Scenariusz lekcji w klasie drugiej

Nauczyciel: Gabriela Czogała

Temat: Czucie i wiara – romantyczna epistemologia w balladzie A. Mickiewicza pt.

„Romantyczność”

Komentarz:
Zadaniem domowym uczniów było przeczytanie ballady A. Mickiewicza oraz przypomnienie
cech balladowego gatunku na przykładzie „Króla elfów” J. W. Goethego.

Czas trwania zajęć: 1 godzina lekcyjna

Cele lekcji:

 Poznanie ballady „Romantyczność”

 Scharakteryzowanie wyznaczników gatunkowych ballady
 Wyjaśnienie, na czym polega romantyczna epistemologia w utworze A. Mickiewicza
 Wykazanie, że „Romantyczność” to wiersz programowy epoki

Rozwiązania metodyczne:

 Formy pracy: indywidualna, grupowa

 Metody pracy: praca z tekstem literackim, karty pracy
 Materiały dydaktyczne: podręcznik (ballada „Romantyczność”), utwór Z. Herberta pt.
„Wariatka”

Przebieg lekcji:

1. Nauczyciel odwołuje się do ballady „Król elfów”. Prosi klasę o wskazanie

charakterystycznych dla tego utworu motywów, ze szczególnym uwzględnieniem
elementów metafizyki. Pyta uczniów o okoliczności wydania „Ballad i romansów”
(opublikow. w I tomie „Poezji”, w Wilnie, w 1822r.)
„Romantyczność” nazywana utworem programowym, chociażby dlatego, że toczy się
w niej spór o poznawanie świata (sposoby poznawania świata) – czyli występuje
romantyczna epistemologia (wyjaśnienie terminu: teoria poznawania rzeczywistości
w filozofii).

2. Zapisanie tematu lekcji:

„.... i .......” – romantyczna epistemologia w balladzie A. Mickiewicza pt.

„Romantyczność”. Zadaniem uczniów (w trakcie lekcji) będzie uzupełnienie tematu o
te dwa narzędzia poznania (dwie prawdy, dwa czynniki drogi dochodzenia do prawdy)

3. Głośne odczytanie utworu z podziałem na role.

4. Przedstawienie zdarzeń (charakterystyka świata przedstawionego).

Ta ballada przypomina swoistą scenkę dramatyczną, zwraca uwagę dynamizm tej

scenki, właściwie brakuje objaśniającego wprowadzenia, znajdujemy się od razu w
środku wydarzeń.

5. Kim jest Karusia, jak się zachowuje?

Przyjrzyjmy się głównej bohaterce: kim jest, jak się zachowuje, na czym polega jej
dramat, czy tylko na stracie ukochanego? Na co „choruje” Karusia”?

Dziewczyna z ludu; prosta, nieuczona, jej zachowanie jest dziwne, histeryczne,

wskazuje na zachwianie równowagi psychicznej, np. nieskoordynowane ruchy.
Rozmawia ze zmarłym kochankiem, co sugeruje, że go widzi. Bogate, niezwykłe
życie wewnętrzne:

- Moc kontaktowania się ze światem nadprzyrodzonym; tylko ją poeta obdarzył

tym darem; wierzy, że „Jasio i po śmierci kocha” ;
- Wyróżnia się na tle tłumu, jest wrażliwa i przez swe widzenie ponad lud
wywyższona;
- Kim jest: „istotą widzącą” czy obłąkaną ?
- Może w obłędzie przeszła jakąś granicę, której nie przekroczy człowiek
normalny, może widzi coś, czego „normalni nie zobaczą” ;
- Zachowuje się nader ekspresywnie w stosunku do Jasieńka – nie reaguje na
otoczenie;

6. Kreacje pozostałych bohaterów ballady, charakterystyka ich poglądów ( karta pracy

nr1).
Podział klasy na 3 grupy.

Właściwie tylko Karusia kontaktuje się z Jasiem, tylko ona przekracza barierę między
żywymi a umarłymi, tylko jej dany jest kontakt ze światem pozaziemskim. Pozostali
muszą ustosunkować się do Jasia poprzez Karusię – uwierzyć w jego rzeczywistość
albo uznać dziewczynę za obłąkaną. Spróbujmy te reakcje: Jasio – Karusia –
pozostali, scharakteryzować.

I grupa – scharakteryzować reakcję „tłumu ludzi”.

II grupa – scharakteryzować reakcję Starca.
III grupa – scharakteryzować reakcję Narratora.

7. Zebranie wniosków ( karta pracy nr 2).

Uczniowie uzupełniają tekst z lukami.

8. Zadanie domowe.

Scharakteryzuj tytułową bohaterkę utworu Z. Herberta (1924 – 1998) . Co łączy ją z

Karusią?
 Karta pracy nr 1

Grupa Bohater, z Stosunek do Karusi Poglądy // argumenty

jakiego świata
pochodzi
I Tłum ludzi

II Starzec

III Narrator
 Karta pracy nr 2
Uzupełnij tekst z lukami.

„Romantyczność” to wiersz programowy.

Mickiewicz wynosi.....................................nad......................................,
„prawdy.............................” nad „prawdy...........................”
Narrator identyfikuje się ze światem Karusi i „gminu”.
...............................ów świat zdecydowanie odrzuca.
W przedstawionym w balladzie Starcu można rozpoznać.................................,
profesora Uniwersytetu.................., przedstawiciela...........................................
Idea romantyczna zostaje w tym wierszu utożsamiona z wczuciem się
w......................................
Koresponduje z nią motto utworu, które można zinterpretować
następująco:.............................................................................................................
....................................................

Zbigniew Herbert (1924 – 1998) „Wariatka”.

„Jej pałające spojrzenie trzyma mnie mocno jak w objęcia. Mówi słowa
pomieszane ze snami. Zaprasza. Będziesz szczęśliwy, jeśli uwierzysz i zaczepisz
swój wózek o gwiazdę. Jest łagodna, kiedy karmi piersią obłoki, ale gdy opuści
ją spokój, biegnie nad morzem i wyrzuca ramiona w niebo.
W jej oczach widzę, jak u moich ramion stają dwaj aniołowie: blady, złośliwy
anioł Ironii i potężny, miłujący anioł Schizofrenii”.