Neko and Panda's Blog

MGA AKADEMIKONG SULATIN

MGA URI NG AKADEMIKONG SULATIN:

1. Abstrak – Isang maikling buod ng artikulo, ulat at pag aaral na inilalagay bago ang
introduksiyon. Ito ang siksik na bersiyon ng mismong papel.

Mga Uri ng Abstrak

1. Deskriptibong Abstrak

Inilalarawan sa mga mambabasa ang pangunahing ideya ng papel.

Nakapaloob dito ang kaligiran, layunin, at tuon ng papel.

2. Impormatibong Abstrak

Ipinahahayag sa mga mambabasa ang mahahalagang ideya ng papel.

Maikli ito, karaniwang 10% ng haba ng buong papel at isang talata lamang.

Mga hakbang sa pagsulat ng abstrak

1. Basahing muli ang buong papel.

2. Isulat ang unang draft ng papel.
3. Irebisa ang unang draft upang maiwasto ang anumang kahinaan.
4. I-proofread ang pinal na kopya.

Mga Katangian ng Mahusay na Abstrak

1. Binubuo ng 200-250 na salita.

2. Gumagamit ng mga simpleng pangungusap.
3. Walang impormasyong hindi nabanggit sa papel.
4. Nauunawaan ng target na mambabasa.

SANGGUNIAN: Venido, Ana Melissa, https://www.slideshare.net/anamelissavenido1/pagsulat-ng-

abstrak, June 24, 2017

2. Sintesis

Pagsasama ng dalawa o higit pang buod.

Paggawa ng koneksiyon sa pagitan ng dalawa o higit pang mga akda o sulatin .
Pagsasamang iba’t ibang akda upang makabuo ng isang akda nakapag-ugnay.

Dalawang Anyo
 Explanatory
Argumentative

Mga Uri ng Sintesis

1. Background Synthesis – ito ay isang uri ng sintesis na nangangailangang pagsama-samahin

ang mga sanligang impormasiyon ukol sa isang paksa at karaniwan itong inaayos ayon sa
tema at hindi ayon sa sanggunian.
2. Thesis-driven Synthesis – halos katulad lamang ito sa ng background synthesis ngunit nag
kakaiba lamang sila sa pagtutuon, sapagkat sa ganitong uri ng sintesis hindi lamang simpleng
pagpapakilala at paglalahad ng paksa ang kailangan kung hindi ang malinaw na pag-uugnay
ng mga punto sa tesis ng sulatin.
3. Synthesis for the Literature – ginagamit ito sa mga sulating pananaliksik. Kadalasang
kahingian ng mga sulating pananaliksik ang pagbabalik-tanaw o pagrebyu sa mga naisulat
nang literature ukol sa paksa. Karaniwang isinasaayos ang sulatin batay sa mga sanggunian
ngunit maaari rin namang ayusin ito batay sa paksa.

Bigyang Pansin ang mga Sumusunod:

1. Tamang impormasiyon mula sa pinaghanguan/sangguagnian

2. Organisasiyon ng teksto
3. Napagtitibay ang nilalaman at napapaillalim pag-uunawng nagbabasa

Mga Hakbang sa Pagsulat ng Sintesis

1. Linawin ang layunin

2. Pumili ng naaayon na sanggunian batay sa layunin at basahin ng mabuti ito.
3. Buuin ang tesis na sulatin
4. Bumuo ng plano sa organisasyon ng sulatain
5. Isulat ang unang burador
6. Ilista ang mga sanggunian
7. Rebisahin ang sintesis
8. Isulat ang pinal na tesis

SANGGUNIAN: Mohinog, Arrhiane, https://prezi.com/5rnbkuln8xi0/pagsulat-ng-buod-at-sintesis/,
(https://prezi.com/5rnbkuln8xi0/pagsulat-ng-buod-at-sintesis/) July 24, 2017

3. Talumpati

Pormal – Ang talumpati ay isang pormal na pagpapahayag na binibigkas sa harap ng

manonood o tagapakinig. Pinaghahandaan, gumagamit ng piling wika, at may tiyak na
layunin.
Opinyon – Ito ay isa ring buod ng kaisipan o opinyon ng isang tao na pinababatid sa
pamamagitan ng pagbigkas. Manghihikayat, tumugon, mangatwiran, magbigay ng kaalaman
o impormasyon, at maglahd ng isang paniniwala.
Masining – Isang masining na pag papahayag tungkol sa isang mahalaga at napapanahong
paksa sa paraang pasalita sa harap ng tagapakinig. Karaniwang binibigkas bagaman madalas
itong nagsisimula sa nakasulat na anyo.
Uri ng Talumpati Ayon sa Layunin

1. Talumpating nagbibigay impormasyon – Nagpapaliwanag, nag-uulat, naglalarawan,

nagbibigay kahulugan, nagpapakita ng kaganapan, nagbibigay liwanag.
2. Talumpating nanghihikayat – May layuning mapaigting, mabago, maimpluwensyahan o
mapatotohanan ang mga saloobin, paniwala o emosyon ng tagapakinig.
3. Talumpating  nagtataguyod ng pagbubuklod-buklod ng lipunan – Naglalayong maiangat
ang damdamin ng pagbubuklod-buklod, pagkakapatiran at pagkakaisa.

Uri Ayon sa Anyo at Kahandaan

1. Impromptu
2. Extemporaneous
3. Pinaghandaan
4. Binabasa ang manuskrito

Bahagi ng Talumpati

1. Panimula
2. Katawan
3. Konklusyon

Pagbabalangkas ng Talumpati

1. Kronolohikal – Pagsasaayos batay sa ugnayan ng panahon; Nakaraan —> Kasalukuyan —>

Hinaharap
2. Lohikal (Topikal) – Pagsasaayos batay sa pangunahing paksa; Paguuri-uri
3. Komparison/Kontrast – Tungkol sa dalawa o tatlong punto na nahahati asyon sa
pagkakapareho o pagkakaiba na ang layunin ay palitawin ang kahusayan ng paninindigan sa
kabilang panig.
4. Problema-Solusyon – Ito’y ginagamit bilang panghihikayat o nag papakilos
5. Sanhi at Bunga – Nagpapakita ng kaibahan ng sanhi sa bunga ng isa o higit pang kondisyon.
Angkop ito sa talumpating nanghihikayat.
6. Bentahe at Disadbentahe – Paghahati sa mabuti (pro’s) at hindi mabuting (con’s) mga
impormasyon. Tagapakinig ang bahalang tumimbang sa dalawang bahagi upang magpasyang
mamili sa dalawang panig.

Pagsulat ng Talumpati

1. Paghahanda – Bahagi ng paghahanda ang pagtiyak sa mga sumusunod:

Layunin ng Okasyon – Mahalagang alamin ng tagapagtalumpati ang layunin ng pagdaraos ng

okasyon.
Layunin ng Tigapagtalumpati – Tiyakin ng tagapagtalumpati sa kaniyang sarili kung ano
ang kaniyang magiging layunin sa pagtatalumpati
Manonood – Ang manonood ay hindi lamang tagapakinig. Pangunahing salik din sila sa
nilalaman at estilo ng talumpati.
Tagpuan ng Talumpati – Tumutukoy ito sa lugar, kagamitan, oras, at daloy ng programang
kapapalooban ng talumpati.
Mahalaga ang panimulang pagsisiyasat sa mga elementong ito dahil kailangang isaalang-alang
ang mga ito sa pagtitiyak sa nilalaman, tagal, at tono ng talumpati.

2. Pananaliksik

Pagbuo ng plano – Kailangang pag-aralang mabuti ang paksa o tema, at/o papel ng ng
tagapagtalumpati sa okasyon. Isaisip na maraming iba’t ibang paraan o estratehiya ng
paggawa ng isang paksa o tema. Ilista ang mga ito at piliin ang pinakaangkop sa okasyon sa
layunin, sa manonood at tagpuan.
Pagtitipon ng materyal – Batay sa karanasan ng maraming manunulat, madali lang ang
mismong pagsusulat kung ang lahat ng material na kailangan ay nandiyan na sa mismong
oras ng pagsulat. Ito ay maaring aklat, artikulo, panayam, kuwento, pelikula, musika, at/o
larawan.
Pagsulat ng balangkas – Ito ang magbibigay ng direksiyon sa pagsulat sa pamamagitan din
nito ay maaaring makita kung ano pang bahagi ang kulang sa datos at kung kailangan pa ng
dagdag na materyal

3. Pagsulat – Simulang sulatin ang talumpati ayon sa nabuong balangkas. Naritong ang ilang
pangkalahatang gabay sa pagsulat:

Sumulat gamit ang wikang pabigkas

Sumulat sa simpleng estilo
Gumamit ng iba’t ibang estratehiya at kumbensyon sa pagpapahayag
Gumamit ng mga angkop na salitang pantrasisyon
Huwag piliting isulat agad ang simula at katapusan ng talumpati

SANGGUNIAN: 

1. Bernales, Rolando A., Pagsulat sa Filipino. 2016

2. Carasig, Keico.,  www.slideshare.net (http://www.slideshare.net/)., Enero 2, 2017
3. Faculty.washington.edu/ezent/impo.htm
4. Pondantes, Fritz Earlin ., www.slideshare.net (http://www.slideshare.net/), Mayo 5, 2016
5. Sacristan, Joeffrey.,  www.slideshare.net (http://www.slideshare.net/), Agosto 11, 2017
6. Gabiane, Ruth O., Talumpati_kaligiran.pptx, 2018

4. Panukalang Proyekto

Detalyadong deskripsyon ng isa basahin ng serye ng mga aktibidad na naglalayong

malunasan ang isang suliranin.
Hindi maituturing na proyekto ang dating aktibidad na nauulit sa eksaktong pamamaraan,
mga aktibidad na walang malinaw na layunin, at mga regular na aktibidad ng organisasyon
Maari itong nakasulat o oral na presentasyon, internal o sa kinabibilangang grupo o eksternal
o di-kinabibilangang organisasyon, maaari ring hiningi (solicited/invited) o hindi hiningi
(unsolicited / prospecting).
Ang maikling panukalang proyekto ay may 2 hanggang 10 pahina na nasa anyong liham
lamang, samantalang mahigit sa 10 pahina ang isang mahabang panukala. Maaaring may
parehong bahagi ang 2 ngunit mas elaborated at sumusunod sa structured format ang
mahabang panukala.

Mga Hakbang sa Pagsulat ng Panukalang Proyekto (American Red Cross, 2006)

1.  Magplano nang maagap – pagkausap sa mga stakeholder upang matalakay ang mga
pangangailangan at masuri ang panukalang proyekto.
2. Gawin ang pagpaplano nang pangkatan – kolaboratibong paghahati ng gawain
3.  Maging realistiko sa panukala – kung  ano lamang ang kakayanin sa loob ng panahong
nakatalaga at kung ano ang maaaring makamit. Sundin ang S.M.A.R.T. (specific, measurable,
attainable, realistic at time-bound)
4.  Matuto bilang organisasyon – sa karanasan ng sarili at ng iba
5. Maging makatotohanan at tiyak – iwasang maging masaklaw
6. Limitahan ang paggamit ng teknikla na jargon –  gumamit ng mga salitang pangkaraniwan
at naiintindihan ng lahat sa halip na mga teknikal  o espesyalisadong salita.
7. Piliin ang pormat na malinaw at madaling basahin – makatutulong ang kasimplehan ng
pormat at anyo
8. Alalahanin ang prayoridad ng hihingian ng suportang pinansyal – tiyaking top of the list
na prayoridad ng mag-aapruba ang panukala.
9. Gumamit ng mga salitang kilos sa pagsulat ng panukala – kabilang dito ang mga salitang
simulan, ikumpara, maghandog, mangulo, mag-organisa, suportahan, magpakahulugan,
gumawa, gumamit at iba pa.

Mga Bahagi ng Panukalang Proyekto

1. Panimula – dito inilalahad ang  mga rasyonal o ang mga  suliranin, at  motibasyon.
2. Katawan – dito inilalagay ang  detalye ng mga kailangang  gawin at ang  iminumungkahing
badyet  para sa mga ito
3. Konklusiyon – dito inilalahad ang mga benepisyong maaaring idulot ng proyekto at kung
bakit  ito dapat aprubahan

Mga Espisipikong Laman ng Panukalang Proyekto

1. Pamagat – dapat malinaw at maikli

2. Proponent ng Proyekto – tumutukoy sa tao o organisasyong nagmumungkahi ng proyekto
3. Kategorya ng Proyekto – ang proyekto ba ay seminar, o kumprensiya, palihan, pananaliksik, 
patimpalak, konsiyerto, o outreach  program?
4. Petsa – kailan ipapadala ang proposal at ano ang inaasahang haba ng  panahon upang
maisakatuparan  ang proyekto
5. Rasyonal – ilalahad dito ang mga  pangangailangan sa  pagsasakatuparan ng proyekto at 
kung ano ang kahalagahan nito
6. Deskripsiyon ng Proyekto – isusulat dito ang panlahat at tiyak na layunin; nakadetalye dito
ang mga pinaplanong  paraan upang maisagawa ang proyekto at ang  inaasahang haba ng
panahon
7. Badyet – itatala rito ang detalye ng  lahat ng inaasahang gastusin  sa pagkompleto ng
proyekto
8. Pakinabang –Ano ang pakinabang ng proyekto  sa mga direktang maaapektuhan  nito-sa
ahensiya o indibidwal na  tumulong upang maisagawa ang  proyekto?

SANGGUNIAN: 

1. Bernales, Rolando A., Pagsulat sa Filipino. 2016

2. Gabiane, Ruth O., Panukalang proyekto_kaligiran.pptx, 2018
5. Bionote –

Ang  bionote ay isang maiksing tala ng personal na impormasyon ukol sa isang magtatanghal o

sinumang magiging panauhin sa isang kaganapan (event, seminar, symposium, mga patimpalak
at / o sa gig).

Maaari ring makita ang bionote sa likuran ng mga pabalat ng libro, at kadalasan ay may
kasamang litrato ng awtor o ng may-akda.

Ang bionote ay karaniwang dalawa hanggang tatlong pangungusap lamang na naglalarawan sa

taong paksa ng bionote.  Ang  bionote ay dapat na isang impormatibong talata na siyang
nagpapaalam sa mga mambabasa o makikinig kung sino ang taong paksa ng bionote o ano-ano
ang mga nagawa ng paksa bilang propesyunal. Inilalahad din dito ang iba pang impormasyon
tungkol sa paksa na may kaugnayan sa tatalakayin sa kaganapan.

Ang bionote ay dapat lamang na isang maikling impormatibong sulatin na karaniwang isang
talata lamang at naglalahad ng mga kwalipikasyon ng isang tao o indibidwal at ng kaniyang
kredibilidad bilang panauhin o bilang propesyunal.

Paano gumawa ng bionote? Narito ang mga dapat tandaan sa pagsusulat ng bionote:

Dapat batid ng lahat na iba ang bionote sa talambuhay at / o autobiography. Napakalaki ng agwat
nito dahil ang bionot ay nararapat lang na maikli at siksik, samantalang dapat ay mas detalyado
at mas mahaba ang pagsusulat ng talambuhay at / o ng autobiography.

Dapat din na batid ng lahat na iba ang bionote sa curriculum vitae, resume, at biodata. Hinihingi
sa mga cv, resume, at biodata ang mga personal na impormasyon ng paksa tulad ng ngalan,
kasarian, edad, petsa at lugar ng kapanganakan, tangkad, timbang, at marami pang ibang
impormasyon tungkol sa paksa.

Bakit nagsusulat ng bionote?

Ito ay para ipaalam sa iba / lahat ng manonood, mambabasa at / o makikinig ang kredibilidad
sa larangang kinabibilangan na siyang tatalakayin sa isang kaganapan
• Para rin ipakilala ng may akda ang kaniyang sarili sa mga mambabasa
• Para ang bionote ay magsilbing marketing tool
• Para rin ipaalam sa iba / lahat na hindi ang karakter ng paksa at para na rin magkaroon ng
sapat na pag-introduce sa kredibilidad sa larangang kinabibilangan ng paksa. Ito ay isa na
ring paraan upang maipakilala ang sarili sa mga mambabasa.

Narito ang mga Katangian ng  Bionote

maikli lang dapat ang nilalaman nito

• gumagamit ng ikatlong panauhan para hindi masyadong egocentric
• kinikilala ang mga mambabasa o ang target market
• gumagamit ito ng baligtad na tatsulok – tulad sa pagsulat ng mga balita at iba pang
obhetibong sulatin, talagang inuuna ang pinakamahalagang impormasyon sa bionote
• nakatuon sa mga angkop na kasanayan o katangian ang nilalaman ng bionote
• binabanggit ang degree o tinapos ng paksa sa bionote.

Isang mahalagang paalala: maging matapat lago sa pagbabahagi ng mga impormayson.

Narito naman ang mga Layunin at Gamit ng Bionote

Ginagamit ito para sa iba pa o mas kakaibang personal profile ng isang indibidwal, tulad ng
kanyang academic career at mga academic achievements, at iba pang impormasyon ukol sa
kanya.

Ang Mga Dapat Laman ng Bionote

Personal na impormasyon gaya ng mga sumusunod: tinubuan lupa o pinagmulan, edad,

buhay kabataan-kasalukuyan
Kaligirang pang-edukasyon na sumasakop sa ngalan ng mga paaralang pinasukan, digri na
tinapos, at mga karangalan
Ang bionote ay ambag sa mga larangang kinabibilangan gaya ng mga kontribusyon at mga
adbokasiya.

Mahalagang Ideya! Ang bionote, sa totoo lang, ay maituturing na isang marketing tool.
Ginagamit ito upang itanghal ang mga pagkilala at mga natamo ng indibidwal.

Dapat lahat tayo ay may matapat sa pagbabahagi ng mga impormasyon Kinokondena dapat ang
mga fake news.

SANGGUNIAN: ncz, https://brainly.ph/question/411196

6. Agenda at Katitikan ng Pulong

Ang agenda ay layunin o gabay ng isang pagpaplano na dapat ay matupad ngunit ang planong ito
ay pinananatiling sikreto. Ang paggawa ng agenda ay maaaring sinasabi lamang sa bawat
miyembro ng grupo o pwede rin namang gumawa ng balangkas.

Ang katitikan ng pulong ay isang akademikong sulatin na naglalaman ng mga tala, rekord o
pagdodokumento ng mga mahahalagang puntong nailahad sa isang pagpupulong. So, para mas
ma-gets mo, sa wikang Ingles, tinatawag itong “minutes of meeting”. Hindi kasi kilala sa mga
Pilipino ang tawag na “katitikan ng pulong” dahil nasanay tayong gamitin ang wikang dala ng
dayuhan sa mga ganitong mga bagay-bagay.

SANGGUNIAN: https://brainly.ph/question/985575 (https://brainly.ph/question/985575)

https://brainly.ph/question/1520700#readmore (https://brainly.ph/question/1520700#readmore)

7. Photo Essay

Isa itong koleksyon ng mga imahe na inilagay sa isang partikular na pagkasund-sunod upang
ipahayag ang mga pangyayari, damdamin at mga konsepto sa pinakapayak na paraan.

SANGGUNIAN: https://brainly.ph/question/783278 (https://brainly.ph/question/783278)

8. Lakbay Sanaysay

Ang mga lakbay sanaysay ay mga uri ng sulatin kung saan ang may akda ay nagbibigay ng
paglalarawan ng kaniyang mga naranasan, gabay, o damdamin sa paglalakbay.
Maaring maging replektibo o impormatibo ang pagsulat ng isang lakbay sanaysay. Kadalasang
ginagamit ang mga lakbay sanaysay sa mga travel blogs upang manghikayat sa mga taong
maglakbay sa isang partikular na lugar.

Ilan sa mga halimbawa nito ay ang mga sumusunod:

1. Travel blogs
2. Travel shows
3. Travel guide

SANGGUNIAN: https://brainly.ph/question/491100#readmore

9. Posisyong Papel

Ang isang posisyong papel ay isang salaysay na naglalahad ng kuro-kuro

(https://tl.wikipedia.org/wiki/Kuro-kuro) hinggil sa isang paksa at karaniwang isinulat ng may-
akda o ng nakatukoy na entidad, gaya ng isang partido pulitikal. Nilalathala ang mga posisyong
papel sa akademya, sa pulitika, sa batas at iba pang dominyo.

Ang balangkas ng isang posisyong papel ay mula sa pinakapayak tulad ng isang liham sa

patnugot (https://tl.wikipedia.org/w/index.php?
title=Liham_sa_patnugot&action=edit&redlink=1) hanggang sa pinakamagusot tulad ng isang
akademikong posisyong papel. Ginagamit rin ng malalaking organisasyon ang mga posisyong
papel upang isapubliko ang kanilang mga opisyal na pananaw at ng kanilang mga mungkahi.

SANGGUNIAN: https://tl.wikipedia.org/wiki/Posisyong_papel
(https://tl.wikipedia.org/wiki/Posisyong_papel)

10. Replektibong Sanaysay

Ang Replektibong Sanaysay
– Isa itong uri ng panitikan na nakapasailalim sa isang anyong tuluyan o
prosa
– Ito ay nangangailangan ng sariling perspektibo, opinyon, at pananaliksik sa paksa.
– Isang masining na pagsulat na may kaugnayan sa pansariling pananaw at damdamin sa isang
partikular na pangyayari.
– Iparating ang pansariling karanasan at natuklasan sa pananaliksik
– Naglalayon din ito na maipabatid ang mga nakalap na mga impormasyon at mailahad ang mga
pilosopiya at karanasan ukol dito at kung maaari ay ilalagay ang mga batayan o talasanggunian

SANGGUNIAN: https://brainly.ph/question/477069#readmore

Advertisements
 REPORT THIS AD

CREATE A FREE WEBSITE OR BLOG AT WORDPRESS.COM.

Create your website at WordPress.com Get started