Professional Documents
Culture Documents
zat
urte
ik
nt
gorakoe
t
Daniel Gabarró
Ortografia
ongi jakitea
Ikasleen koadernoa
Akatsak %80ra bitarte murrizten ditu
Aurkibidea
Proba: Lexiko ohikoena (2) 21
ortografia hobetu dezakezu? 3
Lexiko ohikoena (3) 23
Zein da ortografia zuzena
izateko sekretua? 4
ria ria
Lexiko ohikoena (4) 25
r
Ed sga
Zer da ikusizko oroimena? 7 Kalean 27
l
Lehen urratsa: Ortografia edozein testu erabiliz
zure ikusizko oroimena ikastea 27
ku
sendotzea 8
ito
Ortografia irakurriz ikastea 29
Bigarren urratsa:
Bo era
ortografiaren arloan 14
Ortografia-lehiaketa ikasgela osorako 35
www.edudigital.net webguneak
lexikoa ikasten lagunduko dizu 16 Bosgarren urratsa:
ad
azken ebaluazioa 37
Neure lexikoa 18
Euskaraz oker gehien eragiten dituzten
Lexiko ohikoena (1) 19 hitzak 38
1
Ko
ad
ern
© o
Bo era
ira ku
Ed sga
ito r
ria ria
l
ORTOGRAFIA ONGI JAKITEA
Proba:
ortografia hobetu
dezakezu?
ria ria
Irakurri testuren bat minutu batez eta a. 50 baino gutxiago
r
1 erantzun galderari: zenbat hitz irakur b. 51 eta 70 bitarte
Ed sga
ditzakezu ongi minutu batean? c. 75 baino gehiago
l
a. Bat ere ez edo oso gutxi
Normalean, idazten duzunean,
2 akats ortografikoak egiten dituzu?
b. Ohikoak
c. Nahiko edo asko
ku
ito
a. Berdin zait
3 Idatzi nahi duzu akats gutxi eginda? b. Ados
Bo era
c. Bai, jakina!
a. Ez dut uste
4 Gauza zara egunean 20 minutuz lan
egiteko?
b. Batzuetan
c. Bai, hala nahi dudanean
o
ira
ern
a. Ezin dut
5 Irudikatu Superman. b. Zaila egiten zait irudikatzea
Nolakoa irudikatzen duzu? c. Erraza: gorriz eta urdinez jantzita
ad
OHARRA: lehen galderan a. erantzun baduzu, azkarrago irakurri behar duzu koaderno honetatik onurarik lortzeko.
11 puntutik 18 puntura bitarte: koaderno hau oso erabilgarria izango zaizu eta asko hobetuko duzu.
5 puntutik 10 puntura bitarte: koaderno hau onuragarria izango zaizu.
0 puntutik 4 puntura bitarte: ziur aski ez duzu onurarik lortuko koaderno honetatik.
3
ORTOGRAFIA ONGI JAKITEA
ria ria
Erraza da ortografia zuzena
r
izatea esfortzu handirik gabe
Ed sga
haren sekretua ezagutzen
l
bada. Ortografia ona duten
pertsona guztiek gauza bera
egiten dute: horixe ikasiko
ku
Honako hau egin behar duzu: hitzak zure
ito
duzu koaderno honetan. buruan IKUSTEN ikasi.
Bo era
Oso erraza:
praktikatu.
Bai, ortografia zuzena duten pertsona Koaderno honek hori lortzen lagunduko
guztiek buruan IKUSTEN dute idatzi nahi dizu. Behin ikasita, zure burutik
ad
dituzten hitzak. Eta hauxe egiten dute: kopiatzea bezain erraza izango da
buruan IKUSTEN dituzte hitzak kopiatu! akatsik gabe idaztea!
©
Ko
4
ORTOGRAFIA ONGI JAKITEA
Aurretiazko ebaluazioa:
zure abiapuntua
Koaderno honekin, akats ortografikoak
%50etik %80ra bitarte murriztuko dituzu.
ria ria
Hori egiaztatzeko, proba bat egingo dugu koadernoaren hasieran eta beste
bat koadernoaren bukaeran.
r
Ed sga
l
Probaren lehen zatia: Hitz ohikoenen diktaketa
ku
1. Eskatu norbaiti 100 hitz diktatzeko, nahi duen ordenan, koaderno honetako
ito
"Euskaraz oker gehien eragiten dituzten hitzak" orritik (37. orrialdea). Gero, eskatu
zuzendu ditzala.
Bo era
Ez kezkatu: koaderno hau bukatzen duzunean, askoz ortografia hobea izango duzu.
o
ira
1. 16. 30.
ern
2. 17. 31.
3. 18. 32.
4. 19. 33.
ad
5. 20. 34.
6. 21. 35.
©
7. 22. 36.
Ko
8. 23. 37.
9. 24. 38.
10. 25. 39.
11. 26. 40.
12. 27. 41.
13. 28. 42.
14. 29. 43.
15.
5
44. 63. 82.
45. 64. 83.
46. 65. 84.
47. 66. 85.
48. 67. 86.
49. 68. 87.
50. 69. 88.
51. 70. 89.
52. 71. 90.
ria ria
53. 72. 91.
54. 73. 92.
55. 74. 93.
r
56. 75. 94.
57. Ed sga 76. 95.
l
58. 77. 96.
59. 78. 97.
60. 79. 98.
ku
ito
61. 80. 99.
62. 81. 100.
Bo era
1. Idatzi 400 hitzetik gorako idazlan bat (edo bildu idatzi dituzun zenbait idazlan labur,
ad
guztira hitz kopuru hori badute) hiztegian begiratu gabe eta idazten dituzun hitzen
ortografiaz galdetu edo inondik kopiatu gabe. Horrela, zuzentzen dizutenean, orain
©
duzun ortografia maila jakingo duzu. Beste koaderno batean egin dezakezu hori.
Ko
6
ORTOGRAFIA ONGI JAKITEA
ria ria
Markak, filmetako Egunerokoan, askotan erabiltzen dugu
pertsonaiak edo antzekoak ikusizko oroimena konturatu gabe. Orain,
r
modu kontzientean erabiliko dugu ikusizko
gogoratzen ditugunean,
Ed sga
ikusizko oroimena erabiltzen
oroimena, gure ortografia hobetzeko.
l
dugu. 6 urratsetan egingo dugu
Adibidez, gogora ekar dezakezu Donald koaderno honetan zehar:
ku
ito
ahatearen edo Mickey Mouseren irudia
edota marka baten logoa. Marraztuko
zenuke behean? Lehena: zure ikusizko oroimena
Bo era
sendotuko dugu.
7
ORTOGRAFIA ONGI JAKITEA
Lehen urratsa:
zure ikusizko oroimena
sendotzea
ria ria
r
Ed sga
1. Ebaki hurrengo bi orrialdeetan Adibidez, honako galdera hauek egin
l
aurkituko dituzun figura ahal dizkizu:
geometrikoak.
Formari buruzkoak:
ku
2. Eskatu norbaiti bi figura
ito
kokatzeko mahai gainean, zuk Nolako forma du figura gorriak?
ikusteko moduan? Nolako forma du lehen tokian
dagoen figurak?
Bo era
...
©
8
+
Ko
ad
ern
© o
Bo era
ira ku
Ed sga
ito r
ria ria
l
+
9
10
Ko
ad
ern
© o
Bo era
ira ku
Ed sga
ito r
ria ria
l
EZ UR KE AR
BI ZU ON NI
ria ria
r
JA EA Ed sgaSEI OGI
l
ku
ito
GAU SOR ADI IGO
Bo era
o
ira
11
UME IBAI IKUSI BALEA
ria ria
r
BALIO Ed sga
LARRI GARBI ESERI
l
ku
ito
EGON JAN GORRI JATOR
Bo era
o
ira
12
ORTOGRAFIA ONGI JAKITEA
Bigarren urratsa:
ikusizko oroimena
hitzei lotzea
ria ria
r
Ed sga
1. Ebaki aurreko orrialdeetako letra Hasierako bi galderek ordena honi
l
koloredun hitzak. jarraitu behar diote, ezinbestez:
jarraitu arte.
2. Hitza letraka esan, hasieratik.
4. Eskatu hitza estaltzeko, baita Adibidez: BAI hasieratik letraka
hari buruzko bost galdera esanda: b, a, i.
egiteko ere.
3. Hurrengo hiru galderak libreak
o
ira
dira.
ern
Koloreari buruzkoak:
Zer koloretakoa da lehenbiziko
ad
letra?
Egin ariketa hau behar adina egunetan, Zer koloretakoa da A letra?
©
Posizioari buruzkoak:
Hiru letrako hitzei buruzko galderak huts Zer tokitan dago A letra?
egin gabe erantzuteko gauza zarenean, Zer tokitan dago letra gorria?
hurrengo ariketa egiten has zaitezke. ...
13
ORTOGRAFIA ONGI JAKITEA
Hirugarren urratsa:
ohiko lexikoa ongi jakitea
ria ria
Orain, lexiko ohikoena ongi jakitera animatzen zaitugu,
aurrerago aurkituko duzun hitz ebakigarrien zerrenda erabiliz.
r
Gehien erabiltzen dituzun hitzak behar bezala idazten
Ed sga
badituzu, asko hobetuko duzu zure ortografia.
l
Zerrenda horiek buruz ikasteko, honako hau proposatzen dizugu:
ku
1. Ikasketa-teknika sorta bat, oso erabilgarriak ortografiaren arloan.
ito
2. Sistema informatiko bat.
3. Gutun-azalen sistema bat hitzak ongi ikasteko.
Bo era
01
Ikasketa-teknika
o
ira
erabilgarriak
ern
14
IIrudikatu hitza airean idatzita Irudikatu telebista-lehiaketa
4 eta marraztu ezazu, zure hatza 12 batean zaudela eta hitzak letraka
klarion bat balitz bezala, hau da, esan eta arbel batean idazten ari
arbelean idatziko bazenu bezala. zarela (hitzak «ikusi» egin behar
dituzu idatzi bitartean); behar
bezala eginez gero, txaloka
Begiratu hitzari eta «ikusi», hasiko dira ikusle guztiak.
5 handiagoa irudikatuta arazoa
eragiten duen letra.
Gogoratzen duzun hitzaren
13 irudia ez bada nahikoa ona,
Egin gauza bera, baina irudikatu
ria ria
agian aldaketa batzuk probatu
6 beste kolore batean arazoa
beharko dituzu gogoratzeko
eragiten duen letra.
erabilitako moduan.
Adibidez: behatz
r
Irudikatu irudi handiago bat eta
7
Ed sga
Hitza oso luzea bada,
eguzkitan balego bezala ikusi,
hau da, primeran argiztatuta.
l
zatikatu eta «ikusi»
arazoa eragiten duen zatia.
Askotan, hondo argi bat eta
Adibidez: garran tzia
letra ilunak edo beltzak jartzea
ku
ere lagungarria da, kontraste
ito
handia egiten baita. Saiatu
irudikatzen hurbilago edo
«Ikusi» hitza, eta, aldi berean,
8 urrunago: utz ezazu hobekien
Bo era
ikusi duzunean...?
ern
hurbilago? b Bai b Ez
urrunago? b Bai b Ez
©
uge
Ko
Adibidez: ihes
iheslari
iheskor...
15
Sistema
02
informatikoa Zure idazkera
www.edudigital.net hobetzeko modu erraz
eta sistematiko bat!
ria ria
www.edudigital.net WWW.EDUDIGITAL.ES
webguneak
r
lexikoa ikasten Ed sga
l
laguntzen dizu
www.edudigital.net
ku
Webgunea bisitatzera animatzen
ito
webgunean programa informatiko zaitugu, programa erabil dezazun
bat aurkituko duzu, koaderno lexikoa ikasteko.
honetako zerrenden hitzak
Bo era
Gainera, idazlanetan
Ko
16
Nola ikasi ongi lexikoaren
Gutun-azalen
03 zerrendak txartel
ebakigarrien sistema
sistema bat erabiliz?
hitzak ongi
ikasteko
ria ria
Garrantzitsua da gutun-azal bakoitzeko gorde itzazu guztiak,
hitzak egunero ikastea, honela: begiratu, 2. gutun-azalean gutxienez behin.
gogoratu bere irudia eta esan letraka, (hurrengo aldirako).
lehenbizi bukaeratik eta gero hasieratik.
r
Lehen azaldutako ikasketa-tekniketakoren
Ed sga
bat ere erabil dezakezu. 12. 2. gutun-
azaleko hitzak
2
l
dakizkizunean, 9. Gorde
16. Lehen hiru 3. gutun-azalean 2. gutun-azalean
1. Ebaki hurrengo gutun-azaletan gorde beharko 1. gutun-azalean
ku
orrialdeetako lehen zerrendako dituzu (hurrengo asmatutako hitzak,
ito
hitzak. hitz gutxi gelditzen aldirako). 3 ziurtasunez
direnean, gehitu zenekizkienak.
hurrengo zerren-
Bo era
dako hitzak.
2. Begiratu hitz
1
bakoitzari, itxi 13. 3. gutun-
begiak eta jarraitu 1 azalean asmatu
«ikusten» dituzun hitzak 8. Utzi 1. gutun-
zure ikusizko 15. Huts egiten 4. gutun-azalean azalean ez dakiz-
o
dakizkizun hitzak
egongo dira. 7. Eskatu norbaiti
©
1 2 3 4
6. Gorde hitz guztiak 1.
gutun-azalean. Gainerako
5. Gero, prestatu lau gutun-azal*. Markatu gutun-azal gutun-azalak hutsik egongo
bakoitza zenbaki batez: 1, 2, 3 eta 4. dira oraingoz.
* Gutun-azalen ordez, arropa zabaltzeko lau matxarda, lau klip edo antzeko zerbait erabil daitezke.
17
Neure lexikoa
Ez erabili orri hau bosgarren orri fotokopiagarria
urratsera iritsi arte, 36. orrialdean.
Joan hurrengo orrialdera.
ria ria
r
Ed sga
l
ku
ito
Bo era
o
ira
ern
ad
©
Ko
18
Lexiko ohikoena (1)
Ikasi hitz-zerrenda hau. Gutun-azalen sistema erabili, eta ongi dakizunean, joan hurrengo
zerrendara.
Kosta egiten bazaizu hitzak zure buruan ikustea, irudikatu handiagoak, hurbilago edo
argiztatuagoak, eta betiere beltzez idatzita hondo zuriaren gainean. Hobeki ikusten dituzu
horrela? Bada, horrela egin beti zure buruan.
ria ria
oihan lehortu arantza
r
saihets
Ed sga ispilu aulki
l
ku
19
Ko
ad
ern
© o
Bo era
ira ku
Ed sga
ito r
ria ria
l
Lexiko ohikoena (2)
Ikasi hitz-zerrenda hau.
Gogoratu azaldu dugun teknika erabili behar duzula. Beste teknika hau ere erabil dezakezu:
irudikatu hitzak airean idatzita daudela eta marraztu hatzarekin.
ria ria
arrautza puzker ahul
r
azenario
Ed sga hosto hori
l
ku
21
Ko
ad
ern
© o
Bo era
ira ku
Ed sga
ito r
ria ria
l
Lexiko ohikoena (3)
Erabili azaldu dugun teknika zerrenda hau ikasteko.
Bestela, ikasketa-teknika hau ere erabil dezakezu: irudikatu telebista-lehiaketa batean
zaudela eta hitzak letraka esan eta arbel batean idazten ari zarela (hitzak «ikusi» egin
behar dituzu idatzi bitartean); behar bezala eginez gero, txaloka hasiko dira ikusle guztiak.
ria ria
esker hartz ortzadar
r
laguntza
Ed sga ar oihartzun
l
ku
23
Ko
ad
ern
© o
Bo era
ira ku
Ed sga
ito r
ria ria
l
Lexiko ohikoena (4)
Hemen duzu hitz ohikoenen azken zerrenda. Ikas ezazu arestian azaldu ditugun urratsei
jarraikiz.
Erabil itzazu gutun-azalak hitzak ikasteko, harik eta denak barneratu arte.
ria ria
haur zauri guraize
r
oin
Ed sga doa haritz
l
ku
erloju orkatz ur
o
25
Ko
ad
ern
© o
Bo era
ira ku
Ed sga
ito r
ria ria
l
ORTOGRAFIA ONGI JAKITEA
Laugarren urratsa:
sendotzeko estrategiak
ria ria
S e n d o t z e k o e s t ra t e g i a k
r
Ed sga
l
Kalean Ortografia edozein
testu erabiliz ikastea
Hitzez inguraturik bizi gara. Nonahi
ku
ito
aurkitzen ditugu: kartelak, aldizkariak, Irakurri ondorengo testua eta identifikatu
seinaleak, publizitatea, bilgarriak... Baliatu ortografia-arazoak eman ahal dizkizuten
horretaz zure ortografia hobetzeko. hitzak. Ikas itzazu. Dakizkizunean, eskatu
Bo era
2. Ariketa hori zazpi aldiz egunean egin behar bezala idatzita dagoela. Zalantza-
behar duzu, zazpi egunez. Gogoratu: rik ez baduzu, zalantzak sortzen dizki-
©
27
Testua: Nik nahi dudan bezalakoa izango naiz
Batzuetan, ikasle batzuek oso gaizki tratatzen dituzte beste batzuk ikasgelan: haien
lepotik irri egiten dute, gauzak ezkutatzen dizkiete, iraintzen dituzte, zurrumurruak
abiarazten dituzte... Agian, ikasgelako batzuek pentsatuko dute suerte ona dutela
haiei ez dietelako egiten erasorik eta biktimak beste batzuk direlako. Ez da horrela
baina.
Bidegabekeria baten aurrean esku ez hartzea konplize bilakatzea da. Ikasgelako nor-
bait gaizki pasatzen ari dela badakigu, zerbait egin behar dugu: hitz egin irakasleekin,
gure familiarekin, erasotzailearekin, ikasgelako beste pertsona batzuekin... Arazoren
ria ria
bat dute ikaskideei eraso egiten dieten pertsonek. Agerikoa da ez dutela gaitasunik
besteekin harremanak izateko eta ez dakitela onartzen pertsona bakoitza berezia
dela. Hori konpondu ezean, heldu gorrotagarriak eta desorekatuak izango dira etorki-
zunean. Baina bidegabekeriak ikusita ezer egiten ez dutenak ere gorrotagarriak
r
izango dira, arduragabeak, koldarrak eta errukigabeak izateagatik. Heldu bat zare-
Ed sga
nean, nahi bezalakoa izango zara. Nolakoa izan nahi duzu zuk?
l
Aurreko testuaren diktaketa:
ku
ito
Bo era
o
ira
ern
ad
©
Ko
28
Ortografia irakurriz ikastea
1. Irakurri edozein gauza: komiki bat, ipuin bat, eleberri bat, aldizkari bat, kirol-egunkari bat...
2. Irakurri bitartean, aukeratu orrialde bakoitzeko hiru hitz, arazoak ematen dizkizuten horie-
takoak.
3. Ikusi bat zure buruan.
4. Letraka esan, bukaeratik hasita.
ria ria
5. Gero, hasieratik esan. Koadernoan azaldutako beste teknika batzuk ere erabil ditzakezu.
6. Egin gauza bera beste bi hitzekin.
7. Jarraitu irakurtzen.
8. Errepikatu gauza bera orrialde bakoitzean... eta izugarri hobetuko duzu denbora laburrean!
r
Ed sga
l
Diktaketa gurutzatua
ku
ito
Ariketa hau bikaina da ortografiari egingo du bigarren esaldiarekin, eta
lotutako ikusizko oroimena hobetzeko. ondorengoekin ere.
Erraza da egiten: Bukatutakoan, diktaketa zuzenduko
Bo era
4. Diktatzen duenak ohartarazi egin behar Edozein liburutako zati bat diktatu badai-
dio besteari akatsen bat egiten due- teke ere, bi testu proposatzen dizkizugu
nean hitzen batean, eta nola idatzi jarraian: ikasgelako batekin egin dezakezu,
behar den ere esan behar dio. Diktake- edota bakarrik, etxean eginez gero.
ta perfektua geratzea da helburua.
Nik
5. Lehen fasea bukatuta, diktaketa
diktatzen
dut
dagoen tokira itzuli behar du (gogoratu
urrun egon behar duela). Gauza bera Nik
idazten
dut
29
1. diktaketa: Eskola, askatzaile
ria ria
eskolan.
r
Hutsunea 2. diktaketa idazteko:
Ed sga
l
ku
ito
Bo era
o
ira
ern
ad
©
Ko
30
2. diktaketa: Maitasuna, nagusi familian
Familia bakoitza desberdina da. Batzuek seme-alaba pila dute; eta beste batzuek,
bat ere ez. Familia batzuetan osaba-izeba, lehengusu-lehengusina eta familiar ugari
daude...; eta beste familia batzuk txiki-txikiak dira.
Ikasle batzuk bi gurasoekin bizi dira, beste batzuk bakarrik aitarekin, beste
batzuk bakarrik amarekin, beste batzuk aitona-amonekin, beste batzuk haurrentzako
zentroetan...
Egia esan, familia bakoitza desberdina da. Berdin da handia edo txikia izatea, edo
biologikoa, edo adopziokoa... Benetan garrantzitsua dena da zoriontsua sentitzea
eta familiako kideen laguntza izatea. Bedeinkatu eta zaindu zure familia!
ria ria
Hutsunea 2. diktaketa idazteko:
r
Ed sga
l
ku
ito
Bo era
o
ira
ern
ad
©
Ko
Diktaketen ebaluazioa:
Akatsen bat egin duzu diktaketa zuk egin duzunean? b Bai b Ez
Eta diktaketa egin dizutenean? b Bai b Ez
Zeinetan? ———————————————————————————————
—————————————————————————————————————
—————————————————————————————————————
—————————————————————————————————————
31
3. Aztertu ea zailtasunik duen hitzen bat
dagoen.
ria ria
Askotan, testuak kopiatzen ditugu arbeletik egiaztatzeko behar bezala egin duzula.
edo liburutik ikasgelan. Hauxe da kopiatu Bestela, ezabatu eta itzuli 2. puntura
bitartean ortografia ikasteko metodorik
onena: 7. Jarraitu ezazu kopiatzen.
r
Ed sga
1. Irakurri testu guztia. Jabetu esanahi
orokorraz.
Horrela kopiatzen baduzu beti, zure
ortografia oharkabean hobetuko da. Ez
l
ahaztu.
2. Orain, irakurri zati txiki bat. Hauxe da kopiatu beharreko testua:
ku
ito
Bo era
o
ira
Jende askori gustatzen zaio erosketak egitea eta kalean paseatzea, denden
artean salgai dauden artikuluak ikusi bitartean. Eta pertsona askok behar ez dituzten
objektuak ere erosten dituzte, besterik gabe politak edo merkeak direlako.
ad
Baina uste dut aztertu behar dugula erosketa horiek bidezkoak eta arduratsuak
ote diren. Gauza bat merkea bada modu bidegabean fabrikatzen delako (langileei
©
bat da.
Erostera joaten garenean, ez diegu erreparatu behar bakarrik objektuaren
prezioari edo kanpoko itxurari. Modu bidezko batean fabrikatu ote den ere egiaztatu
behar dugu.
Guk gu justiziaz tratatzea nahi dugu. Horregatik, ez dugu modu bidegabean
fabrikatutako objekturik erosi behar. Horrela, mundu hobe bat eraikitzen lagunduko
dugu.
32
Hutsunea testua kopiatzeko:
ria ria
r
Ed sga
l
ku
ito
Bo era
b Bai, erabat
b Gehienak, baina ez guzti-guztiak
b Ez, beste modu batez egin dut
Zeinetan? ——————————————————————————————— —
©
—————————————————————————————————————
—————————————————————————————————————
Ko
—————————————————————————————————————
b Oso ongi
b Ongi
b Hala moduz
b Gaizki
33
Ipuinak o
tzak
a u rren ina
h ipu
Ipuinak irakurtzea truko bikaina da ortografia 2. Irakurri ipuina, bere ortografia buruz
azkar hobetzeko irakurketaren bidez. ikasiz aurreko atalean ikusi dugun
bezalaxe.
Honako hau proposatzen dizugu:
3. Eskatu norbaiti testua diktatzeko
1. Bilatu laupabost urte zenitueneko ipuin (zuk zeuk ere egin dezakezu hori, MP3
bat: oso orrialde gutxi izango ditu eta edo antzeko gailuren bat erabilita).
soilik hiruzpalau lerroko testua orrialde
ria ria
bakoitzean.
r
Talde txikian egiteko jolasak
Ed sga
l
Hona hemen ortografia hobetzeko eta Apustua egin eta handitzea:
lexiko gehiago ikasteko talde txikian egin
ditzakezun jolas batzuk. 1. Aurreko jolasaren antzekoa da. Honetan,
ku
aldiz, handitu egin daiteke apustua beste
ito
Ziur erabilgarriak izango zaizkizula: hitzen bat (gehienez, sei) gehitu eta
Apustuak: idatziz.
Bo era
1. Jokalari bakoitzak fitxa edo puntu 2. Mahai erdiko fitxak irabazteko, apustu
kopuru bat jasoko du apustua egiteko. egindako hitz guztiak idatzi behar dira
behar bezala.
2. Jokalari batek hitz bat galdetuko du.
3. Idaztean okerren bat egin dutenek, aldiz,
o
ira
3. Hitz hori idazten badakitela uste ez dute fitxarik eskuratuko eta, gainera,
dutenek nahi adina fitxa jar dezakete lau fitxa ordaindu beharko dituzte gaizki
ern
5. Apustua egin dutenek hitza idazten 1. Dadoa bota, eta kaltegarria bazaizu
Ko
dute. Asmatu dutenen artean banatuko mugitzea, mugitu egin beharko duzu.
dira mahai erdiko fitxak, kopuru berean.
2. Onuragarria bazaizu, zurekin jolasean ari
6. Norbaitek gaizki idatzi badu hitza, ez du direnek hiru hitz diktatu, eta behar
fitxarik eskuratuko, eta, gainera, lau bezala idatzi beharko dituzu hiruak
fitxa ordaindu beharko ditu zigor gisa. (ikasten ari zaren hitz-zerrendetatik
hartuak).
7. Denek huts egiten badute, erdian utziko
dira apustuan utzitako fitxak, hurrengo 3. Okertzen bazara, ezin izango duzu
hitzerako. mugitu.
34
Ortografia-lehiaketa Idatzi hemen zailtasun gehien duten
hitzak, bereziki horiek galdetzeko:
ikasgela osorako
ria ria
Talde handi batek (ikagela batek, adibidez)
parte hartu dezake lehiaketa honetan:
r
eleberri batekoa, aldizkari batekoa...).
Ed sga
Testu hori pertsona guztiek izatea da
baldintza bakarra.
l
Azter ezazue testua, bereziki zailtasunak
dituzten hitzak.
ku
2. Jarri binaka eta lagundu elkarri. Egiaztatu bi
ito
pertsonek dakitela ongi ulertzen eta
idazten testuko hitz zailenak.
Bo era
35
ORTOGRAFIA ONGI JAKITEA
Bosgarren urratsa:
zeure lexikoa birziklatzea
ria ria
Funtsezkoa da urrats hau.
Orain, zeure lexikoa
r
birziklatuko duzu. 1. Fotokopiatu orrialde hau: "Neure
l
ematen ditu horrek. 2. Bilatu azken bi ikasturteetako
koaderno guztiak.
Pertsona bakoitzak lexiko mugatua
ku
ito
erabiltzen du, ehunka hitz gutxi batzuek 3. Bilatu zuzendutako akats
osatua. Eta desberdina da pertsona ortografikoak horietan.
bakoitzaren lexikoa.
Bo era
modu bat izango duzu akats bat egiten honetako “Lexiko ohikoena”
duzun bakoitzean... eta gero eta akats ataleko zerrendak landu dituzun
gutxiago egingo dituzu! modu berean.
ad
ww
ditzakezu: telebista-lehiaketa,
hitza airean idatzita bezala
marraztea...
Gogoratu
Urrats hori modu errazean egiteko
7. Akats ortografikoak maila minimora
aukera ematen dizu www.edudigital.net
iritsi arte egin behar duzu hori.
programa informatikoak.
Oso gomendagarria da, modu
indibidualean ikasteko aukera eskaintzen
baitu.
36
ORTOGRAFIA ONGI JAKITEA
Seigarren urratsa:
azken ebaluazioa
ria ria
Koaderno honi esker, izugarri murriztuko ziren zure akats
ortografikoak. Hori egiaztatzeko, proba hau egitera
r
gonbidatzen zaitugu. Gero, koadernoaren hasieran egin
Ed sga
zenuen probakoekin alderatu ditzakezu emaitzak.
l
ku
ito
Egiaztatu emaitzak!
Bo era
1. Idatzi ehun hitz, nahi duzun ordenan, koaderno honetako "Euskaraz oker gehien
eragiten dituzten hitzak" orrian (37. orrialdea) dagoen zerrendatik. Zenbat hitz
idatzi dituzu oker?
o
ira
2. Idatzi 400 hitzetik gorako idazlan bat (edo bildu idatzi dituzun zenbait idazlan labur,
guztira hitz kopuru hori badute), hiztegian begiratu gabe eta idazten dituzun hitzen
ern
ortografiaz galdetu edo inondik kopiatu gabe. Horrela, zuzentzen dizutenean orain
duzun ortografia maila jakingo duzu.
Zenbateko portzentajea duzu orain nahi duzun testua idazten duzunean? —————
Zenbatekoa zenuen hasieran? ———————— —
Zenbat hobetu duzu? —————————
Eta hau hasiera besterik ez da... Hemendik aurrera, lan ortografiko berri bakoitza
erabilgarria izango zaizu. Etengabe hobetuko duzu, ortografia zuzenaren sekretua
barneratu duzulako. Zorionak!
37
Euskaraz oker gehien
eragiten dituzten hitzak
ria ria
berehala antzara aho
r
oihan arantza puzker
saihets Ed sga
aulki hosto
l
leiho gauza otso
harri hizkuntza segundo
ku
ito
gitarra nahiko garrantzitsu
gosaldu oihal hitz
Bo era
38
ria ria
ingeles ilargi maila
r
esker ortzadar zauri
laguntza Ed sga
oihartzun doa
l
pantaila hondartza izeba
pastilla hagin orkatz
ku
ito
hatz egin hezur hotz
eskuin joko hauts
Bo era
behatz erloju ur
©
39
Ko
ad
ern
© o
Bo era
ira ku
Ed sga
ito r
ria ria
l
© Boira Editorial, 2015 Ez fotokopiatu koaderno hau argitaletxearen baimenik gabe.
www.boiraeditorial.com Gure materialak kostaprezioan eskaintzen zaizkie ikastetxeei, baita dohainik ere gizarte arloko
ISBN: 978-84-15218-83-8 arrisku-egoeran dauden ikasleekin lan egiten badute, eta ezin badute materiala ordaindu. Idatzi
Lege-gordailua: L 1104-2015 argitaletxeari zure kasua bada: info@boiraeditorial.com
EDIZIOA: Euskara
Itzulpena: Traducciones CCI
Koaderno hau psikologiaren adar aplikatu batean oinarritzen da: programazio neurolinguistikoan edo PNLn.
Ortografia zuzena duten pertsonek egiten duten ariketa mentala ikasten da. Behin ikasita, zuzen idazten
da, esfortzu handirik gabe. Erabiliz gero, %50 eta %80 bitarte murrizten dira akats ortografikoak hiru bat
hilabetean, 20 minutuz aritzen bada egunero.
Zortzi urtetik aurrerakoek egin dezakete koaderno hau, etxean edo ikasgelan. Metodo guztiz berritzailea da,
tradizionalak baino askoz ere eraginkorragoa: egiazta ezazu!
5
koadernok
osatutako
seriea Gaztelaniarako
boiraformacion.com
boiraeditorial.com