1.

Αναγκαιότητα των ποινών

Η αδυναμία των ανθρώπων να δουν πέρα από τα ατομικά τους συμφέροντα, οι ηθικές τους
ατέλειες αλλά και η αμφισβήτηση της εγκυρότητάς των κανόνων που συγκροτούσαν τις
κοινωνίες, υπαγόρευσαν και την πρόσθετη ανάγκη να γίνουν υποχρεωτικοί. Οι άνθρωποι
οφείλουν να υπακούν σ’ αυτούς, είτε συμφωνούν μ’ αυτούς είτε όχι, είτε τους θέλουν είτε όχι.
Για την πιστή τήρησή τους θεσμοθετήθηκαν αρμόδια πολιτειακά όργανα, η δικαιοσύνη, η μία
από τις τρεις εξουσίες του δημοκρατικού πολιτεύματος.

2. ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΠΟΙΝΩΝ

ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΠΟΙΝΗΣ: η επιβολή της αποβλέπει στην αναμόρφωση του χαρακτήρα του
δράστη και στην ομαλή επανένταξη του στην κοινωνία,σωφρονισμός

– είναι μέσο παραδειγματισμού: συμβάλλει στην αυτοκυριαρχία κάθε επίδοξου δράστη

– συμβάλλει στην καταπολέμηση φαινομένων κοινωνικής παθογένειας

– στηρίζει το δημοκρατικό πολίτευμα, αφού η ύπαρξη των ποινών και η αμερόληπτη

εφαρμογή τους μπορεί να περιορίζει την αυθαιρεσία της εκάστοτε εξουσίας και να οδηγεί τους
πολίτες σε νομιμοφροσύνη – δημιουργεί καλύτερες πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες: οι
πολίτες νιώθουν ασφαλείς, αφού τα δικαιώματά τους διασφαλίζονται και ο φόβος της
επικείμενης ποινής περιορίζει την πιθανότητα παραβίασής τους 

3.ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΠΟΙΝΩΝ:

 Δημοκρατία, που σημαίνει αμεροληψία και ίση μεταχείριση των πολιτών

– ποινές με χαρακτήρα σωφρονιστικό και όχι εκδικητικό – αδέκαστο σωφρονιστικό/ δικαστικό

σύστημα

4. Η εσχάτη των ποινών: η θανατική ποινή

Η επιβολή της θανατικής ποινής εξακολουθεί να απασχολεί την ανθρωπότητα παρά το
γεγονός ότι σε πολλές χώρες του κόσμου έχει καταργηθεί, αφού θεωρήθηκε παρωχημένος
τρόπος απονομής δικαιοσύνης, ένδειξη πνευματικού σκοταδισμού, που έρχεται σε αντίθεση
με τα ανθρώπινα δικαιώματα. Πρώτη φορά το 1774 ο Τζαζάρε Μπεκαρία, στο έργο του
ΔΟΚΙΜΙΟ ΠΕΡΙ ΕΓΚΛΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΠΟΙΝΩΝ, έκανε λόγο για την κατάργησή της. Ως
διαφωτιστής, αντιτάχθηκε στη θανατική ποινή και μίλησε για το σωφρονιστικό χαρακτήρα που
πρέπει να έχουν οι ποινές. Η διόγκωση όμως της εγκληματικότητας προκάλεσε έντονους
προβληματισμούς σχετικά με την αναγκαιότητα της επαναφοράς της ως μέσου πάταξης των
φαινομένων κοινωνικής παθογένειας.

5. Τα υπέρ και τα κατά της θανατικής ποινής (διαγραμματικά)

ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΑ ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΘΑΝΑΤΙΚΗΣ ΠΟΙΝΗΣ (βλέπε και κείμενο ΜΑΝΩΛΕΔΑΚΗ

στο σχολικό βιβλίο σελ. 85):

-επιτυγχάνει τον παραδειγματισμό και αποτρέπει αποτελεσματικά τη διάπραξη ειδεχθών

εγκλημάτων (γενική πρόληψη)
– ιδιαίτερα για τους επαγγελματίες εγκληματίες η απειλή της θανατικής ποινής μπορεί να έχει
ανασταλτικό αποτέλεσμα

– αποκαθιστά το κοινό περί δικαίου αίσθημα

– συνιστά, μερικές φορές, τη μόνη επιλογή, αφού υπάρχουν εγκληματίες που η φύση του
χαρακτήρα τους δεν επιδέχεται σωφρονισμό αποδεικνύεται ότι η πολιτεία λαμβάνει δραστικά
μέτρα κατά του εγκλήματος, με αποτέλεσμα να νιώθει ασφαλής ο πολίτης και να εδραιώνεται
η πίστη του στους θεσμούς

– παραδειγματίζονται περισσότερο οι υπόλοιποι και έτσι περιστέλλονται η βία και η

εγκληματικότητα 

ΕΝΤΟΝΕΣ ΟΙ ΕΝΣΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΒΟΛΗ ΤΗΣ ΣΕ ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΠΙΠΕΔΟ (βλέπε και
έκθεση ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΑΜΝΗΣΤΙΑΣ στο σχολικό βιβλίο σελ. 86): η θανατική ποινή επιβάλλεται
από ανελεύθερα καθεστώτα, που προφασιζόμενα το συλλογικό συμφέρον προβαίνουν σε
εκκαθαρίσεις πολιτικών αντιπάλων – έχει αποδειχθεί στατιστικά ότι η επιβολή της δε μείωσε
την εγκληματικότητα – σε περίπτωση δικαστικής πλάνης δεν μπορεί να αρθεί (το
ανεπανόρθωτο) – αντίκειται στις αρχές του Χριστιανισμού, αφού σύμφωνα με αυτόν κανείς
δεν έχει το δικαίωμα ν’ αφαιρέσει ανθρώπινες ζωές – η ψυχική καταρράκωση και συντριβή
των μελλοθανάτων αποτελεί παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων – η εκτέλεση της
θανατικής ποινής αποκτηνώνει αυτούς που εμπλέκονται στη διαδικασία της – η θεσμοθέτηση
της θανατικής ποινής από την πολιτεία αποτελεί προσβολή του πολιτισμού, των ανθρωπίνων
δικαιωμάτων και της δημοκρατικής υφής της κοινωνίας – η αποτελεσματικότητά της δεν έχει
αποδειχθεί, γιατί τα ειδεχθή εγκλήματα διαπράττονται συνήθως σε καταστάσεις έντονης
συναισθηματικής διέγερσης, που όπως είναι φυσικό, στις περιπτώσεις αυτές η θανατική
ποινή δεν λειτουργεί αποτρεπτικά - ακόμη και στις περιπτώσεις εμπορίας ναρκωτικών η
αποτελεσματικότητά της θεωρείται αμφισβητήσιμη, γιατί τελικά τιμωρούνται οι μεσάζοντες και
όχι οι πραγματικοί υπαίτιοι – επίσης και στις περιπτώσεις τρομοκρατικών ενεργειών, η
ιδεολογία των τρομοκρατών είναι τέτοια που η θανατική ποινή αδυνατεί να καταστείλει τη
διάθεσή τους για τρομοκρατικές ενέργειες 

4. Η θανατική ποινή στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης 

Το 1998 τα κράτη μέλη της ΕΕ αποφάσισαν να ενισχύσουν τις δραστηριότητές τους στον
τομέα της καταπολέμησης της θανατικής ποινής και υιοθέτησαν τις σχετικές κατευθυντήριες
γραμμές. Την εποχή εκείνη η θανατική ποινή είχε καταργηθεί στα περισσότερα κράτη μέλη,
ενώ εκείνα που δεν την είχαν ακόμα καταργήσει δεν την εφάρμοζαν. Από τότε μέχρι σήμερα,
όλα τα κράτη της Ένωσης έχουν κυρώσει το 6ο Πρωτόκολλο της Ευρωπαϊκής Σύμβασης
Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για την κατάργηση της θανατικής ποινής. Αξίζει επίσης να
σημειωθεί ότι η κατάργηση της θανατικής ποινής αποτελεί έναν από τους όρους
προσχώρησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Σε περίπτωση που τα κράτη επιμένουν στη
διατήρηση της θανατικής ποινής, η ΕΕ θεωρεί ότι πρέπει να τηρούνται οι ακόλουθοι ελάχιστοι
κανόνες:
 η θανατική ποινή μπορεί να επιβληθεί μόνο για τα σοβαρότερα εκ προθέσεως εγκλήματα•
 για ένα έγκλημα για το οποίο προβλεπόταν μεν η θανατική ποινή όταν διεπράχθη, αλλά σε
μεταγενέστερο στάδιο είχε προβλεφθεί μικρότερη ποινή, δεν μπορεί να επιβληθεί η θανατική
ποινή αλλά η μικρότερη αυτή ποινή•
 η θανατική ποινή δεν μπορεί να επιβληθεί σε άτομα που δεν είχαν συμπληρώσει το 18ο
έτος της ηλικίας τους κατά τη στιγμή της διάπραξης του εγκλήματος, σε έγκυες γυναίκες, σε
μητέρες μικρών παιδιών και σε άτομα που πάσχουν από διανοητικές διαταραχές•
 είναι απαραίτητο να υπάρχουν σαφείς και πειστικές αποδείξεις, ενώ η υπόθεση πρέπει να
δικάζεται δίκαια και ο κατηγορούμενος να τυγχάνει δικαστικής συνδρομής•
 πρέπει να υπάρχει δυνατότητα ατομικής προσφυγής, ενώ ο καταδικασθείς σε θάνατο
πρέπει να έχει το δικαίωμα να υποβάλει αίτηση μετατροπής της ποινής του•
 η θανατική ποινή πρέπει να εκτελείται κατά τρόπο ώστε το άτομο να υποφέρει όσο το
δυνατό λιγότερο.

10. Προτάσεις για έκφραση προσωπικής θέσης

Το ζήτημα για την κατάργηση της θανατικής ποινής είναι ιδιαίτερα λεπτό. Το μόνο βέβαιο είναι
ότι καμιά ποινή δεν είναι ικανή να πατάξει το έγκλημα, εάν δε δημιουργηθούν συνθήκες
τέτοιες που να αποτρέπουν τη γένεση των εγκληματιών. Η νηφάλια προσέγγιση του θέματος
οδηγεί στην ευρύτερα εδραιωμένη σήμερα, αντίληψη ότι η θανατική ποινή πρέπει να
καταργηθεί. Μπορεί προς τούτο να επικαλεστεί κανείς ηθικά, κοινωνικά και πολιτικά
επιχειρήματα. Είναι γεγονός ότι η επιβολή της, αν λάβουμε υπόψη τα μέχρι σήμερα
παραδείγματα εφαρμογής της, δεν υλοποιεί πνεύμα ισονομίας. Επιβάλλεται, συνήθως, σε
εγκληματίες από ασθενέστερα κοινωνικά και οικονομικά στρώματα ή σε άτομα από
περιθωριακές ομάδες, μετανάστες ή μειονότητες. Σπάνια έχει επιβληθεί η θανατική ποινή σε
άτομα θεωρούμενα κοινωνικά επιφανή. Πιο σωστό και δίκαιο είναι να προηγείται συστηματική
προσπάθεια για τη διαμόρφωση κοινωνικών και πολιτικών συνθηκών που θα προλαμβάνουν
την εκδήλωση εγκληματικής συμπεριφοράς. Για τα στυγερά, ιδιαζόντως ειδεχθή εγκλήματα, η
ισόβια κάθειρξη στην πλήρη υλοποίησή της, επαρκεί.

5. Γιατί η επιβολή ποινής είναι αναγκαία: ανασταλτικός και σωφρονιστικός

χαρακτήρας ποινών
Ο φόβος της ποινής αποτρέπει τον άνθρωπο από αξιόποινες πράξεις. Το ενδεχόμενο να
υποστεί κάποιος τις συνέπειες μιας τιμωρίας, είτε πρόκειται για επίπληξη είτε για πρόστιμο
είτε, πολύ χειρότερο, για φυλάκιση, και ο κοινωνικός διασυρμός που αυτά συνεπάγονται
λειτουργούν ανασταλτικά για όσους έχουν την πρόθεση να παρανομήσουν. Η ποινή, λοιπόν,
επειδή εμποδίζει τον άνθρωπο να φανεί κακός, συμβάλλει στη δημιουργία των απαραίτητων
όρων για τη συμβίωση των ανθρώπων. Αυτή η πρόληψη του κακού έχει, εκτός των άλλων,
και παιδαγωγική σημασία, με την έννοια ότι η ποινή, έστω και αναγκαστικά, κάνει τον
άνθρωπο να αποδέχεται και να συμμορφώνεται με τον κώδικα αξιών μιας κοινωνίας. Αλλά και
η έκτιση μιας επιβληθείσας ποινής, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, σωφρονίζει τον
τιμωρημένο. 

6. Προϋποθέσεις ώστε να επιτευχθούν με την ποινή τα επιθυμητά αποτελέσματα

Η απονομή της δικαιοσύνης γενικότερα, έστω και με την επιβολή κυρώσεων σε όσους
παρανομούν, ενισχύει την εμπιστοσύνη προς τα όργανα της πολιτείας και εμπνέει αίσθημα
ασφάλειας στους πολίτες, αφού προστατεύει τα δικαιώματά τους από κάθε λογής αυθαιρεσία.
Είναι βέβαιο ότι, όταν εφαρμόζεται η δικαιοσύνη, υπάρχει αλληλοσεβασμός και οι πολίτες
διαμορφώνουν κοινωνική και πολιτική συνείδηση. Βέβαια, για να επιτευχθούν όλα τα
παραπάνω, είναι απαραίτητες ορισμένες βασικές προϋποθέσεις: πρέπει, πρώτα απ’ όλα να
είναι δίκαιο το σωφρονιστικό σύστημα της πολιτείας, το σύνολο, δηλαδή, των πειθαρχικών
μέτρων που θεσπίζονται για τον παραδειγματισμό και την ηθική βελτίωση όσων τιμωρούνται.
Επίσης, ο Ποινικός Νόμος πρέπει να είναι θεσπισμένος με δημοκρατικό τρόπο από τα
αρμόδια πολιτειακά όργανα και να ισχύει ανεξαιρέτως για όλους τους παρανομούντες.
Μεγάλη ευθύνη για το σκοπό αυτόν έχουν και οι λειτουργοί της δικαιοσύνης, επειδή από τη
δική τους κρίση εξαρτάται η πιστή εφαρμογή των νόμων, η απονομή της δικαιοσύνης. Ο
δικαστής οφείλει να είναι αμερόληπτος, αντικειμενικός και αδέκαστος κριτής. Οποιαδήποτε
παρέκκλιση από την αρχή αυτή θέτει υπό αμφισβήτηση ποινή και, επομένως, αίρει τη
σκοπιμότητά της. Τέλος, ιδιαίτερη σημασία για την αποτελεσματικότητα της ποινής έχει και ο
τρόπος, το περιβάλλον και οι συνθήκες στις οποίες εκτίει ο κατάδικος την ποινή του. Η ποινή,
γενικά, δεν πρέπει να αποσκοπεί στην εκδίκηση, αλλά στο σωφρονισμό του προσώπου στο
οποίο επιβλήθηκε, ώστε να του δίνει την ευκαιρία ομαλής επανένταξης στην κοινωνική ζωή. 

8. Γιατί πρέπει να ισχύει (επιχειρήματα των υποστηρικτών της θανατικής ποινής)

Με δεδομένο ότι η ζωή είναι το πολυτιμότερο αγαθό για τον άνθρωπο, η θανατική ποινή, με
την οποία διακόπτεται βίαια η ζωή, δεν μπορεί παρά να είναι η σκληρότερη τιμωρία, η εσχάτη
των ποινών. Κι όμως, κι αυτή ακόμα η ποινή κρίνεται από αρκετούς αναγκαία, έστω σε
ορισμένες εξαιρετικές περιπτώσεις. Με αυτήν, πιστεύουν, ότι η πολιτεία επιδιώκει αφενός να
προστατέψει την κοινωνία από την επαγγελματική δράση μανιακών δολοφόνων και αφετέρου
να αποτρέψει επίδοξους εγκληματίες από ειδεχθή εγκλήματα. Ειδικά στις περιπτώσεις αυτές,
στυγνών εγκληματιών που διέπραξαν αποδεδειγμένα ανατριχιαστικά εγκλήματα, η θανατική
ποινή ικανοποιεί την κοινή περί δικαίου συνείδηση. Είτε από ένστικτο αυτοσυντήρησης είτε
από ψυχρό υπολογισμό, ακόμα και ο πιο στυγνός εγκληματίας δεν μπορεί παρά να νιώσει
κάποιες αναστολές, όταν ξέρει καλά ότι τον περιμένει ο θάνατος. Από νομική άποψη πάλι, οι
ειδικοί λένε ότι η προστασία του κράτους προηγείται της ανθρώπινης ζωής. Με αυτή την
έννοια, το κράτος μπορεί ακόμα και να αφαιρεί την ανθρώπινη ζωή στις σπάνιες και
εξαιρετικές περιπτώσεις κατά τις οποίες με την εγκληματική δράση ορισμένων καταργείται ο
λόγος της ύπαρξής του, δηλαδή το κράτος μπορεί να επιβάλλει έννομη τάξη και να
προστατεύει τη ζωή των πολιτών του. Ασφαλώς, η θανατική ποινή μπορεί να επιβληθεί μόνο
σε στυγερούς εγκληματίες για τους οποίους έχει αποδειχθεί με απόλυτη βεβαιότητα ότι
διέπραξαν τα εγκλήματα για τα οποία κατηγορούνται. Η θανατική ποινή πρέπει
κατηγορηματικά να αποκλείεται, όταν υπάρχει έστω και μια αμυδρά υποψία δικαστικής
πλάνης. 
9. Γιατί πρέπει να καταργηθεί (σύμφωνα με αυτούς που αγωνίζονται για την
κατάργησή της)
Πρώτα και κύρια είναι αμφίβολο αν η θανατική ποινή είναι κατάλληλη και αποτελεσματική για
να επιτευχθούν οι στόχοι συνετισμού και σωφρονισμού που πρέπει να έχουν όλες οι ποινές.
Η αμφιβολία αυτή προκύπτει από το γεγονός ότι δεν έχουν εκλείψει τα εγκλήματα από τις
κοινωνίες όπου ισχύει η θανατική ποινή. Επίσης, είναι γεγονός βεβαιωμένο στατιστικά, ότι η
θανατική ποινή δεν μπορεί να αποτρέψει τα εγκλήματα με πολιτικά κίνητρα ή τις
τρομοκρατικές ενέργειες. Οι δράστες τέτοιων εγκλημάτων είναι φανατικοί και μισαλλόδοξοι
που πιστεύουν ότι μπορούν με τη βία ν’ αλλάξουν τον κόσμο. Γι’ αυτούς δεν έχει τόσο αξία η
ζωή, όσο η προοπτική να γίνουν με την εκτέλεσή τους μάρτυρες και «ήρωες». Σ’ αυτή την
τελευταία περίπτωση η ισόβια κάθειρξη μπορεί να έχει καλύτερα αποτελέσματα, γιατί δίνει
στον ισοβίτη την ευκαιρία να ξανασκεφτεί ψύχραιμα όσα έκανε και ίσως να μεταμεληθεί. Το
σημαντικότερο, ίσως, απ’ όλα είναι ότι με τη θανατική ποινή παραβιάζονται βάναυσα
θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα, παραδείγματος χάρη το δικαίωμα της ζωής ή το δικαίωμα
να μην υποβάλλεται κάποιος σε βασανισμό, σε σκληρή απάνθρωπη και εξευτελιστική
μεταχείριση ή τιμωρία, τα οποία τα έχει κάθε άνθρωπος, όχι γιατί του εκχωρήθηκαν από
κάποιο κράτος, αλλά γιατί είναι άνθρωπος. Τέλος, και από ηθική άποψη η θανατική ποινή
είναι απαράδεκτη. Μπορεί και ο στυγνός δολοφόνος να έχει αφαιρέσει αθώες ζωές, ωστόσο η
καταδίκη του σε θάνατο και η εκτέλεσή του είναι στην ουσία ανταπόδοση του κακού που
έκανε. Η ανταπόδοσή, όμως, του κακού δεν νομιμοποιείται ηθικά. Η θανατική ποινή είναι
εκδικητική ποινή. Γι’ αυτό πρέπει να καταργηθεί, επειδή ο αγώνας για την εγκαθίδρυση
κράτους δικαίου είναι ο αγώνας για τον περιορισμό της εκδίκησης και την ηθική βελτίωση του
ανθρώπου. 

Θανατική ποινή

Τα Επιχειρήματα Υπέρ και Κατά

Όσοι υποστηρίζουν τη θανατική ποινή θεωρούν ότι η γενική πρόληψη του εγκλήματος εξασφαλίζεται καλύτερα
με τη διατήρησή της. Επίσης θεωρούν πως το κράτος φανερώνει την αξία της ανθρώπινης ζωής και τα ύψιστα
αγαθά (όταν π.χ. επιβάλλεται σε περιπτώσεις εσχάτης προδοσίας) μέσα από την επιβολή της ποινής.
Άλλωστε προσθέτουν, η εκδίκηση και η ηθική καθώς και συναισθηματική δικαίωση των συγγενών των
θυμάτων πρέπει να κατοχυρώνεται από την πολιτεία, ώστε να μην παίρνει ο κόσμος «το νόμο στα χέρια του».
Να αναφέρω τέλος ότι σε κράτη που έχουν καταργήσει τη θανατική ποινή, όταν κατά περιόδους , η
εγκληματικότητα αυξάνεται, συζητείται η επαναφορά της, για ορισμένα τουλάχιστον εγκλήματα. 

Παρόλα αυτά πουθενά βάσει στατιστικών δεν έχει αποδειχθεί ότι η θανατική ποινή αποτελεί το πιο
αποτελεσματικό μέσο για την καταστολή του εγκλήματος ή της πολιτικής βίας. Τα ποσοστά εγκληματικότητας
στις χώρες που εφαρμόζεται δεν έχουν μειωθεί (ούτε σε περιόδους όπου οι καταδίκες αυξάνονταν αισθητά).
Άλλωστε, η ίδια η θανατική ποινή δεν αποτελεί έγκλημα; Σκοτώνουμε δηλαδή κάποιον επειδή σκότωσε, για να
διδάξουμε ότι δεν πρέπει να σκοτώνουμε, γιατί η ανθρώπινη ζωή έχει απόλυτη αξία. Η Παγκόσμια Διακήρυξη
των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αναγνωρίζει το δικαίωμα κάθε ατόμου στη ζωή και δεν επιτρέπει να
υποβάλλεται κανένας σε βασανιστήρια ή σε σκληρή, απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση. 

Μιλάμε για μια ποινή μη αναστρέψιμη. Στην περίπτωση της θανατικής ποινής η δικαιοσύνη δεν μπορεί να
μετατρέψει ή να ανακαλέσει την απόφαση. Η επανόρθωση της αδικίας είναι αδύνατη. Και η αδικία της
θανατικής ποινής δεν υπάρχει μόνο στο cinema , η «Ζωή του Ντέιβιντ Γκέιλ» βασίστηκε σε αληθινά γεγονότα.
Θυσιάζει λοιπόν η πολιτισμένη κοινωνία μας τη ζωή έστω και ενός αθώου ανθρώπου, προκειμένου να
καταδικαστούν όλοι οι ένοχοι; Δεχόμαστε τις παράπλευρες απώλειες με γνώμονα το «κοινό καλό»; 
Ακόμα όμως κι αν δεν υπάρχει αδικία, και το έγκλημα έχει όπως ακριβώς το εξέτασε το δικαστήριο, μπορεί μια
ανθρώπινη ετυμηγορία να αποφασίσει την αφαίρεση μιας ζωής; Για να επιβληθεί μια θανατική ποινή σημασία
δεν έχει μόνο το έγκλημα. Ρόλο παίζουν επίσης, ο δικηγόρος του κατηγορουμένου (αναλόγως με την
οικονομική του κατάσταση), η καταγωγή του, (το 42% των ανθρώπων που οδηγούνται σε ηλεκτρική καρέκλα
στην Αμερική είναι μαύροι), η κυβέρνηση της χώρας (συντηρητική, προοδευτική), ο δικαστής ακόμα και τα
μέσα μαζικής ενημέρωσης μέσω της πίεσης που ασκούν και σε ποια κατεύθυνση. 

Άφησα για το τέλος το επιχείρημα της βαναυσότητας της ποινής. Τόσο για το μελλοθάνατο, όσο και για τον
εκτελεστή. Ο μεν μελλοθάνατος γνωρίζοντας το θάνατό του υποβάλλεται σε μια αφόρητη διαδικασία αναμονής
(ψυχική βία) ο δε «δήμιος» αποκτηνώνεται ο ίδιος μέσα από την όλη διαδικασία. 
Ρόζα Εδιάρογλου ( Απόσπασμα - Διασκευή)

ΑΣΚΗΣΕΙΣ
1. Να αποδώσετε περιληπτικά τα επιχειρήματα εναντίον της θανατικήςποινής που αναφέρονται στο κείμενο.
(60 –80 λέξεις) 
( Μονάδες 15 )

2. Να γράψετε ένα συνώνυμο και ένα αντώνυμο για κάθε λέξη:

Φανερώνει, κατοχυρώνεται, επαναφορά, καταστολή ,αυξάνεται
( Μονάδες 10)

3. Να γράψετε 3 ομόρριζα είτε απλά , είτε σύνθετα για κάθε λέξη: ζωή, σκληρή
( Μονάδες 9)

4. Ποιους τρόπους και ποια μέσα πειθούς χρησιμοποιεί η συγγραφέας στην τέταρτη παράγραφο; (Ακόμα
όμως… και σε ποια κατεύθυνση). Να τεκμηριώσετε την απάντησή σας .
( Μονάδες 5)

5. Να σχολιάσετε τη φράση: (στην περίπτωση της θανατικής ποινής ) Ο μεν μελλοθάνατος γνωρίζοντας το
θάνατό του υποβάλλεται σε μια αφόρητη διαδικασία αναμονής (ψυχική βία) ο δε «δήμιος» αποκτηνώνεται ο
ίδιος μέσα από την όλη διαδικασία 
( Μονάδες 11)

6.Υποθέστε ότι σε μια ξένη χώρα επίκειται η εκτέλεση ενός νεαρού θανατοποινίτη. Το γεγονός έλαβε διεθνείς
διαστάσεις.
Στην πόλη σας έχει δημιουργηθεί μια κίνηση διαμαρτυρίας για την επικείμενη εκτέλεση και σας αναθέτουν τη
σύνταξη μιας σχετικής επιστολής. Συντάξτε την επιστολή προς τον πρόεδρο της χώρας (Χ) υποστηρίζοντας το
αίτημα για τη μη εκτέλεση του θανατοποινίτη. (σχολικό βιβλίο σελ. 90 )