รายงานปั ญหาเศรษฐกิจไทยในปั จจุบนั

เรื8 อง วิกฤตภาวะภัยแล้ งในประเทศไทย

เสนอ

รศ.ดร.รุ่งระวี วีระเวสส์

จัดทําโดย

นางสาวอารยา อานุภาพภราดร เลขทะเบียน 5801102025

นายธนกฤต อิงคภัทรางกูร เลขทะเบียน 5801112465
นางสาวอรุณ จําปี เลขทะเบียน 5901102318
นางสาวชญาภา อุน่ จันดี เลขทะเบียน 5901102253

รายงานนี Zเป็ นส่วนหนึง8 ของการเรี ยนวิชา EX002 ความรู้เกี8ยวกับเศรษฐกิจไทย

ภาคเรี ยนที8 2 ปี การศึกษา 2562

มหาลัยวิทยาลัยหอการค้ าไทย

เรื8 อง วิกฤตภาวะภัยแล้ งในประเทศไทย

1. สถานการณ์ปัจจุบนั ของปั ญหาที8เกิดขึ Zน
สถานการณ์ของนํ Zาในปั จจุบนั มีความรุนแรงกว่าวิกฤตภัยแล้ งในปี 2559 พบว่าปริ มาณการระบาย
นํ Zาออกจากเขื8อนราว 3,000-4,000 ล้ าน ลบ.ม. ต่อเดือน ทําให้ เห็นถึงความต้ องการใช้ นํ Zาที8มีแนวโน้ มสูงขึ Zน
จากการใช้ นํ Zาของแต่ละปี ตอ่ เนื8องทังจากความต้
Z องการใช้ นํ Zาในการอุปโภคและปริ โภคและ
ภาคอุตสาหกรรม ส่งผลให้ ภาวะภัยแล้ งและวิกฤตนํ Zาน้ อยในปี นี Z เพิ8มความเสีย8 งที8จะเกิดปั ญหาขาดนํ Zา
โดยเฉพาะเพื8อการอุปโภคและบริ โภคและอุตสาหกรรมในภาคกลางและตะวันออก รวมถึงการเกษตรกรรม
ในภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และส่งผลกระทบต่อการดํารงชีวิตประวันและการประกอบ
อาชีพของเกษตรกร ซื8งตอนนี Zมีการประเทศเขตภัยพิบตั ฉิ กุ เฉินแล้ ว 20 จังหวัด ได้ แก่ เชียงราย น่าน
นครพนม มหาสารคาม บึงกาฬ หนองคายย บุรีรัมย์ กาฬสินธุ์ กาญจนบุรี ฉะเชิงเทรา เพชรบูรณ์ อุทยั ธานี
นครราชสีมา อุดรดิตถ์ ชัยนาถ นครสวรรค์ สุโขทัย สุพรรณบุรี พะเยา และสกลนคร โดยส่วนใหญ่อยูใ่ น
ภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือและภาคกลาง และมีการเฝ้าระวังนํ Zาเค็มรุกพื Zนที8พืชสวน 9 จังหวัด
ได้ แก่ นครปฐม สมุทรสาคร กรุงเทพมหานคร นนทบุรี สมุทรปราการ สมุทรสงคราม ราชบุรี ฉะเชิงเทรา
จากสถานการณ์พบว่าสภาพนํ Zาในอ่างเก็บนํ Zาขนาดใหญ่ทวั8 ประเทศปั จจุบนั (11 ก.พ. 63) มี
ปริ มาณนํ Zาในอ่างฯรวมกันประมาณ 40,946 ล้ าน ลบ.ม. =58%ความจุอา่ งฯ เป็ นนํ Zาใช้ การได้ ประมาณ
17,546 ล้ าน ลบ.ม. (n7%) และพบว่าปริ มาณนํ Zาในเขื8อนและอ่างเก็บนํ Zาอยูใ่ นขันวิ Z กฤต น้ อยกว่า 30%
ของความจุอา่ งทังหมด Z 17 แห่ง
ปริ มาณนํ Zาต้ นทุนที8อยูใ่ นระดับ ปริ มาณนํ Zาในแม่นํ Zาสายหลักที8อยูใ่ นเกณฑ์น้อยเริ8 มแห้ งและอัตราการ
ระเหยของนํ Zาจากอุณหภูมิที8เพิ8มสูงขึ Zน ปั ญหานํ Zาทะเลหนุนสูงทําให้ ต้องระบายนํ Zาจืดออกจากเขื8อนเพื8อมา
ผลักดันนํ Zาเค็ม การเติมนํ Zาเข้ าเขื8อนก็ยงั น้ อยกว่าปริ มาณนํ Zาที8ไหลออกจนทําให้ เกิดผลกระทบเป็ นวงกว้ าง
โดยเฉพาะเกษตรกรไทย เป็ นกลุม่ ที8ได้ รับผลกระทบโดยตรงและรุนแรงที8สดุ ทําให้ เกิดผลกระทบหลายต่อ
เช่น ผลผลิตทางการเกษตรและปศุสตั ว์ได้ รับความเสียหาย ส่งผลให้ ผลผลิตไม่ได้ คณ ุ ภาพ สัตว์เลี Zยงเกิด
โรคระบาด หรื อเกิดการเปลีย8 นแปลงโครงสร้ างทางเคมีของดิน จากสภาพความแห้ งแล้ งและการระเหยของ
นํ Zาใต้ ดนิ ทําให้ พื Zนที8การเกษตรกลายสภาพเป็ นดินเค็มจนไม่สามารถทําการเกษต และคาดว่าพืชที8ออ่ นไหว
ต่อภัยแล้ งและปริ มาณนํ Zา ได้ แก่ ข้ าวนาปรัง มันสําปะหลังจะได้ รับผลกระทบมากที8สดุ ยังส่งผลต่อเนื8องไป
ยังห่วงโซ่อปุ ทานการผลิต โดยจะกระทบอุตสาหกรรมปลายนํ Zามากกว่าต้ นนํ Zา ประเมินภัยแล้ งที8เกิดขึ Zนเร็ว
และรุนแรง เสียหายต่อเศรษฐกิจ 6 หมื8นล้ านบาท สอดคล้ องกรมอุตนุ ิยมวิทยา คาดฝนแล้ งจะยาวนาน
จนถึงเดือนมิถนุ ายน โดยปริ มาณฝนจะตํ8ากว่าค่าปกติ 10% ในทุกภาค และปริ มาณนํ Zาในเขื8อนเฉลีย8 ทังZ
ประเทศอยูท่ ี8ระดับ 43% ใกล้ เคียงกับกับปี 48 ที8เกิดวิกฤตภัยแล้ งที8มีความรุนแรงมากสุดในรอบ 40 ปี คาด
ว่าพืชที8ออ่ นไหวต่อภัยแล้ งและปริ มาณนํ Zา ได้ แก่ ข้ าวนาปรัง มันสําปะหลังจะได้ รับผลกระทบมากที8สดุ ยัง
ส่งผลต่อเนื8องไปยังห่วงโซ่อปุ ทานการผลิต โดยจะกระทบอุตสาหกรรมปลายนํ Zามากกว่าต้ นนํ Zา ส่งผลให้
ความเสียหายโดยรวมจะมีมลู ค่าราว p.q หมื8นล้ านบาท คิดเป็ น r.st% ของ GDP และส่งผลต่อรายได้ ภาค
เกษตร และปั จจัยที8กดดันการบริ โภคภาคเอกชนให้ มีแนวโน้ มชะลอตัว

2. ผลกระทบต่อเศรษฐกิจไทยในปั จจุบนั

ด้ านประชาชนได้ รับผลกระทบ
- ได้ รับผลกระทบมาก 32.17% ผลกระทบที8ได้ รับ คือไม่มีนํ Zากิน นํ Zาใช้ ต้ องเสียค่าใช้ จา่ ยเพิ8ม พืชผล
เสียหาย สัตว์เลี Zยงเป็ นโรค ขาดนํ Zา ขาดอาหาร ฯลฯ
- ได้ รับผลกระทบอยูบ่ ้ าง 48.99% ผลกระทบที8ได้ รับ คือ นํ Zาประปาเค็ม นํ Zาขุน่ ไม่สะอาด นํ Zาไม่แรง
อากาศร้ อนอบอ้ าว มีผลต่อสุขภาพอนามัย ฯลฯ
- ไม่ได้ รับผลกระทบ 18.84% เพราะสถานการณ์เพิ8งเริ8 มต้ น อยูใ่ นเมือง ใกล้ แหล่งนํ Zา มีนํ Zาสํารองไว้
ใช้ ได้ นานหลายเดือน ฯลฯ
ด้ านเกษตร
พื Zนที8ทําการเกษตรเสียรวมทังสิ Z Zน 31 จังหวัด
- ด้ านพืช เสียหาย nr จังหวัด เกษตรกร spp,txq ราย พื Zนที8เสียหายสิ Zนเชิงรวม s,rpn,qts ไร่
- ด้ านประมง เสีบหาย 24 จังหวัด เกษตรกร yn,zsr ราย
พื Zนที8เสียหายสิ Zนเชิงรวม ys,sxs ไร่ (บ่อปลา yy,sxy ไร่และบ่อกุ้ง y,rrs ไร่) กระชัง z,yyt ตาราง
เมตร คิดเป็ นวงเงิน qr.sy ล้ านบาท
- ด้ านปศุสตั ว์ เสียหาย yn จังหวัด เกษตรกร y,rzx ราย สัตว์ตายหรื อสูญหายรวม zx,qsq ตัว แยก
เป็ น โค-กระบือ sy ตัว สุกร t{ ตัว และสัตว์ปีก zx,zsq ตัว คิดเป็ นวงเงิน s.tq ล้ านบาท
- ผลผลิตทางการเกษตร
โดยรวมคาดว่า ลดลง 5% ในครึ8งปี แรก และลดลง 1.3% ทังปี Z
กระทบต่อพืชสําคัญหลายชนิดได้ แก่ ข้ าวนาปรัง มันสําปะหลัง ข้ าวโพดเลี Zยงสัตว์ อ้ อยโรงงาน มะม่วง
และทุเรี ยน
“นาปรังกระทบมากที8สดุ เพราะเป็ นช่วงเพาะปลูกใช้ นํ Zามาก
พื Zนที8ปลูกส่วนใหญ่คือ ภาคกลาง ภาคเหนือ”
• ปริ มาณผลผลิตข้ าวนาปรังทังปี Z อยูท่ ี8 4.814 ล้ านตันข้ าวเปลือก ลดลงมากถึงร้ อยละ
32.86 เมื8อเทียบกับปี ก่อน
• ปริ มาณการผลิตอ้ อย ฤดูปี 62/63 ลดลงเหลือมากสุด คือ 80 ล้ านตันบวกลบ จาก 110
ล้ านตัน
- ราคาสินค้ าเกษตร
ทําให้ ราคาสินค้ าเกษตรบางรายสูงขึ Zน ราคาสินค้ าเกษตรน่าจะเติบโตที8 1.6 – 2.4% (YoY)
โดยเฉพาะ ข้ าวสารเหนียว ข้ าวสารเจ้ าและราคาตกตํ8าต่อเนื8อง โดยเฉพาะ อ้ อย
โดยรวมข้ าว ข้ าวจะปรับเพิ8มขึ Zน 8.2 – 11.4%
• ข้ าวเปลือกเจ้ าความชื Zน15% ราคา 7,764-8,466 บาท/ตัน เพิ8มขึ Zน 0.53-0.91%
• ข้ าวเปลือกหอมมะลิ ราคา 13,790-13,939 บาท/ตัน เพิ8มขึ Zน 0.09-1.18%
• ข้ าวเปลือกเหนียวเมล็ดยาว ราคา 14,269-14,705 บาท/ตัน เพิ8มขึ Zน 0.87-3.96%
• ยางพาราแผ่นดิบ ราคา 39.36-39.45 บาท/กก. เพิ8มขึ Zนจากเดือนก่อน 1.37-1.57%
• สุกร 69-75 บาท/กก. เพิ8มขึ Zนะ 2.69-11.62 %
• นํ Zาตาลทรายดิบตลาดนิวยอร์ ก ราคา 14.32-14.40 เซนต์/ปอนด์ (9.78-9.83 บาท/กก.)
ปรับตัวลดลง 1.00-1.50%
• มันสําปะหลัง ราคา1.90-1.95 บาท/กก. ลดลงะ 0.51 – 3.06%
• กุ้งขาวแวนนาไม ขนาด 70 ตัว/กก. ราคา 140.00 – 147.00 บาท/กก. ลดลงเล็กน้ อย 0.65
– 5.40%
กระทบต่ออัตราการเติบโตทางเศรษฐกิจ (GDP)
ฉุดเศรษฐกิจเติบโตแค่ y.t- s.y% จากเดิมคาด s.t% เสียหายเป็ นมูลค่ากว่า 2.8 แสนล้ านบาท
(ผลกระทบต่อ GDP โดยขนาดของแรงฉุดต่อ GDP มีความสัมพันธ์กบั ปริ มาณนํ Zาที8ใช้ ได้ สะท้ อนถึง
ความรุนแรงต่อ GDP จะขึ Zนอยูก่ บั การบริ หารจัดการนํ Zาและแนวโน้ มการเกิดฝน)
• ภาระหนี Zครัวเรื อนของประเทศ เพิ8มขึ Zนสูงถึง 80% ต่อ GDP
- กระทบทังทางตรงและทางอ้
Z อมต่อ GDP โดยการบริ โภคภาคครัวเรื อน
การบริ โภคภาคครัวเรื อนในปี นี Zขยายตํ8ากว่า 3% จากภาคเกษตรที8อาจส่งผลในวางกว้ างต่อเศรษฐกิจ
โดยเฉพาะในเขตภูมิ โดยทางตรงจากความสูญเสียของผลิตทางการเกษตร อาจจะทําให้ การเติบโต
GDP ลดลงประมาณ 0.1% และการบริ โภคภาคเอกชนคาดลดลง 0.15% ซึง8 อาจไม่สงู มากแต่คดิ เป็ น
ประมาณ 6% ของทังประเทศZ ผลที8จะรุนแรงกว่านี Zเพราะทางอ้ อมอื8น ๆ จากการขาดรายได้ และสภาพ
คล่องของผู้ประกอบการที8เกี8ยวกับภาคเกษตร เช่น โรงสีข้าว เครื8 องมือก เครื8 องจักร วัตถุดบิ ทาง
การเกษตร รวมทังยอดขายรถกระบะ
Z รถจักรยานอาจหดตัวได้ สงู ในปี นี Zจากรายได้ เกษตรกรที8ลดลง
ดังนันผลกระทบไม่
Z ได้ อยูแ่ ค่ในกลุม่ เกษตรกรเท่านันZ
• ดัชนีราคาผู้บริ โภคทัว8 ไปของประเทศ (เงินเฟ้อ) เดือน ม.ค. 63 อยูท่ ี8 102.78 %
สูงขึ Zน 1.05% เทียบกับ ม .ค. qs เป็ นการขยายตัวสูงสุดรอบ 8 เดือน
สําหรับแนวโน้ มเงินเฟ้อในไตรมาสแรกปี นี Zน่าจะขยายตัวใกล้ 1% และทังปี Z คงยืนยันเป้าหมายที8 r.p-
1.2% โดยมีคา่ กลางอยูท่ ี8 0.8%

ด้ านรายได้ ของเกษตรกร
ถึงแม้ ความเสียหายทางเศรษฐกิจไม่สงู มาก แต่กระทบคนรายได้ น้อยจํานวนมาก โดยจํานวน
ครัวเรื อนเกษตรกรมีมากกว่า 7 ล้ านครัวเรื อนทัว8 ประเทศ และจํานวนแรงงานในภาคเกษตรมีทงสิ
ั Z Zน
11.0 ล้ านคน หรื อกว่า 1 ใน 3 ของจํานวนแรงงานทังสิ Z Zน 37.7 ล้ านคน
โดยสัดส่วนอาชีพเกษตรกรสูงที8สดุ ในภาคเหนือ และภาคตะวันออกเฉียงเหนือ โดยอยูท่ ี8 46% และ
54% คิดเป็ น 0.5 - 1.0%

ด้ านการอุปโภคบริ โภค
การอุปโภคบริ โภคพื Zนที8 กทม มีคา่ ความเค็มสูงถึง 5-10 เท่าตัว เสีย8 งเกินมาตราฐานการผลิต
นํ Zาประปา เรี ยกว่า “วิกฤตนํ Zากร่อย”
นํ Zาประปาเค็ม ดื8มได้ แต่อาจส่งผลกระทบต่อสุขภาพของผู้ป่วยโรคไต เด็ก และผู้สงู อายุ จึงควร
หลีกเลี8ยง ซื Zอนํ Zาขวดดื8มแทน ที8สาํ คัญการต้ มและใช้ เครื8 องกรองนํ Zาทัว8 ๆ ไปไม่ได้ ช่วยทําให้ ความเค็ม
ของนํ Zาลดลง
ด้ านอุตสาหกรรม
- ปิ โตฯ-ไฟฟ้า
เนื8องจากการขาดแคลนนํ Zาในพื Zนที8ตะวันออก ที8เป็ นแหล่งที8ตงโรงงานกลุ
ัZ ม่ ปตท. และอุตสาหกรรม
หลักของประเทศ ทําให้ ต้องลดการใช้ นํ Zาทําให้ กําลังผลิตไฟฟ้าและไอนํ Zา ส่งผลทําให้ โรงไฟฟ้ามี
 รายได้ ขายไฟและไอนํ Zาตํ8ากว่าที8ตลาดหวังไว้ ในส่วนของราคาหุ้นไฟฟ้าร่วงเนื8องจากกังวลภัยแล้ ง
จะทําให้ ผลิตได้ ไม่เต็มที8 รวมกับราคาที8สงู เกินไป

สัตว์ในพื Zนที8ตา่ ง ๆ
ยกตัวอย่าง
ลิงแสมและลิงวอกจํานวนมากไม่มีอาหาร ผอมโซ ต้ องหนีออกจากป่ าเขาลงมารออาหาร
ข้ างถนน บ้ างครังZ ลิงแอบไปขโมยอาหารภายในบ้ าน

ผลกระทบแบบความเสียหายลูกโซ่ที8รุนแรงเพิ8มขึ Zน
ยกตัวอย่าง
จังหวัดชัยนาท มีการปลูกหญ้ าแพงโกล่า พืชอาหารสัตว์แหล่งใหญ่
ได้ รับผลกระทบ ความเสียหายประมาณ sr0 ไร่จากพื Zนที8นาหญ้ ากว่า 500 ไร่
เนื8องจากบริ เวณรอบไม่มีนํ Zา และความเสียหายขยายกว้ างขึ Zนเรื8 อย ๆ
ทําให้ สง่ ผลกระทบกับยอดการสัง8 ซื Zอของลูกค้ า
ลูกค้ าหลัก คือคิงพาวเวอร์ สํานักเทคโนโลยี เป็ นตลาดแหล่งที8สาํ คัญหลัก ๆ มีการสัง8 ในแต่ละ
เดืออน 5000 ก้ อน จึงต้ องหาเครื อข่าวจากจังหวัดใกล้ เคียง
“ผลกระทบลูกโซ่ซงึ8 แนวโน้ มเลวร้ ายลง คือ แปลงหญ้ า ขาดนํ Zา เสียหายขยายวงกว้ างมากขึ Zน”

บรรณานุกรม

https://thaipublica.org/2020/02/krungsri-research-drought-crisis-hit-agriculture-economic/
https://www.mcot.net/viewtna/5e32676ce3f8e40af4417dee
https://thaipublica.org/2020/02/krungsri-research-drought-crisis-hit-agriculture-economic/
https://www.hoonsmart.com/archives/97719
http://www.cp-enews.com/news/details/cpnews/3676
https://www.moac.go.th/warning-files-421991791009
https://www.bangkokbiznews.com/news/detail/864934
https://www.posttoday.com/finance-stock/news/285975
https://www.prachachat.net/local-economy/news-410065
https://www.winnews.tv/news/26877
https://www.nationtv.tv/main/content/378760955/?ago=
https://www.tnnthailand.com/content/28400
https://mgronline.com/business/detail/9630000013502
https://www.bbc.com/thai/thailand-51004534