Komunikasyon at

Pananaliksik sa Wika at
Kulturang Pilipino
Unang Markahan – Modyul 7:
Gamit ng Wika sa Lipunan
Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Filipino – Ikalabing-isang Baitang
Alternative Delivery Mode
Unang Markahan – Modyul 7: Gamit ng Wika sa Lipunan
Unang Edisyon, 2020

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon
ng karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito
ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay
ang pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand
name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito
ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang
makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at
mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay
kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.

Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa

anomang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

Kalihim: Leonor Magtolis Briones
Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat: Rosie L. Basilio

Editor: Eliza M. Bagtas
Tagasuri: Eliza M. Bagtas
Tagaguhit: Rosie L. Basilio
Tagalapat: Rosie L. Basilio
Cover Design: LRMDS-Bataan
Mga Tagapamahala:
Schools Division Superintendent
OIC-Asst. Schools Division Superintendent :
Chief Education Supervisor, CID
Education Program Supervisor, LRMDS :
Education Program Supervisor, AP/ADM :
Education Program Supervisor, Filipino :
District Supervisor, Limay
Division Lead Book Designer
District LRMDS Coordinator, Limay
School LRMDS Coordinator
School Principal
District Lead Layout Artist, Filipino
District Lead Illustrator, Filipino
District Lead Evaluator, Filipino
: Romeo M. Alip, PhD, CESO V
William Roderick R. Fallorin
: Milagros M. Peñaflor, PhD
Edgar E. Garcia, MITE
Romeo M. Layug
Mila D. Calma
: Elma P. Dizon
: Kenneth G. Doctolero
: Melbourne L. Salonga
: Karl Angelo R. Tabernero
: Marijoy B. Mendoza, EdD
: Rhenn B. Songco
: Leo Espinosa
: Eliza M. Bagtas

Inilimbag sa Pilipinas ng Department of Education – Schools Division of Bataan

Office Address: Provincial Capitol Compound, Balanga City, Bataan
Telefax: (047) 237-2102
E-mail Address: bataan@deped.gov.ph
 Komunikasyon at
Pananaliksik sa Wika at
Kulturang Pilipino
Unang Markahan – Modyul 7:
Gamit ng Wika sa Lipunan
Paunang Salita
Para sa tagapagdaloy:

Malugod na pagtanggap sa asignaturang Komunikasyon at Pananaliksik sa

Wika at Kulturang Pilipino at Ikalabing-isang Baitang ng Alternative Delivery Mode
(ADM) Modyul para sa araling Gamit ng Wika sa Lipunan.

Ang modyul na ito ay pinagtulungang dinisenyo, nilinang at sinuri ng mga

edukador mula sa pampubliko at pampribadong institusyon upang gabayan ka, ang
gurong tagapagdaloy upang matulungang makamit ng mag-aaral ang pamantayang
itinakda ng Kurikulum ng K to12 habang kanilang pinanagumpayan ang pansarili,
panlipunan at pang-ekonomikong hamon sa pag-aaral.

Ang tulong-aral na ito ay umaasang makauugnay ang mag-aaral sa

mapatnubay at malayang pagkatuto na mga gawain ayon sa kanilang kakayahan,
bilis at oras. Naglalayon din itong matulungan ang mag-aaral upang makamit ang
mga kasanayang pan-21 siglo habang isinasaalang-alang ang kanilang mga
pangangailangan at kalagayan.

Bilang karagdagan sa materyal ng pangunahing teksto, makikita ninyo ang

kahong ito sa pinakakatawan ng modyul:

Mga Tala para sa Guro

Ito'y naglalaman ng mga paalala, panulong
o estratehiyang magagamit sa paggabay sa
mag-aaral.

Bilang tagapagdaloy, inaasahang bibigyan mo ng paunang kaalaman ang

mag-aaral kung paano gamitin ang modyul na ito. Kinakailangan ding subaybayan
at itala ang pag-unlad nila habang hinahayaan silang pamahalaan ang kanilang
sariling pagkatuto. Bukod dito, inaasahan mula sa iyo na higit pang hikayatin at
gabayan ang mag-aaral habang isinasagawa ang mga gawaing nakapaloob sa
modyul.

ii
Para sa mag-aaral:

Malugod na pagtanggap sa Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at

Kulturang Pilipino at Ikalabing-isang Baitang ng Alternative Delivery Mode (ADM)
Modyul ukol sa Gamit ng Wika sa Lipunan.

Ang kamay ay madalas gamiting simbolo ng kakayahan, aksyon at layunin.

Sa pamamagitan ng ating mga kamay tayo ay maaaring matuto, lumikha, at
magsakatuparan ng gawain. Ang kamay sa tulong-aral na ito ay sumisimbolo na
ikaw, bilang isang mag-aaral, ay may angking kakayahang matutuhan ang mga
kaugnay na kompetensi at kasanayan. Ang iyong pang-akademikong tagumpay ay
nakasalalay sa iyong sarili o sa iyong mga kamay.

Ang modyul na ito ay ginawa bilang tugon sa iyong pangangailangan. Layunin

nitong matulungan ka sa iyong pag-aaral habang wala ka sa loob ng silid-aralan.
Hangad din nitong madulutan ka ng mga makabuluhang oportunidad sa pagkatuto.

Ang modyul na ito ay may mga bahagi at icon na dapat mong maunawaan.

Alamin Sa bahaging ito, malalaman mo ang mga

dapat mong matutuhan sa modyul.

Subukin Sa pagsusulit na ito, makikita natin kung

ano na ang kaalaman mo sa aralin ng
modyul. Kung nakuha mo ang lahat ng
tamang sagot (100%), maaari mong laktawan
ang bahaging ito ng modyul.

Balikan Ito ay maikling pagsasanay o balik-aral

upang matulungan kang maiugnay ang
kasalukuyang aralin sa naunang leksyon.

Tuklasin Sa bahaging ito, ang bagong aralin ay

ipakikilala sa iyo sa maraming paraan tulad
ng isang kuwento, awitin, tula, pambukas na
suliranin, gawain o isang sitwasyon.

Suriin Sa seksyong ito, bibigyan ka ng maikling

pagtalakay sa aralin. Layunin nitong
matulungan kang maunawaan ang bagong
konsepto at mga kasanayan.

iii
 Pagyamanin Binubuo ito ng mga gawaing para sa
malayang pagsasanay upang mapagtibay ang
iyong pang-unawa at mga kasanayan sa
paksa. Maaari mong iwasto ang mga sagot
mo sa pagsasanay gamit ang susi sa
pagwawasto sa huling bahagi ng modyul.

Isaisip Naglalaman ito ng mga katanungan o

pupunan ang patlang ng pangungusap o
talata upang maproseso kung anong
natutuhan mo mula sa aralin.

Isagawa Ito ay naglalaman ng gawaing makatutulong

sa iyo upang maisalin ang bagong kaalaman
o kasanayan sa tunay na sitwasyon o
realidad ng buhay.

Ito ay gawain na naglalayong matasa o

Tayahin
masukat ang antas ng pagkatuto sa
pagkamit ng natutuhang kompetensi.
Karagdagang Sa bahaging ito, may ibibigay sa iyong
Gawain panibagong gawain upang pagyamanin ang
iyong kaalaman o kasanayan sa natutuhang
aralin.

Naglalaman ito ng mga tamang sagot sa lahat

Susi sa Pagwawasto
ng mga gawain sa modyul.

Sa katapusan ng modyul na ito, makikita mo rin ang:

Ito ang talaan ng lahat ng pinagkuhanan sa

Sanggunian
paglikha o paglinang ng modyul na ito.

Ang sumusunod ay mahahalagang paalala sa paggamit ng modyul na ito:

1. Gamitin ang modyul nang may pag-iingat. Huwag lalagyan ng anumang

marka o sulat ang anumang bahagi ng modyul. Gumamit ng hiwalay na papel
sa pagsagot sa mga pagsasanay.

iv
 2. Huwag kalimutang sagutin ang Subukin bago lumipat sa iba pang gawaing
napapaloob sa modyul.
3. Basahing mabuti ang mga panuto bago gawin ang bawat pagsasanay.
4. Obserbahan ang katapatan at integridad sa pagsasagawa ng mga gawain at
sa pagwawasto ng mga kasagutan.
5. Tapusin ang kasalukuyang gawain bago pumunta sa iba pang pagsasanay.
6. Pakibalik ang modyul na ito sa iyong guro o tagapagdaloy kung tapos nang
sagutin lahat ng pagsasanay.

Kung sakaling ikaw ay mahirapang sagutin ang mga gawain sa modyul na ito, huwag
mag-aalinlangang konsultahin ang inyong guro o tagapagdaloy. Maaari ka rin
humingi ng tulong sa iyong mga magulang, sa nakatatanda mong kapatid o sino
man sa iyong mga kasama sa bahay na mas nakatatanda sa iyo. Laging itanim sa
iyong isipang hindi ka nag-iisa.

Umaasa kami, sa pamamagitan ng modyul na ito, makararanas ka ng

makahulugang pagkatuto at makakakuha ka ng malalim na pang-unawa sa
kaugnay na mga kompetensi. Kaya mo ito!

v
 Alamin

Ang modyul na ito ay idinisenyo at isinulat upang tulungan kang makilala at

maipaliwanag ang gamit ng wika sa lipunan.

Matapos ang modyul na ito, inaasahang matutuhan mo ang:

1. Naipaliliwanag ang gamit ng wika sa lipunan sa pamamagitan ng
halimbawa: (F11PS-ld-87)

1.1 Natutukoy ang iba’t ibang gamit ng wika sa lipunan

1
 Subukin

Panuto: Pagtapat-tapatin. Basahin ang mga sumusunod na pahayag sa Hanay B at

hanapin ang tamang sagot sa Hanay A. Isulat ang tamang titik sa patlang

HANAY A HANAY B
_______1. Pagbati A. Basahin at unawain ang teksto ang
_______2. Nagbibigay ng impormasyon teksto. Sagutin ang mga tanong.
_______3. Balita B. “Lumiko sa kanto na katabi ng plaza at
_______4. Panuto lumiko uli sa kaliwa, ang unang bahay sa U7
_______5. Patalastas/Commercial na kulay puti ang iyong hinahanap.”
_______6. Alituntunin C. G. Garcia
_______7. Direksyon Nabasa ko sa pahayagan na
_______8. Nag-uutos nangangailakan kayo ng drayber. Nais kong
_______9. Liham mag-apply sa posisyong ito. Ako ay may
_______10. Nagtatanong sapat na karanasan sa gawaing ito.
_______11. Opinyon Gumagalang,
_______12. Tula Juan dela Cruz
_______13. Nagpapahayag ng galit D. “Bumangon ka na at pimunta sa
_______14. Panayam/ Interbyu palengke, bumili ka ng sariwang gulay.”
_______15. Babala E. “Maligayang kaarawan sa iyo kaibigan.”
F. Paano kumuha ng lisensya sa
pagmamaneho?
G. Ang coronavirus disease (COVID-19) ay
isang nakahahawang sakit na dulot ng
bagong coronavirus. Karamihan sa mga
taong magkakaroon ng impeksyon ay
makararanas ng hindi malalang sintomas at
gagaling. Ngunit ang iba ay makararanas ng
malubhang sakit, lalo na sa mga matatanda
at mga may dati nang karamdaman. Narito
ang ilang mga simpleng hakbang na maaari
mong gawin upang maprotektahan ang
kalusugan mo at ng iba.
H. Sa aking palagay hindi dapat
tumatanggap ng kaibigan sa facebook kung
hindi mo personal na kakilala.

I. Kamakailan, inilunsad ng pamahalaan ang

P2P Bus System o Point-to-Point system na
may ruta mula sa SM North Edsa Quezon
City – Glorietta, Makati City sa Kamaynilaan.
Naglalayon itong maibsan ang matinding
trapiko sa EDSA. Ang P2P bus system ay
nagsasakay at nagbaba lamang sa isang
napiling bus stop.

2
J.

( Kinuha mula sa
http://faithoncampus.com/blog/they-
cannot-and-should-not-be/)
K. Mag-aaral: Paano po ninyo narating ang
inyong posisyon?
Gng. Santos: Nagsikap makatapos ng pag-
aaral at pinagbuti ko ang aking trabaho.
Mag-aaral: Gaano po katagal bago kayo
umasenso?
Gng. Santos: Maraming taon din ang
hinintay ko at maraming pasgsubok ang
pinagdaanan ko bago ako umasenso.
L. “Umalis ka sa harap ko! Ayoko nang
makita ka!”

M.

( Kinuha mula sa
https://twitter.com/titacluvsarahg/stat
us/1054370624783572992)

N.
Bagong Bayani
Sa panahon ng pandemic
Maraming aral ang hatid
Kabayanihan ay batid
Ng mga tao sa paligid.

Namalas ang kabutihan

Kahit simpleng mamamayan

3
Ay tumutulong sa bayan
Mabuti ang kalooban.

Mga lider sa gobyerno

Naglilingkod nang totoo
Frontliners nagsakripisyo
Sila’y tunay na idolo.

O.

1. Pumasok at palaging dumalo sa klase.

2. Ipagbigay—alam kaagad sa guro kung

liliban sa klase ng hindi inaasahan.

3. Iwasan ang pag-alis sa klase ng hindi pa

tapos ang takdang oras

4. Pumasok sa paaralan, sampung minuto

bago magsimula ang klase.

5. Magsuot ng kumpletong uniporme.

4
 Aralin
Gamit ng Wika sa
9 Lipunan
Ang pinakadiwa ng wika ay panlipunan. Isang magandang ehemplong
magpapatunay rito amg kuwento ni Tarzan. Mga tunog ng hayop ang kanyang unang
natutuhan dahil ito ang wika ng mga kasama niyang hayop sa gubat. Ang isang
batang walang ugnayan sa ibang tao ay mahihirapang matutong magsalita dahil
wala naman siyang kausap. Maging ang isang taog bagong lipat lang sa isang
komunidad na may ibang wika, kung hindi ito makikipag-ugnayan sa iba, ay hindi
matututo ng ginagamit nilang wika. Kung gayun, ang isang taong hindi nakikipag-
ugnayan o nakikisalamuha sa isang komunidad ay hindi matututong magsalita sa
paraan kung paano nagsasalita ang mga naninirahan sa komunidad na iyon.
Sadyang ang wika nga ay isang Sistema ng pakikipag-ugnayan na nagbubuklod sa
mga tao. Hindi matatawaran ang mahalagang gamit nito sa lipunan.

(Mula sa aklat ng Pinagyamang Pluma)

Balikan

Panuto: Pamilyar ka ba sa mga linya sa pelikula na sumikat at ginagaya ng marami?

Narito ang ilang halimbawa, tukuyin ang damdaming nangingibabaw sa bawat
pahayag at ipaliwanag.

Pamantayan sa pagpapamarka:

5 – Tama ang damdamin at napakahusay ng pagpapaliwanag (buo at malinaw)

4 – Tama ang damdamin at mahusay ang paliwanag (malinaw)
3 – Tama ang damdamin at bahagyang mahusay ang pagpapaliwanag
2 – Tama ang damdamin bagamat hindi malinaw ang paliwanag

"Sino ba kasing nag-imbento ng Valentines? Ipapatumba ko talaga yun, e!" - Tintin

(Arci Munoz), Always Be My Maybe
"Huwag mo akong mahalin dahil mahal kita. Mahalin mo ako dahil mahal mo ako
because that is what I deserve." - Mia (Kathryn Bernardo), Barcelona: A Love Untold

"Yung sorry ba sa 'yo isang lisensya para paulit-ulit mo na akong lokohin, ganun ba
'yon?" - Anne (Angelica Panganiban), The Unmarried Wife

5
"Kapag nahanap mo na yung taong sa palagay mo, para sa 'yo, huwag mo nang
pakakawalan, ipaglaban mo." - Chinggay (Jodi Sta. Maria), The Achy Breaky Hearts
"Mas tragic yung hindi mo man lang naranasang magmahal, mamamatay ka nang
hindi mo man lang nakikilala yung taong laan para sa 'yo." - Gara (Maine
Mendoza), Imagine You and Me

"I gave you everything, but you left me with nothing." - Nino (Gerald Anderson), How to
Be Yours!

Siguro, kaya tayo iniiwanan ng mga mahal natin, dahil may darating pang ibang mas
magmamahal sa’tin – ‘yung hindi tayo sasaktan at paaasahin…’yung magtatama ng
lahat ng mali sa buhay natin.” – John Lloyd Cruz, One More Chance (2007)

Mahal mo ba ako dahil kailangan mo ako o kailangan mo ako kaya mahal mo ako?” –
Claudine Baretto, Milan (2004)

“Hindi naman talaga tayo napapagod masaktan, eh, dahil sa totoo lang, hindi rin
naman tayo napapagod na magmahal.” – Angel Locsin, Unofficially Yours (2012)

“May mga masuwerteng tao na nahanap na ‘yung taong para sa kanila. May mga
taong patuloy na naghahanap at may iba na sumuko na. Pero ‘yung pinakamasaklap,
eh, ‘yung nasa’yo na, pinakawalan mo pa.” – John Lloyd Cruz, My Amnesia Girl (2010)

Tuklasin

Basahin at unawain ang teksto. Hanapin sa ibaba ang angkop na gamit ng wika.
Isulat ito sa ibaba ng talata.

Ilang araw nang maputla at walang ganang kumain si Clarissa, hindi niya
magawa ang mga bagay na araw-araw niyang dapat gawin. Lagi siyang pagod
kahit wala naman siyang ginagawa.

Tinawagan niya si Maria, ang kanyang matalik na kaibigan. Nagkwentuhan

muna sila bago niya binanggit ang kanyang saloobin. Pinayuhan siya na
magpakunsulta sa doctor at kanya namang sinunod.
______________________________________________________________________________

6
Nang nakapagpatingin na si Clarissa natuklasan niyang may bihirang
karamdaman siya sa dugo na hindi pa napag-aaralan ng mabuti. Binigyan siya
ng mga gamot na maaring makatulong para pansamantalang maibsan ang hirap
na dulot ng kanyang nararamdaman. Pinagbawalan rin siyang magtrabaho
habang di pa nakakahanap ng lunas sa kanyang sakit. Napagtanto ni Clarissa
na kailangan niya munang magleave sa trabaho para di maabala ang kanyang
amo.
______________________________________________________________________________

Nakipagtulungan ang doktor ni Clarissa sa iba pang doktor, sa pag-aaral ng

kanyang sakit. Hinalungkat ang halos lahat ng librong maaring makatulong
para malutas ang misteryo ng kanyang sakit.
______________________________________________________________________________

Nahirapan si Clarissa sa pagbabagong nangyayari sa kanyang buhay kaya

naman nagsimula siyang magsulat ng mga saloobin niya sa kanyang
talaarawan.
_____________________________________________________________________________
Isang taong pinag-aralan ng mga doktor ang sakit ni Clarissa at dahil dito
nagbunga ang kanilang pagsisikap. Natuklasan nila ang mainam na gamot na
magpapagaling sa mga taong katulad ni Clarissa. Ipinahayag ito sa mga dyaryo
upang magamit ng madla.
______________________________________________________________________________

Sa isang taon, labis na nagpapasalamat si Clarissa sa walang sawang tulong ng

mga doktor na kahit minsan di sumuko para makatulong. Nagsulat siya ng libro
para mapaalam niya sa madla ang mga pangyayaring nagpabago ng kanyang
buhay. Nais niyang mapaalam sa lahat na masarap ang maging tao at ang
magpakatao.
______________________________________________________________________________

7
 Pakikipag-uugnayan ng tao sa kanyang kapwa.
Pagkontrol sa ugali o asal ng ibang tao
Pagkuha o paghanap ng impormasyon
Pagpapahayag ng sariling opinyon
Pagtugon sa mga pangangailangan ng tao gaya ng pakikipag-ugnayan
sa iba
Pagbibigay ng impormasyon sa paraang pasulat o pasalita

( Kinuha mula sa google.com

https://pinasanaysay.wordpress.com/2016/07/25/gamit-ng-wika-sa-lipunan/)

Suriin

Ang wika, pasalita man o pasulat, ang instrumentong ginagamit ng mga tao sa loob
ng lipunang ito upang makipag-ugnayan sa isa't isa.

Ngunit ano nga ba ang gamit ng wika sa lipunan?

Marami-rami rin ang nagtangkang i-katergorya ang mga tungkulin ng wika batay sa
gampanin nito sa ating buhay, isa rito si M.A.K. Halliday na naglalahad sa pitong
tungkulin ng wika na sumusunod:

8
1. Instrumental
Ito ang tungkulin ng wikang
tumutugon sa mga
pangangailangan ng tao gaya ng
pakikipag-ugnayan sa iba. Ang
paggawa ng liham pangangalakal,
liham sa patnugot, at pagpapakita
ng mga patalastas tungkol sa isang
produkto na nagsasaad ng gamit
at halaga ng produkto ay mga
halimbawa ng mga tungkuling ito.

2. Regulatoryo
Ito ang tungkulin ng wikang
tumutukoy sa pagkontrol sa ugali
o asal ng ibang tao. Ang pagbibigay
ng direksiyon gaya ng pagtuturo
ng lokasyon ng isang partikular na
lugar: direksiyon sa pagluluto ng
ulam: direksiyon sa pagsasagot sa
pagsusulit: at direksiyo sa
paggawa ng anumang bagay ay
mga halimbawa ng tungkuling
regulatoryo.

3. Interaksyonal
Ang tungkuling ito ay nakikita sa
paraan ng pakikipag-ugnayan ng
tao sa kanyang kapwa:
pakikipagbiruan: pakikipagpalitan
ng kuro kuro tungkol sa partikular
na isyu: pagkukuwento ng
malulungkot at masasayang
pangyayari sa isang kaibigan o
kapalagayang loob: paggawa ng
liham pang-kaibigan: at iba pa.

9
4. Personal
Saklaw ng tungkuling ito ang
pagpapahayag ng sariling opinion o
kuro-kuro sa paksang pinag-
uusapan. Kasama rin ditto ang
pagsulat ng talaarawan at journal,
at ang pagpapahayag ng
pagpapahalaga sa anumang anyo
ng panitikan.

5. Heuristiko
Ang tungkuling ito ay ginagamit sa
pagkuha o paghahanap ng
impormasyong may kinalaman sa
paksang pinag-aaralan. Kasama
rito ang pag-iinterbyu sa mga taong
makakasagot sa mga tanong
tungkol sa paksang pinag-aaralan;
pakikinig sa radyo; panonood sa
telibisyon; at pagbabasa ng
pahayagan, magasin, blog, at mga
aklat kung saan nakakukuha tayo
ng mga impormasyon.

6. Impormatibo
Ito ang kabaliktaran ng hueristiko.
Kung ang heuristiko ang pagkuha o
paghanap ng impormasyon, ito
naman ay may kinalaman sa
pagbibigay ng impormasyon sa
paraang pasulat at pasalita. Ang
ilang halimbawa nito ay pagbibigay-
ulat, paggawa ng pamanahong
papel, tesis, panayam, at
pagtuturo.

10
7. Representatibo
Ang gamit ng wika bilang
representatibo ay isa sa
pinakamahalagang gamit ng wika,
ginagamit ito sa pagbibigay ng
impormasyon sa mundo; mga
mahahalagang impormasyon gaya
ng mga batas at kautusan.

8. Imahinatibo

Likas sa mga Pilipino ang pagkamalikhain. Sa pamamagitan ng wika napapagana

ang imahinasyon ng tao.Nakasusulat ang tao ng: tula, maikling kuwento atbp.
Nakaukit sa isipan ng tao ang kanyang mga pangarap na nagsisilbing gabay sa
kanyang hinaharap.

Ayon kay Halliday (1973), ang imahinatibong wika ay ginagamit sa paglikha,

pagtuklas at pag-aliw.

(Kinuha ang impormasyon sa aklat ng Pinagyamang Pluma at ang larawan sa

http://floredelresus.blogspot.com/2017/08/gamit-ng-wika-sa-lipunan_11.html)

Pagyamanin

Panuto: Ipaliwanag sa pamamagitan ng mga halimbawang larawan ang

kahulugan ng komunikatibong gamit ng wika sa lipunan: instrumental,
regulatori, representatibo, interaksyonal, personal, heuristiko at imahinatibo.

Pamantayan sa pagmamarka:
5 – napakahusay ng pagpapaliwanag (buo at malinaw)
4 – mahusay ang paliwanag (malinaw)
3 – bahagyang mahusay ang pagpapaliwanag
2 - hindi malinaw ang paliwanag

11
 Sipat – salita

Mga Gamit ng Wika

sa Lipunan

(Ang mga larawan ay kinuha mula sa internet)

12
 Isaisip

Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang bawat pahayag. Tukuyin ang gamit o
tungkulin ng wika at bigyang kahulugan ang komunikatibong gamit ng wika sa
lipunan. Maaaring higit sa isa ang gamit o tungkulin ng wika sa isang pahayag.

1. Simpleng hakbang upang maprotektahan ang sarili at ang iba laban sa

COVID-19
1. Hugasan nang madalas ang iyong mga kamay.
Ugaliin ang puspusang paglinis ng mga kamay gamit ang hand sanitizer
na may alkohol o hugasan gamit ang sabon at tubig.

2. Iwasan ang paghawak sa iyong mata, ilong at bibig.

Madalas nating hinahawakan ang ating kamay nang hindi namamalayan.
Maging mapagmatyag tungkol dito, at iwasan ang paghawak sa iyong
mata, ilong at bibig.

3. Takpan ang iyong ubo at bahing.

Siguraduhing ikaw, at ang mga tao sa paligid mo, at sumusunod sa
tamang respiratory hygiene. Ibig sabihin nito ay ang pagtakip ng
bibig at ilong gamit ang loob ng siko o tisyu kapag uubo o babahing.
Agad na itapon ang gamit na tisyu sa basurahang may takip at
maghugas ng kamay.

4. Iwasan ang matatao na lugar at malapit na pakikipagsalamuha sa taong

may lagnat o ubo.
Iwasan ang matataong lugar, lalo na kung and iyong edad ay 60 pataas o
may dati nang karamdaman gaya ng altapresyon, diyabetis, sakit sa puso
at baga o kanser. Panatilihin ang hindi bababa sa 1 metrong pagitan mula
sa iyo at sa kung sinumang may lagnat o ubo.

Gamit o tungkulin ng wika: _____________________________________________

Kahulugan at paliwanag: _______________________________________________

( Ang teksto ay kinuha mula sa

https://www.who.int/philippines/news/feature-stories/detail/pitong-
simpleng-hakbang-upang-maprotektahan-ang-sarili-at-ang-iba-laban-sa-covid-
19)

13
 2. Maaga umalis ng bahay si Mang Ramon. Pupunta siya sa bukid upang
bisitahin ang kanyang pananim at mga alagang hayop. Araw-araw ay ganito
ang kanyang ginagawa. Pagdating sa bukid ay magdidilig siya ng pananim,
maghahawan ng damo at magpapakain ng mga alagang hayop. Tatlong oras
ang inilalagi niya sa lugar na iyon. Bago umuwi ng bahay ay idadaan ni Mang
Ramon sa palengke ang ilang napitas niya mula sa kanyang pananim gaya ng
sitaw, okra, talong, atis at iba pa. Ang napagbentahan niya ay ibibili naman
ng bigas at ilang pangngailangan sa bahay.

Gamit o tungkulin ng wika: _____________________________________________

Kahulugan at paliwanag: _______________________________________________

3. Dapat mabigyan ng bagong prangkisa ang ABS CBN dahil bukod s 11,000
manggagawa nila ay apektado rin ang kanilang pamilya. Gayundin ang mga
taong umaasa na mga nakapalibot sa kompanya ng ABS CBN. Lalo na sa
panahon na ito na maraming nawalan ng trabaho dahil sa pandemyang covid
19, isipin sana ng mga mambabatas kung paano bubuhayin ang pamilya
kung walang hanapbuhay. Pakinggan sana nila ang boses ng mamamayan.

Gamit o tungkulin ng wika: ____________________________________________

Kahulugan at paliwanag: ______________________________________________

Isagawa

Gawain A.
Panuto: Magbigay ng isang totoong sitwasyon sa buhay na nakita mo na kapag hindi
wasto ang gamit ng wika ay nagbubunga ng hindi magandang pangyayari o
kapahamakan. Bigyan ito ng paliwanag.

Pamantayan sa pagmamarka:
10- Malinaw na naibigay ang sitwasyon at napakahusay ng paliwanag
8 – Angkop ang sitwasyong ibinigay at mahusay ang paliwanag
5– Bahagyang angkop ang sitwasyong ibinigay at nauunawaan ang paliwanag
3- Nakapagbigay ng sitwasyon at bahagyang nauunawaan ang paliwanag

______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
__________________________________________________________

14
Gawain B.
Panuto: Ipaliwanag ang kahalagahan ng “gamit ng wika sa lipunan” sa iyong buhay
sa pamamagitan ng pagbuo ng talatang nagsasalaysay.

Pamantayan sa pagpapamarka:

5 – Tama ang damdamin at napakahusay ng pagpapaliwanag (buo at malinaw)

4 – Tama ang damdamin at mahusay ang paliwanag (malinaw)
3 – Tama ang damdamin at bahagyang mahusay ang pagpapaliwanag
2 – Tama ang damdamin bagamat hindi malinaw ang paliwanag

______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________

15
 Tayahin

Panuto: Pagsusuri sa Gamit ng Wika sa Lipunan sa Iba’t ibang Sitwasyon. Tukuyin

ang gamit ng wika sa mga sumusunod na sitwasyon. Isulat ang titik ng tamang
sagot.
a. Instrumental e. Imahinatibo
b. Interaksyonal f. Heuristiko
c. Regulatori g. Representatibo
d. Personal

_____1. Nagbabala ang DOH sa lumalaganap na sakit na dengue sa bansa.

_____2. Bumati ng “Magandang araw” ang mga mag-aaral nang makita ang kanilang
guro.

_____3. May isang matandang babae ang lumapit sa iyo at nagtanong ng direksyon
papunta sa Accounting Office.

_____4. Nagbigay ka ng mensahe sa klase hinggil sa pangkatang Gawain na

ipinapagawa ng inyong guro.

_____5. Naimbitahan kang magsalita hinggil sa isang paksa sa Freshmen

Orientation.

_____6. Nagpadala ng mensahe si Taya sa kanyang magulang sa pamamagitan ng

facebook messenger.

_____7. Nagbigay-babala ang paaralan hinggil sa maaaring magyari sa mga mag-

aaral na hindi nagsusuot ng kanilang ID.

_____8. Pinipili ni Luisa ang kanyang mga salitang sasabihin lalo na kung siya ay
galit.

_____9. Nanghihingi ng paliwanag ang guro sa mga mag-aaral na laging lumiliban sa

klase.

_____10. Nagkukuwento si Michael ng mga bagay na kanyang gagawin kung siya ay

magiging superhero.

16
B. Magbigay ng halimbawa ng gamit ng wika sa lipunan batay sa nakasulat sa ibaba.

1. Nagtatanong
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________

2. Nagbibigay ng opinion
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________

3. Bumabati
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________

4. Humihingi ng Paumanhin
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________

5. Nagbibigay impormasyon
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________

17
 Karagdagang Gawain

Panuto: Kumpletuhin ang komik strip na nasa ibaba sa pamamagitan ng paglalahad

ng daloy ng usapan ng mga tauhan sa bawat sitwasyon.
Pamantayan sa pagmamaraka:
8-10 -Angkop at malinaw ang pahayag sa komik strip, tama ang gramatika
5-7 -Nauunawaan ang inilapat na pahayag, may pagkakamali sa gramatika
1-4 -Hindi gaanong malinaw ang inilapat na pahayag, may mali sa gramatika

Sitwasyon 1

Sitwasyon 2:

( Ang mga larawan ay kinuha mula sa

https://www.google.com.ph/search?q=komik+strip+without+conversation&source=
lnms&tbm=isch&sa=X&sqi=2&ved=0ahUKEwj92Y_jZjTAhUKmpQKHZN7CLsQ_AUI
BigB&biw=1366&bih=662#tbm=isch&q=microphone+clipart&imgrc=EIJU4cmUPD
GwxM:)

18
 19
Karagdagang Tayahin:
Gawain:
1.Instrumental Isagawa:
May pamantayan sa 2.Interaksiyona
3.Regulatori May pamantayan sa
pagmamarka depene
4.Regulatori pagmamarka depene
sa sagot ng mag-
5.Representatibo sa sagot ng mag-
aaral.
6.Interasiyonal aaral.
7.Instrumental
8. Personal
9. Instrumental
10.Imahinatibo
Subukin:
Pagyamanin:
Balikan: 1.E 6.O 11.H
May pamantayan
May pamantayan sa 2.G 7.B 12.N
sa pagmamarka
pagmamarka depene
depene sa sagot ng 3.I 8.D 13.L
sa sagot ng mag-
mag-aaral.
aaral.
4.A 9.C 14.K
5. M 10.F 15.J
Susi sa Pagwawasto
Sanggunian
DepEd (2016). K to 12 Curriculum Guide. Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika
at Kulturang Pilipino

DepEd K-12 Most Essential Learning Competencies (MELC)

Alma M. Dayag, M. G. (2016). Pinagyamang Pluma: Komunikasyon at Pananaliksik

sa Wika at Kulturang Filipino. Quezon City: Phoenix Publishing House, INC.

Google.com

20
Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:

Department of Education – Region III,

Schools Division of Bataan - Curriculum Implementation Division
Learning Resources Management and Development Section (LRMDS)

Provincial Capitol Compound, Balanga City, Bataan

Telefax: (047) 237-2102

Email Address: bataan@deped.gov.ph