Temat: Programowy charakter ballady „Romantyczność” Adama Mickiewicza.

Na podstawie podręcznika- s. 76-79 oraz e- podręcznika:

https://epodreczniki.pl/a/sprawdz-sie/D1DorVS1n
- przeczytaj balladę (w e- podręczniku można od razu sprawdzić znaczenie trudnych słów),
- wypełnij tabelę:

PISZEMY WŁASNYMI SŁOWAMI!

1.Geneza - data wydania: 1822r.

„Ballad i romansów”
(podręcznik) - znaczenie: zapoczątkowanie epoki polskiego romantyzmu,
przeciwstawienie się zasadą i ideą klasycyzmu

- wpływy: Mickiewicz w swoim dziele przedstawił sposób

myślenia odmienny od dotychczas znanego ówczesnym
ludziom oświeceniowego. Był on poetyckim manifestem
romantycznych idei i założeń. Wielu twórców zaczęło
naśladować styl, w jakim Mickiewicz napisał swoje ballady.

2.Ludowe korzenie ballady Inspirując się niemieckimi pisarzami, Adam Mickiewicz

romantycznej postanowił zagłębić się w ludowym folklorze.
(podręcznik) Autor zapoznając się z rodzimymi tradycjami legendami,
podaniami, dostrzegł podobieństwa między jego
światopoglądem oraz tym romantycznym.
Zarówno dla jednej, jak i drugiej rzeczywistość obcowała ze
światem nadprzyrodzonym, pozaziemskim. W ludowych
podaniach dla człowieka ważna była relacja z przyrodą. Natura
posiadała moc sprawczą oraz sądziła ludzi. Można to zauważyć
również w utworach Mickiewicza, gdzie przyroda nie była tylko
tłem wydarzeń, lecz również brała w nich udział. Potrafiła karać
bohaterów, którzy nie byli w stanie się jej przeciwstawić. W
rodzimych legendach można spotkać się z wieloma
pozaziemskimi istotami, które również występują w balladach
pisarza.

3.Manifest romantyzmu
(podręcznik) “Romantyczność” jest pierwszym utworem, rozpoczynającym
“Ballady i romanse”. Stanowi on manifest poezji romantycznej.
Pokazywał też wsparcie Mickiewicza dla pragnących zmian
romantyków w ich sporze z klasykami - starszym pokoleniem.
W swoim utworze autor zestawił ze sobą rozum z uczuciami i
intuicją, ukazując ich różnice. Karusia oraz stojący po jej stronie
lud, symbolizują romantyków, poznających świat za pomocą
serca. Za to starzec jest symbolem zwolenników
 oświeceniowych idei, uważających rozum, za właściwy sposób
do poznania świata. Dla dziewczyny świat rzeczywisty przenikał
się z tym pozaziemskim. Tak jak romantycy buntowała się
przeciw światu oraz nie podważała istnienia duchów i zjawisk
metafizycznych. Starzec, zarzucił jej obłęd oraz próbował
przekonać, że istoty pozaziemskie nie istnieją, a jedyne czym
można się kierować przy poznawaniu jest własny rozum oraz
doświadczenie.

4. Wpływ Szekspira
(podręcznik) Balladę “Romantyczność” rozpoczął cytat Williama Szekspira.
“Methinks, I see... Where? – In my mind's eyes.”
“Zdaje mi się, że widzę... gdzie? Przed oczyma duszy mojej.”
Nawiązuje on do postaci Karusi, która jako jedyna widziała
ducha swojego ukochanego oraz do tego, że istnieją rzeczy,
których nie jesteśmy w stanie pojąć rozumem i poznać dzięki
nauce. Utwory Szekspira, były jednymi z najbardziej
inspirujących dla romantycznych twórców, którzy “wskrzesili”
jego twórczość. Jednymi z wyraźnie zauważalnych
podobieństw jest np.:
• przenikanie się realizmu z fantastyką,
• czerpanie tematyki ze starych historii, legend oraz
zapisków
• tajemnicza i mroczna atmosfera
• skupienie się na przeżyciach wewnętrznych bohaterów
oraz ich skrytych pragnieniach
• wprowadzenie do utworów zjaw, duchów i innych istot
nadprzyrodzonych

5.Definicja ballady- link,

polecenie 1. Ballada jest to gatunek literacki, którego nazwa pochodzi od
włoskiego słowa “ballare” -tańczyć. Początkowo oznaczała
pieśń taneczną. Układ ballady cechuje występowanie rymów,
paralelizmów, epitetów, stroficzność oraz wierszowana forma.
Jest ona rytmiczna, melodyjna, krótka i jednowątkowa. Ballada
należy do utworów synkretycznych, czyli łączących w sobie
elementy:
-liryki - występuje w niej opis przeżyć i uczuć bohaterów,
nastrojowość
-epiki - obecność narratora i fabuła
-dramatu – wypowiedzi bohaterów przedstawione są w formie
mowy niezależnej, występowanie dialogów
Autor ballady czerpie swoją inspiracje z ludowych podań i
wierzeń. Zazwyczaj występuje w niej dwóch lub trzech
bohaterów, na których skupia się fabuła, reszta jest
anonimowa albo wymieniona jedynie z imienia. Natura jest
zarówno tłem jak i uczestnikiem wydarzeń. Ma ona potężną

6.Cechy ballady w
„Romantyczności”-link,
ćw.3
7. Opis ballady- link ćw.2
8. Charakterystyka Karusi
– prekursorki bohaterów
romantycznych w
literaturze polskiej- link,
ćw. 6
9.Konflikt Starca i
narratora- symbolem
sporu między
racjonalistami
moc sprawczą i jest w stanie wydawać wyroki. Balladę cechuje
również mieszanie się ze sobą dwóch światów: rzeczywistego i
nadprzyrodzonego.
• Występowanie synkretyzmu rodzajowego - łączy
elementy:
-epickie – występowanie narratora, krótka fabuła
-liryczne – bohaterowie wyrażają uczucia
-dramatyczne – dialogowość, napięcie dramatyczne
• Obecność fantastyki, istot pozaziemskich oraz
elementów ludowych
• Głoszenie wyższości uczuć i intuicji na rozumem
• Występowanie morału, pouczenia
• Przenikanie się świata pozaziemskiego z realnym
• Tajemniczy i mroczny nastrój
“Romantyczność” jest krótką balladą. Opowiada ona historię
mającą miejsce w małym litewskim miasteczku. Utwór
podzielony jest na dwie części. Pierwsza, mająca charakter
scenki obyczajowej, ukazuje nam działania oraz walkę uczuć i
rozumu Karusi, która dwa lata wcześniej straciła swojego
kochanka i nie mogła pogodzić się z jego odejściem.
Zrozpaczona dziewczyna sprawiała wrażenie obłąkanej.
Wierząc w istnienie życia pozaziemskiego, była ona w stanie
zobaczyć i skontaktować się z Jasieńkiem. Druga część
przedstawiała refleksje światopoglądową. Ukazywała dwie
różne postawy ludzi w stosunku do mającej miejsce sytuacji
oraz polemikę narratora ze starcem, odrzucającym wszystko,
czego nie da się pojąć rozumem.
Karusia jest główną bohaterką ballady Adama Mickiewicza pt.
“Romantyczność”. Przez utratę swojego kochanka popadła w
obłęd. Jej miłość do niego była tak wielka, że potrafiła go
ujrzeć, a nawet dotknąć. Chciała dołączyć do niego. Pokazuje
to, że jej uczucia były silniejsze niż śmierć. Dziewczyna źle czuła
się w społeczeństwie. Była ona osobą wyalienowaną, samotną
i niezrozumianą przez ludzi z miasteczka, z powodu
odmiennego zachowania.
Starzec Narrator
Reprezentuje on poglądy
Jest reprezentantem “epoki romantyków, chcących poznać
rozumu” - oświecenia. Uznaje świat za pomocą intuicji oraz
tylko rzeczywistość uczuć. Utożsamić można go
oświeceniowymi a namacalną i tą, którą można
romantykami zbadać za pomocą nauki.
Link, ćw. 8 Wyśmiał Karusię i jej
urojenia. Przestrzegał przed
nią ludzi oraz bagatelizował
ludowe przesłania. Kierował
się jedynie faktami i logiką, a
zabobony uważał, za coś
szkodliwego. Głosił idee i
metodę poznawczą
charakterystyczną dla
empiryzmu.
“Ufajcie memu oku i
szkiełku”
również z samym autorem. Nie
wyklucza on istnienia świata
pozaziemskiego.
“Czucie i wiara silniej mówi do
mnie
Niż mędrca szkiełko i oko“
Sądził, że dzięki wierze i
uczuciu, można przeniknąć do
świata metafizyki.