Professional Documents
Culture Documents
FERNANDEZ AVENUE
DAGUPAN CITY
075-636-6766
I. DESKRIPSYON NG KURSO
Ang FILDIS ay isang praktikal na kursong nagpapalawak at nagpapalalim sa kasanayan sa malalim at mapanuring pagbasa,
pagsulat, at pananaliksik sa wikang Filipino sa ibat-ibang larangan, sa konteksto ng kontemporaryong sitwasyon at mga
pangangailangan ng bansa at ng mga mamayang Pilipino. Nakatuon ang kursong ito sa makrokasanayang pagbasa at pagsulat,
gamit ang mga makabuluhang pananaliksik sa wikang Filipino, bilang lunsaran ng pagsasagawa ng pananaliksik (mula sa
pangangalap ng datos at pagulat ng borador ng pananaliksik hanggat sa publikasyon at/o presentasyon nito) na nakaugat sa mga
suliranin at realidad ng mga komunindad ng mga mamayan sa bansa at maging sa komunidad ng mga Pilipino sa iba pang bansa.
saklaw rin ang kursong ito ang pahlinang sa kasanayang pagsasalita, particular sa presentasyon ng komunidad ng mga Pilipino sa
iba pang bansa. saklaw rin ng kursong ito ang paglinang sa kasanayang pagsasalita, particular sa presentrasyon ng pananaliksik sa
ibat ibang porma at venue. Pre-requisite sa kursong ito ang pagkuha ng kursong Kontekwalisadong Komunikasyon sa Filipino
(KOMFIL).
Inaasahang Matutuhan:
Sa pagtatapos ng kurso, inaasahang matuthan ng mga mag-aaral ang mga sumusunod:
Kaalaman
togodbetheglory 1
2ND FLOOR MARADEL BLDG. A.B. FERNANDEZ AVENUE
DAGUPAN CITY
075-636-6766
1. Maipaliwanag ang ugnayan ng mga function ng wikang Filipino bilang wikang pambansa, wika ng bayan, at wika ng
pananaliksik na nakaugat sa pangangailangan ng sambayanan.
2. Maisa-isa ang mga suliraning local at nasyonal ng komunidad na kinabibilangan.
3. Matukoy ang mga mapagkakatiwalaan, makabuluhan at kapaki-pakinabang na sangunian sa pananaliksik\
4. Makapagmungkahi ng mga solusyon sa mga pangunahing suliraning panlipunan sa mga komunidad at sa buong bansa, batay
sa pananaliksik.
5. Maipaliwanag ang mahigpit na ugnayan ng pagpapalakas ng wikang pambansa, pagpapatibay ng kolektibong identidad, at
pambansang kaunlaran.
6. Malikhain at mapanuring mailapat sa pananaliksik ang piling makabuluhang kosepto at teoryang local at dayuhan na akma sa
konteksto ng komunidadb at bansa.
Kasanayan
1. Maisapraktika at mapaunlad pa ang mga batayang kasnayan sa pananaliksik
2. Makapagbasa at makapagbuod ng impormasyon, estadistika, datos,atbp. Mula sa mga babasahing nakasulat sa Filipino sa
ibat-ibang larangan
3. Makapagsalin ng mg artikulo, pananaliksik atbp.na makakapag ambag sa patuloy na intelekwalisasyon ng wikang Filipino.
4. Makapagsaliksik hinggil sa mga sanhi at bunga ng mga suliraning local at nasyonal gamit ang mga tradisyonal at modernong
mga sanggunian.
5. Makapagbalangkas ng mga makabuluhang solusyon sa mga sanhi at bunga ng mga suliraning local at nasyonal.
6. Makapagpapahayag ng mga makabuluhang kasisipan sa pamamagitan ng tradisyonal at modernong midyang akma sa
kontekstong Pilipino
7. Makagawa ng mga malikhain at mapanghikayat na presentasyon ng impormasyon at analisis na akma sa ibat ibang
konteksto
8. Makapagsagawa ng pananaliksik sa Filipino sa ibat ibang larangan
togodbetheglory 2
2ND FLOOR MARADEL BLDG. A.B. FERNANDEZ AVENUE
DAGUPAN CITY
075-636-6766
9. Malinang ang Filipino bilang daluyan ng inter/mutidisilinaring diskurso at pananaliksik na nakaugat sa mga realidad ng
lipunan ng Pilipino.
10.Makabuo ng papel o artikulo na maaring ibahagi sa isang forum o kumperensya at/o ila thala sa isang akademikong journal
Halagahan
Bilang ng oras: 3 oras bawat longgo sa loob ng 18 linggo o 54 oras sa isang semester
togodbetheglory 3
2ND FLOOR MARADEL BLDG. A.B. FERNANDEZ AVENUE
DAGUPAN CITY
075-636-6766
PRELIM
Mga Paksa Inaasahang Matutuhan Metodolohiya Pagtatasa
Introduksyon:Filipino Kaalaman Pagbabalangkas/outlinin Maikling
Bilang Wikang 1. Maipaliwanag ang ugnayan ng mga g pagsusulit
Pambansa, Wika ng function ng wikang Filipino bilang Pagbubuod ng Pagsulat ng
Bayan, at Wika ng wikang pambansa, wika ng bayan, at impormasyon/datos maikling sanaysay
Pananaliksik na wika ng pananaliksik na nakaugat sa Pangkatang talakayan hinggil sa wikang
Nakaugat sa pangangailangan ng sambayanan Panonood ng Filipino bilang
Pangangailangan ng 2. Matukoy ang mga mapagkakatiwalian, video/documentary wikang
Sambayanan makabulihan at kapaki-pakinabang na Pakikinig sa awit pambansa, wika
sanggunian sa pananaliksik ng bayan, at wika
3. Maipaliwanag ang mahigpt na ugnayan ng pananaliksik
ng pagpapalakas ng wikang pambansa, na nakaugat sa
pagpapatibay ng kolektibong identidad, pangangailangan
at pambansang kaunlaran ng sambayanan
Kasanayan
1. Maisapraktika at mapaunlad pa ang Patalatang
mga batayang kasanayan sa Pagbabalangkas/outlinin pagbubuod sa 3
pananaliksik. g bagong
Filipino Bilang Larangan 2. Makapagbasa at makapagbuod ng Pagbubuod ng pananaliksik
at Filipino sa Iba’t Ibang impormasyon,estaditika, datos impormasyon/datos (artikulo,tesis,dise
Larangan atbp.mula sa mga babasahing nakasulat Pagsasalin rtasyon na
sa Filipino sa ibat-ibang larangan’ Pangkatang talakayan kalalathala pa
togodbetheglory 4
2ND FLOOR MARADEL BLDG. A.B. FERNANDEZ AVENUE
DAGUPAN CITY
075-636-6766
togodbetheglory 5
2ND FLOOR MARADEL BLDG. A.B. FERNANDEZ AVENUE
DAGUPAN CITY
075-636-6766
togodbetheglory 6
2ND FLOOR MARADEL BLDG. A.B. FERNANDEZ AVENUE
DAGUPAN CITY
075-636-6766
togodbetheglory 7
2ND FLOOR MARADEL BLDG. A.B. FERNANDEZ AVENUE
DAGUPAN CITY
075-636-6766
pamamagitan ng tradisyonal at
modernong midyang akma sa
kontekstong Pilipino.
7. Makagawa ng mga malikhain at
mapanghikayat na presentasyon ng
impormasyon at analisis na akma sa
ibat-ibang konteksto.
8. Makapagsagawa ng pananaliksik sa
Filipino sa ibat-ibang larangan.
9. Malinang ang Filipino bilang daluyan ng
inter/multidisiplinaring diskurso at
pananaliksik na nakaugat sa mga
realidad ng lipunan.
Halagahan
1. Mapalalim ang pagpapahalaga sa
sariling teorya ng mga Pilipino sa ibat-
ibang larangan.
2. Malinang ang adhikaing makibahagai sa
pagbabagong panlipunan.
Makapag-ambag sa pagtataguyod
ng wikang Filipino bilang daluyan ng
makabuluhan at mataas na antas ng
diskurso na akma at nakaugat sa
lipunang Pilipino, bilang wika ng
pananaliksik na nakaayon sa
togodbetheglory 8
2ND FLOOR MARADEL BLDG. A.B. FERNANDEZ AVENUE
DAGUPAN CITY
075-636-6766
pangangailangan ng komunidad at
bansa.
PRELIM EXAM
MIDTERM
Batayang Kaalaman sa Kaalaman Pagbubuod Panel discussion
Mga Teorya sa 1. Matukoy ang mga mapagkakatiwalaan, hinggil sa mga
Pananaliksik na Akma o makabuluhan at kapaki-pakinabang na Paglalahad ng teorya at
Buhat sa Lipunang sanggunian sa pananaliksik. impormasyon sa pananaliksik
Pilipino 2. Malikhain at mapanuring mailapat sa pamamagitan ng
Mga Diskurso sa pananaliksik ang piling makabuluhang talahanayan
Nasyonalismo konsepto at teoryang lokal at dayuhan
Marxismo at Kritikal na akma sa konsepto ng komunidad at Pagsasalin ng piling
na Diskurso sa bansa. bahagi ng pananaliksik
Globalisasyon
Teoryang Kasanayan
Dependensiya 1. Maisapratika at mapaunlad pa ang mga
Pagbaklas/pagbagtas batayang kasanayan sa pananaliksik.
Pantayong pananaw 2. Makapagbasa at makapagbuod
Sikolohiyang Pilipino impormasyon, estadistika, datos
Pantawang pananaw atbp.mula sa mga babasahing nakasulat
Bakod, Bukod, Buklod sa Filipino sa ibat-ibang larangan.
3. Makapagsalin ng mga artikulo,
pananaliksik atbp.na makapag-aambag
sa patuloy na intelekwalisasyon ng
wikang Filipino.
togodbetheglory 9
2ND FLOOR MARADEL BLDG. A.B. FERNANDEZ AVENUE
DAGUPAN CITY
075-636-6766
Halagahan
1. Mapalalim ang pagpapahalaga sa
sariling teorya ng mga Pilipino sa ibat-
ibang larangan.
2. Malinang ang adhikaing makibahagi sa
pagbabagong panlipunan.
togodbetheglory 10
2ND FLOOR MARADEL BLDG. A.B. FERNANDEZ AVENUE
DAGUPAN CITY
075-636-6766
togodbetheglory 11
2ND FLOOR MARADEL BLDG. A.B. FERNANDEZ AVENUE
DAGUPAN CITY
075-636-6766
togodbetheglory 12
2ND FLOOR MARADEL BLDG. A.B. FERNANDEZ AVENUE
DAGUPAN CITY
075-636-6766
FINAL EXAM
togodbetheglory 13
2ND FLOOR MARADEL BLDG. A.B. FERNANDEZ AVENUE
DAGUPAN CITY
075-636-6766
Materyales
“Sa Madaling Salita: Kasaysayang at Pag-unlad ng Wikang Pambansa” ng Sentro ng Wikang Filipino-UP Diliman
“Intelekwalismo at Wika” ni R. Constantino
“Angn wikang Filipino at ang Banta ng Globalisasyon” ni B. Lumbera
“The Filipino National Language: Discourse on Power” ni T. Gimenez-Maceda
“Nahuhuli at Panimulang Pagtatangka: Ang Pilosopiya ng Wikang Pambansa/Filipino” ni M. Flores
“Alyansa ng mga Tagapagtanggol ng Wikang Filipino/TANGGOL WIKA: Internal na Kwento, Mga Susing Argumento at
Dokumento (2014-2017)” nin D.M San Juan
“Sariling atin: Ang nagsasariling komunidad na [pangkomunikasyon sa disiplinang Aralinling Pilipino” ni R. Guillermio
“Philippine Studies/Araling Pilipino/Pilipinolohiya sa Wikang Filipino:
Pagpopook at Pagdadalumat sa Loob ng Kapantasang Pilipino” ni M.J Rodriguez-Tatel
“Pagsipat sa mga Nagawang Pananaliksik sa Larangan ng Wika noong 1996-2007 Tungo sa Pagbuo ng Isang Agenda
sa Pananaliksik” ni J. Peregrino
“Pagbuo ng makabuluhang Adyenta sa Pananaliksik sa Araling Pilipinas Para sa Siglo 21 at Lagpas pa” bni D.M San
Juan
“Introduksyon sa Saliksik” ni V. Almario et al. (eds.)
“Manwal sa Panlipunang Pananaliksik: ni R. Simbulan
“Saliksik:Gabay sa Pananaliksik sa Agham Panlipunan, Panitikan at Sining” ni E. Evasvo et. Al.
“BATAYANG PAGSASALIN: Ilang Patnubay at Babasahin para sa Baguhan” ni V. Almario (ed.)
“Introduksyon sa Pagsasalin:Mga Panimulang Babasahin Hinggil sa Teorya at Praktika ng Pagsasalin” ni V. Almario
(ed.)
“PAGSASALIN: Teorya at Praktika” nina L. Antonio at Batnag (eds)
Mga artikulo sa Philippine E-Journals Database, particular ang mga journal na naglalathala ng mga (o ilang) artikulo sa
Filipino gaya ng Daloy, Dalumat, Hasaan, Layag, Malay, Katipunan, Daluyan, Social Scie4nce Diliman
Mga Rtikulo sa U.P Diliman Journals Online
togodbetheglory 14
2ND FLOOR MARADEL BLDG. A.B. FERNANDEZ AVENUE
DAGUPAN CITY
075-636-6766
togodbetheglory 15
2ND FLOOR MARADEL BLDG. A.B. FERNANDEZ AVENUE
DAGUPAN CITY
075-636-6766
“Noon pa man, Nan’dyanna, Ano’t Inietsapwera: Ang maraming Wika ng Pilipinas” ni R. Aguila
“Paglahok ng mga Lider Magsasaka sa Isttruktura ng Pamamahala sa Lokal at Pambansang Antas: Mga Bunga at
Hamon” ni A. Bawagan et.al.
“Ang Pagsasakatutubo mula sa Loob/Kultural na Pagpapatibay ng mga Salitang Pandamdaming Tumutukoy sa “Saya”.
Isang Semantikal na Elaborasyon ng Wikang Filipino sa Larangan ng Sikolohiya” ni C. Sicat-De Laza
“E.San Juan,Jr. at ang Diskursong Kulturang Popular” ni R. Tolentino
“Rebyu sa Progreso ng at Salin-suri ng piling Dokumento sa Usapang Pangkapayapaan ng Gobyerno ng Republika ng
Pilipinas (GRP) at National Democratic Front of the Philippines (NDFP): Tungo sa Tagumpay ng Usapang
Pangkapayapaang Nakabatay sa Pagkakaisa Para sa Pambansang Kaunlaran” ni J.K Briones
Malay,Katipunan,Daluyan,Social Science Diliman, Humanities Diliman
Mga artikulo sa U.P. Diliman Journals Online
Ispesyal na Isyu ng Malay: Vol.22 No.1 (2009)
Ispesyal na isyu ng Daluyan: No.1 (2015)
Piling blogs mula sa:
https://kapirasongkritika.wordpress.com/
https://kritikasatabitabi.wordpress.com/
https://dakilapinoy.wordpress.com/
https://xiaochua.net/
https://risingsun.dannyarao.com/
https://rolandotolentino.wordpress.com/
https://sirmykel.wordpress.com/
Piling videos mula sa: http://tvup.ph/
Altermidya
Tudla Productions
Mga materyales mula sa mga kilusang panlipunan
Mga publikasyon ng Sento ng Wikang Filipino ang UP-Diliman
togodbetheglory 16
2ND FLOOR MARADEL BLDG. A.B. FERNANDEZ AVENUE
DAGUPAN CITY
075-636-6766
“Ang gamit at kahalagahan ng Wikang Filipino sa Pagtuturo ng Agham: Panayam kay Prop.Fortunato Sevilla III” nina
W. Fajilan at R.B Zafra
“Ang Filipino bilang Pundasyon ng Teknikal na Pagkatuto:Panayam kay Prop. James Christopher D. Domingo” ni W.
Fajilan
“Ang pagtuturo ng Matematika sa Wikang Filipino” ni M. Acelajado
“UP Diksyunaryong Filipino: Sinonismong Walang Hangganan” ni R. Guillermo et al.
“Nasaan ang lesbian sa Panitikan? Pagsipat sa lesbianang Persona sa Piling Maikling Kuwento ng Pilipinas (1987-
2008)” ni S.A. Pangilinan
#inggrata at si Mary jane Veloso: mga bakas ng Trolling sa Spreadable Media” ni V. Gonzales
“Maiksing Kalagayang Magbubukid ng Pilipinas”
“Praymer hinngil sa Two-Tier Wage System (2TWS)”
Mga artikulo sa Philippine E-Journals Database, particular ang mga journal na naglalathala ng mga (o ilang)artikulo sa
Filipino gaya ng
Daloy, Dalumat, Hasaan, Layag
“Epekto ng mga Wikang Filipino at Ingles Bilang Midya sa Pagtuturo ng Alebra sa ANtas ng mga Mag-aaral sa
Kolehiyo” ni M. Acelajado
“Ang paglubog nina Hippokrates at Galen sa Kaunlaran: Isang Inteprasyon sa Anyo ng Siyantipikong Rebolusyon sa
Larangan ng Medisina” ni F.P Demetrio
“Ang mga teorya ng Relatividad ni Albert Einstein: Isang Pagsusuri sa Kahandaan ng Wikang Filipino sa Pagtatalakay
sa mga Paksa ng Makabagong Agham” ni F.P Demetrio
“Praymer hinggil sa Pambansang Industriyalisasyon” ng AGHAM
“Kasaysayang ng Cyberspace, Kasaysayan sa Cyberspace:Panimulang Pagtanaw sa Karanasang Pilipino” ni M. Chua
“Pagsisiyasat sa Elektripikasyon sa Kanayunan” ni A.J Mesina
“ang pagsasaling Teknikal: Pagsipat sa Praktika at Pagpapahalaga” ni R. Sison-Buban
“Ang ISI at ang Alamat ng Internasyonal na Komunidad ng mga Syentista” ni R. Guillermo
“Manwal sa nakakaing krustasyo ng Pilipinas” ni H. Motoh
togodbetheglory 17
2ND FLOOR MARADEL BLDG. A.B. FERNANDEZ AVENUE
DAGUPAN CITY
075-636-6766
togodbetheglory 18
2ND FLOOR MARADEL BLDG. A.B. FERNANDEZ AVENUE
DAGUPAN CITY
075-636-6766
togodbetheglory 19