Professionele en persoonlijke ontwikkeling 3

Persoonlijk werkstuk – onderzoeksfiche

Leen Permentier

De leerresultaten van kinderen al dan niet

rapporteren aan de hand van cijfers
(meetbaarheid ó welbevinden)
Welke invloed heeft het rapporteren met cijfers op het welbevinden van de kinderen in
vergelijking met het rapporteren aan de hand van een groeirapport?

Verduidelijking methodologie

Richten Plannen Verzamelen Analyseren en

concluderen
Individuele Gekozen voor een Op welke wijze Data – analyse bij
onderzoeksvraag kwalitatief bevragen? vragen
onderzoek Interview

Waarom? Waarom? Open Analysemethode

Geïnteresseerd in Meer interviewvragen Horizontaal
het thema gedetailleerde info Langere vergelijken
Benieuwd naar antwoorden
het resultaat Methode zodat ik meer
dataverzameling? informatie krijg
Kennisvraag? Type? Bevraging
Vergelijkende
onderzoeksvraag Selectie
respondenten

E.V.C. N.V.C. N.M.D. M. N.C.

Groeirapport Groeirapport Traditioneel Combinatie van Combinatie van
puntensysteem traditioneel traditioneel
puntensysteem, puntensysteem en
smileys en een groeirapport
groeirapport
Weergave resultaten: *Bijlage 1 – uitgeschreven tekst

Welke invloed heeft het rapporteren met cijfers op het welbevinden van de kinderen in vergelijking
met het rapporteren aan de hand van een groeirapport?
Zijn jullie tevreden over de manier van evalueren?
JA NEE
Motivatie? Belemmeringen?
Eerst zelfevaluatie waarbij we onze eigen Zou ook leuk zijn als onze inzet in
mening mogen delen. de klas beloond zou worden.
Vanaf het 5e leerjaar worden we af en toe Toetsen op een bepaald cijfer
geëvalueerd met punten ter voorbereiding op zetten waarbij je meteen het
het middelbaar. resultaat weet (bv: een toets op
De combinatie van de verschillende 10 en niet op 8 punten)
evaluatiemethodes vind ik zeer aangenaam omdat
we dan goed zicht krijgen op ons leerproces.
 Professionele en persoonlijke ontwikkeling 3
Persoonlijk werkstuk – onderzoeksfiche
Leen Permentier
Conclusie vanuit de resultaten: *Bijlage 2 – uitgeschreven tekst
Welke invloed heeft het rapporteren met cijfers op het welbevinden van de kinderen in
vergelijking met het rapporteren aan de hand van een groeirapport?

Leerlingen die met een groeirapport werken

Voelen zich goed bij deze manier van evalueren
o Zien duidelijk hun eigen evolutie
o Punten die ze krijgen houden ze voor zichzelf en zien ze zowel als
voorbereiding op het middelbaar als een soort staving voor zichzelf
o De leerlingen vinden het leuk dat ze een zelfreflectie mogen invullen en
hierbij ook hun eigen mening mogen formuleren

Leerlingen die met een traditioneel puntensysteem werken

Zijn op zich tevreden over het puntensysteem
o De leerlingen zouden ook graag geëvalueerd worden op hun inzet
o Er ontstaat geen onderlinge competitie maar ze gaan wel vergelijken
o De leerlingen zouden het handig vinden wanneer er op 10 of 20 zou
geëvalueerd worden omdat dit voor hen duidelijker is.

Leerlingen die werken met een combinatie van het traditioneel

puntensysteem en een groeirapport
Leerlingen zijn in het algemeen tevreden over de manier van evalueren
o Ze vinden dat smileys geen duidelijk beeld geven
o Het krijgen van punten geeft hun wel een duidelijk beeld

De meeste leerlingen voelen zich goed bij de manier van evalueren die op bij
hen op school gehanteerd wordt. Ik merk wel dat leerlingen die werken met
een groeirapport geen opmerkingen hebben en zich overal heel goed voelen.
De leerlingen die werken met een traditioneel puntensysteem of een
combinatie van beide ondervinden wel enkele puntjes waar ze zich niet zo
goed bij voelen en ze liever anders zouden zien.

Zelfreflectie over de methodologische aanpak: *Bijlage 3 – uitgeschreven tekst

Wat ging goed? Wat neem ik mee? Waar kan ik nog

Interview opstellen in groeien?
Respondenten zoeken Een haalbare planning opstellen
Communicatie met de respondenten Duidelijke communicatie met
Structureren van de resultaten teamgenoten
Sjabloon opstellen

Bijlage 1 – Weergave resultaten
Waar zijn jullie tevreden over bij
deze manier van evalueren?
Toelichting: Ik wil graag weten
over welke aspecten de leerlingen
tevreden zijn bij de manier van
evalueren die op hun school
gehanteerd wordt.
Waar zijn jullie minder tevreden
over bij deze manier van evalueren?
Toelichting: Ik wil graag te weten
komen waar de leerlingen niet zo
tevreden mee zijn bij de
evaluatiemethode.
Ontstaat er soms een onderlinge
competitie over wie het meeste
punten heeft?
Toelichting: Ik wil graag weten of
er een onderlinge competitie
ontstaat in de klas die invloed kan
hebben op het welbevinden van de
kinderen.
Traditioneel puntensysteem
Ik voel mij goed bij deze manier
van evalueren. De leerkrachten
geven veel tips en voldoende
feedback.
Momenteel wordt onze inzet in
de klas niet beloond. Ik zou het
fijn vinden als dit wel beloond zou
worden.
Dit heb ik nog niet meegemaakt
in de klas.
Professionele en persoonlijke ontwikkeling 3
Persoonlijk werkstuk – onderzoeksfiche
Groeirapport
We mogen eerst een
zelfevaluatie invullen en daarbij
ook onze eigen mening geven.
(E.V.C.)
Vanaf de 4e leefgroep (5” & 6e
leerjaar) worden we geëvalueerd
aan de hand van punten. Dit is
fijn om onze groei makkelijk te
bekijken en ter voorbereiding op
het middelbaar. (N.V.C.)
We zijn heel tevreden over deze
manier van evalueren en zouden
niet meteen iets willen
aanpassen. (E.V.C. & N.V.C.)
Aangezien we bijna nooit met
punten geëvalueerd worden
hebben we dit ook nog niet
meegemaakt. Vanaf het 5e
leerjaar worden er af en toe wel
punten gegeven op een toets
maar dit is voor onszelf en
wordt niet echt gedeeld met de
klas. (N.V.C.)
Leen Permentier
Combinatie van traditioneel
puntensysteem & groeirapport
Punten geven meteen duidelijk
weer hoe de toets/ taak
verlopen is. (N.C.)
Ik voel me goed bij de combinatie
van beide. Punten geven meteen
een duidelijk beeld en op ons
groeirapport staat duidelijk
beschreven waar we beter in
geworden zijn en welke puntjes
we nog kunnen verbeteren. (M.)
Smileys zijn niet duidelijk. (M.)
Het zou fijn zijn als de leerlingen
en ouders tijdig geïnformeerd
worden wanneer de leerkracht
merkt dat bepaalde toetsen niet
goed verlopen zijn, zodat we niet
moeten wachten op het
rapport/oudercontact. (M)
Er bestaat niet echt een
onderlinge competitie maar we
vergelijken wel vaak onze punten
met elkaar. (M.)
 Professionele en persoonlijke ontwikkeling 3
Persoonlijk werkstuk – onderzoeksfiche
Leen Permentier

Bijlage 2 – Conclusie vanuit de resultaten

Leerlingen die met het traditioneel puntensysteem werken, geven aan dat ze geen
onderlinge competitie opmerken in de klas. Wanneer ze punten terugkrijgen gaan ze deze
echter wel steeds met elkaar vergelijken. Tijdens deze vergelijking kunnen er wel enkele
gevoelens naar boven komen die we liever niet terugzien tijdens het leerproces van
kinderen. Wanneer de hele klas bijvoorbeeld hoge scores heeft op een toets en er is iemand
die wat minder punten heeft omdat er die dag iets gebeurd is waardoor zijn/haar
concentratie wat minder was of als die leerling de vraag niet goed gelezen had, … kan het
zijn dat deze zich ‘minder goed’ zal voelen dan de rest van de klas. Punten geven weer
hoe de leerling op een bepaald moment presteerde. Vandaar dat we kunnen zeggen dat
punten momentopnames zijn.

De leerlingen die werken met een groeirapport hechten meestal geen belang aan punten.
Wanneer ze dan toch eens een punt krijgen, zien ze dit als voorbereiding op het
middelbaar om te leren omgaan met het puntensysteem. De evolutie van deze leerlingen
wordt duidelijk besproken, waardoor de kinderen meer zin en energie krijgen om dingen bij
te leren, niet alleen om hoge scores te halen. Omdat er bijna nooit aan de hand van
punten gewerkt wordt, kunnen de kinderen, maar ook de ouders niet gaan vergelijken met
klasgenoten. Het is van cruciaal belang dat leerlingen vooruitgang bij zichzelf zien. Dit
persoonlijke succes zal de leerlingen dan ook extra stimuleren om te leren. De kinderen
voelen zich goed bij deze manier van leren en vinden het fijn dat ze op deze manier
gestimuleerd worden om verder te leren. Omdat bij deze methode vooral zonder punten
gewerkt wordt, voelen de kinderen buiten het klaslokaal ook minder druk. Hierdoor zitten
leerlingen emotioneel beter in hun vel, gaan ze minder pesten en lopen ze er veel
gelukkiger bij!

Bij leerlingen die geëvalueerd worden aan de hand van een groeirapport of een combinatie
van het traditioneel puntensysteem en een groeirapport merken we dus een positieve
invloed op het welbevinden van de kinderen. Dit kadert perfect binnen de visie van
duurzaam onderwijs en wijst op de noodzaak om hierop in te zetten.
 Professionele en persoonlijke ontwikkeling 3
Persoonlijk werkstuk – onderzoeksfiche
Leen Permentier

Bijlage 3 – Zelfreflectie over de

methodologische aanpak
Uit de resultaten van het Belbinonderzoek kwam de ‘bedrijfsman’ meteen duidelijk naar
voor. Doorheen dit mini-onderzoek heb ik ook gemerkt dat ik onbewust deze rol ging
aannemen. De communicatie in ons groepje verliep niet altijd even vlot. Ik probeerde onze
ideeën te bundelen en alles kort en bondig samen te vatten zodat alles op een rijtje stond.

De tweede rol die uit het onderzoek naar voor kwam, was de ‘onderzoeker’. Deze rol nam
ik tijdens dit onderzoek af en toe ook aan. Ik probeerde alle ideeën op te pikken bij mijn
groepsleden en deze te bundelen. Wanneer er iets niet duidelijk was, vroeg ik extra hulp
van buitenaf.

Het opstellen van het interview verliep heel erg vlot. Ik had een duidelijk beeld voor ogen
van wat ik graag wou weten van de kinderen. Daardoor kon ik mijn vragen vlot en
duidelijk opstellen. Het zoeken van mijn respondenten verliep ook zeer goed. Ik geef les op
een ponyclub waar ik al snel mijn respondenten gevonden had. Aangezien ik deze kinderen
ken, verliep de communicatie heel goed. Ik kon duidelijk communiceren en kwam al snel tot
de gewenste resultaten. Het structureren van de resultaten ging goed. Ik had snel de
antwoorden van mijn respondenten, waardoor ik tijdig kon beginnen met het structureren
ervan. Ik heb duidelijke antwoorden ontvangen en kon gestructureerd tewerk gaan bij
het uitschrijven van het interview.

Natuurlijk heb ik ook enkele moeilijkheden ondervonden die ik de volgende keer graag
anders zou willen aanpakken. Het opstellen van een haalbare planning is hierbij mijn
grootste valkuil en dit geldt niet alleen voor dit onderzoek. Ik ben iemand die het liefst
zoveel mogelijk kan doen op een dag. Maar een dag bestaat jammer genoeg maar uit
24uur. Wanneer ik een planning opstel, begin ik enthousiast te schrijven aan wat ik
allemaal gedaan wil hebben, maar meestal is dit gewoon niet haalbaar. Bij dit onderzoek
was dit dus ook het geval. Ik wou alles graag zo snel mogelijk af hebben en had een
strakke planning, maar ik merkte al snel dat dit niet haalbaar was. Naast dit onderzoek
had ik ook nog andere dingen aan mijn hoofd en natuurlijk was ik ook afhankelijk van de
antwoorden die mijn respondenten gaven. Nog één van de moeilijkheden die ik heb
ondervonden, was de communicatie met mijn teamgenoten. In deze periode was het heel
moeilijk om contact te houden met iedereen omdat je elkaar niet ‘spontaan’ tegenkomt.
Wanneer je elkaar tijdens de schooluren tegen het lijf loopt, wordt er al sneller eens
afgesproken om samen te zitten. Maar dit heb ik nu gemist. Als er dan al eens met
elkaar gecommuniceerd werd, was dit vaak niet heel duidelijk. Daarom zou ik hier de
volgende keer graag extra aandacht aan besteden, zodat we tot een mooi eindresultaat
kunnen komen. Toen ik begon aan het uitschrijven van deze opdracht had ik nog geen
sjabloon en begon ik maar wat te doen. Maar ik merkte al snel dat hier enorm veel tijd in
kroop en ik ook heel wat dingen opnieuw moest invullen omdat alles begon te verspringen.
In de toekomst zou ik hier graag op voorhand wat meer over nadenken, zodat ik tijdens
het uitschrijven niet te veel tijd moet verliezen aan de opmaak.
 Professionele en persoonlijke ontwikkeling 3
Persoonlijk werkstuk – onderzoeksfiche
Leen Permentier

Bibliografie
De Wilde, B. (2016, 22 september) School zonder punten: het kan perfect. [website].
Geraadpleegd op 15 december 2020 via https://www.klasse.be/53149/school-zonder-
punten/

Van der Donk, C., van Lanen, B. (2009). Praktijkonderzoek in de school. [boek]. Uitgeverij
Coutinho.

Van den Branden, K. (2016, 12 januari). Duurzaam onderwijs: Van een puntenrapport
naar een groeirapport. [website]. Geraadpleegd op 15 december 2020 via
https://duurzaamonderwijs.com/2016/01/12/van-een-puntenrapport-naar-een-
groeirapport/

Van den Branden, K. (2019). Onderwijs voor de 21ste eeuw. [online powerpoint].
Geraadpleegd op 16 december 2020 via https://slideplayer.nl/slide/16679772/
 Professionele en persoonlijke ontwikkeling 3
Persoonlijk werkstuk – onderzoeksfiche
Leen Permentier
School zonder punten: Praktijkonderzoek in de Duurzaam onderwijs: Van Onderwijs voor de 21ste
het kan perfect. school. een puntenrapport naar eeuw.
een groeirapport.
Omschrijving inhoud In dit artikel lezen we Dit boek biedt een In dit artikel kunnen we In deze powerpoint
meer over het leidraad bij het de rode draad lezen wordt duurzaam
welbevinden van de voorbereiden en uitvoeren doorheen de verhalen van onderwijs beschreven en
kinderen, zowel binnen als van een onderzoek. De directies van basisscholen meer uitleg gegeven
buiten het klaslokaal. zeven kernactiviteiten die afstapten van het waarom een goede
van praktijkonderzoek traditioneel evaluatie van belang is.
staan centraal in dit puntenrapport en kozen
boek. voor een groeirapport.
Duiding zinvolheid en Dit artikel heb ik Dit boek was zeer zinvol Ik vond het heel zinvol Deze powerpoint heb ik
verantwoording keuze gekozen omdat hier twee om te gebruiken om deze bron te op voorhand even
van de bron zeer zinvolle onderdelen in aangezien dit voor mij gebruiken omdat deze doorgenomen om mezelf
beschreven staan. een houvast was goed aansloot op mijn wat extra te informeren
Enerzijds dat leerlingen doorheen het hele deel van ons mini- over waarom een goede
en ouders zich niet meer onderzoek. Er stond onderzoek. In dit artikel evaluatiemethode
kunnen vergelijken met steeds duidelijk komen verschillende belangrijk is. Uit deze
klasgenoten wanneer er beschreven wat er zaken aan bod waarom bron kon ik vooral heel
geen puntensysteem verwacht werd tijdens de het geven van punten wat informatie halen
meer gebruikt wordt. verschillende fases in het meestal geen goede over het evalueren, maar
Anderzijds dat de onderzoek. evaluatiemethode is. ook waarom goede
kinderen buiten het Daarnaast worden er ook feedback belangrijk is.
klaslokaal ook minder nog enkele Dit sluit uiteraard aan
druk voelen omdat ze aandachtspunten bij de evaluatie.
zonder punten evalueren. uitgeschreven waarom
Dit gebruikte ik om mijn een groeirapport een
conclusie te goed idee is. Ik heb deze
verduidelijken. bron naast mijn
 Professionele en persoonlijke ontwikkeling 3
Persoonlijk werkstuk – onderzoeksfiche
Leen Permentier
interviewresultaten
gelegd en aan de hand
van deze informatie heb
ik een conclusie
geformuleerd.
Nuttige info In dit artikel komt er In dit boek worden de In deze bron staat heel In deze powerpoint
nuttige informatie aan verschillende stappen wat informatie over de staat heel wat nuttige
bod over waarom geen van een onderzoek heel invloed van punten en informatie over
punten geven een duidelijk en uitgebreid het groeirapport op het duurzaam onderwijs.
positieve invloed kan uitgeschreven. Wanneer welbevinden van kinderen. Maar wat voor mijn
hebben op het ik op zoek was naar een onderzoek belangrijk was,
welbevinden van de analysemethode heb ik is het deeltje over
kinderen. ook naar dit boek evaluatie waarbij men
teruggegrepen, omdat verder ingaat op de rol
hierin duidelijk vermeld van evaluatie en het
staat welke methode je opvolgen ervan.
het best kan gebruiken.
Betrouwbaarheid Dit artikel komt van Dit is een boek dat ons Deze bron werd Ik veronderstel dat deze
‘Klasse’, een betrouwbare werd aangeraden van uitgeschreven door een powerpoint betrouwbaar
site waar regelmatig school uit. De auteurs auteur die al heel wat is omdat deze
goede artikels op hebben jaren ervaring interessante boeken gepresenteerd werd door
verschijnen. met praktijkonderzoek en heeft uitgebracht. Kris Van den Branden. Hij
hebben al verschillende is hoogleraar taalkunde
boeken geschreven. en lerarenopleider aan de
KU Leuven.