Republic of the Philippines

Department of Education
National Capital Region
DIVISION OF CITY SCHOOLS – MANILA
Manila Education Center Arroceros Forest Park
Antonio J. Villegas St. Ermita, Manila

AGHAM 3
Quarter 1 Week 5 Module 5 Aralin 1-5

Mga Pagbabagong Anyo ng Mga Bagay Sanhi ng

Temperatura
Paano Gamitin ang Karagdagang Kagamitan sa
Pagkatuto (Supplementary Learning Material)
Magandang buhay mga bata! Binabati kita at ikaw ay nasa
ikatlong baiting na ng iyong pag-aaral. Ang layunin ng
Karagdagang Kagamitan sa Pagkatuto sa Baitang 3 ay para
mapanatili at makamit ang antas ng edukasyon sa K to 12
Kurikulum.
Bago ka magsimulang sumagot sa mga Gawaing inihanda,
kailangang isantabi muna ang lahat ng mga ginawa o
pinagkakaabalahan na makakaapekto sa ating pag-aaral upang
maging pokus ka sa ating pag-aaralan. Maisasagawa ng maayos
ito sa tulong at gabay ng mga magulang habang wala sa paaralan
ang mga bata.
1. Basahing maigi at unawain ang mga panuto na isinasaad sa
bawat Gawain.
2. Isulat sa kuwaderno ang mga konseptong natutunan sa
bawat aralin. Nagpapayaman ng kaalaman ang gawaing ito
dahil madali mong matatandaan ang mga araling nalinang.
3. Gumawa at makiisa ang bawat isa sa pagbuo ng mga
Gawain.
4. Subukan humingi ng tulong sa mga magulang na gawaing
hindi maintindihan.

Paalala: Mga “Magulang” turuan ang mga bata upang gabayan

ang pagkatuto at malayang sumagot sa mga Gawain. Hayaang
magtuklas ng panibagong kaalaman sa bawat Gawain at
maisagawa ang pagkatuto sa bawat mag-aaral.

5. Maging mapanuri sa mga konsepto at gamitin ang

natutunan para masagutan na may tiwala sa sarili ang
pangwakas na pagsusulit. Ito ang magiging batayan kung
may kakailanganin ka pang dagdag na pagsasanay para

1
 lalong malinang ang aralin. Lahat ng iyong natutuhan ay
gamitin sa araw araw na Gawain.

6. Masiyahan nawa sa iyong pag-aaral at magsaya sa mga

aralin!

Bahagi ng Karagdagang Kagamitan sa Pagkatuto (Supplementary

Learning Material)
1. Inaasahan – ito ang mga kasanayang dapat mong
matutuhan pagkatapos makompleto ang mga aralin sa
modyul na ito
2. Unang Pagsubok – ito ang bahaging magiging sukatan ng
mga bagong kaalaman at konsepto na kailangang malinang
sa kabuuan ng aralin.
3. Balik-tanaw – ang bahaging ito ang magiging sukatan ng
mga dating kaalaman at kasanayang nalinang na.
4. Maikling Pagpapakilala ng Aralin – dito ibibgay ang
pangkalahatang ideya ng aralin.
5. Gawain – dito makikita ang mga pagsasanay na gagawin
mo ng may kapareha.
6. Tandaan – dito binubuo ang paglalahat ng aralin.
7. Pag-alam sa mga Natutuhan – dito mapapatunayan na
natutuhan mo ang bagong aralin.
8. Pangwakas ng Pagsusulit – dito masusukat ang iyong antas
ng pagkatuto sa bagong aralin.

1
Aralin 1: Pagbabagong Nagaganap sa mga Bagay
Sanhi ng Mababang Temperatura

INAASAHAN

Sa araling ito, tatalakayin ang pagbabagong magaganap sa

anyo ng isang bagay kapag ito nalamigan. Ang mababang
temperatura ay isa sa mga dahilan kung bakit ang isang anyo ng
bagay ay nagbabago.

Gagabayan ka ng modyul na ito upang higit mong maunwaan ang

aralin:

• nailalarawan ang pagbabagong magaganap kapag

ang liquid ay nalamigan. (solidification)

UNANG PAGSUBOK

Panuto: Isulat ang W kung ang pahayag ay wasto at HW naman

kung hindi wasto.
___1. Natunaw ang kandila nang ito’y mainitan.
___2. Lalong tumigas ang kandila nang isalang ito sa apoy
___3. Ang kandila ay isang uri ng liquid ngunit naging solid nang ito’y
mainitan.
___4. Ang pagbabago sa temperatura ay hindi nakakaapekto sa
mga bagay sa paligid.
___5. Ang pagkatunaw ng kandila ay sanhi ng pagtaas ng
temperatura.
2
 BALIK-TANAW

Panuto: Isulat sa patlang ang ML kung ang bagay ay malamig at MN

kung ito ay mainit.
__________1. Milk Tea
__________2. Mango Shake
__________3. Pinakuluang Sabaw
__________4. Ice Candy
__________5. Kumukulong Tubig

MAIKLING PAGPAPAKILALA NG ARALIN

(PAGBUO NG KATAUHAN, PAKIKIPAGTALASTASAN)

Ang temperatura ay maaaring magpabago sa anyo ng isang

bagay. May mga liquid na kapag lumamig o inilagay sa mababang
temparatura ay nagiging solid.
Masdan at obserbahan ang nasa larawan.

Tray na may Ice cubes

tubig (solid)
(liquid) refrigerator

3
  Anong pagbabagong naganap ang isinasaad ng larawan?
 Maaari bang maging yelo o ice cubes ang tubig na nasa tray?
 Bakit naging yelo ang tubig nang ilagay ito sa refrigerator?
Ang lamig ang dahilan sa pagbabagong naganap sa isang
bagay. Ang tubig na nasa tray ay naging yelo o ice cubes nang
ilagay ito sa refrigerator dahil mababa ang temperatura nito.

SOLIDIFICATION o FREEZING: ito ang tawag sa proseso ng

pagbabago ng anyo na kapag ang isang liquid ay nailagay sa
mababang temperatura , ito ay magiging solid.

freezing

liquid solid

Tignan pa ang mga larawan sa ibaba na isa ding halimbawa

ng solidification.

freezing

liquid
solid

4
 Bago pa ito maging isang iced candy (solid), kailangan muna
na ilagay ang liquid ice candy sa refrigerator upang ito ay tumigas
dahil ang temperatura sa loob ng freezer ay mababa.

GAWAIN
(PAGKAMALIKHAIN AT PAGTUTULUNGAN)

Nagtimpla ka ng orange juice sa pitsel at inilagay mo ito sa

inyong freezer. Nakalimutan mo itong kunin dahil inutusan ka ng
nanay mo na alagaan ang iyong nakababatang kapatid. Gabi
na ng maalala mo ito. Ano kaya ang nangyayari sa orange juice
na inilagay mo sa freezer ng ilang oras? Bakit?
_____________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
____________________________________________________________.

TANDAAN

• SOLIDIFICATION o FREEZING: ito ang tawag sa proseso ng

pagbabago ng anyo na kapag ang isang liquid ay
nailagay sa mababang temperatura , ito ay magiging
solid.

5
 PAG-ALAM SA MGA NATUTUNAN
Odd One Out!

Panuto: Ekisan (X) ang larawan na naibaba sa grupo. Ipaliwanag,

kung bakit ito naiiba.

Matigas na butter sopas ice cubes

Naiiba ang ________________________________

dahil_______________________________________________________
____________________________________________________________
___________________________________________________________.

natutunaw na iced pops natutunaw na

kandila butter

Naiiba ang ________________________________

dahil_______________________________________________________
____________________________________________________________
___________________________________________________________.
6
 PANGWAKAS NA PAGSUSULIT
A. Panuto: Lagyan ng bituin ang larawan na maaaring
sumailalim sa proseso ng Freezing o Solidification.

B. Panuto: Isulat ang Tama kung ang pahayag ay wasto, Mali

naman kung hindi.

________1. Ang pagbaba at pagtaas ng temperatura ay

nakakaapekto sa mga bagay sa paligid.
________2. Tumigas ang tubig nang ito’y lumamig.

________3. Ang pagtigas ng ice candy ay sanhi ng pagtaas ng

temperatura.
________4. Nagbago ang anyo ng tubig nang ito’y nalamigan.

________5. Ang mababang temperatura ang dahilan kung bakit

nagiging solid ang isang liquid.

7
Aralin 2: Mga Pagbabagong Nagaganap sa Mga
Bagay Sanhi ng Mataas at Mababang Temperatura

INAASAHAN
Tatalakayin naman natin sa araling ito ang mga
pagbabagong magaganap sa anyo ng isang bagay kapag ito ay
nalamigan o nainitan. Ang mababa at mataas na temperatura ang
dahilan kung bakit ang isang anyo ng bagay ay nagbabago.
Ang modyul na ito ang gagabay sa iyo upang higit mong
maunawaan ang aralin.
• nailalarawan ang mga pagbabagong magaganap
kapag ang isang bagay ay nainitan o nalamigan.

UNANG PAGSUBOK

Panuto: Basahin at unawain ng mabuti ang bawat tanong. Bilugan

ang titik ng tamang sagot.
1. Ang ice cubes ay isang halimbawa ng matter na sumailalim sa
proseso ng _________
A. Solidification
B. Sublimation
C. Melting
D. Condensation
2. Saan inillalagay ang liquid para ito ay maging solid?
A. sa sikat ng araw
B. sa ulan
C. sa freezer
D. sa aparador
8
 3. Alin sa mga sumsusunod ang tumutukoy sa pagbabagong
naganap sa matter mula liquid na nagiging solid?
A. Pinainit na butter
B. Tubig
C. Orange Juice
D. Pinatigas na butter
4. Ang freezing o solidification ay tumutukoy sa pagbabagong
naganap mula _______ patungong __________?
A. Solid patungong liquid
B. Liquid patungong gas
C. Liquid patungong solid
D. Solid patungong gas
5. Alin sa mga sumusunod na pagbabago ang hindi kabilang sa
pangkat?
A. Ice tube
B. Ice cream
C. Ice candy
D. juice

BALIK-TANAW

C. Panuto: Panuto: Isulat ang Tama kung ang pahayag ay wasto,

Mali naman kung hindi.

________1. Ang pagbaba at pagtaas ng temperatura ay

hindi nakakaapekto sa mga bagay sa paligid.
________2. Tumigas ang ice candy nang ito’y nainitan.
________3. Ang pagtigas ng butter ay sanhi ng pagbaba ng
temperatura.
________4. Nagbago ang anyo ng tubig nang ito’y nalamigan.
________5. Ang mataas na temperatura ang dahilan kung bakit
nagiging solid ang isang liquid.

9
 MAIKLING PAGPAPAKILALA NG ARALIN

Ang temperatura ay maaaring magpabago sa anyo ng isang

bagay. May mga bagay na solid na maaaring maging liquid kapag
ang mga ito ay nainitan. May mga liquid naman na kapag lumamig
ay nagiging solid at may mga liquid na kapag nainitan ay nagiging
gas. May solid naman na kapag nainitan ay nagiging gas.

Masdan at obserbahan ang mga nasa larawan.

Tray na may Ice cubes

tubig (solid)
(liquid) refrigerator

 Anong pagbabagong naganap ang isinasaad ng larawan?

Ang Liquid ay nagiging Solid kapag inilagay ito sa malamig na
lugar o sa freezer. Ang pagbabagong naganap ay tinatawag na
freezing o solidification.
Ang freezing o solidification ay isang proseso ng pagpapalit ng
anyo ng matter mula liquid phase patungong solid phase. Nagiging
solid ito dahil binabawasan ang init o temperatura ng paligid nito.

10
 Butter (Kapag nainitan) Butter
(solid) (liquid)

 Anong pagbabagong naganap ang isinasaad ng larawan?

Ang butter na solid ay nagiging liquid kapag inilagay ito sa
mainit na lugar o isinalang sa may apoy. Ang pagbabagong
naganap ay tinatawag na melting.
Ang melting ay isang proseso ng pagpapalit ng anyo ng
matter mula solid phase patungong liquid phase. Nagiging liquid ito
dahil binabawasan ang lamig o temperatura ng paligid nito.
Tignan naman ang susunod na mga larawan.

water vapor

Tubig sa loob (Kapag nainitan) Gas

ng takure
(Liquid)

 Anong pagbabagong naganap ang isinasaad ng larawan?

11
 Ang tubig sa loob ng takure na liquid ay nagiging water vapor
o gas kapag isinalang ito sa may apoy. Ang pagbabagong
naganap ay tinatawag na evaporation.
Ang evaporation ay isang proseso ng pagpapalit ng anyo ng
matter mula liquid phase patungong gas phase.
Pag-aralan naman ang susunod na mga larawan.

(Kapag nainitan)

Air Freshener (Solid) Gas

 Anong pagbabagong naganap ang isinasaad ng larawan?

Ang air freshener na solid ay nagiging gas kapag ito ay nasa
lugar na may mataas na temperatura o nagtagal sa mainit na lugar.
Mapapansin niyo na nagging mabango ang amoy ng paligid dahil
nagging gas ang air freshener na solid. Ang pagbabagong
naganap ay tinatawag na sublimation.
Ang sublimation ay isang proseso ng pagpapalit ng anyo ng
matter mula solid phase patungong gas phase.
Pagmasdan at pag-aralan ang larawan.

12
 water
water vapor o droplets o
gas liquid
(Kapag nalamigan)

 Anong pagbabagong naganap ang isinasaad ng larawan?

Ang water vapor o gas ay nagiging water droplets o liquid
kapag ito ay nalamigan tulad ng ipinapahayag ng larawan. Ang
pagbabagong naganap ay tinatawag na condensation.
Ang condensation ay isang proseso ng pagpapalit ng anyo ng
matter mula gas phase patungong liquid phase.

GAWAIN

Panuto: Lagyan ng puso ang larawan na maaaring sumailalim

sa proseso ng Melting at bituin naman kung sumailalim sa
proseso ng Freezing.

13
 TANDAAN

 SOLIDIFICATION o FREEZING – ito ang tawag sa proseso ng

pagbabago ng anyo na kapag ang isang liquid ay nailagay sa
mababang temperatura o malamig na lugar tulad ng freezer,
ito ay magiging solid.
 MELTING – ito ang tawag sa proseso ng pagbabago ng anyo
na kapag ang solid ay nailagay sa mataas na temperatura o
mainit na lugar, ito ay magiging liquid.
 EVAPORATION – ito ang tawag sa proseso ng pagbabago ng
anyo na kapag ang liquid ay nailagay sa mataas na
temperatura I mainit na lugar, ito ay magiging water vapor o
gas.
 SUBLIMATION – ito ang tawag sa proseso ng pagbabago ng
anyo na kapag ang solid ay nailagay sa mataas na
temperatura o mainit na lugar, ito ay matutunaw at magiging
gas.
 CONDENSATION – ito ang tawag sa proseso ng pagbabago ng
anyo na kapag ang water vapor o gas ay nalamigan, ito ay
magiging water droplets o liquid.

PAG-ALAM SA MGA NATUTUNAN

Gawain 1: Isulat sa patlang ang tsek kung ang pahayag ay wasto

at ekis naman kung hindi.
_________1. Ang pagbaba at pagtaas ng temperatura ay
nakakaapekto sa mga bagay sa paligid.
_________2. Tumataas ang temperatura ng tubig kapag ito’y
naiinitan.
_________3. Nagiging gas o vapor ang tubig kapag ito’y
kumulo.

14
_________4. May pagbabagong nagaganap sa ambi pure o air
freshener habang tumataas ang temperatura nito.
_________5. Naging liquid ang ambi pure o air freshener nang ito’y
nainitan.
_________6. Ang water vapor ay isang uri ng liquid.
_________7. Ang water vapor kapag nalamigan ay magiging liquid.
_________8. Ang liquid o water droplets ay galing sa water vapor na
nalamigan.
_________9. Natunaw ang butter o mantikilya nang ito’y mainitan.
_________10. Tumigas ang tubig nang ito’y nilagay sa freezer.

PANGWAKAS NA PAGSUSULIT

A. Panuto: Pag-aralang mabuti ang talahanayan at punan ito ng

wastong sagot upang matukoy kung ano ang pagbabagong
nagaganap sa mga bagay sanhi ng mataas o mababang
temperatura.

Mga Pagbabagong Nagaganap sa Mga Bagay Sanhi ng Mataas o

Mababang Temperatura
Matter Sanhi ng Prosesong
Epekto
Temperatura Naganap
Water vapor o kapag 1. Condensation
gas nalamigan
Matigas na kapag nainitan Natunaw na 2.
Butter Butter
Solid na Air kapag nainitan Natunaw at 3.
Freshener naging Gas
Tubig 4. Naging yelo Freezing o
Solidification
Tubig kapag nainitan Naging Water 5.
Vapor o Gas

15
 B. Panuto: Itambal ang HANAY A sa HANAY B. Isulat ang
sagot sa patlang.

_____1. Solid to Gas A. Condensation

_____2. Solid to Liquid B. Solidification
_____3. Liquid to Solid C. Evaporation
_____4. Liquid to Gas D. Melting
_____5. Gas to Liquid E. Sublimation

Aralin 3: Mga Pagbabagong Nagaganap sa Mga

Bagay Sanhi ng Mataas na Temperatura

INAASAHAN
Nakakita na ba kayo ng isang naphthalene ball? Nagiging
liquid kaya ito kapag nailagay sa lugar na kung saan mataas ang
temperature? Tatalakayin natin sa araling ito ang pagbabagong
magaganap sa naphthalene ball kapag ito ay nainitan. Ang
mataas na temperatura ang dahilan kung bakit ang anyo nito ay
nagbabago.

Ang modyul na ito ang gagabay sa iyo upang higit mong

maunawaan ang aralin.

Sa katapusan ng aralin ang mga bata ay inaasahang:

• Nailalarawan ang nangyari sa naphthalene ball kapag

nainitan o inilagay sa lugar na may mataas na temperatura.

16
 UNANG PAGSUBOK

Panuto: Isulat sa patlang ang tsek kung ang pahayag ay wasto at

ekis naman kung hindi.
_________1. Ang pagbaba at pagtaas ng temperatura ay hindi
nakakaapekto sa mga bagay sa paligid.
_________2. Bumababa ang temperatura ng tubig kapag ito’y
naiinitan.
_________3. Nagiging water droplets ang tubig kapag ito’y kumulo.
_________4. May pagbabagong nagaganap sa ambi pure o solid air
freshener habang mababa ang temperatura sa lugar
na kinalalagyan nito.
_________5. Naging gas ang ambi pure o solid air freshener nang
ito’y nainitan.
_________6. Ang water vapor ay isang uri ng gas.
_________7. Ang water vapor kapag nalamigan ay magiging solid.
_________8. Ang liquid o water droplets ay galing sa water vapor na
nainitan.
_________9. Natunaw ang butter o mantikilya nang ito’y nalamigan.
_________10. Tumigas ang tubig nang ito’y isinalang sa apoy.

BALIK-TANAW

Panuto: Itambal ang HANAY A sa HANAY B. Isulat ang sagot

sa patlang.
_____1. Solid to Gas A. Sublimation
_____2. Solid to Liquid B. Melting
_____3. Liquid to Solid C. Solidification
_____4. Liquid to Gas D. Evaporation
_____5. Gas to Liquid E. Condensation

17
 MAIKLING PAGPAPAKILALA NG ARALIN

Ang naphthalene ball ay isang solid na kemikal na ginagamit

sa pamamagitan ng paglagay nito sa loob ng aparador o damitan
upang maiwasang mapeste at maging mabango ang mga damit.

Ang naphthalene ball ay isang halimbawa ng solid na kapag

nainitan ay nagiging gas kung saan hindi na ito dumadaan sa
pagiging liquid.

GAWAIN

Gawain 1.

Kagamitan: naphthalene balls, platito

Mga Pamamaraan:
1. Kumuha ng isang piraso ng naphthalene ball. Ilagay ito sa
isang kapirasong damit tulad ng nasa larawan.

18
2. Ibalot ito sa kapirasong damit.

3. Durugin ang naphthalene ball sa maliliit na bahagi sa

pamamagitan ng bato.
4. Hatiin ang durog na naphthalene ball sa dalawang bahagi.
5. Ilagay ang durog na naphthalene ball sa isang platito at ang
kalahati ay sa isang platito.

- Nasa anong anyo ang napthtalene ball (solid, liquid, gas)?

6. Ilagak ang isang (1) platito sa loob ng silid.

7. Ang isa naman na platito ay sa labas ng silid na nasisikatan ng
araw tulad ng nasa larawan.

19
 8. Pagkalipas ng 10 minuto, tingnan at suriin ang naphthalene
ball sa una at ikalawang platito. Ilarawan ang iyong
obserbasyon.

Gawain 2.
 Ano ang iyong napansin?
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________
 May nakita ka bang pagbabago sa kaanyuan ng
naphthalene ball sa dalawang platito?
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________
 Ano ang sinasabi ng nakita mo?
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________
 Ano ang epekto o dulot ng init sa naphthalene ball?
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________

TANDAAN

• Ang naphthalene ball ay isang halimbawa ng solid na

kapag nainitan ay nagiging gas kung saan hindi na ito
dumadaan sa pagiging liquid.
• Ang tawag sa prosesong naganap sa naphtalene ball ay
sublimation.
• Ang sublimation ay isang proseso ng pagpapalit ng anyo
ng matter mula solid phase patungong gas phase.

20
 PAG-ALAM SA MGA NATUTUNAN

Gawain 1

Magdikit ng 1 halimbawa ng solid na nagiging gas sa loob ng

kahon.

Gawain 2

Magtala pa ng ibang halimbawa ng solid na bagay na nagiging

gas kapag naiinitan.

A. ___________________
B. ___________________
C. ___________________

21
 PANGWAKAS NA PAGSUSULIT

Panuto: Isulat ang Tama kung ang pahayag ay wasto, Mali kung
hindi.

________1. May pagbabagong nagaganap sa naphthalene balls

habang tumataas ang temperatura nito.
________2. Naging liquid ang naphthalene balls nang ito’y nainitan.

________3. Naging gas ang naphthalene balls nang tumaas ang

temperatura nito.
________4. Ang naphthalene balls ay isang uri ng gas na naging
liquid nang ito’y mainitan.
________5. Walang nagbago sa naphthalene balls nang ito’y
mainitan.

Aralin 4: Mga Pagbabagong Nagaganap sa Mga

Bagay Sanhi ng Mataas na Temperatura

INAASAHAN

Naranasan mo na bang makakita ng natutunaw na bagay

tulad ng yelo? Bakit kaya ito natutunaw? Sa ating aralin ngayon,
tatalakayin natin kung bakit ang isang bagay tulad ng yelo ay
natutunaw kapag nasa lugar na mataas na temperature.

Ang modyul na ito ang magsisilbing gabay mo upang higit mong

maunawan ang aralin

• Nailalarawan ang pagbabagong magaganap kapag

ang pinatigas na liquid (solid) ay nainitan.
22
 UNANG PAGSUBOK

Panuto: Basahin at unawain ng mabuti ang bawat tanong. Bilugan

ang titik ng tamang sagot.
1. Ano ang proseso ng pagbabago ng anyo mula solid phase
patungong liquid phase?
A. Solidification
B. Melting
C. Evaporation
D. Sublimation
2. Anong mangyayari kapag ang piraso ng kandila sa kutsara ay
isinalang sa apoy ng kandila?
A. Ito ay titigas.
B. Ito ay maglalaho.
C. Ito ay matutunaw.
D. Wala sa nabanggit.
3. Kapag ininitan ang kandila ito ay matutunaw, kapag inalis ang
init nito ito ay titigas. Bakit kaya nangyayari ang mga
pagbabagong nagaganap sa kandila?
A. Dahil mataas ang temperatura.
B. Dahil mababa ang temperatura.
C. Dahil malamig ang temperatura.
D. Dahil nagbabago ang temperatura.
4. Anong pagbabagong naganap kung ang butter ay inilagay
sa maiinit na kawali?
A. Mula solid magiging gas
B. Mula liquid magiging solid
C. Mula liquid magiging gas
D. Mula solid magiging liquid

23
 5. Ano ang mangyayari sa temperatura ng isang bagay kapag
naiinitan?
A. Walang pagbabago
B. Tataas ang temperatura
C. Bababa ang temperatura
D. Sakto lang temperatura

BALIK-TANAW

Panuto: Isulat sa loob ng kahon ang ML kung ang larawan ay

malamig at MN naman kung mainit.

MAIKLING PAGPAPAKILALA NG ARALIN

Ang temperatura ay maaaring magpabago sa anyo ng
isang bagay. May mga bagay na solid na maaaring maging liquid
kapag ang mga ito ay nainitan.

Pagmasdan at suriin ang nasa larawan.

(Kapag nainitan)
solid liquid
24
  Anong pagbabagong naganap ang isinasaad ng larawan?
Ang ice cube (solid) ay natutunaw at nagiging liquid kapag ito
ay nainitan o nasa lugar na mataas ang temperatura. Ang
pagbabagong naganap ay tinatawag na melting.
Ang melting ay isang proseso ng pagpapalit ng anyo ng
matter mula solid phase patungong liquid phase. Nagiging liquid ito
dahil binabawasan ang lamig o temperatura ng paligid nito.

GAWAIN

Ano kaya ang mangyayari sa butter kapag nainitan?

Kagamitan: butter, kawali, kalan o stove
Mga Pamamaraan:
1. Ihanda ang butter, kawali at humingi ng gabay sa
nakatatanda sa pagbukas ng kalan o stove.
2. Isalang ang kawali sa stove.
3. Isalang ang butter sa mainit na kawali.
4. Gawin ito sa loob ng 5 minuto.
5. Isara ang gas stove o kalan at pagmasdan ang
pagbabagong naganap sa butter.

Mga tanong:

1. Nasa anyong anyo ang butter bago ito isalang sa mainit na

kawali?

2. May pagbabagong naganap ba sa butter ng naiinitan?

________________________________________________________________
25
 3. Noong isinara na ang gas stove o kalan, anong pagbabagong
naganap sa butter?

____________________________________________________________

TANDAAN

• Ang melting ay isang proseso ng pagpapalit ng anyo ng

matter mula solid phase patungong liquid phase.
• Nagiging liquid ito dahil binabawasan ang lamig o
temperatura ng paligid nito.

PAG-ALAM SA MGA NATUTUNAN

Panuto: Gamit ang pulang krayola, lagyan ng tsek ang
buong larawan na maaring sumailalim sa proseso ng melting.

26
B. Panuto: Gumuhit at kulayan ang dalawang larawan na
nagpapakita ng pagbabagong naganap mula solid patungong
liquid.

PANGWAKAS NA PAGSUSULIT
(MALALIM NA PAG-IISIP)

Panuto: Lagyan ng tsek ang loob ng kahon kung ang pahayag ay

wasto at ekis naman kung hindi wasto ang pahayag.

1. Natunaw ang yelo nang ito’y mainitan.

2. Lalong tumigas ang butter nang isalang ito sa apoy

3. Ang butter ay isang uri ng liquid ngunit naging solid nang ito’y
mainitan.

4. Ang pagbabago sa temperatura ay nakakaapekto sa mga

bagay sa paligid.

5. Ang pagkatunaw ng butter ay sanhi ng pagtaas ng

temperatura.

27
Aralin 5: Mga Pagbabagong Nagaganap sa Mga
Bagay Sanhi ng Mataas at Mababang Temperatura

INAASAHAN

Bakit kaya natutunaw ang kandila kapag sinisindihan ng

posporo? May epekto ba ang temperatura sa pagkatunaw nito?
May pagbabagong magaganap sa anyo ng kandila kapag ito ay
nainitan.

Naranasan mo na bang gumawa ng ice candy?

Tutulungan ka ng modyul na ito upang tuklasin ang aralin.

• Nailalarawan ang pagbabagong magaganap kapag

ang kandila ay nainitan.
• Nakasusunod sa mga paraan ng paggawa ng ice candy.

UNANG PAGSUBOK

Panuto: Isulat ang Tama kung ang pahayag ay wasto, Mali naman
kung hindi.

________1.Ang pagbaba at pagtaas ng temperatura ay

nakakaapekto sa mga bagay sa paligid.
________2. Tumigas ang tubig nang ito’y lumamig.
________3. Ang pagtigas ng ice candy ay sanhi ng pagtaas ng
temperatura.
________4. Nagbago ang anyo ng tubig nang ito’y nalamigan.
________5. Ang mababang temperatura ang dahilan kung bakit
nagiging solid ang isang liquid.

28
 BALIK-TANAW

Panuto: Punan ng tamang salita ang mga sumusunod na patlang.

Ang proseso sa pagbabagong naganap sa solid

patungong liquid ay tinatawag na ____________. Ang proseso
sa pagbabago ng anyo naman mula liquid patungong solid
ay tinatawag na ________________.

MAIKLING PAGPAPAKILALA NG ARALIN

Ang temperatura ay maaaring magpabago sa anyo ng isang

bagay. May mga bagay na solid na maaaring maging liquid kapag
ang mga ito ay nainitan. May mga bagay na liquid naman na
maaring maging solid kapag ito ay nalamigan.

Pagmasdan at suriin ang mga larawan.

melting

liquid
solid

29
 freezing

liquid solid

GAWAIN

Gawain 1.
Ano kaya ang mangyayari sa kandila kapag ito’y nainitan?
Kagamitan: kandila, kutsara, piraso ng tela, posporo, platitong
seramiks o mababasagin
Mga Pamamaraan:
1. Balutin ang hawakan ng kutsara ng makapal na tela. Ilagay
ang piraso ng maliit na kandila sa kutsara. Tingnan ang nasa
larawan.

2. Nasa anong anyo (solid, liquid, gas) ang maliliit na piraso ng

kandila?

3. Itayo ang kandila sa isang platitong seramiks at sindihan tulad

ng nasa larawan.

30
 4. Hawakan ang kutsara at ilagay sa tapat ng may sinding
kandila.

Paalala: Ang kutsara ay iinit.

Mag-ingat sa paghawak.

5. Initin ang kutsara na may lamang maliliit na piraso ng kandila sa

loob ng limang (5) minuto. Tingnan at pag-aralan ang
mangyayari sa kandila.

Mga Tanong:
 Ano ang nangyari sa maliliit na piraso ng kandila?
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________

 Mayroon bang nagbago sa anyo ng kandila? Anong anyo

mayroon ito ngayon?
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________

 Ano ang dahilan ng pagbabago ng anyo ng kandila?

_____________________________________________________________
_____________________________________________________________

 Ano ang epekto ng init (taas ng temperature) sa kandila?

_____________________________________________________________
_____________________________________________________________

31
Gawain 2.
Naranasan mo na bang gumawa ng ice candy?
Kagamitan: powdered juice (kung anong meron sa bahay nyo),
plastic pang ice candy, pitsel, sandok, o panghalo, imbudo at tubig.
Mga Pamamaraan:
1. Magtimpla ng powdered juice na meron sa inyong bahay
gamit ang pitsel at tubig.
2. Haluing mabuti ang powdered juice hanggang sa ito’y
matunaw.
3. Isalin ang juice sa plastic na pang ice candy gamit ang
imbudo at ibuhol ang dulo nito upang hindi ito umapaw.
4. Ilagay sa freezer ang mga naisaling juice sa plastic na pang
ice candy.
5. Patigasin ang mga ice candy sa loob ng 5 hanggang 10 oras.

TANDAAN

• Ang temperatura ay maaaring magpabago sa anyo ng

isang bagay.
• May mga bagay na solid na maaaring maging liquid
kapag ang mga ito ay nainitan.
• May mga bagay na liquid naman na maaring maging
solid kapag ito ay nalamigan.

32
 PAG-ALAM SA MGA NATUTUNAN

Gawain 1: Pag gawa ng espesyal na ice candy (avocado flavor)

Layunin: nakikita ang proseso ng pagpapalit ng anyo ng matter sa
pamamagitan ng pagbabawas at pagdagdag ng init.
Kagamitan: avovado, condensed milk, evaporated milk, asukal,
plastic pang ice candy, pitsel, blender at imbudo.
Pamamaraan: Sundin ang panuto sa activity sheets o di kaya’y
panoorin ang link sa youtube.
https://www.youtube.com/watch?v=VeqHDcSpnSo

Tanong:
1. Bakit tumigas ang ice candy (avocado flavor) pagkalipas ng
ilang oras sa loob ng freezer?
____________________________________________________________
____________________________________________________________
2. Anong maaaring mangyari sa matigas na ice candy (avocado
flavor) kung pababayaan itong nakalabas sa freezer?
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________

33
 PANGWAKAS NA PAGSUSULIT
A. Panuto: Isulat ang tama kung ang pahayag ay wasto, mali
naman kung hindi.

________1. Natunaw ang kandila nang ito’y mainitan.

________2. Lalong tumigas ang kandila nang isalang ito sa apoy
________3. Ang kandila ay isang uri ng liquid ngunit naging solid nang
ito’y mainitan.
________4. Ang pagbabago sa temperatura ay nakakaapekto sa
mga bagay sa paligid.
________5. Ang pagkatunaw ng kandila ay sanhi ng pagbaba ng
temperatura.

B. Panuto: Gumuhit ng 5 bagay na natutunaw kapag ito’y

naiinitan at pangalanan ang mga ito.

34
Sanggunian
• Science Curriculum Guide
• Science Learner’s Material
• www.shutterstock.com
• https://www.youtube.com/watch?v=VeqHDcSpnSo

Photo credits:
https://www.google.com/search?source=hp&ei=TKTcXp2gFNqB-
Qat8o7ABA&q=ice+clipart&oq=ice+clipart&gs_lcp=CgZwc3ktYWIQAzICCAAyAggAMgIIADICCAAyBggAEB
YQHjIGCAAQFhAeMgYIABAWEB4yBggAEBYQHjIGCAAQFhAeMgYIABAWEB46DggAEOoCELQCEJoBEOUCO
gUIABCDAToFCAAQsQNQqiNY7TNg9z5oAXAAeACAAdgHiAHkG5IBCzItMS4xLjAuMi4ymAEAoAEBqgEHZ3
dzLXdperABBg&sclient=psy-ab&ved=0ahUKEwid9vbPo-_pAhXaQN4KHS25A0gQ4dUDCAc&uact=5

https://www.google.com/search?ei=VaTcXuvFM8vahwPKmLXYCw&q=liquid+clipart&oq=liquid+cli&gs_l
cp=CgZwc3ktYWIQARgAMgIIADICCAAyAggAMgIIADICCAAyAggAMgIIADICCAAyAggAMgIIADoFCAAQkQI6
BQgAEIMBOgUIABCxAzoECAAQClCv2AFYhe4BYM_8AWgAcAB4AIABpQWIAaInkgEJMi0xLjIuMy40mAEAo
AEBqgEHZ3dzLXdpeg&sclient=psy-ab

https://www.google.com/search?ei=d6TcXpi0JpOHoATduKXoAw&q=solid+clipart&oq=solid+clipart&gs_l
cp=CgZwc3ktYWIQAzIICAAQBxAKEB4yBggAEAcQHjIGCAAQBxAeMgYIABAHEB4yBggAEAcQHjIGCAAQBxA
eMgYIABAHEB4yBggAEAcQHjIGCAAQBxAeMgYIABAHEB5QgoQBWPSIAWCKjgFoAHAAeACAAY8DiAHBDJI
BBzAuMS4wLjSYAQCgAQGqAQdnd3Mtd2l6&sclient=psy-ab&ved=0ahUKEwjYy8nko-
_pAhWTA4gKHV1cCT0Q4dUDCAw&uact=5

https://www.google.com/search?ei=i6TcXrPnNIvr-
Qa36KzQBA&q=gas+clipart&oq=gas+clipart&gs_lcp=CgZwc3ktYWIQAzIGCAAQBxAeMgYIABAHEB4yBggA
EAcQHjICCAAyBggAEAcQHjIGCAAQBxAeMgYIABAHEB4yBggAEAcQHjIGCAAQBxAeMgYIABAHEB5QgsAB
WLHCAWDexgFoAHAAeACAAeMBiAGkBJIBBTAuMS4ymAEAoAEBqgEHZ3dzLXdpeg&sclient=psy-
ab&ved=0ahUKEwjz2Jzuo-_pAhWLdd4KHTc0C0oQ4dUDCAw&uact=5

https://www.google.com/search?ei=pqTcXs2kIJj8wQOitbeoDw&q=condensation+clipart&oq=condensat
ion+clipart&gs_lcp=CgZwc3ktYWIQAzIGCAAQBxAeMgYIABAHEB46BAgAEA06CAgAEAcQBRAeUIiAAVjpkg
FgtJYBaABwAHgAgAH9BYgB6CmSAQsyLTEuMy4yLjQuMZgBAKABAaoBB2d3cy13aXo&sclient=psy-
ab&ved=0ahUKEwjNj_j6o-_pAhUYfnAKHaLaDfUQ4dUDCAw&uact=5

https://www.google.com/search?ei=u6TcXqaHG4Kl-
QapxZ6QBA&q=evaporation+clipart&oq=evaporation+clipart&gs_lcp=CgZwc3ktYWIQAzICCAAyBggAEAc
QHjIGCAAQBxAeMgIIAFDAigFY5KABYNmiAWgAcAB4AIAB0QWIAbMskgELMi0xLjIuMi41LjGYAQCgAQGqA
Qdnd3Mtd2l6&sclient=psy-ab&ved=0ahUKEwjm0PSEpO_pAhWCUt4KHamiB0IQ4dUDCAw&uact=5

https://www.google.com/search?ei=0aTcXv-WI4_m-
AbGu4mADg&q=sublimation+clipart&oq=sublimation+clipart&gs_lcp=CgZwc3ktYWIQA1C0sgJYjcICYK7F
AmgAcAB4AIABsgWIAaslkgEJMi0yLjAuNS4zmAEAoAEBqgEHZ3dzLXdpeg&sclient=psy-
ab&ved=0ahUKEwi_w7uPpO_pAhUPM94KHcZdAuAQ4dUDCAw&uact=5

35
 Acknowledgements
Writers: Christie B. Agpaoa
Henna D. Ilagan
Roderick A. Rodriguez
Editors: Merie Girlie V. Capiral – PSDS
Dr.Philip R. Baldera – PSDS
Reviewer: Rebecca M. Roxas – EPS

Management Team : Malcolm S. Garma, Regional Director

Genia V. Santos , CLMD ChiefMaria Magdalena S. Lim, CESO V,
Schools Division Superintendent
Aida H. Rondilla, CID ChiefLucky S. Carpio, Division EPS in Charge
of LRMS and Division ADM Cordinator

36
 37
PANGWAKAS NA
PAGSUSULIT:
B.
PANGWAKAS NA
1. Tama
PAGSUSULIT:
2. Tama
A. Ang mga larawang
3. Mali guguhitan ng bituin ay:
4. Tama  Ice cubes
 Iced candy
5. Tama  Matigas na butter
PAG ALAM SA MGA NATUTUNAN:
• Naiiba ang sopas dahil hindi ito sumailalim sa proseso ng freezing.
• Naiiba ang ice pops dahil ito lamang ang tanging sumailalim sa
proseso ng freezing.
GAWAIN: BALIK-TANAW: Unang Pagsubok:
Tumigas ang juice 1. ML 1. W
nang mailagay ng 2. ML 2. HW
ilang oras sa freezer
dahil mababa ang 3. MN 3. HW
temperature ditto. 4. ML 4. HW
5. MN 5. W
 Aralin 1
MGA WASTONG SAGOT SA:
 38
PAG ALAM SA
PANGWAKAS NA
PANGWAKAS NA MGA
PAGSUSULIT: NATUTUNAN:
PAGSUSULIT:
A.
B. 1. ✓
1. Water droplets o liquid
1. E 2. ✓
2. D 2. Melting
3. ✓
3. B 3. Sublimation
4. C 4. Kapag nalamigan
4. ✓
5. A 5. X
5. Evaporation
6. X
7. ✓
GAWAIN:
8. ✓
A. Ang mga larawang 9. ✓
guguhitan ng bituin ay:
10. X
 Ice cubes
 Iced candy
BALIK-TANAW: Unang Pagsubok:
 Matigas na butter
1. Mali 1. A
Ang mga larawang
guguhitan ng puso ay: 2. Mali 2. C
 Natutunaw na 3. Tama 3. D
kandila
 Natutunaw na 4. Tama 4. C
butter 5. Mali 5. D
 Aralin 2
MGA WASTONG SAGOT SA:
 39
PANGWAKAS NA
PAGSUSULIT:
1. Tama
2. Mali
3. Tama
PAG ALAM SA MGA NATUTUNAN:
4. Mali
Gawain 2.
5. Mali
• Dry ice
• Toilet Perfume (albatros)
• Camphor UNANG
PAGSUBOK:
1. x
GAWAIN: 2. x
2. 3. x
 Natunaw ang
naphthalene balls 4. x
 Oo, may nakitang
pagbabago 5. ✓
 Ang naphthalene BALIK-TANAW:
balls ay 6. ✓
1. A
natutunaw ngunit
hindi na ito 2. B
7. x
dumadaan sa
pagiging liquid. 3. C 8. x
 Naging gas ang 4. D
naphthalene balls.
9. x
5. E
10. x
 Aralin 3
MGA WASTONG SAGOT SA:
 40
PANGWAKAS NA
PAGSUSULIT:
1. ✓
2. x PAG ALAM SA MGA NATUTUNAN:
Ang mga larawan ng lalagyan ng tsek
3. x gamit ang pulang krayola ay:
 Natutunaw na ice cream
 Natutunaw na kandila
4. ✓
 Natutunaw na butter
5. ✓  Natutunaw na ice cubes
GAWAIN: BALIK-TANAW: UNANG
PAGSUBOK:
1. solid 1. Kape - MN
1. B
2. Oo, may 2. Ice cream - ML
pagbabagong 2. C
naganap 3. Lemon Juice - ML
3. D
3. natunaw ang 4. Ice cube - ML
4. D
butter 5. Mainit na sabaw - MN
5. B
 Aralin 4
MGA WASTONG SAGOT SA:
 41
PANGWAKAS NA
PAGSUSULIT:
A.
1. Tama
2. Mali
3. Mali
4. Tama
PAG ALAM SA MGA NATUTUNAN: 5. Mali
1. Tumigas ang ice candy dahil ang
temperatura sa loob ng freezer ay
mababa. BALIK-TANAW:
2. Matutunaw ang ice candy kapag  Melting
hinayan ito sa labas ng freezer.  Freezing o
solidification
GAWAIN 1:
UNANG PAGSUBOK:
 natunaw
 Oo, nagging liquid 1. Tama
ang kandila
2. Tama
 ang mataas na
temperatura ang 3. Mali
nagpabago sa anyo
ng kandila 4. Tama
 Natunaw ang 5. Tama
kandila
 Aralin 5
MGA WASTONG SAGOT SA: