3

Araling Panlipunan
Unang Kwarter - Modyul 7:
Mga Lugar na Sensitibo sa Peligro
Base sa Lokasyon ug Topograpiya
Araling Panlipunan – Ikatlong Baitang Alternative Delivery Mode
Unang Markahan – Modyul 7: Mga lugar na Sensitibo sa Peligro base sa Lokasyon ug
Topograpiya
Unang Edisyon, 2020

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung
ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan
ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand
name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito
ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito
upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga
tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban
sa modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga
ito.

Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa

anomang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

Kalihim: Leonor Magtolis Briones
Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat: Zenith G. Ilandag
Editor: Adelma D. Cudera, Kimberly E. Dueñas, Pamela L. Edisane
Tagasuri: Zimrose R. Pedrera, Rosemarie T. Realino, Angelica M. Mendoza
Tagaguhit: Cris A. Aquino, Aiza Lou A. Bernaldez, Cherie Mae A. Caduyac,
Eduardo, Jr. A. Eroy, Jules Bernard G. Guinita, Marvin P. Linogao,
Edieson John C. Mag-aso, Sharon C. Marimon, Ryan R. Padillos,
Nylle Ernand D. Silayan

Tagalapat: Alpha Amor G. Manglicmot, Patrick John P. Peresores

Tagasalin: Erlyn G. Magbutong
Tagapamahala: Evelyn R. Fetalvero
Janette G. Veloso
Analiza C. Almazan
Ma. Cielo D. Estrada
Danilo R. Dohinog
Nelson C. Lopez
Cheerylyn A. Cometa
Christopher P. Felipe
Leonora Liza D. Dacillo
Alicia I. Ayuste

Inilimbag sa Pilipinas ng ____________________________________________________

Department of Education – Region XI
Office Address: F. Torres St., Davao City
Telefax:(082) 291-1665; (082) 221-6147
E-mail Address: region11@deped.gov.ph * lrms.regionxi@deped.gov.ph
 3
Araling Panlipunan
Unang Kwarter - Modyul 7:
Mga Lugar na Sensitibo sa Peligro
Base sa Lokasyon ug Topograpiya

ii
Paunang Salita
Para sa tagapagdaloy:
Malugod na pagtanggap sa asignaturang Health sa
Ikatlong Baitang ng Alternative Delivery Mode (ADM) Modyul para
sa araling Mga Lugar na Sensitibo sa Peligro Base sa Lokasyon ug
Topograpiya!
Ang modyul na ito ay pinagtulungang dinisenyo, nilinang at
sinuri ng mga edukador mula sa pampubliko at pampribadong
institusyon upang gabayan ka, ang gurong tagapagdaloy upang
matulungang makamit ng mag-aaral ang pamantayang itinakda
ng Kurikulum ng K to12 habang kanilang pinanagumpayan ang
pansarili, panlipunan at pang-ekonomikong hamon sa pag-aaral.
Ang tulong-aral na ito ay umaasang makauugnay ang mag-
aaral sa mapatnubay at malayang pagkatuto na mga gawain
ayon sa kanilang kakayahan, bilis at oras. Naglalayon din itong
matulungan ang mag-aaral upang makamit ang mga
kasanayang pan-21 siglo habang isinasaalang-alang ang
kanilang mga pangangailangan at kalagayan.
Bilang karagdagan sa materyal ng pangunahing teksto,
makikita ninyo ang kahong ito sa pinakakatawan ng modyul:

Mga Tala para sa Guro

Ito'y naglalaman ng mga paalala, panulong o
estratehiyang magagamit sa paggabay sa mag-aaral.

Bilang tagapagdaloy, inaasahang bibigyan mo ng paunang

kaalaman ang mag-aaral kung paano gamitin ang modyul na
ito. Kinakailangan ding subaybayan at itala ang pag-unlad nila
habang hinahayaan silang pamahalaan ang kanilang sariling
pagkatuto. Bukod dito, inaasahan mula sa iyo na higit pang

iii
hikayatin at gabayan ang mag-aaral habang isinasagawa ang
mga gawaing nakapaloob sa modyul.
Para sa mag-aaral:
Malugod na pagtanggap sa Health sa Ikatlong Baitang ng
Alternative Delivery Mode (ADM) Modyul para sa araling Mga
Lugar na Sensitibo sa Peligro Base sa Lokasyon ug Topograpiya!
Ang modyul na ito ay ginawa bilang tugon sa iyong
pangangailangan. Layunin nitong matulungan ka sa iyong pag-
aaral habang wala ka sa loob ng silid-aralan. Hangad din nitong
madulutan ka ng mga makabuluhang oportunidad sa pagkatuto.
Ang modyul na ito ay may mga bahagi at icon na dapat
mong maunawaan.

Alamin Sa bahaging ito, malalaman mo

ang mga dapat mong matutuhan
sa modyul.
Subukin Sa pagsusulit na ito, makikita natin
kung ano na ang kaalaman mo sa
aralin ng modyul. Kung nakuha mo
ang lahat ng tamang sagot (100%),
maaari mong laktawan ang
bahaging ito ng modyul.
Balikan Ito ay maikling pagsasanay o balik-
aral upang matulungan kang
maiugnay ang kasalukuyang aralin
sa naunang leksyon.

Tuklasin Sa bahaging ito, ang bagong

aralin ay ipakikilala sa iyo sa
maraming paraan tulad ng isang
kuwento, awitin, tula, pambukas
na suliranin, gawain o isang
sitwasyon.

iv
Suriin Sa seksyong ito, bibigyan ka ng
maikling pagtalakay sa aralin.
Layunin nitong matulungan kang
maunawaan ang bagong
konsepto at mga kasanayan.

Pagyamanin Binubuo ito ng mga gawaing para

sa mapatnubay at malayang
pagsasanay upang mapagtibay
ang iyong pang-unawa at mga
kasanayan sa paksa. Maaari mong
iwasto ang mga sagot mo sa
pagsasanay gamit ang susi sa
pagwawasto sa huling bahagi ng
modyul.

Isaisip Naglalaman ito ng mga

katanungan o pupunan ang
patlang ng pangungusap o talata
upang maproseso kung anong
natutuhan mo mula sa aralin.

Isagawa Ito ay naglalaman ng gawaing

makatutulong sa iyo upang
maisalin ang bagong kaalaman o
kasanayan sa tunay na sitwasyon o
realidad ng buhay.

Tayahin Ito ay gawain na naglalayong

matasa o masukat ang antas ng
pagkatuto sa pagkamit ng
natutuhang kompetensi.

v
 Karagdagang Sa bahaging ito, may ibibigay sa
Gawain
iyong panibagong gawain upang
pagyamanin ang iyong kaalaman
o kasanayan sa natutuhang aralin.

Susi sa Pagwawasto Naglalaman ito ng mga tamang

sagot sa lahat ng mga gawain sa
modyul.

Sa katapusan ng modyul na ito, makikita mo rin ang:

Sanggunian Ito ang talaan ng lahat ng

pinagkuhanan sa paglikha o
paglinang ng modyul na ito.

Ang sumusunod ay mahahalagang paalala sa paggamit ng

modyul na ito:
1. Gamitin ang modyul nang may pag-iingat. Huwag lalagyan
ng anumang marka o sulat ang anumang bahagi ng
modyul. Gumamit ng hiwalay na papel sa pagsagot sa mga
pagsasanay.
2. Huwag kalimutang sagutin ang Subukin bago lumipat sa iba
pang gawaing napapaloob sa modyul.
3. Basahing mabuti ang mga panuto bago gawin ang bawat
pagsasanay.
4. Obserbahan ang katapatan at integridad sa pagsasagawa
ng mga gawain at sa pagwawasto ng mga kasagutan.
5. Tapusin ang kasalukuyang gawain bago pumunta sa iba
pang pagsasanay.
6. Pakibalik ang modyul na ito sa iyong guro o tagapagdaloy
kung tapos nang sagutin lahat ng pagsasanay.
Kung sakaling ikaw ay mahirapang sagutin ang mga gawain
sa modyul na ito, huwag mag-aalinlangang konsultahin ang

vi
inyong guro o tagapagdaloy. Maaari ka rin humingi ng tulong kay
nanay o tatay, o sa nakatatanda mong kapatid o sino man sa
iyong mga kasama sa bahay na mas nakatatanda sa iyo. Laging
itanim sa iyong isipang hindi ka nag-iisa.
Umaasa kami, sa pamamagitan ng modyul na ito,
makararanas ka ng makahulugang pagkatuto at makakakuha ka
ng malalim na pang-unawa sa kaugnay na mga kompetensi.
Kaya mo ito!

vii
 Alamin

Aduna na bay mga

Unsa nga katalagman ang
katalagman nahitabo sa
dili nimu malimtan? Ngano?
imong probinsiya?

Adunay mga kadaot mahitabo sa imong palibot.

Kinahanglan mahibaw-an ang mga katalagman sa ingon
mapangandaman ug makalikay niini sa maong kadaot. Isip usa
ka nasud, kanunay maagian og bagyo ang matag tuig.
Nakasinati kita og pagtay-og sa yuta. Diin, dili nato mahibaw-an
og kanus-a kini muabot, asa kini dapita mahitabo. Kung ting-init,
masinati nato ang sobra ka alimuot nga pamati, kung ulan
makasinati usab og makusog nga pagbundak sa ulan na maoy
hinungdan sa dakong pagbaha sa lugar.
Sa maong pagtulun-an ang mga magtutungha kinahanglan
nga makabuhat sa mosunod na:
1. Makaila sa mga peligrong lugar base sa lokasyon ug
topograpiya niini; (AP3LAR- Ig-h-11)
2. Mabuhat ang mga pamaagi sa pagpangandam kon
moabot ang katalagman sa kaugalingong probinsiya o
rehiyon; ug
3. Mahatagan og bili ang pagpangandam sa peligro sa
maong lokasyon.

1
 Subukin
Basahon ug sabton pag-ayo ang matag pangutana. Pilion
ang letra na hustong tubag ug isulat kini sa papel.

1. Ang mga namuyo sa taas nga dapit kay delikado sa

________.
A. baha C. pagkahugmak sa yuta
B. tsunami D. pagbuto sa bulkan

2. Unsa na lugar ang adunay pinakataas na libel sa linog?

A. layo sa fault line C. sakto ang layo sa fault line
B. duol sa fault line D. pinakalayo sa fault line

3. Gipahimangnuan ang mga namuyo kilid sa dagat kung

magka -tsunami o motaaas ang tubig sa dagat, unsa ang
angay buhaton?
A. maminaw sa balita sa radyo
B. magduwa sa gawas sa panimalay
C. maligo sa tubig gikan sa ulan
D. mutan-aw’g pelikula sa telebisyon

4. Unsa nga kadaot ang mahitabo sa kusog nga pag ulan?

A. baha C. sunog
B. linog D. tsunami

5. Nagpuyo ang pamilya ni Mang Estong duol sa kabukiran.

Kusog ang agas sa tubig gikan sa bukid. Unsa ang ilang
buhaton? _____
A. magduwa sa ulan
B. mamalhin dayun
C. magpabalin sa panimalay
D. magduwa og lapok gikan sa bukid

2
 Aralin Mga Lugar na Sensitibo sa

1 Peligro Base sa Lokasyon og

Topograpiya

Ang National Disaster Risk Reduction & Management Council

(NDRRMC) ang ahensiyang dunay kalambigitan sa mga sangay
sa gobyerno, mga publikong grupo ug pribadong organisasyon
sa Pilipinas nga gidumala ang Republic Act 10121 of 2010.
Gimanduan ang institusyon sa kasiguraduhang proteksiyon ug
kaayuhan alang sa tanang katawhan sa nasud ilabi na sa mga
katalagman sama sa bagyo, baha, linog, tsunami ug uban pang
peligro.
Ang NDRRMC ang mosusi sa mga delikado na mapa kung
asa nga lugar ang sensitibo ug makuyaw. Angay masayran kung
asa ang peligro aron mapangandaman ang posibleng kadaot ug
malikayan kini.
Ang mga delikadong lugar base sa lokasyon ug topograpiya
kay mahinungdanon nga mahibaw-an aron mapangandaman
og malikayan ang kadaot niini gamit ang nagkalain- lain nga
mapa. Sa maong mga mapa, makita ang posibilidad nga
makuyaw na katalagman sa bisan asa nga dapit.

3
 Balikan

Basahon ug sabton ang mga pangutana. Pillion ang

hustong letra og isulat sa inyong papel.

1. Unsa ang hulma sa tubig ang mas nakatabang sa turismo sa

Island Garden City of Samal?
a. sapa c. dagat
b. busay d. kadagatan

2. Sa asang dapita maagian ang Davao Oriental gikan og

Davao del Norte?
a. dapit sa tiil sa Mt. Apo
b. pinakataas nga sapa sa Davao
c. patag sa Banaybanay
d. kabukirang dapit sa Davao Occidental

3. Unsay kasagaran panginabuhian sa mga lumulopyo dapit sa

Mt. Apo?
a. tigpanahi c. mananagat
b. tigpananom d. negosyante o tigpamaligya

4. Unsa nga katalagman ang posibleng madangatan sa mga

tao nga namuyo dapit sa Little Boracay Beach sa Davao
Occidental?
a. pagtaas sa tubig
b. pagkahugmak sa istraktura
c. pagbaga sa gabon
d. pag-agas sa nagbaga-bagang lapok

4
 5. Unsay angay buhaton aron mahilayo sa katalagman ang
mga lumulopyo dapit sa Davao de Oro?
a. tudluan og laing pinulongan ang mga tao
b. higugmaon ang kabataan sa kada pamilya
c. tanuman og daghang punoan sa kahoy ang palibot
d. hapsayun ang mga dekorasyon sulod sa panimalay

Mga Tala para sa Guro

Basaha ug ipasabot pagmaayo ang mga panudlo sa

matag lakang ug buluhaton. Ipahinumdum kanunay sa mga
bata nga ipasa ang tanang mga natubag na mga
buluhaton sa modyul ug ang mga nahimo nilang proyekto
aron mahatagan kini og grado.

Tuklasin

Ang topograpiya mao ang pag-ila sa katibuk-ang pisikal na

kinaiyahan sa usa ka probinsiya. Gihulagway niini ang porma,
ayos, dagayday ug ang hulma sa yuta ug tubig nga makita sa
kada probinsiya. Sa pag-susi niini, dali lang mahibaw-an ang mga
delikadong lugar aron mapangandaman sa mga tao ang
posibleng kadaot nga mahitabo.

5
 Bagyong Pablo sa Davao Oriental og Davao Del Norte

Bagyong Pablo, Nidaot sa Rehiyon XI

Disyembre 4, 2012 adlaw nga dili malimtan sa mga taga
Davao de Oro ug Davao Oriental. Sa wala damha sa mga
lumulopyo ang pagdaot sa kinabuhi ug mga kabtangan. Ang
mga lumulopyo sa mga probinsiya nibatig dakong kasubo human
bagyuha sa pinakakusog nga bagyo sa kaagi, ang Bagyong
Pablo. Ang pinakadakong danyos sa bagyo Kay ang probiniya sa
Baganga, Caraga, Cateel sa Davao Oriental, ug Monkayo, New
Bataan sa Davao de Oro.
Pagka delikado ang epekto sa katalagman ug
nanginahanglan sa pagpangandam aron malikayan ang kadaot
niini. Tungod napalibutan ang atong nasud og dagkong tubig,

6
taas ang posibilidad na makasinati og tsunami o tidal wave sa
mga lugar na duol sa baybay. Kinahanglan mubalhin ang tanang
namuyo sa usa ka luwas nga lugar.Ginalaoman usab ang
pagpabakwet sa mga tao duol sa kubukirang dapit sa panahon
kusog na pag-ulan aron malikayan ang pagkatumpag sa yuta.
Mao kini kasagaran ang pagpangandam aron malikayan ang
kadaot nga mudangat sa kinabuhi ug sa mga kabtangan.

Mga Panganib Batay sa Lokasyon at Topograpiya

Nagabag-o ang agianan ug kakusog sa bagyo. Delikado
ang bagyo ilabina sa mga lugar nga duol sa dagat og taas na
bahin sa yuta. Kinahanglan susihon ang lokasyon ug topograpiya
sa mga lugar sa atong rehiyon aron malikayan ang kadaot. Ang
tibuok nasud nakapatong usab sa ginatawag nga Pacific Ring of
Fire, mao daghang lugar ang dunay aktibong bulkan na maoy
hinungdan sa paglihok sa mga kontinente. Ang resulta niini
kasagaran masinati nato ang linog sa bisan asang bahin sa
nasud. Apan dili kasayuran kung kanus-a muabot kini,
gikinahanglan usab nato mangandam sa dakong kadaot.

Pamatasan sa Tao ug ang katalagman base sa Lokasyon ug

Topograpiya
Ang kadaotan dala ni Bagyong Pablo, nagpakita sa
katawhan ang pagtinabangay ug pag-inunungay panahon sa
katalagman. Daghang mga katawhan ang mitabang aron
mabalhin ang mga tawo nga apektado. Adunay nitunol sa ilang
kinasing- kasing nga hinabang aron mapaabot kini ug
mahataga’g bili ang pagka-inigsuonay.
Sa ingon niana, matud pa sa National Disaster Coordinating
Council (NDCC), daghan mga katawhan ang namuyo dapit sa
Davao de Oro, Davao Oriental ug kasikbit nga probinsya niini ang
dakong naapektuhan ang panginabuhian tungod sa

7
katalagman. Alang sa kasayuran, ang deforestation usa sa mga
di- maayong kinaiya sa tawo mao’y hinungdan sa kadaot.
Kinahanglan na masayran ang di- maayong epekto sa pag-
abuso sa palibot. Tan-awun ang Flood Hazard Map ug ang
Landslide Prone Area Map sa inyong dapit. Sa mga mapa niini
makita ang posibilidad nga adunay mahitabo na kalamidad sa
lain-laing dapit.
Asa nga dapit sa Davao Region ang wala kaayo makasinati
og pagbaha o landslide tungod sa makusog nga pag-ulan? Asa
usab kasagaran makasinati og pagkatumpag sa yuta kung ting-
ulan? Unsa ang mga impormasyong angay kasayuran o makita sa
mapa niini?
Dili lang bagyo ang delikado, ang linog o pagtay-og sa yuta
na mas delikado. Sa imong pagtan-aw, unsa ang mga probinsya
sa atong rehiyon na kabahin sa fault line na kasagaran makasinati
og pagtay-og sa yuta. Unsay angay buhaton aron malikayan ang
maong katalagman.

A. Mga Probinsiya sa Davao Region na Apektado sa Linog

8
B. Mga Probinsiya sa Davao Region na Apektado sa Pagbaha

Tamdaman sa kolor

baba ang libel

tama-tama ang libel

taas ang libel

Tun-an ang mapa sa Davao Region na apektado sa linog

og pagbaha.Isulat ang imong insaktong tubag nga letra sa
inyong papel.

1. Hain sa mosunod ang nakasinati og taas na libel sa

paglinog?
A. Davao City C. Davao del Norte
B. Davao Oriental D. Davao Occidental

2. Unsang lugara ang nakasinati og tama-tama na libel sa

paglinog?
A. Davao City C. Davao del Norte
B. Davao Oriental D. Davao Occidental

9
 3. Hain sa mga lugara niini ang dili makasinati ubos nga libel sa
paglinog?
A. Davao City C. Davao del Sur
B. Davao de Oro D. Davao del Norte
4. Hain sa mga dapit nini ang nakasinati og taas na libel sa
pagbaha?
A. Laak C. Manay
B. Mabini D. Caraga

5. Unsang lugara ang nakasinati og ubos na libel sa pagbaha?

A. Boston C. Mabini
B. Cateel D. Banganga

Suriin

Gikinahanglan masayran kung unsa ang mga delikado na

nakaapekto sa palibot. Kinahanglan usab ang pagpangandam
arun malikayan ang bisan- unsang katalagman posibleng epekto
niini.
Ang hazard map mao’y pahimangno kung unsang lugara
ang apektado batok sa katalagman. Gamit kini sa pagtuki sa
makuyaw na katalagman sama sa paglinog, pagbaha,
pagkahugmak sa yuta o landslide ug mamahimong pagbuto sa
bulkan.

10
 Pagyamanin

Isulat ang pulong TAMA kung kini nagpakita og saktong

pahayag, MALI kon dili. Isulat ang saktong tubag sa inyong papel.

_______ 1. Gikinahanglan masayran ang mga delikadong lugar sa

atong palibot.
_______ 2. Ang mga dapit na sensitibo dili kinahanglan hatagan
og bili.
_______ 3. Dyutay ang libel sa pagkahugmak sa yuta kung anaa
sa ubos nga bahin sa bukid.
_______ 4. Mogamit og usa ka mapa aron mahibaw-an ang mga
dapit na delikado sa atong nasud.
_______ 5. Kanunay andam o alerto sa bisan unsang katalagman
o kadaot.

Isaisip

Ang mga katalagman gikonsiderar na mga delikado

nasayran nga panghitabong nakadaot og dako sa atong palibot,
kabtangan, panglawas, ug panginabuhian sa katawhan. Ang
paggamit sa nagkalahi -lahi nga mapa nakatabang sa pagsusi sa
mga lugar na sensitibo sa peligro base sa lokasyon ug
topograpiya.

11
 Isagawa

Tan-awa ug tun-i ang mapa sa Pilipinas.

Kadaghanon sa bagyo sa
nagkalain-laing dapit sa
Pilipinas sulod sa usa ka tuig. Kadaghanon sa Bagyo

1. Asa dapit sa Pilipinas ang dunay pinakadaghang nakasinati

sa bagyo tibuok tuig?
a. Sentro na bahin c. Kasadpan na bahin
b. Habagatan na bahin d. Amihanan na bahin

2. Unsang mga kadaot ang gipakita sa mapa sa atong nasud?

a. baha c. bagyo
b. linog d. pagkahugmak sa yuta
c.

12
 3. Base sa gipakita nga hulagway, unsa nga pagpangamdam
imong buhaton?
a. paglimpyo sa palibot
b. magtanom og mga punoan
c. magsunog og mga ligid
d. magsag-ob og daghang tubig

4. Unsa imong buhaton kung paabutay na ang bagyo sa

inyong probinsya?
a. limpyuhan pag -ayo ang panimalay
b. mamalhin ug moadto sa Evacuation Center
c. hiktan og pisi ang mga bintana sa panimalay
d. motago sa kwarto tibuok adlaw

5. Unsang mga pamaagi para sa imong sinakupan na

probinsya base sa napakitang mapa?
a. likayan ang paggamit sa teknolohiya
b. palambuon ang pakig-uyon gawas sa nasud
c. padayunon ang mga naandan nga buluhaton
d. suportahan ang mga plano sa lokal na pang-gobyerno

Tayahin

Basaha ug sabta ang matag pangutana. Pilia ang saktong

letra ug isulat ang imong tubag modyul.

1. Asang lugara ang adunay taas nga libel sa pagbaha?

A. walog C. buntod
B. patag D. baybay

2. Kusog ang linog sa Boston na bahin tungod sa_______.

A. layo sa fault line C. sakto ang layo sa fault line
B. duol sa fault line D. layo kaayo sa fault line

13
 3. Gipabalhin ang mga katawhan sa mas taas na lugar kung
magka -Tsunami. Unsay buot ipasabot niini?
A. Ang lokasyon dunay kabahin sa katalagman.
B. Ang topograpiya dunay kabahin sa kadaot.
C. Adunay kabahin ang lokasyon og topograpiya niini.
D. Walay kabahin ang lokasyon og topograpiya sa
maong lugar.

4. Unsang lugara ang dunay taas na libel ang pagkahugmak

sa maong yuta?
A. walog C. buntod
B. patag D. baybay

5. Unsay nahatag na kaayuhan sa taas nga bahin sa yuta?

A. layo sa linog C. kusog na ulan
B. layo sa baha D. bugnaw na hangin

Karagdagang Gawain

Buluhaton A. Basaha ug sabta maayo ang kada pahayag.

Butangan og tsek (/) kung kini nagpakita og saktong pahayag,
ekis (x) kon dili.

_______ 1. Ang mga lugar duol sa baybay delikado sa bagyo ug

tsunami.
_______ 2. Nahibaw-an ang peligro sa baha gamit ang Flood
Hazard Map.
_______ 3. Ang mga lugar na sensitibo sa kadaot kay dili dapat
hatagan og bili.

14
_______ 4. Adunay taas nga posibilidad ang pagkahugno sa yuta
sa mga nagpuyo sa bungtod.
_______ 5. Ang lokasyon ug topograpiya sa usa ka lugar adunay
kabahin sa katalagman nga mahitabo.

Buluhaton B

1. Maggupit ug mga hulagway o news clips sa mga katalagman

na nahitabo sa atoang rehiyon ug sa laing rehiyon.

2. Tubagon ang mga pangutana:

• Unsa nga katalagman ang nahitabo sa inyong dapit?
• Unsay nahitabo sa mga tawo ug sa ilang mga kabtangan?
• Unsa ang mga pagpangandam o panagana sa mga tawo
sa panahon sa katalagman?

Unsa ka dako ang epekto sa kadaot tungod sa katalagman

sa lugar nga adunay pagpangamdam sa mga tawo?

15
 16
Pagyamanin Isagawa Tayahin
1. Tama 1. D 1. D
2. Mali 2. B 2. B
3. Mali 3. B 3. C
4. Mali 4. C 4. C
5. Tama 5. A 5. B
Subukin Balikan Tuklasin
1. C 1. C 1. B
2. B 2. C 2. D
3. A 3. B 3. C
4. A 4. A 4. D
5. B 5. C 5. D
Susi sa Pagwawasto
Sanggunian
Caraan, Carla, Catapang, Rodel, Castillo, Rodel, etal., Edukasyon
sa Pagpapakatao 3 Kagamitan ng Mag-aaral
Sinugbuanong Binisaya. Pasig City Philippines: Studio
Graphics Corp, 2014
https://www.google.com/url? www.officialgazette.gov.ph
maghanda-para-sa-mga-kalamidad-likha-ng-kalikasan-
mga-impormasyon-at-takbuhan-ng-tulong-mula-sa-
gobyerno
https://www.google.com/search?q=kahalagahan+ng+paghahan
da+sa+kalamidad
https://www.google.com/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Fen.wikiped
ia.org
http://www.ateneo.edu/sites/default/files/styles/full/public/LPA-
Fig3.png
Manalo, Thea Joy, Capunitan, Charity, Galarosa, Walter, et al.,
Araling Panlipunan 3 Kagamitan ng Mag-aaral
Sinugbuanong Binisaya. Pasig City Philippines: Book Media
Press, Inc. 2015

17
Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:

Department of Education - Bureau of Learning Resources (DepEd-BLR)

Ground Floor, Bonifacio Bldg., DepEd Complex

Meralco Avenue, Pasig City, Philippines 1600

Telefax: (632) 8634-1072; 8634-1054; 8631-4985

Email Address: blr.lrqad@deped.gov.ph * blr.lrpd@deped.gov.ph