Japan's Experiences on

Water Supply
Development (Reducing Non-

Revenue Water)

ประสบการณ์ในการพัฒนาแหล่งน้ำของประเทศญี่ปุ่น (ก

ารลดน้ำสูญเสีย)
 March 2017
Japan International Cooperation Agency

1. บทนำ

อัตราการรั่วไหลเฉลี่ยของน้ำประปาในระบบสาธารณูปโภคของ
ญี่ปุ่นในปี 2014 มีเพียง 4.69% เมื่อหลายปี ก่อน เมืองใหญ่ในญี่ปุ่นได้รับ
ความเดือดร้อนจากอัตราการรั่วไหลสูงภายหลังสงครามโลกครัง้ ที่ สอง
โตเกียวเมืองหลวงของญี่ปุ่นมีอัตราการรั่วไหลสูงถึง 80%ด้วยความ
พยายามอย่างต่อเนื่องในที่สุดสิ่งนีก
้ ็ถูกนำไปสู่การลดการรั่วไหลคงเหลือ
3% ในปี 2008
 รูปภาพที่ 1. การปรับปรุงอัตราการรั่วไหลของน้ำในโตเกียวและ
เมืองโอซาก้า

ในส่วนนีจ
้ ะอธิบายถึงประสบการณ์ของประเทศญี่ปุ่นในการลด
ปริมาณน้ำที่ไม่ก่อให้เกิดรายได้และยกตัวอย่างของมาตรการควบคุมที่
มีประสิทธิภาพ

คำถาม 1 : ประเทศญี่ปุ่นลดการน้ำรั่วไหลจาก 80% เป็ น 3% ใน

เมืองใหญ่บางแห่งได้อย่างไร ?คำถาม 2 : มาตรการที่มี
ประสิทธิภาพในการลดน้ำที่ไม่ก่อให้เกิดรายได้คืออะไร ?
คำจำกัดความของน้ำสูญเสีย (Non-Revenue Water : NRW) และ
การรั่วไหล (LEAK)

สาธารณูปโภคญี่ปุ่นใช้ระบบตารางสมดุลน้ำที่พัฒนาโดยสมาคมน้ำ
ประเทศญี่ปุ่น Japan Water Works Association(JWWA) ซึง่ แตกต่าง
จากสมาคมน้ำนานาชาติ International Water Association (IWA) เล็ก
น้อย (IWA) ตารางสมดุลน้ำของสมาคมน้ำนานาชาติ (รูปที่ 2 ก) ตาราง
สมดุลน้ำของญี่ปุ่น (รูปที่ 2 ข)

รูปที่ 2 ก. ตารางสมดุลน้ำของสมาคมน้ำ
นานาชาติ
Water Balance Table of IWA
 รูปที่ 2 ข. ตารางสมดุลน้ำของประเทศญีป
่ ุ ่น
Water Balance Table in Japan

สถานะของน้ำสูญเสีย

1. อัตราน้ำสูญเสียทั่วประเทศ

อัตราส่วนน้ำสูญเสียเฉลี่ยในประเทศญี่ปุ่นอยู่ที่ประมาณ 9.82%
ในปี 2013 ในโตเกียวและเขตเมืองมีอัตราส่วนน้ำสูญเสียน้อยกว่า 4%
อย่างไรก็ตามอัตราส่วนน้ำสูญเสียจะแตกต่างกันไปตามสถานที่ตัง้ และ
เงื่อนไขด้านความต้องการน้ำแหล่งน้ำที่มีอย่างจำกัด และสภาวะภัยแล้ง
ในเมืองโตเกียวมีอัตราน้ำสูญเสียน้อยกว่า 4% สำหรับเมือง
โอกินาวา, ไอจิ, โอซาก้า, และฟูโกะโอกะ มีอัตราน้ำสูญเสียน้อยกว่า 9%
(รูปที่ 3) ในสถานที่ ที่มีความหนาแน่นของประชากรต่ำและมีการกระจาย
ของท่อและจุดต่อจำนวนมาก อัตราส่วนน้ำสูญเสียจะมีมากถึง 30%
พื้นที่ภูเขาที่มีแหน่งน้ำอุดมสมบูรณ์ มีแนวโน้มที่จะมีอัตราส่วนน้ำสูญเสีย
น้อยอว่า 20% ทำให้ค่าเฉลี่ยน้ำสูญเสียของชาติอยู่ที่ 9.82% ซึ่งดูเหมือน
น้ำเสียเสียจะก่อให้เกิดผลกระทบอย่างมาก

พื้นที่ที่มีอัตราน้ำสูญเสียต่ำมส่วนมากมีลักษณะดังนี ้

(1) พื้นที่เมืองใหญ่ที่ความหนาแน่นของประชากร ความต้องการใช้

น้ำและค่าใช้จ่ายในการพัฒนาทรัพยากรน้ำมีค่าสูงมาก เช่นเมืองโตเกียว
เมืองไอจิและเมืองโอซาก้า

(2) พื้นที่ที่มีแหล่งน้ำจำกัดซึง่ มักประสบภัยแล้ง เช่นเมืองโอกินาว่า

เมืองฟุกุโอกะ แสดงให้เห็นว่าความพร้อมใช้ของแหล่งน้ำมีผลต่อ
อัตราส่วนน้ำสูญเสีย แต่ไม่ใช่สาเหตุที่จะทำให้น้ำสูญเสียอยู่ในระดับต่ำ
แต่จะอยู่ในเกณฑ์ที่ยอมรับได้

ในปี 2014 กระทรวงสาธารณะสุขและแรงงาน ประกาศวิสัยทัศน์

ด้านน้ำ ว่าจะกำหนดเป้ าหมายการใช้น้ำให้มีประสิทธิภาพมีกว่า 98%
(อัตราส่วนน้ำสูญเสีย 2%) สำหรับระบบสาธารณูปโภคขนาดใหญ่ และ
สำหรับระบบสาธารณูปโภปขนาดกลาง-เล็ก ต้องมีอัตราส่วนน้ำสูญเสีย
น้อยกว่า 5% ซึ่งทุกภาคส่วนก็พยายามอย่างเต็มที่ที่จะปฏิบัติการให้บรรลุ
เป้ าหมาย