AYON SA ASPECTS 1965

Upang mapalabas ang pangungusap na:

“Bumili ng kendi si mario para sa bata.” kailangan ang sumusunod na inisyal na ‘base
phrase-structure rule.’

S Prep P ^ NP

Ang pormulasyong sa itaas ay nangangahulugang ang pangungusap ay maaaring

muling sulatin at gawing dalawang parirala- pariralang panaguri (predicate phrase) at
pariralang pangngalan (noun phrase).

Ang pariralang panaguri ay ang bumili ng kendi para sa bata, samantalang ang
pariralang pangngalan ay ang si Mario. Ang una ay gumaganap bilang panaguri at ang
huli ay bilang simuno ng pangungusap. Ang pariralang panaguri ay binubuo ng
pariralang pandiwa na inirereprisinta ng bumili ng kendi at ng opsyunal na pariralang
pang-ukol na inirerepresenta ng para sa bata. Ang pariralanpandiwag pandiwa ay
binubuo ng pandiwa na inirereprisinta ng ng kendi. Ang pandiwa ay binubuo ng panlapi
na inirereprisinta ng gitlaping -um- at ng pandiwang ugat na inirereprisinta ng bili.

Ang pariralang pangngalan ay binubuo ng pantukoy (determiner) na inirereprisinta ng

alinman sa ng, sa, o si, at pangngalan na inirereprisinta ng alinman sa kendi, bata, o
Mario.

Ang opsyunal na pariralang pang-ukol ay maaaring muling isulat ng pang-ukol +

pariralang pangngalan– para bilang pang-ukol at sa bata bilang pariralang pangngalan.

Ang kategoryang N ay titiyakin sa pamamagitan ng paglalagay ng kaukulang mga

katangian, tulad ng [ + Common] para sa pangngalang bata upang maiba ito sa
pangngalang Mario na may katangiang [-Common].

Ang pangngalang [+ Common] ay lalo pang matitiyak sa pamamagitan ng paglalagay

ng mga katangiang [-Human] para sa kendi at ng katangiang [+ Human ] para sa bata.
Magagamit pa rin ang iba pang mga katangian tulad ng [+ Count] o [- Count], [+
Masculine] o [- Masculine], [+ Transitive] o [- Transitive], atb.

Ang mga tuntunin, samakatwid, na maaaring magpalabas ng pangungusap na ating

sinusuri ay gaya ng mga sumusunod:

i. S Pred P ^ NP1
ii. Pred P VP ^ (Prep P)
iii. VP Verb ^ NP2
iv. Prep P prep ^ NP3
v. Verb Af ^ VB
vi. NP Det ^ N
vii. Det Det1/Verb ^ ____N
Det2 /Prep ^ __N
Det3 /__N
viii. VB CS
ix. N CS
x. [+Det__] [+ Count]
xi. [+ Count] [+ Animate]
xii. [+ Animate] [+ Human]
xiii. [+ Human] [+ Common] A
xiv. [+ Common] [+ Masculine]
xv. [+ VB] CS/ -- NP
(bili, [+V, + __ Object + (Prep P) + Actor]
(kendi, [+N, + Det __, + Common, + Count, - Animate])
(Mario, [+ N, + Det__, - Common, + Count, + Animate, + Human, + Masculine…])
(bata,[+ N, + Det__, +Common, + Count, + Animate, + Human,…])
(para, [ + Prep)]
(si [+ Det, + __ Name]); ng/sa, [+ Det, + __ NA])

-Ang tinatawag na ‘deep structure tree’’ ng sinusuring pangungusap ay ang…