2016 03 31 Basa Pilipinas Quarter 3 Grade 2 Filipino Teacher's Guide PDF

BI an
BI la
LI
G ha
2
A a
N m
PI Pa
II g
D in
IN ar
H g-a
Pa
BASA PILIPINAS
GABAY SA PAGTUTURO
NG FILIPINO
IKALAWANG BAITANG
YUNIT 3
Ang materyal na ito ay binuo batay sa DepEd K-12

Gabay Pangkurikulum sa Filipino, Hulyo 2015.
MARSO 2016
Ang materyal sa pagtuturo na ito ay nabuo sa tulong ng mamamayang Amerikano sa pamamagitan

ng United States Agency for International Development (USAID) at ng Basa Pilipinas Project,
sa pakikipagtulungan ng Kagawaran ng Edukasyon.
GABAY SA PAGTUTURO NG FILIPINO IKALAWANG BAITANG
Ikalawang Baitang – Yunit 3
Gabay sa Pagtuturo ng Filipino
Ikalawang Edisyon, 2016
Inilathala ng U.S. Agency for International Development (USAID)
Binuo ng USAID/Basa Pilipinas sa pakikipagtulungan ng Kagawaran ng Edukasyon
Technical Director: Nancy Clark-Chiarelli, EdD
Manunulat: Felicitas Pado, PhD
Mga Tagasuri: Angelika Jabines, Education Program Specialist

DepEd - Bureau of Learning Delivery
Corazon Lalu-Santos, PhD (nilalaman)
Genaro Gojo Cruz (wika)
PY
Mga Nag-layout: Paulo Padre, Harry James Creo, at Vanessa Pamittan
O
Ang karapatang-sipi ng mga akda o materyales gaya ng kuwento, awit, tula, mga larawan, tatak,
trademark, at iba pa, na ginamit sa materyal na ito ay taglay ng kani-kanilang mga may-ari. Upang
C
magamit ang mga akdang ito, pinagsikapang mahanap at humingi ng pahintulot mula sa mga may
karapatang-ari. Hindi inaangkin ng tagapaglathala at may-akda ang karapatang-ari ng anuman sa mga
akdang ito.
D
Ang mga piling kuwento mula sa Adarna House at Tahanan Books ay ginamit nang may pahintulot ng
E
mga tagapaglathala nito.

EP
Walang bahagi ng materyal na ito ang maaaring kopyahin o ipadala sa anumang paraan, electronic o
mekanikal, kabilang ang photocopy, o anumang sistema ng impormasyon nang walang pahintulot sa
tagapaglathala.
D
PAG-AARI NG PAMAHALAAN. HINDI IPINAGBIBILI.
Inilimbag sa Pilipinas
Department of Education Bureau of Learning Resources

Ground Floor, Bonifacio Building, DepEd Complex, Meralco Avenue, Pasig City
Telefax: +63 (02) 634-1054 or 634-1027
E-mail Address: imcsetd@yahoo.com
DEPED COPY. All rights reserved. No part of this learning resource may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. Second Edition, 2016.
IKALAWANG BAITANG GABAY SA PAGTUTURO NG FILIPINO
TALAAN NG NILALAMAN
Aralin 21: Mga Selebrasyon o Pagdiriwang sa Pamayanan. . . . . . . . . . . . . . . . 1
Lingguhang Gabay. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
Mga Aralin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
Aralin 22: Mga Selebrasyon o Pagdiriwang sa Pamayanan. . . . . . . . . . . . . . . 17
Lingguhang Gabay. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
Mga Aralin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
Aralin 23: Mga Kawili-wiling Pook sa Pamayanan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
Mga Aralin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
PY
Aralin 24: Mga Kawili-wiling Pook sa Pamayanan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49
O
Mga Aralin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54
C
Aralin 25: Mga Produkto sa Aking Pamayanan. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65
D
Mga Aralin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70
E
Aralin 26: Mga Produkto sa Aking Pamayanan. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81

EP
Mga Aralin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86
Aralin 27: Pagtulong sa Kapuwa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97

D
Mga Aralin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102
Aralin 28: Pagtulong sa Kapuwa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111
Lingguhang Gabay. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112
Mga Aralin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116
Aralin 29: Pagpapanatiling Malinis at Maganda ng Kalikasan . . . . . . . . . . . . 125
Lingguhang Gabay. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126
Mga Aralin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. Second Edition, 2016.
YUNIT 3 ARALIN 21
ARALIN
21
GABAY SA PAGTUTURO
IKALAWANG BAITANG
FILIPINO
PY
O
C
TEMA: MGA SELEBRASYON O PAGDIRIWANG

D
SA PAMAYANAN
E
READ ALOUD STORY: ANG LUMANG APARADOR NI LOLA

EP
LEVELED READER: PISTA NG PAHIYAS

D
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. Second Edition, 2016. 1
LINGGUHANG GABAY NG GURO SA FILIPINO, IKALAWANG BAITANG

FILIPINO
YUNIT 3, ARALIN 21
Tema: Mga Selebrasyon o Pagdiriwang sa Pamayanan

Read Aloud Story: Ang Lumang Aparador ni Lola
(Kuwento ni Genaro Gojo Cruz at Guhit ni Jose Miguel “Jomike” Tejido)
Leveled Reader: Pista ng Pahiyas
(Kuwento nina Ani Rosa Almario at Yvette Tan at Guhit ni Rea Diwata Mendoza)
Araw Domain Mga Layunin Paksang Aralin
Sa loob ng isang linggo, inaasahang • Tula: Mga pamilyar na tula tungkol
ang mga mag-aaral ay: sa paaralan
TA • F2TA-0a-j-2
• Awit: Mga pamilyar na awitin
Nakasasali sa pagbigkas ng tula
tungkol sa paaralan
Araw- at pagkanta ng mga awitin
Araw PS • F2PS-IIIa-g-5.3 • Pagtalakay sa nabasang patalastas
Nakasasali sa isang usapan tungkol
PY
sa nakita o nabasang anunsyo/
patalastas tungkol sa selebrasyon
sa pamayanan
PT • F2PT-IIa-j-1.6; F2PT-IIIf-1.8 • Read Aloud Story: Ang Lumang
O
Nakagagamit ng mga pahiwatig Aparador ni Lola
upang malaman ang kahulugan
C
• Paghawan ng balakid
ng mga salita tulad ng paggamit
ng mga palatandaang kontekstuwal • Pagganyak at pangganyak
D
1 (context clues), katuturan, o na tanong

kahulugan ng salita
• Pagtalakay ng kuwento
E
PN • F2PN-IIIa-2
Nagagamit ang naunang kaalaman
EP
o karanasan sa pag-unawa
ng napakinggang teksto
PS • F2PS-IIIa-g-5.3 • Muling pagbasa ng kuwento
D
Nakapagbibigay ng angkop na
• Pangkatang gawain
reaksiyon habang binabasang muli
(Kapag multigrade na klase ang
ng guro ang kuwento
tinuturuan, maaaring hatiin ang
PN • F2PN-IIId-1.2 pangkatang gawain sa Baitang 1
2 Nakasasali sa pangkatang gawain at 2.)
at nakasusunod sa napakinggang
panuto upang maisagawa • Pagtalakay sa kuwento
ang hinihinging gawain
TA • F2TA-0a-j-1
Nakasasagot ng mga tanong tungkol
PN
sa napakinggang kuwento
DOMAINS: PS - Pagsasalita/Wikang Binibigkas KP – Kamalayang Ponolohiya
AL – Kaalaman sa Aklat at Limbag PP – Palabigkasan at Pagkilala sa Salita TA – Tatas
PU – Pagsulat at Pagbaybay KM – Komposisyon WG – Wika at Gramatika/Kayarian ng Wika
2 electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. Second Edition, 2016.
YUNIT 3 ARALIN 21
Mga Gawain ng Guro Mga Gawain ng Mag-aaral

• Paghikayat sa mga mag-aaral na sabayang • Pagbigkas ng tula at pagkanta
bumigkas ng tula at umawit
• Pag-uusap tungkol sa isang nabasa
• Pagpapakita at paghikayat sa mga mag-aaral o nakitang patalastas
na pag-usapan ang isang patalastas
• Paghawan ng balakid: aparador, ukit,

PY
• Pagbibigay ng kahulugan ng mga salita
O
lumalangitngit, bungkos, dambuhala,
• Pagsagot sa pagganyak at pangganyak
dumagundong
C
na tanong
• Pagbibigay ng pagganyak na gawain
• Pagsagot sa mga tanong ng guro tungkol
at pangganyak na tanong
D
sa kuwento
• Pagbabasa ng kuwento at pagtatanong
E
tungkol sa iba’t ibang bahagi ng kuwento

EP
• Muling pagbabasa ng kuwento at paghikayat • Pagbibigay ng angkop na reaksiyon sa bahagi

D
sa mga bata na magbigay ng angkop ng kuwentong napapakinggan

na reaksiyon sa ilang bahagi ng kuwento
• Pagsali sa pangkatang gawain
• Pagbibigay ng mga gawain sa bawat pangkat
• Pagsagot sa mga tanong ng guro tungkol sa
at paggabay sa paggawa ng mga ito
kuwento at pagpapakita ng ginawa ng pangkat
• Pagtalakay sa kuwento at paghikayat
sa mga mag-aaral na ipakita ang ginawa
ng kanilang pangkat
PT – Pag-unlad ng Talasalitaan PN – Pakikinig/Pag-unawa sa Napakinggan

PB – Pag-unawa sa Binasa PL – Pagpapahalaga sa Literasi, Wika, at Panitikan
EP – Estratehiya sa Pag-aaral * – Mga karagdagang layuning idinagdag ng Basa Pilipinas

PT • F2PT-IIIa-e-2.2 • Paggamit sa pangungusap ng mga
Napagyayaman ang talasalitaan napag-aralang talasalitaan
sa pamamagitan ng paggamit
• Pagsulat ng liham pasasalamat
ng mga ito sa pangungusap
(Para sa multigrade na klase,
KM • F2KM-IIIi-3.1
maaaring ang Baitang 2 ay
3 Nakasusulat ng isang liham
makasulat na nang walang
pasasalamat
scaffolding.)
WG • F2WG-IIIa-g-1
Nagagamit ang magalang na • Paghingi ng paumanhin
pananalita sa angkop na sitwasyon
gaya ng paghingi ng pahintulot
WG • Nakagagamit ng angkop na pandiwa* • Pagkilala sa pandiwa
PN • F2PN-IIIa-2
PY • Kuwento: “Ang Pangarap ni Nilo,”
O
Nagagamit ang naunang kaalaman pp. 260-261, Kagamitan ng
o karanasan sa pag-unawa ng Mag-aaral (Para sa multigrade
C
napakinggang teksto na klase, maaaring gamitin ang
PB • F2PB-IIIa-1 Kagamitan ng Mag-aaral
5 Naiuugnay ang binasa sa sariling sa Baitang 1.)
D
karanasan
• Pagsulat nang kabit-kabit
PU • F2PU-IIIa-3.1
E
(Para sa multigrade na klase,

Nakasusulat sa kabit-kabit na paraan maaaring magsulat sa manuskrito
EP
na may tamang laki at layo sa ang mga mag-aaral sa Baitang 1.)

isa’t isa
D

YUNIT 3 ARALIN 21

• Paghikayat sa mga mag-aaral na gamitin • Paggamit sa pangungusap ng napag-aralang
sa pangungusap ang napag-aralang mga salita mga salita
• Pagpapasulat ng liham pasasalamat • Pagsulat ng liham pasasalamat
• Pagmomodelo ng angkop na magagalang • Pagsali sa dula-dulaan gamit ang wastong

na pananalita sa paghingi ng paumanhin magagalang na pananalita sa paghingi
ng paumanhin
• Ipababasa ang mga pangungusap tungkol sa • Babasahin ang mga pangungusap at kikilalanin
binasang kuwento gamit ang mga pandiwa ang salitang kilos at kung kailan ginawa
ang aksiyon o kilos
• Tatalakayin ang konseptong ito: Ang pandiwa
ay nagsasaad kung ano ang ginawa, ginagawa, • Nagagamit ang angkop na pandiwa
PY
at gagawin sa pangungusap
• Pagpapabasa nang malakas sa kuwento • Pagbasa nang malakas sa kuwento at pagsali

O
at pagtalakay nito sa talakayan tungkol dito
• Paghikayat sa mga mag-aaral na isalaysay • Pagsalaysay ng sariling karanasan na kaugnay

C
ang sariling karanasan na may kaugnayan ng tinatalakay na kuwento
sa binasang kuwento
• Maayos na pagsulat nang kabit-kabit
D
• Pagbibigay ng modelo na isusulat

nang kabit-kabit
E
EP

D

TALAAN
ARAW
ARAW-
1 SABAYANG PAGBIGKAS NG MGA TULA
ARAW Hikayatin ang mga mag-aaral na sabayang bumigkas ng tula.

Pumili ng tulang angkop sa tema ng aralin.
2 PAGKANTA NG MGA PAMBATANG AWITIN
Hikayatin ang mga mag-aaral na umawit nang sabay-sabay.

Pumili ng awit na angkop sa tema ng aralin.
3 PAGTALAKAY SA NAKITA O NABASANG

ANUNSYO O PATALASTAS
PY
Maaaring magpakita ng halimbawa ng anunsyo o patalastas.
Tayo Nang Dumalo sa Pista ng Bayan

O
Kailan? Ika-19 ng Marso
Oras Mga Magaganap na Saan Gagawin?
C
Kasayahan
7:00 n.u. Misa simbahan
D
8:00 n.u. Parada sa buong

bayan
E
11:00 n.u. Salusalo sa plasa

3:00 n.h. Palatuntunan at sa plasa
EP
Palaro
8:00 n.g. Sayawan sa plasa
D
ARAW
1 PAGHAWAN NG BALAKID
1 a. aparador, ukit, lumalangitngit

(Magpakita ng larawan ng aparador.) Sabihin: Ano ang tawag sa
larawang ito? Tama! Ito ay isang aparador. Tingnan ninyo ang disenyo sa
itaas ng pintuan. Ang tawag dito ay ukit. May ukit na bulaklak sa itaas
ng pintuan ng aparador. Lumang-luma na ito kaya tuwing bubuksan ito ni
Nanay, lumalangitngit ang pinto. Kaya alam ko kung binubuksan ang
aparador dahil naririnig ko ang ingay.”
(1) Ang aparador ay isang __________.
YUNIT 3 ARALIN 21
(a) kabinet TALAAN

(b) baul
(c) bag
(2) Ang ukit ay__________.
(a) disenyo sa kasangkapang gawa sa kahoy

(b) salamin ng aparador
(c) pintuan ng aparador
(3) Kapag lumangitngit ang pinto, ito ay __________.
(a) madaling buksan

(b) maingay kapag binubuksan
(c) natatanggal kapag binubuksan
b. bungkos
Ang aming diyanitor ang tagabukas ng lahat ng silid-aralan.
May dala siyang bungkos na susi. Ang ibig sabihin ng bungkos
PY
ay __________.
(a) marami
(b) nag-iisa
(c) luma
O
c. dambuhala
C
Ang elepante ay isang dambuhalang hayop. Hindi ito kasya sa
aming pintuan. Ang ibig sabihin ng dambuhala ay __________.
D
(a) malaking-malaki
(b) sobrang nakakatakot
E
(c) masyadong matapang

EP
d. dumadagundong
Dumadagundong ang tulay kapag dumadaan ang malaking trak.

D
Kapag dumadagundong ang isang pook, ito ay __________.
(a) napuputol
(b) nag-iingay
(c) nasisira
Basahin natin ang mga natutuhang bagong salita. Pumili ng isang salita
at gamitin ito sa pangungusap.
2 PAGGANYAK
Ano ang bagay na kinatatakutan ninyo sa inyong bahay?
Bakit ninyo ito kinatatakutan?
TALAAN
3 PANGGANYAK NA TANONG
Sa babasahin kong kuwento, alamin natin:
BRIDGING Ano ang kinatatakutan ng bata sa kanilang bahay?
Hikayatin ang aktibong
4
talakayan tungkol sa
larawan sa pabalat ng PAGBASA NG GURO NG KUWENTO
kuwento. Maaaring
tanggapin ang paggamit Tingnan ang babasahin kong kuwento.
ng mag-aaral ng kaniyang
Mother Tongue (MT). Sino ang makababasa ng pamagat?
Isasalin ito ng guro o Basahin ang pangalan ng may-akda ng kuwento.
mag-aaral sa Filipino.
Basahin din ang pangalan ng tagaguhit ng mga larawan sa kuwento.
PY
Ano ang nakikita ninyo sa larawan? Ano kaya ang mangyayari sa
kuwento?
O
Mga Tanong habang Binabasa ang Kuwento:
a. Bakit kaya kinatatakutan ng bata ang aparador?

C
b. Bakit kaya naihambing ng bata sa kuweba ang aparador?
c. Ano ang ginawa ng mag-anak noong pitong taon na ang bata?

D
d. Ano-ano ang kinukuha ni Nanay sa aparador tuwing may

E
selebrasyon?
EP
e. Ano ang sinabi ni Nanay tungkol kay Lola Dominga?

D
ARAW
1 PANGKATANG GAWAIN
2 Hahatiin ko ang mga mag-aaral sa limang pangkat. May ibibigay akong

gawain sa bawat pangkat:
Pangkat 1: Iguhit ang aparador. Magsulat ng mga salitang

naglalarawan dito.
YUNIT 3 ARALIN 21
Pangkat 2: Ano kaya ang nasa aparador? Idrowing ang mga naisip TALAAN
ng bata na nasa aparador bago ito binuksan ng nanay.
Siguro may
_____________
sa aparador.
Pangkat 3: Kay Ganda ng Suot Mo!

PY
O
Ano ang sinasabi ng mga kaklase ng bata tuwing may suot siyang bestidang
C
galing sa aparador?
D
___________
E
___________
___________
EP
___________
__________ !
D
a. Kaarawan ng bata. Suot niya ang damit na galing sa aparador.
b. Unang komunyon ng bata. Suot niya ang damit na galing

sa aparador.
c. Linggo ng wika. Suot ng bata ang damit galing sa aparador.
d. Sinabitan ng medalya ang bata. Suot niya ang damit na galing

sa aparador.
Pangkat 4: Magsulat ng mga salitang naglalarawan kay

Lola Dominga:
TALAAN
Si Lola Dominga ay __________.

PAALALA SA GURO
(1) ____________________.
Maaaring may gustong (2) ____________________.
gamitin na salitang (3) ____________________.
naglalarawan ang mag-aaral (4) ____________________.
ngunit hindi niya alam kung (5) ____________________.
paano ito sabihin sa Filipino.
2 PAGTALAKAY SA KUWENTO
a. Ano ang kinatatakutan ng bata sa kanilang bahay?
b. Bakit kaya kinatatakutan ito ng bata?
Pangkat 1, basahin ang mga salitang isinulat ninyo tungkol sa aparador.
PY
c. Ano-ano ang naiisip ng bata na nasa loob ng aparador?
Pangkat 2, ipakita ang inyong iginuhit.

O
d. Ano ang kinuha ni Nanay sa aparador noong magdiwang
ng ikapitong taon ang bata?
C
e. Ano ang kailangang isuot ng bata noong Linggo ng Wika?
Saan kumuha ang nanay ng bata ng isusuot niya?
D
f. Kailan sunod na kumuha si Nanay ng damit sa aparador?

E
g. Anong uri naman ng damit ang kinuha sa aparador nang sabitan

ang bata ng medalya?
EP
h. Ano ang sinasabi ng mga kaklase ng bata sa tuwing may isusuot

siyang magandang bestida?
D
Pangkat 3, basahin ang inyong ginawa.
i. Pag-usapan natin ang aparador. Kanino ang aparador na ito?

j. Sino si Lola Dominga?
Pangkat 4, basahin ang inyong paglalarawan kay Lola Dominga.
k. Kanino ang mga damit na ipinasusuot sa bata?
l. Matatakot pa kaya ang bata sa aparador? Kung kayo ang bata,

matatakot ba kayo?
m. Kung kayo ang bata sa kuwento, paano ninyo aalagaan

ang lumang aparador?
YUNIT 3 ARALIN 21
TALAAN
ARAW
1 PAGSULAT NG LIHAM PASASALAMAT
Sabihin: May mga damit na ginamit ang bata galing sa aparador.

Ang mga damit na ito ay gawa ni Lola Dominga. Kunwari kayo
3
ang bata. Ano-ano ang sasabihin ninyo para pasalamatan si Lola
Dominga? (Tumawag ng ilang bata para ipahayag ang sasabihin
nila kay Lola Dominga). Isulat ang sasabihin ninyo. Sumulat ng liham
PAALALA SA GURO
pasasalamat kay Lola Dominga.
Gabayan ang bata kapag
__________ nagtatanong kung “ano sa
Mahal kong Lola Dominga, Filipino ang . . . ?” Maaaring
may gusto silang isulat na
Maraming salamat po sa _____________ hindi alam sabihin sa Filipino.
_______________________________
Nagmamahal,
PY
__________
PAALALA SA GURO
Sabihin: Gamitin sa sariling pangungusap ang sumusunod na salita:
O
Ang ibang rehiyon ay hindi
lumalangitngit aparador ukit dambuhala gumagamit ng po at opo.
C
Hindi ito nangangahulugan
na hindi magalang ang mga
2 PAGHINGI NG PAHINTULOT mag-aaral.

E D
Sabihin: Sa kuwento natin noong isang araw, nag-iisip ang bata

kung ano ang laman ng aparador. Hihingi siya ng pahintulot sa nanay
EP
niya upang buksan ito. Pakinggan ang pag-uusap ng nanay at ng bata:

Bata: “Nanay, maaari po bang buksan ang aparador?”
D
Nanay: “Oo naman. Halika, tingnan mo ang magagandang damit

sa loob ng aparador.”
Bata: “Nanay, puwede po bang isukat ang magagandang damit?”
Nanay: “Siyempre. Inilalaan ko talaga ang mga damit na iyan

sa iyo.”
Bata: “Salamat po, Nanay.”
3 PAGTALAKAY NG PAG-UUSAP
NG NANAY AT NG BATA
a. Ano ang gustong gawin ng bata?
b. Paano siya humingi ng pahintulot sa nanay niya?
TALAAN c. Ano ang sagot ng nanay niya?
d. Ano-ano ang nasa aparador?
e. Nang makita ng bata ang mga damit, ano ang sinabi niya
sa nanay niya?
f. Paano siya humingi ng pahintulot?
g. Ano ang sagot ng nanay niya?
h. Ano ang magagalang na salitang ginamit ng bata sa paghingi

ng pahintulot?
4 PAGSASANAY
Isadula ang sumusunod. Gamitin ang magagalang na salita sa paghingi ng

pahintulot.
PY
Gusto mong humingi ng pahintulot para:
a. lumabas ng silid-aralan
O
b. magbasa ng aklat sa Reading Corner
c. kopyahin ang nakasulat na tula sa pisara

C
d. puntahan ang kapatid sa kabilang silid-aralan
D
e. gumuhit ng magandang bestida pagkatapos gawin ang

pagsasanay
E
EP
D
ARAW
1 PAGLALAHAD
4 Basahin ang mga pangungusap:
a. Araw-araw akong dumadaan sa lumang aparador.
b. Kagabi, binuksan ni Nanay ang aparador.
c. “Magsisimba tayong mag-anak bukas,” sabi ni Nanay.

BRIDGING
d. Kahapon, dahan-dahan kong binuksan ang aparador.
Ipaalala sa mga mag-aaral
ang napag-aralan nila sa MT e. Sa isang taon, isusuot ko na ang magagandang bestida.
tungkol sa pandiwa.
YUNIT 3 ARALIN 21
TALAAN
2 PAGTALAKAY
Basahin ang bawat pangungusap. Guhitan ang inyong sagot sa

tanong ko.
a. Ano ang ginagawa ng bata araw-araw?
b. Ano ang ginawa ni Nanay kagabi?
c. Ano ang gagawin ng mag-anak bukas?
d. Ano ang ginawa ng bata kahapon?
e. Ano ang gagawin ng bata paglaki niya?
Nakasulat sa kahon ang mga aksiyon o kilos na ginawa, ginagawa,

o gagawin ng mga karakter o tauhan sa kuwento. Nakasulat din
PY
kung kailan nila ginawa, gagawin, o ginagawa ang mga ito:
Aksiyon o Kilos Kailan?

dumadaan araw-araw
O
binuksan kagabi
magsisimba bukas
C
binuksan kahapon
isusuot sa isang taon
D
Ano ang tawag natin sa mga salitang nagsasaad ng aksiyon?

E
Ano ang tawag sa mga aksiyon o kilos na ginawa, ginagawa,

EP
o gagawin pa lamang?
Ano naman ang isinasaad ng mga salitang araw-araw, kagabi, bukas,

D
kahapon, at sa isang taon?
3 PAGLALARO
PAALALA SA GURO
Itong hawak kong bola (o kahon) ay paiikutin natin sa buong klase Maaaring maghanda ng
habang tumutugtog ang radyo. Kapag huminto ang tugtog, ang may musika o pakantahin ang
hawak nitong bola ay magbibigay ng salitang-kilos o pandiwa. mga mag-aaral.
Handa na?
4 PAGSASANAY
Kopyahin sa inyong kuwaderno ang mga pangungusap. Bilugan ang

pandiwa at guhitan ang salita o mga salita na nagsasaad kung kailan
ginawa ang aksiyon.
TALAAN a. Gabi-gabi, inihahanda ko ang mga gamit ko.
b. Naliligo ako tuwing umaga.
c. Bibili ako ng pagkain sa kantina mamayang recess.
d. Pumupunta kami ng kaklase ko sa silid-aklatan tuwing hapon.
e. Mag-aaral ako mamayang gabi.
Takdang-Aralin: Maglista ng mga ginagawa ninyo sa bahay.

Isulat kung kailan ninyo ginagawa ang mga ito.
ARAW
1 PAGBASA NG MGA PARIRALA
PY
5 Basahin ang mga parirala.
O
a. sapat na pagkain f. makatapos ng pag-aaral
b. magkaroon ng palaruan g. ang bawat barangay

C
PAALALA SA GURO c. upang makapaglibang h. mapangalagaan ang mga
Bago ipabasa ang kuwento sa punongkahoy
D
d. sumira ng ari-arian
mga mag-aaral, sipiin ang mga i. tahimik na kapaligiran
parirala na may mga salitang e. nasa ikalawang baitang
E
mahirap basahin at ipabasa sa j. magandang kinabukasan

EP
kanila ang mga ito.
2 PAGGANYAK
D
Ano ang pangarap ninyo para sa mga kapuwa ninyo batang Pilipino?
Ano ang pangarap ni Nilo para sa kapuwa niya batang Pilipino?
4 PAGBASA NANG MALAKAS NG KUWENTO
Basahin: “Ang Pangarap ni Nilo,” pp. 260-261, Kagamitan ng

Mag-aaral.
YUNIT 3 ARALIN 21
Tatawag ako ng isa sa inyo na magbabasa nang malakas ng isang TALAAN

bahagi ng kuwento habang ang iba ay magbabasa nang tahimik.
Tatalakayin natin ang bahaging binasa, bago ako tumawag ng
magpapatuloy ng pagbasa ng susunod na bahagi.
Sagutin: “Sagutin Natin,” p. 261, Kagamitan ng Mag-aaral.
Talakayin natin ang kuwento:
a. Ano-ano ang pagkakapareho ninyo ni Nilo? Ano-ano ang

pagkakaiba?
b. Ano-ano ang pangarap ni Nilo para sa bayan niya?

Alin sa mga pangarap niya ang kapareho ng pangarap ninyo?
Ano pa ang maidadagdag ninyo?
c. Kopyahin ang umpisa ng pangungusap sa inyong kuwaderno

at ipagpatuloy ito:
Ang pangarap ko ay _________________________________.
PY
Takdang-Aralin: Gawin ang “Linangin Natin,” p. 264, Kagamitan ng
Mag-aaral. O
5
C
PAGSULAT NANG KABIT-KABIT
Gayahin sa inyong kuwaderno ang pagsulat nang kabit-kabit

D
sa sumusunod na parirala.
E
a. ang lumang aparador

EP
b. ang magandang bestida

D
c. si Lola Dominga
d. may pangarap si Nilo
e. mga batang mahihirap
YUNIT 3 ARALIN 22
ARALIN
22
GABAY SA PAGTUTURO
IKALAWANG BAITANG
FILIPINO
PY
O
C
TEMA: MGA SELEBRASYON O PAGDIRIWANG

D
SA PAMAYANAN
E
READ ALOUD STORY: ANG LUMANG APARADOR NI LOLA

EP
LEVELED READER: PISTA NG PAHIYAS

D

FILIPINO
YUNIT 3, ARALIN 22
Tema: Mga Selebrasyon o Pagdiriwang sa Pamayanan

Read Aloud Story: Ang Lumang Aparador ni Lola
(Kuwento ni Genaro Gojo Cruz at Guhit ni Jose Miguel “Jomike” Tejido)
Leveled Reader: Pista ng Pahiyas
(Kuwento nina Ani Rosa Almario at Yvette Tan at Guhit ni Rea Diwata Mendoza)
ang mga mag-aaral ay: sa pamayanan
TA • F2TA-0a-j-2
Araw- tungkol sa pamayanan
at pagkanta ng mga awitin
Araw
PS • F2PS-IIIa-g-5.3 • Pagtalakay sa nabasang babala/
Nakasasali sa isang usapan tungkol paalala
PY
sa nakita o nabasang babala/
patalastas na nakikita sa paligid
TA • F2TA-0a-j-3 • Leveled Reader: Pista ng Pahiyas
Nababasa ang mga parirala
O
• Pagbigay ng nilalaman ng aklat
nang may tamang ekspresyon
batay sa pamagat
AL • F2AL-IIIb-1.2
C
Nasasabi ang laman ng aklat • Pagpabasa ng teksto
1
batay sa pamagat
• Pagtalakay sa kuwento
D
PB • F2PB-IIId-3.1.11
Nakababasa ng Leveled Reader
E
at nasasagot ang mga tanong

tungkol dito
EP
AL • F2AL-IIIb-1.2; F2PB-IIId-3.1.11 • Isahang pagbasa ng Leveled Reader

Nababasa nang mag-isa ang Leveled
PB • Pagbabaybay
Reader at nasasagot ang pagsasanay
D
tungkol dito
2
PU • F2PY-IIIb-h-j-2.1
Nababaybay ang mga salita
sa Leveled Reader
KM • F2KM-IIIbce-3.2 • Paalala at babala
Nababasa at naipaliliwanag
ang kaibahan ng paalala at babala
3
• F2KM-IIIbce-3.2
Nakasusulat ng sariling paalala
at babala
YUNIT 3 ARALIN 22

• Pagpapakita at paghikayat sa mga mag-aaral o nakitang babala/paalala
na pag-usapan ang isang babala/paalala
PY
• Ipababasa ang mga salita at parirala • Pagbasa ng magkaparehang mag-aaral
na matatagpuan sa Leveled Reader ng Leveled Reader
O
• Ipababasa ang pamagat at tatanungin ang mga • Pagbigay ng hinuha kung tungkol saan
C
mag-aaral kung sa palagay nila ay tungkol saan ang kuwento
ang kuwento
• Pagbasa ng teksto at pagsagot sa mga tanong
D
• Ipababasa sa magkaparehang mag-aaral tungkol sa binasang teksto

ang Leveled Reader at tatalakayin ito
E
EP
• Ipababasa ang Leveled Reader nang isahan • Pagbasa nang mag-isa ng Leveled Reader
(Maaaring hatiin ang klase sa dalawang pangkat:
• Pagsagot sa pagsasanay
pangkat na marunong nang magbasa at pangkat
D
na kailangang alalayan sa pagbabasa.) • Pagbaybay ng mga salita sa binasang teksto

• Ipasasagot ang pagsasanay tungkol dito
• Sisipiin ang ilang salita sa teksto at ipababaybay

sa mga mag-aaral
• Tatalakayin ang kaibahan ng paalala at babala • Ipaliliwanag ang kaibahan ng paalala at babala
• Gagabayan ang mga mag-aaral sa paggawa • Gagawa ng paalala at babala

ng babala at paalala


WG • Nagagamit nang wasto ang mga • Pandiwang pangnagdaan
4 pandiwang pangnagdaan na na may gitlaping -um-
ginamitan ng gitlaping -um-*
WG • Nagagamit nang wasto • Pandiwang pangnagdaan

ang mga pandiwang pangnagdaan na may unlaping nag-
na ginamitan ng unlaping nag-*
• Pinaikling anyo ng mga salita
PU • Nagagamit nang wasto ang pinaikling
anyo ng salita* • Pagsulat nang kabit-kabit
• Nagagamit nang wasto ang kudlit
5
sa pagsulat ng mga pinaikling anyo
ng mga salita*
• F2PU-IIIa-3.1
Nakasusulat sa kabit-kabit na paraan
na may tamang laki at layo sa isa’t
isa ang mga salita
PY
O
C
E D
EP
D
YUNIT 3 ARALIN 22

• Tatalakayin ang pandiwang pangnagdaan • Pagsagot sa mga pagsasanay tungkol sa
pandiwang pangnagdaan na ginamitan
• Magbibigay ng mga halimbawa ng pandiwang
ng gitlaping -um-
pangnagdaan na ginamitan ng gitlaping -um-
• Magbibigay ng mga halimbawa ng pandiwang • Pagsagot sa mga pagsasanay tungkol sa
pangnagdaan na ginamitan ng unlaping nag- pandiwang pangnagdaan na ginamitan
ng unlaping nag-
• Tatalakayin ang mga pariralang may ay at nag
kung paano ang mga pariralang ginamitan • Pagsagot at pagsulat nang wasto sa pinaikling
ng mga ito ay pinaikli gamit ang kudlit anyo ng mga salita gamit ang kudlit
• Ipakikita ang modelo ng pagsulat nang kabit- • Pagsulat nang kabit-kabit na paraan
kabit sa mga salita at parirala
PY
O
C
E D
EP
D
TALAAN
ARAW
ARAW-
1 PAGBIGKAS NG TULA

2 PAGKANTA

3 PAGBABAHAGI NG KARANASAN
TUWING PISTA
PY
Sabihin: Noong pista sa aming bayan, nagkaroon ng prusisyon.
Kayo, ikuwento n’yo nga ang karanasan ninyo noong pista sa inyong
barangay o sa isang pistang inyong napuntahan.
O
C
Pista
Noong pista sa aming bayan/barangay,
nagkaroon ng ________________________
D
__________________________________.
E
EP
D
ARAW
1 Sabihin: Basahin ang mga parirala.
a. kulturang Pilipino e. ipinagdiriwang na pista
b. sa bayan ng Lucban, Quezon f. palamuting kiping
c. prusisyon ng mga kalabaw g. tiyangge tuwing Pahiyas

at mga higante
d. pansit habhab
YUNIT 3 ARALIN 22
TALAAN
a. kultura
Bahagi ng kulturang Pilipino ang pagkakaroon ng malaking handaan
tuwing pista. Maraming kaibigan at kamag-anak ang pumupunta
para makisaya sa pista. Ang ibig sabihin ng kultura ay __________.
(a) isang okasyon

(b) isang pagdiriwang
(c) katutubong ugali ng isang grupo ng tao
b. palamuti
Kapag may ikakasal sa aming simbahan, may mga palamuting

puting bulaklak sa dadaanan ng ikakasal. Ang palamuti ay ________.
(a) dekorasyon
PY
(b) halamanan
(c) plorera
c. tiyangge
O
Tuwing Linggo, may tiyangge sa aming bayan. Maraming mabibiling
pagkain, gulay, at prutas. Mayroon ding mga gamit sa kusina at mga
C
laruan. Hindi na kailangang pumunta sa malaking palengke ang mga
tao. Ang tiyangge ay __________.
D
(a) isang malaking groseri

(b) isang kainan o restoran
E
(c) isang di-permanenteng palengke

EP
d. pansit habhab
Ang pansit habhab ay isang uri ng pansit na inihahanda ng mga

D
taga-Lucban, Quezon. Sa halip na ilagay sa plato, ito ay inilalagay

sa dahon ng saging. Hindi gumagamit ng kutsara o tinidor
ang pagkain ng habhab. Inilalapit ang dahon ng saging na may pansit
habhab sa bibig upang kainin ito.
Pumili ng isang salitang natutuhan ninyo at gamitin sa pangungusap.
3 PAGGANYAK
Kailan ang pista sa inyong barangay/bayan?
Paano ipinagdiriwang ang pista sa inyong barangay/bayan?
TALAAN
Sa babasahin ninyong kuwento, alamin:
Kailan ang pista sa Lucban, Quezon?
Paano ipinagdiriwang ang pista sa Lucban, Quezon?

PAALALA SA GURO
5
Sa susunod na bahagi,
“Pagbasa nang Malakas PICTURE WALK
ng Bawat Pares ng Bata,”
maaaring hatiin ang mga Tingnan ang pabalat ng babasahin ninyong aklat.
mag-aaral sa dalawang
pangkat: pangkat ng Tingnan ang larawan sa pabalat. Tungkol saan kaya ang kuwento?
magagaling magbasa at Basahin ang pamagat.
pangkat ng nangangailangan
PY
pa ng gabay ng guro. Basahin ang may-akda at tagaguhit ng aklat.
Buklatin ang aklat at tingnan ang mga larawan sa bawat pahina.
O
6 PAGBASA NANG MALAKAS NG
C
BAWAT PARES NG BATA
D
Basahin nang magkatabi ang kuwento. Maaaring basahin nang may

katamtamang lakas lang ang boses.
E
EP
Pista ng Pahiyas
Ang pista ay malaking bahagi ng kulturang Pilipino.
1
Bawat bayan ay may ipinagdiriwang na pista.
D
Tuwing Mayo ipinagdiriwang ang Pahiyas sa bayan

2
ng Lucban, Quezon.
Tuwing Pahiyas, nagiging makulay ang buong bayan
3
ng Lucban. Lahat kasi ng bahay ay may palamuting kiping.
Ang kiping ay gawa sa bigas na hinaluan ng pangkulay. Bawat
4
bahay ay may natatanging disenyo gamit ang kiping.
Pero hindi lang ang mga bahay na may palamuti ang kakaiba
5 tuwing Pahiyas. Mayroon ding prusisyon ng mga kalabaw
at mga higante.
Marami ring tiyangge tuwing Pahiyas. May tindang laruan,
6
damit, basket, at iba pang produktong gawa sa Lucban.
At siyempre, may kainan din. Hindi kompleto ang Pahiyas kung
7
walang pansit habhab.
Laging masaya at makulay ang pista. Sa bayan ninyo,
8
anong pista ang inyong ipinagdiriwang?
YUNIT 3 ARALIN 22
TALAAN
Binasa ba ninyong maigi ang kuwento? Makinig sa aking mga tanong

at sagutin ang mga ito:
a. Ano ang tinutukoy na bahagi ng kulturang Pilipino?
b. Ano ang tawag sa pista ng Lucban, Quezon? Kailan ito

ipinagdiriwang?
c. Paano ipinagdiriwang ang pista sa Lucban?
d. Bakit makulay ang lahat ng bahay sa Lucban tuwing pista?
e. Ano ang kiping?
f. Bukod sa mga dekorasyong kiping sa bawat bahay, ano ang

mapapanood tuwing Pahiyas?
PY
g. Ano ang mapupuntahan tuwing Pahiyas?
h. Ano ang espesyal na handa tuwing Pahiyas? O
i. Ano kaya ang mararamdaman ninyo kapag pumunta kayo sa
Pista ng Lucban? Ano-ano kaya ang inyong gagawin?
C
j. Sa palagay ninyo, ano-ano ang kabutihang naidudulot ng
pagdiriwang ng pista?
E D
EP
ARAW
1 ISAHANG PAGBASA NG KUWENTO
D
Kahapon ay binasa nang sabay ng bawat magkapareha ang kuwentong

pinamagatang Pista ng Pahiyas.
2
Ngayon naman hahatiin ko kayo sa dalawang pangkat.
Ang Pangkat A ay papakinggan kong magbasa ng kuwento,

habang ang Pangkat B naman ay sasagot sa pagsasanay. PAALALA SA GURO
Sa bahaging ito, maaaring

Pangkat A Pangkat B hatiin ang mga mag-aaral sa
Tatawag ako ng mag-aaral Isulat sa kuwaderno ang sagot dalawang pangkat: pangkat
na magbabasa nang malakas sa pagsasanay na nakasulat ng magagaling magbasa at
habang ang iba ay babasa sa tsart. pangkat na nangangailangan
nang tahimik. pa ng gabay ng guro.
Punan ang pangungusap
Basahin nang malakas ang bawat tungkol sa nakita ninyo noong
tanong at ibigay ang sagot. pista sa Lucban.
TALAAN
PAALALA SA GURO 2 PAGSAGOT NG MGA TANONG
Ang magagaling magbasa Punan ang patlang ng tamang sagot. Maaaring isulat sa kuwaderno
ay babasa ng teksto nang ang sagot ninyo:
tahimik at sasagot sa
pagsasanay/magsusulat ng a. Ang tawag sa pista sa Lucban, Quezon ay __________.
komposisyon habang ang b. Ipinagdiriwang ang pista tuwing buwan ng __________.
guro ay nagpapabasa nang
malakas sa kabilang pangkat. c. Lahat ng bahay ay may palamuting ____________.
Pagkatapos magpabasa ng d. May handa ring pansit na ang tawag ay __________.

guro sa ikalawang pangkat,
e. Mapapanood ang parada ng mga kalabaw at __________.
tatalakayin niya ang mga
sagot ng unang pangkat f. Nakabibili ng mga laruan at gamit na gawa sa Lucban sa
habang ang ikalawang ________.
pangkat naman ang sasagot
Para sa Pangkat B: Kunwari pumunta kayo sa Lucban noong
sa pagsasanay.
PY
nakaraang pista. Isulat ang isang bagay na nakita ninyo.
Pagkatapos ng gawain sa Maaaring gamitin ang umpisang pangungusap sa ibaba:
pagsusulat, bigyan ang mga
Noong isang taon, dumalo kami sa pista sa Lucban. Nakita ko
mag-aaral ng pagkakataon
O
________________________________________________.
na magpalitan ng gawain at
basahin ang gawa ng isa’t isa.
C
3 PAGBABAYBAY
D
Isulat sa inyong kuwaderno ang ididikta kong mga salita na galing

E
PAALALA SA GURO
sa binasa ninyong kuwento:
Maaari ding gawin ang
EP
pagbabaybay sa pisara a. pista f. higante

para makita ng guro kung b. palamuti g. tiyangge
sino sa mga mag-aaral ang c. prusisyon h. kalabaw
D
nahihirapan pang magbaybay. d. disenyo i. kultura

e. makulay j. ipinagdiriwang
ARAW
1 PAG-UUSAP TUNGKOL SA MGA SELEBRASYON
3 Binasa natin ang kuwento tungkol sa pista sa Lucban.
Sa kuwentong Ang Lumang Aparador ni Lola, may mga iba’t ibang

selebrasyon ding binanggit. Banggitin ang mga selebrasyong ito.
Ano-ano naman ang selebrasyon na nagaganap sa inyong bayan?
YUNIT 3 ARALIN 22
Basahin ang mga nakasulat na selebrasyon. TALAAN
a. piyesta
b. Bagong Taon
c. kaarawan
d. Ramadan Puasa
e. Araw ng mga Puso
Pumili ng isang selebrasyon at ikuwento kung paano ninyo ito

ipinagdiriwang. Maaaring gamitin ang mga pangungusap na nakasulat
sa pisara para umpisahan ang inyong kuwento:
“Isang Selebrasyon sa Aming __________”
Tuwing __________, ipinagdiriwang ang __________.

sa aming __________. ________________________.
PY
2 PAGBASA NG KUWENTO:
“ANG PAALALA KAY ARNEL”
O
Basahin natin ang kuwentong “Ang Paalala kay Arnel,” p. 276
sa Kagamitan ng Mag-aaral. Tatawag ako ng magbabasa nang
C
malakas ng isang bahagi habang ang iba ay magbabasa nang tahimik.
PAALALA SA GURO
Maaari akong magtanong pagkatapos basahin ang isang bahagi ng
kuwento. Maaaring sipiin ng guro ang
D
mga parirala na may mga

Mga Maaaring Itanong Habang Binabasa ang Bahagi
salitang mahirap basahin.
E
ng Kuwento:
Isulat ang mga ito sa pisara
EP
a. Bakit nagmamadali si Arnel? Sino si Bb. Ruiz? at ipabasa sa mga mag-aaral

bago ipabasa ang kuwento.
b. Bakit muntik na siyang makagat ng aso?
D
c. Ano ang ginawa ni Arnel nang makita niyang itinataas ang

watawat at kinakanta ang Lupang Hinirang?
d. Habang patungo si Arnel sa silid-aralan, sino ang nakita

niya? Ano ang ginagawa ni Lito?
e. Ano ang nakasaad sa babala?
f. Ano ang naramdaman ni Lito nang mabasa ang nakasulat sa

babala? Ano ang ginawa niya?
Takdang-Aralin: Sagutin ang mga tanong sa p. 278, Kagamitan ng

Mag-aaral sa inyong kuwaderno.
TALAAN
ARAW
1 PAGTALAKAY NG MGA BABALA AT PAALALA
4 Sa binasa nating kuwento kahapon, may nakita si Litong babala.

Basahin nga natin ang babala:
Bawal magtapon ng basura dito.
May nabasa rin siyang paalala. Basahin natin:
Itapon ang basura sa tamang lalagyan.
Ano ang kaibahan ng babala sa paalala?
Alin ang nagsasaad ng direksiyon ng tamang gagawin?

Magbigay ng halimbawa.
Alin ang nagpapaalala kung ano ang hindi dapat gawin?

PY
Basahin natin:
Ang paalala ay nagbibigay ng panuto o direksiyon

ng tamang gagawin.
O
Ang babala ay nagpapaalala kung ano ang hindi dapat gawin.
C
2
D
GINABAYANG PAGSASANAY
E
Lagyan ng P ang kung Paalala at B naman kung Babala

EP
ang isinasaad ng nasa kahon:
Tumayo nang matuwid kapag inaawit ang

“Lupang Hinirang.”
D
Bawal tumapak sa damo.
Dito po ang tamang tawiran.
Bawal kumain sa silid-aklatan.
Huwag pumitas ng mga bulaklak!
Pumila nang maayos.
3 PAGSASANAY
Bibigyan ko ng manila paper ang bawat pares ng mag-aaral.

Magsusulat kayo ng isang babala at isang paalala. Lagyan ng dekorasyon
ang inyong ginawa.
YUNIT 3 ARALIN 22
TALAAN
Babala Paalala
4 PANDIWANG PANGNAGDAAN
Pagdating ni Arnel sa bahay, nagkuwento siya sa kaniyang nanay

ng mga nangyari sa paaralan:
a. Tumakbo ako papunta sa paaralan kaninang umaga.

b. Pumila ang mga kaklase ko nang maayos sa bakuran ng
paaralan.
c. Tumayo sila nang matuwid.
d. Umawit din ako ng “Lupang Hinirang.”
e. Lumakad kami nang marahan pabalik sa silid-aralan.
5
PY
PAGTALAKAY O
Basahin natin ang mga salitang nagsasaad ng ginawa ng mga mag-aaral:
C
tumakbo pumila tumayo umawit lumakad
Ano ang tawag sa mga salitang nagsasaad ng aksiyon na ginawa

D
ng mga bata?
E
Tama! Pandiwa ang tawag sa mga ito.

EP
Kailan nangyari ang mga ginawa ng mag-aaral?
Ang tawag sa aksiyon na nagdaan ay pandiwang pangnagdaan.

Ginamit ang mga salitang kaninang umaga para isaad na tapos nang
D
gawin ang aksiyon.
Ang salitang-ugat ng salitang kilos na tumakbo ay takbo. Basahin ang

salitang-ugat ng ibang pandiwa: pila, tayo, awit, lakad.
Anong pantig ang idinagdag sa salitang-ugat para magsaad na nangyari

na ang aksiyon?
Tama! Ginamit ang pantig na –um–. Isinulat sa gitna ng salitang-ugat

ang –um– kaya ang tawag dito ay gitlapi. BRIDGING
Maaaring iba ang pagsulat
ng mga pandiwa na
6 PAGSASANAY nagsasaad ng pangnagdaan sa
MT. Maaaring pag-usapan at
paghambingin ang pagsulat
Isulat ang pandiwang pangnagdaan sa sumusunod na pandiwa.
ng pandiwang pangnagdaan
Ilagay ang gitlaping –um–:
sa MT at sa Filipino.
TALAAN
(kain) a. Kahapon __________ ako ng hinog
na bayabas.
(bili) b. __________ ako ng tinapay kaninang umaga.
(gawa) c. __________ si Kuya Ipe ng saranggola

noong Sabado.
(tawa) d. Kagabi, __________ kami sa kuwento

ni Lolo Naldo.
(sama) e. __________ ako kay Ate Linda sa simbahan
noong Linggo.
Takdang-Aralin: Isulat ang pandiwang pangnagdaan sa sumusunod

na pandiwa. Gamitin ang pandiwang pangnagdaan sa pangungusap.
a. takbo d. punta
PY
b. kuha e. bili
c. gapang
O
C
ARAW
1
D
PANDIWANG PANGNAGDAAN
5
E
Paglalahad
EP
Basahin ang mga pangungusap. Sabihin ang pandiwa sa bawat

pangungusap:
a. Kahapon naglinis si Kuya ng bakuran.

D
b. Nagwalis si Ate ng mga tuyong dahon.
c. Nagluto ako ng piniritong saba.
d. Naghanda rin ako ng malamig na inumin.
e. Nagpasalamat si Nanay dahil sa ipinakita naming kasipagan.
2 PAGTALAKAY
Kailan nangyari ang salitang kilos?
Ano ang tawag natin sa salitang kilos na nagawa na?
Ano ang idinagdag sa salitang-ugat na linis, walis, luto, handa,

at salamat?
YUNIT 3 ARALIN 22
Dinagdagan natin ng pantig na nag-. Isinulat sa unahan ng salitang-ugat TALAAN

ang nag- kaya ang tawag dito ay unlapi.
3 PAGSASANAY
Isulat ang pandiwang pangnagdaan ng bawat salitang-kilos.

Gamitin ang unlaping nag-:
a. lakad d. sulat
b. laba e. tinda
c. aral
4 PAGLALAHAD:
PINAIKLING ANYO NG DALAWANG SALITA
PY
Basahin ang mga pangungusap.
a. Naglakad si Lito at Arnel papunta sa silid-aralan.

Si Lito’t Arnel ay magkaklase.
O
b. Nagtapon si Lito ng balat ng kendi at mamon sa sahig.
C
Pinulot ni Arnel ang balat ng kendi’t mamon at itinapon
ang mga ito sa basurahan.
D
c. Nabasa ni Arnel ang paalala at babala. Itinuro niya ang

paalala’t babala kay Lito.
E
d. “Tayo ay dapat sumunod sa paalala,”sabi ni Arnel kay Lito.

EP
“Tayo’y dapat matutong maglinis sa paligid.”

e. “Ako ay natututo sa iyo,” sabi ni Lito kay Arnel.
“Ako’y magiging mabuting mag-aaral din.”
D
5 PAGTALAKAY
Basahin natin ang bawat pares ng pangungusap sa una at ikalawang

kolum:
a. Lito at Arnel Lito’t Arnel

b. kendi at mamon kendi’t mamon
c. paalala at babala paalala’t babala
d. Tayo ay Tayo’y
e. Ako ay Ako’y
Ano ang napapansin ninyo sa mga salita sa ikalawang kolum?
TALAAN Ano ang nangyari sa dalawang salita?
Paano pinaikli ang dalawang salita?
Ang tawag sa bantas na pampalit sa nawalang letra sa at at ay

ay kudlit (‘).
Basahin ang pagsasanay na “Gawin Natin” sa p. 266 ng Kagamitan

ng Mag-aaral. Sagutin ito.
Gawin ang “Pagsasanay B” sa p. 266.
Basahin ang sumusunod na pangungusap. Kopyahin sa inyong kuwaderno

ang pinaikling anyo ng dalawang salita:
a. Ikaw ba’y nakinig sa iyong guro?
b. Magkatabi ang babae’t lalaki sa upuan.
c. Nasa kahon ang pambura’t lapis.
d. Kumain po ako ng tokwa’t baboy sa kantina.
PY
e. Ang kaklase ko ay bumili ng sago’t gulaman.
O
Takdang-Aralin: Gawin ang “Sanayin Natin A, B, at C,” pp. 266
at 267 ng Kagamitan ng Mag-aaral.
C
6 PAGSULAT NANG KABIT-KABIT

D
Gayahin ang kabit-kabit na pagsulat ng sumusunod na salita:

E
EP
a. pista sa Lucban
b. palamuting kiping
D
c. pansit habhab
d. may prusisyon
YUNIT 3 ARALIN 23
ARALIN
23
GABAY SA PAGTUTURO
IKALAWANG BAITANG
FILIPINO
PY
O
C
TEMA: MGA KAWILI-WILING POOK SA PAMAYANAN

D
READ ALOUD STORY: ANONG GUPIT NATIN NGAYON?

E
LEVELED READER: SORPRESA KAY LOLA

EP
D

FILIPINO
YUNIT 3, ARALIN 23
Tema: Mga Kawili-wiling Pook sa Pamayanan

Read Aloud Story: Anong Gupit Natin Ngayon?
(Kuwento ni Russell Molina at Guhit ni Hubert Fucio)
Leveled Reader: Sorpresa Kay Lola
(Kuwento nina Ani Rosa Almario at Yvette Tan; Guhit ni Hannah Manaligod)
TA • F2TA-0a-j-2
Araw PS • F2PS-IIIa-g-5.3 • Mga nakita, napuntahan,
Nakasasali sa isang usapan o nabasang kawili-wiling pook
PY
at nakababahagi tungkol sa sa pamayanan
kawili-wiling pook sa pamayanan
PT • F2PT-IIa-j-1.6; F2PT-IIIf-1.8 • Read Aloud Story: Anong Gupit

O
Nakagagamit ng mga pahiwatig Natin Ngayon?
upang malaman ang kahulugan ng
C
mga salita tulad ng paggamit ng
mga palatandaang kontekstuwal • Pagbibigay ng pagganyak na gawain
(context clues) at pagpapakita at pangganyak na tanong
D
ng mga larawan
1 • Pagtalakay sa kuwento
PN • F2PN-IIa-2
E

EP
o karanasan sa pag-unawa ng
napakinggang teksto
• F2PN-IIIb-c-3.1.1
Nakasasagot sa mga tanong tungkol
D
Nakapagbibigay ng angkop
na reaksiyon habang binabasang muli
(Mga Karagdagang Gawain para
ng guro ang kuwento
sa Multigrade na Klase: Maaaring
PL • F2PL-0a-j-4 pagsamahin ang mga mag-aaral sa
2 Naipakikita ang aktibong pakikilahok Baitang 1 at 2 at pangkatin sila ayon
sa usapan at gawaing pampanitikan sa interes.)
PN • F2PN-IIId-I.2
Nakasasali sa pangkatang gawain
panuto upang maisagawa ang
hinihinging gawain
YUNIT 3 ARALIN 23

• Paghikayat sa mga mag-aaral na sabayang • Pagbigkas ng pamilyar na tula at pagkanta
• Pag-uusap tungkol sa isang nabasa,
• Paghikayat sa mga mag-aaral na pag-usapan napuntahan, o nakitang kawili-wiling pook
ang isang kawili-wiling pook sa pamayanan sa pamayanan
• Paghawan ng balakid: parokyano,

PY
O
hibla, patilya
• Pagsagot sa pagganyak na gawain
• Pagbibigay ng pagganyak at pangganyak at pangganyak na tanong
C
na tanong
• Pagsagot sa mga tanong ng guro
• Pagbabasa ng kuwento at pagtatanong tungkol sa kuwento
D
tungkol sa iba’t ibang bahagi nito

E
EP
D

sa mga bata na magbigay ng angkop ng kuwentong napakinggan
na reaksiyon sa ilang bahagi ng kuwento


TA • F2TA-0a-j-1; F2PN-IIIb-c-3.1.1 • Pagtalakay sa kuwento
2 Nakasasagot ng mga tanong tungkol
PN
KM • F2KM-IIIbce-3.2 • Mga gabay sa pagsulat ng talata
Nakasusulat ng sariling talatang
• Pagsulat ng sariling talata
may wastong baybay, bantas, at
gamit ng maliit at malaking letra
3
AL • F2AL-IIIe-j-1.2
Natutukoy kung paano nagsisimula
at nagtatapos ang isang
pangungusap/talata
WG • Nakagagamit ng pandiwang • Pandiwang pangkasalukuyan
pangkasalukuyan sa pagpapahayag
ng kasalukuyang ginagawa*
4
• Nagagamit ang angkop na mga
salita/parirala na nagsasaad ng
PY
pangkasalukuyang ginagawa*
WG • F2KM-IIIbce-3.2 • Pandiwang pangkasalukuyan
Nakabubuo ng pangungusap gamit
KM • Pagbuo ng bagong salita
ang pandiwang pangkasalukuyan
O
sa pamamagitan ng pagdagdag
at angkop na time signal
ng tunog
C
KP • F2KP-IIIj-6
Nakabubuo ng bagong salita • Kahulugan ng mga nabuong salita
sa pamamagitan ng pagdagdag
D

ng letra o tunog
5 PT • F2PT-IIIa-e-2.2
E
Napagyayaman ang talasalitaan

EP
sa pamamagitan ng pagbuo ng mga

bagong salita
PU • F2PU-IIIa-3.1
D

na may tamang laki at layo
sa isa’t isa
YUNIT 3 ARALIN 23

• Pagtalakay sa kuwento at paghikayat • Pagsagot sa mga tanong ng guro
sa mga mag-aaral na ipakita ang ginawa tungkol sa kuwento at pagpapakita
ng kanilang pangkat ng inihanda ng pangkat
• Pagtalakay ng gabay sa pagsusulat • Pagsunod ng mga gabay sa pagsulat ng talata
• Pagbibigay ng modelo sa gagawing talata
• Pagbabalik-aral sa pandiwang pangnagdaan • Pagsagot sa mga pagsasanay tungkol sa

pandiwang pangnagdaan
• Pagtalakay sa mga pandiwang pangkasalukuyan
• Pagsali sa talakayan tungkol sa pandiwang
pangkasalukuyan at pagsagot ng mga
PY
pagsasanay tungkol dito
• Ipaliliwanag sa mga mag-aaral ang isang paraan • Gagawin ang mga pagsasanay tungkol sa
ng pagbuo ng bagong salita sa pamamagitan pagbuo ng bagong salita sa pamamagitan
ng pagdagdag ng letra o tunog. Ipaliliwanag din
O
ng pagdagdag ng letra o tunog
ang kahulugan ng bawat nabuong salita.
• Magsusulat nang kabit-kabit na may tamang
C
• Magbibigay ng mga halimbawa laki at layo
• Magpapasulat nang kabit-kabit na may

D
tamang laki at layo

E
EP
D

TALAAN
ARAW
ARAW-
1 PAGBIGKAS NG TULA

2 PAGKANTA

3 PAGTALAKAY SA KAWILI-WILING
LUGAR SA PAMAYANAN
PY
Maaaring ipakita ang sumusunod na talata at hikayatin ang mga
mag-aaral na magbahagi ng paborito nilang lugar sa pamayanan.
O
“Ang Paborito Kong Lugar
C
sa Aming Pamayanan”
Ang paborito kong puntahan sa aming

D
bayan ay ang plasa. Palaging maraming

tao sa aming plasa. May namamasyal,
E
may naglalaro, at may nagkukuwentuhan.

Gustong-gusto ko rin ang mga tindang
EP
kakanin sa plasa.
D
ARAW
1 a. parokyano
Si Tatay ay isang barbero. Marami siyang parokyano. Lahat ay

gustong magpagupit ng buhok kay Tatay dahil magaling
siyang barbero.
Ang mga parokyano ay mga taong __________________.
(a) tagagupit ng buhok

(b) may-ari ng barberya
(c) gustong magpagupit ng buhok
YUNIT 3 ARALIN 23
b. patilya TALAAN
Ito ang larawan ng isang mama. Sa dalawang gilid ng tainga niya

ay may mahabang buhok. Ang tawag dito ay patilya.
Sino sa mga kaklase ninyong lalaki ang may patilya?
c. hibla ng buhok
Si Mang Kanor ay isang barbero. Ginugupitan niya ang isang mama.

Hawak niya ang hibla ng buhok nito na kailangang gupitan.
PY
O
C
E D
EP
Pumili ng isang salita sa mga napag-aralang salita ngayon.

Gamitin ito sa pangungusap.
D
2 PAGGANYAK
Tanungin natin ang mga kaklase ninyong lalaki:
Sino ang paborito ninyong barbero? BRIDGING

Bakit siya ang paborito ninyo? Maaaring tanungin ang mga
bata kung ano ang barbero
sa kanilang MT.
Sa babasahin kong kuwento, sagutin:
Sino ang paboritong barbero ng mga lalaki sa bayan?
Bakit nila paborito ang barbero?
TALAAN
4 PAGBASA NANG MALAKAS SA KUWENTO
Tingnan ang pabalat ng babasahin kong kuwento.
Basahin ang pamagat ng kuwento.
Sa pamagat na Anong Gupit Natin Ngayon? ano ang pinaikling

salita? Tama!
Basahin ang pangalan ng may-akda ng kuwento.
Mga Tanong Habang Binabasa ang Kuwento:
a. Bakit paborito ng mga parokyano ang barbero sa kuwento?
b. Ngunit bakit hindi masaya ang bata sa gupit ng tatay niya sa
PY
kaniya?
c. Gusto ba ninyo ang gupit ng bata? Bakit?
d. Alin sa mga naisip ng bata na estilo ng buhok ang gusto

O
ninyo? Bakit?
C
e. Ano ang hitsura ng gupit ng tatay sa anak niya?
f. Nagustuhan kaya ng bata ang gupit niya?

D
g. Kung kayo, magugustuhan ba ninyo? Bakit?

E
EP
D
ARAW
1 PANGKATANG GAWAIN
2 Makinig sa sasabihin kong gagawin ng bawat pangkat:
Pangkat 1: Isadula
Ang isa sa inyo ay magpapanggap na barbero.
Ang iba ay magpapanggap na mga parokyano.
Sasabihin ang sumusunod na diyalogo:
a. “Parokyano, anong gupit natin ngayon?”
b. “Gusto ko . . .”
c. “Ako naman, ang gusto ko. . .”
d. “Bagay yata sa akin ang gupit na . . .”
YUNIT 3 ARALIN 23
Pangkat 2: Iguhit TALAAN
Ano-ano ang gustong estilo ng bata sa kaniyang buhok?
Iguhit ang bawat gusto niyang estilo ng gupit ng buhok.
Pangkat 3:
Isadula ang pag-uusap ng bata at ng kaniyang tatay.
Tatay: Aba, malaki na pala ang anak ko. Anong gupit

natin ngayon?
PY
Bata: Gusto ko po __________.
Tatay: __________.
O
Bata: __________. Salamat po, Tatay!
C
Pangkat 4: Paghambingin
D
Iguhit ang hitsura ng gupit ng bata noon at ngayon.

Magsulat ng pangungusap tungkol sa iginuhit:
E
Gupit ng Bata Noon Gupit ng Bata Ngayon

EP
D
Noon, ang gupit ng bata Ngayon, ang gupit ng bata

ay ______________. ay ________________.
________________. __________________.
a. Ano ang palaging tanong ng barbero sa kaniyang mga parokyano?

Pangkat 1, isadula.
b. Bakit gustong-gusto ng mga parokyano niya ang barbero?
c. Sino ang hindi nagkakagusto sa gupit ng barbero? Bakit?

Pangkat 2, ipakita ang iginuhit ninyong estilo ng buhok ng bata.
TALAAN d. Kung kayo ang bata sa kuwento, magugustuhan ba ninyo ang gupit
niya? Bakit?
e. Ano-ano ang naisip ng bata na estilo ng kaniyang buhok?

Pangkat 3, ipakita ang iba’t ibang drowing ng estilo ng
buhok.
f. May nagustuhan ba kayo sa mga estilong gusto niya?
g. Ano ang gupit ng bata nang malaki na siya?
h. Ano ang pagkakaiba ng gupit ng bata noong maliit pa siya at nang

malaki na siya? Pangkat 4, ipakita ang inyong paghahambing.
i. Bakit kaya nag-iba ang estilo ng gupit ng tatay sa anak niya

sa katapusan ng kuwento?
j. Ano kaya ang naramdaman ng bata?
k. Kung kayo, ano ang mararamdaman ninyo? Bakit?
PY
Magsusulat tayo ng isang talata tungkol sa tatay ng bata na isang barbero.
Talakayin natin ang mga gabay sa pagsulat ng talata:
O
Mga Gabay sa Pagsusulat:
(1) Isulat ang pamagat ng kuwento. Alalahanin: Ang

C
mahahalagang salita ay nag-uumpisa sa malaking letra.
(2) Nakapasok ang unang pangungusap ng talata.

D
(3) May margin sa kanan at kaliwang bahagi.

E
(4) May bantas ang bawat katapusan ng pangungusap.

EP
(1) _______________
(2) ______________________________.
(3) __________________________________. (3)
D
_______________________________. (4)
ARAW
1 PAGSASANAY
3 Ngayon, isipin ang isusulat ninyong talata tungkol sa inyong tatay.
Ano ang maaaring pamagat ng inyong talata?
Sige, puwedeng “Ang Aking Tatay.”
Ano ang maaaring isulat na unang pangungusap?
YUNIT 3 ARALIN 23
Tama! Puwedeng sabihing “Ang aking tatay ay isang magaling na ____.” TALAAN
Bakit nasabi mong siya ay magaling?
Sige, maaaring sabihing: “Lahat ng parokyano niya ay __________.”
Ipagpatuloy ninyo ang pagsulat ng inyong talata. BRIDGING

Magbalik-aral sa mekaniks ng
pagsulat na ginawa sa MT.
2 PAGSUSURI SA ISINULAT NA TALATA
Tingnan ang sinulat ninyong talata.
a. Nag-uumpisa ba sa malaking letra ang mahahalagang salita

sa pamagat?
b. Nakapasok ba ang unang pangungusap ng talata?
c. May margin ba sa kanan at kaliwang bahagi ng talata?
PY
d. May angkop na bantas ba ang katapusan ng bawat
pangungusap?
O
Takdang Aralin: Isulat nang maayos ang inyong talata sa isang
malinis na papel at babasahin ito sa klase bukas.
C
D
ARAW
E
1 PAGBABALIK-ARAL
EP
Magbigay ng pangungusap tungkol sa ginawa ninyo kahapon, kagabi,

noong Linggo, noong Pasko, noong bakasyon.
4
D
Ano ang ginamit ninyong pandiwa?
2 PAGLALAHAD
Basahin ang mga pangungusap:
a. Tuwing umaga, naghahanda si Tatay ng mga gamit niya

sa barberya.
b. Naggugupit siya ng buhok ng mga parokyano araw-araw.
c. Tuwing hapon, naglalaro kaming magkakapatid.
d. Naglilinis din kami ng barberya pagkatapos maglaro.
e. Tuwing gabi, nagbabasa si Tatay ng kuwento sa aming

magkakapatid.
TALAAN
Pakinggan ang mga tanong ko. Guhitan ang sagot sa tanong na “Anong
ginagawa?” Bilugan ang sagot sa tanong na “Kailan ginagawa?”
a. Sa unang pangungusap, anong ginagawa ni Tatay sa barberya?

Kailan niya ito ginagawa?
PAALALA SA GURO b. Anong ginagawa ni Tatay sa mga parokyano? Kailan niya ito
ginagawa?
Bukod sa pagguhit at
pagbilog, maaaring ipasulat c. Anong ginagawa ng magkakapatid ? Kailan nila ito ginagawa?
agad ang sagot ng mag-aaral.
d. Anong ginagawa ng magkakapatid sa barberya?
Kailan nila ito ginagawa?
e. Anong ginagawa ni Tatay sa magkakapatid? Kailan niya ito

ginagawa?
PY
Basahin natin ang mga sagot ninyo:
Anong ginagawa? Kailan ginagawa?

O
(1) naghahanda tuwing umaga
(2) naggugupit araw-araw
C
(3) naglalaro tuwing hapon
(4) naglilinis tuwing hapon
pagkatapos maglaro
D
(5) nagkukuwento tuwing gabi

E
Itanong:
EP
Anong tawag sa mga salita sa unang bahagi ng talaan?
Tama! Pandiwa ang tawag sa mga ito. Ano naman ang tawag
sa kaliwang bahagi ng talaan?
D
Kapag ginagawa ang kilos tuwing umaga, araw-araw, tuwing hapon,

at tuwing gabi, tinatawag natin ang mga ito na pandiwang
pangkasalukuyan. Kasalukuyang ginagawa ang kilos.
Anong napapansin ninyo sa mga pandiwang pangkasalukuyan?
Anong idinagdag sa pandiwang handa, gupit, laro, at linis

sa kuwento?
Tama! Nag-uumpisa ang mga ito sa nag- at inuulit ang unang

pantig ng pandiwa.
4 PAGSASANAY
Piliin ang tamang pandiwang pangkasalukuyan. Guhitan ang salita

o lupon ng mga salita na nagsasabi kung kailan ginawa ang kilos:
YUNIT 3 ARALIN 23
a. Tuwing umaga, (nagwalis, nagwawalis) ng bakuran si Nanay. TALAAN
b. (Naghanda, naghahanda) si Tatay ng masarap na almusal

araw-araw.
c. Tuwing Linggo, sabay-sabay kaming (nagsimba, nagsisimba).
d. (Nag-aral, nag-aaral) kami ng aming mga aralin tuwing gabi.
e. (Naligo, naliligo) ako araw-araw pagkagising ko.
Takdang-Aralin: Gumawa ng limang pangungusap tungkol sa

inyong ginagawa araw-araw.
ARAW
1 PAGBABALIK-ARAL
PY
Isulat ang angkop na pandiwa sa patlang. Gamitin ang mga
salitang-ugat sa umpisa ng pangungusap:
O 5
(lakad) a. Araw-araw, __________ ang mga bata patungo
sa paaralan.
C
(aral) b. ___________ ako ng aming aralin tuwing gabi.
(linis) c. Tuwing hapon, ___________ ang aming diyanitor
D
ng mga silid-aralan.
E
(sulat) d. ___________ ang guro sa pisara araw-araw.

EP
(basa) e. Si Lolo ay ___________ ng diyaryo tuwing umaga.

D
2 PAGSASANAY
PAALALA SA GURO
Basahin ang sumusunod na pandiwang pangkasalukuyan. Gumawa ng
pangungusap sa bawat isa: Dapat ipaliwanag ng guro
ang kahulugan ng lahat ng
a. nagwawalis d. nagpupunas salitang nababasa ng mga
b. namamalengke e. naghuhugas mag-aaral para maging bahagi
c. nagpipinta ito ng kaniyang talasalitaan.
3 PAGSULAT NG TALATA
Gumawa ng isang maikling talata tungkol sa ginagawa mo tuwing

Sabado. Maaaring gamitin ang ilan sa sumusunod na pandiwang
pangkasalukuyan:
TALAAN
a. naglilinis f. nagwawalis
b. tumutulong g. nagsusulat
c. nagbabasa h. nag-aaral
d. naglalaro i. kumakain
e. natutulog j. nagpupunas
4 PAGBUO NG MGA BAGONG SALITA
Pag-aralan ang mga salita sa talaan:
Mga Salita Mga Nabuong Salita

bayan bayani
payo payong
pato patok
PY
kamot kamote
saya sayaw
O
Basahin ang mga salita sa kaliwang bahagi ng talaan.
Basahin naman ang mga nabuong salita sa kanang bahagi ng talaan.

C
Paano nakabubuo ng mga bagong salita?
D
Tama! Nagdadagdag ng isang letra o mga letra sa katapusan ng salita.
Basahin nga natin ang mga nabuong salita.

E
Tandaan, para makabuo ng bagong salita, maaaring dagdagan ng letra ang

EP
salita.
D
5 PAGSASANAY
Dagdagan ng isang letra ang bawat salita upang makabuo ng bagong salita:
a. bati __________ f. bao __________

b. hati __________ g. kapa __________
c. dila __________ h. dala __________
d. pato __________ i. pala __________
e. binat __________ j. laso __________
YUNIT 3 ARALIN 23
TALAAN
6 PAGSULAT NG MGA PARIRALA

NANG KABIT-KABIT
Gayahin sa kuwaderno ang sumusunod na parirala:
a. mga parokyano
b. magandang estilo
c. paboritong barbero
d. ang gusto kong gupit
PY
O
C
E D
EP
D
YUNIT 3 ARALIN 24
ARALIN
24
GABAY SA PAGTUTURO
IKALAWANG BAITANG
FILIPINO
PY
O
C
TEMA: MGA KAWILI-WILING POOK SA PAMAYANAN

D
READ ALOUD STORY: ANONG GUPIT NATIN NGAYON?

E

EP
D

FILIPINO
YUNIT 3, ARALIN 24
Tema: Mga Kawili-wiling Pook sa Pamayanan

Read Aloud Story: Anong Gupit Natin Ngayon?
(Kuwento ni Russell Molina at Guhit ni Hubert Fucio)
TA • F2TA-0a-j-2
Araw
PS • F2PS-IIIa-g-5.3 • Pagtalakay sa kawili-wiling lugar sa
Nakasasali sa isang usapan pamayanan
PY
tungkol sa mga kawili-wiling lugar
sa pamayanan
TA • F2TA-0a-j-3 • Leveled Reader: Sorpresa Kay Lola
Nababasa ang mga parirala nang may
O
• Paghawan ng Balakid: tanggapan
tamang ekspresyon
ng koreo, kartero, nalalanta
TA • F2TA-0a-j-3; F2PB-IIId-3.1.11
C
1
PB
D

tungkol dito
E
AL • F2AL-IIIb-1.2 • Pagbigay ng nilalaman ng aklat

Nasasabi ang laman ng aklat batay sa pamagat
EP
batay sa pamagat
• Pagbasa ng Leveled Reader
PB • F2PB-IIId-3.1.11
Nababasa nang mag-isa ang Leveled • Pagbabaybay
D

• Pagsulat ng mensahe sa kard
2 tungkol dito
PU • F2PY-IIIb-j-2.3
sa Leveled Reader
KM • F2KM-IIIi-3.1; F2KM-IIIbce-3.2
Nakagagawa ng kard at nakasusulat
ng mensahe
WG • Nagagamit ang angkop na pandiwa, • Pandiwang pangnagdaan
pangnagdaan, o pangkasalukuyan at pangkasalukuyan
3 ayon sa isinasaad na time signal*

YUNIT 3 ARALIN 24

• Pagpapakita at paghikayat sa mga mag-aaral o nakitang patalastas
na pag-usapan ang isang patalastas
PY
• Ipabasa ang mga salita at parirala • Pagbasa ng mga parirala
na matatagpuan sa Leveled Reader
O
• Pagbigay ng kahulugan ng mga salita
• Ipaliwanag ang kahulugan ng mahihirap
• Pagbasa ng magkaparehang mag-aaral
C
na salita
ng Leveled Reader
• Ipababasa sa magkapareha ang Leveled Reader
• Pagsagot sa mga tanong tungkol sa binasa
E D
• Ipabasa ang Leveled Reader nang isahan • Pagbasa nang mag-isa ng Leveled Reader
EP
• Ipasagot ang pagsasanay tungkol dito • Pagsagot sa pagsasanay
• Sisipiin ang ilang salita sa teksto • Pagbabaybay ng mga salita

D
• Paghikayat sa mga mag-aaral na gumawa • Paggawa ng kard

ng kard
• Pagbalik-aral sa mga pandiwang pangnagdaan • Pagsagot sa mga pagsasanay tungkol sa

wastong pandiwa ayon sa nakasaad
• Pagtalakay sa mga pandiwang pangkasalukuyan
na time signal
• Paggamit ng wastong anyo ng pandiwa
batay sa time signal

KP • F2KP-IIIj-6 • Pagbuo ng bagong salita
Nakabubuo ng bagong salita sa
pamamagitan ng pagpapalit ng letra,
pagdadagdag, o pagbabawas ng letra
4
PT • F2PT-IIIa-e-2.2
Napagyayaman ang talasalitaan
sa pamamagitan ng pagbuo
ng mga bagong salita
EP • F2EP-IIIe-1.1 • Pagsunod-sunod ng mga salita
Napagsusunod-sunod ang mga salita batay sa alpabetong Filipino
batay sa alpabetong Filipino: unang
dalawang letra ng salita
5
PU • F2PU-IIIe-g-3.2
na may tamang laki at layo
sa isa’t isa ang mga salita
PY
O
C
E D
EP
D
YUNIT 3 ARALIN 24

• Talakayin ang iba’t ibang paraan ng pagbubuo • Pagsagot sa mga pagsasanay tungkol sa
ng bagong salita at ang ibig sabihin ng mga pagbubuo ng bagong salita sa pamamagitan ng
nabuong bagong salita pagpapalit, pagdagdag, o pagbawas ng letra o
tunog
• Pagbibigay ng kahulugan sa mga nabuong salita
• Ipaalala ang pagsunod-sunod ng mga salita • Pagsunod-sunod sa mga salita batay sa

batay sa unang letra ng alpabeto alpabeto hanggang sa ikalawang letra
• Ipapasunod-sunod ang mga salita na pareho • Pagsulat nang kabit-kabit na may tamang laki
ang umpisang letra batay sa ikalawang letra at layo
• Magpasulat nang kabit-kabit na may

tamang laki at layo
PY
O
C
E D
EP
D
TALAAN
ARAW
ARAW-
1 PAGKANTA
ARAW Sanayin ang mga mag-aaral sa pag-awit nang sabay-sabay.

Hayaan ang mga mag-aaral na magpakilala ng awit na kanilang nais.
2 PAGLALAHAD TUNGKOL SA KAWILI-WILING

LUGAR SA PAMAYANAN
Maaaring gamitin ang sumusunod na halimbawa sa paglalahad.
Ang Kawili-wiling Lugar sa Aming Pamayanan

Ang isang lugar sa aming pamayanan na itinuturing kong
kawili-wili ay ang ______________________________.
PY
Mayroon itong _______________________________.
Ang mga bata ay tuwang-tuwang pumunta rito dahil
__________________________________________.
O
C
D
ARAW
1
E
PAGBASA NG MGA PARIRALA
1
EP
Basahin ang sumusunod na parirala:
a. padalhan ng sorpresa d. sa probinsiya

D
b. tatanggapin ng kartero e. nalalantang mga halaman

c. pangkulay at papel f. tanggapan ng koreo
a. tanggapan ng koreo
Magpapadala si Nanay ng sulat sa kapatid niya sa probinsiya.

Pumunta siya sa tanggapan ng koreo. Pumupunta ang mga tao
sa tanggapan ng koreo kapag may __________.
(a) ipadadala silang sulat o bagay sa ibang lugar

(b) tatawagan sila ng nasa ibang lugar
(c) may hinahanap silang tao
YUNIT 3 ARALIN 24
b. kartero TALAAN
May padalang sulat si Tiya Myrna sa ate ko. Ibinigay ito ng kartero
sa ate ko. Ang kartero ay __________.
(a) tagagawa ng sulat

(b) tagahatid ng sulat
(c) tagakuha ng sulat
c. nalalanta
Dahil sa init ng panahon, nalalanta ang mga halaman ni Lola.

Kapag nalalanta ang halaman, ito ay ___________________.
(a) lumalaki
(b) natutuyo
(c) tumataba
3 PAGGANYAK
PY
Kunwari nasa probinsiya ang lola ninyo at gusto ninyong padalhan
ng sorpresa. Ano ang naiisip ninyong ipadala sa kaniya?
O
C
D
Ano ang naisip ni Tope na ipadadalang sorpresa sa kaniyang lola?

E
5 PAALALA SA GURO
EP
PICTURE WALK
Maaaring pagtabihin ang
mag-aaral na magaling nang
Tingnan ang pabalat ng babasahin ninyong aklat.
D
magbasa at ang hindi pa

Basahin ang pamagat. masyadong nakababasa para
matulungan ang huli.
Basahin ang may-akda at tagaguhit ng aklat.
Ano ang masasabi ninyo tungkol sa mga guhit sa bawat pahina ng

PAALALA SA GURO
aklat?
Sikaping mapakinggang
magbasa ang bawat
mag-aaral, lalo na iyong
BAWAT PARES NG MAG-AARAL mabagal pang magbasa.
Maaaring balikan ang pagbasa
ng mga parirala bago basahin
Babasahin nang magkatabi ang kuwento. ang buong kuwento.
Maaaring basahin nang katamtamang lakas ng boses.
TALAAN
Sorpresa Kay Lola
“Gusto kong padalhan ng sorpresa si Lola
1 sa probinsiya,” sabi ni Tope kay Nanay. “Anong
sorpresa ang ipadadala mo?” tanong ni Nanay.
“Malamang nami-miss na ni Lola si Ming. Puwede
2
bang ipadala natin si Ming?” tanong ni Tope.
“Hindi tatanggapin ng kartero si Ming.
3 Hindi maaaring magpadala ng hayop. Mag-isip ka pa
ng ibang sorpresa,” sabi ni Nanay.
“Malamang nami-miss na ni Lola ang mga halaman
4 niya. Puwede ba nating ipadala ang mga halaman
niya?” tanong ni Tope.
“Hindi rin tatangapin ng kartero ang mga halaman
5 dahil nalalanta ang mga ito. Mag-isip ka pa ng ibang
sorpresa,” sabi ni Nanay.
“Hmmm… gawan ko kaya siya ng kard?” sabi ni
6
Tope, sabay kuha ng pangkulay at papel.
PY
“Siguradong masosorpresa at matutuwa si Lola sa
gawa mong kard. At sigurado akong hindi iyan
7 tatanggihan ng kartero,” sabi ni Nanay.
O
Noong hapon ding iyon, isinama si Tope ng kaniyang
Nanay sa tanggapan ng koreo.
C
Masayang-masaya si Lola nang makuha niya
8
ang sorpresang galing kay Tope!
D
7
E
PAGTALAKAY SA KUWENTO
EP
Binasa ba ninyong mabuti ang kuwento? Makinig sa aking mga tanong

at sagutin ang mga ito:
D
a. Ano ang naisip ni Tope na ipadalang sorpresa sa kaniyang lola?
b. Bakit hindi tatanggapin ng tanggapan ng koreo si Ming?
c. Ano ang sunod na naisip ni Tope?

d. Bakit hindi tatanggapin ang halaman?
e. Ano ang ikatlong sorpresang naisip ni Tope?
f. Tatanggapin ba ng kartero ang kard?
g. Anong naramdaman ng lola ni Tope nang matanggap ang

kard?
YUNIT 3 ARALIN 24
TALAAN
ARAW
Kahapon, binasa nang sabayan ng bawat magkatabi ang kuwentong

pinamagatang “Sorpresa Kay Lola.” Ngayon naman, mag-isa ninyong
2
babasahin ang kuwento.
Para mapakinggan ko ang lahat, hahatiin ko kayo sa dalawang pangkat.

Habang nakikinig ako sa pagbabasa ng mga mag-aaral sa Pangkat A,
ang Pangkat B ay gagawa ng kard. Pagkatapos kong pakinggang
magbasa ang mga mag-aaral sa Pangkat A, sila naman ang gagawa ng
kard at ang nasa Pangkat B naman ang pababasahin ko.
Pagbasa nang Isahan Paggawa ng Kard

(Pangkat A) (Pangkat B)
Tatawagin kong isa-isa Kumuha si Tope ng lapis at
ang magbabasa. pangkulay at gumawa ng
kard para sa lola niya.
PY
Gayahin ninyo si Tope.
Gumawa ng kard para sa lola
ninyo. Isulat ang inyong
O
mensahe sa kaliwang bahagi
ng kard at maglagay ng
C
drowing sa kanang bahagi.
PAALALA SA GURO
Pagkatapos ng gawain sa
D
pagsusulat, bigyan ang mga

mag-aaral ng pagkakataon
E
EP
2 PAGSAGOT NG MGA TANONG

D
Punan ang patlang ng tamang sagot. Maaaring isulat sa kuwaderno

ang inyong sagot. Piliin ang sagot sa mga salita sa kahon:
nalalanta hayop kard kartero koreo

PAALALA SA GURO
a. Hindi puwedeng ipadala si Ming sa lola ni Tope dahil bawal Sikaping mapakinggang
ang __________ sa koreo. magbasa ang bawat
b. Hindi rin puwede ang halaman dahil ito ay __________. mag-aaral, lalo na iyong
mabagal pang magbasa.
c. Ang ipinadalang sorpresa ni Tope ay isang __________. Maaaring balikan ang pagbasa
ng mga parirala bago basahin
d. Dinala ni Tope at ng nanay niya ang ipadadala sa lola
ang buong kuwento.
sa tanggapan ng __________.
e. Ibinigay ng _________ sa lola ni Tope ang padala niya.
TALAAN
3 PAGBABAYBAY
Isulat sa inyong kuwaderno (o sa pisara) ang tamang baybay

ng sumusunod na salita:
a. kartero f. probinsiya
b. sorpresa g. masaya
c. halaman h. tatanggapin
d. tanggapan i. tatanggihan
e. koreo j. maaari
ARAW
PY
1 PAGBABALIK-ARAL:
PANDIWANG PANGNAGDAAN
3
O
Punan ang bawat patlang ng pandiwang pangkasalukuyan.
Gamitin ang salitang-ugat na nakasulat bago ang bilang.
C
(ligo) a. __________ ako kaninang umaga.
(handa) b. Noong Linggo, __________ si Nanay ng masarap
D
na tanghalian.
E
(pasok) c. Kahapon __________ si Tiyo Miguel sa opisina.

(dilig) d. __________ si Lola ng mga halaman noong
EP
Sabado.
(walis) e. __________ si Ate Hilda ng bakuran noong
isang linggo.
D
2 PAGLALAHAD:
PANDIWANG PANGKASALUKUYAN
Kunwari ako si Tope. Pakinggan ang sinasabi niya sa bawat pangungusap.

Maaari ninyo akong sabayan sa pagbabasa.
a. Tuwing umaga, dumadaan sa bahay ang kartero.
b. Nagdadala siya ng mga sulat at mga kard sa mga kapitbahay

namin.
c. Nagbabantay ako sa harap ng bahay namin.
d. Binabati ako ng kartero.
e. Tinatanong ko siya kung may padalang sulat si Lola.
YUNIT 3 ARALIN 24
TALAAN
Sagutin ang mga tanong tungkol sa mga pangungusap.
a. Kailan nangyari ang mga sinasabi o ikinukuwento ni Tope?

Bilugan ang salitang tuwing umaga.
b. Sa unang pangungusap, ano ang ginagawa ng kartero?

Guhitan.
c. Sa ikalawang pangungusap, ano ang ginagawa ng kartero?

Guhitan.
d. Sa ikatlong pangungusap, ano ang ginagawa ni Tope? Guhitan.
e. Sa ikaapat na pangungusap, ano ang ginagawa ng kartero?

Guhitan.
f. Sa ikalimang pangungusap, ano ang ginagawa ni Tope?
PY
Guhitan.
Ang mga salitang dumadaan, nagdadala, nagbabantay,

binabati, at tinatanong ay mga pandiwa.
O
Ang mga kilos ay nangyayari sa kasalukuyan, kaya tinatawag itong
C
pandiwang pangkasalukuyan.
Ang kilos ay nangyayari tuwing umaga. Ano-ano pang salita ang nagsasaad
D
na kasalukuyang nangyayari ang kilos?

E
4
EP
PAGSASANAY
Lagyan ng angkop na salita o lupon ng mga salita na nagsasaad kung

D
kailan nangyayari ang kilos:
a. Pumapasok ako sa klase ___________.
b. Nagwawalis si Ate Lilia sa bakuran ___________.
c. Umiinom ako ng gatas __________.
d. Tumatanggap ako ng regalo galing kay Lolo Temio ________.
e. Nagluluto si Nanay ng pansit ___________.
Pangnagdaan o Pangkasalukuyan?
Basahin ang bawat pangungusap. May guhit ang salitang nagsasaad kung
kailan ginawa ang kilos. Bilugan ang salitang kilos o pandiwa at sabihin
kung ito ay pangnagdaan o pangkasalukuyan:
a. Nanood kami ng palatuntunan sa paaralan noong isang linggo.
b. Naglalaro ang mga kaibigan ko sa plasa tuwing hapon.
TALAAN c. Nagluto si Lola Tasing ng bibingka kahapon.
d. Ginagawa ko ang takdang-aralin tuwing gabi.
e. Namitas si Kuya Paulo ng hinog na bayabas noong Sabado.
Basahin ang sumusunod na pangungusap. Guhitan ang mga salita

na nagsasaad kung kailan nangyayari ang kilos o aksiyon.
Bilugan ang tamang pandiwa:
a. Tuwing bakasyon, (binisita, binibisita) namin si Lola Epang.
b. (Naglaro, Naglalaro) kami ni Kuya Melvin sa likod ng bahay

ni Lola tuwing hapon.
c. Noong nakaraang bakasyon, (nagdala, nagdadala) kami

ng mga prutas.
d. (Tinuruan, Tinuturuan) ako ng pinsan ko kung paano

mamingwit noong isang linggo.
PY
e. (Nagluto, Nagluluto) si Lola ng palitaw, ginataan, at suman
tuwing nandoon kami.
O
C
ARAW
1 PAGBABALIK-ARAL:
D
PAGBUO NG BAGONG SALITA
4
E
Noong isang linggo, bumuo tayo ng bagong salita sa pamamagitan ng

EP
pagdagdag ng isang letra o tunog.
Bibigyan ko ng isang salita ang bawat pares ng mag-aaral. Bumuo ng mga

bagong salita sa pamamagitan ng pagdagdag ng letra:
D
Mga Salita:
bayan pulo baka

payo kama basa
pato bata bula
kamot kapa dapa
saya pata tuyo
Ano kaya ang ibig sabihin ng nabuo nating mga salita? Pag-usapan natin.
2 PAGLALAHAD
Basahin naman natin ang mga salita sa kaliwa ng tsart.
Basahin natin ang mga bagong salitang nabuo sa kanan ng tsart.
YUNIT 3 ARALIN 24
TALAAN
balik bali
sagot sago
tuyot tuyo
kapal kapa
kulot kulo
Paano nakabuo ng mga bagong salita?
Tama! Nagbawas tayo ng isang letra. Ano ang ibig sabihin ng mga nabuong
bagong salita?
Basahin natin:
Para makabuo ng bagong salita, maaaring bawasan ng letra

ang salita.
3 PAGSASANAY
PY
Magpaligsahan tayo. Tatawag ako ng dalawang mag-aaral. Paunahan
sa pagbuo ng bagong salita sa pamamagitan ng pagbawas ng letra.
O
a. tawag d. dilat
b. payong e. kulot
C
c. unan f. balon
g. kapa i. tiyak
D
h. kawal j. talong
Basahin natin ang mga salita sa kaliwa ng tsart. Pag-aralan kung paano
E
nabuo ang bawat salita sa kanan ng tsart:

EP
tawa bali
sanga sago
D
unan tuyo
kawal kapa
tigas kulo
Paano nakabuo ng mga bagong salita sa tsart?
May idinagdag bang letra o tunog? May ibinawas bang letra o tunog?
Tama! Pinalitan ang isang letra o tunog sa salita.
Ano ang ibig sabihin ng mga nabuong salita? Pumili ng isang salita
at gamitin ito sa pangungusap.
TALAAN Basahin ang bawat salita sa gitna ng tsart. Basahin ang salita sa kaliwa
na binawasan ng isang letra.
Basahin naman ang salita sa huling kolum na dinagdagan ng isang letra.
Binawasan ng Orihinal Dinagdagan ng

isang letra na salita isang letra
dala dalaw dalawa
pala palay palayo
una unan unano
kawa kawal kawali
pato patol patola
Kunin ang inyong kuwaderno. Bumuo ng bagong salita sa pamamagitan ng

pagdagdag, pagbawas, o pagpalit ng isang letra o tunog:
a. tawa f. kawali
b. kalong g. salita
PY
c. palad h. baso
d. unan i. putol
e. bigas j. halika
O
C
D
ARAW
E
1 PAGBABALIK-ARAL
EP
5 Ano-ano ang maaaring gawin para makabuo ng bagong salita?
Tama, puwedeng magbawas, magdagdag, o magpalit ng isang letra.

D
PAGLALAHAD: PAGBUO NG SALITA

2 SA PAMAMAGITAN NG PAGDAGDAG,
PAGBAWAS, O PAGPALIT NG PANTIG
Puwede ring magdagdag, magbawas, o magpalit ng isang pantig.
Basahin natin ang sumusunod na halimbawa:
A B C
pato – patola palaka – pala balita – salita
kawa – kawali masaya – masa pulot – kulot
YUNIT 3 ARALIN 24
TALAAN
A B C
mani – manika mataba – mata salamin – salakot
kama – kamatis salita – sali bilog – tulog
una – unahan kapatid – kapa puso – laso
a. Sa unang kolum, paano binuo ang mga bagong salita?
b. Sa ikalawang kolum, paano binuo ang mga bagong salita?
c. Sa ikatlong kolum, paano binuo ang mga bagong salita?
Pumili ng isang nabuong salita at gamitin sa pangungusap.
3 PAGSASANAY
Dagdagan ang bawat salita ng isang pantig upang makabuo ng bagong
PY
salita:
a. tawa f. mapa
b. una g. mata
O
c. saya h. laga
d. tuwa i. pala
C
e. hila j. lampa
D
PAGBABALIK-ARAL:
4
E
PAGSUNOD-SUNOD NG MGA SALITA

BATAY SA ALPABETONG FILIPINO
EP
Kantahin natin ang “Alphabet Song.”

D
Paano natin pagsusunod-sunurin ang mga salita batay sa alpabeto?
Basahin ang mga salita sa Kahon A.
Basahin kung paano inayos ang mga salita ayon sa alpabeto sa Kahon B:
A B
(1) sorpresa (1) halaman
(2) kartero (2) kartero
(3) halaman (3) nanay
(4) pangkulay (4) pangkulay
(5) nanay (5) sorpresa
Madaling gawin ang pag-aayos ng mga salita ayon sa alpabeto kapag

magkaiba ang unang letra ng mga salita.
TALAAN
5 PAGLALAHAD
Basahin ang sumusunod na salita:
plato putik presyo

patola pera piraso
Nag-uumpisa sa “p” ang lahat ng salita. Kung pagsusunod-sunorin

ang mga ito ayon sa alpabeto, tingnan ang ikalawang letra.
Ang ikalawang letra ng patola ay “a,” kaya ito ang unang salita.
Alin ang susunod?
Sa salitang pera, ang sunod na letra sa “p” ay “e.” Ito ang susunod
na salita.
Basahin na ang mga salita na nakaayos ayon sa alpabetong Filipino:
PY
a. patola
b. pera
c. piraso
d. plato
O
e. presyo
f. putik
C
Ayusin ang sumusunod na salita ayon sa alpabetong Filipino.
Lagyan ng bilang ang ___ ayon sa pagkasunod-sunod nito:
D
____ blusa
E
____ bahay
____ bote
EP
____ brilyante
____ bukas
____ binata
D
Kopyahin sa kuwaderno ang mga pangungusap:
a. Magpapadala ako ng kard

kay Lola.
b. Pumunta kami sa tanggapan
ng koreo.
c. Natuwa si Lola.
YUNIT 3 ARALIN 25
ARALIN
25
GABAY SA PAGTUTURO
IKALAWANG BAITANG
FILIPINO
PY
O
C
TEMA: MGA PRODUKTO SA AKING PAMAYANAN

D
READ ALOUD STORY: SANDOSENANG SAPATOS

E

EP
D

FILIPINO
YUNIT 3, ARALIN 25
Tema: Mga Produkto sa Aking Pamayanan

Read Aloud Story: Sandosenang Sapatos
(Kuwento ni Luis P. Gatmaitan at Guhit ni Beth Parrocha-Doctolero)
TA • F2TA-0a-j-2
Araw- tungkol sa paaralan
Araw
PS • F2PS-IIIa-g-5.3 • Pagtulong sa kapuwa
Nakasasali sa isang usapan
PY
at nakababahagi tungkol sa
ginawang pagtulong sa kapuwa
PT • F2PT-IIa-j-1.6; F2PT-IIIf-1.8 • Read Aloud Story:
Nakagagamit ng mga pahiwatig
O Sandosenang Sapatos
• Paghawan ng Balakid:
C
sapatero, pulido, malikhain,
ng mga palatandaang kontekstuwal
1 magpasadya, manghang-
(context clues)
mangha, kapansanan
D
PN • F2PN-IIIa-2
Nagagamit ang naunang kaalaman • Pagganyak at pangganyak
E
o karanasan sa pag-unawa na tanong

ng napakinggang teksto
EP
• Pagtalakay sa kuwento
D

(Mga Karagdagang Gawain para sa
ng guro ang kuwento
Multigrade na Klase: Maaaring ang
PL • F2PL-0a-j-5
pangkatang gawain ay hatiin
Nauunawaan ang kahalagahan
sa Baitang 1 at 2.)
ng nilalaman ng panitikan/teksto
2 • F2PL-0a-j-4
Naipakikita ang aktibong pakikilahok
sa usapan at gawaing pampanitikan
PN • F2PN-IIa-I.2
panuto upang maisagawa
ang hinihinging gawain
YUNIT 3 ARALIN 25

• Pag-uusap tungkol sa ginagawang pagtulong
• Paghikayat sa mga mag-aaral na pag-usapan sa kapuwa
ang ginagawa nilang pagtulong sa kapuwa
• Paghawan ng balakid: sapatero, pulido,
PY
malikhain, magpasadya, manghang-
O at paggamit ng mga ito sa pangungusap
mangha, kapansanan
C
• Pagbibigay ng pagganyak at pangganyak at pangganyak na tanong
na tanong
• Pakikinig sa kuwento at pagsagot sa mga
D
• Pagbabasa ng kuwento at pagtatanong tanong ng guro tungkol sa kuwento

E
EP

sa mga bata na magbigay ng angkop na ng kuwentong napapakinggan
D
reaksiyon sa ilang bahagi ng kuwento

• Aktibong pakikilahok sa pangkatang gawain


TA • F2TA-0a-j-1; F2P-IIIb-c-3.1.1 • Pagtalakay sa kuwento
Nakasasagot ng mga tanong tungkol
PN
PL • F2PL-0a-j-5
2 PB • F2PB-IIIf-7
Natutukoy ang suliranin sa nabasa
o napanood na teksto
PN • F2PN-IIIj-12
Nahihinuha ang ilang detalye
na hindi direktang nakasaad
sa kuwentong napakinggan
KM • F2KM-IIIbce-3.2 • Pagsulat ng sariling talata
Nakasusulat ng sariling talatang may
• Paghinuha sa mga detalyeng
wastong baybay, bantas, at gamit
PY
hindi direktang nakasulat
3 ng maliit at malaking letra
PN • F2PN-IIIj-12
Nahihinuha ang detalye ng mga
talata na hindi direktang nakasulat
O
WG • Nakagagamit ng pandiwang • Pandiwang pangnagdaan,
C
pangkasalukuyan, pangnagdaan, pangkasalukuyan, at panghinaharap
at panghinaharap sa pagpapahayag
ng kasalukuyang nararamdaman
D
4 ukol sa narinig o nabasang kuwento*

E
• Nakagagamit ng pandiwang
panghinaharap sa pagpapahayag
EP
ng sariling ideya, balak, o ninanais

gawin*
WG • F2KP-IIIh-1 • Mga salitang may
D
KP F2PY-IIIb-h-2.3 kambal-katinig pl-

PU F2PT-IIIf-1.8
PT Nababasa, naibibigay ang kahulugan,
at nababaybay nang wasto ang mga
salitang nag-uumpisa sa kambal-
5 katinig pl-*
PU • F2PU-Ie-g-3.1
Nakasusulat nang kabit-kabit na
paraan ng mga pangungusap na may
tamang laki at layo sa isa’t isa; malaki
at maliit na letra ng mga salita
YUNIT 3 ARALIN 25

• Pagtalakay sa kuwento at paghikayat • Pagsagot sa mga tanong ng guro tungkol sa
sa mga mag-aaral na ipakita ang ginawa kuwento at pagpapakita ng ginawa ng pangkat
ng kanilang pangkat
• Pagbibigay ng modelo sa gagawing talata • Pagsulat ng talata
• Pagbibigay ng mga detalye para mahinuha • Paghinuha ng mga detalyeng hindi
PY
ng mga mag-aaral ang detalyeng hindi direktang nakasaad
direktang nakasaad
O
• Pagtalakay ng pandiwang pangnagdaan, • Pagsagot sa mga pagsasanay tungkol sa mga
C
pangkasalukuyan, at panghinaharap ayon sa pandiwang pangnagdaan, pangkasalukuyan,
time signal na nagsasaad kung kailan nangyari at panghinaharap
ang kilos
E D
EP
• Pagpapabasa, pagbibigay ng kahulugan, at • Pagbasa, pagbigay ng kahulugan, at pagbaybay

D
pagpapabaybay ng mga salitang may ng mga salitang may kambal-katinig pl-

kambal-katinig pl-
• Pagsulat nang kabit-kabit ng mga pangungusap
• Pagpapasulat nang kabit-kabit ng mga na may tamang laki at layo at may malaki at
pangungusap na may tamang laki at layo at maliit na letra
may malaki at maliit na letra

TALAAN
ARAW
ARAW-
1 PAGBIGKAS NG TULA
ARAW Hikayatin ang mga mag-aaral na sabayang bumigkas ng tula. Maaaring

balikan ang tula mula sa nakaraang aralin.
2 PAGKANTA
Sanayin ang mga mag-aaral sa pag-awit nang sabay-sabay. Hayaan ang

mga mag-aaral na magpakilala ng awit na kanilang nais.
3 PAGSALI SA TALAKAYAN TUNGKOL SA

PRODUKTO SA POOK
PY
Maaaring gamitin ang sumusunod na halimbawa sa paglalahad.
O
Ang Produkto sa Aming Barangay/Bayan
Ang isang produkto sa barangay/bayan namin ay ____
C
______________________________________.
Ginagawa ito ________________________________.
E D
EP
ARAW
D
1 sapatero pulido malikhain magpasadya
Ang kapitbahay namin ay isang sapatero. Nanonood ako habang

gumagawa siya ng mga sapatos. Pulido siyang gumawa. Walang
makikitang nakalihis na tahi. Napakamalikhain din niya. Ang
gaganda ng disenyo ng mga sapatos. Kaya naman maraming pumupunta sa
kaniya upang magpasadya ng sapatos. Gusto nila ng disenyo na walang
kaparis.
a. Ang sapatero ay __________ ng sapatos.
(a) tagagawa
(b) tagatinda
(c) tagabili
b. Pulido ang ginawa ng isang sapatero kapag __________.
YUNIT 3 ARALIN 25
(a) mahal ang ginawa niyang sapatos TALAAN
(b) matagal gawin ang kaniyang mga sapatos

(c) malinis ang pagkagawa ng kaniyang sapatos
c. malikhain
Napakamalikhain ng kaklase ko. Marami siyang naiisip na

magagawang kapaki-pakinabang na bagay galing sa mga karton at
plastik na bote. Kapag malikhain ang isang tao, siya ay __________.
(a) mahusay mag-isip ng orihinal na disenyo

(b) masipag magtrabaho
(c) matulungin sa kapuwa
d. magpasadya
May kasayahan sa amin sa isang buwan. Ang ate ko ang napiling lider
ng banda sa parada. Pumunta siya sa modista para magpasadya
ng gagamiting damit na maganda ang disenyo. Kapag magpapasadya
ng damit ang isang tao, siya ay __________.
PY
(a) bibili ng yari ng damit
(b) hihiram ng gagamiting damit
(c) magpapagawa ng gagamiting damit
O
e. kapansanan
C
Kaklase ko si Roberto. Maiksi ang isa niyang paa kaya nahihirapan
siyang lumakad. Tinutulungan namin siyang umakyat sa hagdan.
D
Hindi hadlang ang kapansanan niya sa pag-aaaral. Kapag ang isang

tao ay may kapansanan, siya ay__________.
E
(a) maysakit na malubha

(b) may pisikal na diperensiya
EP
(c) hindi mahilig pumasok sa paaralan
f. manghang-mangha
D
Ang galing ng madyikero sa perya. Naipapalit niya ang bulaklak sa

isang matabang ibon. Manghang-mangha kami sa nagagawa niya.
Kapag manghang-mangha ang mga tao, sila ay __________.
(a) naiinis
(b) nagugulat
(c) humahanga
Pumili ng isang salitang natutuhan ngayon. Gamitin ito sa

pangungusap. PAALALA SA GURO
Hikayatin ang mga
2
mag-aaral na magbigay ng
PAGGANYAK kanilang palagay o hinuha
batay sa mga nakikita sa
Kunwari magpapasadya kayo ng sapatos. Ano-ano ang katangian na pabalat ng aklat.
gusto ninyo sa ipasasadyang sapatos?
TALAAN
Sa babasahin kong kuwento, sagutin:
Ano-ano ang katangian ng ginagawang sapatos ng tatay ni Karina?
Tingnan ang babasahin kong kuwento.
PAALALA SA GURO Sino ang makababasa ng pamagat?
Huminto pagkabasa sa Basahin ang pangalan ng may-akda ng kuwento.

angkop na pahina at gabayan
ang mga mag-aaral na
PY
gumawa ng sarili nilang Bakit kaya pinamagatan ang kuwentong ito ng Sandosenang Sapatos?
opinyon o hinuha sa
pamamagitan ng pagtatanong. Tingnan ang larawan sa pabalat.
Para kanino kaya ang sandosenang sapatos?

O
C
a. Sino kaya ang nagkukuwento?

D
b. Ano-ano ang katangian ng ginagawang sapatos ng tatay niya?

E
c. Bakit kinaiinggitan si Karina ng mga kaklase niya?

EP
d. Ano ang naramdaman ng mag-anak nang magbuntis uli ang

nanay ni Karina?
e. Ano kaya ang naramdaman ng mag-anak nang makita ang

D
kapansanan ni Susie?
f. Anong uri ng ama ang tatay ni Karina?
g. Bakit nasabi ni Karina na mas magaling ang kanilang kamay

kaysa paa?
h. Bakit kaya ang mga panaginip ni Susie ay tungkol sa sapatos?
i. Para kanino kaya ang mga sapatos sa bodega?
j. Ano kaya ang naramdaman ni Susie nang makita ang mga

sapatos?
YUNIT 3 ARALIN 25
TALAAN
ARAW
1 PANGKATANG GAWAIN
Hahatiin ko kayo sa limang pangkat. Bawat pangkat ay may gagawin: 2

Pangkat 1: Mga Katangian ng Sapatos na Gawa ni Tatay
Ang gawang sapatos ni Tatay ay:

(1) ____________________
(2) ____________________
(3) ____________________
Pangkat 2: Bakit Kaya Walang mga Paa si Susie?
Siguro ____________________.
Baka ____________________.
PY
Palagay ko ___________________.
Ang totoong nangyari ____________________. O

Pangkat 3: Ano ang Naiisip ni Tatay?
C
Kapag ginagawan ako ni Tatay ng sapatos, tumitingin siya kay
Susie. Bakit kaya?
D
Siguro _____________________.
E
Alam ko na! Palagay ko ____________________.

EP
Si Tatay ay ____________________.
Pangkat 4: Ang Pagkakapareho Namin

D
Magaling ang mga kamay namin.
Si Susie ay magaling _____________________.
Si Tatay ay magaling _____________________.
Ako ay magaling _____________________.
Pangkat 5: Mga Panaginip ni Susie
Ang sapatos ko ay _____________________.
Ate, ang sapatos ko ay _____________________.
Kulay _____________________.
TALAAN
a. Ano-ano ang katangian ng ginagawang sapatos ng tatay

ni Karina? Pangkat 1, ipakita nga ang inyong ginawa.
b. Ano ang naramdaman ng mag-anak nang magbuntis si Nanay?
c. Ano ang kapansanan ng anak ni Nanay?
d. Ano-ano ang naisip ng mga taong dahilan ng kapansanan ni Susie?
e. Ano ang totoong sanhi ng kapansanan niya? Pangkat 2, ipakita

ang inyong ginawa.
f. Paano ipinakikita ng tatay at nanay ni Karina ang kanilang

pagmamahal kay Susie?
g. Bakit kaya tumitingin si Tatay sa kuna ni Susie kapag gumagawa

siya ng sapatos ni Karina? Pangkat 3, ipakita ang inyong ginawa.
PY
h. Naging sagabal ba ang kapansanan ni Susie sa paglalaro nilang
magkapatid?
O
i. Ano-ano ang ginagawa nila?
j. Bakit nasabi ni Karina na marami silang pagkakapareho ng kapatid

C
at tatay nila? Pangkat 4, ipakita ang inyong ginawa.
k. Ano-ano ang napapanaginipan ni Susie?

D
l. Ano ang nadiskubre ni Karina nang mamatay ang kaniyang tatay?

E
m. Anong kaugnayan ng mga ginawang sapatos ni Tatay para kay

EP
Susie sa mga panaginip ni Susie?
n. Ano kaya ang ibig ipaabot ng kuwentong ito sa mga mambabasa?

D
3 PAGGAWA NG LIHAM
Gusto ni Susie na magpasalamat sa kaniyang tatay sa ipinakita nitong

pagmamahal sa pamamagitan ng paggawa ng sapatos. Tulungan natin
si Susie.
Salamat po, Tatay!
Mahal kong Tatay,

Salamat po ______________________.
__________________________________.
Nagmamahal,
Susie
YUNIT 3 ARALIN 25
TALAAN
ARAW
1 PAGLALAHAD
May mga mensahe sa kuwento na hindi direktang isinusulat ng

may-akda. Mahihinuha o matutukoy lang ito ng nagbabasa dahil sa
3
ibang detalyeng nakasaad sa kuwento.
Halimbawa:
Sabi ng mga parokyano ni Tatay:
“Paano mo naiisip ang ganyang mga estilo?”
“Siguro dinadalaw ka ng musa ng mga sapatos at suwelas.”
“Parang may madyik ang iyong kamay.”
Detalyeng hindi nakasulat:
PY
Humahanga ang mga parokyano sa gawang sapatos ni Tatay.
Subukin natin ito: O
Pangarap ni Tatay na maging ballet dancer si Susie.
Pero hindi lahat ng pangarap ni Tatay ay natupad.

C
Nagulat kaming lahat nang makita ang bago kong kapatid.

Wala itong paa!
E D
Mahihinuha ng magbabasa na: Hindi na magiging ballet dancer

EP
ang anak ko.
Misis, bakit hindi ninyo subukang i-enrol si Karina sa piano,

o sa painting, o sa banduria class?
D
Hindi yata talaga para sa kaniya ang pagsasayaw.
Hindi tumigil si Tatay sa paglikha ng sapatos para sa akin.

Pero napansin ko, kapag sinusukatan niya ang paa ko,
napapabuntong-hininga siya. Pagkatapos ay titingin sa kuna.
Mahihinuha ng nagbabasa na: ____________________.
Takdang-Aralin: Sasagutin ng bawat pangkat ang pagsasanay

sa p. 336, Kagamitan ng Mag-aaral.
TALAAN
ARAW
1 PAGBABALIK-ARAL
4 Basahin ang mga pangungusap sa Hanay A at Hanay B:
A B
(1) Araw-araw, gumagawa (1) Noong isang linggo,
si Tatay ng sapatos. ang ginawa niya ay
may disenyong bulaklak.
(2) Gabi-gabi, (2) Kagabi, ang kuwento
kinukuwentuhan niya niya ay tungkol sa mga
kami ni Susie. aswang.
(3) Tuwing Sabado, (3) Noong Sabado,
namamasyal kami sa sa parke kami pumunta.
magagandang pook.
(4) Dumadalaw kami sa (4) Noong Mayo,
PY
mga kamag-anak tuwing dumalaw kami sa Lola
bakasyon. Carmen namin.
O
Sa Tsart A, ano ang pandiwa sa bawat pangungusap? Kailan ginagawa
ang bawat salitang kilos?
C
Sa Tsart B, ano ang pandiwa sa bawat pangungusap? Kailan ginawa
ang bawat salitang kilos?
D
2 PAGLALAHAD:
E
PANDIWANG PANGHINAHARAP
EP
Basahin ang sumusunod na maikling talata:
Sa Sabado, pupunta kaming mag-anak sa parke. Aalis kami nang maaga.

D
Bibili kami ni Susie ng mga lobo. Tutulong ako kay Nanay

sa paghahanda ng kakainan namin.
Kakain ako ng baon naming piniritong manok, lumpia, at pansit.

Tatakbo ako sa malawak na parke.
3 PAGTUTURO
a. Kailan pupunta ang mag-anak sa parke?
b. Ano-ano ang gagawin nina Karina at Susie?
c. Ano ang gagawin ni Karina habang naghahanda ng kakainan

ang nanay niya?
YUNIT 3 ARALIN 25
d. Ano ang gagawin niya sa baon nilang piniritong manok, TALAAN

lumpia, at pansit?
Basahin ang mga salitang kilos na may guhit: pupunta, bibili,

tutulong, kakain, at tatakbo.
Kailan gagawin ang mga salitang kilos na ito?
Ang mga aksiyon ay gagawin pa lang sa Sabado. Ang tawag sa mga

pandiwa na nagsasaad na gagawin pa lang ang aksiyon o kilos ay
pandiwang panghinaharap.
Ang mga pandiwang ginamit ay galing sa salitang-ugat na punta, alis,

bili, tulong, kain, at takbo.
Ano ang idinagdag sa mga salitang-ugat para makabuo ng pandiwang

panghinaharap?
Tama! Inulit ang unang pantig ng salitang-ugat.
4
PY
PAGSASANAY 1 O
Basahin ang pag-uusap ng magkapatid na Dina at Leonor. Guhitan
ang mga pandiwang panghinaharap.
C
Dina: “Ate, sa Linggo magsisimba tayo nang maaga,”

sabi ko kay Ate Linda.
D
Leonor: “Oo. Pagkagaling sa simbahan, maglilinis tayo

E
sa halamanan,” sabi ni Ate Linda.

EP
Dina: “Magwawalis ako ng mga tuyong dahon.”
Leonor: “Sige. Magtatanim naman ako ng mga halamang

namumulaklak,” sabi ni Ate.
D
Nanay: “Ang babait ng mga anak ko. Magluluto ako ng paborito

ninyong adobong manok.”
5 PAGSASANAY 2
Basahin ang mga pangungusap. Guhitan ang mga salitang

nagsasaad kung kailan naganap ang aksiyon. Isulat ang pandiwang
panghinaharap:
(gawa) a. __________ siya ng saranggola sa Linggo.

(pitas) b. __________ siya ng magandang bulaklak sa
halamanan bukas ng hapon.
TALAAN
(dalaw) c. __________ kami ng mga pinsan ko sa Linggo.
(tikim) d. __________ ako ni Ate Cecile ng iniluto niyang
bibingka mamayang gabi.
(tawag) e. __________ daw si Papa sa amin bukas.
6 INDIBIDWAL NA PAGSASANAY
Isulat sa kuwaderno ang angkop na pandiwang panghinaharap.
(kanta) a. __________ si Lorena sa palatuntunan

sa isang linggo.
(ani) b. __________ ng maraming gulay si Mang Isko
sa susunod na buwan.
(guhit) c. __________ si Kuya Arnold ng magagandang
PY
tanawin sa Biyernes.
(tingnan) d. ___________ ni Ginang Cruz ang ginawa ni Kuya
Arnold sa Sabado.
(bisita)
O
e. ___________ sina Tiyo Paulo at Tiya Sally sa amin
sa susunod na buwan.
C
Takdang-Aralin: Magsulat ng pangungusap para sa sumusunod
na pandiwa. Isulat kung kailan naganap ang aksiyon:
D
a. turuan b. sasayaw c. kakanta d. tatakbo

E
EP
D
ARAW
1 KAMBAL-KATINIG PL-
5 Basahin ang mga parirala:
a. ang hapag-kainan e. ang platera

b. plastik na gamit f. ang plorera
c. ang plantsa g. tumapak sa upuan
d. gusot na kurtina h. maligayang pagdating
Basahin ang kuwento.
“Paghahanda sa Pagdating ng mga Bisita”
Darating ang Tiyo Placido at Tiya Clara ni Flora. Galing sila sa

Canada. Ang plano nila ay tumuloy sa mag-anak na Plaso.
YUNIT 3 ARALIN 25
TALAAN
Abala ang mag-anak sa paghahanda sa kanilang pagdating.
“Magluluto ako,” sabi ni Nanay sa mga anak niya.
“Aayusin ko na po ang hapag-kainan,” sabi ni Flora.

Binuksan niya ang platera. Inilabas niya ang magagandang
plato, baso, bandehado, tasa, at platito. “Ayaw kong gumamit
ng mga plastik na gamit,” sabi niya.
“Ate, ako na ang maglilinis sa salas,” sabi ni Bles.

“Pakikintabin ko ang sahig. Lalagyan ko ng mga bulaklak ang
plorera.” “Hoy, Pluto,” ang sigaw ni Bless sa aso nila. “Huwag
kang tumapak sa upuan.”
“Ay, gusot pala ang kurtina,” sabi ni Bles. “Nasaan ang

plantsa natin? Paplantsahin ko ito.”
“Ate, tingnan mo ang ginawa kong plakard,” sabi ni Bert.

“Basahin mo ang nakalagay.”
PY
Maligayang pagdating, Tiyo Placido at Tiya Clara!
“Ang babait naman ng mga anak ko,” sabi ni Nanay.

“At ang sisipag pa.”
O
Sagutin ang sumusunod na tanong:
C
a. Sino-sino ang darating?
D
b. Ano-ano ang gagawing paghahanda ng mag-anak na Plaso?
c. Ano ang gagawin ni Nanay?

E
d. Ano ang gagawin nina Clara at Bles?

EP
e. Ano ang ginawa ni Bert?
f. Ano ang masasabi mo sa mag-anak na Plaso?

D
2 MGA SALITANG MAY KAMBAL-KATINIG PL-
Basahin ang mga salita sa kahon.
plato Placido plantsa

platito Plaso plorera
plantera Pluto plakard
plano plantsahin
Ano ang napapansin ninyo sa mga salita?
Tama! Ang mga salita ay nag-uumpisa sa kambal-katinig pl-. Bigkasin

nang maayos ang pl-.
Punan ng salita galing sa tsart ang sumusunod na pangungusap:
TALAAN a. Nilalagyan ng bulaklak ang __________.
b. Kailangan ang __________ para maalis ang gusot ng mga

damit.
c. Ang __________ ay lalagyan ng mga kasangkapan gaya ng

plato, baso, at bandehado.
d. May nakasulat na pagbati ang isang __________.
e. Ang __________ ay parang isang maliit na plato.
3 PAGBABAYBAY
Isulat sa kuwaderno ang ididikta kong mga salita:
a. plato e. plakard
b. plantsa f. plantsahin
PY
c. plorera g. platito
d. plantera O h. plano
Buksan ang inyong Kagamitan ng Mag-aaral, p. 311. Basahin ang

mga salita. Gumawa ng pangungusap tungkol sa mga ito.
C
Takdang-Aralin: Pumili ng limang salita na may kambal-katinig pl-.

D
Gamitin ang mga ito sa pangungusap.

E
4
EP
Kopyahin sa kuwaderno:
D
a. Sapatero si Tatay.
b. Ako si Karina.
c. Kapatid ko si Susie.
d. Darating ang Tiyo Placido
at Tiya Clara.
e. “Lalagyan ko ng bulaklak
ang plorera,” sabi ni Bles.
YUNIT 3 ARALIN 26
ARALIN
26
GABAY SA PAGTUTURO
IKALAWANG BAITANG
FILIPINO
PY
O
C
TEMA: MGA PRODUKTO SA AKING PAMAYANAN

D
READ ALOUD STORY: SANDOSENANG SAPATOS

E
LEVELED READER: ANG MERYENDA

EP
D

FILIPINO
YUNIT 3, ARALIN 26
Tema: Mga Produkto sa Aking Pamayanan

Read Aloud Story: Sandosenang Sapatos
(Kuwento ni Luis P. Gatmaitan at Guhit ni Beth Parrocha-Doctolero)
Leveled Reader: Ang Meryenda (Kuwento ni Ani Rosa Almario at Guhit ni Rea Diwata Mendoza)
TA • F2TA-0a-j-2 • Awit: Mga pamilyar na awitin
Araw- Nakasasali sa pagbigkas ng tula tungkol sa pamayanan
Araw at pagkanta ng mga awitin
PS • F2PS-IIIa-g-5.3 • Pagtalakay sa paboritong
Nakasasali sa isang usapan tungkol meryenda
sa mga paboritong meryenda
PY
TA • F2TA-0a-j-3 • Leveled Reader: Ang Meryenda
Nababasa ang mga parirala
• Paghawan ng Balakid: pinatakal,
bistay, molde
1 PB • F2PB-IIId-3.1.11
O
Nakababasa ng Leveled Reader • Pagbasa nang magkapareha
at nasasagot ang mga tanong ng Leveled Reader
C
tungkol dito
D

batay sa pamagat
E
PB • F2PB-IIIa-1; F2PB-IIId-3.1.11
EP
2
tungkol dito
KM • F2KM-IIIbce-3.2; F2PY-IIIb-j-2.2
D

PU
sa Leveled Reader
KM • F2KM-IIIbce-3.2 • Pagsulat ng recipe
Nakagagawa ng recipe tungkol sa
• Kuwento: “Masayang Bakasyon”
masarap na meryenda
PB • F2PB-IIIi-11; F2TA-0a-j-3 • Sanhi at bunga
Nababasa nang malakas ang isang
3 TA
kuwento at nakasasali sa talakayan
tungkol sa binasa
• F2PB-IIIg-6
Napag-uugnay ang sanhi at bunga ng
mga pangyayari sa binasang teksto
YUNIT 3 ARALIN 26

• Pag-uusap tungkol sa paboritong meryenda
• Pagpapakita at paghikayat sa mga mag-aaral
na pag-usapan ang paboritong meryenda
PY
• Pagpabasa ng mga salita at parirala • Pagbasa ng mga parirala
• Pagpapaliwanag ng kahulugan ng mahihirap
O
na salita
ng Leveled Reader
• Pagpabasa sa magkapareha ng Leveled Reader
C
• Pagpabasa ng Leveled Reader nang isahan • Pagbasa nang mag-isa ng Leveled Reader
D
• Pagpapasagot ng pagsasanay tungkol dito • Pagsagot sa pagsasanay

E
• Pagsipi ng ilang salita sa teksto at ipababaybay • Pagbaybay ng mga salita

sa mga mag-aaral
EP
D
• Paghikayat sa mga mag-aaral na gumawa • Paggawa ng recipe

ng recipe
• Pagbasa nang malakas at pagsali sa talakayan
• Paghikayat sa mga mag-aaral na basahin
• Pagbigay ng sanhi at bunga ng mga pangyayari
nang malakas ang isang bahagi ng kuwento
sa binasang kuwento at sa iba pang sitwasyon
at sumali sa talakayan nito
• Pagtalakay ng sanhi at bunga sa binasang

kuwento at sa ibang sitwasyon


KP • F2KP-IIIh-1 • Mga salitang may diptonggong
WG Nabibigkas nang wasto ang mga –ay, –oy, at –uy
diptonggong –ay, –oy, at –uy
PU • F2PY-IIIb-h-2.3
F2KP-IIIh-1
4 KP
F2PT-IIIf-1.8
salitang may diptonggong –ay, –oy,
at –uy
WG • Nagagamit ang pandiwang • Mga pandiwang pangnagdaan,
pangkasalukuyan, pangnagdaan, pangkasalukuyan, at panghinaharap
at panghinaharap sa pagpapahayag
• Pagsulat ng mga pangungusap
ng sariling karanasan*
nang kabit-kabit
5 PU • F2PU-Ie-g-3.1
Nakasusulat nang kabit-kabit
PY
na paraan ng mga pangungusap na
may tamang laki at layo sa isa’t isa;
malaki at maliit na letra ng mga salita
O
C
E D
EP
D
YUNIT 3 ARALIN 26

• Pagpapabasa, pagbibigay ng kahulugan, • Pagbasa, pagbibigay ng kahulugan,
at pagbaybay ng mga salitang at pagbaybay ng mga salitang
may diptonggong –ay, –oy, at –uy may diptonggo –ay, –oy, at –uy
• Pagtalakay ng pandiwang pangnagdaan, • Pagsagot sa mga pagsasanay tungkol sa mga

pangkasalukuyan, at panghinaharap at ang mga pandiwang pangnagdaan, pangkasalukuyan,
time signal na nagsasaad kung kailan ginawa at panghinaharap
ang kilos
• Pagpapasulat nang kabit-kabit na mga na may tamang laki at layo at may malaki
PY
at may malaki at maliit na letra
O
C
E D
EP
D
TALAAN
ARAW
ARAW-
1 PAGBIGKAS NG TULA

2 PAGKANTA

3 PAGSASALAYSAY TUNGKOL SA
PABORITONG MERYENDA
PY
Ano ang paborito ninyong meryenda? Ibahagi sa klase. Maaaring gamitin
ang sumusunod na modelo:
O
Ang Paborito Kong Meryenda
C
_______________ ang paborito kong meryenda.
Ito ay niluluto ni/binibili sa _____________________ .

D
Paborito ko ito dahil __________________________ .

E
EP
ARAW
D
a. ang meryenda e. mga gamit at sangkap

b. pinatakal sa amin f. gata ng niyog
c. tunaw na mantikilya g. harina, asukal, at baking powder
d. pagbistay ng harina h. sa maliliit na molde
e. nagsalit-salit kami i. pinatakal ang mga sangkap
YUNIT 3 ARALIN 26
TALAAN
a. pinatakal
Pinatakal ni Lola ang harina sa supot gamit ang tasa. “Lola, tatlong
tasa po ang harinang nasa supot,” sabi ko pagkatapos takalin ang
harina. Kapag tinakal ang harina, ito ay __________.
(a) hinugasan
(b) tinikman
(c) sinukat
b. bistay
Kunin ang pang __________. Bistayin ang harina.

Alisin ang mga buo-buong harina.
Ipakikita ko sa inyo kung paano ang pagbistay ng harina.
PY
c. molde
Magluluto si Mama ng bibingka. Inilagay niya sa molde

ang mga pinaghalong sangkap.
O
Ito ang halimbawa ng molde.
C
d. steamer
(Magpakita ng drowing ng steamer.)

D
Ang tawag sa lutuang ito ay steamer. Ito ay parang kaserola.

E
May kaparis itong parang mababaw na kaserola. Anong napapansin

ninyo? Tama! May mga butas ito. Kapag magluluto dito sa steamer,
EP
magpapakulo ng tubig dito sa kaserola habang nakalagay ang lulutuing

pagkain dito sa maliit na kaserola na may butas-butas. Paano kaya
naluluto ang pagkain? Tama! Naluluto ang pagkain dahil sa mainit
D
na singaw galing sa kumukulong tubig.
3 PAGGANYAK
Pinag-usapan natin kanina ang paborito ninyong meryenda.
Alam ba ninyo kung paano ito niluluto?
Paano niluluto ni Lola Tinay ang meryenda?
TALAAN
5 PICTURE WALK
Basahin ang pamagat.

BAWAT PARES NG BATA
Babasahin nang magkatabi ang kuwento. Maaaring basahin nang may

katamtamang lakas lang ang boses.
PAALALA SA GURO
PY
Ang Meryenda
Sa susunod na bahagi,
“Pagbasa nang Malakas “Lola Tinay, anong meryenda?” ‘Yan ang lagi naming tanong
1
ng Bawat Pares ng Bata,” ng kapatid ko tuwing hapon.
O
maaaring hatiin ang mga “Malalaman ninyo ang meryenda kung tutulungan ninyo
mag-aaral sa dalawang akong magluto,” sagot ni Lola Tinay sabay ngiti sa aming
2
C
pangkat: pangkat ng dalawa. “Opo, tutulong po kami!” Masaya naman naming
magagaling magbasa at sagot.
pangkat ng nangangailangan Pumunta kami sa kusina. Sari-sari ang gamit at sangkap na
D
3
pa ng gabay ng guro. nakahanda. Pinatakal sa amin ni Lola Tinay ang mga sangkap.
E
Ang sangkap ng puto ay ang sumusunod:

4 na tasa ng bigas 2 ½ tasa ng tubig
EP
2 tasa ng asukal ½ tasa ng tunaw

4 na mantikilya
2 ½ kutsara
D
ng baking powder 1 itlog
2 tasa ng gata ng niyog keso

“Bistayin (sift) ninyo ang harina, asukal, at baking powder.”
5
Nagsalit-salit kami ng kapatid ko sa pagbibistay.
“Ihalo ang mantikilya, gata ng niyog, itlog, at tubig.”
6 Nag-ingat kami sa paglalagay ng iba’t ibang sangkap.
Nakakapagod palang maghalo!
“Ilagay ninyo ang tinimpla ninyo sa maliliit na molde.”
7
Sinundan namin ang ginawa ni Lola Tinay.
Pagkatapos naming isalin ang aming tinimpla sa mga molde
8 ay inilagay namin ito sa steamer. “O, maghintay tayo
ng sampung minuto,” sabi ni Lola Tinay.
Sabik na sabik kami habang naghihintay. At pagkatapos
9 ng sampung minuto ay sinilip namin ang mga molde. Puto!
Puto pala ang niluto namin!
YUNIT 3 ARALIN 26
TALAAN
Ang Meryenda
Kay sarap ng puto. Mas masarap pala ang meryenda
10
kapag tumulong ka sa paggawa nito.
Mga Tanong:
a. Sino ang tutulong sa pagluluto ng meryenda?
b. Ano ang ipinagawa ni Lola Tinay sa magkapatid?
c. Ano-ano ang sangkap ng puto?
d. Ano ang una nilang ginawa sa harina, asukal, at baking

powder?
e. Ano ang niluto nila?
f. Ano ang natutuhan ng magkapatid sa pagtulong sa lola

nila?
PY
Lagyan ng a, b, c, d, e ang pagkasunod-sunod na ginawa ng
magkapatid sa pagluto ng meryenda.
O
_____ Pinabistay ni Lola ang harina, asukal, at baking
powder.
C
_____ Isinalin nila ang mga tinimplang sangkap sa maliliit
na molde.
D
_____ Ilagay ang mga may lamang molde sa steamer.

_____ Tinakal nila ang mga sangkap.
E
_____ Inihalo nila ang mantikilya, gata ng niyog, itlog, at tubig

sa binistay na asukal, harina, at baking powder.
EP
D
ARAW
Kahapon, binasa nang sabayan ng bawat magkatabing mag-aaral

ang kuwentong pinamagatang Ang Meryenda. Ngayon naman,
2
mag-isa ninyong babasahin ang kuwento.
Gaya ng ginawa natin sa mga unang pagbasa ng teksto, hahatiin ko kayo

sa dalawang pangkat: Pangkat A at B. Habang nakikinig ako sa
pagbasa ng Pangkat A, sasagot sa pagsasanay ang Pangkat B. Kapag
natapos na ang pagbabasa ng Pangkat A, sila naman ang sasagot ng
pagsasanay at ang Pangkat B naman ang isa-isa kong pababasahin.
Iikot ako at papakinggan ko ang nagbabasa. Maaari ring may tawagin

akong bata para magbasa nang malakas.
TALAAN
2 PAGSAGOT NG MGA TANONG
Punan ang patlang ng tamang sagot. Maaaring isulat sa kuwaderno

ang sagot ninyo. Piliin ang sagot sa mga salitang nasa kahon:
a. Nagtanong ang magkapatid kung

a. bistayin
ano ang nakahandang __________.
b. Kailangan __________ ang harina,
b. puto
baking powder, at asukal.
c. Ang mga tinimpla nilang sangkap
c. meryenda
ay inilagay sa __________.
d. Ang pagluluto ng meryenda ay
d. molde
tumagal nang __________ minuto.
e. Ang meryenda nila ay masarap na
e. sampung
__________.
PY
3 PAGBABAYBAY O
Isulat ang ididikta kong mga salita sa inyong kuwaderno:
C
(Maaari ding ipasulat muna sa pisara para malaman kung sino
ang nahihirapan pang magbaybay ng mga salita.)
D
a. meryenda f. mantikilya
b. bistayin g. asukal
E
c. tutulong h. harina
d. tinimpla i. minuto
EP
e. niyog j. tumulong
D
YUNIT 3 ARALIN 26
TALAAN
ARAW
1 PAGSULAT NG RECIPE
Balikan ang binasa ninyong teksto. Punan ang recipe: 3

Paggawa ng Puto
Mga Kailangang Sangkap:
(1) __________ (5) __________ PAALALA SA GURO
(2) __________ (6) __________ Maaaring talakayin muna
(3) __________ (7) __________ kung ano ang ibig sabihin
(4) __________ (8) __________ ng recipe. Maaari ding
magpakita ng mga halimbawa
Mga Gagawin: ng recipe.
(1) Magtakal ng _______________.
(2) Bistayin ang _______________.
(3) Ihalo ang _______________.
PY
(4) Ilagay sa _______________.
(5) Ilagay ang molde sa ______________. O
2
C
PAGBASA NG KUWENTO PAALALA SA GURO
D
Basahin ang kuwentong “Masayang Bakasyon,” pp. 321-322 sa pagsusulat, bigyan ang mga
Kagamitan ng Mag-aaral. mag-aaral ng pagkakataon
E
Basahin at sagutin ang mga tanong sa “Sagutin Natin,” p. 322 sa
Kagamitan ng Mag-aaral.
EP
3
D
SANHI AT BUNGA
a. Maraming nakitang malaking puno sa baryo ng Lola nina Bella

at Vico dahil hindi nagpuputol ng kahoy ang mga tao sa baryo.
b. Malinis ang tubig sa batis dahil inaalagaan ito ng mga tagabaryo.
c. Nagustuhan nina Bella at Vico ang baryo nina Lola dahil maganda
at malinis ito.
Mga Tanong:
(1) Bakit maraming malaking puno sa baryo ng lola nina Bella at

Vico?
(2) Bakit malinis ang tubig sa batis?
(3) Bakit nagustuhan nina Bella at Vico ang baryo ng lola nila?
TALAAN Ang sagot ninyo sa mga tanong ko ay tinatawag na sanhi.

Maraming malaking punongkahoy dahil hindi nagpuputol ng kahoy ang
mga taga baryo.
Ano ang sanhi ng pagkakaroon ng malinis na batis?

Inaalagaan ito ng mga tagabaryo.
Ano ang sanhi ng pagkagusto nina Bella at Vico sa baryo?

Maganda at malinis ito.
Isulat ang sanhi at bunga sa bawat pangungusap.
Sanhi Bunga
(1)
(2)
(3)
4 PAGSASANAY
PY
Ibigay ang sanhi ng sumusunod na bunga:
O
a. Marumi ang ilog dahil __________.
b. Maraming nagkalat na basura sa lansangan dahil __________.

C
c. May mga aksidente sa daan dahil __________.
D
Ibigay ang bunga ng sumusunod na sanhi:

E
a. Nag-aral nang mabuti si Karlo para sa pagsusulit.

EP
_______________.
b. Nilinis ng mga tagabarangay ang mga kanal.

_______________.
D
c. Bumagyo nang malakas. _______________.
ARAW
1 PAGSASANAY
4 Basahin ang mga salitang may bilog sa binasang kuwento kahapon:
a. kahoy b. kamay c. gulay
Ano ang pagkakapareho ng mga salita? Tama, nagtatapos sila sa –oy

o –ay.
YUNIT 3 ARALIN 26
Ang tawag sa mga salitang ito na binubuo ng patinig na –ay, –oy, o TALAAN
–uy sa loob ng isang pantig ay diptonggo.
Basahin ang mga salitang may diptonggong nagtatapos sa letrang “y.”
(1) tulay (6) buhay (11) kaway (16) kahoy (21) apoy
(2) palay (7) suklay (12) kaaway (17) daloy (22) sanay
(3) patay (8) bigay (13) baboy (18) amoy (23) away
(4) tatay (9) tunay (14) ukoy (19) anay (24) abay
(5) bahay (10) tinapay (15) unggoy (20) aruy (25) sungay
Bilugan ang pangalan ng salita:
abay kamay
(bahay) bahay (kahoy) kaaway
buhay kahoy
apoy sungay
(apoy) atay (suklay) sanay
PY
aray suklay
unggoy sanay
(unggoy) ukoy (palay) palay
aruy anay
O
C
Isulat sa patlang ang angkop na salitang nagtatapos sa diptonggong
may “y.”
D
a. Tumawid sila sa mahabang _____

para makapunta sa kabilang abay
E
panig ng ilog.
palay
b. Mahilig kumain ng saging ang _____.
EP
c. Nagtatanim ang mga magsasaka tulay

ng _____.
unggoy
d. May dalawang _____ ang kalabaw.
D
e. Ang kapatid kong binata ay sungay

naging _____ sa kasal.

Takdang-Aralin: Pumili ng limang salita na may diptonggong
nagtatapos sa “y.” Gamitin sa pangungusap ang bawat isa.
TALAAN
ARAW
1 PANDIWANG PANGNAGDAAN,
PANGKASALUKUYAN, AT PANGHINAHARAP
5 Basahin ang mga pangungusap. Guhitan ang pandiwa sa bawat

pangungusap.
a. Mamaya maghahanda si Lola ng meryenda.
b. Tutulong kami sa kaniya.
c. Ihahanda namin ang mga sangkap.
d. Tatakalin namin ang asukal.
e. Titikman ko ang meryenda.
Sabihin: Kailan nangyari ang kilos?
Ano-ano ang pandiwa?
PY
Anong tawag natin sa mga pandiwa na gagawin pa lang?
Basahin naman natin ang ginagawa ng sapatero araw-araw:.

O
a. Sinusukatan ko ang paa ng mga parokyano.
C
b. Pinapipili ko sila ng disenyo ng sapatos.
c. Ginugupit ko ang balat na gagawing sapatos.

D
d. Maingat kong tinatahi ang ginupit na balat.

E
e. Ipinasusukat ko sa parokyano ang yari ng sapatos.

EP

D
Anong tawag natin sa mga pandiwang nangyayari sa kasalukuyan?
Basahin naman ang ginawa ng barbero:

a. Inihanda ko ang mga gamit sa paggupit.
b. Maaga kong binuksan ang barberya.
c. Tinanong ko ang parokyano kung ano ang gusto niyang gupit.
d. Maingat ko silang ginupitan.
e. Winalis ko ang mga kalat na ginupit na buhok.
Anong tawag natin sa mga pandiwang nangyari na?
YUNIT 3 ARALIN 26
TALAAN
2 INDIBIDWAL NA PAGSASANAY
Punan ang bawat patlang ng pandiwa ayon sa panahunan nito

(pangnagdaan, pangkasalukuyan, at panghinaharap).
(laro) a. Araw-araw, __________ kami sa parke
(bili) b. Kahapon, __________ kami ng sorbetes.
(kain) c. __________ kami ng tinapay pagkatapos maglaro.

(linis) d. Tuwing umaga, __________ kami ng
kuwarto namin.
(walis) e. Bukas, __________ kami ng bakuran
(bili) f. Tuwing Pasko, __________ si Nanay ng
mga panregalo.
PY
(punas) g. __________ ko ang mga kabinet mamaya.
(dala) h. __________ ako ng payong mamayang gabi.

(uwi) i. __________ si Ramon galing sa Indonesia noong
O
isang linggo.
C
(ulan) j. __________ nang malakas kagabi.
D
Takdang-Aralin: Sumulat ng limang pangungusap na gumagamit

ng mga pandiwa. Pumili ng isa sa sumusunod na paksa:
E
(1) Mga Ginawa Ko Noong Linggo

EP
(2) Ang Gawain Ko sa Bahay Tuwing Sabado
(3) Ang Gagawin Ko Sa Bakasyon

D
Kopyahin sa kuwaderno ang mga pangungusap.
a. Nag-aaral ako araw-araw.

b. Kahapon ginawa ko ang
takdang-aralin sa Araling
Panlipunan.
c. Bukas magbabasa ako
sa silid-aklatan.
YUNIT 3 ARALIN 27
ARALIN
27
GABAY SA PAGTUTURO
IKALAWANG BAITANG
FILIPINO
PY
O
C
TEMA: PAGTULONG SA KAPUWA

D
READ ALOUD STORY: ANG MAHIYAING MANOK

E
LEVELED READER: ANG HANGIN AT ANG SARANGGOLA

EP
D

FILIPINO
YUNIT 3, ARALIN 27
Tema: Pagtulong sa Kapuwa

Read Aloud Story: Ang Mahiyaing Manok
(Kuwento ni Rebecca Añonuevo at Guhit ni Ruben De Jesus)
Leveled Reader: Ang Hangin at ang Saranggola
(Kuwento nina Ani Rosa Almario at Suzanne Simard; Guhit ni Hannah Manaligod)
TA • F2TA-0a-j-2
Araw- tungkol sa paaralan
Araw
PS • F2PS-IIIa-g-5.3 • Pagtulong sa kapuwa
Nakasasali sa isang usapan
PY
at nakababahagi tungkol sa
ginawang pagtulong sa kapuwa
PT • F2PT-IIa-j-1.6; F2PT-IIIf-1.8 • Read Aloud Story:
Nakagagamit ng mga pahiwatig Ang Mahiyaing Manok
O
C
ng mga palatandaang kontekstuwal • Pangganyak na tanong
1 (context clues), o pagpapakita ng
D
mga aktuwal na bagay

PN • F2PN-IIIa-2
E

EP
napakinggang teksto
D

(Mga Karagdagang Gawain
ng guro ang kuwento
para sa Multigrade na Klase:
PL • F2PL-0a-j-5
Maaaring ang pangkatang gawain ay
Nauunawaan ang kahalagahan ng
hatiin sa Baitang 1 at 2.)
nilalaman ng panitikan/teksto
2 • F2PL-0a-j-7
Naibabahagi ang karanasan sa
pagbasa upang makahikayat ng
pagmamahal sa pagbasa ng panitikan
PS • F2PS-IIIa-g-5.3; F2PL-0a-j-4
PL

YUNIT 3 ARALIN 27

• Pag-uusap tungkol sa ginagawang pagtulong
• Paghikayat sa mga mag-aaral na pag-usapan sa kapuwa
ang ginagawa nilang pagtulong sa kapuwa
PY
• Paghawan ng balakid: nagmumukmok, • Pagbibigay ng kahulugan ng mga salita
nalublob sa putik, makalulon, mag-
O
• Pagsagot sa pagganyak at pangganyak
ensayo, ikuskos, iunat, pagtilaok
na tanong
C
• Pagbibigay ng pagganyak na gawain
at pangganyak na tanong
kuwento
D
• Pagbabasa ng kuwento at pagtatanong

E
EP
• Muling pagbabasa ng kuwento at paghikayat sa • Pagbibigay ng angkop na reaksiyon sa bahagi

mga bata na magbigay ng angkop na reaksiyon ng kuwentong napakikinggan
D
sa ilang bahagi ng kuwento



PN • F2PN-IIa-1.2 • Pagtalakay sa kuwento
hinihinging gawain
2 PL • F2PL-0a-j-4
• F2PL-0a-j-5
KM • F2KM-IIIbce-3.2 • Pagsulat ng talaarawan
Nakasusulat ng talaarawan batay sa
• Sanhi at bunga
nasaksihang pangyayari
3
PB • F2PB-IIIg-6
Napag-uugnay ang sanhi at bunga ng
PY
mga pangyayari sa binasang teksto
KP • Nabibigkas nang wasto ang mga • Diptonggong –aw at –iw
WG diptonggong –aw at –iw*
O
PT • F2PT-IIIf-1.8
F2PY-IIIb-h-2.3
PU
C
4 F2KP-IIIh-1
KP Nababasa, naibibigay ang kahulugan,
D
salitang may diptonggong –ay, –oy,

at –uy
E
WG • Naibibigay ang diwa ng payak • Payak na pangungusap

EP
na pangungusap*
PU • F2PU-Ie-g-3.1
5 Nakasusulat nang kabit-kabit
na paraan na may tamang laki at layo
D
sa isa’t isa; malaki at maliit na letra

ng mga salita
YUNIT 3 ARALIN 27

• Pagtalakay sa kuwento at paghikayat • Pagsagot sa mga tanong ng guro tungkol sa
sa mga mag-aaral na ipakita ang ginawa kuwento
ng kanilang pangkat
• Pagbibigay ng modelo sa gagawing talaarawan • Pagsulat ng diary batay sa ipinakitang modelo
• Tatalakayin ang sanhi at bunga sa binasang • Ibibigay ang sanhi at bunga sa mga pangyayari
kuwento at sa ibang sitwasyon sa binasang kuwento at sa iba pang sitwasyon
PY
• Pagpapabasa, pagbibigay ng kahulugan, • Pagbasa, pagbibigay ng kahulugan, at
at pagpapabaybay ng mga salitang may pagbabaybay ng mga salitang may diptonggong
diptonggong –aw at –iw
O –aw at –iw
C
E D
• Tatalakayin ang pagsabi ng diwa ng isang payak • Pagbibigay ng diwa ng payak na pangungusap
EP
na pangungusap
• Magpapasulat nang kabit-kabit ng mga na may tamang laki at layo at may malaki
D

TALAAN
ARAW
ARAW-
1 PAGBIGKAS NG TULA

2 PAGKANTA

3 PAGSASALAYSAY NG GINAWANG
PAGTULONG SA KAPUWA
PY
Maaaring gamitin ang halimbawa ng paglalahad ng ginawang
pagtulong sa kaibigan, kapitbahay, at kaklase.
O
Ang Pagtulong Ko sa Aking __________
C
Tinulungan ko si/sina ___________________________.
D
Na ________________________________________.
_________ ang pakiramdam ko nang makatulong ako.
E
EP
D
ARAW
1 a. nagmumukmok
Hindi pa dumarating ang tatay ni Bitoy. Matagal na siyang

naghihintay kasi maglalaro sila ni Tatay. Nagmumukmok na siya
sa kuwarto. Ang taong nagmumukmok ay __________.
(a) masayang nakikipaglaro

(b) nakikipag-away sa ibang bata
(c) malungkot at gustong mapag-isa
b. nalublob sa putik
Nadapa si Tina sa maputik na daan. Nalublob siya sa putik. Putikan

ang damit at sapatos niya. Kapag nalublob ka sa putik,
ikaw ay __________.
YUNIT 3 ARALIN 27
(a) naglaro sa putik TALAAN

(b) nalubog sa putik
(c) nagtago sa putik
c. nakalulon
Nakalulon ang kapatid ko ng buto ng atis. Kapag nakalulon ka ng

buto ng atis, ikaw ay __________.
(a) nakakita ng buto ng atis

(b) nakakuha ng buto ng atis
(c) nakalunok ng buto ng atis
d. mag-ensayo
Mag-ensayo tayo mamaya ng ating dula-dulaan para maging

maganda ang palabas natin bukas. Kasingkahulugan ng
mag-ensayo ang __________.
(a) mag-aaral
(b) magpapraktis
PY
(c) magpapalabas
e. iunat
O
Iunat mo ang iyong mga braso para makapag-ehersisyo ka.
Ipakita kung paano iunat ang braso.
C
f. ikuskos
Ikuskos mo ang iyong sapatos para maalis ang putik.

D
Kunwari may putik ang sapatos ninyo. Ikuskos ang sapatos

sa basahan.
E
g. pagtilaok
EP
Narinig ko ang pagtilaok ng tandang sa bakuran.

Sino ang makagagaya kung paano ang pagtilaok ng manok?
D
2 PAGGANYAK
Ang lalaking manok ay tinatawag na tandang. Paano ang pagtilaok

ng tandang? Gayahin nga ninyo.
Lahat kaya ng tandang ay marunong tumilaok?
Sa babasahin kong kuwento, sagutin ang sumusunod na tanong:
a. Sino sa mga manok ang hindi marunong tumilaok?
b. Ano ang nararamdaman niya kapag tumitilaok ang ibang manok?
TALAAN
Tingnan ang babasahin kong kuwento.
Sino ang makababasa ng pamagat?
Pag-usapan natin ang nakaguhit sa pabalat ng aklat. Ano ang hitsura ng

mga iginuhit na manok?
a. Ano ang palaging naririnig sa bakuran ni Mang Oca?

Gayahin nga ninyo.
PY
b. Bakit kaya hindi makatilaok si Onyok?
c. Ano ang akala ng iba na dahilan ng hindi niya pagtilaok?

Ano naman ang akala ni Onyok?
O
d. Ano ang masasabi ninyo kay Kokok?
C
e. Ano ang masasabi ninyo sa nanay ni Onyok?
f. Ano ang naramdaman ni Onyok nang nakatilaok na siya?

D
g. Ano kaya ang mensaheng ibig iparating ng may-akda sa mga

batang gaya ninyo?
E
EP
D
ARAW
1 MULING PAGBASA NG KUWENTO
2 Babasahin kong muli ang kuwento. Hihinto ako sa ibang bahagi at ituturo
ko ang isang pangkat ng mga mag-aaral. Kapag itinuro ko ang pangkat
ninyo, titilaok kayo.
(Bago mag-umpisa ang klase, tatandaan na ng guro kung saang

bahagi ng kuwento siya hihinto at pakikinggan ang tilaok ng isang
pangkat.)
YUNIT 3 ARALIN 27
TALAAN
2 PANGKATANG GAWAIN
Pangkat 1: Isadula
Tingnan ang larawan sa pahina 2. Kunwari kayo ang mga manok sa

bakuran ni Mang Oca. Sabay-sabay kayong tumilaok. Sinubukan din
ni Onyok na tumilaok, ngunit parang hindi niya magawa.
Pangkat 2: Isadula
Ang isa sa inyo ay si Onyok. Ang isa naman ay si Kokok. At ang isa
ay ang nanay ni Onyok.
Susubukin ni Onyok ang tumilaok ngunit hindi niya magawa.

Anong sasabihin niya? Anong sasabihin ni Kokok at ng nanay niya?
Pangkat 3: Tuturuan ko Kayong Tumilaok
PY
Nang matutong tumilaok si Onyok, gusto niyang turuan ang ibang manok
kung paano tumilaok.
O
Ang isa sa inyo ay gaganap na si Onyok habang ang iba ay gaganap na
mga manok na hindi marunong tumilaok. Sasabihin ni Onyok
C
ang sumusunod na pangungusap at gagawin ninyo ang aksiyon.
Iunat ang likod.

D
Ikuskos ang paa.

E
Itaas ang leeg.

EP
Ilatag ang pakpak.

At tumilaok nang sunod-sunod.
D
a. Ano ang palaging ginagawa ng mga manok ni Mang Oca?
b. Lahat ba ng manok ay magaling tumilaok?
c. Sino ang hindi makatilaok? Pangkat 1, gayahin nga ang mga

manok sa pagtilaok. Gayahin din si Onyok.
d. Ano kaya ang naramdaman ni Onyok nang hindi siya makatilaok?
e. Ganoon din ba ang mararamdaman ninyo?
f. Sino ang kaibigan ni Onyok? Ano ang sabi ni Kokok?
g. Ano naman ang sabi ng nanay niya? Pangkat 2, ipakita nga ang
inyong pagsasadula sa sinabi nila.
TALAAN h. Nakatilaok ba si Onyok? Ano kaya ang naramdaman niya?

Ano kaya ang kaniyang sasabihin? Pangkat 3, ipakita ang liham
pasasalamat ni Onyok.
i. Bakit kaya hindi makatilaok si Onyok? May kapansanan ba siya?

O kulang lang ang kaniyang tiwala sa sarili?
j. Ano ang sabi ni Onyok nang matuto siyang tumilaok? Sino-sino

ang tutulungan niya? Pangkat 4, ipakita ang ginawa ninyong
pagsasadula sa pagtulong ni Onyok sa ibang manok.
k. Nang matutong tumilaok si Onyok, ano ang naisip niyang gawin sa

ibang manok na kulang ng tiwala sa sarili?
l. Kung kayo si Onyok, ano ang gagawin ninyo nang matuto kayong
tumilaok?
PY
O
ARAW
1 PAGSULAT NG TALAARAWAN
C
3 Nakatilaok na si Onyok.
D
Kunwari anak kayo ni Mang Oca. Nasaksihan ninyo ang pagtilaok

E
ni Onyok. Isulat ito sa inyong talaarawan.

EP
Ang talaarawan ay naglalaman ng mga karanasan ninyo sa isang araw.

Parang sinusulatan ninyo ang inyong sarili sa pagsulat ng talaarawan.
Tingnan ang halimbawa:
BRIDGING
D
Talakayin ang halimbawa ng Mahal kong Talaarawan,

talaarawan na sinulat ng mga
Akala ko hindi na matututong tumilaok si Onyok. Kanina,
mag-aaral sa MT.
habang nasa bakuran ako, narinig __________________.
___________________________________________.
Nagtaka ako dahil _____________________________.

Tuwang-tuwa ang nanay ni Onyok.
___________________ din ako. Ngayon, palagi na siyang
______________________________________.
Praktis lang pala ang kailangan. Gagayahin ko si Onyok.

Palagi rin akong _____________________.
YUNIT 3 ARALIN 27
TALAAN
2 PAGLALAHAD
Ngayon, gumawa rin kayo ng talaarawan. Alalahanin, kunwari ay

anak kayo ni Mang Oca at nasaksihan ninyo ang pagtilaok ni Onyok.
3 PAGLALAHAD: SANHI AT BUNGA
Ang mga pangungusap sa Tsart A ay nagpapahayag ng sanhi at ang

mga pangungusap naman sa Tsart B ay nagpapahayag ng bunga:
Sanhi Bunga
Hindi makatilaok si Onyok. Nagmukmok siya.
Nag-ensayo si Onyok. Nakatilaok siya.
PY
Nakatilaok si Onyok. Masaya siya.
a. Bakit nagmukmok si Onyok?

O
b. Bakit nakatilaok si Onyok?
C
c. Bakit masaya si Onyok?
Ang mga sagot ninyo sa tanong kong nag-uumpisa sa bakit ay nagsasaad

D
ng sanhi o dahilan.
E
Ang epekto o resulta ng pangyayari ay tinatawag na bunga.

EP
a. Ano ang resulta nang hindi makatilaok si Onyok?
b. Ano ang resulta nang nag-ensayo si Onyok?

D
c. Ano ang resulta nang nakatilaok si Onyok?
4 GINABAYANG PAGSASANAY
Buksan ang inyong Kagamitan ng Mag-aaral sa p. 344. Basahin

ang sanhi sa kaliwang bahagi at sabihin ang katapat nitong bunga.
Tingnan ang larawan A at B. Sabihin ang mga nasa larawan. Alin ang
sanhi? Alin ang bunga?
Buksan ang inyong Kagamitan ng Mag-aaral sa p. 346. Sagutin ang

pagsasanay sa “Linangin Natin.”
TALAAN
Takdang-Aralin: Ibigay ang bunga ng sumusunod:
(1) Nanood ng telebisyon si Mauro hanggang hatinggabi.

Nakalimutan niyang gawin ang takdang-aralin. Kinabukasan
____________________.
(b) Itinatapon ng mga naninirahan sa barangay ang kanilang basura

sa sapa. Nang umulan nang malakas, _____________________.
Basahin nang malakas ang kuwentong “Pagsalubong sa Bisita,”

pp. 337 at 338, Kagamitan ng Mag-aaral.
Pag-usapan natin ang binasang kuwento. Basahin ang mga tanong

sa p. 338 at pag-usapan natin ang mga tamang sagot.
PY
ARAW
1 PAGLALAHAD: MGA SALITANG MAY
DIPTONGGONG –AW AT –IW
4
O
C
Sa binasa nating kuwento, may mga salitang nagtatapos sa –aw at –iw.
Bigkasin natin ang mga diptonggong ito. Basahin ang mga pangungusap na
D
may diptonggong –aw at –iw:

E
a. Naghanda ng katutubong sayaw ang mga mag-aaral.
b. Nakapagbigay sila ng aliw sa mga bisita.

EP
c. Kinunan ng mga bisita ng larawan ang kalabaw na nadaanan

nila.
D
d. Magiliw na kinausap ng mga bisita ang mga mag-aaral.
e. Kahit mainit ang sikat ng araw, namasyal pa rin sila sa gulayan

sa paaralan.
Ang mga salitang sayaw, aliw, kalabaw, magiliw, at araw ay may

diptonggong –aw at –iw.
Basahin ang mga salita:
(1) ibabaw (6) dilaw (11) aliw

(2) hikaw (7) tamaraw (12) baliw
(3) dalaw (8) umaapaw (13) sisiw
(4) sabaw (9) kalaw (14) bitiw
(5) ihaw (10) lugaw (15) saliw
YUNIT 3 ARALIN 27
Ano ang napapansin sa mga binasang salita? TALAAN
Piliin ang salita sa panaklong na angkop sa pangungusap.
a. Ipinagluto kami ni Lola ng masarap na (lugaw, kalaw).
b. Tingnan mo ang tainga niya. Ang ganda ng suot niyang

(dilaw, hikaw).
c. Ang inahing manok ay may anim na (sisiw, aliw).
d. Kailangan ko ng uling. Gusto ko ng (hilaw, inihaw) na isda.
e. Ang dilim sa kuwarto, kailangan ko ng (ilaw, hikaw).
f. Ang (tamaraw, kalaw) ay isang uri ng ibon.
g. Nasa (ibabaw, dalaw) ng mesa ang aking aklat.
1 PY ARAW
PAGLALAHAD:
O
PAYAK NA PANGUNGUSAP
5
C
Basahin ang mga pangungusap:
D
a. Masipag ang sapatero.
b. Mahiyain si Onyok.
E
c. Maagang nagising si Ginang Tenorio.

EP
d. Naglaba si Marta ng mga kumot.
e. Nanood si Marvin ng sine.

D
Sagutin ang mga tanong:
a. Ano ang sinasabi tungkol sa sapatero?
b. Ano ang nasira?
c. Sino ang maagang nagising?
d. Sino ang naglaba ng mga kumot?
e. Sino ang nanood ng sine?
TALAAN Basahin natin ang nasa tsart:
Sino? Anong ginawa?

sapatero masipag
Onyok mahiyain
Ginang Tenorio nagising
Marta naglaba
Marvin nanood
Kompleto ba ang isinasaad na diwa ng bawat pangungusap?
Tandaan: Ang payak na pangungusap ay may iisa at

kompletong diwa at kaisipan.
Ang gumaganap ng kilos ay maaaring pangngalan o

panghalip.
Gawin ang “Pagsasanay sa Sanayin Natin”, p. 317 ng Kagamitan ng
PY
Mag-aaral.
Sagutin ang “Linangin Natin”, p. 318 ng Kagamitan ng Mag-aaral.

O
2
C
D
Kopyahin ang mga pangungusap sa kuwaderno:
a. Papalaot ba ang mga

E
EP
mangingisda?
b. Naku! Malakas ang hangin!
D
c. Huwag na muna kayong

pumalaot.
d. Bakit walang lumilipad
na saranggola?
YUNIT 3 ARALIN 28
ARALIN
28
GABAY SA PAGTUTURO
IKALAWANG BAITANG
FILIPINO
PY
O
C
TEMA: PAGTULONG SA KAPUWA

D
READ ALOUD STORY: ANG MAHIYAING MANOK

E
LEVELED READER: ANG HANGIN AT ANG SARANGGOLA

EP
D

FILIPINO
YUNIT 3, ARALIN 28
Tema: Pagtulong sa Kapuwa

Read Aloud Story: Ang Mahiyaing Manok
(Kuwento ni Rebecca Añonuevo at Guhit ni Ruben De Jesus)
Leveled Reader: Ang Hangin at ang Saranggola
(Kuwento nina Ani Rosa Almario at Suzanne Simard; Guhit ni Hannah Manaligod)
TA • F2TA-0a-j-2
Araw
PS • F2PS-IIIa-g-5.3 • Pagtalakay sa pagtulong sa mga
Nakasasali sa isang usapan kaklase
PY
tungkol sa pag-aalaga sa tinutulungan
sa paaralan
TA • F2TA-0a-j-3 • Leveled Reader: Ang Hangin
Nababasa ang mga parirala at ang Saranggola
O
• Pagbasa nang magkapareha
1 PB • F2PB-IIId-3.1.11
C
ng Leveled Reader
D
tungkol dito
E

batay sa pamagat
EP

PP • F2PP-IIIe-2.1; F2PB-IIId-3.1.11
PB
D
2 • Pagsulat ng babala
tungkol dito
PU • F2PY-IIIb-j-2.2
sa Leveled Reader
KM • F2KM-IIIbce-3.2
Nakasusulat ng isang babala
PT • F2PT-IIIf-1.8 • Mga salitang magkasingkahulugan
Nasasagot ang pagsasanay at magkasalungat
3 tungkol sa binasang kuwento
WG • Naibibigay ang salitang
kasingkahulugan o kasalungat*
YUNIT 3 ARALIN 28

• Pag-uusap tungkol sa tinutulungan sa paaralan
• Pagpapakita at paghikayat sa mga mag-aaral
na pag-usapan ang pagtulong sa paaralan
PY
• Pagpapabasa ng mga salita at parirala • Pagbasa ng mga parirala
O
• Pagpapaliwanag ng kahulugan ng mahihirap
C
na salita
ng Leveled Reader
• Pagpapabasa sa magkapareha ng Leveled
D
Reader
• Pagpapabasa ng Leveled Reader nang isahan • Pagbasa nang mag-isa ng Leveled Reader
E
• Pagpapasagot ng pagsasanay tungkol dito • Pagsagot sa pagsasanay

EP
• Pagsipi sa ilang salita sa teksto at ipababaybay • Pagbaybay ng mga salita

sa mga mag-aaral
• Pagsulat ng isang babala
D
• Paghikayat sa mga mag-aaral na sumulat

ng isang babala
• Pasasagutan ang pagsasanay tungkol sa • Pagsagot ng pagsasanay

binasang Leveled Reader
• Pagbigay ng kasingkahulugan at kasalungat
• Tatalakayin ang mga salitang ng salita
magkasingkahulugan at magkasalungat


PB • F2PB-IIId-3.1.11 • Kuwento: “Ang Huwarang
Nababasa ang isang kuwento at Barangay”
nakasasali sa talakayan tungkol dito
• Tambalang salita
4 PP • F2PP-IIIe-2.1; F2PT-IIIa-e-2.2
at nagagamit sa pangungusap ang
mga tambalang salita
KM • F2KM-IIIbce-3.2 • Maayos na pagsulat ng
Naisusulat nang wasto ang pangungusap gamit ang angkop
pangungusap, sa pamamagitan ng na bantas at paggamit ng malaki
paggamit ng angkop na bantas at at maliit na letra
malaki at maliit na letra
5 • Pagsulat ng mga pangungusap
PU • F2PU-Ie-g-3.1 nang kabit-kabit
Nakasusulat nang kabit-kabit na
paraan na may tamang laki at layo
PY
ng mga salita
O
C
E D
EP
D
YUNIT 3 ARALIN 28

• Pagpapabasa sa mga mag-aaral ng kuwento • Pagbasa nang malakas ng kuwento
• Pagtalakay ng mahahalagang detalye sa • Pagbigay ng mahahalagang detalye nito

kuwento
• Pagbasa, pagbigay ng kahulugan, at paggamit sa
• Pagpapabasa, pagtalakay ng kahulugan, pangungusap ng mga tambalang salita
at pagpapagamit sa pangungusap ng mga
tambalang salita
• Pagpapabasa ng iba’t ibang uri ng pangungusap • Pagbasa ng iba’t ibang uri ng pangungusap
• Pagtalakay kung ano ang wastong pagsulat • Pagsabi kung paano ang wastong pagsulat
ng pangungusap ng pangungusap
• Pag-uusapan ang iba’t ibang bantas • Pagsabi ng iba’t ibang bantas at kung kailan
at kung kailan ginagamit ang bawat isa ginagamit ang bawat isa
• Pagpapasulat nang kabit-kabit ng mga • Pagsulat nang kabit-kabit ng mga pangungusap

pangungusap na may tamang laki at layo na may tamang laki at layo at may malaki
PY
at may malaki at maliit na letra at maliit na letra

O
C
E D
EP
D
TALAAN
ARAW
ARAW-
1 PAGBIGKAS NG TULA

Magpakilala ng tulang angkop sa interes ng mag-aaral o sa tema
ng aralin.
2 PAGKANTA
Sanayin ang mga mag-aaral sa pag-awit nang sabay-sabay. Magpakilala

ng awit na angkop sa interes ng mag-aaral o sa tema ng aralin.
3 PAGSASALAYSAY NG GINAWANG
PAGTULONG SA KAPUWA
PY
Maaaring gamitin ang halimbawa ng paglalahad ng ginawang
pagtulong sa kaibigan, kapitbahay, at kaklase.
O
Ang Tinulungan Ko sa Paaralan
C
Tinulungan ko si ______________________________.
D
dahil ______________________. (Bakit ko tinulungan?)

E
Ako ang __________________. (Paano ko tinulungan?)

EP
D
ARAW
1 PAGBASA NG PARIRALA
a. naglalayag sa dagat g. maaaring pumalaot

b. ihip ng hangin h. bangka at lambat
c. nagpapalipad ng saranggola i. makulimlim ang langit
d. kaluskos ng mga dahon j. sumasayaw na apoy
e. pagkaway ng watawat k. malalaking alon sa dagat
f. makinig sa kalikasan
YUNIT 3 ARALIN 28
TALAAN
Sabihin: Inihanda ng mga mangingisda ang kanilang bangka. Dala

nila ang lambat. Maglalayag sila sa dagat.
“Mga kasama, makulimlim ang langit,” sabi ng isang

mangisngisda.
Oo nga, at tingnan ninyo ang apoy sa kusina. Para itong sumasayaw.
At malakas ang kaluskos ng mga dahon. At tingnan ninyo ang watawat
sa paaralan. Malakas ang pagwagayway nito.”
“Huwag na tayong pumalaot. Makinig tayo sa kalikasan.”
a. lambat
(Magpakita ng drowing). Ito ang lambat. Saan ginagamit ang

lambat? Sino ang gumagamit nito?
PY
b. maglalayag
Nakahanda na ang malaking bangka. Maglalayag ang mga

mangingisda. Kapag maglalayag ang mga mangingisda, sila ay
__________.
O
(a) maglalakbay sa dagat
C
(b) lalangoy sa dagat
(c) manghuhuli ng isda sa dagat
D
c. makulimlim
E
Makulimlim ang panahon. Hindi sumisikat ang araw. Palagay

ko, uulan mamaya. Kapag makulimlim ang langit, _________
EP
ang panahon.
(a) mainit ang sikat ng araw

(b) umuulan nang malakas
D
(c) natatakpan ng ulap ang araw
d. kaluskos
Naririnig ko ang kaluskos sa kusina. Palagay ko may

tumatakbong daga. Ang kaluskos ay __________.
(a) ingay
(b) tawanan
(c) takbuhan
PAALALA SA GURO
Maaaring mas mahaba ang

3 PAGGANYAK talakayan tungkol sa isla at
ang hanapbuhay ng mga tao
doon. Makakatulong kung
Tingnan ninyo ang larawang ito. Ito ang isla. Ano ang masasabi ninyo
magpapakita ng larawan
sa isang isla?
ng isla.
Ano kaya ang hanapbuhay ng mga tao sa isang isla?
TALAAN
Ano ang hanapbuhay ng mga tao sa isla nina Kiko?
5 PICTURE WALK
Basahin ang pamagat.
Ang Hangin at ang Saranggola
PY
Nakatira sa isla si Kiko. Kapag malumanay ang ihip
1 ng hangin, naglalayag sa dagat ang mga mangingisda.
Humuhuli sila ng isda para may makain ang buong baryo.
O
Tuwing umaga, nagpapalipad ng saranggola ang lolo
2 ni Kiko. Sa tulong ng saranggola, nalalaman niya kung
C
maaaring pumalaot ang mga mangingisda.
Kapag malakas ang ihip ng hangin, hindi na tumutuloy
3 ang mga mangingisda. Inaayos na lang nila ang kanilang
D
mga bangka at lambat.

Sa araw na ito, may sakit ang lolo ni Kiko. Hindi siya
E
makapagpalipad ng saranggola. Gustong tumuloy sa

EP
4 dagat ng mga mangingisda dahil hindi naman

makulimlim ang langit. At mukhang mahina naman ang
ihip ng hangin.
D
Naghahanda pa lang maglayag ang mga mangingisda

nang may narinig silang sigaw: “Pakinggan ninyo ang
5 kaluskos ng mga dahon, hindi ba’t malakas ang ihip ng
hangin?”
“Oo nga,” sabi ng lahat.

May nagsabing: “Tingnan ninyo ang sumasayaw na apoy,
6 hindi ba’t malakas ang ihip ng hangin?”

May nagsabing: “Tingnan ninyo ang pagkaway ng
7 watawat, hindi ba’t malakas ang ihip ng hangin?”

May nagsabing: “Tingnan ninyo ang malalaking alon sa
8 dagat, hindi ba’t malakas ang ihip ng hangin?”
YUNIT 3 ARALIN 28
TALAAN
Ang Hangin at ang Saranggola
Hindi naglayag sa dagat ang mga mangingisda sa araw
9 na ito. Sang-ayon ang lahat na tunay ngang malakas
ang hangin.
“Buti na lang di tayo pumalaot,” sabi ng mga
10 mangingisda.
“Kailangan nating makinig sa kalikasan,” sabi ni Kiko.
a. Ano ang hanapbuhay ng mga tao sa isla?
b. Anong uri ng panahon naglalayag ang mga mangingisda?
c. Para kanino ang mahuhuling isda ng mga mangingisda?
PY
d. Bakit nagpapalipad ng saranggola ang lolo ni Kiko tuwing umaga?
e. Anong ginagawa ng mga mangingisda kapag malakas ang ihip

ng hangin?
O
f. Bakit hindi nakapagpalipad ng saranggola ang lolo ni Kiko nang
araw na iyon?
C
g. Ano-ano ang pahiwatig na malakas ang ihip ng hangin?
D
h. Pumalaot ba ang mga mangingisda?
i. Bakit sinabi sa huling pangungusap na nakikinig sila sa kalikasan?

E
EP
D
ARAW
Kahapon, binasa nang sabayan ng bawat magkatabi ang kuwentong

pinamagatang Ang Hangin at ang Saranggola. Ngayon naman
2
hahatiin ko kayo uli sa dalawang pangkat: ang mga mag-aaral sa
Pangkat A ang magbabasa nang isahan habang ang Pangkat B
ay magsusulat ng babala tungkol sa masamang panahon.
Iikot ako at papakinggan ko ang nagbabasa. Maaari ding may tawagin
akong bata para magbasa nang malakas.
TALAAN
Pangkat A Pangkat B
Tatawagin ko ang Babala
magbabasa nang malakas.
Malakas ang ihip ng
PAALALA SA GURO
hangin.
pagsusulat, bigyan ang mga Malakas ang _____
mag-aaral ng pagkakataon ng dahon.
basahin ang gawa ng isa’t isa. Malalaki ang _____.
Huwag _____.
Ngayon naman, ang Pangkat A ang gagawa ng babala habang tatawagin

kong magbasa ang Pangkat B.
PY
ARAW
O
1 PAGSASANAY
C
3 Punan ang patlang ng tamang sagot. Maaaring isulat sa kuwaderno
ang sagot. Piliin ang sagot sa mga salitang nasa kahon:
D
a. Nakatira sa _____ si Kiko.

E
b. Ang hanapbuhay ng mga

a. lambat
EP
tao ay _____.
c. Nagpapalipad ng _____ ang lolo b. isla
ni Kiko para malaman kung
c. sumasayaw
papalaot ang mga mangingisda.
D
d. Malakas ang ihip ng hangin kapag d. pangingisda

_____ ang apoy.
e. saranggola
e. Inaayos ng mga mangingisda ang
kanilang _____.
2 PAGTALAKAY: MGA SALITANG

MAGKASINGKAHULUGAN
Basahin ang bawat pares ng pangungusap.
a. Mahirap lang ang pulubi. Siya ay isang dukha.

b. Sagana ang isla sa isda. Labis-labis ang nahuhuli ng mga
mangingisda.
c. Matalino si Kiko. Siya ay marunong na bata.
YUNIT 3 ARALIN 28
d. Mabait ang lolo ni Kiko. Mabuting tao siya. TALAAN
e. Malumanay ang ihip ng hangin. Mahina lang ang ihip nito.
Sa unang pares ng pangungusap, ano ang kasingkahulugan ng

mahirap?
Sa ikalawang pares ng pangungusap, ano ang kasingkahulugan ng

sagana?
Sa ikatlong pares ng pangungusap, ano ang kasingkahulugan ng

matalino?
Sa ikaapat na pares ng pangungusap, ano ang kasingkahulugan ng

mabait?
Sa ikalimang pares ng pangungusap, ano ang kasingkahulugan ng

malumanay?
PY
Basahin ang inyong mga sagot:
a. mahirap – dukha
b. sagana – labis-labis
O
c. matalino – marunong
C
d. mabait – mabuti
e. malumanay – mahina
E D
Ano ang tawag sa pares ng salita na pareho ang kahulugan?

EP
Tama! Ang mga salitang pareho ang kahulugan ay tinatawag na

magkasingkahulugan.
Sino ang makapagbibigay pa ng mga salitang magkasingkahulugan?

D
3 PAGTALAKAY: MGA SALITANG

MAGKASALUNGAT ANG KAHULUGAN
Basahin naman natin ang sumusunod na pangungusap:
a. Malungkot si Onyok sa umpisa. Masaya siya nang matuto

siyang tumilaok.
b. Masipag ang mga mangingisda. Walang tamad sa isla.
c. May sakit si Lolo kahapon. Magaling na siya ngayon.
d. Malumanay ang ihip ng hangin noong isang linggo. Malakas

ang hangin ngayon.
e. Malalaki ang nahuli nilang isda. Ibinabalik nila sa dagat ang

maliliit pang isda.
TALAAN Anong pares ng salita sa bawat pangungusap ang magkasalungat ang

kahulugan?
Basahin natin ang pares ng salita na magkasalungat ang kahulugan:
a. malungkot - masaya
b. masipag - tamad
c. may sakit - magaling
d. malumanay -malakas
e. malalaki - maliliit
4 PAGSASANAY
Sagutin ang “Gawin Natin” sa p. 364, Kagamitan ng Mag-aaral

at “Linangin Natin,” p. 365.
PY
Takdang-Aralin: Maglista ng tatlong pares ng salita na
magkasingkahulugan at tatlong pares na magkasalungat. Gamitin ang
O
mga ito sa pangungusap.
C
E D
ARAW
1 PAGBASA NG KUWENTO
EP

D
a. maayos at tahimik d. maipagmamalaking barangay

b. mga barangay tanod e. tumutulong sa paglinis
c. namamahagi ng pagkain f. nabigyan ng parangal
d. pagpapaganda ng lugar
Basahin ang kuwentong “Ang Huwarang Barangay,” p. 373.
Sagutin ang mga tanong sa “Sagutin Natin,” p. 374, sa inyong kuwaderno.
2 PAGTALAKAY SA MGA TAMBALANG SALITA
Basahin ang mga salita:
a. barangay tanod
b. kapitbahay
YUNIT 3 ARALIN 28
c. taos-puso TALAAN
d. bukas-palad
Ano ang napapansin ninyo sa mga salita?
Tama! Ang mga salitang ito ay binubuo ng dalawang salita.

Ang tawag sa mga salitang ito ay tambalang salita. Bakit kaya
tinatawag itong tambalang salita?
Ang kahulugan ng barangay tanod ay isang tao na tanod ng barangay.
Ano kaya ang kahulugan ng ibang tambalang salita?
Sagutin ang “Gawin Natin,” p. 375 ng Kagamitan ng Mag-aaral.
Takdang-Aralin: Alamin ang kahulugan ng sumusunod na

tambalang salita: agaw-buhay, patay-gutom, lamanlupa.
Gamitin ang mga ito sa pangungusap.
PY
O
ARAW
1
C
PAGLALAHAD
5
D
Basahin ang sumusunod na pangungusap:

E
a. Sapatero ang tatay ni Karina.

EP
b. Ayan! Marunong nang tumilaok si Onyok!
c. Bakit hindi nagpalipad ng saranggola ang lolo ni Kiko?
d. Ang ganda ng drowing mo, Ate Karina!

D
e. Papalaot ba ang mga mangingisda bukas?
2 PAGTALAKAY
Pag-aralan kung paano isinusulat ang bawat pangungusap.
a. Paano isinusulat ang umpisang letra ng pangungusap?
b. Anong bantas ang inilalagay sa katapusan ng pangungusap?
c. Sa unang pangungusap, ginamit ang tuldok. Bakit kaya ginamit

ang tuldok sa pangungusap?
d. Sa ikalawa at ikaapat na pangungusap, ginamit ang tandang

padamdam. Bakit kaya ginamit ang tandang padamdam sa mga
pangungusap?
TALAAN e. Sa ikatlo at ikalimang pangungusap, ginamit ang tandang

pananong. Bakit kaya ginamit ang tandang pananong sa mga
pangungusap?
Basahin ang “Tandaan Natin,” p. 359, Kagamitan ng Mag-aaral.
3 GINABAYANG PAGSASANAY 1
Basahin ang dalawang talata sa p. 357-358 ng Kagamitan ng

Mag-aaral. Pag-usapan natin ang mga sagot sa “Sagutin Natin,”
p. 358.
4 GINABAYANG PAGSASANAY 2
Basahin ang bawat pangungusap sa pisara. Gawing tama ang umpisa at
PY
katapusan ng bawat pangungusap:
a. nanood kami ng palatuntunan kahapon

O
b. ang galing ng gumanap na halimaw sa dula-dulaan
c. ano kaya ang pangalan ng aktor na iyon

C
d. sana paglaki ko magaling din akong umarte
D
e. hoy halika na mahuhuli na tayo sa klase

E
5
EP

D
a. Si Gng. Cruz ang guro namin.

b. Diyanitor ng paaralan si
G. Tolentino.
c. Pinuno ng aming paaralan si
Dr. Cuevas.
d. Nasa opisina si Bb. Tena.
YUNIT 3 ARALIN 29
ARALIN
29
GABAY SA PAGTUTURO
IKALAWANG BAITANG
FILIPINO
PY
O
C
D
TEMA: PAGPAPANATILING MALINIS AT MAGANDA

NG KALIKASAN
E
READ ALOUD STORY: SI PILANDOK, ANG BANTAY NG KALIKASAN

EP
D

FILIPINO
YUNIT 3, ARALIN 29
Tema: Pagpapanatiling Malinis at Maganda ng Kalikasan

Kuwento: Si Pilandok, ang Bantay ng Kalikasan
(Muling isinalaysay ni Virgilio S. Almario at Guhit ni Kora Dandan-Albano)
ang mga mag-aaral ay: sa kalikasan
TA • F2TA-0a-j-2
tungkol sa kalikasan
Araw- at pagkanta ng mga awitin
Araw PS • F2PS-IIIa-g-5.3 • Paano ko napananatiling malinis at
Nakasasali sa isang usapan maganda ang kapaligiran
at nakababahagi tungkol sa ginagawa
para mapanatiling malinis
PY
at maganda ang kapaligiran
PT • F2PT-IIa-j-1.6; F2PT-IIIf-1.8 • Read Aloud Story: Si Pilandok,
Nakagagamit ng mga pahiwatig ang Bantay ng Kalikasan
O
• Paghawan ng Balakid: alagad,
kapangyarihan, nilingkis,
ng mga palatandaang kontekstuwal
C
1 pukyutan, kalikasan
(context clues)
PN • F2PN-IIIa-2 • Pagganyak at pangganyak
D
Nagagamit ang naunang kaalaman na tanong

E
napakinggang teksto
EP
(Mga Karagdagang Gawain para
ng guro ang kuwento
sa Multigrade na Klase: Maaaring
D
PL • F2PL-0a-j-4
ang pangkatang gawain ay hatiin sa
Baitang 1 at 2.)
2 PN • F2PN-IIId-I.2 • Pagtalakay sa kuwento
hinihinging gawain
TA • F2TA-0a-j-1
PN
sa isang napakinggang kuwento
YUNIT 3 ARALIN 29

• Pag-uusap tungkol sa pagpapanatili ng malinis
• Paghikayat sa mga mag-aaral na pag-usapan at magandang kapaligiran
ang pagpapanatili ng malinis at magandang
kapaligiran
PY
• Ipaliliwanag ang mga bagong salita sa • Pagbibigay ng kahulugan ng mga salita
iba’t ibang paraan
O
• Pagbibigay ng pagganyak na gawain at at pangganyak na tanong
pangganyak na tanong
• Pagsagot sa mga tanong ng guro
C
• Pagbabasa ng kuwento at pagtatanong tungkol sa kuwento
tungkol sa iba’t ibang bahagi
E D

EP
sa mga mag-aaral na magbigay ng angkop na ng kuwentong napapakinggan

reaksiyon sa ilang bahagi ng kuwento
D

kuwento
• Pagtalakay sa kuwento at paghikayat sa mga
mag-aaral na ipakita ang ginawa ng kanilang
pangkat


PS • F2PS-IIIi-6.3 • Pagsalaysay ng kuwento
Naisasalaysay muli ang napakinggang
• Pagsunod-sunod ng mga
teksto ayon sa pananaw ng isa
pangyayari
sa mga tauhan
3
PN • F2PN-IIIh-8.4
Napagsusunod-sunod ang
mga pangyayari sa kuwentong
napakinggan
PB • F2PB-IIId-3.1.1.11 • Pagbasa at Pagtalakay ng Tula:
Nasasagot ang mga tanong Nagtampo
tungkol sa nabasang tula
• Tula: “Ang Kalikasan,” Kagamitan
• F2PB-IIIg-6 ng Mag-aaral
Naiuugnay ang sanhi at bunga ng
• Sanhi at bunga
mga pangyayari sa binasang tula
PN • F2PN-IIIf-7 • Paksa ng tula
PY
4 Naibibigay ang paksa o kaisipan
• Mga salitang magkatugma
ng tulang binasa
TA • F2TA-0a-j-3
Nababasa ang tula nang may tamang
O
bilis, diin, tono, at ekspresyon
C
KP • F2KP-IIId-9
Nakapagbibigay ng mga salitang
magkatugma
D
WG • F2WG-IIIh-i-7 • Wastong gamit ng mga pang-ukol

Nagagamit nang wasto ang mga
E
• Pagsulat ng mga pangungusap

pang-ukol na ni/nina, kay/kina,
nang kabit-kabit
ayon sa, para sa, ukol sa
EP
5 PU • F2PU-Ie-g-3.1
Nakasusulat nang kabit-kabit
na paraan na may tamang laki at layo
D

ng mga salita
YUNIT 3 ARALIN 29

• Pagbibigay ng modelo kung paano isasalaysay • Pagsasalaysay ng kuwento ayon sa isa sa mga
ang kuwento ayon sa pananaw ng isa sa mga tauhan
tauhan
• Pagsusunod-sunorin ang mga pangyayari sa
• Ipababasa sa mga mag-aaral ang mga napakinggang kuwento
pangyayari sa kuwentong napakinggan at
hihikayatin silang pagsunod-sunorin ang mga
ito ayon sa nangyari sa kuwento
• Pagtalakay sa diwa ng tula at pagpabasa nito sa • Pagbasa ng tula nang may tamang bilis, diin,
mga mag-aaral tono, at ekspresyon
• Pagtalakay ng sanhi at bunga na isinasaad sa • Pagsagot sa mga tanong ng guro tungkol sa

tula sanhi at bunga
• Pag-uusapan ang paksa o kaisipan ng tula • Pagsabi ng paksa/kaisipan ng binasang tula
• Pagpapabasa ng tula at ipaaalala ang wastong • Pagsabi ng magkatugmang salita sa tula
PY
pagbasa nito
• Pagbasa muli ng tula upang masabi ng mga

mag-aaral ang mga salitang magkatugma
O
C
D
• Pagtalakay ng wastong gamit ng mga • Pagsabi ng gamit ng iba’t ibang pang-ukol

pang-ukol batay sa mga halimbawang
E
• Pagpili ng wastong pang-ukol na gagamitin

pangungusap
sa mga pangungusap, batay sa mga halimbawa
EP
• Pagpapasulat nang kabit-kabit ng mga

pangungusap na may tamang laki at layo
na may tamang laki at layo at may malaki
at maliit na letra
D

TALAAN
ARAW
ARAW-
1 PAGBIGKAS NG TULA

2 PAGKANTA
Sanayin ang mga mag-aaral sa pag-awit nang sabay-sabay.

Hayaan ang mga mag-aaral na magpakilala ng awit na kanilang nais.
3 PAGBABAHAGI NG GINAGAWA PARA SA

PAG-ALAGA SA KAPALIGIRAN AT KALIKASAN
PY
Maaaring itanong ng guro: Anong ginagawa ninyo para sa
pag-aalaga sa kapaligiran/kalikasan?
O
Mga maaaring sagot:
a. “Inaalagaan ko po ang mga halaman.”

C
b. “Nagtatanim po ako ng punongkahoy.”
D
c. “Nagwawalis po ako sa bakuran.”
d. “Hindi po ako nagsusunog ng mga tuyong dahon. Inilalagay

E
ko po ang mga ito sa paligid ng mga halaman/puno para

EP
maging pataba.”
D
ARAW
1 a. alagad
Si Enrico ay alagad ng kapitan ng barangay. Pinatutupad niya sa mga

tao ang mga dapat gawin ng mamamayan para sa kapakanan
ng barangay. Ang isang alagad ay __________.
(a) tagapagtaguyod ng iniuutos ng nakatataas na lider

(b) tagapagtanggol ng mamamayan
(c) taga-utos sa mga tao
YUNIT 3 ARALIN 29
b. kapangyarihan TALAAN
Ang pinuno ng barangay ang may kapangyarihan na magpatupad

ng batas para sa ikabubuti ng mamamayan. Kapag may
kapangyarihan ang isang tao, siya ay may __________.
(a) tinataglay na galing

(b) karapatang magreklamo
(c) katungkulang maging lider
c. nilingkis
Nilingkis ng malaking sawa ang lalaki sa gubat.
Kunwari itong lubid na hawak ko ay sawa. Ganito ang hitsura kapag

nilingkis ka ng sawa. (Ipakita kung paano nakapaikot ang
lubid sa itaas na bahagi ng katawan).
d. pukyutan
Ito ang larawan ng pukyutan. Sa loob nito, maraming pukyot.
PY
Kapag hinataw ang pukyutan, lumalabas ang mga pukyot at kinakagat
ang mga tao sa paligid.
e. kalikasan
O
Ang kalikasan ay galing sa salitang likas na nangangahulugang natural
C
o hindi ginawa ng tao. Ano-ano ang bagay sa ating paligid na hindi
ginawa ng tao? Isulat natin sa palibot ng salitang kalikasan.
D
mga punongkahoy
E
EP
kalikasan
D
2 PAGGANYAK
Sino-sino ang alam ninyong tagabantay ng ating kalikasan?
Ito ang kuwentong babasahin ko sa inyo ngayon. Basahin nga ang

pamagat.
Ano kaya ang ginagawa ng bantay ng kalikasan?
Sa babasahin kong kuwento, sagutin ang sumusunod na tanong:
Sino ang bantay ng kalikasan?
Ano-ano ang ginagawa niya para mabantayan ang kalikasan?
TALAAN
Ito ang babasahin kong kuwento.
Tingnan ang larawan sa pabalat ng aklat. Siya si Pilandok.
(Bago basahin ang kuwento, pag-aralan na kung saang pahina

hihinto upang magbigay ng sumusunod na tanong.)
a. Ano kaya ang gagawin ni Datu Usman?
b. Mahuli kaya si Pilandok ni Sabandar?
PY
c. Ano kaya ang mangyayari kay Sabandar kapag hinawakan niya
ang sawa?
d. Mahuli kaya si Pilandok ni Somusun?

O
e. Ano kaya ang mangyayari kay Somusun kapag pinalo niya ang
C
gong?
f. Ano kaya ang sunod na gagawin ni Datu Usman para mahuli

D
si Pilandok?
E
EP
ARAW
1 PANGKATANG GAWAIN
D
2 Pangkat 1: Paggawa ng Paalala
Bantay kalikasan si Pilandok. Nais ninyo siyang tulungan sa

pamamagitan ng paggawa ng paalala. Isulat ang Paalala tungkol sa
pag-alaga sa kalikasan sa loob ng kahon.
PAALALA
Pangkat 2: Paggawa ng Babala
Gusto naman ng Pangkat 2 na tulungan si Pilandok sa pamamagitan ng

pagsulat ng babala para hindi abusuhin ng mga tao ang kalikasan.
Isulat ang inyong babala sa loob ng kahon.
YUNIT 3 ARALIN 29
TALAAN
BABALA
Pangkat 3: Isadula
Pinapunta ni Datu Usman sa gubat si Sabandar para hulihin si

Pilandok. Sabi ni Pilandok, gintong sinturon ang nasa sanga ng puno.
Gusto itong kunin ni Sabandar. Isadula ang pag-uusap nina Pilandok
at Sabandar.
Pangkat 4: Isadula
Sunod na pinapunta ni Datu Usman si Somusun. Nakita ni Somusun

ang pukyutan. Sinabi ni Pilandok na ito ay gintong gong. Isadula ang
pag-uusap nina Pilandok at Somusun.
PY
Pangkat 5: Ang Galing Mo, Pilandok
Nailigtas ni Pilandok ang kagubatan sa mga alagad ni Datu Usman.

Gumawa ng banner o poster ng pagbati para kay Pilandok.
O
C
D
a. Sino ang bantay kalikasan?

E
b. Ano ang ginagawa niya bilang bantay kalikasan?

EP
c. Tutulungan siya ng Pangkat 1 sa pagbantay ng kalikasan.

Pangkat 1, ipakita ang ginawa ninyong paalala.
d. Tutulungan din siya ng Pangkat 2. Pangkat 2, ipakita ninyo
D
ang inyong babala.
e. Sino ang nagalit sa ginagawa ni Pilandok? Bakit siya nagagalit?

Tama ba si Datu Usman?
f. Ano ang ginawa ni Datu Usman?
g. Ano ang ginawa ni Pilandok para hindi siya mahuli ni Sabandar?

Pangkat 3, ipakita ang dula-dulaan ninyo sa pag-uusap nina
Pilandok at Sabandar.
h. Talaga bang maharlika ang sinturon na nasa puno?
i. Bakit kaya nilinlang o inisahan ni Pilandok si Sabandar?

Sa palagay ninyo, tama ba ang ginawa ni Pilandok? Bakit hindi
tama ang manlinlang sa kapuwa?
j. Ano ang nangyari kay Sabandar?
TALAAN k. Sino ang sunod na inutusan ni Datu Usman upang hulihin si

Pilandok?
l. Ano ang ginawa ni Pilandok para hindi siya mahuli ni Somusun?

Pangkat 4, ipakita ang dula-dulaan ninyo.
m. Ano ang nangyari nang pinalo ni Somusun ang pukyutan?
n. Sa pagkakataong ito, nilinlang na muli ni Pilandok si Somusun.

Bakit kaya ginawa ito ni Pilandok? Dapat ba natin siyang
gayahin?
o. Ano ang masasabi ninyo kay Pilandok? Pangkat 5, ipakita ang

ginawa ninyong poster.
p. Ano kaya ang susunod na gagawin ni Datu Usman? Hulaan nga

ninyo.
q. Bakit dapat bantayan ang kalikasan? Paano pa kaya mababantayan

ang ating kalikasan?
PY
O
ARAW
1
C
ANG MGA PANGYAYARI SA KUWENTO
3
D
Basahin ang mga pangyayari sa kuwento. Lagyan ang mga ito ng bilang 1-5
ayon sa pagkasunod-sunod ng pangyayari:
E
______ Pumunta si Sabandar sa kagubatan.

EP
______ Kinagat si Somusun ng mga pukyot.
______ Inutusan ni Datu Usman si Sabandar na hulihin si

D
Pilandok.
______ Pinalo ni Somusun ang “gintong gong.”
______ Nilingkis si Sabandar ng sawa.
______ Pinapunta ni Datu Usman si Somusun para dakpin si

Pilandok.
Minsan isinasalaysay ang kuwento sa pananaw ng ibang tao. Muli nating

isasalaysay ang kuwento tungkol kay Pilandok sa pananaw ng iba’t ibang
tauhan. Basahin natin ang unang halimbawa:
a. Kunwari isa ka sa mga alagad ni Datu Usman. Ikuwento

mo ang tungkol sa pagbabantay ni Pilandok sa kagubatan.
“Pumunta ako sa kagubatan. Nakita ko si Pilandok na nakaupo

sa lilim ng puno. Mahigpit niyang binabantayan ang kagubatan.
Sinisita niya ang mga taong gustong magputol ng puno.”
YUNIT 3 ARALIN 29
b. Kunwari ikaw si Pilandok. Ikuwento mo ang isang TALAAN

pangyayari:
“Nalaman kong papunta si Sabandar sa gubat para __________.

Nagtakip ako ng __________ at nagkunwari akong __________.
Pagdating ni Sabandar, __________. Sinabi kong ang ahas sa
sanga ay isang __________. Nang isuot niya ang __________ ,
__________.”
c. Kunwari ikaw si Somusun:
“Nadatnan ko si __________ sa __________. Sabi ni Pilandok,

bantay daw siya ng __________. Kapag pinalo daw iyon,
__________. Binigyan ko siya ng __________ para ibigay sa
akin ang __________. Nang __________, kinagat ako ng mga
__________.”
d. Kunwari naman ikaw si Datu Usman. Pag-iisipan mo ang

susunod na gagawin kay Pilandok.
PY
“Bukas, ikaw naman __________ ang pumunta sa kagubatan.
Magdala ka ng __________. Gusto kong __________
mo si Pilandok.”
O
C
D
ARAW
1 PAGBASA NG TULA
E
4
EP
Buksan ang inyong Kagamitan ng Mag-aaral, pp. 348-349.

Babasahin ko nang malakas ang tulang “Nagtampo ang Kalikasan.”
Maaari ninyo itong basahin nang tahimik.
D
a. Sa unang saknong, paano inilalarawan ang mundo noong

unang panahon? Basahin ang mga linyang sumusuporta sa
inyong sagot.
b. Gusto ba ninyong manirahan sa inilalarawang mundo?
c. Ano-ano ang dahilan ng pagkapinsala ng mundo? Basahin ang

mga linyang sumusuporta sa mga sinabi ninyong dahilan.
d. Sang-ayon ba kayo na ang mga ito ang dahilan ng pagkasira ng

mundo?
e. Ano-ano ang naging bunga ng pagkapinsala ng kalikasan?

Basahin ang mga linyang nagsasaad ng inyong sagot.
Ano-ano ang maaaring solusyon sa pagkasira ng mundo?
Bilang isang mamamayan, ano ang magagawa mong tulong
para mapangalagaan ang ating mundo?
TALAAN
2 SAKNONG, LINYA, AT
MAGKATUGMANG SALITA
Basahin ninyo nang malakas ang tula.
a. Ilang saknong mayroon ang tula?
b. Ilan ang linya ng bawat saknong?
Babasahin kong muli ang unang saknong. Pakinggan at sabihin

sa akin ang mga salitang magkatugma sa hulihan ng bawat linya:
mundo natuklasan kalikasan pangalagaan

_____ _____ _____ _____
_____ _____ _____ _____
_____ _____ _____ _____
PY
O
C
ARAW
1 PAGLALAHAD:
D
WASTONG GAMIT NG PANG-UKOL
5
E

EP
a. Ang kuwentong Anong Gupit Natin Ngayon? ay sinulat ni

Russell Molina.
b. Ano naman ang kuwentong isinulat nina Rene Villanueva
D
at Virgilio Almario?
c. Lahat halos ng binata ay nagpapagupit kay Tatay.
d. Nakipaglaro si Totoy kina Albert, Paulo, at Jed.
2 PAGTUTURO
a. Sa unang pangungusap, ano ang gamit ng salitang ni?
b. Ano naman ang gamit ng nina?
c. Kailan ginagamit ang kay?
d. Kailan naman ginagamit ang kina?
e. Kailan ginagamit ang ni? ang nina? ang kay? ang kina?
YUNIT 3 ARALIN 29
TALAAN
Tandaan Natin:
Ang mga salitang ni, nina, kay, at kina ay mga pang-ukol.
Ang pang-ukol ay salita o mga salitang nag-uugnay sa

pangngalan at panghalip at iba pang salita sa pangungusap.
Ginagamit ang:
• ni kung tumutukoy sa isang tiyak na tao

• nina kung tumutukoy sa dalawa o maraming tiyak na tao
• kay kung tumutukoy sa iisang tiyak na tao
• kina kung tumutukoy sa dalawa o mahigit pang tiyak
na tao
3 PAGSASANAY
PY
Bilugan ang angkop na pang-ukol:
a. Ang kuwentong babasahin natin ay sinulat (ni, nina)

Genaro Gojo Cruz.
O
b. Nagustuhan (ni, nina) Gina at Lucy ang kuwento.
C
c. Bibisita kami (kay, kina) Lolo Teban at Lola Celia.
d. Ibibigay ko ang laruang ito (kay, kina) Annie.

D
e. Binigyan ka ba ng kendi (ni, nina) Ester?

E
EP
4 IBA PANG PANG-UKOL

D
Basahin ang sumusunod na pangungusap:
a. Ang kuwento ay ukol sa magaling na barbero.

b. Ang kuwentong ito ay para sa mga batang gusto ng ibang
estilo ng gupit ng buhok.
c. Ayon sa kuwento, gusto ng bata na tanungin siya ng tatay

kung ano ang gusto niyang gupit.
d. Binati ni Tatay ang bata ukol sa bilis ng paglaki nito.
e. “Mapapansin kaya nina Leandro at Kikoy ang gupit ng buhok

ko?” naisip ng bata.
TALAAN Pag-aralan natin ang gamit ng mga pang-ukol:
Ginagamit ang:
• ukol kay kapag ang isang kilos o bagay ay tungkol sa

iisang tiyak na tao
• ukol sa kapag ang tinutukoy ay isang pook,
pangyayari, o bagay
• para kay kung ang tinutukoy ay isang tiyak na
pangalan ng tao
• para kina kapag ang tinutukoy ay dalawa o higit pang
pangalan ng tao
• para sa kung ang tinutukoy ay pangyayari, pook,
o bagay ng hindi tiyak na pangngalan
• ayon sa/kay upang sabihin muli ang sinabi ng isang
tao. Walang tiyak na pangalan sa ayon sa habang tiyak
naman ang pangalan sa ayon kay.
Bilugan ang tamang pang-ukol sa bawat pangungusap:
PY
a. Isinulat ang kuwento (para sa, para kay) mga batang Pilipino.
b. (Para sa, para kay) Lola Dominga ang sulat na ginawa ko.
O
c. Ang tula ay (ukol kay, ukol sa) kalikasan.
C
d. (Ayon kay, ayon sa) tula, lahat tayo ay dapat mangalaga
sa kalikasan.
D
Takdang-Aralin: Sagutin ang “Gawin Natin,” p. 358, Kagamitan ng

E
Mag-aaral.
EP

D
a. Ang kuwento ay tungkol kay

Pilandok.
b. Ayon sa kuwento, ipinahuhuli
si Pilandok ni Datu Usman.
c. Para kay Datu Usman kaya
ang gintong sinturon?
d. Ayon kay Datu Usman, kaya
niyang ipahuli si Pilandok.

2016 03 31 Basa Pilipinas Quarter 3 Grade 2 Filipino Teacher's Guide PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

2016 03 31 Basa Pilipinas Quarter 3 Grade 2 Filipino Teacher's Guide PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

BI an

Ang materyal na ito ay binuo batay sa DepEd K-12

Ang materyal sa pagtuturo na ito ay nabuo sa tulong ng mamamayang Amerikano sa pamamagitan

Ikalawang Baitang – Yunit 3

Gabay sa Pagtuturo ng Filipino

Ikalawang Edisyon, 2016

Inilathala ng U.S. Agency for International Development (USAID)

Binuo ng USAID/Basa Pilipinas sa pakikipagtulungan ng Kagawaran ng Edukasyon

Technical Director: Nancy Clark-Chiarelli, EdD

Manunulat: Felicitas Pado, PhD

Mga Tagasuri: Angelika Jabines, Education Program Specialist

Corazon Lalu-Santos, PhD (nilalaman)

Genaro Gojo Cruz (wika)

mga tagapaglathala nito.

PAG-AARI NG PAMAHALAAN. HINDI IPINAGBIBILI.

Department of Education Bureau of Learning Resources

Aralin 22: Mga Selebrasyon o Pagdiriwang sa Pamayanan. . . . . . . . . . . . . . . 17

Aralin 23: Mga Kawili-wiling Pook sa Pamayanan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33

Aralin 26: Mga Produkto sa Aking Pamayanan. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81

Aralin 27: Pagtulong sa Kapuwa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97

Mga Aralin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102

Aralin 28: Pagtulong sa Kapuwa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111

Lingguhang Gabay. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112

Mga Aralin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116

Aralin 29: Pagpapanatiling Malinis at Maganda ng Kalikasan . . . . . . . . . . . . 125

Lingguhang Gabay. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126

Mga Aralin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130

TEMA: MGA SELEBRASYON O PAGDIRIWANG

READ ALOUD STORY: ANG LUMANG APARADOR NI LOLA

LEVELED READER: PISTA NG PAHIYAS

LINGGUHANG GABAY NG GURO SA FILIPINO, IKALAWANG BAITANG

Tema: Mga Selebrasyon o Pagdiriwang sa Pamayanan

1 (context clues), katuturan, o na tanong

Mga Gawain ng Guro Mga Gawain ng Mag-aaral

• Paghawan ng balakid: aparador, ukit,

tungkol sa iba’t ibang bahagi ng kuwento

• Muling pagbabasa ng kuwento at paghikayat • Pagbibigay ng angkop na reaksiyon sa bahagi

sa mga bata na magbigay ng angkop ng kuwentong napapakinggan

PT – Pag-unlad ng Talasalitaan PN – Pakikinig/Pag-unawa sa Napakinggan

Araw Domain Mga Layunin Paksang Aralin

(Para sa multigrade na klase,

na may tamang laki at layo sa ang mga mag-aaral sa Baitang 1.)

AL – Kaalaman sa Aklat at Limbag PP – Palabigkasan at Pagkilala sa Salita TA – Tatas

Mga Gawain ng Guro Mga Gawain ng Mag-aaral

• Pagpapasulat ng liham pasasalamat • Pagsulat ng liham pasasalamat

• Pagmomodelo ng angkop na magagalang • Pagsali sa dula-dulaan gamit ang wastong

• Pagpapabasa nang malakas sa kuwento • Pagbasa nang malakas sa kuwento at pagsali

• Paghikayat sa mga mag-aaral na isalaysay • Pagsalaysay ng sariling karanasan na kaugnay

• Pagbibigay ng modelo na isusulat

PT – Pag-unlad ng Talasalitaan PN – Pakikinig/Pag-unawa sa Napakinggan

PB – Pag-unawa sa Binasa PL – Pagpapahalaga sa Literasi, Wika, at Panitikan

ARAW Hikayatin ang mga mag-aaral na sabayang bumigkas ng tula.

2 PAGKANTA NG MGA PAMBATANG AWITIN

Hikayatin ang mga mag-aaral na umawit nang sabay-sabay.

3 PAGTALAKAY SA NAKITA O NABASANG

Tayo Nang Dumalo sa Pista ng Bayan

8:00 n.u. Parada sa buong

11:00 n.u. Salusalo sa plasa

1 a. aparador, ukit, lumalangitngit

(1) Ang aparador ay isang __________.

(a) kabinet TALAAN

(2) Ang ukit ay__________.

(a) disenyo sa kasangkapang gawa sa kahoy