KOLEHIYO NG EDUKASYON

Inihanda ni: G. Reymond S. Cuison

Asignatura: Filipino sa Iba't Ibang Disiplina

Mga Titulo ng Modyul:

Modyul 1: Mga Basehan at Benipisyo ng Pagtuturo at Pagkatuto ng Mother Tongue (Unang Wika)

Deskripsyon ng Modyul: Ang modyul na ito ay naglalaman ng hanay ng mga aktibidad para magamit ng guro
sa silid-aralan upang hikayatin ang mga mag-aaral na mapalawak at mapalalim pa ang kasanayan sa pagbasa,
pagsulat, at pananaliksik sa wikang Filipino sa iba’t ibang larangan, sa konteksto ng kontemporaryong
sitwasyon at mga pangangailangan ng bansa at ng mga mamamayang Pilipino. Ang mga aktibidad ay higit na
idinisenyo upang maging isang praktikal na gawin ang pagbasa at pagsulat, at pananaliksik sa Filipino,
panggrupo man, o indibidwal. Saklaw rin ng modyul na ito ang paglinang sa kasanayang pagsasalita, partikular
sa presentasyon ng pananaliksik sa iba’t ibang porma at venue.

Layunin:

1. Maipaliwanag ang ugnayan ng mga gamit ng wikang Filipino bilang wikang pambansa, wika ng bayan,
at wika ng pananaliksik na nakaugat sa pangangailangan ng sambayanan.
2. Maisapraktika at mapaunlad pa ng mga mag-aaral ang mga batayang kasanayan sa pananaliksik.
3. Mapalalim ang pagpapahalaga sa sariling teorya ng mga Pilipino sa iba’t ibang larangan.

Batis/Sanggunian: Alcudia Fina Felisa et. Al., Mother Tongue: for Teaching and Learning. LORIMAR Publishing,
Inc. 2016.

Title of the Lesson Reading Task Time Frame/Date Assessment

Time of Submission on-
line
Filipino Bilang Wikang 45- 60 Sumulat ng March 30, 2020 Rubriks
Pambansa, Wika ng Bayan, mins. balangkas ng
at Wika ng Pananaliksik isang
pananaliksik
Modyul 1: Mga Basehan at Benipisyo ng Pagtuturo at Pagkatuto ng Mother Tongue (Unang Wika)

Ipinapabatid sa modyul na ito ang pangangailangan ng Mother Tongue bilang isang paksa at bilang wika para
sa pagtuturo at pagkatuto. Karagdagan nito ay tuklasin ang mga benepisyo na makukuha mula sa paggawa
nito. Ito ay magbibigay-daan sa iba't ibang mga probisyon sa kagawaran ng edukasyon Order 74, s. 2009 bilang
isang patakaran na isinabatas ang Mother Tongue Based- Multilingual Education (MTB-MLE) sa bansa.
Gayundin ang iba pang legal na batayan ay mababanggit dito. Malalaman mo rin sa modyul na ito ang mga
pakinabang na makukuha ng mga mag-aaral ng Filipino mula sa paggamit ng Mother Tongue.

Narinig mo na ba ang Mother Tongue Multilingual-Education (MTBMLE) noon? Ano ang unang wika na
nasambit mo nung una kang nakapagsalita? Ingles ba? tagalog? Ilokano? Cebuano? Hilgaynon? Chabacano?
Bisaya? o iba pang wika sa Pilipinas? Naintindihan mo ba ang kung ano ang sinasabi mo twing ginagamit mo
ang wikang gamit din sa inyong tahanan? Ang wika na gamit mo sa inyong bahay ang tinatawag na mother
tongue o unang wika/ sinusong wika. Ito ang wika na alam ng mga bata at higit na ginagamit dahil ito ang
unang wika ng learner.

Bilang guro sa hinaharap, bakit kailangan mong matuto at magamit ang mother tongue sa mababang antas sa
paaralan? Bakit ginawa ng Kagawaran ng Edukasyon na maging mandato sa bawat paaralan na gamitin ang
mother tongue bilang asignatura at bilang wika ng pagtuturo ar pagkatuto mula kindergardeb hanggang grade
3?. Alamin natin.

Mula sa adbokasiya ng United Nations Educational Scientific ba Cultural Organization (UNESCO) ang paggamit
ng mother tongue at ipinagdiriwang pa nga ang Mother Tongue Day tuwing February 21 bawat taon. Ang
United Nations, sa pagdedeclara ng Education for All (EFA) ay isinama ang probisyon sa paggamit ng mother
tongue upang mapreserba ang iniwang pamana ng Jonmien Declaration.

Sa ating bansa, ang Kagawaran ng Edukasyon ay nagpanukala ng Order No. 74, s.2009 ng Institutionalizing
Mother Tongue-Based Multilingual Education (MTBMLE). Na pinagtibay naman ng deklarasyon ng pangulo ng
Pilipinas na si Benigno Aquino, Jr, nang sinabi niya:

Learn English well and connect to the world. Learn Filipino well and connect to your country. Retain your
dialect and connect to your heritage.

Ayon sa DepEd Order 74, s. 2009, ang MTBMLE ay mabisang gamit ng higit pa sa dalawang lenggwahe sa
pagkatuto at pagtuturo. Pinatototohanan ng lokal at internasyunal na pag-aaral ang superiority ng paggamit
muna ng mother tongue sa pagpapaunlad ng learning outcomes at pagpopromote ng Education for all.

MTBMLE CURRICULUM FRAMEWORK

Ito ang framework batay sa DepEd Order na gabay sa kurikulum para sa mga guro, tagapamahal ng paaralan,
instructional quality assurance for teachers at iba pang Educational leaders.
Upang maisagawa ang programang MTB-MLE, may sampung pundamental na kahingian ang kailangan batay
sa DepEd Order 74, s. 2009. Ito ay ang mga sumusunod:

1. Ang gabay ng ortograpiya (Alpabeto at pagbabaybay) para sa lokal na wika na tanggap sa pangkalahatang
gagamit at magtataguyod ng pagkatuto patungkol sa wika.

2. Pagpapaunlad, pagbubuo at pagbabahagi ng murang instructional materials, materyales sa pagtuturo na

may pagpaprayoridad sa mga pasimulang pagbasa, pambatang literatura. Hanggat maari, ang mga materyales
ay orihinal, localized batay sa mga tao, pangyayari, at realidad at naaayon sa lenggwaghe, edad, at kultura ng
mga mag-aaral.

3. Ang paggamit ng mga learner's ng unang wika bilang primaryang midyum sa pagtuturo mula pre-school
hanggang at least grade 3. Ito ang magiging pangunahing daa. Sa pagtuturo ng pagkakaunawa at mastery ng
asignatura

4. Ang Mother Tongue o ang first language (unang wika) bilang isang subject at wika sa pagtuturo at pagkatuto
ay ipapakillala sa grade one para sa konseptwal na pagkatuto.

5. Ang pagsasama ng dagdag pang lenggwahe gaya ng Filipino o Ingles at iba pang lokal o banyagang
lenggwahe ay ipapakilala bilang hiwalay na asignatura sa maayos at planadong pacing programs.

6. Sa antas ng sekondarya, ang Filipino at Ingles ay magiging primaryang midyum ng pagtuturo (medium of
instruction -MOI). Ang unang wika ng learners ay maaari paring gamitin bilang kahaliling midyum o pantulong
na wika ng pagkatuto.

7. Maliban sa English, Filipino (o Arabic para sa Madaris schoolsl, ang pagpili ng mga karagdagang lenggwahe
ay dapat na maging kagustuhan din ng mga magulang at inindorso ng mga lokal na stakeholder bilang
resources permit. Kapag handa na ang mga mag-aaral, ang Filipino at Ingles ay dapat na unti-unting magamit
bilang medium of instruction na hindi mas aaga kaysa sa grade three. Gayunpaman, ang unang wika ay dapat
na epektibong magamit sa pangunahing baitang ng pag-aaral.

8. Ang wika ng pagtuturo (teaching) ay dapat ding maging pangunahing wika para sa pagsubok sa lahat ng
regular school-based and system-wide examinations at lahat ng international benchmarking at pagtataya
pagsasanay. Dapat itong mapanatili na ang pokus ng pagtatasa ng kaalaman ay dapat na partikular sa mag-
aaral sa kanilang pag-unawa sa nilalaman ng paksa at hindi ukol sa pagtataya lamang sa lenggwahe.

9. Kailangang mayroong tuloy-tuloy na in-service training (INSET) sa pakikipagtulungan sa mga espesyalista ng

MLE sa mabisang paggamit ng unang wika bilang wika ng pagtuturo (teaching) upang magabayan ang pagbasa,
pagpapaunlad ng kasanayang pang-akademikong wika, at pagpapaunlad ng kaisipan at mas mataas na antas
ng mga kasanayan sa pag-iisip (HOTS) ng mga mag-aaral. ang INSET ay dapat ding i-equip ang mga
tagapagturo upang mabuo ang pagiging sensitibo sa kultura at mapahusay ang pagpapahalaga sa pagkakaiba-
iba sa kultura at lingguwistika.
 10. Tinitiyak ang kritikal na kamalayan, maximum na pakikilahok, at suporta mula sa mga Lokal na
Pamahalaan (LGUs), mga magulang, at pamayanan para sa pagpapatupad ng language and literacy program
strategy.

Ang pag-alam at pag-unawa sa DepEd Order 74 na naglalaman ng mga legal na batayan para sa pag-aaral at
pagtuturo ng mother tongue sa paaralan ay nagbibigay ng isang matibay na pundasyon para sa mga susunod
na gurong tulad mo.

GAWAIN 1:

Matapos basahin ang talakayin at pagkaunawa sa kung ano ang legal na basehan sa MTB-MLE, gawin ang
sumusunod.

Ang aking Mother Tongue

A.
Yv f gvt

Paggamit ng Mother Tongue bilang midyum sa pagtuturo sa paaralan

Ang kaalaman ay ang kakayahang nakukuha ng isang tao sa pamamagitan ng karanasan o pag-aaral; ang
pagkakaintindi sa isang paksa, sa gawa man o sakaisipan. Ito ay nabibigay ng buhay sa isang tao upang iayon
ang sarili sa ibang bagay at kung papaano gamitin ang isang bagay. Ito rin ang dahilan kung bakit nagkakaroon
ng mga makabagong imbensyon tulad ng telepono at iba pang mga bagay. Ang ating mundo ay lumalawak na
sa mga paraan upang mas mapadali ang pamumuhay ng isang tao. Ang kaalaman ay hindi lamang natutunan
sa karanasan lamang, kung hindi ay sa pagtuturo ng mga guro. Ang pagtuturo ay kinabibilangan ng pagtuturo
at pag-aaral ng isang kasanayan, at saka ilang bagay na hindi masyadong nadadama ngunit higit na malalim:
ang pagbabahagi ng kaalaman, mabuting paghusga at katunungan. Isa sa mga pangunahing layunin ng
edukasyon ang ipahayag ang kultura sa mga susunod na salinlahi. Ang edukasyon ay isang puhunan ng bawat
mamamayan ng isang partikular na bansa upang maging produktibo ang bawat isa sa pagpapataas ng
ekonomiya. Sa pagtuturo ay gumagamit ng wika ang bawat isa. Sa araling ito, Matatalakay ang kahalagahan ng
paggamit ng Mother tongue bilang midyum ng pagtuturo sa paaralan upang masanay at gayundin ay
hindi malimutan ng bawat Pilipino ang kani-kanilang mga katutubong wika tulad ng Pangasinan, Ilokano, at
marami pang iba.
Suliranin ng Pagaaral

Ang pangunahing suliranin sa araling ito ay, "Kung makakatulong ba ang Mother Tongue sa pag-unlad ng
bawat Filipino. Alam natin na hindi sapat ang kaalaman ng bawat Pilipino upang mapaunlad ang bansa, kaya
maaari bang ito ang maging isang solusyon para sa kaunlaran. Tiyak na suliranin. Marami sa mga Pilipino ang
nagsasalita ng kanilang katutubong wika. Halos araw-araw nating sinasambit ang bawat salita ng ating wika.
Ngunit bakit natin kailangan pang ipatupad ang Mother Tongue ang kasanayan na ng mga estudyante (hal. ang
paggamit ng wikang Filipino kung sa maynila) sa bawat paaralan sa elementarya . Sa pagsagot sa mga
katanungan ng mga guro, sa pagtatanong ng mga estudyante sa ibang kamag-aral, sa pagsulat ng kwento o
sanaysay. Sa kabila ng paggamit ng wikang Filipino sa bawat aspeto sa paaralan, magkakaroon ba ng malaking
pagbabago ang paggamit ng Mother Tongue sa bawat paaralan. Tayo ay may maraming katutubong wika,
lahat ng lalawigan sa ating bansa ay may katutubong wika. Magkakaintindihan ba ang bawat mamamayan sa
iba-ibang lalawigan kung papairalin ang paggamit ng Mother Tongue?

Kahalagahan ng Pananaliksik sa araling ito, magkakaroon ang mga mag-aaral ng kaalaman kung bakit kailangan
ang paggamit ng Mother Tongue sa buhay. Kung papaano ang tamang paggamit ngwika sa pakikipag-ugnayan
sa bawat taong nakakasalamuha. Mabibigyang linaw ng araling ito ang pagkakaroon ng pagmamahal sa wikang
nakagisnan at pagrespeto sa katutubong wika. (ito rin magkakaroon ng kaalaman para mapaunlad ang bawat
sarili at pagkatao)

Batayang Konseptwal

Batayang Teoretikal

Ang wikang nakagisnan o Katutubong wika ay dapat na ituro sa mga bata sa di hihigit sa 1 taon upang mahasa
ang pananalita at malaman ang mga iba't ibang kahulugan ng bawat salita ng katutubong wika. Kung matapos
ang 1 taon sa pagtuturo ng Katutubong wika ay maaari nang matutunan ang pang malawakang wika na Ingles.
Sa paraang ito, hindi malilimutan ng bawat mag-aaral ang wikang nakagisnan at nang sa gayon ay mapaunlad
pa ang wika ng bawat lalawigan sa Pilipinas.

Saklaw at limitasyon
Ang araling ito ay naglalayon na mapaunlad ang mga ibat ibang wika ng Pilipinas at nagsisilbing gabay para
hindi natin makalimutan ang ating sariling wika .Magsisilbi itong dahilan kung gaano kahalaga ang wika sa
buhay ng mga Pilipino; kung papaano nito mababago ang buhay ng Pilipino at kung papaano ito magsisilbing
instrumento upang mahalin natin ang ating sariling wika at pagmamahal sa ating bansa.

Pagbibigay Kahulugan sa mga Salita

Mother tongue- Ang wika na nakagisnan ng isang tao.

Pangasinan -tawag sa wika ng mga pangasinense.

Ilokano- tawag sa wika ng mga Ilokano.

Academics- ang mga agham na pinag-aaralan sa paaralan.

Filipino- Pambansang wika ng pilipinas.

Nakagisnan - Mga bagay na unang nakita o nagamit.

Salamuha- pakikipag-ugnayan sa ibang tao

Magandang Epekto ng MTB-MLE sa mga Kabataang Pilipino.                                       

http://leyannfrancisco.blogspot.com/2017/03/magandang-epekto-ng-mtb-mle-sa-mga.html

I. Panimula:

Ang edukasyon sa Pilipinas ay pinamamahalaan ng pagkatuto lamang ng mga Ingles at Filipino na asignatura.

Mas binibigyang pansin ang pagkatuto sa nasabing mga wika dahil ito ay mas nagagamit sa mga transaksiyon
sa komersiyo at pangkabuhayan. Ang wikang Ingles din ay mas binibigyang pansin at kahalagahan dahil sa ito
ang nagagamit nating upang makipag-usap sa ating mga kalapit bansa, maging sa mundo rin. Ang wikang
Filipino naman ay may sapat na pagpapahalaga sa ating pag-aaral dahil ito ang ating pambansang wika.
Nagagamit ang mga wikang ito sa mga asignaturang Agham, at Matematika o Sipnayan.
Kaya’t mas binibigyang halaga ang dalawang wikang ito sa ating Edukasyon (Garbes, 2012)

Sa kabuuan ng bansang Pilipinas, mayroon tayong 171 na dayalekto na nabubuhay at ginagamit pa ng

mamayang Pilipino (Garbes, 2012). Ngunit ito ay unti unting nawawalan ng halagasa bagong henerasyon dahil
sa mas pinipili ng mga bagong henerasyon ang paggamit ng wikang Ingles at Filipino. Nagsimulang mas
lantarang gamitin ang Ingles at Filipino noong ilahad ng kasalukuyang konstitusyon ang nasabing mga wika
bilang opisyal na wika ng Pilipinas (Garbes, 2012).
Ang pagkakalunsad ng programang K-12 ng Kagawaran ng Edukasyon noong 2012 ay naghudyat ng
pagbabago sa Sistema ng Edukasyon ng bansang Pilipinas. Nadagdagan ng 2 taon ang pag-aaral, na dati ay 10
taon lamang bago mag kolehiyo. Hindilang iyon, inilunsad din ang MTB-MLE o Mother Tongue Based –
Multilingual Education, na para sa mga kabataang Pilipino na nag aaral sa elementarya.

Ang mananaliksik ay nagsagawa ng pag-aaral tungkol sakung ano ba ng magandang naidudulot ng MTB-MLE sa

Pilipinas, partikular na sa mga kabataang Pilipino na nakararanas ng kurikulum ng K-12, na siya namang
nakatatanggap karanasan ukol sa pagtuturo gamit ang MTB-MLE.

II. Layunin ng Pag-aaral:

Ang pag-aaral na ito ay naglalayon na matukoy ang mga mabuting epekto ng paggamit ng estilo sa pagtuturo
na MTB-MLE na kaakibat ng kurikulum ng DepEd na K-12, sa mga kabataang Pilipino na nakararanas ng
nasabing estilo ng pagtuturo. Kasama din dito ang pagtukoy kung epektibo ba ang paraan ng pagtuturo na ito
para sa mga kabataang Pilipino.

Kaakibat ng layunin na ito, nilalayon rin ng pag-aaral na ito na ipaalam sa mga kapwa Pilipino kung ano ba ang
mabuting epekto ng MTB-MLE sa mga kabataang Pilipino. Kasama rin nito ang pag-engganyo sa mga kapwa
Pilipino na tangkilikin ang paraan ng patuturo na ito, at kaugnay rin ang epekto nito na maaring magamit itong
paraan upang mailigtas ang pagkawala ng mga dayalekto sa pagkakagamit sa ating bansa. Matutulungan
nitong mabuhay at maisalba ang mga dayalekto na unti-unti nang nawawala.

III. Maikling Kasaysayan:

Ang MTB-MLE ay unang inilunsad sa Pilipinas bilang pagtupad sa Kurikulum ng K-12, na ipinatupad noong
2012. Ang administrasyon ni dating Pangulong Benigno Simeon Cojuangco Aquno III ang siyang nagpatupad ng
pagbabago na ito sa Sistema ng edukasyon sa Pilipinas. Ito ay inaasahang maipatupad sa lahat ng paaralan sa
Pilipinas, partikular na sa mga batang may nag-aaral sa Kindergarten at unang tatlong taon sa elementarya.  

Ang mga kagamitan,at pagtuturo kailangang gamitin sa estilo ng pagtuturo na ito ay dapat nakabase sa
“Mother Tongue” ng kanilang kinabibilangang rehiyon. Sa kabuuan, may labindalawang “Mother Tongue” na
inaprubahan ng DepEd upang ituro sa mga kabataang Pilipino, na depende sa kanilang rehiyon. Ito ay ang mga
sumusunod: Iloko, Pangasinan, Kapampangan, Tagalog, Bikol, Waray, Hiligaynon, Cebuano, Maranao,
Chavacano, Maguindanaon, at Tausug. Ngunit sakasalukuyan, may idinagdag ang DepEd na pito pang “Mother
Tongue”: Ibanag, Ivatan, Zambal, Aklanon, Kiniray-a, Yakan, at Surigaonon.

IV. Kahulugan ng Termino:

Dayalekto - ng tawag sa lenggwahe ng isang partikular na lugar.

Mother Tongue- kilala rin sa tawag na Lingua Franca o unang wika.

MTB-MLE – mas kilala din sa tawag na “Mother Tongue Based – Multilingual Education” ay paraan ng
pagtuturo kung saan unang binibigyang pansin ang pagiging bihasa ng mag-aaral, partikular na sa kindergarten
at unang tatlong taon ng Elementarya, sa paggamit ng kanilang Lingua Franca o unang wika (dayalekto).

V. Sakop:

Ang sakop lamang ng pag-aaral na ito ay ang mabuting epekto ng MTB-MLE sa mga kabataang Pilipino mula
kindergarten at unang tatlong taon ng elementarya. Nakapaloob din sa pag-aaral na ito ang posibleng dahilan
at eksplanasyon sa mga mabuting epekto ng MTB-MLE sa mga kabataang Pilipino.

VI. Katawan:

a. Mother Tongue

Mother tongue ang kailangang gamitin ng mga kabataang Pilipino mula kindergarten hanggang unang tatlong
taon ng kanilang pag-aaral. Ngunit ano nga ba ang mother tongue? AngMother Tongue ay tinatawag
ding Lingua Franca ng karamihan. Ito ang unang wika ng na ginamit ng isang indibidwal o tao. May mga
eksperto ring nagsasabi na ang mother tongue ay ang wikang ginagamit ng magulang ng isang indibidwal.
Ngunit babase tayo sa unang kahulugang aking tinuran. Halimbawa, ipagpalagay natin na may isang batang
nakatira sa La Union, ang kanyang unang wikang ginamit ay Ilokano, kaya’t maipapalagay natin ang
kanyang Mother Tongue ay Ilokano. May mga pagkakataon din na kinokonsidera bilang mother tongue ng
isang indibidwal ang dayalekto ng lugar na kanyang kapanganakan. Halimbawa, may isang batang
ipinanganak saBulacan, kaya’t ang kikilalaning mother tongue ng bata ay Tagalog, dahil Tagalog ang
pangunahing dayalekto sa Bulacan. Ang ginamit na batayan ng Kagawaran ng Edukasyon ay ang partikular na
dayalekto ng lugar na kinabibilangan ng bata.

b. Bilingualismo at Multilingualismo

Ang susi sa pagpapatupad ng MTB-MLE ay ang mga magiging epekto nito sa mga batang makakaranas ng
ganitong paraan ng pagtuturo. Ngunit ano nga ba ang Bilingualismo o Multilingualismo? Ito ay ang kakayahan
ng isang indibidwal natagumpay na matutunan at magamit ang dalawa o higit pang wika.
Napatunayan sa maraming pag-aaral ang mabuting epekto nito sa mga indibidwal na nakagagawa
nito. Sa aspeto ng pakikipag talastasan, matututo ang isang indibidwal na makipag talastasan sa maraming tao,
na may kinalaman sa kanyang ikalawang wika. Magkakaroon ang indibidwal ng maraming kaibigan,
pagkakaintindi sa ibang kultura, pagkakaroon ng malawak na perspektibo sa mga bagay bagay, pagtaas ng
tiwala sa sarili at iba pang may kinalaman sa komunikasyon. Sa perspektibo naman ng kalusugan, partikular na
sa utak, nahahasa ang pag-iisip ng mga indibidwal na multilingual, nagiging mas matalino, maaari ring dahilan
ng pagbawas ng posibilidad na magkaroon ng sakit na Alzheimer’s Disease at lahat ng benepisyo na maaaring
makuha ng isang indibidwal na may kinalaman sa pag-iisp at utak. May mga benepisyo din ang pagiging
multilingual sa akademiko at propesiyonal na perspektibo. Ilan dito ay ang pagkakaroon ng mas maraming
oportunidad sa mga trabaho na may kinalaman ang komunikasyon, at mas higit pang pagkakatuto. Ang
benepisyong makukuha sa pagiging multilingual/bilingual ay ang nais makamit ng gobyerno para sa mga
kabataang Pilipino.
c. Aktwal na Resulta

Sa kasalukuyan, karamihan sa mga kabataang nakararanas ng MTB-MLE sa Pilipinas kinakitaan ng pagbabago

sa kanilang paraan ng pag-iisip, tulad ng sa pag-sasalita, at pagkatuto. Ito ay pinatutunayan ng isang pag-aaral
mula sa Pangasinan 1 sa ginawang pagsasama-sama ng mga resulta ng pagsusulit, pagbabasa, at bokabularyo
ukol sa kanilang mother tongue. Kinakitaan ng pagiging mas mahusay sa mga aspetong ito ang karamihan ng
mga kabataan. Nagpakita rin ng bilang pagbawassa pagliban sa klase, nagiging aktibo sa klase ang mga
kabataan at ang mga bata ay mas mahusay at mabilis na natututo. May mga problema parin naman sa MTB-
MLE, tulad ng mga kagamitan, paraan ng pagkuha ng pagusulit, pagbibigay ng angkop na mga material para sa
mother tongue ng mga bata at may ibang mga bata ang nahihirapan parin sa pag-aaral ng pananalita, pagsulat
at bokabularyo ng kanilang Mother Tongue.

VII. Konklusiyon:

Bagaman may mga problema parin sa ibang kabataan, mahihinuha na may kagandanang nabago sa paraang ng
pag-iisip ng mga bata, partikular sa akademiko at intelektuwal na aspeto. Ito ay ang mga sumusunod:
Nabawasan ang mga Drop out o lumiliban ng klase, nabawasan na pag-uulit sa klase, naging mas aktibo sa
klase ang mga bata, ang mga bata ay umunlad sa pananalita at pagkakatuto, at pag-unlad sa komunikasyon.
Nabawasan ang mga drop-outs at pag-uulit dahilsa pagkakabuo at pag-unlad ng tiwala sa sarili ng mga mag-
aaral. Mahihinuha na ito ay dulot ng pagengganyo sa bata na gamitin ang kanyang wika na ginagamit sa bahay
o unang wika. Hindi rin napapahiya sa klase ang mga bata kung ginagamit ang kanilang kinagisnang wika sa
bahay, dahil ito mismo ay kanilang pinag-aaralan. Ito rin ang dahilan kung bakit naging aktibo ang mga bata sa
klase. Ang mga bata ay umunlad sapagkatuto at pananalita dahil mas naipapresenta ng mga bata ang kanilang
nais. Sa kadahilanang ito, nasasabi ng mga bata ang kanilang nais matutunan, hindi naintindihan, at
pangangailangan. Bunga nito, nahahasa ang kanilang intelektwalna kakayanan, dahil nasasagot ang
katanungan sa kanilang mga isipan.

VIII. Sanggunian:

Cruz, N.T., 2015, ‘THE IMPLEMENTATION OF THE MOTHER TONGUE-BASED MULTILINGUAL EDUCATION IN
GRADE I IN THE PUBLIC

ELEMENTARY SCHOOLS IN PANGASINAN I’, DLSU Research Congress, p. 1-6.

Cajes, K.C., 2015, Effects of MTB-MLE on English Proficiency among Grade 3 Level Of Pasta Elementary
School, March 26, 2017,<http://s3.amazonaws.com/academia.edu.documents/34563247/Research_in_MTB-
MLE.docx?
AWSAccessKeyId=AKIAIWOWYYGZ2Y53UL3A&Expires=1490532435&Signature=4drMYPExhoClqynGCF8N%2BZ
%2BeNgs%3D&response-content-disposition=attachment%3B%20filename%3DResearch_in_MTB_MLE.docx>

Oct. 10, 2016, Mother Tongue-based learning makes lessons more interactive and easier for
students, Republic of the Philippines: Department of Education, March 26, 2017, <www.deped.gov.ph/press-
releases/mother-tongue-based-learning-makes-lessons-more-interactive-and-easier-for-students>
May 3, 2014, Mother Tongue Based - Multilingual Education (MTB-MLE) in Philippines, March 26, 2017,
<https://www.slideshare.net/sVcdALe/mother-tongue-based-of-multilingual-education-mtbmle>

July 12, 2012, Mother Tongue Based Education in the Philippines, Cultural Survival, Inc., March 26, 2017,
<https://www.culturalsurvival.org/news/mother-tongue-based-education-in-the-philippines>

Mercola, Dr. K.C., January 14, 2016, The Brain Benefits of Being Bilingual, March 26, 2017,
<http://articles.mercola.com/sites/articles/archive/2016/01/14/brain-benefits-being-bilingual.aspx>

Paradowski, M.B.,  The Benefits of Multilingualism, Institute of Applied Linguistics, University of Warsaw,

March 26, 2017, <http://www.multilingualliving.com/2010/05/01/the-benefits-of-multilingualism/>

Mother Tongue Tagalog Baitang 1 – 3

1. Ano ang Mother Tongue Tagalog?

Sagot: Ito ay ang unang sinasalita ng mga taong nakatira sa Katagalugan.
 
2. Sa ano-anong lugar sinasalita ang Tagalog?
Sagot: Mga bayan sa National Capital Region, mga lalawigan ng Cavite, Laguna, Batangas, Rizal,
Quezon, at Bulacan at iba pang lugar na hindi sakop ng mga nabanggit ngunit Tagalog ang kanilang
sinasalita.
 
3. Ano ang sangguniang aklat na dapat na gamitin sa asignaturang Mother Tongue kung
ikaw ay nakatira sa Katagalugan?
Sagot: Ang aklat na dapat mong gamitin ay nakasulat sa Wikang Filipino at tatawagin itong Mother
Tongue Tagalog. Kung ikaw naman ay nakatira sa Bikol, ang tawag naman dito ay Mother Tongue
Bikol, at kung ikaw naman ay nakatira sa Ilocos ang tawag dito ay Mother Tongue Ilokano at iba pang
sinasalita sa buong Pilipinas.
 
4. Ano ang pinagbatayan ng aklat na Mother Tongue Tagalog?
Sagot: Ito ay ibinatay sa K to 12 Curriculum Guide sa Mother Tongue-Based Multilingual Education.
Ang learning competencies ay isinalin sa Wikang Filipino upang mabuo ang aklat na nakabatay sa
pamantayan o standard ng K to 12.
 
5. Bakit makapal ang aklat sa Mother Tongue–Based Multilingual Education?
Sagot: Sadyang makapal ang aklat na ito sa kadahilanang napakarami ng mga layunin na nasa
Learning Competencies o pamantayan sa pagkatuto. Ayon sa pananaliksik, ang mga batang mag-
aaral ay mas natututo kapag ang aralin ay itinuturo o ipinaliliwanag sa kanilang Mother Tongue at
nagkakaroon sila ng matibay na pundasyon upang mas lalong matutunan ang iba pang mga salita
tulad ng Ingles. Sadyang humaba ang mga aralin dito dahil sa programa ng K to 12 na “Spiral.” Kahit
na ang pokus ng MTB-MLE ay sa karunungang bumasa at sumulat (literacy) naka-“spiral” pa rin ang
tungkol sa pakikinig at pagsasalita (Communication Skills) na pokus naman ng asignaturang Filipino
at naka-spiral naman doon ang literacy. Sa totoo po dito lamang sa mga asignaturang Mother
Tongue at Filipino ang sadyang napakarami ng “spiral” na tinatawag sapagkat nandito ang mga
pangunahing kasanayan na lalong mahalaga upang matutunan nang mabuti ang iba pang asignatura
o subjects.
Hindi maaaring paghiwa-hiwalayin nang basta-basta ang pakikinig, pagsasalita, pagbabasa,
pagsusulat, at panonood dahil sila ay magkakaugnay. Hindi maaaring pabasahin ang isang tao kung
hindi siya marunong magsalita. Hindi maaaring magsulat ng komposisyon ang tao kung hindi siya
mahusay sa pagbabasa. Hindi naman lubos ang pagkakaroon ng pang-unawa kung hindi mahusay
makinig ang isang tao. Ang mga paksa at kasanayan ay paulit-ulit sa bawat linggo ng pagtuturo
ngunit nagkakaiba-iba ng degree of difficulty. Bakit ito ginagawa? Upang magkaroon ng lubusang
pagkatuto dahil ang Mother Tongue lamang ang pinakapundasyon ng lahat ng asignatura. Ang
Mother Tongue ay ituturo sa loob ng 50 minuto simula unang markahan hanggang ikaapat na
markahan. Ang Filipino ay 30 minuto lamang ituturo at magsisimula sa ikalawang markahan
hanggang ikaapat na markahan.
 
6. Ano ang layunin ng “Spiral”?
Sagot: Ang pinakamahalagang layunin ng pagkakaroon ng “spiral” ay upang magkaroon ng lubusang
pagkatuto (mastery) sa tulong ng iba’t ibang asignatura, magkatulad na kasanayan (skill) ngunit
magkaiba ng paksa (topic.) Minsan naman magkatulad ng paksa ngunit magkaiba ng kasanayan.
 
7. Ang sabi ng iba ay kahit hindi na magturo ng Mother Tongue dahil nasa asignaturang
Filipino na ito. Totoo ba ito?
Sagot: Hindi po ito totoo. Dahil ang mga kasanayan sa bawat isa ay hindi eksaktong magkatulad.
 
8. Ano ang Learning Competencies o Pamantayan sa Pagkatuto na makikita sa
Curriculum Guide ng DepEd?
Sagot: Napakahalaga po nito. Ito ang nagsisilbing bibliya sa ating pagtuturo sa araw-araw sa lahat ng
asignatura tulad ng Mother Tongue, Filipino, English, Mathematics, Science, Araling Panlipunan,
MAPEH at Edukasyon sa Pagpapakatao. Ang Learning Competencies ay ang mga talaan ng mga
layunin (objectives) na isinusulat sa Lesson plan o learning plan sa bawat pagtuturo. Ngayong
ipinatutupad na ang K to 12 at binago na ang grading system napakahalaga na sumunod tayo sa
Learning Competencies.
 
Ang katotohanan ay napakaraming guro (Hindi lahat) ang hindi marunong gumamit ng learning
competencies. Dito nakasalalay ang tinatawag na quality instruction. Gumagawa ng sariling
objectives ang mga guro gayong naihanda na ito ng kagawaran sa pamamagitan ng curriculum guide
at nasa column ng tinatawag na Learning Competencies. Simpleng kokopyahin na lamang ang mga
objectives dito upang makagawa ng lesson plan sa araw-araw na pagtuturo sa lahat ng subjects. At
kung may aklat na ginagamit siguraduhin lamang na nakasunod ang aklat sa learning competencies
sa pamamagitan ng pagtingin sa mga objectives sa Learning Competencies at sa aklat. Hindi na
dapat pahirapan ang sarili sa paggawa dahil ang National Achievement Test na ibinibigay ng DepEd
taon-taon ay nakabatay sa Learning Competencies.
 
9. Saan nakakukuha ng kopya ng Curriculum Guide sa lahat ng subjects?
Sagot: Information age na ngayon. Madali ka na lang makakakuha ng mga impormasyon dahil sa
technology. Downloadable na ito. I-type lamang ang www.deped.gov.ph sa Google at i-click ang
resources, tapos i-click ang salitang K to 10 Subjects.
 
10. Ano ang bagong grading system ng DepEd?
Sagot: Ang bagong grading system ng DepEd base sa K to 12.
11. Ano-ano ang saklaw o content ng Mother Tongue na aklat?
Ang mga sumusunod ay ang nilalaman ng aklat:
1. Wikang Binibigkas – Ipinakikita dito ang pasalitang pakikipagtalastasan sa iba’t ibang nilalaman.
2. Kasanayang Ponolohiya – Naipapamalas ang pang-unawa na ang mga salita ay mula sa mga
tunog ng letra at mga pantig.
3. Kaalaman sa Aklat at Iba Pang Limbag – Naipapamalas ang pang-unawa sa pangunahing
katangian ng aklat at kung ano ang nagagawa ng limbag na siyang pangunahing kailangan upang
matuto sa pagbasa.
4. Palabigkasan at Pagkilala sa Salita – Naipakikita ang kaalaman sa alpabeto at pagbasa, pagsulat
at pagbabaybay ng salita nang tama.
5. Tatas – Naipakikita ang kakayahan sa pagbasa ng mga teksto sa bawat baitang na may ganap na
kawastuhan, bilis, at pahayag sa sumusuporta sa pang-unawa.
6. Komposisyon – Naipakikita ang kakayahan sa pagbalangkas ng ideya upang maging
pangungusap o sa mas mahabang teksto na magagamit sa pagpapaunlad at maging pamantayan sa
ispeling o pagbabaybay.
7. Kamalayan sa Balarila – Naipakikita ang kamalayan sa wikang balarila at gamit nito kapag
nagsasalita at nagsusulat.
8. Pag-unlad sa Talasalitaan at Kaisipan – Naipakikita ang pagpapaunlad sa kaalaman at gamit ng
akmang talasalitaan at kaisipan sa bawat baitang.
9. Pag-unawa sa Pinakikinggan – Naipakikita ang pang-unawa sa salaysay at patalastas na
pinakikinggan.
10. Pag-unawa sa Binabasa – Naipakikita ang pang-unawa sa salaysay at patalastas na binabasa.
11. Kaugalian sa Pagbabasa – Naipakikita ang positibong gawi sa wika, pagbasa, at panitikan.
12. Stratehiya sa Pag-aaral – Naipakikita ang pangunahing kaalaman sa mga kasanayan sa
pakikinig, pagbasa, at pagsulat para sa tiyak na mga layunin.
 
12. Bakit kinakailangang ituro ang Mother Tongue?
Sagot: Kinakailangang ituro ito, sapagkat bukod sa ito ay isang batas na dapat sundin, kapag Filipino
lamang ang iyong itinuro, ang mga sumusunod na content ay wala sa Filipino kundi nasa Mother
Tongue lamang.
– Mga kasanayan sa ponolohiya (Phonological Skills)
– Tatas (Fluency)
– Pang-unawa sa Napakinggan (Listening Comprehension)
– Gawi sa Pagbabasa (Attitude Towards Reading)
 

 
ni Mildred F. Ruallo
Awtor/Editor
Mother Tongue Tagalog
Ayon sa K to 12 Curriculum
 
 

Nilimbag ng

The Bookmark, Inc.

264 Pablo Ocampo Sr. Ave.,
San Antonio Village 1203, Makati City
Tel nos. 895-80-61– 65
Fax: (632) 897-08-24
E-mail: bookmark@globelines.com.ph
Website: www.bookmarkthefilipinobookstore.com

Modyul 2: Ano ang wika at Estraktura nito?

Ang wika ay isang bahagi ng pakikipagtalastasan na ginagamit araw-araw. Kalipunan ito ng mga

simbolo, tunog, at mga kaugnay na bantas upang maipahayag ang nais sabihin ng kaisipan.
Tinatayang nasa pagitan ng 6,000 hanggang 7,000 ang mga wika sa daigdig, depende sa kung
gaano katiyak ang pangahulugan sa "wika", o kung paano ipinag-iiba ang mga wika at mga diyalekto.
Ang siyentipikong pag-aaral ng wika ay tinatawag na lingguwistika. Nag-ugat ang salitang wika mula
sa wikang Malay. Samantalang nagmula naman sa Kastila ang isa pang katawagan sa wika: ang
salitang lengguwahe. Tinatawag ding salita ang wika. Katulad ng language - tawag
sa wika sa Ingles - nagmula ang salitang lengguwahe sa salitang lingua ng Latin, na
nangangahulugang "dila", sapagkat nagagamit ang dila sa paglikha ng maraming kombinasyon ng
mga tunog, samakatuwid ang "wika" - sa malawak nitong kahulugan - ay anumang anyo ng
pagpaparating ng damdamin o ekspresyon, may tunog man o wala, ngunit mas kadalasang mayroon.

Mga antas
Kabilang ang mga sumusunod sa mga kaantasan ng wika:
 Kolokyal/pambansa - ordinaryong wika na ginagamit ng mga kabataan sa kanilang pang-araw-
araw na pakikipag-usap na kadalasang malayang pinagsasama ang mga wikang Ingles at Filipino
 Kolokyalismong karaniwan - ginagamit na salitang may "Taglish"
 Kolokyalismong may talino - ginagamit sa loob ng silid-aralan o paaralan
 Lalawiganin/Panlalawigan - wikang ginagamit ng isang partikular na lugar o pook.
 Pabalbal/balbal (salitang kalye) - pinakamababang uri ng wikang ginagamit ng tao, na nabuo
sa kagustuhan ng isang partikular na grupo na nagkakaroon ng sariling pagkakakilanlan. Ito rin ay
maaring nabuo sa pag-baliktad ng mga salitang Kolokyal/pambansa.
 Pampanitikan/panitikan - wikang sumusunod sa batas ng balarila at retorika.

Mga Kagamitan
Ito ang pitong kagamitan ng wika:

 Isang proseso ng pagpapalitan ng impormasyon na kadalasan na ginagawa sa pamamagitan

ng karaniwang sistema ng mga simbolo ang komunikasyon. Ang araling pangkomunikasyon ang
disiplinang pang-akademya kung saan pinag-aaralan ang pakikipagtalastasan.
 Ginagamit ang wika sa pagpapahayag ng pangungusap. Madaling maunawaan ang
pangungusap kahit gaano pa kahaba o ano man ang anyo nito. Malinaw ito kaya madaling
naiintindihan ng bumabasa o nakikinig ang kahulugan nito.
 Pagpapaliwanag o pagpapaunawa ang tawag sa gawaing pangkaisipan upang matugunan
ang pakikipagugnayang ginagamitan ng mga pananalita o mga hudyat o senyas ng kamay,
maaaring kasabayan ng taong nakikipagugnanayan, o matapos ang bawat bahagi ng paglalahad
ng taong nakikipagugnayan. Nagaganap ang pagpapaunawa sa pagitan ng dalawa, tatlo, o higit
pang bilang ng mga tagapagsalita o tagapaglahad na hindi nakapagsasalita o nakasesenyas
mula sa pinagmumulang wika.
Kategorya ng paggamit ng wika
Ang dalawang kategorya ng paggamit ng wika ay pormal at impormal o di-pormal.
Pormal
Ang pormal ay ang mga salitang istandard, karaniwan, o pamantayan dahil kinikilala, tinatanggap at
ginagamit ng higit na nakararami lalo na mga nakapag-aral ng wika. Ginagamit ito sa mga usapang
pormal. Narito ang mga uri nito:

1. Pambansa o karaniwan - mga karaniwang salitang ginagamit sa mga aklat pangwika o

pambalarila sa mga paaralan, gayundin sa pamahalaan.
2. Pampanitikan o panretorika - mga salitang ginagamit sa mga akdang pampanitikan,
karaniwang matatayog, malalalim, makulay, at masining.
Impormal o di-pormal
Ang impormal o di-pormal ay mga salitang karaniwang palasak at madalas gamitin sa pang-araw-
araw na pakikipagusap. Ginagamit ito sa mga hindi pormal na usapan. Narito ang mga uri nito:

1. Lalawiganin - mga bokabularyong diyalektal. Gamitin ito sa mga partikular na pook o

lalawigan lamang.
2. Balbal - mga salitang nahango lamang sa pagbabago o pag-usod ng panahon, mga
salitang nabuklat sa lansangan.
 3. Kolokyal - mga salitang ginagamit sa mga pagkakataong inpormal. Ang pagpapaikli ng
isa, dalawa, o higit pang salita ay mauuri rin sa antas na ito.
Halimbawa:

 mayroon=meron
 ayaw ko= ayoko
 nasaan=nasa'n

 ↑ "Wika, salita, diyalekto, lingo [Ingles]". English, Leo James. Tagalog-English Dictionary (Talahulugang

Tagalog-Ingles). 1990.

Mga Istruktura ng Wikang Filipino

Wika  Ito ay isang mahalagang instrumento na ginagamit ng tao upang ipahayag ang kaisipan at damdamin.
Ito ay ginagamit sa lahat ng larangan ng disiplina at sa lahat na gustong paunlarin, tuklasin at pagyamanin.

Ito ay binubuo ng masistemang balangkas; a. Makahulugang tunog o pasalita. b. Masistemang kayarian kung
pasulat.

 Ito ay may kapangyarihan na manghikayat, mag-utos, manira, manggulo, makiusap, magpaalaala, magturo,
magtanong, manakit at iba pa.

Ang palatunugan o ponolohiya

Ponolohiya Ito ay pag-aaral ng set ng mga tunog na bumubuo ng isang salita sa isang wika.  Ang tunog ay
binubuo at nagiging daan upang makapagsalita nang maayos at mabisa ang isang tao.

Ponema Ito ang pinakamaliit na makabuluhang yunit ng tunog. 2 uri ng ponema a. Segmental b.
Suprasegmental

Ang pagbigkas na malumi, maragsa at impit na tunog o glottal stop ay napadagdag sa katinig dahil
nakapagbabago ng kahulugan ng salita.

mga saklaw: a. Ponema (tunog) b. Diin (stress) c. Pagtaas o pagbaba ng tinig (pitch) d. Pagpapahaba ng tunog
(lengthening) e. Paghinto(juncture)

salik ng ponema upang makapagsalita ang isang tao ng maayos 1. Ang hangin  Ito ang nagiging midyum o
pahatiran ng mga alon ng tunog na siya nating naririnig. 2. Ang enerhiya  Ito ang presyong nalilikha ng
pagpapalabas ng hiningang galing sa baga.

salik ng ponemaupang makapagsalita ang isang tao ng maayos 3. Ang nalikhang tunog na namodipika ng bibig-
patunugan o resonador  Ang itinuturing na resonador ay ang bibig at guwang ng ilong.
Mga bahaging kailangan sa pagbigkas ng tunog: 1. Dila at panga (sa ibaba) 2. Ngipin at labi (sa unahan) 3.
Matigas na ngalangala (sa itaas) 4. Malambot na ngalangala (sa likod)

Paraan ng artikulasyon: 1. Pasara o hinto  Sarado o harang ang daanan ng hangin/p/ at /b/, /t/ at /d/, /k/
at /a/. 2. Nasal o pailong  Sa ilong lumalabas ang hangin na harang at hindi na sa bibig: /m/,/n/,at /ng/.

Paraan ng artikulasyon: 3. Pasutsot  Ang hanging tumatakas ay nagdaraan sa pagitan ng dila ng ngalangala o
babangtingang tinig: /s/, /h/. 4. Pagilid o lateral  Ang dulo ng dila ay nakadikit sa harap ng gilagid kaya ang
hangin ay lumalabas sa gilid ng dila:/l/

Paraan ng artikulasyon: 5. Pakatal o trill  Ang hangin ay hinaharang at pinapalabas sa pamamagitan ng

mabilis na paggalaw ng dulo ng naka-arkong dila: /r/ 6. Malapatinig o glayd(glide)  Ang dila ay nagkakaroon
ng galaw mula sa posisyon sa ibang posisyon:/w/,/y/

Patinig: malapatinig a. Sa /h/, /k/ at /g/ ay hindi ginagamitan ng gitling Halimbawa: pangkatok singkapal
panghalo singganda

Patinig: malapatinig b. Sa a, e, i, o, u ginagamitan ng gitling kung ginagamit ng panlaping pang, sing.

Halimbawa: pang-umaga sing-ingay pang-inom mang-akit

Patinig: malapatinig c. Malapatinig na /w/ at /y/ ay hindi na rin ginagamitan ng gitling sa paglalapi. Halimbawa:
pangwalis pangyaya pangwasak pangyarda

Digrapo, pares minimal, diptonggo

Digrapo Ito ay kombinasyon ng dalawang letrang pinagsama para katawanin o bigkasin ang isa. Gamitin ito
sa mga letrang /ch/,/sh/,/ng/.

Mga halimbawa: unahan gitna hulihan Chinelas- tsinelas langoy sumbong Shampoo-syampu langit sabong
nguya pangit ilong

Mga halimbawa: unahan gitna hulihan Chart- tsart bangin daing ngiti hinga piling ngunit panga baitang

Mga pares minimal Ito ay mga pares na salita na magkatulad maliban sa isang ponema nagbabago ang
kahulugan ng salita. Halimbawa: abo-apo basa-pasa lapad-lapat bakas-bakat sanay-panay hipag-sipag

Diptonggo Ito ay ang aw, iw, oy, uy, ay, iy. Anumang patinig na sinusundan ng /w/ at /y/ sa loob ng pantig
ay itinuturing na diptonggo.

Diptonggo Halimbawa: buhay baliw biloy sisiw sampay kahoy .

Kung ang /y/ at /w/ ay napapagitnaan ng dalawang patinig at napasama sa sumusunod na pantig ay hindi na
diptonggo. Halimbawa: kawayan gulayan aliwin babuyan

https://www.slideshare.net/airezmhist143/istruktura-ng-wikang-filipino

Modyul 3: Mga Bahagi ng Pananalita

1. Pangngalan- Ang PANGNGALAN ay salitang tinutukoy ang ngalan ng tao, bagay, pook, hayop o pangyayari.

• Dalawang uri ng PANGNGALAN:

1. Pangngalang Pambalana- Karaniwang ngalan ng tao, bagay, hayop, pook o pangyayari.

Halimbawa: lapis, papel, babae, lalaki, simbahan, ibon

2. PANGHALIP- Ang PANGHALIP ay bahagi ng pananalita na inihahali o ipinapalit sa pangngalan upang

mabawasan ang paulit-ulit na pagbanggit sa pangngalan na hindi magandang pakinggan.

Uri at Halimbawa:

1. Panao - ako, siya, sila

2. Paari - akin, kaniya, kanila, amin

3. Pananong - sino, ano, kailan

4. Pamatlig - dito, doon

5. Pamilang - ilan, marami

6. Panaklaw - madla, pangkat

3. PANDIWA- Ang PANDIWA ay bahagi ng pananalita na nagsasaad ng kilos o galaw.

Uri ng Pandiwa:

1. Payak- ito ay ipinalalagay na ang simuno. Halimbawa: Lubos na mahirapan ang walang tiyaga mag-aral.

2. Palipat- ito ay may simuno at tuwirang layon Halimbawa: Naglinis ng hardin si Nena.

3. Katawanin- ito ay may simuno ngunit walang layong tumatanggap. Halimbawa: Ang matiyaga nagwawagi.

4. PANGATNIG - Ang PANGATNIG ay ang mga salita o lipon ng mga salita at kataga na ginagamit sa pag-uugnay
ng isang salita sa kapwa salita, ng isang parirala sa kapwa parirala, o ng isang pangungusap sa kapwa
pangungusap.

Uri ng Pangatnig at halimbawa:

1. Paninsay. Ito ay ginagamit sa pangungusap na ang dalawang isipan ay nagkakasalungatan.

Halimbawa: Namatay si Mang Isko ngunit ang kanyang prinsipyo ay mananatiling buhay.

2. Pananhi. Ito ay ginagamit upang makatugon sa mga tanong na bakit o upang 
maipakilala ang mga kadahilanan ng isang pangyayari at ng anumang iniisip o  niloloob. Halimbawa:
Ang kanyang prinsipyo ay mananatiling buhay sapagkat nariyan si Jun 
na magpapatuloy ng kanyang naudlot na gawain.
3. Pamukod. Ito ay ginagamit upang ihiwalay, itangi, o itakwil ang isa sa ilang  bagay o isipan. Halimbawa:
Maging ang mga kasamahan niya’y nagpupuyos ang kalooban.
4. Panlinaw. Ito ay ginagamit upang dagdagan o susugan ang kalinawan ng mga  nasabi na.

5. Panubali. Nagsasaad ito ng pagkukurong di ganap at nangangailangan ng 
ibang diwa o pangungusap upang mabuo ang kahulugan. Halimbawa:
Sakaling hindi ibigay, magpapatuloy ang welga.

6. Panapos. Nagsasaad ito ng wakas ng pagsasalita. Halimbawa: At sa wakas naibigay rin ang kanilang sahod.

7. Panulad. Nagpapahayag ito ng paghahambing ng mga gawa o pangyayari. Halimbawa: Kung ano
ang utang, siya ring kabayaran.

5. PANG-UKOL- Ang PANG-UKOL ay bahagi ng pananalitang nag-uugnay sa pangngalan, 
panghalip, pandiwa at pang-abay na pinag-uukulan ng kilos, gawa, ari,  balak o layon.

• Dalawang pangkat ng Pang-ukol 1. Ginagamit na pangngalang pambalana : ukol sa, laban sa, hinggil sa, 

ayon sa, tungkol sa, para sa. 

Mga Halimbawa:

1. Ukol sa pilipino ang paksa ng usapin.

2. Ang mga piling manggagawa ay binigyan ng bonus

3. Laban sa manggagawa ang kanilang pinapanukala.

4. Ang mga aklat na ito ay para sa mahihirap.

2. Ginagamit sa ngalan ng tanging tao - ang gawa, ari, layon, at kilos ay para 
lamang sa ngalan ng tao tulad ng: ukol kay, laban kay, para kay, tungkol kay,  ayon kay, hinggil kay.

Mga Halimbawa:

1. Ang gantimpalang pera ay ukol kay Maria.

2. Para kay Juan ang pagkaing ito.

3. Hinggil kay Enrico ang kanilang problema.

4. Ang kanyang nilutong adobo ay para sa lahat.

5. Ayon kay Rizal, ang pananaliksik ay nagdaragdag sa ating kaalaman.

6. PANG-ANGKOP • Ang  PANG-ANGKOP  ay  mga  katagang  nag-uugnay  sa 

magkakasunod na salita sa pangungusap upang maging  madulas  o  magaan  ang  pagbigkas  ng  mga  ito. 
Ginagamit din ang pang angkop upang pag-ugnayin ang  mga  panuring  at  ang  mga  salitang  binibigyang 
turing  nito.
• Uri ng PANG-ANGKOP 1. Pang-angkop na na - Ito ay nag-uugnay ng dalawang salita na kung saan ang
naunang salita ay nagtatapos sa mga katinig maliban sa titik n. Isinusulat ito nang kahiwalay sa mga salitang
pinag-uugnay. Halimbawa: Ang malinis na hangin ay ating kailangan. Ang nauunang salita ay malinis na
nagtatapos sa titik s na isang katinig. 2. Pang-angkop ng ng - Ito ay isinusulat karugtong ng mga salitang
nagtatapos sa mga patinig (a, e, i, o u). Halimbawa: Pinipigil ng malalaking ugat ng mga puno ang baha. Ang
pang-angkop na ng ay idinugtong sa salitang malalaki na nagtatapos sa titik i na isang patinig.

• Ang pang-angkop na -ng ay nag-uugnay rin sa mga salitang magkakasunod na kung saan ang naunang salita
ay nagtatapos sa katinig na n. • Ngunit hindi ito isinusulat sa ganitong anyo. Ang titik na n sa hulihan ng salita
ay kinakaltas na lamang. Kaya ang pang-angkop na -ng at hindi g ang ginamit. Halimbawa: luntian ng halaman -
luntiang halaman Maraming banging matatarik sa ating bansa. 3. Pang-angkop na g - ginagamit kung ang
salitang durugtungan ay nagtatapos sa titik na n.

7. PANG-URI• Ang PANG-URI ay isang bahagi ng pananalita na binabago ang isang pangngalan, karaniwang
sinasalarawan nito o ginagawang mas partikular ito. Ang pang-uri ay nagbibigay ng turing sa isang pangngalan
o panghalip. • Halimbawa: – Matamis ang inihaing mangga ni Aling Ising. – Napakaganda nga ng bistidang
iyan! – Siya ay higit na matalino kaysa sa kanyang kuya. – Ang sasakyan ay kulay pula. – Libu-libong tao ang
dumagsa sa pagtitipon.

8. PANG- ABAY • Ang Pang-abay ay bahagi ng pananalitang nagbbibigay turing sa pandiwa, pang-uri, o kapwa
pang-abay. • Ang mga pang-abay ay nagsasabi ng kung paano, kalian, saan at gaano. Uri ng Pang-abay 1. Pang-
abay na Pamaraan – tumutukoy ito sa paraan kung paano ginawa ang isinasaad na aksyon ng pandiwa.
Halimbawa: - Taimtim na pinakinggan ang kanyang awitin hanggang sa huling nota.

. Pang-abay na Pamanahon – tumutukoy ito sa panahon kung kalian naganap ang isinasaad na aksyon ng
pandiwa. Halimbawa: - Agad napalalambot ng musika ang isang matigas na kalooban. 3. Pang-abay na
Panlunan – tumutukoy ito sa pook na pinagganapan ng aksyong isinasaad ng pandiwa. Sumasagot ito sa
tanong na saan. Halimbawa: - Umawit si Nelsa sa isang amateur singng contest sa radyo. 4. Pang-abay na
Pang-agam - nagsasaad ito ng pag-aalinlangan at walang katiyakan.

5. Pang-abay na Panggaano – tumutukoy ito sa bilang o dami ng isinasaad ng 
pandiwa.  Sumasagot ito sa tanong na gaano o ilan. Halimbawa: - Kaunti ang sumali sa paligsahan ng pagtakbo.
6. Pang-abay na Panang-ayon – ito ay nagsasaad ng pagpapatotoo o pagsang-ayon. Halimbawa:
- Opo, mahusay sumayaw si Gabby. 7. Pang-abay na Pananggi – nagsasaad ito ng pagtutol o di pagsang-ayon.
Halimbawa: - Ayaw siyang tantanan ng palakpak ng mga tao. 8. Pang-abay na
Panulad – ito ay ginagamit sa pagtutulad ng dalawang bagay. Halimbawa:
- Higit na magaling sumayaw si Anna kaysa kay Nena.

9. PANTUKOY• Ang PANTUKOY ay katagang ginagamit sa pagtukoy sa tao, bagay, lunan o 

pangyayari. Ito'y nahahati sa dalawang uri. 1. Pantukoy na
Pambalana - tumutukoy sa mga pangngalang pambalana      ang, ang mga, mga • ang (isahan)
Halimbawa: Ang pinuno ay palaging naglilingkod sa kanyang mga            nasasakupan. • ang mga (maramihan)
Halimbawa: Nagtulung-tulong ang mga mag-aaral sa paggawa ng collage. • mga (maramihan)
Halimbawa: Ang pinuno ay tinulungan ng kanyang mga tagasunod.

2. Pantukoy na Pantangi - tumutukoy sa pangngalang pantangi (tiyak na tao) si, sina, ni, nina, kay, kina -

si (isahan) Halimbawa: Si Gng. Roa ay isang mabuting guro. - sina (maramihan)
Halimbawa: Nanguna sa paglilinis ng baranggay sina G. at Gng. dela Cruz. - ni (isahan)
Halimbawa: Napagalitan ni Coach Gab ang mga manlalaro dahil hindi sila dumating sa      oras.
- nina (maramihan) Halimbawa: Hindi ikinatuwa ng guro ang pag-aaway nina Elsa at Luis. - kay (isahan)
Halimbawa: Ibinahagi ni Sofia ang kanyang panghimagas kay Sam. - kina (maramihan)
Halimbawa: Nakipagkasundo na si Elai kina Juan at Pedro.

10. PANGAWING •  Ang PANGAWING ay nagpapakilala ng ayos ng mga bahagi ng  pangungusap. • ang  AY  ay 

palatandaan  ng  ayos  ng  pangungusap.  Ibinabadya  nito  ang  karaniwang  ayos  pangungusap.  Ang  una 
ang  panag-uri  sa  paksa  ay  nilalagyan  ng  pagbabago.  Palataandaan  ito  na  inilipat  ng  posisyon  ang 
bahaging paksa ng pangungusap. Ito ay pang-dugtong sa mga pangungusap  na di-karaniwang ayos •
Halimabawa: - Ako ay galing sa banyo.

Modyul 4: Ang Mother Tongue bilang asignatura

Mother Tongue o Unang Wika Bilang Asignatura:

Patunay na Pag-unlad ng Wikang

Filipino

Ayon sa ulat ng UNESCO (2003), tinukoy nilang ang mga batang natutong bumasa at sumulat sa unang wika
bago matuto ng ikalawang wika ay mas matagumpay sa pag-aaral kumpara sa mga kamag-aral nilang hindi
natutuhan nang lubos ang wika. Sinusugan naman ito ni Lundberg (2002) sa pagbanggit ni Scott, (2009), na
maraming mga pananaliksik ang nagpapatunay ng positibong ugnayan ng unang wika sa pagkatuto ng
pangalawang wika.

Sa pahayag ni Corson (2001), may karapatan ang batang matuto sa lengguwaheng katulad ng sinasalita sa
kanilang sariling tahanan, at dapat din silang bigyan ng pagkakataon na matutuhan ang kanilang katutubong
wika sa posibleng pinakamataas na lebel ng kasanayang lingguwistika, lalo na ang pagkakaroon ng malawak na
bokabularyo sa pag-unawa ng pinag-aaralan. Dito, makakapahayag sila ng kanilang sariling opinyon,
makapagpaliwanag ng mga bagay-bagay, makalilikha ng mga babasahin. Lubos na gumagana ang kaniyang
pag-iisip at naipapakita ang kaniyang angking talino.

Isa sa mahalagang pagbabago sa Edukasyon sa Pilipinas ay ang midyum ng pagtuturong gagamitin sa paaralan.
Binigyang-halaga ang paggamit ng Mother Tongue o unang wika sa pagtuturo ng mga asignatura lalo na sa
pre-school at unang tatlong baitang ng elementarya. Nagpalabas ang kagawaran ng Edukasyon ng Kautusan
Blg. 74, Serye 2009 hinggil sa pagpapatupad ng Mother Tongue Based Multilingual Education Education sa
pagtuturo ng pre-school hanggang ikatlong baitang sa Elementarya.
Mas mataas ang pagganap at pagkatuto ng mga mag-aaral kung gagamitin ang kanilang unang wika (Walter at
Dekker, 2008), tinutukoy rito ang kahalagahan ng wikang katutubo sa matagumpay na pagtatamong kaalaman
ng mga mag-aaral.

Sa paggamit ng Mother Tongue at pagkatuto ng isang mag-aaral, dahil nauunawaan na niyang mabuti ang
wikang ginagamit bilang midyum ng pagtuturo, maiisip na magiging madali sa kanila ang paggamit ng mataas
na lebel ng kasanayang pangkaisipan sa mga gawaing pasalia at pasulat. Nakapag-iisip siya ng malalim sa
wikang kaniyang nauunawaan at higit siyang nakapagsusuri at nakapagpapahayag.

Ang mother tongue ang siyang wikang panturo sa mga bansang tulad ng Alemanya, Amerika, Britanya, at
marami pang progresibong mga bansa at ito marahil ang makapagpapaliwanag kung bakit nauuna sila sa pag-
aaral at pagkatuto sa halos lahat ng bagay (Malone, 2010).

Isa sa una at pangunahing tagapagsulong ng pagtuturo ng Mother Tongue sa komunikatibong klasrum ay si

David Atkinson (1987). Tinukoy ni Atkinson ang metodolohikal na agwat sa literatura sa gamit ng mother
tongue.

Ang pananaw niya sa pag-aaral na ito ay repleksiyon ng kaniyang personal na karanasan bilang guro at hindi
resulta ng komparatibong natamo ng mga mag-aaral sa iba't ibang paraan.

Ang mga lokal na wikang ito ay gagamitin sa pagtuturo sa mga bata sa mga pampubliko at pribadong paaralan
sa ilalim ng programang K-12. May paniniwalang mas madaling matuto ang mga batang mag-aaral kung ang
kanilang mother tongue o unang wika ang wikang panturo ng mga guro. Ang mga karagdagang wika ito ay
ituturo rin bilang asignatura.

Tinukoy ng DepEd noong 2012 ang labindalawang wikang gagamitin sa pagtuturo. Ito ang Tagalog,
Kapampangan, Pangasinense, Iloko, Bikol, Cebuano, Hiligaynon, Waray, Tausug, Maguindanaoan, Maranao at
Chavacano. Samantala, ngayong taon ay nakabilang ang pitong bagong asignatura ng Mother Tongue sa mga
katutubong wikang gagamitin sa loob ng paaralan: Ang Ybanag para sa Lalawigan ng Cagayan at Isabela at
Lungsod ng Tuguegarao; Ivatan para sa Batanes; Sambal para sa Zambales; Akianon at Kinaray-a para sa
Lalawigan ng Aklan at Capiz. Yakan para sa Lalawigan ng Basilan; Surigaonon para sa mga Lalawigan ng Surigao
at Lungsod ng Surigao.

https://prezi.com/gqcc87dzsoyh/mother-tongue-o-unang-wika-bilang-asignatura/

Modyul 5: Estratehiya sa Pagtuturo gamit ang Mother Tongue

Ito ay halimbawa ng isang artikulo patungkol sa pagtuturo ng Mother tongue

Ang mga estratehiyang ginagamit ng mga guro ay iba-iba, ito ay depende sa paksang tatalakayin. Sa sariling
lengguwahe, ang mga guro ay gumagamit ng mga kwento sa tulong ng mga larawan, mayroong pagsasadula
(role-playing), may pagpapangkat din ng mga mag-aaral namagkakahalintulad ng kakayahan upang mas
matuonan ng pansin ang mga mas nangangailanganng gabay (Explicit Teaching). Gumagamit din sila ng iba-
ibang biswal na ayuda, palaro, namingobjectsat marami pang ibang pamamaraan na makahahalina sa mga
mag-aaral . Isa sa mgasuliranin ng mga guro ay ang kakulangan ng mga materyales sa paggawa ng mga biswal
naayuda para sa kanilang pagtuturo. Kailangang gumawa ang mga guro ng sariling biswal na ayudamula sa
kanilang sariling bulsa. Ang suliranin naman ng iba ay ang mga batang nahihirapangunawain ang MT lalo na
kung hindi Tagalog ang kanilang katutubong wika. Sa kabila ng lahat, marami naman ang sumasang-ayon sa
pagpapatupad ng patakarangnagbibigay-bisa sa pagtuturo ng asignaturang Mother Tongue. Sa kadahilanang
ito ay masmadaling maintindihan dahil nagkakapareho ito sa asignaturang Filipino. Ngunit hindi rinmaiiwasan
ang kalituhan ng mga mag-aaral dahil ang Mother Tongue at Filipino aynagkakapareho at ang mga ito ay
minsang nauulit ang paksa.

Modyul 6: Paggamit ng Mother Tongue sa Pagtuturo ng Matematika, Agham at Araling Panlipunan

 
AGHAM AT MATEMATIKA SA WIKANG FILIPINO? BAKIT HINDI: Pagtuturo sa Midyum na
Mas Mauunawaan ng Lahat
Likha ni Jun-Jun
Ayon kay Acelajado (1994), kung sariling wika ang gagamitin sa pag-aaral o pagtuturo
ng anumang aralin, mas madaling matututo ang mga mag-aaral sapagkat konsepto na
lang tungkol sa pinag-aaralan ang kailangang pag-isipan nang mabuti. Sa madaling
salita, madaling sabihin ang iniisip ng isang tao kung sariling wika niya ang gagamitin at
mas madaling palaganapin ang pagkatuto sa eskwela lalo na sa mga basiko o batayang
kaalaman kapag ang inang wika o mother tongue ang laging ginagamit.
Huwag na nating itanggi pa, wikang Ingles ang midyum ng dalawa sa mga pangunahing
asignatura sa eskwelahan, ang Agham at Matematika. Marahil sa dahilang lahat ng mga
kaisipan bumabalot sa dalawang ito ay orihinal na nagmula sa mga Kanluraning bansa.
Kaya naman tinitingnan din natin maging ang mga teknikal na salita nito bilang bahagi
ng midyum na ginagamit sa pagtuturo nito. Nakapaloob sa iisang lenggwaheng
impluwensiya ng mga banyaga. Ngunit sa totoo lang, malaki itong kagaguhan!
Alalahanin nating isa sa mga barayti ng wika ang "jargon" o mga terminong ginagamit
lamang sa iisang larangan o disiplina. At hindi ito pagmamay-ari ng kahit anupamang
wika sa buong mundo. Teknikal ang mga salitang ito, minsan pa nga'y operational ang
pagkakagamit. Ibig-sabihin, eksklusibo lamang sa mga disiplinang pinag-aaralan o
larangang pinagkakadalubhasaan.
Napakahalaga ng asignaturang Agham, ika nga "Science is a systematized body of
knowledge". Ang Science mismo ay nanggaling sa salitang Latin na "scientia" na
nangangahulugang karunungan. Samantalang ang Matematika ay "the abstract science
of number, quantity, and space". Numerikal at lohikal ang pag-aaral ng mga espasyo sa
pagbabagong ng buhay. Nagaganap ito upang lubos na maisakatuparan ang
karunungan. Ngunit kung ang karunungang tinutukoy rito ay limitado lamang sa mga
taong nakauunawa ng iisang midyum nito, paniguradong walang maipupunlang dunong.
Kung ang Agham at Matematika ang daluyan ng buhay at lunsaran ng kaalaman,
marapat lamang na buksan ito sa wikang nais gamitin ng sinumang nag-aaral o gustong
matuto nito.
Marahil din ay kaya nangungulelat ang ilan sa mga estudyante ng mga asignaturang ito
ay dahil sa pagpipilit ng ilang guro at/o administrador na gamiting midyum ng pagtuturo
ang nakasanayan na sa mga ganitong uri asignatura sa lahat eskwelahan. Sa tingin kasi
ng ilan, baduy o korning maituturing ang paggamit ng 'mother tongue' o unang wikang
natutuhan ng isang tao buhat sa kanyang lugar na sinilangan o kinalakihan. Marami
kasing mga terminong walang tiyak na katumbas sa isang partikular na wikang
gagamitin, maliban na lamang sa Ingles na pangunahing wika ng asignaturang ito.
Pero isipin natin, mas naunawaan natin noon kina Ka Ernie Baron at Kuya Kim Atienza
ang mga impormasyong may kinalaman sa Trivia at Science dahil ipinaliwanag nila ito sa
midyum na maiintindihan ng lahat. Naging popular din sa mga batang 90s ang
programang Sineskwela, Mathinik at ang ngayo'y Knowldege Channel dahil natuto
tayong buksan ang isip sa mga bagay na bahagi ng ating buhay gamit ang pambansang
wika.
Maikling kwento lamang. Noong ako'y high school, malaki ang pasasalamat ko sa
dalawang guro ko sa Agham (Chemistry) at Matematika (Geometry) noong ako'y 3rd
year (grade 9 ngayon). Sapagkat, naunawaan ko ang mga iyon sa midyum na
naiintindihan ng lahat. Ipinaliwanag sa akin/amin ng mga kamag-aral ko ang mga aralin
sa sariling paraan ng pagsasalita para sa amin. At bunga nito, hindi kami masyadong
nahirapan at naging magaan din sa mga guro ko ang pagtuturo. Ngayon, bagama't hindi
ako ganoon kagalingan sa mga asignaturang iyon, naintindihan ko naman nang husto
kahit papaano at naaalala pa rin sa mga oras na kailangan ito.
Napakalahing dagok sa mga mag-aaral na pagsabayin ang pag-unawa sa mismong aralin
at pag-intindi sa midyum na ginagamit sa pagtuturo. Nagiging bunga tuloy nito ang
pagkabagot at kawalan ng mabisang pagpokus sa pinag-aaralan.
Mismong si Almario, tagapangulo ng KWF ang nagsabing maaaring gamiting midyum
ang wikang Filipino sa mga asignaturang tulad na lamang ng Agham at Matematika,
ngunit malaking katangahan kung ituturo gamit ang midyum na wikang Filipino nang
isinasalin nang husto ang lahat maging mga teknikal na salita nito. Totoo namang hindi
bagay kung isasalin pa natin sa wikang Filipino ang mga terminolohiya sa asignaturang
Science at Mathematics, ngunit maaari pa rin nating maihatid sa klase ang mga aralin sa
paraang mas magaan at mas madaling maintindihan.
SA AGHAM ...
Halimbawa ay ang kahulugan ng Carbon Dioxide.
Carbon Dioxide is a chemical compound. It is consists of a carbon covalently double
bonded to two oxygen atom. Its chemical formula is CO2
Ito naman ang salin ng kahulugan ayon mismo sa wikipedia.
Ang KARBON DIOKSIDO (carbon dioxide) ay isang kompuwestong kemikal na binubuo ng
dalawang mga atomong oksiheno na kobalenteng nakakawing sa isang atomong
karbono. Ang pormulang kemikal ng karbon dioksido ay CO2.
Mapapansing gumawa ng tuwirang salin sa teknikal na salitang "carbon dioxide" bilang
karbon dioksido. Anong nangyari? Mas lalo yatang lumala ang jargon nito. At maging ang
mga jargon sa loob ng pahayag ng kahulugan nito ay isinalin ng direkta. Ang iba pa
nga'y siyokoy ang pagkakasalin. Kung anong bigkas sa teknikalidad nito ay ganoon din
binaybay sa wikang Filipino. Tila nawala na ang esensya ng kahulugan dahil punto por
punto na ang pagkakasalin na salita-sa-salita.
Maaari sanang ganito:
Ang Carbon Dioxide ay pinaghalong kemikal na binubuo ng isang carbon na nakakawing
ng dalawang beses sa dalawang atom mula sa oxygen (isang uri ng gas para mabuhay
at makahinga ang tao). Ang chemical formula nito ay CO2.
Ngayon mapapansin na gumaan kahit papaano ang kahulugan. Ginawang operational
ang pagbibigay-paliwanag sa bawat jargon na nasa loob ng pahayag. Mula sa isinaling
kahulugan ng carbon dioxide, makatutulong pang lalo ang pagpapaliwanag nito sa
tulong ng mga ilustrasyon. Naipaliwanag hindi gamit ang iisang midyum ng pagtuturo
lamang kundi sa pagpapahayag na mas mauunawaan ng lahat. Hindi purong Ingles,
hindi purong Filipino. Nanatili rin ang mga jargon.
SA MATEMATIKA ...
Gamitin naman nating halimbawa ang kahulugan ng Integer.
Integer is a Latin word meaning "whole" and a number that can be written without a
fractional or decimal component.
The set of integers {... -2, -1, 0, 1, 2, ...} consists of Zero (0); the Positive Numbers (1, 2,
3, …), also called Whole/Natural or Counting Numbers; and its inverses, the Negative
Numbers (-1, -2, -3, ...)
Salin sa Filipino ayon sa Wikipedia:
Ang BAUMBILANG (Ingles: Integer na mula sa Latin na integer) na literal na
nangangahulugang "buo": ito ay likas na bilang na kabilang ang 0, ang mga positibong
bilang (1, 2, 3, ...) at kanilang mga negatibong bilang (-1, -2, -3, ...). Ito ang mga
numerong hindi na kailangang isulat na bahagi ng isang praksiyon at hating-bilang o
desimal na pumapatak sa loob ng isang pangkat (set) {... -2, -1, 0, 1, 2, ...}.
Mapapansin na punto por punto rin ang pagsasalin. Maging ang mismong salitang
"Integer" ay isinalin sa Filipino bilang "Buumbilang" o "buong mga bilang". Bagaman
maaari nang maintindihan, medyo komplikado pa rin ang pagpapahayag sapagkata
alinlangan ang pagsasalin.
Maaari sanang ganito:
Ang Integer ay salitang Latin na nangangahulugang "buo" o sa Ingles ay "whole". Ito ay
mga numerong maaaring ipakita/isulat nang hindi fractional component. Ibig sabihin,
ang integer ay mga "whole number" at hindi fractional o maging decimal number.
Ang mga set ng integers {... -2, -1, 0, 1, 2, ...} ay binubuo ng Zero (0); Positive Numbers
(1, 2, 3, ...) na tinatawag ding Whole/Natural o Counting Numbers na mas malaki sa zero;
at ang kabaligtaran nitong Negative Numbers (-1, -2, -3, ...) na mas maliit naman sa
zero.
Mapapansin naman na naging magaan na ang pagpapakahulugan. Hindi isinalin ng
tuwiran ang mga teknikal na salita. Ginamit pa rin ito kahit na nasa wikang Filipino na
ang midyum ng pagpapahayag. At gaya sa halimbawang ibinigay sa Agham
naipaliwanag hindi gamit ang iisang midyum ng pagtuturo lamang kundi sa
pagpapahayag na mas mauunawaan ng lahat. Hindi purong Ingles, hindi purong Filipino.
Nanatili rin ang mga jargon.
NGAYON NAMAN ...
Isang malaking kamangmangan kung isasalin lahat sa wikang Filipino nang punto por
punto ang bawat salita. Mas lalong hindi mauunawaan, mawawalan pa ng esensya ang
pagpapaliwanag. Maling akala ng ilan na dapat ay magkaroon muna ng salin sa ating
wika ang mga salitang pagmamay-ari mismo ng mga disiplina. At hindi lang naman sa
pagsasalin nito sa magaang paraam gamit ang wikang Filipino, mas magiging mabisa
ang pagpapaunawa sa mga mag-aaral sa pamamagitan ng mga ilustrasyon at mga
konspetong may kinalaman sa aralin.
Tandaan na sa mga basiko (basic) o batayang kaalaman lamang sa asignaturang Agham
at Matematika ang ipinababatid ng artikulong ito. Isa pa, ito'y MUNGKAHI lamang. Dahil
napakahalagang maunawaan muna ng mga mag-aaral ang pinakapundasyon ng
kanilang pinag-aaralan. Maaari pa rin namang gamitin ang nasa midyum ng Ingles kung
sagrado ang mga ideyang nakapaloob at alinlangang maisalin ngunit ang pagtuturo
sana'y nasa mother tongue na ng mga mag-aaral. At sa pagsasalin naman, gamiting
gabay ang ortograpiyang mula Komisyon sa Wikang Filipino.
Sa huli, hindi dapat pinagpipilian ang wikang Ingles at Filipino na maging midyum sa
pagtuturo. Hindi rin dapat ikahon sa iisa lang sa dalawang iti. Maaaring pagsamahin,
gawing pantulong ang isa't isa sa mas mabisang pag-unawa. Sa ganitong paraan,
magiging epektibo ang pagtuturo at pagkatuto sa loob ng klase. Hindi lang magaan para
sa mga mag-aaral, kundi pati na rin sa guro. Mas mapauunlad ang kamalayan sa
asignaturang Agham at Matematika, ngayo'y hindi na lang mula sa mata ng mga
banyaga. Inangkin at inilapat na rin natin sa paraang swak at katanggap-tanggap natin.
Hindi na masyadong komplikado. Kaya na natin.

https://web.facebook.com/juanPH2016/posts/agham-at-matematika-sa-wikang-filipino-bakit-hindi-pagtuturo-
sa-midyum-na-mas-ma/1971210769609216/?_rdc=1&_rdr

Dagdag na kaalaman, panoorin ang bidyo na nasa link sa ibaba.

https://www.gmanetwork.com/news/video/balitapilipinas/132493/pagtuturo-ng-mathematics-gamit-ang-
mother-tongue-epektibo-raw/video/

Modyul 2: ano ang wika at Estraktura nito?

Modyul 3: Mga Bahagi ng Pananalita

Modyul 4: Ang Mother Tongue bilang asignatura

Modyul 5: Estratehiya sa Pagtuturo gamit ang Mother Tongue

Modyul 6: Paggamit ng Mother Tongue sa Pagtuturo ng Matematika, Agham at Araling Panlipunan