Специјални видови бетон

1. ВОВЕД

Хидротехничкиот бетон се вградува во хидротехнички конструкции или објекти кои

се постојано или периодично во контакт со вода.

➢ Барања за хидротехнички бетон:

• Кавитација
• Ерозија
• Водонепропусност
• Конструктивни барања
• Отпорни на атмосферски влијанија и агресивност на средината
• Волуменски деформации

➢ Видови на хидротехнички бетон:

1. Спрема положбата на објектот во однос на нивото на

водата

• Подводен бетон
• Бетон во зона на променливо ниво на вода
• Бетон над нивото на водата

2. Спрема масивноста на конструкцијата:

• Масивен бетон
• Немасивен бетон

3. Со оглед на влијанието од притисокот на водата:

• Бетонска конструкција под притисок

• Бетонска конструкција со слободно водно лице

Василија Костеска 1150

 Специјални видови бетон

ПРОЕКТИРАЊЕ НА СОСТАВ НА ХИДРОТЕХНИЧКИ БЕТОН

При избор на хидротехничкиот бетон треба да се води сметка за:

1. Димензиите на бетонските монолити
2. Изложеност на вода
3. Изложеност на температурни промени
4. Од времето на зацврстување кое стои на располагање
5. Од изложеноста на корозија
6. Од изложеноста на кавитација и хидродинамички влијанија

ВРЗИВО

▪ количината на цемент се движи од 150 – 300кг/м3

▪ подводен бетон ⇒ портланд – цемент пуцолански со додаток на згура и
песшчано пуцолански
▪ сулфатна агресивност на водата ⇒ сулфатно отпорен портланд цемент
ВОДА
▪ количината да се сведе на најмала можна, без нарушување на условите кои
осигуруваат добро вградување на бетонот

АГРЕГАТ
▪ максимално зрно на агрегатот во мешавината што покрупно
▪ Dmax:
- треба да биде помало од 1/5 од најмалата димензија на конструкцијата
која се бетонира
- не треба да биде поголемо од 2/3 од најмалото растојание помеѓу
шипките на арматурата

При изборот на агрегат треба да се води сметка за:

▪ предност имаат агрегати со што поголеми крупни зрна на агрегат

(Dmax)
▪ конструкции изложени на вибрирање – наместо шљунак дробен
камен
▪ отпорност на мраз – агрегати со висока цврстина и потполно
отпорни на мраз
АДИТИВИ
▪ подобрување на важните карактеристики на хидротехничкиот бетон
▪ пред употребата да се испита нивното учество

Василија Костеска 1150

 Специјални видови бетон

ВОДОЦЕМЕНТЕН ФАКТОР

▪ максималната вредност на водоцементниот фактор се определува на повеќе

начини
▪ спрема барањата во поглед на водонепропусноста и отпорноста на мраз
▪ спрема барањата во поглед на цврстината

Најголеми дозволени вредности на w/c фактор

Во армиранобетонски Во бетонски и слабо армирани
Услови во кои се конструкции масивни конструкции
наоѓа бетонот во морска во солена во морска во солена
вода вода вода вода
Зона на
променливо ниво на
вода
а) во тешки
0,50 0,55 0,55 0,50
климатски услови
б) во умерени и
благи климатски 0,55 0,66 0,6 0,65
услови
Делови на објектот
кои се наоѓаат
постојано под вода
0,55 0,60 0,60 0,65
а) под притисок
0,60 0,65 0,55 0,60
б)без притисок
Надводни делови
на објектот кои се
0,65 0,65 0,7 0,7
повремено во допир
со водата

Василија Костеска 1150

 Специјални видови бетон

2. МАСИВНИ БЕТОНИ

Масивен бетон – чиј што волумен е бара посебни методи на проектирање,

вградување и нега заради ослободување на топлина и следење на промените
на волуменот.

▪ Посебен вид на хидротехнички бетони

▪ Бетонски елементи чиј што волумен е поголем од 10м3, а најмалата
димензија во пресекот поголема од 1,0м

Брана Hoover, 1935 2.4 мил m3

Брана Clen Canyon, 1963 4,1 милион m3

Василија Костеска 1150

 Специјални видови бетон

Примена на масивен бетон:

Брани, темели, наглавни греди, дебели зидови, тунелски облоги и крајни столбови.
Проблеми на масивен бетон:
▪ Голема количина на топлинска хидратација
▪ Појава на пукнатини во бетонските елементи
▪ Значителни напрегања на притисок
▪ Промена на волуменот
▪ Загревање, па потоа ладење на големата маса на бетон
▪ Скратување на животниот век на конструкцијата
▪ Естетски недостатоци

Василија Костеска 1150

 Специјални видови бетон

Со проектот на конструкцијата потребно е да се определи:

▪ Најголема дозволена температура во локални услови
▪ Конструкциски мерки: тип на конструкција, димензии на блокови,
технолошки мерки кои мора да се превземат

Контрола на температурата:
▪ Tmax = 65 ֯C
▪ Контрола на видот и количината на врзно средство
▪ Претходно ладење на агрегатот и водата или додавање кристалчиња
од мраз
▪ Правилен избор на димензии на бетонски блокови
▪ Додавање на течен азот
▪ Да се користат посебни мешавини и опрема

Контрола на пукнатини:
▪ Да се намали разликата помеѓу внатрешната и надворешната
температура
▪ Смалување на почетната температура на бетонот
▪ Контрола на содржината на цемент
▪ Накнадно ладење (вода во системот на вградени цевки)

Барања за масивен бетон:

Основни барања:
▪ Обработливост
▪ Водонепропусност
▪ Ниска топлинска хидратација
▪ Минимална пукнатина
▪ Јакост на притисок
▪ Трајност
▪ Економичност

Одредени делови мора да ги исполнуваат и следните барања:

▪ Отпорност на мраз
▪ Отпорност на корозија
▪ Кавитација и др.

Василија Костеска 1150

 Специјални видови бетон

ПРОЕКТИРАЊЕ НА СОСТАВ НА МАСИВЕН БЕТОН:

ВРЗНО СРЕДСТВО
▪ Ограничена количина на врзно средство
▪ Врзното средство не смее да содржи повеќе од 15% ситни честици на агрегатот
▪ Цемент со ниска топлинска хидратација вклучувајќи згура или пуцолан
▪ Што помала количина на вода

АГРЕГАТ

▪ Поволен гранулометриски состав на агрегатот со доволно ситни зрна над 0,125mm

▪ Најчеста примена на дробен агрегат
▪ Гранулометрискиот се определува експериментално
▪ Максималното зрно на агрегат е најчесто од 100mm или 125mm
▪ Агрегатот се фракционира во 6 фракции

АДИТИВИ
▪ Аеранти и пластификатори ја смалуваат количината на цементната паста и
ја подобруваат обработливоста на масивниот бетон
Подрачје на гранична вредност на составот и својствата на бетонот

Минимална Минимална
Класа на Минимална
Max w/c количина на количина на
изложеност класа на јакост
цемент (kg/m3) воздух %

XF1 0,55 C30/37 300 /

БЕТОНИРАЊЕ ВО ЖЕШКИ КЛИМАТСКИ УСЛОВИ

Бетонирање во жешки климатски услови:
▪ Може да дојде до пад на квалитетот на свежиот или цврстиот бетон
▪ Да се намали температурата на свежиот бетон со разладување со вода или
додавање кристалчиња мраз

Проблеми кои се јавуваат:

▪ Зголемена потреба за вода

▪ Отежнато вградување на бетонот
▪ Намалена конзистенција
▪ Отежнато контролирање на количините на пори во бетонот
▪ Појава на пукнатини при собирање на бетонот

Василија Костеска 1150

 Специјални видови бетон

Последици на бетонирање во жешки климатски услови

ФАЗА ПОСЛЕДИЦИ
Зголемена потреба за вода со оглед на обработливоста
Производство Отежната контрола на навлегување на содржина на воздух
Загуба на вода со евапорација
Превоз Забрзан губиток на обработливоста
Загуба на вода со евапорација
Забрзан губиток на обработливоста
Забрзано вградување
Вградување, завршна
обработка и нега Зголемена тенденција на пластични пукнатини проследени со
собирање
Поголема температура во текот на хидратација води кон
зголемена тенденција на пукнатини и помала долгорочна
цврстина
Помала цврстина
Долгорочно Намалена трајност
Различен изглед на површината

Василија Костеска 1150

 Специјални видови бетон

3. ВАЉАН БЕТОН
Нова посебна технологија на масивен бетон, посебно развиена за градба на големи
брани. Се вградува со опрема за земјени и камени насипи. Мора да биде доволно сув да
ја носи тежината на вибро опремата и доволно влажен да овозможи дистрибуција на
врзивото низ масата.

▪ Концепт на ваљан бетон настанал 60тите години заради потребата од

комбинирање на брзината на градење и економичноста
▪ Нова технологија на транспорт, вградување и збивање на бетонот
▪ Прва примена на – Брана Тарбела во Пакистан

Примена:
▪ Изградба на брани и сродни масивни објекти
▪ Изградба на сообраќајници

Василија Костеска 1150

 Специјални видови бетон

Примена на ваљан бетон

Предности:
▪ Добро однесување во екстремни температурни услови
▪ Брзина на градење и едноставност во изградбата
▪ Можност за користење на отпадни материјали
▪ Кај изградба на коловози⟶ се постигнува поголема јакост со намалени трошоци,
едноставна и брза изградба
Недостатоци:
▪ Појава на неочекувани неконтролирани пукнатини
▪ Квалитет помеѓу слоевите и градење со ладни спојници
▪ Кај изградба на коловози, проблем е ⟶ појава на пукнатини
⟶ површинска текстура
⟶ отпорност на смрзнување и одмрзнување

Поделба на ваљаниот бетон:

▪ Мршав ваљан бетон
▪ Бетон ваљан во дебели слоеви
▪ Ваљан бетон со висока содржина на паста

Василија Костеска 1150

 Специјални видови бетон

ПРОЕКТИРАЊЕ НА СОСТАВ НА ВАЉАН БЕТОН

ВРЗНО СРЕДСТВО
▪ Помала количина на врзно средство ⇢ обичен портланд - цемент во количини од
75 -100 kg/m3
▪ Количина на вода од 80 до 120l
▪ w/c од 0,75 до 1,00
▪ на цементот се додава пуцолан (летечка пепел) – количина поголема од 50%
АГРЕГАТ
▪ природно копан или дробен агрегат
▪ максималното зрно на агрегатот не треба да поминува 75mm
▪ 3-4 фракции: 0-4, 4-16, 16-31,5, 31,5 -100 mm
▪ Ситни честици во количини од 3-8%
АДИТИВИ
▪ Додавање успорувачи во врзувањето, понекогаш суперуспорувачи
▪ Додавање пластификатори (штетно влијание на својствата на свежо ваљаниот
бетон)

Пример на проектирање на состав на ваљан бетон

Состав на бетонска мешавина Маса Густина Волумен
% kg (kg/dm3) (dm3)

Портланд - цемент / 150,00 3,1 47,8

Вода / 130,00 1,0 130,0
w/c=0,85 / / / /
Успорувач на врзувањето - Sika VZ4 0,40 0,60 1,2 0,5

Ситни честици - филер 4,00 60,00 2,7 22,3

Воздух 2,00 / / /
Агрегат (дробен, 0-4mm (дробен) 560,02 2,85 196,5
доломит)
4-16mm (дробен) 328,49 2,85 115,3
16-31,5mm 676,45 2,85 237,4
(дробен)
31,5-100mm 713,36 2,85 250,3
(дробен)
Вкупно / 2618,92 2,62 999,6

Василија Костеска 1150

 Специјални видови бетон

Производство, транспорт, вградување и нега

Производство
▪ Многукапацитетни бетонари за обичен бетон
▪ Посебна опрема за континуирана работа со ползечки транспорт и хомогенизација
на масата

Транспорт

▪ Кабел – кранови или торански дигалки

▪ Дампери – со големи капацитети
▪ Најповолно – Состав на транспортни траки
При доставувањето и вградувањето да се води сметка за:
▪ Динамика на опремата
▪ Расчистување во специфични слоеви
▪ Состојба на влажност
▪ Број на премини на виброваљакот
▪ Влажна нега на виброваљакот
Вградување:
▪ Во хоризонтални слоеви (3-5 слоеви) со дебелина од 50-75cm
▪ Збивање со едноструки тандем на виброваљците
▪ За слој со дебелина 50-100cm бројот на премини изнесува 6-15

Процес на вградување Нега на ваљаниот бетон

Василија Костеска 1150

 Специјални видови бетон

Брана Willow Creek (САД)

Прва брана која е во целост изградена од ваљан бетон
Висока околу 90m, со волумен 1.124.000 m3 (од кој 80% ваљан бетон)
Нега:
▪ Да се заштити вградениот бетон од сушење, високи и ниски теператури
▪ Заштита со пластична фолија или цистерни со распрскувачи на влага

Препорачани вредности на слегање за поединечни бетонски конструкции

ТИП НА КОНСТРУКЦИЈА СЛЕГАЊЕ (mm)
Слабо армирани или неармирани темели 10-50
Армирани темели, ѕидови, плочи, столбови и
носачи 30-100
Силно армирани делови на ѕидови, плочи, носачи
и столбови 60-140
Плочи за автопати, индустриски подови 10-50
МАСИВНИ ХИДРОТЕХНИЧКИ БЕТОНИ 10-50
Бетонирање под вода 80-160

Василија Костеска 1150

 Специјални видови бетон

ИСПИТУВАЊЕ НА ВОДОНЕПРОПУСНОСТ НА БЕТОНОТ

Метода за спречен излез на вода од бочните страни:

▪ примерок од дијаметарот на цилиндарот на основата и висина 15cm

▪ Спрема МКС, разликуваме марки на водонепропусност:
V-2; V-4; V-6; V-8 и V-12

Метода за неспречен излез на вода од бочните страни:

▪ примерок од дијаметарот на цилиндарот на основата и висина 20cm

▪ време на траење и големина на притисок:
-48 часа ⟶ 1 бар
-24часа ⟶ 3 бара
-24 часа ⟶ 7 бара
▪ марка на водонепропусност V-2 ⟶ максимална длабочина на
продирање на водата 10-12cm

ПОДОБРУВАЊЕ НА ВОДОНЕПРОПУСНОСТА

Пример:

➢ Полимерен модифициран бетон

➢ Полимерен бетон

Василија Костеска 1150