحںیثی۾انسجا)‬

‫بسم اﷲ الرحمن الرحیم ط‬

‫ہلئسم ۾‪۹‬ۺ‪:۵‬ایک ۾فسامےت ۾ںیہ ۾املعء ۾دنی ۾اس ۾ہلئسم ۾ںیم ۾ہک ۾یبن ۾رکمی ۾یلص ۾اﷲ اعتیٰل ۾ہیلع ۾وملس ۾اک ۾عیفش ۾وہجا ۾سک ۾دححث ۾ےس ۾جاحث ۾ےہ؟ ۾بینوا‬
‫توجروا(ایبں۾فسامےیئ۾ارجد حئے۾اجو۾ےگ۔ت)‬
‫اوجلا۾ت‪:‬‬
‫الحمدﷲ البصری السمیع والصلوة والسالم عیل ست۾رعتںیفی۾اﷲ اعتیٰل۾ےک۾ےیل۾وج۾دےنھکی۾واال۾سنئے۾واال۾ےہ‪،‬اور۾‬
‫درود۾و۾سالم۾جارل۾وہ۾خشارت۾دےنی۾واےل۾افشعت۾رکےن۾واےل۾‬ ‫البشریالشفیعوع ییل الہوصحبہکلمساءوسطیع‬
‫رپ۾اور۾اس۾ےک۾ا ل۾و۾ااحصت۾رپ۾ہش۾سام۾وک۾اور۾ہش۾حبص۾وک۔(ت)‬
‫ُسبحاناﷲ ! اےسی۾وسال۾ ُسن۾رک۾بجعت۾ا جا۾ےہ۾ہک۾املسمں۾و۾دمایعں۾سنئت۾اور۾اےسی۾واحض‬

‫‪Page 1 of 15‬‬
‫جلد‪ :‬انتیسویں ‪ ،‬رسالہنمبر ‪01‬‬ ‫ّ‬ ‫ٰ‬
‫ضویہ‬‫رسائلفتاوی ِر‬
‫ِ‬ ‫سلسلہ‬

‫ت۾ایقمت۾یک۾اجك۾عالمت۾ےہ۔"ا نّاﷲوانا ّالیہراجعون "‬ ‫اقعدئ۾ںیم۾كیکشت۾یک۾ا تف‪،‬ہی۾یھب۾قُس ِ‬

‫ث ۾افشعت ۾یھب ۾ایسی ۾زیچ ۾ںیہ ۾وج ۾یسک ۾رطح ۾پھچ ۾ںیکس‪،‬ویسیبں ۾احصہب‪،‬دصاہ ۾جانیعب‪،‬ہشار ۾اہ ۾دحمنیث ۾اں ۾ےک ۾راوی‪،‬دححث ۾یک ۾ہش ۾وگ ۾ہن۾‬
‫ااحدح ِ‬
‫اتکںیب ۾احصح‪ُ ،‬سنن‪،‬اسمدین‪،‬اعممیج‪،‬وجاعم‪،‬افنصمت ۾اں ۾ےس ۾امال ۾امل۔الہ ۾سنت ۾اک ۾ہش ۾سفنتم ۾اہیں ۾جك ۾ہک ۾رجاں ۾و ۾اافطل ۾ہکلب ۾داقہین ۾اہجل۾‬
‫یھب۾اس۾دیقعے۾ےس۾ا اگہ‪،‬خدا۾اک۾دجدار۾دمحم۾یک۾افشعت۾اجك۾اجك۾ےچب۾یک۾رجاں۾رپ۾اجری‪،‬یلص۾اﷲ اعتیٰل۾ہیلع۾وملس۾و۾جارك۾و۾رشف۾ودجمورکم۔‬
‫ریقف۾رفغہل۾اﷲ اعتیٰل ہل۾ےن۾رساہل"سمع وطاعۃ االحادیث الشفاعۃ"ںیم۾تہب۾کثشت۾ےس۾اں۾ااحدحث۾یک۾عمج۾و۾صیخلت۾یک‪( ،‬اہیں) ہب۾‬
‫اہنحث۾اامجل۾رصف۾اچسیل۾دحوثیں۾یک۾رطف۾اسارت‪،‬اور۾اں۾ےس۾ےلہپ۾دنچ۾ا جا ِ‬
‫ت۾قسا ہین۾یک۾جالوت۾رکجا۾وہں۔‬
‫الاجات۾‪:‬‬
‫تعال(اﷲ اعتیٰل۾ےن۾فسامجا)‪:‬‬
‫ث۾اُویٰل ‪:‬قالاﷲ ی‬
‫‪۶‬‬
‫اح ِ‬
‫قسبی۾ےہ۾ہک۾ریت۾ارت۾ےھجت ِ‬
‫۾اقمم۾ومحمد۾ںیم۾ےجیھب۔‬ ‫‪1"‬۔‬ ‫"‬
‫ح‬
‫دححث۾رشفی۾ںیم۾ےہ۾وضحر۾عیفش۾المد بنن۾یلص۾ا۾ﷲ اعتیٰل۾ہیلع۾وملس۾ےس۾رعض۾یک‬
‫‪2‬‬
‫۾یئگ‪،‬اقمم۾ومحمد۾ایک۾زیچ۾ےہ‪:‬فسامجا‪:‬ھو الشفاعۃ ۔وہ۾‬
‫ِ‬
‫افشعت۾ےہ۔‬
‫تعال(اﷲ اعتیٰل۾ےن۾فسامجا)‪:‬‬
‫ث۾جاہین ‪:‬قالاﷲ ی‬
‫‪۷‬‬
‫اح ِ‬
‫اور۾قسبی۾رت۾ےہ۾ےھجت۾ریتا۾رت۾اانت۾دے۾اگ۾ہک۾خُو۾رایض۾وہاجےئ۾اگ۔‬ ‫‪3"‬۔‬ ‫‪‬‬ ‫"‬
‫ح‬
‫دیملی۾دنسم۾ارفلدوس۾ںیم۾اریم۾اوملنینم۾ومیٰل۾یلع۾رکم۾اﷲ اعتیٰل۾وہہج‪،‬ےس۾راوی‪،‬جت۾ہی۾ا حث۾ارتی۾وضحر۾عیفش۾المد بنن۾یلص۾اﷲ اعتیٰل۾ہیلع۾‬
‫وملس۾ےن۾فسامجا‪:‬‬
‫ینعی۾جت۾اﷲ اعتیٰل۾ھجم۾ےس۾رایض۾رکدےنی۾اک۾ودعہ۾فسامجا۾ےہ۾وت۾‬ ‫الارٰضوواحدمنامیتیف النار‪4‬۔‬
‫ی‬ ‫ا ًذا‬
‫ںیم۾رایض۾ہن۾وہں۾اگ۾ارگ۾ریما۾اجك۾ایتم۾یھب۾دورح۾ںیم۾راہ۔‬

‫‪1‬‬
‫القرآن الکریم ۻ‪/ ۵‬۽ۻ‬
‫جا مع الرتمذی ابواب التفسری وسرہ۾ینب۾ارسالیئ انیم۾ینپمک دیلہ ‪۵۸۶/۶‬‬
‫‪2‬‬

‫‪3‬‬
‫القرآن الکریم ‪۷‬۽‪۹ /‬‬
‫مفاتیح الغیب(التفسری الکبری)تحت۾ا جۃ۾‪۷‬۽ ‪ ۹/‬المطبعۃ البہیۃ المصریۃ رصم۾‪۶۵۷/ ۷۵‬‬
‫‪4‬‬

‫‪Page 2 of 15‬‬
‫جلد‪ :‬انتیسویں ‪ ،‬رسالہنمبر ‪01‬‬ ‫ّ‬ ‫ٰ‬
‫ضویہ‬‫رسائلفتاوی ِر‬
‫ِ‬ ‫سلسلہ‬

‫ل‬
‫وباركعلیہ۔‬‫اللھیمص ّلوسلم ِ‬ ‫ّ‬
‫ن‬‫ب‬‫ح‬ ‫من‬‫شل‬‫م‬
‫ل‬
‫ربطاین۾مجعم۾اوطس۾اور۾حزار۾دنسم۾ںیم۾انجت۾ومیٰل۾ا ن۾ریض۾اﷲ اعتیٰل۾عبہ۾ےس۾راوی۾وضحر۾عیفش۾ا مد ن۾یلص۾اﷲ اعتیٰل۾ہیلع۾وملس۾فسامےت۾‬
‫ںیہ‪:‬‬
‫اشفع االمیت حیت ینادیین ریب قدارضیت یا محمد ںیم ۾اینپ ۾امت ۾یک ۾افشعت ۾رکوں ۾اگ ۾اہیں ۾جك ۾ہک ۾ریما ۾رت۾‬
‫‪5‬‬
‫اکپرے۾اگ۾اے۾دمحم!۾وت۾رایض۾وہا؟۾ںیم۾رعض۾رکوں۾اگ‪:‬اے۾رت۾‬ ‫ربقدرضیت‬‫فاقول ای ّ‬
‫ریمے۾!۾ںیم۾رایض۾وہا۔‬
‫تعال(اﷲ اعتیٰل۾ےن۾فسامجا)‪:‬‬
‫ا حث۾جاہثل ‪:‬قالاﷲ ی‬
‫‪۷‬‬

‫اے ۾وبحمت ۾! ۾اےنپ ۾اخوصں ۾اور ۾اعم ۾املسمں ۾رمدوں ۾اور۾‬ ‫‪6"‬۔‬ ‫"‬
‫وعروتں۾ےک۾گباوہں۾یک۾اعمیف۾امیگن۔‬
‫لن لی‬
‫اس۾ا حث۾ںیم۾اﷲ اعتیٰل۾اےنپ۾بیبح۾رکمی۾ہیلع۾الضف۾الصلوہ۾وا ش م۾وک۾مکح۾داتی۾ےہ۾ہک۾املسمں۾رمدوں۾اور۾املسمں۾وعروتں۾ےک۾گباہ۾ھجم۾ےس۾‬
‫وشخباو‪،‬اور۾افشعت۾اک۾ےہ۾اک۾جام۾ےہ۔‬
‫تعال(اﷲ اعتیٰل۾ےن۾فسامجا)‪:‬‬
‫ا حث۾راہعب ‪:‬قالاﷲ ی‬
‫‪۸‬‬

‫اور۾ارگ۾وہ۾اینپ۾اجونں۾رپ۾ملظ۾رکںی‪،‬ریتے۾جاس۾احرض۾وہں‪،‬رھپ۾‬ ‫‪ ‬‬ ‫"‬

‫خدا ۾ےس ۾اافغتسر ۾رکںی‪،‬اور ۾روسل ۾اں ۾یک ۾ششخب ۾امےگن ۾وت ۾كشیب۾‬ ‫‪7"‬۔‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫اﷲ اعتیٰل۾وک۾وتہب۾وبقل۾رکےن۾واال۾رہمجاں۾جاںیئ۔‬
‫اس۾ا حث۾ںیم۾املسمونں۾وک۾ارساد۾فسامجا۾ےہ۾ہک۾گباہ۾رکےک۾اس۾یبن۾یک۾رساکر۾ںیم۾احرض۾وہ۾اور۾اُس۾ےس۾دروخاس ِت۾افشعت۾رکو‪،‬وبحمت۾اہمتری۾‬
‫افشعت۾فسامےئ۾اگ۔وت۾مہ۾خقنبًا۾اہمترے۾گباہ۾شخب۾دںی۾ےگ۔‬
‫تعال(اﷲ اعتیٰل۾ےن۾فسامجا)‪:‬‬‫ث۾ہسمخ ‪:‬قالاﷲ ی‬
‫‪۹‬‬
‫اح ِ‬

‫‪ 5‬المعجم االوسط دححث۾‪۷‬ۼ‪۶۴‬ۃبتکم۾ااعملرف۾رجاض۾‪،۸۸/ ۷‬الرتغیب الرتھیب کتاب البعث فصل یف الشفاعۃ مصط یٰف البایب رصم۾‪/ ۸‬ۺ‪،۸۸‬الدرالمنثور‬
‫لعظ‬
‫تحت اآلیۃ ‪۷‬۽‪ ۹ /‬ۃبتکم۾ا جۃ۾اﷲ ا مٰی۾مسق۾اریاں۾ۺ ‪۵/‬ۺ‪۷‬‬
‫‪6‬‬
‫القرآن الکریم ۻ‪/ ۸‬۽‪۵‬‬
‫‪7‬‬
‫القرآن الکریم ‪۸/ ۸‬ۺ‬

‫‪Page 3 of 15‬‬
‫جلد‪ :‬انتیسویں ‪ ،‬رسالہنمبر ‪01‬‬ ‫ّ‬ ‫ٰ‬
‫ضویہ‬‫رسائلفتاوی ِر‬
‫ِ‬ ‫سلسلہ‬

‫جت ۾اں ۾انموقفں ےس ۾اہک ۾اجےئ ۾ہک ۾ا و ۾روسل ۾اﷲ اہمتری۾‬ ‫"‬
‫رفغمت۾امںیگن۾وت۾اےنپ۾رس۾ریھپ۾ےتیل۾ںیہ۔‬ ‫"‪8‬۔‬
‫ح‬
‫اس۾ا حث۾ںیم۾انموقفں۾اک۾احل۾دب آمل۾ارساد۾وہا۾ہک۾وہ۾وضحر۾عیفش۾المد بنن۾یلص۾اﷲ اعتیٰل۾ہیلع۾وملس۾ےس۾افشعت۾ںیہن۾اچےتہ‪،‬رھپ۾وج۾ا ح۾ںیہن۾‬
‫اچےتہ۾وہ۾لک۾ہن۾جاںیئ۾ےگ۔اﷲ داین۾و۾ا رخت۾ںیم۾اں۾یک۾افشعت۾ےس۾رہبہ۾دنم۾فسامےئ ؎‬
‫مبکز۾ا ح۾اں۾ےس۾ااجتل۾ہن۾رکے‬ ‫رشح۾ںیم۾مہ۾یھب۾ریس۾دںیھکی۾ےگ‬
‫تعالع ییلشفیعالمذنبنیوایلہوصحبہوحزبہاجمعنی۔‬
‫وصیلاﷲ ی‬
‫اﷲ اعتیٰل۾درودجارل۾فسامےئ۾اگہنگروں۾یک۾افشعت۾فسامےن۾واےل۾رپ۾اور۾اں۾یک۾ا ل‪،‬ااحصت۾اور۾امتم۾امت۾رپ۔(ت)‬
‫االاحدحث‬
‫۾رعاصت۾رشحم۾ںیم۾وہ۾وطلی۾دں۾وہاگ۾ہک۾اکےٹ۾ہن۾ےٹک۾اور۾رسوں۾رپ۾ا اتفت۾اور۾‬
‫ِ‬ ‫افشعت۾ ُکثشٰی۾یک۾دحںیثی۾نج۾ںیم۾اصف۾رصحی۾ارساد۾وہا۾ہک‬
‫دورح۾حزدجك‪،‬اُس۾دں۾وسرح۾ںیم۾دس۾حزس۾اکلم۾یک۾رگیم۾عمج۾رکںی۾ےگ۾اور۾رسوں۾ےس۾ھچک۾یہ۾افہلص۾رپ۾الرںیھک۾ےگ‪ ،‬ایپس۾یک۾وہ۾دشت۾ہک۾‬
‫خدا ۾ہن ۾داھکےئ‪،‬رگیم ۾وہ ۾ایقمت ۾ہک ۾اﷲ اچبےئ‪،‬جاوسنں ۾ہنیسپ ۾رنیم ۾ںیم ۾خدت ۾وہ ۾رک ۾اورپ ۾ھڑ ے ۾اگ‪،‬اہیں ۾جك ۾ہک ۾ ےل ۾ ےل ۾ےس ۾یھب ۾اوےچ۾‬
‫گ گ‬
‫وہاگ‪،‬اہجر۾وھچرںی۾وت۾ےنہب۾ںیگل‪،‬ولگ۾اس۾ںیم۾وغےط۾اھکںیئ۾ےگ‪ ،‬ھثشا۾ ھثشا۾رک۾دل۾قلح۾جك۾ا اجںیئ۾ےگ۔‬
‫لن لی‬
‫ولگ۾اں۾میظع۾ا وتفں۾ںیم۾اجں۾ےس۾گنت۾ا رک۾عیفش۾یک۾جالس۾ںیم۾اج۾اجب۾رھپںی۾ےگ‪،‬ا دم۾و۾ونح‪،‬لیلخ۾ومیلک۾و۾حیسم۾مہیلع۾الصلوہ۾وا ش م۾ےک۾جاس۾‬
‫احرض۾وہ۾رک۾وجات۾اصف۾ںینس۾ےگ‪،‬ست۾اجنباء۾فسامںیئ۾ےگ۾امہرا۾ہی۾رمہبت۾ںیہن۾مہ۾اس۾القئ۾ںیہن۾مہ۾ےس۾ہی۾اکم۾ہن۾ےلکن۾اگ‪،‬یسفن۾یسفن‪،‬مت۾اور۾‬
‫ح‬ ‫لبن‬
‫یسک ۾ےک ۾جاس ۾اجو‪،‬اہیں ۾جك ۾ہک ۾ست ۾ےک ۾دعب ۾وضحر ۾ ُحزونر ۾اخمت ۾ا بنن‪،‬دیسّاالونیل ۾والارخنی‪،‬عیفش ۾المد بنن‪،‬رحمۃ ۾اعللنیمل ۾یلص ۾اﷲ اعتیٰل۾‬
‫‪9‬‬
‫ہیلع۾وملس۾یک۾خدمت۾ںیم۾احرض۾وہں۾ےگ۔وضحر۾ادقس۾یلص۾اﷲ اعتیٰل۾ہیلع۾وملس "ا َنالَہا انال َہا"‬

‫‪8‬‬
‫القرآن الکریم ‪۷‬ۺ ‪۹/‬‬
‫‪ 9‬البدایۃ والنہایۃ ذکر ثناء اﷲ و رسولہ الکریم عیل عبدوخلیلہ ابراھیم ہبتکم۾ااعملرف۾ریبوت۾‪۵/ ۵‬ۻ‪،۵‬صحیح مسلم کتاب االیمان باب اثبات‬

‫الشفاعۃ الخ دقیمی۾بتک۾اخہن۾رکایچ۾‪۵۵۴/ ۵‬‬

‫‪Page 4 of 15‬‬
‫جلد‪ :‬انتیسویں ‪ ،‬رسالہنمبر ‪01‬‬ ‫ّ‬ ‫ٰ‬
‫ضویہ‬‫رسائلفتاوی ِر‬
‫ِ‬ ‫سلسلہ‬

‫فسامںیئ۾ےگ۾ینعی۾ںیم۾وہں۾افشعت۾ےک۾ےیل‪،‬ںیم۾وہں۾افشعت۾ےک۾ےیل۔‬
‫رھپ۾اےنپ۾رت۾رکمی۾خالہل‪،‬یک۾جاراگہ۾ںیم۾احرض۾وہ۾رک۾دجسہ۾رکںی۾ےگ۾اں۾اک۾رت۾ابترك۾و۾اعتیٰل۾ارساد۾فسامےئ۾اگ‪:‬‬
‫رأسك وقل ُتسمع وسل تعطہ واشفع اے۾دمحم۾!اانپ۾رس۾ااھٹو۾اور۾رعض۾رکو۾اہمتری۾جات۾ینس۾اجےئ۾یگ۾‬
‫یامحمد ارفع َ‬
‫اور۾اموگن۾ہک۾ںیہمت۾اطع۾وہاگ۾اورافشعت۾رکو۾ہک۾اہمتری۾افشعت۾‬ ‫تشفع ‪10‬۔‬
‫وبقل۾ےہ۔‬
‫۾اقمم۾ومحمد۾وہاگ۾اہجں۾امتم۾اونیل۾و۾ا رخنی۾ںیم۾وضحر۾یک۾رعتفی۾و۾دمح۾و۾انث۾اک۾عُل۾ڑپ۾اجےئ۾اگ۾اور۾وماقف۾و۾اخمفل۾ست۾رپ۾لھک۾اجےئ۾اگ۔جاراگہِ۾ایہٰل۾‬
‫یہی ِ‬
‫ےل۾ےک۾ےیل۾ےہ۾یسک۾ےک۾ےیل۾ںیہن۾‬ ‫ںیم۾وج۾واجہت۾امہرے۾ا اق۾یک۾ےہ۾یسک۾یک۾ںیہن۾اور۾امكل۾میظع۾لج۾خالہل۾ےک۾اہیں۾وج۾تمظع۾امہرے۾وم ٰ‬
‫والحمدﷲ رب العلمنی۔(اور۾امتم۾رعتںیفی۾اﷲ اعتیٰل۾ےک۾ےیل۾ںیہ۾وج۾ست۾اہجونں۾اک۾رپورداگر۾ےہ۔ت)ایس۾ےیل۾اﷲ اعتیٰل۾اینپ۾تمکحِ۾اکملہ۾‬
‫ےک۾اطمقب۾ولوگں۾ےک۾دولں ںیم۾داےل۾اگ۾ہک۾ےلہپ۾اور۾اجنباء۾رکام۾مہیلع۾الصلوہ۾والشالم۾ےک۾جاس۾اجںیئ۾اور۾واہں۾ےس۾رحموم۾رھپ۾رک۾اں۾یک۾خدمت۾‬
‫ںیم۾احرض۾ا ںیئ۾جاہک۾ست۾اجں۾ںیل۾ہک۾بصنم۾افشعت۾ایس۾رساکر۾اک۾اخہص۾ےہ۾دورسے۾یک۾اجمل۾ںیہن۾ہک۾اس۾اک۾دروارہ۾وھکل۾ےکس‪،‬والحمدﷲ‬
‫ربالعلمنی(اور۾امتم۾رعتںیفی۾اﷲ اعتیٰل۾ےک۾ےیل۾ںیہ۾وج۾ست۾اہجونں۾اک۾رپورداگر۾ےہ۔ت)‬
‫ہی۾دحںیثی۾حیحص۾اخبری۾و ۾حیحص۾ملسم۾امتم۾اتکوبں۾ںیم۾ذموکر ۾اور ۾الہِ۾اسالم۾ںیم۾رعموف۾و ۾وہشمر ۾ںیہ‪،‬درک۾یک۾احجت ۾ںیہن۾ہک۾تہب۾وطلی۾‬
‫ںیہ۔كش۾الےن۾واال۾ارگ۾دو ۾رحف۾یھب۾ڑپاھ۾وہ۾وت۾وکشمہ ۾رشفی۾اک۾اردو ۾ںیم۾رتہمج۾اگنمرک۾دھکی۾ےل۾جا ۾یسک۾املسمں ۾ےس۾ےہک۾ہک۾ڑپھ۾رک۾ ُسبا۾‬
‫ح‬
‫دے۔اور۾اںیہن ۾دحوثیں۾ےک ۾ا رخ ۾ںیم ۾ہی۾یھب ۾ارساد ۾وہا ۾ےہ۾ہک ۾افشعت ۾رکےن ۾ےک۾دعب ۾وضحر ۾عیفش۾المد بنن۾یلص ۾اﷲ اعتیٰل ۾ہیلع۾وملس ۾ششخب۾‬
‫اگہنگرا ِں۾ےک۾ےیل‬

‫نوحا الخ دقیمی۾بتک۾اخہن۾رکایچ۾‪۴/ ۵‬ۻ‪،۸‬صحیح البخاری کتاب الرقاق باب صفۃ‬ ‫صحیح البخاری کتاب االنبیاء باب قول اﷲ ی‬
‫تعال ولقدارسلنا ً‬
‫‪10‬‬

‫تعال لما خلقت بیدی دقیمی۾بتک۾اخہن۾رکایچ۾‪،۵۵۴۶/ ۶‬صحیح‬

‫الجنۃ والنار دقیمی۾بتک۾اخہن۾رکایچ۾‪۵/ ۶‬ۻ۽‪،‬صحیح البخاری کتاب التوحید باب قول اﷲ ی‬
‫تعال وجوہ یومئذ ناضرة الخ دقیمی۾بتک۾اخہن۾رکایچ ‪/ ۶‬ۼ‪،۵۵۴‬صحیح البخاری کتاب التوحید باب قول الرب یوم‬
‫البخاری کتاب التوحید باب قول اﷲ ی‬
‫القیمۃ االنبیاء وغریھم دقیمی۾بتک۾اخہن۾رکایچ۾‪/ ۶‬ۼ‪،۵۵۵‬صحیح مسلم کتاب االیمان باب اثبات الشفاعۃ الخ دقیمی۾بتک۾اخہن۾رکایچ۾‪/ ۵‬ۼ‪۵۴‬۾جا۾‪۵۵۵‬‬

‫‪Page 5 of 15‬‬
‫جلد‪ :‬انتیسویں ‪ ،‬رسالہنمبر ‪01‬‬ ‫ّ‬ ‫ٰ‬
‫ضویہ‬‫رسائلفتاوی ِر‬
‫ِ‬ ‫سلسلہ‬

‫جار۾جار۾افشعت۾فسامںیئ۾ےگ۾اور۾ہش۾دہعف۾اﷲ اعتیٰل۾ویہ۾املکت۾فسامےئ۾اگ۾اور۾وضحر۾ہش۾رمہبت۾ےب۾امشر ِ‬
‫۾دنباگں۾خدا۾وک۾اجنت۾ںیشخب۾ےگ۔‬
‫ںیم۾اں۾وہشمر۾دحوثیں۾ےک۾وسا۾اجك۾ارنیعب۾ینعی۾اچسیل‪۸۴‬۾دحںیثی۾اور۾اتھکل۾وہں۾وج۾وگس۾وعام۾جك۾مک۾یچنہپ۾وہں‪،‬نج۾ےس۾املسمونں۾اک۾اامیں۾‬
‫رتیق۾جاےئ‪،‬مبک ِز۾اک۾دل۾ا شتِ۾ظیغ۾ںیم۾لج۾اجےئ‪،‬جاوصخلض۾نج۾ےس۾اس۾جاجاك۾رحتفی۾اک َ۾رد۾رشفی۾وہ۾وج۾ضعب۾دبدونیں‪،‬خدا۾جارتوسں‪،‬جاقح۾‬
‫وکوشں‪،‬جالط ۾کنشوں ۾ےن ۾ینعم ۾افشعت ۾ںیم ۾ںیک ۾اور ۾ا ِ‬
‫اکنر ۾افشعت ۾ےک ۾رہچہ ۾سجن ۾اپھچےن ۾وک ۾اجك ۾وھجیٹ ۾وصرت ۾جام ۾یک ۾افشعت ۾دل ۾ےس۾‬
‫ڑھگی۔‬
‫اں۾دحوثیں۾ےس۾واحض۾وہاگ۾ہی۾دحںیثی۾ظاہش۾رکںی۾یگ۾ہک۾ںیمہ۾خدا۾اور۾روسل۾ےن۾اکں۾وھکل۾رک۾عیفش۾اک۾ایپرا۾جام۾اتبدجا۾اور۾اصف۾فسامجا۾ہک۾وہ۾دمحم۾‬
‫روسل ۾اﷲ ںیہ(یلص ۾اﷲ ۾اعتیٰل ۾ہیلع ۾وملس)ہن ۾ہی ۾ہک ۾جات ۾وگل ۾ریھک ۾وہ ۾ےسیج ۾اجك ۾دبتخب ۾اتہک ۾ےہ ۾ہک ۾ایس ۾ےک ۾اایتخر ۾رپ ۾وھچر ۾دےئجی ۾سج ۾وک ۾وہ۾‬
‫اچےہ۾امہرا۾عیفش۾رکدے۔‬
‫ہی۾دحںیثی۾مسدہ۾اجزفنا۾دںی۾یگ۾ہک۾وضحر۾یک۾افشعت۾ہن۾اس۾ےک۾ےیل۾ےہ۾سج۾ےس۾اافتق ًا۾گباہ۾وہایگ۾وہ۾اور۾وہ۾اس۾رپ۾ہش۾وقث۾جادم۾و۾رپاشیں۾و۾رتساں۾‬
‫ورلراں۾ےہ۾سج۾رطح۾اجك ُ۾درد۾جانط۾اتہک۾ےہ۾ہک۾وچر۾رپ۾وت۾وچری۾جاحث۾وہیئگ۾رگم۾وہ۾ہشیمہ۾اک۾وچر۾ںیہن۾اور۾وچری۾وک۾اس۾ےن۾ھچک۾اانپ۾ہشیپ۾ںیہن۾‬
‫رہھٹاجا۾رگم۾سفن۾یک۾سامت۾ےس۾وصقر۾وہایگ۾وس۾اس۾رپ۾رشدنمہ۾ےہ۾اور۾رات۾دں۾درجا۾ےہ۔ںیہن۾ںیہن۾اں۾ےک۾رت۾یک۾مسق۾سج۾ےن۾اںیہن۾عیفش۾‬
‫ح‬
‫المد بنن۾ایک۔اُں۾یک۾افشعت۾مہ۾ےسیج۾روایسوہں‪ُ ،‬حزگباوہں‪،‬ایسہ۾اکروں۾متس۾اگروں۾ےک۾ےیل۾ےہ۾نج۾اک۾جال۾جال۾گباہ۾ںیم۾دنباھ۾ےہ۾نج۾ےک۾جام۾‬
‫ےس۾گباہ۾یھب۾گنت۾واعر۾رکھبا۾ےہ۔ع‬
‫رتمس۾ا ولدہ۾وشد۾دانمِ۾ایصعں۾ار۾نم‬
‫(ںیم۾درجا۾وہں۾ہک۾گباوہں۾اک۾دانم۾ریمی۾وہج۾ےس۾ا ولدہ۾وہاجےئ۾اگ۔ت)‬
‫تعال و نعم الوکیل و الصلوة والسالم اور۾اﷲ اعتیٰل۾امہرے۾ےیل۾اکیف۾ےہ۾اور۾ایک۾یہ۾وخت۾اکر۾سار۾ےہ‪،‬‬ ‫وحسبنا اﷲ ی‬
‫عیل الشفیع الجمیل وع ییل ایلہ وصحبہ بالوف التبجیل اور ۾درود ۾و ۾سالم ۾جارل ۾وہامجل ۾واےل ۾عیفش ۾رپ ۾اور ۾اں ۾ےک ۾ا ل ۾و۾‬
‫ااحصت ۾رپ ۾ہشاروں۾میظعت ۾و ۾رکتمی ۾ےک۾ساھت‪،‬اور ۾امتم۾رعتںیفی۾‬ ‫والحمدﷲ‬
‫اﷲ ےک۾ےیل۾ںیہ‬

‫‪Page 6 of 15‬‬
‫جلد‪ :‬انتیسویں ‪ ،‬رسالہنمبر ‪01‬‬ ‫ّ‬ ‫ٰ‬
‫ضویہ‬‫رسائلفتاوی ِر‬
‫ِ‬ ‫سلسلہ‬

‫وج۾ست۾اہجونں۾اک۾رپورداگر۾ےہ۔(ت)‬ ‫رب العلمنی۔‬

‫ّ‬
‫دححث۾‪۵‬۾و‪:۶‬اامم۾ادمح۾خشبدِ۾حیحص۾اینپ۾دنسم۾ںیم۾رضحت۾دبعاﷲ نب۾رمع۾ریض۾اﷲ اعتیٰل۾امہنع۾ےس۾اور۾انب۾امہج۾رضحت۾اوبومسٰی۾ارعشی۾ریض۾‬
‫ح‬
‫اﷲ اعتیٰل۾عبہ۾ےس۾راوی۾وضحر۾عیفش۾المد بنن۾یلص۾اﷲ اعتیٰل۾ہیلع۾وملس۾فسامےت۾ںیہ‪:‬‬
‫ُخ ِ ّریت بنی الشفاعۃ وبنی ان یدخل نصف امیت اﷲ اعتیٰل ۾ےن ۾ےھجم ۾اایتخر ۾دجا ۾ہک۾جا ۾وت ۾افشعت ۾ول۾جا۾ہی ۾ہک ۾اہمتری۾‬
‫الجنۃ فاخرتت الشفاعۃ النھا اعم وا ک یٰف ترونھا ا دیم۾امت ۾جئت ۾ںیم۾اجےئ۾ںیم۾ےن۾افشعت ۾یل۾ہک۾وہ۾رجادہ۾‬
‫للمتقنی ال ولکنھا للمذنبنی الخطائنی امتم۾اور۾رجادہ۾اکم۾ا ےن۾وایل۾ےہ‪،‬ایک۾مت۾ہی۾ھجمس۾ےیل۾وہ۾ہک۾ریمی۾‬
‫افشعت ۾جازیکہ ۾املسمونں ۾ےک ۾ےیل ۾ےہ؟ ۾ںیہن ۾ہکلب ۾وہ ۾اں۾‬
‫المتلوثنی‪11‬۔‬
‫اگہنگروں۾ےک۾واےطس۾ےہ۾وج۾گباوہں۾ںیم۾ا ولدہ۾اور۾ تخ۾جاا۾اکر۾ںیہ۔‬
‫اے۾اﷲ ! درود ۾و ۾سالم۾اور ۾حزتک۾جارل۾فسام۾اں ۾رپ‪،‬اور ۾امتم۾‬
‫رعتںیفی۾اﷲ ےک۾ےیل۾ںیہ۾وج۾ست۾اہجونں۾اکرپورداگر۾ےہ۔(ت)‬ ‫اللیّھمصلوسلموباركعلیہوالحمدﷲرب ی‬
‫العلمنی۔‬
‫ح‬
‫دححث۾‪:۷‬انب۾دعی۾رضحت۾ام۾اوملنینم۾ام۾ہملس۾ریض۾اﷲ اعتیٰل۾اہنع۾ےس۾راوی۾وضحر۾عیفش۾المد بنن۾یلص۾اﷲ اعتیٰل۾ہیلع۾وملس۾فسامےت۾ںیہ‪:‬‬
‫ریمی ۾افشعت۾ریمے۾اں۾امنئوں ۾ےک ۾ےیل۾ےہ ۾ںیہنج۾گباوہں۾‬ ‫شفاعیتللہالکنیمنا ُمیت ‪12‬۔‬
‫ےن۾ہالك۾رک۾داال۔‬
‫قح۾ےہ۾اے۾عیفش۾ریمے‪،‬ںیم۾قسجاں۾ریتے‪،‬صیل اﷲعلیک۔‬
‫دححث ۾‪۸‬جا ۾ۼ‪:‬رضحت۾اوبداود ۾و ۾رتذمی ۾و ۾انب ۾ابحں۾و ۾احمک ۾و ۾یقہیب۾جاافدہ ۾حیحص ۾رضحت۾اسن ۾نب ۾امكل ۾اور۾رتذمی‪،‬انب ۾امہج‪،‬انب ۾ابحں‪،‬و۾احمک۾‬
‫رضحت۾اجحز۾نب۾دبعاﷲ اور۾ربطاین۾مجعم۾ریبک۾ںیم۾رضحت۾دبعاﷲ نب۾ابعس۾‬

‫‪ 11‬سنن ا بن ماجہ ابواب الزھد باب ذکر الشفاعۃ اچی۾امی۾دیعس۾ینپمک۾رکایچ۾ض۽‪،۷۶‬مسند احمد بن حنبل عن عبداﷲ بن عمرالمکتب االسالیم بریوت‬

‫‪۹/ ۶‬ۻ‬
‫الکامل البن عدی ترجمہ عمرو بن المحرم دارالفکر بریوت ‪۴۵/ ۹‬ۼ‪،۵‬کزنالعمال دححث۾‪۷‬ۻ‪۴‬۽‪ ۷‬مؤسسۃ الرسالہ بریوت ‪۸۴۵/ ۵۸‬‬
‫‪12‬‬

‫‪Page 7 of 15‬‬
‫جلد‪ :‬انتیسویں ‪ ،‬رسالہنمبر ‪01‬‬ ‫ّ‬ ‫ٰ‬
‫ضویہ‬‫رسائلفتاوی ِر‬
‫ِ‬ ‫سلسلہ‬

‫ح‬ ‫ع‬
‫بیطخ ۾دغبادی ۾رضحت ۾دبعاﷲ انب ۾رمع ۾افروق ۾و ۾رضحت ۾بعک ۾نب ۾ جزہ ۾ریض ۾اﷲ اعتیٰل ۾مہنع ۾ےس ۾راوی ۾وضحر ۾عیفش ۾المد بنن ۾یلص ۾اﷲ‬
‫ِ‬ ‫اور ۾‬
‫اعتیٰل۾ہیلع۾وملس۾فسامےت۾ںیہ‪:‬‬
‫ریمی۾افشعت ۾ریمی۾امت ۾ںیم ۾اں ۾ےک۾ےیل ۾ےہ ۾وج۾ریبکہ ۾گباہ۾‬ ‫شفاعیتیوم القییمۃالھل الکبائرمنا ّمیت ‪13‬۔‬
‫واےل۾ںیہ۔‬
‫صیل اﷲ علیك وسلم‪،‬والحمد ﷲ رب العلمنی۔اﷲ اعتیٰل ۾ا ت ۾رپ ۾درود ۾و ۾سالم ۾جارل ۾فسامےئ ۾اور ۾امتم ۾رعتںیفی ۾اﷲ اعتیٰل ۾ےک ۾ےیل ۾ںیہ ۾وج۾‬
‫ست۾اہجونں۾اک۾ررپورداگر۾ےہ۔(ت)‬
‫ح‬
‫دححث ۾۽‪:‬اوبرکب ۾ادمح ۾نب ۾دغبادی ۾رضحت ۾اوبدرداء ۾ریض ۾اﷲ اعتیٰل ۾عبہ ۾ےس ۾راوی ۾وضحر ۾عیفش ۾المد بنن ۾یلص ۾اﷲ اعتیٰل ۾ہیلع ۾وملس ۾ےن۾‬
‫فسامجا‪:‬افشیتع۾الھل الذنوبمنامیت۔ریمی۾افشعت۾ریمے۾اگہنگر۾امنئوں۾ےک۾ےیل۾ےہ۔‬
‫زٰن وان سرق ع ییل رغم ِ‬
‫انف‬ ‫اوبدرداء۾ریض۾اﷲ اعتیٰل۾عبہ۾ےن۾رعض۾یک‪:‬واِن َز یٰن واِن َس َر َق ارگہچ۾راین۾وہ‪،‬ارگہچ۾وچر۾وہ)فسامجا‪:‬وان ی‬
‫‪14‬‬
‫ایبالدرداء ۔(ارگہچ۾راین۾وہ۾ارگہچ۾وچر۾وہ۾حزخالف۾وخاشہ۾اوبدرداء۾ےک)‬
‫ح‬
‫دححث۾‪۵۴‬۾و۾‪:۵۵‬ربطاین۾و۾یقہیب۾رضحت۾حزجدہ۾اور۾ربطاین۾مجعم۾اوطس۾ںیم۾رضحت۾اسن۾ریض۾اﷲ اعتیٰل۾عبہ۾ےس۾راوی۾وضحر۾عیفش۾المد بنن۾یلص۾اﷲ اعتیٰل۾‬
‫ہیلع۾وملس۾فسامےت۾ںیہ‪:‬‬

‫ُسنن ا ب ِن ماجہ ابواب الزہد باب ذکر الشفاعۃ اچی۾امی۾دیعس۾ینپمک۾رکایچ۾ض۽‪ُ ،۷۶‬سنن ایب داؤد کتاب السنۃ باب یف الشفاعۃ ا اتفت۾اعمل۾رپسی۾الوہر۾‪۶‬‬
‫‪13‬‬

‫‪/‬ۺ۽‪،۶‬جا مع الرتمذی ابواب صفۃ القیمۃ باب ماجاء یف الشفاعۃ امنی کمپین دہیل‪،۶۶/ ۲‬المستدرك للحا کم کتاب االیمان شفاعیت الھل الکبائر من‬
‫الکربی کتاب الجنایاتۼ ‪/‬ۻ‪ ۵‬وکتاب الشہادات دارصادر بریوت ‪۴/۵۴‬۽‪ ،۵‬المعجم الکبری دححث۾‪ ۵۵۸۹۸‬المکتبۃ‬
‫ی‬ ‫امیت دارالفکر بریوت ‪/۵‬۽ۺ‪،‬السنن‬
‫ال زوائد ا بن حبان دححث۾ۺ۽‪ ۶۹‬المطبعۃ السلفیہ ض‪،۷۸۹‬کزن العمال دححث۾‪۴۹۹‬۽‪ ۷‬مؤسسۃ الرسالہ‬
‫الظمان ی‬
‫الفیصلیۃ بریوت ‪/ ۵۵‬۽ۼ‪،۵‬موارد ی‬
‫بریوت ‪ /۵۸‬ۼ۽‪۷‬‬
‫تاریخ بغداد ترجمہ محمد بن ابراھیم الغازی ا بن البصری دارالکتاب العریب بریوت ‪/ ۵‬ۺ‪۸۵‬‬
‫‪14‬‬

‫‪Page 8 of 15‬‬
‫جلد‪ :‬انتیسویں ‪ ،‬رسالہنمبر ‪01‬‬ ‫ّ‬ ‫ٰ‬
‫ضویہ‬‫رسائلفتاوی ِر‬
‫ِ‬ ‫سلسلہ‬

‫ینعی۾روےئ۾رنیم۾رپ۾ےنتج۾ڑیپ‪،‬رھتپ‪،‬دےلیھ ۾ںیہ۾ںیم۾ایقمت ۾ںی۾‬

‫ُ‬ ‫ان اشفع یوم ی‬
‫القیمۃ ِال کثرمما ع ییل وجہ االرض من‬
‫اں۾ست۾ےس۾رجادہ۾ا دویمں۾یک۾افشعت۾فساموں۾اگ۔‬ ‫شجروحجرومدر ‪15‬۔‬
‫دححث ۾‪:۵۶‬اخبری‪،‬ملسم‪،‬احمک‪،‬یقہیب ۾رضحت ۾اوبہشریہ ۾ریض ۾ا ۾ﷲ اعتیٰل ۾عبہ ۾ےس ۾راوی‪،‬واللفظ ل یھذین(اور ۾ظفل ۾احمک ۾و ۾یقہیب ۾ےک۾‬
‫ح‬
‫ںیہ۔ت)وضحر۾عیفش۾المد بنن۾یلص۾اﷲ اعتیٰل۾ہیلع۾وملس۾فسامےت۾ںیہ‪:‬‬
‫شفاعیت لمن شہدان ال ایلہ اال اﷲ م ً‬
‫خلصا یصدق ریمی ۾افشعت ۾ہش ۾ہملک ۾وگ ۾ےک ۾ےیل ۾ےہ ۾وج ۾ےچس ۾دل ۾ےس ۾ہملک۾‬
‫ڑپ ے۾ہک۾رجاں۾یک۾دصتقی۾دل۾رکجا۾وہ۔‬ ‫قلبہلسانہ‪؎۲‬۔‬
‫ح‬
‫دححث۾‪:۵۷‬ادمح‪،‬ربطاین۾وحزار۾رضحت۾اعمد۾نب۾لبج۾و۾رضحت۾اوب۾ومسٰی۾ارعشی۾ریض۾اﷲ اعتیٰل۾عبہ۾ےس۾راوی۾وضحر۾عیفش۾المد بنن۾یلص۾اﷲ‬
‫اعتیٰل۾ہیلع۾وملس۾فسامےت۾ںیہ‪:‬‬
‫انہا اوسعلھمویھلمنماتوالیشركباﷲشیئا ‪16‬۔ افشعت ۾ںیم۾امت ۾ےک۾ےیل۾رجادہ۾وتعس۾ےہ۾ہک۾وہ۾ہش ۾صخش۾‬
‫ےک ۾واےطس ۾ےہ ۾وج ۾اﷲ اعتیٰل ۾ےک ۾ساھت ۾یسک ۾وک ۾رشجك ۾ہن۾‬
‫رہھٹاےئ۾ینعی۾سج۾اک۾اخہمت۾اامیں۾رپ۾وہ۔‬
‫ح‬
‫دححث۾‪:۵۸‬ربطاین۾مجعم۾اوطس۾ںیم۾رضحت۾اوبہشریہ۾ریض۾اﷲ اعتیٰل۾عبہ۾ےس۾راوی۾وضحر۾عیفش۾المد بنن۾یلص۾اﷲ اعتیٰل۾ہیلع۾وملس۾فسامےت۾ںیہ‪:‬‬
‫اییت جہنم فاضرب بابہا فیفتح ل فادخلھا فاحمداﷲ ںیم۾منہج۾اک۾دروارہ۾ولھکا ۾رک۾رشتفی۾ےل۾اجوں۾اگ۾واہں۾خدا ۾یک۾‬
‫محامدماحمدہاحدقبیلمثلہاوالیحمداحدبعدی رعتفی۾رکوں۾اگ‪،‬ایسی۾ہن۾ھجم۾ےس۾ےلہپ۾یسک۾ےن۾ںیک۾ہن۾ریمے۾‬
‫دعب۾وکیئ۾رکے‪،‬رھپ۾دورح۾ےس۾ہش۾اس۾صخش۾وک۾اکنل‬

‫مسند احمد بن حنبل عن بریدہ االسلیم المکتب االسالیم بریوت ‪/ ۹‬ۻ‪،۷۸‬المعجم االوسط دححث۾ۺ‪ ۹۷۹‬ۃبتکم۾ااعملرف۾رجاض۾ۺ‬
‫‪15‬‬

‫‪۶/‬ۻ‪،۵‬کزنالعمال دححث۾‪۶‬ۺ‪۴‬۽‪ ۷‬مؤسسۃ الرسالہ بریوت ‪/ ۵۸‬۽۽‪۷‬‬

‫‪ 16‬المستدرك للحا کم کتاب االیمان باب شفاعیت لمن یشھد الخ دارالفکر بریوت ‪۴/ ۵‬ۻ‪،‬مسند احمد بن حنبل عن ایب مویس االشعری المکتب‬
‫االسالیم بریوت ‪۸۴۸/۸‬۾و۾‪،۸۵۹‬کزنالعمال دححث۾۽ۻ‪۴‬۽‪۷‬۾و۾‪۴‬ۼ‪۴‬۽‪ ۷‬مؤسسۃ الرسالہ بریوت ‪ /۵۴‬ۼۺ‪۷‬۾و۾۽ۺ‪،۷‬مجمع الزوائد کتاب البعث باب ما جآء یف‬

‫الشفاعۃ دارالکتاب بریوت ‪ /۵۴‬ۼۺ‪۷‬۾و۽ۺ‪۷‬‬

‫‪Page 9 of 15‬‬
‫جلد‪ :‬انتیسویں ‪ ،‬رسالہنمبر ‪01‬‬ ‫ّ‬ ‫ٰ‬
‫ضویہ‬‫رسائلفتاوی ِر‬
‫ِ‬ ‫سلسلہ‬

‫ثماخرجمنھامنقالال الہاال اﷲ مل ً‬
‫‪17‬‬
‫ولں۾اگ۾سج۾ےن۾اخصل۾دل۾ےس۾ال الیہ اال اﷲ اہک۔‬ ‫خصا۔‬
‫ح‬
‫دححث۾‪:۵۹‬احمک۾جاافدہ۾حیحصت۾اور ۾ربطاین ۾و ۾یقہیب ۾رضحت ۾دبعاﷲ نب۾ابعس۾ریض ۾اﷲ اعتیٰل۾عبہ ۾ےس۾راوی ۾وضحر ۾عیفش۾المد بنن۾یلص ۾اﷲ اعتیٰل۾‬
‫ہیلع۾وملس۾فسامےت۾ںیہ‪:‬‬
‫یوضع لالنبیاء منابر من ذھب فیجلسون علیھا اجنبا ۾ےک ۾ےیل ۾وسےن ۾ےک ۾مبثش ۾اھچبںیئ ۾ےگ ۾وہ ۾اں ۾رپ ۾ںیھٹیب۾‬
‫ویب یٰق منربی ال اجلس علیہ او ال اقعد علیہ قائما ےگ‪،‬اور ۾ریما ۾مبثش ۾جایق ۾رےہ ۾اگ ۾ہک ۾ںیم ۾اس ۾رپ ۾ولجس ۾ہن ۾فساموں۾‬
‫بنی یدی ریب مخافۃ ان یبعث یب ال الجن ِۃ ویبٰق اگ۾ہکلب۾اےنپ۾رت۾ےک۾وضحر۾رس۾ودق۾ڑھکا۾روہں۾اگ۾اس۾در۾ےس۾ہک۾‬
‫ںیہک۾ااسی۾ہن۾وہ۾ےھجم۾جئت۾ںیم۾جیھب۾دے۾اور۾ریمی۾امت۾ریمے۾‬
‫ا ُ ّمیت بعدی فاقول یارب امیت امیت فیقول اﷲ‬
‫دعب ۾رہ ۾اجےئ ۾رھپ ۾رعض ۾رکوں ۾اگ ۾اے ۾رت ۾ریمے ۾! ۾ریمی۾‬
‫عزوجل یا محمد ما ترید ان اصنع بامتك فاقول یا‬
‫امت‪،‬ریمی ۾امت‪،‬اﷲ اعتیٰل ۾فسامےئ ۾اگ ۾اے ۾دمحم‪،‬ریتی ۾ایک۾‬
‫رب عجل حسابھم فما ازال اشفع حیت اع یٰط صکاک ًا‬
‫رمیض۾ےہ۾ںیم۾ریتی۾امت۾ےک۾ساھت۾ایک۾رکوں؟۾رعض۾رکوں۾‬
‫ح َ لً‬
‫برجال قد بعث بھم ال النار یت ا ّن ما کا خازن اگ ۾اے ۾رت ۾ریمے ۾اں ۾اک ۾اسحت ۾دلج ۾فسامدے‪،‬سپ ۾ںیم۾‬
‫النار فیقول یا محمد ما ترکت لغضب ربك یف امتك افشعت۾رکجا۾روہں۾اگ۔اہیں۾جك۾ہک۾ےھجم۾اں۾یک۾راہیئ۾یک۾ایٹھچں۾‬
‫ںیلم۾یگ۾ںیہنج۾دورح۾جیھب۾ےکچ۾ےھت۾اہیں۾جك۾ہک۾امكل۾داروہغ۾‬ ‫مننقمۃ ‪18‬۔‬
‫دورح۾رعض۾رکے۾اگ۾اے۾دمحم۾!۾ا ت۾ےن۾اینپ۾امت۾ںیم۾رت۾اک۾‬
‫بضغ۾جام۾وک۾ہن۾وھچرا۔‬
‫۾اے۾اﷲ ! درود ۾و ۾حزتک۾جارل۾فسام۾اں ۾رپ‪،‬اور ۾امتم۾رعتںیفی۾‬ ‫اللھمصیلوباركعلیہوالحمداﷲربالعلمنی۔‬
‫اﷲ اعتیٰل۾ےک۾ےیل۾ںیہ۾وج۾ست۾اہجونں۾اک۾رپورداگر۾ےہ۔(ت)‬

‫‪17‬‬
‫المعجم االوسط دححث۾ۻ‪۹‬ۼ‪ ۷‬ہبتکم۾ااعملرف۾رجاض۾‪۹۴۷/ ۸‬‬
‫المستدرك للحا کم کتاب االیمان باب االنبیاء منابرمن ذھب دارالفکر بریوت ‪۹/ ۵‬ۺو۾ۺۺ‪،‬المعجم االوسط دححث۾ۼ‪۹‬۽‪ ۶‬ۃبتکم۾ااعملرف۾رجاض۾‪۷‬‬
‫‪18‬‬

‫‪/‬ۺ‪۸۸‬۾و۾ۻ‪،۸۸‬الرتغیب والرتہیب کتاب البعث فصل یف الشفاعۃ مصط یٰف البایب رصم۾‪/ ۸‬ۺ‪۸۸‬‬

‫‪Page 10 of 15‬‬
‫جلد‪ :‬انتیسویں ‪ ،‬رسالہنمبر ‪01‬‬ ‫ّ‬ ‫ٰ‬
‫ضویہ‬‫رسائلفتاوی ِر‬
‫ِ‬ ‫سلسلہ‬

‫دححث ۾ۺ‪ ۵‬۾جا ۾‪:۶۵‬اخبری ۾و ۾ملسم ۾و ۾خشایئ ۾رضحت ۾اجحز ۾نب ۾دبعاﷲ اور ۾ادمح ۾خشبدِ۾نسح ۾اور ۾اخبری ۾جارخی ۾ںیم ۾اور ۾حزار ۾اور ۾ربطاین ۾و ۾یقہیب ۾و ۾اوبمیعن۾‬
‫ٰ‬
‫دیج۾و۾داریم۾و۾انب۾ایب۾ہبیش۾و۾اوبخعلی۾واوبمیعن۾ویقہیب۾رضحت۾اوبدر‪ ،‬اور۾ربطاین۾مجعم۾اوطس۾‬ ‫رضحت۾دبعاﷲ نب۾ابعس‪،‬اور۾ادمح۾خشب ِد۾نسح۾و۾حزار۾خشب ِد۾ ّ‬
‫انسد۾نسح۾اور۾انب۾ایب۾ہبیش۾و۾ربطاین۾رضحت۾اوبومسٰی۾ارعشی۾‬
‫ںیم۾خشبد۾رضحت۾اوبدیعس۾خدری‪،‬اور۾ریبک۾ںیم۾رضحت۾ساحث۾نب۾رجد‪،‬اور۾ادمح۾جا ِ‬
‫ریض۾اﷲ اعتیٰل۾مہنع۾ےس۾راوی‪:‬‬
‫تعال علیہ اور۾ظفل۾رضحت۾اجحز۾ریض۾اﷲ اعتیٰل۾عبہ۾ےک۾ںیہ۾ہک۾روسل۾اﷲ‬ ‫واللفظ لجابر قال قال رسول اﷲ صیل اﷲ ی‬
‫ال قولہ صیل اﷲ یلص۾اﷲ اعتیٰل۾ہیلع۾وملس۾ےن۾فسامجا‪":‬۾ےھجم۾وہ۾ھچک۾اطع۾وہا۾وج۾ھجم۾‬ ‫وسلم ا ُوعطیت ما لم یعط احد قبیل ی‬
‫ےس۾ےلہپ۾یسک۾وک۾ںیہن۾دجا۾ایگ"۔‬ ‫تعالعلیہوسلمواعطیت الشفاعۃ‪19‬۔‬ ‫ی‬
‫ح‬
‫اں۾ویھچں۾دحوثیں ںیم۾ہی۾ایبں۾وہا۾ےہ۾ہک۾وضحر۾عیفش۾المد بنن۾یلص۾اﷲ اعتیٰل۾ہیلع۾وملس۾فسامےت۾ںیہ۾ںیم۾عیفش۾رقمر۾رکدجا۾ایگ۾اور۾افشعت۾‬
‫اخض۾یھجم۾وک۾اطع۾وہیگ۾ریمے۾وسا۾یسک۾یبن۾وک۾ہی۾بصنم۾ہن۾مال۔‬
‫دححث۾‪۶۶‬۾و۾‪:۶۷‬انب۾ابعس۾واوبدیعس۾وا۾وب۾ومسٰی۾ےس۾اںیہن۾دحوثیں۾ںیم۾وہ۾ومضمں۾یھب۾ےہ۾وج۾ادمح۾و۾اخبری۾و۾ملسم۾ےن۾اسن۾اور۾نیخیش۾ےن۾‬
‫ح‬
‫اوبہشریہ(ریض۾اﷲ اعتیٰل۾مہنع۾انیعمج)ےس۾رواحث۾ایک۾ہک۾وضحر۾عیفش۾المد بنن۾یلص۾اﷲ اعتیٰل۾ہیلع۾وملس۾فسامےت۾ںیہ‪:‬‬

‫تجدواماء دقیمی۾بتک۾اخہن۾رکایچ۾‪/ ۵‬ۼ‪،۸‬صحیح بخاری کتاب الصلوة باب قولہ النیب صیل اﷲ ی‬ ‫صحیح بخاری کتاب التیم وقولہ ی‬
‫‪19‬‬
‫تعال علیہ‬ ‫ً‬ ‫تعال فلم‬

‫مسجدا رکایچ۾‪۶/ ۵‬ۺ‪،‬صحیح مسلم کتاب المساجد ومواضع الصلوة دقیمی۾بتک۾اخہن۾رکایچ۾‪/ ۵‬۽۽‪،۵‬سنن النسائی کتاب الغسل‬
‫ً‬ ‫وسلم جعلت ل االرض‬

‫والتمیم باب التمیم بالصعید ونر ۾دمحم ۾اکراخہن ۾اجترت ۾بتک ۾رکایچ ۾‪۸/ ۵‬ۻ‪،‬مسند احمد بن حنبل عن ا بن عباس رٰض اﷲ عنہالمکتب االسالیم بریوت ‪۵‬‬
‫‪،۷۴۵/‬المعجم الکبریعن ا بن عباس رٰض اﷲ عنہالمکتب االسالیم بریوت ‪،۷۴۵/ ۵‬المعجم الکبری عن ا بن عباس رٰض اﷲ عنہ دححث ۾‪۹‬ۼ‪ ۵۵۴‬المکتب‬

‫االسالیم بریوت ‪۷/ ۵۵‬ۻ‪،‬مسند احمد بن حنبل عن ایب ذر المکتب االسالیم بریوت ‪۶/ ۹‬ۺ‪،۵‬الرتغیب و الرتھیب بحوالہ البزار فصل یف الشفاعۃ‬

‫مصط یفے البایب رصم‪،۸۷۷/ ۸‬المعجم االوسط دححث۾‪۸۷۹‬ۻ ۃبتکم۾ااعملرف۾رجاضۼ ‪،۶۵۶/‬المعجم الکبری عن سائب بن زید دححث۾‪۷‬ۻۺۺ المکتبۃ الفیصلیہ‬

‫بریوت ۻ ‪،۵۹۹/‬مسند احمد بن حنبل عن ایب ی‬

‫مویس المکتب االسالیم بریوت ‪۸۴۸/ ۸‬‬

‫‪Page 11 of 15‬‬
‫جلد‪ :‬انتیسویں ‪ ،‬رسالہنمبر ‪01‬‬ ‫ّ‬ ‫ٰ‬
‫ضویہ‬‫رسائلفتاوی ِر‬
‫ِ‬ ‫سلسلہ‬

‫ان لکل نیب دعوة قددعا بہا یف امتہ واستجیب لہ‪20‬۔ ہش ۾یبن۾ےک۾ےیل۾اجك۾اخض۾داع۾ےہ۾وج۾وہ۾اینپ۾امت ۾ےک۾جارے۾‬
‫وھذااللفظ االنس ولفظ ایب سعید لیس من نیب اال ںیم۾رکاکچ۾ےہ۾اور۾وہ۾وبقل۾وہیئ۾ےہ‪،‬ہی۾رضحت۾اسن۾ریض۾اﷲ‬
‫وقد اُعٰط دعوة فتعجلہا‪21‬۔(ولفظ ابن عباس)لم اعتیٰل۾عبہ۾ےک۾ظفل ۾ںیہ‪،‬اور ۾رضحت۾اوبدیعس۾ریض ۾اﷲ اعتیٰل ۾عبہ۾‬
‫ّ‬
‫ےک۾ظفل۾ویں۾ںیہ۾ہک۾ںیہن۾ےہ۾وکیئ۾یبن۾رگم۾ہی۾ہک۾اُےس۾اجك۾‬
‫ال لفظ ا نس‬‫یبق نیب اال اُعٰط سؤلہ ۔رجعنا ی‬
‫‪22‬‬

‫اخض۾داع۾اطع۾وہیئ۾ےسج۾اس۾ےن۾داین۾ںیم۾امجگ۾ایل۔انب۾ابعس۾‬
‫والفاظ الباقنی کمثلہ مع ً‬
‫ین قال واٰن اختبات دعویت‬
‫ریض۾اﷲ اعتیٰل۾امہنع۾ےک۾ظفل۾ںیہ۾ہک۾وکیئ۾یبن۾ہن۾اچب۾سج۾وک۾اخض۾‬
‫مویس)جعلتہا لمن‬
‫شفاعۃ ِالُمیت یوم القییمۃ ۔(زاد ی‬
‫‪23‬‬
‫ع‬
‫ُداع۾اطع۾ہن۾وہیئ۾وہ‪،‬مہ۾رضحت ۾اسن۾ریض۾اﷲ اعتیٰل۾ بہ۾ےک۾‬
‫اافلظ ۾یک۾رطف۾روجع۾رکےت۾ںیہ‪،‬جایق۾راوویں۾ےک۾اافلظ ۾ینعم۾‬ ‫ماتمن امیتالیشركباﷲشیئا ‪24‬۔‬

‫ےک۾اابتعر۾ےس۾اُں۾یہ۾یک۾لثم۾ںیہ۔رساکر۾دواعمل۾یلص۾اﷲ اعتیٰل۾‬
‫ہیلع ۾وملس ۾ےن ۾فسامجا۔ںیم ۾ےن ۾اینپ ۾داع ۾وک ۾ایقمت ۾ےک ۾دں ۾اینپ۾‬
‫امت ۾یک ۾افشعت ۾ےک ۾ےیل ۾اچب ۾راھک ۾ےہ۔" ۾اوب ۾ومسٰی ۾ےن ۾ااضہف۾‬
‫ایک۾ہک۾ںیم۾ہش۾اُس۾ایتم۾ےک۾ےیل۾افشعت۾رکوں۾اگ۾وج۾اس۾احل۾رپ۾‬
‫رما۾ہک۾اﷲ اعتیٰل۾ےک۾ساھت۾یسک۾وک۾رشجك۾ںیہن۾رہھٹاجا۾اھت۔(ت)‬
‫ینعی۾اجنباء۾مہیلع۾الصل ٰوہ۾والشالم۾یک۾ارگہچ۾ہشاروں۾ ُداعںیئ۾وبقل۾وہیت۾ںیہ۾رگم۾اجك ُ۾داع۾اںیہن۾اخض۾انجت۾جاری۾ابترك۾و۾اعتیٰل۾ےس۾یتلم۾ےہ۾ہک۾وج۾‬
‫اچےہ۾امجگ۾ول۾ےب۾كش۾دجا۾اجےئ۾اگ۾امتم۾اجنباء۾ا دم۾ےس۾عنس ٰی۾جك(مہیلع۾الصلوہ۾والشالم)ست۾اینپ۾اینپ۾وہ ُ۾داع۾داین۾ںیم۾رکےکچ۾اور۾ںیم۾ےن۾ا رخت۾‬
‫ےک۾ےیل۾ااھٹ۾ریھک‪،‬‬

‫تعال ادعوٰن استجب لکم دقیمی۾بتک۾اخہن۾رکایچ۾‪۷۶/ ۶‬۽‪،‬صحیح مسلم کتاب االیمان باب اثبات‬
‫ی‬ ‫‪ 20‬صحیح بخاری کتاب الدعوات باب قول اﷲ‬

‫الشفاعۃ دقیمی۾بتک۾اخہن۾رکایچ۾‪،۵۵۷/ ۵‬مسند احمد بن حنبل عن ا نس رٰض اﷲ ی‬

‫تعال عنہ المکتب االسالیم بریوت ‪/ ۷‬ۼ‪۶۴‬‬
‫مسند احمد بن حنبل عن ایب سعید الخذری رٰض اﷲ عنہ المکتب االسالیم بریوت ‪۶۴/ ۷‬‬
‫‪21‬‬

‫السنن الکربی کتاب الصلوة باب اینما ادرکتك الصلوة فصل الخ دارصادر بریوت ‪۸۷۷/ ۶‬‬
‫‪22‬‬

‫صحیح مسلم کتاب االیمان باب اثبات الشفاعۃ دقیمی۾بتک۾اخہن۾رکایچ۾‪،۵۵۷/ ۵‬مسند احمد بن حنبل عن ا نس رٰض اﷲ ی‬
‫‪23‬‬
‫تعال عنہ المکتب االسالیم‬

‫بریوت ‪/ ۷‬ۼ‪۶۴‬‬
‫مسند احمد بن حنبل عن ایب ی‬
‫‪24‬‬
‫مویس االشعری رٰض اﷲ عنہ المکتب االسالیم بریوت ‪/ ۸‬ۺ‪۸۵‬‬

‫‪Page 12 of 15‬‬
‫جلد‪ :‬انتیسویں ‪ ،‬رسالہنمبر ‪01‬‬ ‫ّ‬ ‫ٰ‬
‫ضویہ‬‫رسائلفتاوی ِر‬
‫ِ‬ ‫سلسلہ‬

‫وہ۾ریمی۾افشعت۾ےہ۾ریمی۾امت۾ےک۾ےیل۾ایقمت۾ےک۾دں‪،‬ںیم۾ےن۾اےس۾اینپ۾ساری۾امت۾ےک۾ےیل۾راھک۾ےہ۾وج۾اامیں۾رپ۾داین۾ےس۾اُیھٹ۔‬
‫اے۾اﷲ ! ںیمہ۾اں۾یک۾اس۾واجہت۾ےک۾دصےق۾ںیم۾اطع۾فسام۾‬ ‫اللیّھمارزقنابجاھہعندكایمنی!‬
‫وج۾اُں۾وک۾ریتی۾جاراگہ۾ںیم۾احلص۾ےہ۔(ت)‬
‫اﷲ اربک۾!۾اے۾اگہنگر۾اں۾اُمّت!۾ایک۾مت۾ےن۾اےنپ۾امكل۾و۾ومیٰل۾یلص۾اﷲ اعتیٰل۾ہیلع۾وملس۾یک۾ہی۾امکل۾راتف۾و۾رحمت۾اےنپ۾احل۾رپ۾ہن۾دیھکی۾ہک۾جاراگہِ۾‬
‫ایہٰل۾زعوخالہل۾ےس۾نیت۾وسال۾وضحر۾وک۾ےلم۾ہک۾وج۾اچوہ۾امجگ۾ول۾اطع۾وہاگ۔وضحر۾ےن۾اں۾ںیم۾وکیئ۾وسال۾اینپ۾دات۾جاك۾ےک۾ےیل۾ہن۾راھک‪،‬ست۾‬
‫اہمترے۾یہ۾اکم۾ںیم۾رصف۾فسامد حئے۾دو۾وسال۾داین۾ںیم۾ےیک۾وہ۾یھب۾اہمترے۾یہ۾واےطس‪،‬رسیتا۾ا رخت۾وک۾ااھٹ۾راھک‪،‬وہ۾اہمتری۾اس۾میظع۾احجت۾‬
‫ےک۾واےطس۾جت۾اس۾رہمجاں۾ومیٰل۾روف۾و۾رمیح۾ا اق۾یلص۾اﷲ اعتیٰل۾ہیلع۾وملس۾ےک۾وسا۾وکیئ۾اکم۾ا ےن۾واال‪،‬ڑگبی۾انبےن۾واال۾ہن۾وہاگ۔(یلص۾اﷲ اعتیٰل۾‬
‫ہیلع۾وملس)قح۾فسام۾جا۾رضحت۾قح۾زعولج۾ےن‪:‬‬
‫ب‬
‫اُں ۾رپ ۾اہمترا ۾مشقّت ۾ںیم ۾ڑپجا ۾رگاں ۾ےہ‪،‬اہمتری ۾ ھالیئ ۾ےک۾‬ ‫‪‬‬ ‫"‬
‫اہنحث۾اچےنہ۾واےل‪،‬املسمونں۾رپ۾امکل۾رہمجاں۔(ت)‬ ‫‪25"‬۔‬
‫واﷲ امیظعل۾!۾مسق۾اس۾یک۾سج۾ےن۾اںیہن۾ا ت۾رپ۾رہمجاں۾ایک۾ہش۾زگ۾ہش۾زگ۾وکیئ۾امں۾اےنپ۾زعحز۾ایپرے۾اولکےت۾ےٹیب۾رپ۾راہنر۾اینت۾رہمجاں۾ںیہن۾سج‬
‫۾وقحق۾ہمیظع۾یک۾تمظع۾اجاتن۾ےہ۔اے۾‬‫دقر۾وہ۾اےنپ۾اجك۾ایتم۾رپ۾رہمجاں۾ںیہ۔(یلص۾اﷲ اعتیٰل۾ہیلع۾وملس)ایہٰل۾!۾وت۾امہرا۾زجعو۾فعض۾اور۾اُں۾ےک ِ‬
‫اقدر۾!۾اے۾واخد!امہری۾رطف۾ےس۾اُں۾رپ۾اور۾اُں۾یک۾ا ل۾رپ۾وہ۾حزتک۾وایل۾درودںی۾جارل۾فسام۾وج۾اں۾ےک۾وقحق۾وک۾وایف۾وہں۾اور۾اں۾یک۾روتمحں وک۾‬
‫اکمیف۔‬
‫اللھم ص ّل وسلم وبارك علیہ وع ییل الہ وصحبہ قدر اے ۾اﷲ ! درود ۾و ۾سالم ۾اور ۾حزتک ۾جارل ۾فسام ۾ا ت ۾رپ‪،‬ا ت ۾یک۾‬
‫رأفتہ و رحمۃ بامتہ وقدرأفتك ورحمتك بہ ایمنی ا ل۾رپ۾اور۾ا ت۾ےک۾ااحصت۾رپ۾انتج۾ہک۾وہ۾اینپ۾اُمت۾رپ۾رہمجاں۾ںیہ۾‬
‫اور۾سج۾دقر۾وت۾اں۾رپ۾رہمجاں۾ےہ۔اے۾وبعمد۾حزقح۾!۾امہری ُ۾داع۾‬ ‫ایمنیالہ الحقامنی۔‬
‫وبقل۾فسام۔(ت)‬
‫خشک‬
‫سب یحن اﷲ ! امنئوں ےن۾اں ۾یک۾روتمحں۾اک۾ہی۾اعموہض۾راھک۾ہک۾وکیئ۾اتیلضف۾ںیم۾ بلنن۾اکناتل۾ےہ۔وکیئ۾اں ۾یک۾رعتفی۾اینپ۾یس۾اجاتن۾‬
‫اعفل۾تبحم۾اک۾دبعت۾جام۾اخالل۾وادت‬
‫ےہ‪،‬وکیئ۾اں۾یک۾میظعت۾رپ۾ڑگب۾رک۾رکّاجاےہ۔ا ِ‬

‫‪25‬‬
‫القرآن الکریم ۽‪ /‬ۼ‪۵۶‬‬

‫‪Page 13 of 15‬‬
‫جلد‪ :‬انتیسویں ‪ ،‬رسالہنمبر ‪01‬‬ ‫ّ‬ ‫ٰ‬
‫ضویہ‬‫رسائلفتاوی ِر‬
‫ِ‬ ‫سلسلہ‬

‫رپ۾رشك۾ےک۾ااکحم‪،‬‬
‫ظلمواای ےب۾كش۾مہ۾اﷲ اعتیٰل۾ےک۾ےیل۾ںیہ۾اور ۾مہ۾وک۾ایس۾یک۾رطف۾‬ ‫ّ‬ ‫ا ّنا ﷲ وا ّنا الیہ راجعون‪،‬وسیعلم الذین‬
‫منقلب ینقلبون‪،‬وال حول والقوة اال باﷲ العیل ولانٹ۾ےہ‪،‬رقنعبی۾ظامل۾اجں ۾ںیل۾ےگ۾ہک۾سک۾رکوت ۾رپ۾ےتٹلپ۾‬
‫ںیہ‪،‬اور۾اﷲ ُجلبد۾و۾میظع۾یک۾وتقیف۾ےک۾ریغب۾ہن۾وت۾گباہ۾ےس۾ےنچب۾یک۾‬ ‫العظیم۔‬
‫ظا ث۾ےہ۾اور۾ہن۾یہ۾یکین۾رکےن۾یک۾وقت۔(ت)‬ ‫ق‬
‫ح‬
‫دححث۾‪:۶۸‬حیحص۾ملسم۾ںیم۾رضحت۾ایب۾نب۾بعک۾ریض۾اﷲ اعتیٰل۾عبہ۾ےس۾رموی۾وضحر۾عیفش۾المد بنن۾یلص۾اﷲ اعتیٰل۾ہیلع۾وملس۾فسامےت۾ںیہ‪:‬‬
‫اﷲ اعتیٰل۾ےن ۾ےھجم ۾نیت۾وسال ۾اطع۾فسامےئ‪،‬ںیم ۾ےن ۾دو۾جار۾وت ۾داینںیم ۾رعض ۾رکیل‪:‬اللیّھم اغفرال ّمیت اللھم اغفرالمیت الہی!ریمی۾‬
‫اُمت ۾یک۾رفغمت ۾فسام‪،‬ایہٰل۾ریمی۾اُمت ۾یک۾رفغمت ۾فسام۔ایہٰل۾!۾ریمی۾اُمت ۾یک۾رفغمت ۾فسام۔"۾وا ّخرت الثالثۃ لیوم یرغب الّ فیہ‬
‫الخلق حیت ابراھیم ۔اور ۾رسیتی۾رعض ۾اس۾دں ۾ےک۾ےیل ۾ااھٹ ۾ریھک۾سج۾ںیم ِ‬
‫‪26‬‬
‫۾ولخمق ۾ایہٰل۾ریمی۾رطف۾اینر ۾دنم۾وہیگ۾اہیں ۾جك۾ہک۾‬
‫احزامیہ۾لیلخ۾اﷲ ہیلع۾الصلوہ۾والشالم۔‬
‫اور۾درود۾و۾سالم۾و۾حزتک۾جارل۾فسام۾اُں۾رپ‪،‬اور۾امتم۾رعتںیفی۾اﷲ‬ ‫وصلوسلمباركعلیہوالحمدﷲربالعلمنی۔‬
‫اعتیٰل۾ےک۾ےیل۾ںیہ۾وج۾ست۾اہجونں۾اک۾رپورداگر۾ےہ۔(ت)‬
‫ح‬
‫دححث۾‪:۶۹‬یقہیب۾رضحت۾اوبہشریہ۾ریض۾اﷲ اعتیٰل۾عبہ۾ےس۾راوی۾وضحر۾عیفش۾المد بنن۾یلص۾اﷲ اعتیٰل۾ہیلع۾وملس۾ےن۾س ِت۾ارسٰی۾اےنپ۾رت۾ےس۾‬
‫خریا من ذلك( ی‬
‫ال قولہ)خبأت‬ ‫رعض ۾یک۔خو ۾ےن ۾اجنباء ۾مہیلع ۾ا صلوہ ۾والشالم ۾وک ۾ہی ۾ہی ۾اضفلئ ۾ےشخب‪،‬رت ۾زعدجمہ‪،‬ےن ۾فسامجا‪:‬اعطیتك ً‬
‫ل‬ ‫ُ‬

‫شفاعتكولماخبأھالنیبغریك ۔‬
‫‪27‬‬

‫ںیم۾ےن۾ےھجت۾وج۾اطع۾فسامجا۾وہ۾اں۾ست۾ےس۾رتہب۾ےہ‪،‬ںیم ےن۾ریتے۾ےیل۾افشعت۾اپھچ۾ریھک۾اور۾ریتے۾وسا۾دورسے۾وک۾ہن۾دی۔‬
‫دححث۾ۺ‪:۶‬انب۾ایب۾ہبیش۾و۾رتذمی۾جاافدہ۾نیسحت۾وحیحصت۾اور۾انب۾امہج۾و۾احمک۾مکحب۾حیحصت۾رضحت۾ایب۾نب۾بعک۾ریض۾اﷲ اعتیٰل۾عبہ۾ےس۾راوی۾وضحر۾‬
‫ح‬
‫عیفش۾المد بنن۾یلص۾اﷲ اعتیٰل۾ہیلع۾وملس۾فسامےت۾ںیہ‪:‬‬

‫‪ 26‬مسند احمد بن حنبل عن ایب بن کعب المکتب االسالیم بریوت ‪/ ۹‬ۻ‪،۵۶‬صحیح مسلم کتاب فضائل القرآن باب بیان ان القرآن انزل ع ییل سبعۃ‬

‫حرف دقیمی۾بتک۾اخہن۾رکایچ۾‪۷/ ۵‬ۻ‪۶‬‬

‫الشفاء بتعریف حقوق المصط یٰف الباب الثالث الفصل االول المطبعۃ الشرکۃ الصحافیۃ ‪۵۷۸/ ۵‬‬
‫‪27‬‬

‫‪Page 14 of 15‬‬
‫جلد‪ :‬انتیسویں ‪ ،‬رسالہنمبر ‪01‬‬ ‫ّ‬ ‫ٰ‬
‫ضویہ‬‫رسائلفتاوی ِر‬
‫ِ‬ ‫سلسلہ‬

‫اذاکان یوم القیمۃ کنت امام النبینی وخطیمھب و ایقمت ۾ےک۾دں ۾ںیم۾اجنباء۾اک۾وشیپا ۾اور ۾اں ۾اک۾بیطخ۾اور ۾اں ۾اک۾‬
‫افشعت۾واال۾وہں۾اور۾ہی۾ھچک۾رخف۾یک۾راہ۾ےس۾ںیہن۾فسامجا۔‬ ‫صاحبشفاعمھتغریفخر ‪28‬۔‬
‫ح‬
‫دححث۾ۻ‪۶‬۾جا۾‪:۸۴‬انب۾منئع‪،‬رضحت۾رجد۾نب۾ارمق۾وریغہ۾وچدہ‪۵۸‬۾احصہب۾رکام۾ریض۾اﷲ اعتیٰل۾مہنع۾ےس۾راوی‪،‬رضحت۾عیفش۾المد بنن۾یلص۾اﷲ‬
‫اعتیٰل۾ہیلع۾وملس۾فسامےت۾ںیہ‪:‬‬
‫شفاعیت یوم القییمۃ حق فمن لم یؤمن بہا لم یکن ریمی۾افشعت ۾رورِ۾ایقمت ۾قح ۾ےہ ۾وج۾اس۾رپ۾اامیں ۾ہن۾الےئ ۾اگ۾‬
‫اس۾ےک۾اقجل۾ہن۾وہاگ۔‬ ‫مناھلہا ‪29‬۔‬
‫ث۾وتمارت۾وک۾دےھکی۾اور۾اینپ۾اجں۾رپ۾رمح۾رکےک۾افشع ِت۾مصطفےٰ۾یلص۾اﷲ اعتیٰل۾ہیلع۾وملس۾رپ۾اامیں۾الےئ۔‬
‫مبکزنیکسم۾اس۾دحح ِ‬
‫"الل یّھم انك تعلم ھدیت یفام ّنا بشفاعۃ حبیبك اے۾اﷲ ! خُو ۾اجاتن۾ےہ‪،‬ےب۾كش۾خُو ۾ےن۾دہاحث ۾اطع۾فسامیئ۾‬
‫تعال علیہ وسلم فاجعلنا من اھلہا یف ےہ‪،‬وت۾مہ۾ریتے۾بیبح۾دمحم۾مصطفےٰ۾یلص۾اﷲ اعتیٰل۾ہیلع۾وملس۾یک۾‬ ‫محمد صیل اﷲ ی‬
‫الدنیا واالخرة یا اھل التقوی واھل المغفرة واجعل افشعت ۾رپ ۾اامیں ۾الےئ ۾ںیہ۔اے ۾اﷲ! وت ۾ںیم ُ۾داین ۾وا رخت۾‬
‫ی‬
‫ع ںیم۾القئ۾افشعت ۾انبدے۔اے۾وقتٰی۾ورفغمت ۾واےل۾!۾اانپ۾‬ ‫اشرف صلواتك وا نیم برکاتك ی‬
‫وازک تحیاتك ییل‬
‫ح‬ ‫ث‬‫ک‬
‫الضف ۾درود‪،‬ا ش ۾ زاکت ۾اور ۾جازیکہ ۾ایحتت ۾جیھب ۾اس ۾بختنم۾‬
‫ھذا الحبیب المجت ییب والشفیع المرت یض وع ییل ایلہ و‬
‫وبحمت۾رپ۾سج۾یک۾افشعت۾یک۾ادیم۾یک۾اجیت۾ےہ۾اور۾ا ت۾یک۾ا ل۾رپ۾‬
‫ابدا امنی یا ارحم الرحمنی‪،‬والحمد ﷲ‬ ‫دائما ً‬
‫صحبہ ً‬
‫اور ۾ا ت ۾ےک ۾احصہب ۾رپ ۾ہشیمہ ۾ہشیمہ ۾ےک ۾ےیل‪،‬اے ۾رتہبنی ۾رمح۾‬
‫فسامےن۾واےل۾! ۾امہری۾ ُداع۾وک ۾وبقل۾فسام۔اور۾امتم ۾رعتںیفی۾اﷲ‬ ‫ربالعلمنی۔‬

‫اعتیٰل۾ےک۾ےیل۾ںیہ۾وج۾ست۾اہجونں۾اک۾رپورداگر۾ےہ۔(ت)‬

‫جا مع الرتمذی ابواب المناقب باب منہ انیم ۾ینپمک ۾دیلہ ۾‪،۶۴۵/ ۶‬سنن ا بن ماجہ ابواب الزہد باب ذکرالشفاعۃ اچی ۾امی ۾دیعس ۾ینپمک ۾رکایچ۾‬
‫‪28‬‬

‫ض‪،۷۷۴‬المستدرك للحا کم کتاب االیمان باب اذاکان یوم القیمۃ الخ دارالفکربریوت ‪۵ /۵‬ۻ‬
‫کزنالعمال بحوالہ ا بن منیع عن زید بن ارقم الخ دححث۾۽‪۴۹‬۽‪ ۷‬مؤستہ الرسالہ بریوت ‪/ ۵۸‬۽۽‪۷‬‬
‫‪29‬‬

‫‪Page 15 of 15‬‬