หน่ วยการเรียนรู้ที่ 3 หลักธรรมทางพระพุทธศาสนา

เรื่องที่ 3 สมุทัย (ธรรมที่ควรละ)

แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 3 สมุทยั (ธรรมที่ควรละ)

1 ชัวโมง
่

1 สาระสำคัญ/ความคิ ดรวบยอด
หลักกรรมและวิตก 3 เป็นข้อธรรมในหมวด สมุทยั (ธรรมทีค่ วรละ) ทำให้รตู้ น้ เหตุแห่งความทุกข์ ซึง่ เป็ น
พืน้ ฐานสำคัญในการหาทางแก้ไขปญั หาอันจะนำไปสูค่ วามดับทุกข์

2 ตัวชี้วดั /จุดประสงค์การเรียนรู้
2.1 ตัวชี้วดั
ส 1.1 ม.4-6/13 วิเคราะห์หลักธรรมในกรอบอริยสัจ 4 หรือหลักคำสอนของศาสนาทีต่ นนับถือ
2.2 จุดประสงค์การเรียนรู้
- อธิบายองค์ประกอบของหลักกรรมและวิตก 3 และยกตัวอย่างประกอบได้

3 สาระการเรียนรู้
3.1 สาระการเรียนรู้แกนกลาง
 อริยสัจ 4
- สมุทยั (ธรรมทีค่ วรละ)
1) หลักกรรม  นิยาม 5
2) วิตก 3
3.2 สาระการเรียนรู้ท้องถิ น่
(พิจารณาตามหลักสูตรสถานศึกษา)

4 สมรรถนะสำคัญของผูเ้ รียน
4.1 ความสามารถในการสือ่ สาร
4.2 ความสามารถในการคิ ด
1) ทักษะการวิเคราะห์ 2) ทักษะการสรุปลงความเห็น
3) ทักษะการประยุกต์ใช้ความรู้
4.3 ความสามารถในการแก้ปัญหา
4.4 ความสามารถในการใช้ทกั ษะชีวิต

5 คุณลักษณะอันพึงประสงค์
1. ซื่อสัตย์สจุ ริต 2. มีวนิ ยั 3. ใฝเ่ รียนรู้

151
พระพุทธศาสนา ม.4
หน่ วยการเรียนรู้ที่ 3 หลักธรรมทางพระพุทธศาสนา
เรื่องที่ 3 สมุทัย (ธรรมที่ควรละ)
4. มุง่ มันในการทำงาน
่ 5. มีจติ สาธารณะ

6 กิ จกรรมการเรียนรู้
วิ ธีสอนโดยการจัดการเรียนรู้แบบร่วมมือ : เทคนิคคู่คิดสี่สหาย
 นักเรียนสวดมนต์บชู าพระรัตนตรัยและทำสมาธิก่อนเรียน

ขัน้ นำเข้าสู่บทเรียน
สือ่ การเรียนรู้ : เพลงเกีย่ วกับกฎแห่งกรรม
1. นักเรียนช่วยกันเลือกเพลงทีนำ ่ มาซึง่ มีเนื้อเพลงเกีย่ วกับ
กฎแห่งกรรม แล้วร่วมกันร้องเพลง
2. ครูให้นกั เรียนวิเคราะห์ขอ้ คิดทีไ่ ด้จากเนื้อเพลงทีร่ อ้ ง ซึง่
สรุปได้วา่ เป็ นเรือ่ งของผลกรรม
3. ครูให้นกั เรียนผลัดกันเล่าประสบการณ์หรือเคยได้ฟงั เรือ่ ง
ราวทีแ่ สดงถึงการได้รบั ผลของกรรม ซึง่ มีทงั ้ กรรมดีและ
กรรมชัว่ และให้ชว่ ยกันแสดงความคิดเห็นเกีย่ วกับเรือ่ งที่
เล่าว่า นักเรียนได้ขอ้ คิดอะไรบ้าง

ขัน้ สอน
สือ่ /แหล่งการเรียนรู้ : คำถามกระตุ้นความคิ ด
1. หนังสือเรียน พระพุทธศาสนา ม.4 2. หนังสือค้นคว้าเพิม่ เติม
 นักเรียนเคยเห็นผลของการกระทำของบุคคล
3. ใบงานที่ 3.3 4. ห้องสมุด
5. แหล่งข้อมูลสารสนเทศ ใด ที่สอดคล้องกับกฎแห่งกรรมบ้าง จงยก
ตัวอย่าง พร้อมอธิ บายเหตุผลประกอบ
1. นักเรียนกลุ่มเดิม (จากแผนการจัดการเรียนรูท้ ่ี 1) จับคูก่ นั (พิจารณาตามคำตอบของนักเรียน โดยให้อยูใ่ น
เป็ น 2 คู่ ให้แต่ละคูร่ ว่ มกันศึกษาความรูจ้ ากหนังสือเรียน ดุลยพินิจของครูผสู้ อน)
หนังสือค้นคว้าเพิม่ เติม ห้องสมุด และแหล่งข้อมูล
สารสนเทศ ในหัวข้อต่อไปนี้
1) หลักกรรม (นิยาม 5)
2) วิตก 3
2. นักเรียนแต่ละคนนำความรูท้ ไ่ี ด้จากการศึกษาเกีย่ วกับ
หลักกรรม (นิยาม 5) และวิตก 3 มาบันทึกลงในแบบ
บันทึกการอ่าน

3. สมาชิกแต่ละคูใ่ นกลุ่มร่วมกันอภิปรายประเด็นสำคัญของ
หลักธรรมทีไ่ ด้ศกึ ษา จากนัน้ ครูให้นกั เรียนช่วยกันยก
ตัวอย่างการกระทำทีส่ อดคล้องกับหลักกรรม (นิยาม 5)
และวิตก 3 ครูตรวจสอบความถูกต้อง
4. นักเรียนตอบคำถามกระตุน้ ความคิด
5. สมาชิกแต่ละคูใ่ นกลุ่มร่วมกันทำใบงานที่ 3.3 เรื่อง ธรรม

152
พระพุทธศาสนา ม.4
หน่ วยการเรียนรู้ที่ 3 หลักธรรมทางพระพุทธศาสนา
เรื่องที่ 3 สมุทัย (ธรรมที่ควรละ)
ที่ควรละ โดยแบ่งหน้าทีก่ นั ดังนี้
- คูท่ ่ี 1 ตอบคำถามในกรณีศกึ ษาที่ 1
- คูท่ ่ี 2 ตอบคำถามในกรณีศกึ ษาที่ 2
6. สมาชิกแต่ละคูผ่ ลัดกันอธิบายคำตอบทีค่ ตู่ นเองรับผิดชอบ
ให้เพือ่ นอีกคูห่ นึ่งฟงั แล้วช่วยกันตรวจสอบความถูกต้อง
และแสดงความคิดเห็นเพิม่ เติม
7. ครูและนักเรียนช่วยกันเฉลยคำตอบในใบงานที่ 3.3 จาก
นัน้ สมาชิกแต่ละกลุ่มร่วมกันตรวจสอบและแก้ไขคำตอบใน
ใบงานของกลุ่มตนเองให้ถูกต้องสมบูรณ์

ขัน้ สรุป
สือ่ /แหล่งการเรียนรู้ : —
ครูและนักเรียนช่วยกันสรุปความรูเ้ รือ่ ง หลักกรรม (นิยาม
5) และวิตก 3 และแนวทางการนำไปปฏิบตั อิ ย่างเหมาะสม

7 การวัดและประเมิ นผล
วิ ธีการ เครื่องมือ เกณฑ์
ตรวจใบงานที่ 3.3 ใบงานที่ 3.3 ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์
ตรวจแบบบันทึกการอ่าน แบบบันทึกการอ่าน ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์
สังเกตพฤติกรรมการทำงานรายบุคคล แบบสังเกตพฤติกรรมการทำงานรายบุคคล ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์
สังเกตพฤติกรรมการทำงานกลุ่ม แบบสังเกตพฤติกรรมการทำงานกลุ่ม ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์
สังเกตความซื่อสัตย์สจุ ริต มีวนิ ยั ใฝเ่ รียนรู้ มุง่ แบบประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์
มันในการทำงาน
่ และมีจติ สาธารณะ

8 สื่อ/แหล่งการเรียนรู้
8.1 สือ่ การเรียนรู้
1) หนังสือเรียน พระพุทธศาสนา ม.4
2)หนังสือค้นคว้าเพิม่ เติม
(1) เสฐียรพงษ์ วรรณปก. 2545. ธรรมนอกธรรมาสน์ . กรุงเทพมหานคร : มติชน.
(2) เสฐียรพงษ์ วรรณปก. 2544. เพื่อความเข้าใจที่ถกู ต้องเกี่ยวกับหลักธรรม.
กรุงเทพมหานคร : หอรัตนชัยการพิมพ์.
3)เพลงเกีย่ วกับกฎแห่งกรรม

153
พระพุทธศาสนา ม.4
หน่ วยการเรียนรู้ที่ 3 หลักธรรมทางพระพุทธศาสนา
เรื่องที่ 3 สมุทัย (ธรรมที่ควรละ)
4)ใบงานที่ 3.3 เรือ่ ง ธรรมทีค่ วรละ
8.2 แหล่งการเรียนรู้
1) ห้องสมุด
2) แหล่งข้อมูลสารสนเทศ
- http://th.wikipedia.org/wiki/สมุทยั
- http://putthawutt.tripod.com/html/truth05.html

154
พระพุทธศาสนา ม.4
หน่ วยการเรียนรู้ที่ 3 หลักธรรมทางพระพุทธศาสนา
เรื่องที่ 3 สมุทัย (ธรรมที่ควรละ)

ใบงานที่
3.3 ธรรมที่ควรละ
คำชี้แจง ให้นกั เรียนอ่านกรณีศกึ ษา แล้วตอบคำถาม

กรณี ศึกษาที่ 1
ก้านและแก้ว เป็ นสามีภรรยากันมีลกู 2 คน คือ เก่งและเก๋ ก้านและแก้วมักมีปญั หาทะเลาะกันอยูเ่ สมอ
พวกเขามักใช้วาจาหยาบคายด่ากันในเวลาทะเลาะกัน ทำให้ลกู ทัง้ 2 คน พูดจาหยาบคายและชอบก้าวร้าวผูอ้ ่นื
เพือ่ นบ้านในละแวกนัน้ ส่วนใหญ่เป็ นคนพูดจาสุภาพ พวกเขารังเกียจเก่งและเก๋ ไม่ยอมให้ลกู มาเล่นกับเก่งและเก๋
เมือ่ เก่งและเก๋ไปเล่าให้กา้ นและแก้วฟงั ทำให้กา้ นและแก้วไม่สบายใจ

1. ใครเป็ นผูไ้ ด้รบั ผลแห่งกรรม จงอธิบาย

2. สาเหตุของการกระทำของบุคคลในข้อ 1 ทีทำ
่ ให้ได้รบั ผลกรรม คืออะไร

3. นักเรียนคิดว่ามีวธิ แี ก้ไขปญั หาในข้อ 1 อย่างไร

กรณี ศึกษาที่ 2
ในทีป่ ระชุมของตัวแทนบริษทั ผูผ้ ลิตอาหารสำเร็จรูป เพือ่ ร่วมมือกันขยายตลาดสินค้าออกไปจำหน่ายทัง้
ในและนอกประเทศ โดยมีเกริกเป็ นประธานในทีป่ ระชุม
เกริก : ผมคิดว่าสินค้าของเราควรมีราคาถูกกว่าของบริษทั อื่น แต่อย่างไรก็ตามเราต้องตรวจสอบ
คุณภาพด้วย เพือ่ เป็ นประโยชน์ต่อผูบ้ ริโภค
ไกร : บริษทั เครือข่ายของเราจะต้องโฆษณาเปรียบเทียบว่า สินค้าของเราดีกว่าและถูกกว่าของบริษทั คู่
แข่ง
เจิ ด : แต่ผมคิดว่าไม่ควรโจมตีสนิ ค้าของบริษทั อื่น แต่เราควรปรับปรุงคุณภาพของสินค้าของเรา
จันทร์ : ควรปรับปรุงรูปแบบของผลิตภัณฑ์ ให้สวยงามน่าสนใจเป็ นลำดับแรก เป็ นการจูงใจผูซ้ อ้ื มากขึน้
ชาย : บริษทั คูแ่ ข่งของเราบางบริษทั ทีม่ ลี กู ค้าจำนวนมากนำหน้าพวกเราก็ควรให้ฝา่ ยการตลาดของเรา
หาวิธกี ารทำลายความน่าเชือ่ ถือในบริษทั นัน้
เกริก : ผมให้ขอ้ คิดกับพวกเราว่า การทำธุรกิจต่างๆ นัน้ เราควรคิดใคร่ครวญในทางทีด่ งี าม มีความ
เมตตา ไม่คดิ ร้าย ไม่มงุ่ ทำลายผูอ้ ่นื 155
พระพุทธศาสนา ม.4
หน่ วยการเรียนรู้ที่ 3 หลักธรรมทางพระพุทธศาสนา
เรื่องที่ 3 สมุทัย (ธรรมที่ควรละ)

1. ผูใ้ ดมีความคิดทีเ่ ป็นกุศลวิตก จงอธิบาย

2. ผูใ้ ดมีความคิดทีเ่ ป็นอกุศลวิตก จงอธิบาย

156
พระพุทธศาสนา ม.4
หน่ วยการเรียนรู้ที่ 3 หลักธรรมทางพระพุทธศาสนา
เรื่องที่ 3 สมุทัย (ธรรมที่ควรละ)

ใบงานที่
3.3 ธรรมที่ควรละ
คำชี้แจง ให้นกั เรียนอ่านกรณีศกึ ษา แล้วตอบคำถาม

กรณี ศึกษาที่ 1
ก้านและแก้ว เป็ นสามีภรรยากันมีลกู 2 คน คือ เก่งและเก๋ ก้านและแก้วมักมีปญั หาทะเลาะกันอยูเ่ สมอ
พวกเขามักใช้วาจาหยาบคายด่ากันในเวลาทะเลาะกัน ทำให้ลกู ทัง้ 2 คน พูดจาหยาบคายและชอบก้าวร้าวผูอ้ ่นื
เพือ่ นบ้านในละแวกนัน้ ส่วนใหญ่เป็ นคนพูดจาสุภาพ พวกเขารังเกียจเก่งและเก๋ ไม่ยอมให้ลกู มาเล่นกับเก่งและเก๋
เมือ่ เก่งและเก๋ไปเล่าให้กา้ นและแก้วฟงั ทำให้กา้ นและแก้วไม่สบายใจ

1. ใครเป็ นผูไ้ ด้รบั ผลแห่งกรรม จงอธิบาย

ก้านและแก้ว เก่งและเก๋ ได้รบั ผลกรรม คือ เพือ่ นบ้านสังลู
่ กไม่ให้คบกับเก่งและเก๋ ก้านและแก้วเป็ นพ่อแม่ ก็ยอ่ ม
ไม่สบายใจทีไ่ ม่มใี ครคบกับลูก ส่วนเก่งและเก๋ได้รบั ผลโดยตรงทีไ่ ม่มใี ครคบ ทัง้ นี้เนือ่ งจากเป็ นคนทีช่ อบก้าวร้าวผูอ้ นื ่
และพูดจาหยาบคาย

2. สาเหตุของการกระทำของบุคคลในข้อ 1 ทีทำ
่ ให้ได้รบั ผลกรรม คืออะไร
สาเหตุจากก้านและแก้วมักชอบทะเลาะกันและใช้วาจาหยาบคาย ทำให้ลกู ได้รบั แบบอย่างไม่ดแี ล้วกระทำตาม

3. นักเรียนคิดว่ามีวธิ แี ก้ไขปญั หาในข้อ 1 อย่างไร

ก้านและแก้วต้องปรับปรุงตนเองให้เป็ นแบบอย่างทีด่ ขี องลูก เก่งและเก๋จะต้องปรับปรุงตนเองในเรือ่ ง นิสยั และ
การพูดจา
กรณี ศึกษาที่ 2
ในทีป่ ระชุมของตัวแทนบริษทั ผูผ้ ลิตอาหารสำเร็จรูป เพือ่ ร่วมมือกันขยายตลาดสินค้าออกไปจำหน่ายทัง้
ในและนอกประเทศ โดยมีเกริกเป็ นประธานในทีป่ ระชุม
เกริก : ผมคิดว่าสินค้าของเราควรมีราคาถูกกว่าของบริษทั อื่น แต่อย่างไรก็ตามเราต้องตรวจสอบ
คุณภาพด้วย เพือ่ เป็ นประโยชน์ต่อผูบ้ ริโภค
ไกร : บริษทั เครือข่ายของเราจะต้องโฆษณาเปรียบเทียบว่า สินค้าของเราดีกว่าและถูกกว่าของบริษทั คู่
แข่ง
เจิ ด : แต่ผมคิดว่าไม่ควรโจมตีสนิ ค้าของบริษทั อื่น แต่เราควรปรับปรุงคุณภาพของสินค้าของเรา
จันทร์ : ควรปรับปรุงรูปแบบของผลิตภัณฑ์ ให้สวยงามน่าสนใจเป็ นลำดับแรก เป็ นการจูงใจผูซ้ อ้ื มากขึน้
ชาย : บริษทั คูแ่ ข่งของเราบางบริษทั ทีม่ ลี กู ค้าจำนวนมากนำหน้าพวกเราก็ควรให้ฝา่ ยการตลาดของเรา
หาวิธกี ารทำลายความน่าเชือ่ ถือในบริษทั นัน้
เกริก : ผมให้ขอ้ คิดกับพวกเราว่า การทำธุรกิจต่างๆ นัน้ เราควรคิดใคร่ครวญในทางทีด่ งี าม มีความ
เมตตา ไม่คดิ ร้าย ไม่มงุ่ ทำลายผูอ้ ่นื 157
พระพุทธศาสนา ม.4
หน่ วยการเรียนรู้ที่ 3 หลักธรรมทางพระพุทธศาสนา
เรื่องที่ 3 สมุทัย (ธรรมที่ควรละ)

1. ผูใ้ ดมีความคิดทีเ่ ป็นกุศลวิตก จงอธิบาย

1) เกริก มีความคิดเป็ นกุศลวิตก เพราะมีความคิดทีป่ ระกอบด้วยความเมตตา คำนึงถึงประโยชน์ต่อผูอ้ นื ่
และให้ขอ้ คิดแก่ผแู้ ทนบริษทั อืน่ ให้ทำธุรกิจทีอ่ ยูบ่ นพื้นฐานของความเมตตา ไม่มงุ่ ทำลายผูอ้ นื ่
2) เจิด มีความคิดทีเ่ ป็ นกุศลวิตก เพราะมีความคิดไม่มงุ่ ร้าย ไม่ทำลายบริษทั อืน่ และไม่ยดึ ติดกับอะไร

2. ผูใ้ ดมีความคิดทีเ่ ป็นอกุศลวิตก จงอธิบาย

1) ไกร มีความคิดทีเ่ ป็ นอกุศลวิตก เพราะมีความคิดทีป่ ระกอบด้วยความพยาบาทมุง่ ร้ายต่อบริษทั คูแ่ ข่ง
2) จันทร์ มีความคิดทีเ่ ป็ นอกุศลวิตก เพราะมีความคิดทีย่ งั คงยึดติดกับความลุ่มหลง กับความสวยงาม
3) ชาย มีความคิดทีเ่ ป็ นอกุศลวิตก เพราะมีความคิดในทางเบียดเบียนและทำร้ายบริษทั คูแ่ ข่ง

158
พระพุทธศาสนา ม.4
หน่ วยการเรียนรู้ที่ 3 หลักธรรมทางพระพุทธศาสนา
เรื่องที่ 3 สมุทัย (ธรรมที่ควรละ)

แบบบันทึกการอ่าน
ชือ่ หนังสือ ชือ่ ผูแ้ ต่ง นามปากกา
สำนักพิมพ์ สถานทีพ่ มิ พ์ ปีทพ่ี มิ พ์
จำนวนหน้า ราคา บาท อ่านวันที่ เดือน พ.ศ. เวลา

1. สาระสำคัญของเรือ่ ง

2. วิเคราะห์ขอ้ คิด/ประโยชน์ทไ่ี ด้จากเรือ่ งทีอ่ ่าน

3. สิง่ ทีส่ ามารถนำไปประยุกต์ใช้ในชีวติ ประจำวัน

4. ข้อเสนอแนะของครู

ลงชือ่ นักเรียน ลงชือ่ ผูป้ กครอง

( ) ( )

ลงชือ่ ครูผสู้ อน
( )

เกณฑ์การให้คะแนน
ผลงานมีความสมบูรณ์ชดั เจน ให้ 4 คะแนน ผล
งานมีข้อบกพร่องเป็ นส่วนใหญ่ ให้ 2 คะแนน
ผลงานมีข้อบกพร่องเพียงเล็กน้ อย ให้ 3 คะแนน ผลงานมีข้อบกพร่องมาก ให้ 1 คะแนน

159
พระพุทธศาสนา ม.4
หน่ วยการเรียนรู้ที่ 3 หลักธรรมทางพระพุทธศาสนา
เรื่องที่ 3 สมุทัย (ธรรมที่ควรละ)

แบบสังเกตพฤติ กรรม การทำงานรายบุคคล

คำชี้แจง : ให้ ผูส้ อน สังเกตพฤติกรรมของนักเรียนในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรียน แล้วขีด  ลงในช่อง
ทีต่ รงกับระดับคะแนน

ความมีน้ำใจ การรับฟัง การแสดง

การตรงต่อ รวม
ลำดับ ชื่อ-สกุล ความมีวินัย เอื้อเฟื้ อ เสีย ความคิ ด ความคิ ด
เวลา 20
ที่ ของผูร้ บั การประเมิ น สละ เห็น เห็น
คะแนน
4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1

ลงชือ่ .................................................... ผูป้ ระเมิน

................ /................ /................

เกณฑ์การให้คะแนน เกณฑ์การตัดสิ นคุณภาพ

ปฏิบตั หิ รือแสดงพฤติกรรมอย่าช่งสม่ำเสมอ
วงคะแนน ให้ ระดับ4คุณภาพ
คะแนน 18 - 20 ดีมาก
ปฏิบตั หิ รือแสดงพฤติกรรมบ่อยครั 14ง้ - 17ให้ 3 คะแนน
ดี
ปฏิบตั หิ รือแสดงพฤติกรรมบางครั10ง้ - 13ให้ 2 คะแนน
พอใช้
ปฏิบตั หิ รือแสดงพฤติกรรมน้ อยครั ง้ า 10ให้
ต่ำกว่ 1 ปรัคะแนน
บปรุง

แบบสังเกตพฤติ กรรม การทำงานกลุ่ม

160
พระพุทธศาสนา ม.4
หน่ วยการเรียนรู้ที่ 3 หลักธรรมทางพระพุทธศาสนา
เรื่องที่ 3 สมุทัย (ธรรมที่ควรละ)

ชือ่ กลุ่ม ชัน้

คำชี้แจง : ให้ ผูส้ อน สังเกตพฤติกรรมของนักเรียนในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรียน แล้วขีด  ลงในช่อง
ทีต่ รงกับระดับคะแนน

ระดับคะแนน
ลำดับที่ รายการประเมิ น
4 3 2 1
1 การแบ่งหน้าทีก่ นั อย่างเหมาะสม
2 ความร่วมมือกันทำงาน
3 การแสดงความคิดเห็น
4 การรับฟงั ความคิดเห็น
5 ความมีน้ำใจช่วยเหลือกัน
รวม

ลงชือ่ .................................................... ผูป้ ระเมิน

................ /................ /................

เกณฑ์การให้คะแนน เกณฑ์การตัดสิ นคุณภาพ

ปฏิบตั หิ รือแสดงพฤติกรรมอย่าช่งสม่ำเสมอ
วงคะแนน ให้ ระดับ4คุณภาพ
คะแนน 18 - 20 ดีมาก
ปฏิบตั หิ รือแสดงพฤติกรรมบ่อยครั 14ง้ - 17ให้ 3 คะแนน
ดี
ปฏิบตั หิ รือแสดงพฤติกรรมบางครั10ง้ - 13ให้ 2 คะแนน
พอใช้
ปฏิบตั หิ รือแสดงพฤติกรรมน้ อยครั ง้ า 10ให้
ต่ำกว่ 1 ปรัคะแนน
บปรุง

161
พระพุทธศาสนา ม.4
หน่ วยการเรียนรู้ที่ 3 หลักธรรมทางพระพุทธศาสนา
เรื่องที่ 3 สมุทัย (ธรรมที่ควรละ)

แบบประเมิ น คุณลักษณะอันพึงประสงค์
คำชี้แจง : ให้ ผูส้ อน สังเกตพฤติกรรมของนักเรียนในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรียน แล้วขีด  ลงในช่อง
ทีต่ รงกับระดับคะแนน
คุณลักษณะ ระดับคะแนน
รายการประเมิ น
อันพึงประสงค์ด้าน 4 3 2 1
1. รักชาติ ศาสน์ 1.1 ยืนตรงเมือ่ ได้ยนิ เพลงชาติ ร้องเพลงชาติได้ และอธิบายความหมายของ
กษัตริ ย์ เพลงชาติ
1.2 ปฏิบตั ติ นตามสิทธิและหน้าทีข่ องนักเรียน
1.3 ให้ความร่วมมือ ร่วมใจ ในการทำงานกับสมาชิกในโรงเรียน
1.4 เข้าร่วมกิจกรรมและมีสว่ นร่วมในการจัดกิจกรรมทีส่ ร้างความสามัคคี
ปรองดอง และเป็ นประโยชน์ต่อโรงเรียนและชุมชน
1.5 เข้าร่วมกิจกรรมทางศาสนาทีต่ นนับถือ ปฏิบตั ติ นตามหลักของศาสนา
ตามโอกาส
1.6 เข้าร่วมกิจกรรมทีเ่ กีย่ วกับสถาบันพระมหากษัตริยต์ ามทีโ่ รงเรียนและ
ชุมชนจัดขึน้
2. ซื่อสัตย์ สุจริ ต 2.1 ให้ขอ้ มูลทีถ่ ูกต้อง และเป็ นจริง
2.2 ปฏิบตั ใิ นสิง่ ทีถ่ ูกต้อง ทำตามสัญญาทีต่ นให้ไว้กบั เพือ่ น พ่อแม่ หรือผู้
ปกครอง และครู
2.3 ปฏิบตั ติ นต่อผูอ้ ่นื ด้วยความซื่อตรง ไม่หาประโยชน์ในทางทีไ่ ม่ถูกต้อง
3. มีวินัย รับผิด 3.1 จัดกิจกรรมให้ผเู้ รียนฝึกปฏิบตั ติ ามข้อตกลง กฎเกณฑ์ ระเบียบ ข้อ
ชอบ บังคับของครอบครัว โรงเรียน ตรงต่อเวลาในการปฏิบตั กิ จิ กรรมต่างๆ
ในชีวติ ประจำวัน และรับผิดชอบในการทำงาน
4. ใฝ่ เรียนรู้ 4.1 แสวงหาข้อมูลจากแหล่งการเรียนรูต้ ่างๆ
4.2 มีการจดบันทึกความรูอ้ ย่างเป็ นระบบ
4.3 สรุปความรูไ้ ด้อย่างมีเหตุผล
5. อยู่อย่างพอเพียง 5.1 ใช้ทรัพย์สนิ ของตนเอง เช่น สิง่ ของ เครือ่ งใช้ ฯลฯ อย่างประหยัด คุม้ ค่า
และเก็บรักษาดูแลอย่างดี และใช้เวลาอย่างเหมาะสม
5.2 ใช้ทรัพยากรของส่วนรวมอย่างประหยัด คุม้ ค่า และเก็บรักษาดูแลอย่างดี
5.3 ปฏิบตั ติ นและตัดสินใจด้วยความรอบคอบ มีเหตุผล
5.4 ไม่เอาเปรียบผูอ้ ่นื และไม่ทำให้ผอู้ ่นื เดือดร้อน พร้อมให้อภัยเมือ่ ผูอ้ ่นื
กระทำผิดพลาด

162
พระพุทธศาสนา ม.4
หน่ วยการเรียนรู้ที่ 3 หลักธรรมทางพระพุทธศาสนา
เรื่องที่ 3 สมุทัย (ธรรมที่ควรละ)

คุณลักษณะ ระดับคะแนน
รายการประเมิ น
อันพึงประสงค์ด้าน 4 3 2 1
5.5 วางแผนการเรียน การทำงานและการใช้ชวี ติ ประจำวันบนพืน้ ฐานของ
ความรู้ ข้อมูล ข่าวสาร
5.6 รูเ้ ท่าทันการเปลีย่ นแปลงทางสังคม และสภาพแวดล้อม ยอมรับและ
แบบบันทึกหลังแผนการสอน
ปรับตัว อยูร่ ว่ มกับผูอ้ ่นื ได้อย่างมีความสุข
6. มุ่งมันในการ
่ 6.1 เอาใจใส่ต่อการปฏิบตั หิ น้าทีท่ ไ่ี ด้รบั มอบหมาย
ทำงาน 6.2 ตัง้ ใจและรับผิดชอบในการทำงานให้สำเร็จ
6.3 ปรับปรุงและพัฒนาการทำงานอย่างรอบคอบ
6.4 ทุม่ เท ทำงาน อดทน ไม่ทอ้ ต่อปญั หาและอุปสรรค
6.5 พยายามแก้ปญั หาและอุปสรรคในการทำงานให้สำเร็จ
6.6 ชืน่ ชมผลงานความสำเร็จด้วยความภาคภูมใิ จ
7. รักความเป็ นไทย 7.1 มีจติ สำนึกในการอนุรกั ษ์วฒ ั นธรรมและภูมปิ ญั ญาไทย
7.2 เห็นคุณค่าและปฏิบตั ติ นตามวัฒนธรรมไทย
8. มีจิตสาธารณะ 8.1 รูจ้ กั ช่วยพ่อแม่ ผูป้ กครอง และครูทำงาน
8.2 อาสาทำงาน ช่วยคิด ช่วยทำ และแบ่งปนั สิง่ ของให้ผอู้ ่นื
8.3 รูจ้ กั การดูแล รักษาทรัพย์สมบัตแิ ละสิง่ แวดล้อมของห้องเรียน โรงเรียน
ชุมชน
8.4 เข้าร่วมกิจกรรมเพือ่ สังคมและสาธารณประโยชน์ของโรงเรียน

ลงชือ่ .................................................... ผูป้ ระเมิน

................ /................ /................

เกณฑ์การให้คะแนน เกณฑ์การตัดสิ นคุณภาพ

ปฏิบตั หิ รือแสดงพฤติกรรมอย่างสม่ำเสมอ ให้ 4 คะแนน ช่วงคะแนน ระดับคุณภาพ
ปฏิบตั หิ รือแสดงพฤติกรรมบ่อยครัง้ ให้ 3 คะแนน 104 - 124 ดีมาก
ปฏิบตั หิ รือแสดงพฤติกรรมบางครัง้ ให้ 2 คะแนน 183 - 103 ดี
ปฏิบตั หิ รือแสดงพฤติกรรมน้ อยครัง้ ให้ 1 คะแนน 62 - 82 พอใช้
ต่ำกว่า 62 ปรับปรุง

163
พระพุทธศาสนา ม.4
หน่ วยการเรียนรู้ที่ 3 หลักธรรมทางพระพุทธศาสนา
เรื่องที่ 3 สมุทัย (ธรรมที่ควรละ)
Ÿ ด้านความรู้

Ÿ ด้านสมรรถนะสำคัญของผูเ้ รียน

Ÿ ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์

Ÿ ด้านอื่นๆ (พฤติกรรมเด่น หรือพฤติกรรมทีม่ ปี ญั หาของนักเรียนเป็ นรายบุคคล (ถ้ามี))

Ÿ ปญั หา/อุปสรรค

Ÿ แนวทางการแก้ไข

ความเห็นของผูบ้ ริ หารสถานศึกษาหรือผูท้ ี่ได้รบั มอบหมาย

ข้อเสนอแนะ

ลงชือ่
( )
ตำแหน่ง

164
พระพุทธศาสนา ม.4