Gawain: Paggawa ng Poster

Panuto: Gumuhit ng isang poster sa isang Short bond paper na nagpapakita kung papano ka
makakatulong sa pagbawas ng Solid Waste sa inyong Komunidad. Sundin ang rubrics para sa pagmamarka
Kriterya Napakagaling (30) Magaling (20) May kakulangan (10)

Ang nabuong poster ay

nakapagbibigay ng Ang nabuong poster ay
Ang nabuong poster ay
kumpleto, wasto, at nakapagbibigay ng
kulang sa impormasyon
Impormatibo mahalagang impormasyon Impormasyon tungkol sa Solid
tungkol sa Solid Waste
tungkol sa Solid Waste Waste Management sa inyong
Management
Management sa inyong Komunidada
komunidad
Nagpakita ng
May kakulangan ang
pagkamalikhain at Malikhain at magaling ang
Malikhain elemento ng disenyo ng
napakagaling na disenyo ng elemento ng disenyo ng poster.
poster
poster.
Pamprosesong Tanong:
1. Bilang Mag- aaral, paano mo maipapanukala sa komunidad ang kahalagahan ng Solid Waste Management
upang maiwasan o mabawasan ang isyung ito ng ating lipunan? Aking gagamitin ang kaalaman at
natutunaan mula sa mga nagdaang aralin at ibabahagi ito sa iba sa tulong ng aking mga kaibigan at
kakilala , magsasagawa ng proyekto upang mailahad ang mga ito.
2. Magbigay ng isang sitwasyon o pangyayari sa iyong buhay kung saan nararanasan mo ang epekto ng Isyu
patungkol sa Solid Waste. Nakakaapekto ito sa aking kalusugan at sa pang araw araw na pamumuhay.

I. Panuto: Tukuyin ang hinihingi ng bawat pangungusap. Pumili ng akmang sagot sa loob ng box.

Rodriguez at Payatas Quezon City Sto. Tomas, Davao Computer Mother Earth
Del Norte Foundation
Clean and Green Solid Waste Biodegradable Leachate Green Peace
Foundation Management
Teresa Rizal LGU Waste Pickers Marikina NGO

_______________Sto_____1. Sa Anong Lugar Ipinatutupad ang “No orientation and implementation

of Ecolological Solid Waste Management (EWSM), No issuance of Municipal Permit”?
____________________2. Basurang nagmula sa mga tahanan at komersyal na establisimyento na
nakikita sa paligid, nagmumula sa sektor ng agrikultura at iba pang basurang hindi nakakalason
____________________3. Pinakamalaking bahagdan ng basurang itinatapon.
____________________4. Dalawang Malaking Dumpsite sa Pilipinas.
____________________5. Kabahagi ng mga programa tulad ng mga Orchidarium and Butterfly
Pavilion,Gift of Trees, Green Choice Philippines, Piso Para sa Pasig , at Trees for life Philippines
____________________6. Naglalayong baguhin ang kaugalian at pananaw ng tao sa pagtrato
at pangangalaga sa kalikasan at pagsulong ng kapayapaan.
____________________7. Ano ang tawag sa katas ng basura mula sa Rodriguez at Payatas

1 | Kontemporaryong Isyu
dumpsite na dumadaloy patungo sa ilog ng Marikina at Ilog Pasig hanggang sa Manila Bay
____________________8. Sa anong Lugar ipinatuttupad ang Pioneering LGU in Dumpsite
Conversion with Methane Recovery for Power Generation?
____________________9.Halimbawa ng Electronic Waste o E- Waste
____________________10. Tumutulong sa pagtatayo ng MRF (Material Recovery Facility) sa
mga barangay

II. Tama o Mali. Isulat ang salitang T kung ang pangungusap ay nagpapahayag ng wastong
sagot at M naman kung ito ay mali.
_____1. Ang malaking bahagdan ng tinatapong basura ng mga Pilipino ay mula sa mga
Factories.
_____2. Sapat na suporta at pagtutulungan ng iba’t ibang sektor upang tuluyang mabigyan ng
solusyon ang suliraning ito dahil ang patuloy na paglala nito ay lalong magpapabigat sa iba pang
suliraning pangkapaligiran na ating nararanasan.
_____3. Nadaragdagan ang trabaho ng mga waste collector dahil kinakailangan muna nilang
magsagawa ng waste segregation bago dalhin sa dumpsite.
_____4. Tinatayang 1500 toneladang basura ang tinatapon sa ilog, kalsada, bakanteng lote, at sa
Manila Bay
_____5. Ang Bantay Kalikasan ang nanguna sa Reforestation ng Le Mesa Water Shed at sa
Pasig River Rehabilitation Project

Suriin ang larawan:

Isyung Pang kapaligiran SANHI BUNGA

Pamprosesong Tanong:

1. Ano ang sitwasiyon na maaaring maganap kasunod ng pagtatapon ng isang pasahero ng basura? Bakit ito ang iyong
naisip?
2. Sa iyong sagot sa epekto, sino sa palagay mo ang higit na nakararanas ng mas mabigat na suliranin, ang tao o ang
kapaligiran? Bakit?
3. Paano maiiwasan ang epekto ng mga suliraning pangkapaligiran?

INSTRUCTIONAL DESIGN
WEEK
3

Subject Area: ARALING PANLIPUNAN 10 – MGA KONTEMPORARYONG ISYU

2 | Kontemporaryong Isyu
Grade Level: 10
Quarter: FIRST
Week: 3

Learner’s/Parent’s Guide

Guide to the Parent:

Learners may require your guidance in following the directions and answering the questions in each part of the
activity. Make sure that they will answer each part of the worksheet.-
Guide to the Learner:
This plan is developed to guide you in your learning journey. Follow the steps in every activity, answer all the
assessment given. Please be guided with your class schedule even if you are at home.
Content Standard:
Mga sanhi at implikasyon ng mga hamong pangkapaligiran upang maging bahagi ng mga pagtugon na
makapagpapabuti sa pamumuhay ng tao.
Performance Standard:
Nakabubuo ng angkop na plano sa pagtugon sa mga hamong pangkapaligiran tungo sa pagpapabuti ng
pamumuhay ng tao.
Most Essential Competencies:
Natatalakay ang kalagayan, suliranin at pagtugon sa isyung pangkapaligiran ng Pilipinas

DAY/Lesson Objectives Materials to be Activities Assessment

Number/TOPIC included in the
Learning
Week 3
Mga Suliraning
Pangkapaligiran
Day 1 1. Nauunawaan ang mga Modyul sa Mga Activity 1 Quiz
September 7, 2020 sanhi ng mabilis na pagkasira Kontemporaryong Isyu
2. Pagkasira ng ng mga likas na yaman at ng Activity 2
mga Likas na mga kagubatan sa Pilipinas
Yaman Enrichment
Day 2 2. Nasusuri ang epekto ng Activity
September 9, 2020 mga suliraning
2.1. Suliranin sa pangkapaligiran dulot ng
Yamang Gubat climate change
Day 3 3. Napag-uugnay ang ilang
September11, sanggunian kung paano
2020 nakaaapekto ang mga
3. Climate suliranin at hamong
Change pangkapaligiran sa ating
3 | Kontemporaryong Isyu
pamumuhay?
 WEEKLY HOME LEARNING TASK
Grade: 10
Week: 3 Quarter: First

Learning Area: ARALING PANLIPUNAN

Day and Time Learning Competency Learning Tasks
Day 1 Nauunawaan ang mga sanhi ng mabilis na pagkasira ng mga
September 7, 2020 likas na yaman at ng mga kagubatan sa Pilipinas Gawain 1

Nasusuri ang epekto ng mga suliraning pangkapaligiran dulot

Day 2 ng climate change Gawain 2
September 9, 2020
Napag-uugnay ang ilang sanggunian kung paano nakaaapekto Quiz
Day 3 ang mga suliranin at hamong pangkapaligiran sa ating
September 11, 2020 pamumuhay Enrichment Activity

INDIVIDUAL MONITORING PLAN

Learner Name: _______________________ Subject Area: ARALING PANLIPUNAN
Grade Level ________________________

Learner’s Needs Intervention Monitoring Learner’s Status

Strategies Date
Insignificant Significant Mastery
Progress Progress

INTERVENTION
STATUS

2. Pagkasira ng mga Likas na Yaman

Mahalaga ang likas na yaman bilang sangkap sa paggawa ng produkto na ginagamit sa iba’t ibang sektor tulad
ng industriya at paglilingkod, halimbawa, ang mga computer, sasakyan, makina, at pagkain ay naggawa mula sa mga
likas na yaman. Napakahalaga ng likas na yaman sa ekonomiya ng isang bansa. Sa kasalukuyan, patuloy na nasisira at
nauubos ang likas na yaman ng Pilipinas dahil sa mapang-abusong paggamit nito, tumataas na demand ng lumalaking
populasyon, hindi epektibong pagpapatupad ng mga programa at batas para sa pangangalaga sa kalikasan, at mga
natural na kalamidad. Matutunghayan sa susunod na bahagi ng aralin ang mga kalagayan ng ilan sa mga likas na
yaman ng ating bansa.
Ang likas na yaman ng Pilipinas sa kasalukuyan…
Kagubatan – mabilis at patuloy na pagliit ng forest cover mula sa 17 ektarya noong 1934
ay naging 6. 43 milyong ektaraya noong 2003.
Yamang tubig – pagbaba ng kabuuang timbang ng mga nahuhuling isda sa 3 kilo bawat araw mula sa dating
10 kilo.
Yamang lupa – pagkasira ng halos 50% ng matabang lupain sa huling sampung taon.
Yamang mineral – 1.3% ng GDP o 97.1 bilyong piso noong 2009 ay mula sa kita sa pagmimina.
Sanggunian: (Country environmental Profile,2005) (National Economic Development Authority,2011) at (Center for
Environmental Concerns-Philippines,2012)
2.1 Suliranin sa Yamang Gubat
Maraming benepisyo ang nakukuha natin mula sa kagubatan.
- Ito ang tahanan ng iba’t ibang mga nilalang na nagpapanatili ng balanse ng kalikasan, mahalagang mapanatili
ang balanseng ito dahil kung patuloy na masisira ito ay maapektuhan din ang pamumuhay ng tao.
- Nagmumula din sa kagubatan ang iba’t ibang produkto tulad ng tubig, gamot, damit, at iba pang
pangunahing pangangailangan ng tao.

4 | Kontemporaryong Isyu
 Gawain
Ilegal logging - Ilegal na pagputol sa mga
puno sa kagubatan. Ang kawalan ng ngipin
sa pagpapatupad ng mga batas sa illegal
logging sa Pilipinas ang nagpapalubha sa
suliraning ito.
Migration – paglipat ng pook panirahan
Epekto
Ang walang habas na pagputol ng puno ay nagdudulot ng iba’t
ibang suliranin tulad ng pagbaha, soil erosion, at pagkasira ng
tahanan ng mga ibon at hayop. Sa katunayan noong 2008 ay
mayroong 221species ng fauna at 526 species ng flora ang naitala
sa threatened list (National Economic Development Authority,
2011)
Nagsasagawa ng kaingin (slash-and-burn farming) ang mga
lumilipat sa kagubatan at kabundukan na nagiging sanhi ng
pagkakalbo ng kagubatan at pagkawala ng sustansya ng lupain dito.

Mabilis na pagtaas ng populasyon Ang mabilis na pagtaas ng populasyon ng Pilipinas ay

nangangahulugan ng mataas na demand sa mga pangunahing
produkto kung kaya’t ang mga dating kagubatan ay ginawang
plantasyon, subdivision, paaralan, at iba pang imprastruktura.

Fuel wood harvesting -paggamit ng puno
bilang panggatong. Isang halimbawa ay ang
paggawa ng uling mula sa puno.
Ayon sa Department of Natural Resources na lumabas sa ulat ng
National Economic Development Authority (2011), tinatayang
mayroong 8.14 milyong kabahayan at industriya ang gumagamit ng
uling at kahoy sa kanilang pagluluto at paggawa ng produkto, ang
mataas na demand sa uling at kahoy ay nagiging dahilan ng
pagputol ng mga puno sa kagubatan.

Ilegal na pagmimina Apektado ang kagubatan sa pagmimina dahil kadalasang dito

natatagpuan ang deposito ng mga mineral tulad ng limestone,
nickel, copper, at gold. Kinakailangang putulin ang mga puno
upang maging maayos ang operasyon ng pagmimina. Nagdudulot
din ng panganib sa kalusugan ng tao at ng iba pang nilalang sa
kagubatan ang mga kemikal na ginagamit sa pagpoproseso ng mga
nahukay na mineral. Ayon sa DENR, mayroong 23 proyekto ng
pagmimina ang matatagpuan sa kabundukan ng Sierra Madre,
Palawan, at Mindoro.
- Mayroon ding mga industriya na nagbibigay ng trabaho sa mga mamamayan na nakasalalay sa yamang
nakukuha mula sa kagubatan (Philippine Tropical Forest Conservation Foundation, 2013).
Sa kabila ng kahalagahan, pinangangambahan na maubos o masira ang kagubatan ng Pilipinas kung
magpapatuloy ang deforestation.
Ang deforestation ay tumutukoy sa matagalan o permanenteng pagkasira ng kagubatan dulot ng iba’t ibang
gawain ng tao o ng mga natural kalamidad (FAO, 2010). Nagsimula ang deforestation sa Pilipinas noon pang 1500s
kung saan ang noo’y 27 milyong ektarya ng kagubatan ay naging 7.2 milyong ektarya na lamang ngayong 2013
(Philippine Climate Change Commission, 2010). Sa katunayan sa ulat ni dating DENR officer-in-charge Demetrio
Ignacio, lumabas na ang 24% kagubatan ng Pilipinas ay pangalawa sa pinakamaliit sa mga bansa sa Timog silangang
Asya (Andrade, 2013). Higit na mababa ang ulat na inilabas ng European Union Joint Research Centre kung saan
gamit ang satellite-based image, nasabi nila na mayroon na lamang 19% ang kagubatan ng Pilipinas (Country delegate
to the European Commission, 2009)
Sa ulat na pinamagatang Status of Philippine Forests (2013) ay inisa-isa nito ang mga dahilan at epekto ng
deforestation sa Pilipinas. Ito ay ang sumusunod:
Ang pangkalahatang epekto ng deforestation ay nararanasan ng mga mamamayan lalo na yaong mga mahihirap
na umaasa lamang sa kagubatan. Ang patuloy na pagliit ng forest cover ay nagpapaliit din sa pinagkukunan nila ng
kabuhayan.
Gawain:Punan ang Chart
Panuto:Punan ng sagot ang chart batay sa iyong natutuhan sa mga suliraning nararanasan sa ating yamang gubat.
Tanong: Thesis: (dapat o hindi dapat)
5 | Kontemporaryong Isyu
 Dapat bang ipagpatuloy Dahil ….
ang gawaing
pangkabuhayan sa
kabila ng pagkasira ng
kagubatan?
Magbigay ng tatlong patunay upang suportahan ang iyong thesis.
1.

Konklusyon: 2.

3.

Sanggunian: Contemporary Issues Module p.61-65

3. Climate Change
Sa 2016 edisyon ng Global Climate Risk Index (Sönke,
Eckstein, Dorsch, & Fischer, 2015), naitala ang Pilipinas bilang pang-
apat sa sampung bansa na pinakanaapektuhan ng Climate Change.
Ito ay dahil mas lumalakas, dumadalas, at nagiging
unpredictable ang pagkakaroon ng mga natural na kalamidad tulad ng
bagyo, pagbaha, at malalakas na ulan na nararanasan sa Pilipinas dahil
sa climate change.

Ano nga ba ang Climate Change?

Ayon sa Intergovernmental Panel on Climate Change (2001), “Climate change is a statistically significant
variation in either the mean state of the climate or in its, variability, persisting for an extended period (typically
decades or longer). It may be due to natural internal processes or external forcing, or to persistent anthropogenic
changes in the composition of atmosphere or in land use.”
Sinasabi na kahulugan na ang climate change ay maaaring isang natural na
pangyayari o kaya ay maaari ding napabibilis o napapalala dulot ng gawin ng tao. Isa sa
sinasabing dahilan nito ay ang patuloy na pag-init ng daigdig o global warming dahil sa mataas
na antas ng konsentrasyon ng carbon dioxide na naiipon sa atmosphere. Nanggagaling ito
mula sa usok ng pabrika, mga iba’t ibang industriya, at pagsusunog ng mga kagubatan.
Nagkakaroon din ng suliranin sa karagatan dahil sa tinatawag na coral bleaching na
pumapatay sa mga coral reef na siyang tahanan ng mga isda at iba pang lamang dagat, nagdudulot din ito ng pagbaba
sa bilang ng nahuhuling mga isda at pagkawala (extinction) ng ilang mga species.
Pinangangambahan din na malubog sa tubig ang ilang mabababang lugar sa Pilipinas dahil sa patuloy na
pagtaas ng sea level bunga ng pagkatunaw ng mga iceberg sa Antartic.
Ilang mga epekto ng climate change sa Pilipinas:
1. Panganib sa food security dahil pangunahing napipinsala ng malalakas na bagyo ang sektor ng agrikultura.
2. Tumataas ang bilang ng mga nagiging biktima ng sakit tulad ng dengue, malaria, cholera dahil sa pabago-
bagong panahon at matinding init.
3. Mayroon ring ilang mga mamamayan ang napipilitang lumikas sinira ng malakas na bagyo ang kanilang
mga tahanan o kaya ay natabunan ng lupa dahil sa landslide, samantalang ang iba naman ay kinain ng dagat ang dating
lupa na kinatatayuan ng kanilang mga tahanan.
Sa mga sitwasyong ito, isa lamang ang malinaw, mayroong ginagawa ang tao na lalong nagpapabilis at
nagpapasidhi sa climate change. Ang mga suliraning pangkapaligiran tulad ng suliranin sa solid waste, deforestation,
water pollution at air pollution ay maituturing na mga sanhi ng climate change. Kung hindi ito mahihinto, patuloy na
daranas ang ating bansa ng mas matitinding kalamidad sa hinaharap. Hindi na natin mapipigilan pa ang climate

6 | Kontemporaryong Isyu
change, kung kaya’t ang mahalagang dapat gawin ay maging handa tayo sa pagharap sa mga kalamidad na
dulot nito.
Sanggunian: Contemporary Issues Module p.71-74
Gawain 2: Sagutin ang mga tanong.
Panuto: Matapos ang basahin ang tungkol sa climate change, subukan mo naming sagutin ang mga sumusunod na
tanong.
1. Paano nagaganap ang tinatawag na climate change na kasalukuyang nararanasan natin hindi lang sa Pilipinas
kundi maging sa buong mundo?
2. Alamin kung paano nagaganap ang tinatawag na coral bleaching na nakakaapekto sa mga lamang dagat.
3. Bukod sa mga nabanggit na epekto ng climate change sa Pilipinas, kumalap pa ng isang epekto na makikita
sa kapaligiran natin.
QUIZ
Panuto: Basahin at unawain ang mga katanungan. Isulat ang titik ng tamang sagot bago ang bilang.
_____1.Gaano kahalaga ang likas na yaman sa ekonomiya ng isang bansa?
a. Nagbibigay ito ng malaking proteksyon sa kapaligiran
b. Dito nagmumula ang mga produktong kailangan ng tao
c. Mahalaga ang likas na yaman sa kabuhayan ng mamamayan
d. Nakatutulong ito sa paggawa ng produkto ng iba’t ibang sektor
_____2.Ano ang mahihinuha mo kung ang malaking bahagi ng kagubatan ay ginagawang subdibisyon, plantasyon,
paaralan o iba pang mga imprastuktura dahil sa mataas na demand nito?
a. Nauubos ang likas na yaman
b. Tumataas ang populasyon ng isang lugar
c. Mabilis ang migrasyon o paggalaw ng tao
d. Naghahanap ng mas mainam na paninirahan
_____3. Ang climate change ay ang pagbabago ng klima o panahon sa buong mundo. Ang mga sumusunod ay iba’t
ibang sahni nito MALIBAN sa isa.
a. matinding polusyon
b. labis na paggamit ng enerhiya
c. pagkamatay ng mga halaman at hayop
d. paggamit ng mga produkto at mga gawaing nagpaparami sa mga greenhouse gases.
_____4. Piliin sa mga sumusunod ang halimbawa ng fuel wood harvesting.
a. paggawa ng uling mula sa puno bilang panggatong
b. paggawa ng mga dekorasyon mula sa puno
c. paggawa ng muwebles mula sa kahoy
d. paggawa ng papel mula paper tree
_____5. Apektado ang kagubatan sa pagmimina dahil kadalasang dito natatagpuan ang deposito ng mga mineral tulad
ng limestone, nickel, copper, at gold. Sa paanong paraan makukuha ang mga mineral na ito sa ilalim ng lupa?
a. magdudulot ng panganib ang mga kemikal na ginagamit sa pagpoproseso ng mga mineral.
b. pinaaalis ang mga katutubong nakatira sa lugar kung saan nakadeposito ang mga mineral
c. hinuhuli muna ang mga hayop sa kagubatan upang ilipat sa lugar na malayo sa magiging minahan
d. kinakailangang putulin ang mga puno upang maging maayos ang operasyon ng pagmimina
_____6. Ang pangkalahatang epekto ng deforestation ay nararanasan ng mga mamamayan lalo na yaong mga
mahihirap na umaasa lamang sa kagubatan. Ano ang maaari nilang sapitin sa patuloy na pagliit ng forest cover?
a. nagiging dahilan ito ng kanilang paglipat o migrasyon
b. nagpapaliit din ito sa pinagkukunan nila ng kabuhayan
c. nagpapalawak ng lupang maaari nilang sakahin sakaling mawala ang kagubatan
d. lahat ng mga nabanggit ay mali
_____7. Ang coral bleaching ang pumapatay sa mga coral reef na siyang tahanan ng mga isda at iba pang lamang
dagat. Piliin sa mga sumusunod ang maaaring idulot nito sa mga isda at lamang dagat.
a. nawawalan sila ng permanenteng tahanan sa katubigan
b. nagdudulot ito ng pagkawala ng sustansya ng karagatan
c. maaari silang mag evolve upang makasabay sa climate change
d. bababa ang bilang ng nahuhuling isda at pagkawala ng ilang mga species

7 | Kontemporaryong Isyu
_____8. Kung hindi na natin mapipigilan ang climate change, ano ang mahalagang nararapat gawin sa maaaring idulot
nito?
a. maging mapagmatyag sa mga nangyayari sa kapaligiran
b. huwag pansinin at ipagpatuloy lamang ang takbo ng buhay
c. maging handa tayo sa pagharap sa mga kalamidad
d. sisihin ang mga taong may kagagawan sa climate change
_____9. Ano ang maaaring idulot ng climate change sa kalusugan ng mga mamamayan dahil sa pabago-bagong
panahon at matinding init?
a. makakasabay ang temperature ng ating katawan sa pagbabago ng panahon
b. magiging palaasa ang mga mamamayan sa tulong na maaaring ibigay ng pamahalaan
c. magiging mataas ang bilang ng mga nagiging biktima ng sakit tulad ng dengue, malaria, cholera
d. wala sa mga nabanggit na pangungusap
_____10. Sinasabing ang migrasyon ay paglipat ng pook panirahan ng isang pamayanan o pamilya. Alin sa mga
sumusunod ang maaaring nagiging sanhi ng pagkakalbo at pagkawala ng sustansya ng lupain dito?
a. pagmimina
b. pagkakaingin
c. pagpuputol ng puno
d. pagtatanim ng maraming puno
Generalization Chart: Basahin ang tatlong sanggunian tungkol sa epekto suliranin at hamong pangkapaligiran
at punan ng sagot ang generalization chart na nasa ibaba.
Sanggunian 1:Impacts of Natural Disasters on Agriculture, Food Security, and Natural Resources and
Environment in the Philippines(Israel & Briones, 2013)
“From 2000 to 2010, the total value of agricultural damage, by commodity, affected by typhoons, floods and
droughts in the Philippines amounted to a total of P106,882.70 million. The crops with the most damage were rice,
corn and high value cash crops. Other commodities recording damage included vegetables, coconut, abaca, sugarcane,
tobacco, fisheries products, and livestock. While generally increasing, the total damage to agriculture decreased from
2000 to 2002, increased in 2003 to 2004, fell in 2005, rose in 2006, declined in 2007, increased in 2008 and 2009, 18
and decreased again in 2010. The total damage to agriculture due to typhoons, floods and droughts were lowest in 2002
and highest in 2009”.
Sanggunian 2: Climate Change Impacts(United States Environmental Protection Agency, 2016)
Food Safety and Nutrition
Climate change and the direct impacts of higher concentrations of carbon dioxide in the atmosphere are
expected to affect food safety and nutrition. Extreme weather events can also disrupt or slow the distribution of food.
Higher air temperatures can increase cases of Salmonella and other bacteria-related food poisoning because
bacteria grow more rapidly in warm environments. These diseases can cause gastrointestinal distress and, in severe
cases, death. Practices to safeguard food can help avoid these illnesses even as the climate changes.
Climate change will have a variety of impacts that may increase the risk of exposure to chemical contaminants
in food. For example, higher sea surface temperatures will lead to higher mercury concentrations in seafood, and
increases in extreme weather events will introduce contaminants into the food chain through stormwater runoff.
Higher concentrations of carbon dioxide in the air can act as a "fertilizer" for some plants, but lowers the levels
of protein and essential minerals in crops such as wheat, rice, and potatoes, making these foods less nutritious.
Extreme events, such as flooding and drought, create challenges for food distribution if roads and waterways
are damaged or made inaccessible.
Sanggunian 3: National Disaster at a Glance(Senate Economic Planning Office, 2013)
Impact of Natural Disasters Natural disasters can cause considerable loss of lives, homes, livelihood and
services. They also result in injuries, health problems, property damage, and social and economic disruption. From
2000 to 2012, natural disasters in the Philippines caused the death of 12,899 people and injury to 138,116 persons.
These disasters also affected more than 71 million individuals and rendered almost 375,000 persons homeless. The
socio-economic damages are estimated at US$3.37 billion with average annual damages.
Sanggunian: Contemporary Issues Module p.77-81
Generalization Chart:
Mahalagang Tanong: Paano nakaapekto ang mga suliranin at hamong pangkapaligiran sa ating pamumuhay?

8 | Kontemporaryong Isyu
 Sanggunian 1 Sanggunian 2 Sanggunian 3

Sagot:

Mga ebidensya
mula sa teksto

Dahilan
(Ipaliwanag kung
paano
sinusuportahan ng
ebidensya ang
iyong sagot
Kongklusyon:
(Paano
nagkakatulad ang
tatlong
situwasiyon?

WEEK
INSTRUCTIONAL DESIGN
4

Subject Area: Araling Panlipunan 10

Grade Level: 10
Quarter: Unang Markahan
Week: 4 ( September21, 23, 25, 2020)

Patnubay para sa mga Magulang:

Inaasahan na inyong gagabayan ang mga mag-aaral sa pagsunod sa tamang panuto at pagsagot sa mga
tanong na bahagi ng gawain. Siguraduhin na ang bawat bahagi ng gawain ay masasagutan.
Patnubay para sa mga Mag-aaral:
Ang learning plan na ito ay inyong magiging gabay tungo sa pagkatuto. Sundan ang mga panuto sa
bawat gawain, sagutan ang lahat ng mga katunungang nakalaan sa bawat gawain. Sundin ang inyong
nakatakdang oras kahit kayo ay nasa inyong tahanan.
Content Standard: Ang mga mag-aaral ay may pag-unawa sa mga sanhi at implikasyon ng mga hamong
pangkapaligiran upang maging bahagi ng mga pagtugon na makapagpapabuti sa pamumuhay ng tao.
9 | Kontemporaryong Isyu
Performance Standard: Ang mga mag-aaral ay nakabubuo ng angkop na plano sa pagtugon sa mga hamong
pangkapaligiran tungo sa pagpapabuti ng pamumuhay ng tao.
Most Essential Competencies: Natutukoy ang mga paghahandang nararapat gawin sa harap ng panganib na
dulot ng mga suliraning pangkapaligiran.
CODE: AP10MHP-Ih-12
DAY/Lesson Objectives Materials to be included in Activities Assessment
Number/TOPIC the Learning
Setyembre 21, 2020 Natatalakay ang kasalukuyang Video I-Shoot Mo sa Paunang
kalagayang pangkapaligiran ng Printed Module Basket! Pagtataya
Pilipinas. Kumpletuhin
Natataya ang kalagayang Mo!
pangkapaligiran ng Pilipinasbatay
sa epekto at pagtugon sa mga
Setyembre 23, 2020 hamong pangkapaligiran
Natutukoy ang iba’t ibang
istratehiya bilang paghahanda sa
harap ng mga panganib.
Naiisa-isa ang mga panganib na
likha ng tao. Printed Module I am Ready ! Pagsagot sa
Pictures Newsflash! Pamprosesong
Setyembre 25, 2020 Nakapagbabahagi ng sariling Pictionary Tanong sa
karanasan ukol sa mga sakunang Gwain #4
pinagdaanan sa buhay.
Naipapaliwanag ang lebel na
kahandaan ng mga mamamayan sa
oras ng sakuna batay sa mga
larawang ibinahagi.
Nakasusulat ng tekstong- Video
deskriptiv mula sa dokyu-film na Printed Module
ipinanood. Doon Po sa Maikling
Napahahalagahan ang kabutihan Amin! Pagsusulit
ng pagiging handa sa harap ng Poster Ad /
panganib na dulot ng mga ligtas Tips
suliraning pangkapaligiran.
WEEKLY HOME LEARNING TASK
Grade: 10
Week: 4 Quarter: First

Learning Area: Araling Panlipunan

Day and Time Learning Competency Learning Tasks

Natutukoy ang iba’t ibang

Day 1 Natutukoy ang mga paghahandang
September 21,2020 nararapat gawin sa harap ng
panganib na dulot ng mga suliraning
pangkapaligiran.
Day 2 Natutukoy ang mga paghahandang
September 23, 2020 nararapat gawin sa harap ng
istratehiya bilang paghahanda sa
harap ng mga panganib.
Naiisa-isa ang mga panganib na
likha ng tao.
Nakapagbabahagi ng sariling
karanasan ukol sa mga sakunang
pinagdaanan sa buhay.

10 | Kontemporaryong Isyu
 panganib na dulot ng mga suliraning
pangkapaligiran.
Natutukoy ang mga paghahandang
Day 3 nararapat gawin sa harap ng
September 25, 2020 panganib na dulot ng mga suliraning
pangkapaligiran.
Naipapaliwanag ang lebel na
kahandaan ng mga mamamayan
sa oras ng sakuna batay sa mga
larawang ibinahagi.
Nakasusulat ng tekstong-
deskriptiv mula sa dokyu-film na
ipinanood.
Napahahalagahan ang kabutihan
ng pagiging handa sa harap ng
panganib na dulot ng mga
suliraning pangkapaligiran.

INDIVIDUAL MONITORING PLAN

Learner Name: _______________________ Subject Area: ARALING PANLIPUNAN
Grade Level ________________________

Learner’s Needs Intervention Monitoring Learner’s Status

Strategies Date
Insignificant Significant Mastery
Progress Progress

INTERVENTION
STATUS

Ngayon, subukin mong sagutin ang paunang pagsusulit upang matukoy ang lawak ng iyong kaalaman tungkol sa
mga paksang tatalakayin. Bigyang-pansin ang mga tanong na hindi masasagutan ng wasto at alamin ang sagot nito sa
iba’t ibang aralin sa modyul na ito.

Panuto: Basahin at unawain ang mga sumusunod na tanong/pahayag, piliin ang letra ng tamang sagot. Isulat ang
LETRA ng sagot sa sagutang papel.

SAGUTANG PAPEL
1.______ 6. _______
2.______ 7. _______
3.______ 8. _______
4.______ 9. _______
5.______ 10. ______

1. Kung ang Pagpigil ng Sakuna ay tumutukoy sa pag-iwas sa mga panganib at kalamidad, ano ang sinisikap gawin ng
Pagsawata sa Sakuna?

11 | Kontemporaryong Isyu
a. mabawasan ang malubhang epekto nito sa tao, ari-arian, at kalikasan.
b. masolusyunan ang hazard at risk.
c. makakuha ng pondo sa pamahalaan
d. makagawa ng plano

2. Alin ang kabilang sa paghahanda sa yugto ng Kahandaan sa Panahon ng Sakuna?

a. Contingency Planning c. Pagplaplano ng Gawain
b. Paghahanda sa Pagkain d. Medikal na Suplay

3. Bakit mahalagang malaman ng mga miyembro ng pamilya, ng mga mamamayan sa komunidad, at maging ng mga
kawani ng pamahalaan ang mga dapat gawin sa panahon ng sakuna o kalamidad?
a. upang magkaroon ng koordinasyon at maiwasan ang pagkalito at pagkaantala na maaari pang magdulot ng dagdag
na pinsala o pagkawala ng buhay
b. upang makakalap ng pondo na gagamitin sa panahon ng kalamidad
c. upang maghanap ng sponsor sa mga pagsasanay at pagbili ng mga kagamitan
d. upang maipakita ang pagiging mabuting mamamayan

4. May iba’t ibang paraan ang bawat komunidad sa pagbibigay ng paalala o babala. Alin ang HINDI kabilang sa mga
ito?
a.sa pamamagitan ng barangay assembly
b.sa pamamagitan ng pamamahagi ng flyers
c.sa pamamgitan ng pagdidikit ng kartelon (poster) o paskilan (billboard), mga patalastas sa telebisyon, radyo, at
pahayagan.
d.sa pamamagitan ng pakikipanayam sa mga eksperto at banyaga

5. Ano ang kadalasang ginagawa sa mga paaralan bilang pagsasanay sa mga mag-aral kung ano ang dapat gawin sa
panahon ng sakuna upang manatiling ligtas?
a. drill b. seminar c. pamumuno d. camping

6. Kung ikaw ay tinawagan ng iyong kaibigan na nasa ikaapat na palapag ng isang gusaling nasusunog. Ano ang
maipapayo mo na kanyang gagawin?
a. Hanapin ang mga itinalagang fire extinguisher sa gusali.
b. Magtungo sa pinakamalapit na fire exit.
k. Maghanap ng nakaimbak na tubig.
d. Isangguni ang sakuna sa pinakamalapit na fire exit.

Para sa bilang 7 at 8. Suriin ang mga larawan.

Lawarang Kuha ni Bb.Ma. Sonia A. Tmalabcad Larawang kuha ni Gng. Brycel L.Embuscado Larawang kuha ni G. Jonathan Aballe
Earthquake Drill Sa MNHS Earthquake Drill sa MNHS Earthquake Drill sa MNHS
1 2 3

7. Alin ang nagpapakita ng disiplina?

a. 1 b. 2 c. 3 d. 1 at 3

12 | Kontemporaryong Isyu
8. Alin ang nagpapakita ng kooperasyon?
a. 1 b. 2 c. 3 d. 1 at 3

9. Noong July 2007, sa bisa ng E.O. No. 02-2007, ay binuo naman ang Albay Mabuhay Task Force. Layunin nito na
ipatupad ang mas komprehensibong programa para sa pagtugon at rehabilitasyon ng lalawigan sa panahon ng
kalamidad. Kinapapalooban ito ng pagbuo ng iba’t ibang cluster sa bawat barangay, bayan at komunidad na siyang
mamumuno sa mga ito sa panahon ng panganib, pagpapatatag ng seguridad at suplay ng pagkain at pangunahing
pangangailangan, pagpapasigla ng information campaign, at pagpapayabong ng mga gawaing pangkabuhayan sa mga
nasalantang lugar. Nakita ang pagiging epektibo ng nasabing programa dahil idineklara ng Albay na walang namatay
(zero casualty) sa kabila ng pagtama ng malakas na bagyong Glenda noong Hulyo 2014. Bakit kaya naging
matagumpay ang programa?
a. dahil sa maayos na sistema at epektibong pamamahala
b. dahil bukod sa maayos na sistema, nakiisa ang mga mamamayan ng Albay sa programang ito
k. dahil natatakot ang mga taong sumuway sa programa
d. dahil matalino ang pinuno ng Albay at sapat ang pondo ng lokal na pamahalaan.

Basahin at unawain ang teksto:

Para sa bilang10, basahin ang sinulat na balita ni Macky Macaspac na pinamagatang “Gaano kahanda ang Pilipinas sa
mga kalamidad?”

Nagdulot ng pinsala sa buhay at ari-arian ng mga mamamayang Pilipino ang mga kalamidad na tumama sa iba’t ibang
panig ng bansa. Ayon ito sa inilabas na Pagtatasa sa Pangangailangan pagkatapos ng Sakuna ng Pandaigdigang Bangko
(Post Disaster Needs Assessments of World Bank) at mga ahensiya ng gobyerno noong Nobyembre. Sa pinagsamang
pinsala nina Ondoy at Pepeng noong nakaraang taon, umabot sa 956 ang namatay, 736 ang sugatan. May 84 pa ring
katao ang patuloy na nawawala.
Macky Macaspac
September 16, 2010

10. Ano-anong mga aspeto ang naapektuhan ng mga kalamidad na naranasan sa Pilipinas?
a. Kalusugan, Kabuhayan, at Kalikasan b. Kabuhayan, Kalakalan, at Kalusugan
c. Kalakalan, Kapayapaan, at Kalikasan d. Kapayapaan, Kabuhayan, at Kultura

GAWAIN 1: Shoot sa Basket

Panuto: Suriin ang mga salita na nakasulat sa kahon. Alin ang panganib na likha ng tao (Anthropogenic Hazard)?
Isulat ang letra ng sagot sa basket ang mga ito.

a. Tropikal na Bagyo (Tropical e. Pagbagsak ng Sasakyang i. Lindol

Cyclones) Panghimpapawid (Aircraft Crash) (Earthquakes)
b. Maalong Bagyo (Storm Surge) f. Pagputok ng Bulkan (Volcanic j. Sunog (Fire)
Eruption)
c. Pagguho ng Lupa (Landslide) g. Aksidente sa Industriya (Industrial k. Tagtuyot (Drought)
Accident)
d. Aksidente sa Dagat (Maritime h. Baha (Floods) l. Polusyon (Pollution)
Accident)

13 | Kontemporaryong Isyu PANGANIB NA LIKHA NG TAO

 PANUTO: Pag-Aralan ang Flow Chart , punan ang hinihinging datos/impormasyon

Paraan
Upang
. Maging
Handa

1.
2.
3.
4.
5.

Sanggunian: Presentasyon ni Jennifer Ande sa panrehiyong pagsasanay ng mga guro ng AP 10 sa Vigan City, Ilocos Sur

GAWAIN 2: “Throwback Mo” Pagbabalik sa nakaraan

Sumulat nang isang sanaysay tungkol sa iyong karanasan sa kalamidad na hindi mo malilimutan. At ano ang
iyong natutunan dito?

GAWAIN 3: Doon Po Sa Amin

Pagpapakita ng isang dokumentaryo tungkol sa
GAWA
katangian at kahandaan na rin ng lungsod ng
Valenzuela sa panahon ng pagdating ng kalamidad
tulad ng bagyo at kung papaano haharapin ng mga
mamamayan nito ang anumang kalamidad. Mula sa
dokyu-film ay bumuo ngisang tekstong-deskriptiv
tungkol sa kahandaan ng Lungsod ng Valenzuela sa
pagharap sa mga sakuna.

Video Clip Source: Valenzuela City Disaster Risk Reduction and Management Office- June 19, 2018
14 | Kontemporaryong Isyu
 I-click lamang ang link ng video na nasa ibaba upang mapanood ito.
https://www.facebook.com/ValenzuelaCityGov/videos/10157594884043378/

Gawain 4 “Balitaan”

Gumupit ng isang balita ukol sa kalamidad na naganap sa bansa noong nakaraang taon hanggang sa
kasalukuyan. Idikit sa isang typwriting paper. Sagutin ang impormasyon sa ibaba:

Ano ang Kaganapan_________________________

Saan:_____________________________________

Kailan:____________________________________

Natutuhan:_______________________________

PAGNILAYAN

REPLEKSIYON: Gumawa ng isang repleksiyon tungkol sa kasabihang, “Daig ng

ILIPAT / ISABUHAY
POSTE AD/LIGTAS TIPS:

Pumili ng isang uri ng hazard o kalamidad na nararanasan sa inyong lugar. Gumawa ng Poster ad / Ligtas Tips
na nagpapakita ng sumusunod: Maaring gamitan ng katutubong wika, lokal kagamitan/impormasyon.

1. Impormasyon tungkol sa katangian at kahulugan ng sakuna

2. Mga sanhi at epekto nito
3. Mga dapat gawin bago, habang, at pagkatapos ng sakuna
4. Mga gamit na dapat ihanda upang maging ligtas kapag naranasan ang disaster
5. Mga opisyales, kawani ng pamahalaan o NGO na maaaring hingan ng tulong

RUBRIK SA PAGGAWA NG POSTER

Pamantayan Napakahusay (3) Mahusay (2) Nagsisimula (1)
Nilalaman (20%) Naipapakita at May kakulangan sa Hindi naipaliwanag ng
naipapaliwanag ng maayos na maayos ang ugnayan ng
maayos ang ugnayan ng nagpapaliwanag sa lahat ng konsepto sa
lahat ng konsepto sa ugnayan ng lahat ng paggawa ng poster
paggawa ng poster konsepto sa paggawa ng
poster
Kaangkupan ng Maliwanag at angkop sa May kakulangan sa Hindi maliwanag at
Konsepto (20%) paggawa ng poster mensahe sa hindi angkop ang
paglalarawan ng mensahe sa
konsepto paglalarawan ng
konsepto
Orihinalidad (25%) Orihinal ang konsepto sa May kakulangan sa Walang orihinalidad sa
15 | Kontemporaryong Isyu
 paggawa ng poster
Kabuuang Malinis at maayos ang
Presentasyon (25%) kabuuang presentasyon
Pagkamalikhain (25%) Gumamit ng tamang
kombinasyon ng kulay
upangmaipahayag ang
nilalaman, konsepto ng
mensahe
orihinal na konsepto o konsepto at paksa sa
paksa sa paggawa ng paggawa ng poster
poster
May bahaging may Hindi malinis at maayos
kaulangan sa sapeto ng ang kabuuang
kalinisan at kaayusan ng presentasyon
kabuuang presentasyon
Hindi gaanong gumamit Hindi gumamit ng
ng tamang kombinasyon tamang kombinasyon ng
ng kulay upang kulay upang maipahayag
maipahayag ang ang nilalaman, konsepto
ilalaman, konsepto at at mensahe
mensahe.

GAWAIN 6: AKING NATUTUNAN

Ngayon ay maaari mong maitala ang lahat ng bagay at impormasyon na iyong natutunan. Ilagay ang sagot sa
isang buong papel.

EBALWASYON

MAIKLING PAGSUSULIT:

Panuto: Ibigay ang hinihingi sa bawat bilang.

1. 5 halimbawa ng Natural Hazards

2. 5 halimbawa ng Human-Induced Hazards

3. 5 epekto ng kalamidad at sakuna

1. Ang color-coded rainfall

na kulay “Orange” ay
mayroong tugon na?
A. Subaybayan ang lagay
ng panahon
B. Paglikas
C. Maging handa sa
posibleng paglikas
2. Ang color-coded rainfall
na kulay “Red” ay
mayroong tugon na?
A. Subaybayan ang lagay
ng panahon
B. |Paglikas
16 Kontemporaryong Isyu
C. Maging handa sa
posibleng paglikas
3. Ang color-coded rainfall
Panuto: Isulat ang letrang T kung wasto ang pahayag at M naman kung mali. Isulat ang sagot sa patlang bago ang
bilang.

______1. Ang dapat gawain kung may lindol ay: HOLD,DROP,COVER

______2.Ang paglikas at pag punta sa evacuation center ay ginagawa Habang may bagyo.
______3. Ang paglikas sa lugar na may pagguho ng lupa ay ginagawa “AFTER” o pagkatapos ng landslide.
______4. Dapat Ihanda ang Go BAG sa oras habang nanyayare ang kalamidad.
______5. Ang ahensiya ng PAGASA ay naglalayong makatulong upang maibsan ang matindi at maaring masamang
epekto ng pagdating ng malakas na bagyo na may dalang mabigat na ulan.

WRITERS KONTEMPORARYONG ISYU

FIRST QUARTER
MELC DURATION SCHOOL WRITERS' NAME
*Nasusuri ang kahalagahan Mapulang Lupa
Kristel S. Sevilla
ng pagaaral ng Week 1 National High School
Sarah Jean Artiaga
Kontemporaryong Isyu Bagbaguin NHS
*Natatalakay ang Week 2-3 Justice Eliezer R. Delos Santos Maurice T. Din

17 | Kontemporaryong Isyu
 kalagayan, suliranin at
pagtugon sa isyung
National High School Edzel D. Batuigas
pangkapaligiran ng
Pilipinas
Natutukoy ang mga
paghahandang nararapat Wawang Pulo National High School Norbilene B. Cayabyab
gawin sa harap ng Week 4 Maysan National High School Jocyl Santosidad
panganib na dulot ng mga Malanday National High School Brycel L.Embuscado
suliraning pangkapaligiran
*Nasusuri ang kahalagahan
ng kahandaan, disiplina at
Paso De Blas National High School Crystal L. Jose
kooperasyon sa pagtugon Week 5-6 Parada National High School Lynet D. Danao
ng mga hamong
pangkapaligiran
* Naisasagawa ang mga
Gen T. De Leon NHS Rommel Oliva Laurenciano
angkop na hakbang ng Week 7-8 Polo National High School Mary Joy B. Eduria
CBDRRM Plan

18 | Kontemporaryong Isyu