Ang Pagtuturo ng Filipino sa Batayang Antas ng Edukasyon at sa Antas ng

Tersyarya

ANG WIKA SA LARANGAN NG EDUKASYON

Patuloy ang pagpapaunlad at pagpapalaganap ng wikang Filipino, bilang wikang

pambansa at wikang opisyal ng Pilipinas at bilang wikang panturo sa mga paaralan.

Sa Konstitusyon ng 1987, maraming magagandang probisyong pangwika ang

nakapaloob dito kaugnay sa pagtuturo at paggamit ng Filipino bilang wikang panturo.
Tunghayan ang isinasaad ng Artikulo XIV, Seksyon 7:

Ukol sa mga layunin ng komunikasyon at pagtuturo, ang mga wikang opisyal ng Pilipinas
ay Filipino at hangga’t walang ibang tinatadhana ang batas, Ingles. Ang wikang panrehiyon ay
pantulong na mga wikang opisyal sa mga rehiyon at magsisilbi na pantulong na mga wikang
panturo roon. Dapat itaguyod nang kusa at opsyunal ang Kastila at Arabic.

Mapapnsin na sa Seksyon 7 ng 1987 Konstitusyon, tiniyak ang mga wikang panturo.

Bilang pagtugon sa batas, naglunsad ang Kagawaran ng Edukasyon (ngayon DepEd) ng palisi
sa edukasyong bilinggwal na nakasaad sa DECS Order No. 52, s. 1987 na may pamagat na
“Ang Patakarang Edukasyong Bilinggwal ng 1987.”

Layunin ng Patakarang Edukasyong Bilinggwal ang pagtatamo ng magkapantay na

kasanayan sa paggamit ng Filipino at Ingles sa lebel pambansa sa pamamagitan ng pagtuturo
ng dalawang wika at paggamit ng mga ito bilang midyum ng pagtuturo sa lahat ng antas ng
edukasyon. Magiging wikang pantulong ang mga wikang rehiyunal sa mga unang baitang ng
paaralang elementarya. Isang mithiin ng sambayanang Filipino na magkaroon ng kasanayan
ang mga mamamayan sa wikang Filipino upang magampanan nila ang kanilang tungkulin bilang
Filipino, at kasanayan sa wikang Ingles upang matugunan nila ang mga pangangailangan ng
bansa sa pakikipagtalastasan sa iba’t ibang bansa sa daigdig.

Sa unang talata ng Kautusang Pangkagawaran Blg. 52, malinaw na tinukoy na ang

edukasyong bilinggwal ay ang magkahiwalay na paggamit ng Filipino at Ingles bilang wikang
panturo sa mga tiyak na aralin (subject) sa kurikulum. Sa pagpapakahulugang operasyunal, ang
Filipino ay gagamiting wikang panturo sa mga aralin na may tuwirang kinalaman sa kultura,
samantalang Ingles ang wikang panturo sa mga araling walang kinalaman sa kultura.
Gagamiting wikang pantulong ang mga bernakular sa mga tiyak na pangangailangan sa
pagtuturo at pag-aaral sa iba’t ibang lugar at rehiyon. May pag-aangkop ang mga
pamamaraang ito sa mga aralin mula elementarya hanggang tersyarya, at maging sa mga
paaralang gradwado.

ANG PAGTUTURO NG FILIPINO

 Ayon kay Gonzales (1998), isa sa pinakaepektibong tagapagpalaganap ng batayang
kaalaman sa Filipino ay ang sistema ng paaralan. Dito, itinuturo ang Filipino bilang isang wika at
ginagamit itong midyum ng pagtuturo sa Filipino, Agham Panlipunan, Edukasyon sa
Pagpapalakas, Edukasyon sa Pagpapahalaga, at iba pa. ang pagiging epektibo at kabisaan ng
Filipino ay dahil sa itinuturo ito sa isang kapaligirang pabor sa wika. Bunga nito, nagiging
mabilis ang pagkalat ng wika.

SA ELEMENTARYA

Dalawang tuon ang dapat na pagtuturo ng Filipino sa elementarya, paglilinaw ni

Gonzales. Una – sa mga nagsasalita na ng Filipino, dapat silang sanayin sa mabisang pag-aaral
ng pagbasa at pagsulat sa wika. Ikalawa – sa mga di Tagalog na kailangan pang maging bihasa
sa Filipino, makatutulong ang pagtuturo sa kanila ng Filipino bilang istandard na wika at sanayin
sila sa pakikinig at pagsasalita. Ang dapat mangyari sa paaralang elementarya ay maging
mabilis ang pagkatuto ng mga estudyante sa paggamit ng Filipino para madali nilang
maunawaan at maipaliwanag ang mga kaalaman sa mga araling pangnilalaman (content
subjects) sa pamamagitan ng wikang ito. Ibig sabihin nito na kailangan ang mas mahihirap na
material na nasusulat sa Filipino: kasama ang mga mayamang teksto para mapahusay ang
pagkatuto sa pamamagitan ng Filipino.

SA SEKUNDARYA

Sa haiskul o antas sekundarya, kailangan ang pagpapaunlad ng mga Gawain sa pagbasa

at pagsulat. Kapag narrating nan g mga estudyante ang tinatawag ni Jean Piaget, isang
sikolohista, ang pormal na hakbang ng kognitibong paglinang, dapat na matutuhan na nilang
harapin ang mga gawain para sa mas mataas na order-kognitibo sa Filipino. Hindi lamang
kaalaman ng mga katotohanan (facts) ang kailangang matutuhan sa paaralang sekundarya.
Dapat ding maglaan ng mga gawain para sa ganap na pag-unawa ng iba’t ibang teksto sa
larangang akademiko gaya ng paglalapat ng mga prinsipyong natutuhan sa kongkretong
sitwasyon, paggawa ng makabuluhang analisis, pagbubuo ng sintesis, at malikhaing pagbuo ng
mga pangyayari at ebalwasyon. Kung sahol ang pagtuturo sa mga ganitong gawain, magiging
mababaw sa wika ang isang mag-aaral gaya ng tinatawag ng mga linggwist na Scandinavian
na semilingual – walang kakayahang makagamit ng anumang wika sa gawaing
nangangailangan ng mas mataas na order ng kognisyon.

Kailangan sa pagtuturo ang mga multi-lebel na babasahin sa Filipino (tungkol sa iba’t

ibang paksa) at dapt magtaglay ng mga gawaing magsasanay sa kritikal na pag-iisip at
kailangan ding hamunin ang mga mag-aaral na magpahayag ng sarili sa Filipino tungkol sa mga
isyung sopistikado at mataas na kaisipan. Higit na makikita ito sa mga paglalahad na
deskripsyon, eksposisyon, at panghihikaya’t kaysa sa pasalaysay. Kailangang sanayin din ang
mag-aaral sa tinatawag na displaced speech, isang pagpapahayag tungkol sa mga referent o
bagay/tao na hindi nakikita kundi nasa ibang lugar. Ayon sa mga sikolohista, ang ganitong
kasanayan ay hindi likas na natatamo, kailangan nito ang “alaga”

SA TERSYARYA

Ayon pa rin kay Gonzales, apat na mahahalagang puntos ang dapt na isaalang-alang sa
pagtuturo ng Filipino sa antas tersyarya.

Una: Dahil sanay na sanay na sa Filipino ang mga estudyante pagtuntong sa kolehiyo
sa lebel ng BIC (Basic Interpersonal Communication) o iyong Filipino para sa gamit sosylisasyon
(social language skills), ang kailangan nila ay ang Cognitive Academic Language Proficiency
(CALP: Cummins, 1980, 1981) sa Filipino upang matuto sila sa paggamit ng Filipino sa higit na
matataas na abstraktong pag-iisip sa mga espesyal na paksa sa kurikulum.

Tinutukoy sa CALP ang kakayahang gamitin ang wika sa mga sitwasyong tinatawag na
context reduced, ang kakayahang gamitin ang wika sa pag-aaral at pagtalakay ng mahihirap na
kaisipan (abstractions). Sa madaling salita, malapit na kaugnay ng literasi ang CALP, ang
kakayahang gamitin ang wika bilang kasangkapan ng karunungan, pagbasa para sa mensahe at
para masiyahan at maglibang, pagsulat upang makipagtalastasan sa iba at marahil, ang mas
mahalaga, magagamit ang wika sa paglilinaw ng kaisipan at pagtuklas pa ng mga bagong
kaalaman at kaisipan. Kung patuloy na bibigyan natin ng madadaling babasahin ang mga mag-
aaral, mananatili silang mababaw sa wika (linguistic infant) at kalalakihan ang ganoong
kababaw at pagiging bansot sa kahinugang intelektwal (intellectual maturity) sa Filipino. Kaya
nararapat na turuan at sanayin natin ang mga mag-aaral sa pag-iisip nang malalim at
paabstrakto sa Filipino.

Ikalawa: Huwag ituro ang balarila kahit na makabago pa. Isang abstraktong disiplinang
teoretikal ang balarila. Hindi ito daan sa mas mataas na kasanayang pangwika kundi sa
kasanayan sa pagsusuri sa araling linggwistika. Sa kabilang dako, nararapat pa rin sigurong
bigyang puwang ang pagtuturo ng ilang aspektong pambalarila dahil kailangan ito sa
pagpapataas ng paggamit ng wika. Siguro nasa pangangailangan ang pagtuturo nito.

Ikatlo: Bigyan at pabasahin sila ng mahihirap na teksto hanggang sa “masaktan” sila.

Kailangan ito upang malinang sa kanila ang mas matataas na antas ng kasanayan sa pagbasa,
e.g. pagbibigay ng abstrak na ideya, mapanuring pag-iisip, pangangatwirang lohikal, at iba pa.

Ikaapat: Pasulatin sila nang pasulatin dahil isang kapangyarihan ang pagsulat sa
paglagong kognitibo at pagtatamo ng CALP. Ito’y mga sulatin na lampas pa sa pagsasalaysay,
eksposisyon, argumento, at deskripsyon.

Ayon pa rink ay Cummins (1981), ang CALP, kapag natamo sa unang wika, ay
magagamit o maililipat sa iba pang wika na matutuhan ng isang tao. Sa madaling salita, kapag
naging edukado ang isang tao, siya ay kikilalanin bilang isang tunay na edukado. Sa ganitong
kalagayan, matututuhan at magagamit niya ang wika na nakasanayan bilang kasangkapang
pangkarunungan (intellectual tool).
 Ang CALP ay kaalamang matatamo sa tulong ng unang wika, halimbawa, Filipino at
nakapagpapadali ito sa pag-unawa ng mga input sa Ingles.

Isaalang-alang ang kasong ito ng dalawang bata na kapwa limitado ang kahusayan sa
Ingles nang sila ay tumuntong sa ikaapat na baitang. Natutuhan ng bata A ang matematika sa
kanyang unang wika at nauunawaan niya itong mabuti hanggang tumuntong siya ng ikatlong
baitang. Samantala, hindi masyadong naunawaan ng bata B ang pagtuturo ng matematika
hanggang sa nakatuntong siya ng ikatlong baitang. Kung ang matematika ay ituturo sa ikaapat
na baitang at Ingles ang wikang panturo, higit itong mauunawaan ng bata A kaysa sa bata B.
Madali rin siyang matututo ng Ingles dahil sa mas nauunawaan niya ang input. Mangyayari ang
ganito dahil mas mataas ang CALP ng bata A at maraming kaalaman sa matematika ang
natutuhan niya sa tulong ng kanyang unang wika. Kaya nga, dalawa ang naging
kapakinabangan ng bata A, samantalang nawalan naman ng dalawang bagay ang bata B: lalo
siyang mahihirapan sa pagkatuto sa matematika at mahihurapan din siya sa pag-aaral ng
Ingles. Ayon kay Cummins, ito ang dahilan kung bakit higit na magagaling ang ilang mga mag-
aaral mula sa ibang bansa na lumipat ng paaralan sa Amerika, halimbawa sa ikaanim na
baitang, na hindi nakapagsasalita ng Ingles ngunit natutong mabuti sa paaralan nila sa sariling
bayan, kung ihahambing doon sa matagal nang naninirahan sa Amerika. Nakatulong sa bagong
lipat na estudyante ang kanyang CALP at ang natamong kaalaman sa mga tiyak na
asignaturang pinag-aralan sa unang wika upang higit na maunawaan ang input sa Ingles.

ANG MGA KOMPONENT NG PROGRAMA NG MGA SINING NG WIKA

Pinagkaugalian nan g maraming edukador ang pananalig na ang pagtuturong mga

sining ng wika ay nakatuon sa paglinang ng kahusayan ng mag-aaral sa apat na lawak ng
kaparaanan ng wika: pakikinig, pagsasalita, pagbasa at pagsulat. Subuking tingnan at pag-
aralan ang pagkakatulad at pagkakaiba ng mga ito.

Ang Apat na Kaparaanan sa Wika

Pagtanggap Paglikha
Pangunahing Kasanayan Pakikinig Pagsasalita
(Pasalita)
Sekundaryang Kasanayan Pagbasa Pagsulat
(Pasulat)

Ang pakikinig at pagsasalita ay mga pasalitang kaparaanan ng wika. Tinatanaw rin ang
mga ito bilang pangunahin (primary) dahil impormal itong natutuhan bago pa man pumasok sa
paaralan ang mga bata. Bagama’t alam natin na ang mga bata na may kaligirang literate ay
may taglay nang kaalaman tungkol sa pagbasa at pagsulat, tinatanaw pa rin ang mga pasulat
na kaparaanang ito ng wika bilang sekundaryang kasanayan (secondary) at nakaatang sa mga
guro ang paglinang ng mga ito at pormal na itinuturo ang mga ito sa paaralan.

Kagaya ng makikita sa talahanayan, mapapangkat din natin ang mga kaparaanan ng

wika ayon sa kung paano ang pagproseso ng mga ito. Ang pakikinig at pagbasa ay pagtanggap
(receptive); kasangkot sa pagpoproseso ng mga ito ang pagbuo ng pagpapakahulugan mula sa
mensahe o wikang galling sa ibang tao. Samantalang ang pagsasalita at pagsulat ay mga
kaparaanan ng paglikha (productive); kasangkot dito ang pagbuo ng isang mensahe at
pagbabahagi nito sa pamamagitan ng wika.

Sa kabuuan, kung titingnan natin kung paano natutuhan at ginagamit ng mga mag-aaral
ang wika, ang dibisyong inilahad ay tunay na artipisyal o paimbabaw lamang. Ayon kay Smith
(1979), ang mga bata ay hindi gumagamit ng iba’t ibang pagproprosesong mental kapag sila ay
nakikinig, nagsasalita, nagbabasa, o nagsusulat. Lahat ng ito’y mayroong tunguhing
pangkomunikasyon at lahat ay nangangailangan ng pagbuo ng pagpapakahulugan tungo sa
pagtatamo at pagkatuto ng wika na integral na bahagi rin sa pagkatuto ng bawat aralin sa
kurikulum.

ANG SINING NG WIKA AT ANG MGA BATAYANG MODELONG PANGKURIKULUM

Upang lubos na maunawaan at patuloy na tangkilikin nang walang pag-aalinlangan ang

mgapagbabagong naganap sa pagtuturo ng sining ng wika nitong nakaraang dalawampung
taon, marapat sigurong alamin kung anu-anong modelong pangkurikulum ang naging batayan
sa pagbuo ng mga sining ng wika sa kurikulum. Ang mga kurikulum pangwika ay pinag-isipan,
dinisenyo, at ipinatupad ayon sa tatlong modelong pangkurikulum na pangwika: ang modelong
pangkasanayan (competencies model), ang pamanang modelo (heritage model), an gang
modelong tuon sa mag-aaral (student-centered o ang process model)(Mandel, 1980; Farrell,
1991).

ANG MODELONG PANGKASANAYAN

Masasalamin sa modelong ito ang paniniwala na ang layunin sa pagtuturo ng sining ng

wika ay ang masteri o lubusang pagkatuto ng mga kasanayan sa wika. Ito ay nananalig na ang
pinakamabuting paraan sa paglinang ng mga kasanayang pangwika ay sa pamamagitan ng
pagtukoy ng isang set ng mga discrete skill na may leybel ng mga kasanayan sa pakikinig,
pagsasalita, pagbasa, at pagsulat. Dahil dito, ang pagtuturo ng wika sa maraming klasrum ay
nakapokus sa isang may herarkiya at sunud-sunod na pagtuturo at pagsasanay ng mga
kompetensi o kasanayan, kahit na ang ganitong kalagayan ay ‘di-pinananaligan at pinuna sa
maraming pananaliksik at ng mg edukador hinggil sa kabisan ng ganitong pagtuturo. Ang mga
kagamitang panturo gaya ng mga basal reader at mga bai-baitang na batayang aklat sa wika at
pagbasa ay nakaangkla sa ganitong oryentasyon (Goodman, et at,. 1988).
ANG PAMANANG MODELO

Layunin ng mga tagapagtaguyod ng modelong ito sa pagtuturo ng wika ang paghahatid

o transmisyon sa susunod na mga salinlahi ang mga pagpapahalaga, tradisyon, at kultura sa
pamamagitan ng pag-aaral ng ilang tiyak na lawak ng literature at mga walang maliw na
karanasan gamit ang mga babasahin sa iba’t ibang genre at iba’t ibang anyo ng pagpapahayag
– pasalita o pasulat. Ang programa sa pagtuturo ng wika at panitikan sa mga paaralang
sekundarya ang nagpapakita ng halimbawa ng modelong ito. Katulad ng modelong
pangkasanayan, ang pagtuturo ay nakaangkla pa rin sa mga aklat at pagsusulit. Alinma’y hindi
isinaalang-alang ang katotohanang patuloy na lumalago at umuunlad ang mga lawak sa pag-
aaral partikular na ang literature. Sa kabuuan, dapat nating tanggapin na ang karunungan ay
maaaring magdagdag o magpabago ng ating mga kaalaman hinggil sa kung paano matatamo
ang literasi.

ANG MODELONG TUON SA MAG-AARAL

Kakaiba ito sa naunang dalawang modelo dahil ang kurikulum ay hindi nakabatay sa
mga aklat o pagsusulit. Layunin ng modelong ito na mapasigla ang pagkatuto sa mga
pagpoprosesong pangwika na inaasahang hahantong sa pagsulong at pagkatuto ng bawat mag-
aaral sa mga lawak na pangkasanayan at mga nilalaman. Dahil ang modelong ito ay iniuugnay
sa pangangailangan ng mga mag-aaral, wala itong pagtitiyak sa uri ng pagsusulit o pagtataya
ng pagkatuto. Ang anumang kagamitang panturo at iba pang karanasang pangwika ay pinipili
at iniaayon sa kawilihan at mga pangangailangan ng mga mag-aaral at mga guro. Ang
pagtataya sa anumang pagkatuto ay patuloy na isinasagawa at palagi nang may kaugnayan sa
mga “tunay” na karanasang pangklasrum at hindi sa mga artipisyal na pagsusulit (kaya lamang
umiiral dahil kailangang isagawa).

Ang tatlong modelong inilahad ay di dapat tanawin nang lubos o ganap. Gayunman, ang
bawat isa rito ay maaaring kumatawan sa iba’t ibang aspektong nais bigyang-diin o pagiging
unanang kahalagahan sa anumang programa sa sining ng wika.

MGA MITHIIN (GOALS) SA PAGTUTURO NG MGA SINING NG WIKA

Kung iguguhit mo sa isang canvas ang mga mag-aaral na produkto ng isang mahusay
na programa sa pagtuturo ng mga sining ng wika, ano ang kabuuan niya?

Hayaan ninyong ilarawan ko sa tulong ng ilang piling salita ang mag-aaral na ito. Siya
iyong mag-aaral na may sapat na kaalaman sa wika, alam kung paano gagamitin ang wika, at
may kabatiran bakit ang wika at literasi ay napakahalaga para sa isang lagom ng mga tiyak na
taerget na kaalaman, kakayahan, at saloobin na dapat na naipapakita ng isang mag-aaral ng
wika sa elementarya at sekundarya.

Pagkatapos ng elementarya/sekundarya, inaasahang naipapakita ng mga mag-aaral ang

sumusunod:

 Kasiyahan sa pagbasa at pagsulat at inaangkin ang mga kasanayang ito

bilang integral na bahagi ng kanilang pang-araw-araw na buhay.

 Kahusayan sa paggamit ng wika upang maunawaan ang kanilang sarili, ang

ibang tao, at ang kanilang daigdig.

 Nagagamit nang mabisa ang wika bilang instrumento upang maisagawa

ang anumang bagay. Ang kahusayan sa paggamit ng wika – pasalita o pasulat
man ay nagsisilbing kasangkapan nila upang maging kapaki-pakinabang na
mamamayan.

 Epektibong nagagamit ang wika sa kanilang pagsasalita, pakikinig,

pagbasa, at pagsulat. Nagagawa rin nilang magbasa at magsulat ng iba’t
ibang uri ng teksto gaya ng sanaysay, pagsasalaysay, tula, at mga ekspositoring
teksto bilang tugon sa iba’t ibang layunin at mga uri ng target na awdyens.

 Natutukoy ang wika na may intensiyon ng pagmamanipula at

pagkontrol sa kanila at nagagamit nang mahusay ang wika upang tugunan o
hadlangan ang ganitong mga pagtatangka.

 Dapat na maging “language theorist” at may sapat na kaalaman sa mga

proseso ng wika. Nakauunawa at nakagagamit ng mga teknik sa paglikha ng
mga kaisipang nais nilang ipaloob sa kanilang sulatin at naimomonitor ang
kanilang mga layunin at pagproprosesong isinagawa sa pagbasa.

 Napapahalagahan at nabibigyan ng kaukulang respeto at paggalang

ang wika at kultura ng ibang tao. Nagagawa rin nilang makipagtalastasan sa
mga taong ang dayalek, pamanang pangwika, o kultura ay sadyang kakaiba sa
kanila. Sa ganitong kalagayan, magagawa nilang mapahalagahan ang
pagkakaiba at pagkakatulad ng iba’t ibang pangkat kultural.

MGA PATNUBAY SA PAGLINANG NG KURIKULUM PARA SA MGA SINING NG WIKA

 Ang kurikulum ay kailangang nakaangkla sa mga pinanaligang pananaliksik sa

mga teorya sa pagtatamo at pagkatuto ng wika.
  Ang kurikulum ay kailangang nakapokus sa mga mag-aaral. Ang mga mag-aaral
ay kailangang maging batayan sa pagtiyak ng anyo at nilalaman ng pagtuturo.

 Ang kurikulum ay nararapat na may pantay na pagbibigay-diin sa mga produkto

at pagpoprosesong pangwika at kinakailangang tanawin ang mga ito nang may
pag-uugnayan.

 Ang pagtuturong pangwika ay kailangang may integrasyon sas iba pang lawak
ng aralin sa kurikulum ng batayang edukasyon.

 Kailangang integral na bahagi ng kurikulum pangwika ang isang mahusay na

programa sa pagtataya.

Ayon kay Teale (1989),”ang isang epektibong programa sa mga sining ng wika ay hindi
nararapat na nakabatay sa mga batayang aklat at mga pagsusulit. Ito’y nararapat na
nakapokus sa mga mag-aaral att binuo ayon sa mga napapanahong teorya at simulain sa
pagkatuto at sa pagtatamo at pagkatuto ng wika.

ANG PROGRAMANG FILIPINO SA BATAYANG KURIKULUM SA EDUKASYON

ANG KURIKULUM NG FILIPINO

A. SA ANTAS ELEMENTARYA

Ang Elementary Education Curriculum (EEC) ay isang pangunahing komponent ng

Batayang Kurikulum sa Edukasyon (BEC) na unang ipinatupad noong 2002. Ang makatwirang
pagbuo nito ay nakaangkla sa paniniwalang ang isang ideyal na mag-aaral na Filipino sa isang
mabilis na nagbabagong daigdig ay kailangang makapagpakita ng sariling pananagutan
(empowered) para sa kanyang habambuhay na pagkatuto, kahusayan sa pagtuklas kung
papaano ang matuto, may taglay na mga kasanayan para makapamuhay, at maging isang
ganap na mamamayang makabayan (patriotic), makatao (mindful of humanity), makakalikasan
(respect of nature), at maka-Diyos (godly). Sa nireestrukturang kurikulum ng 2002, binigyan din
ng ibayong pansin ang paglinang ng mga kasanayan sa pamumuhay, pagtukoy at pagsusuri sa
mga pagpapahalaga at ang pagkilala sa iba’t ibang katalinuhan ng mag-aaral (multiple
intelligences).

Gaya ng isinasaad ng kurikulum, mithiin sa pagtuturo ng Filipino ang:

Nagagamit ang Filipino sa makabuluhang pakikipagtalastasan (pasalita at

pasulat): nagpapamalas ng kahusayan sa pagsasaayos ng iba’t ibang impormasyon at
mensaheng pinakinggan at binasa para sa kapakinabangang pansarili at pangkapwa at
 sa patuloy na pagkatuto para makaangkop sa mabilis na pagbabagong nagaganap sa
daigdig.

Layunin sa pagtuturo ng Filipino sa elementarya na linangin ang apat na makrong

kasanayang pangwika: pakikinig, pagsasalita, pagbasa, at pagsulat gayundin ang mga
kasanayan sa pagtingin (viewing) at pag-iisip (thingking) sa baitang I-VI. Ang pagtingin ay
isang proseso para sa isang mapanuring pagtanaw sa ilang impormasyong biswal gaya ng
pelikula, programang pantelebisyon, video, at iba pa. ang mga kasanayang ito ay lilinangin
gamit ang mga awtentikong konteksto ng komunikasyon, sa tulong ng iba’t ibang kagamitang
panturo tungo sa pagkakaroon ng masteri o lubusang pagkatuto.

Dinagdagan ang oras sa pagtuturo ng Filipino para sa baitang I-III (80 minuto mula sa
dating 60 minuto) upang magkaroon ang mag-aaral ng sapat na panahon sa pag-unawa ng
bawat aralin at makapagsanay ng mga barayti ng mga tekstong piksyon at di-piksyon sa mga
gawain sa pagbasa at pag-unawa. Tiniyak din sa kurikulum ang inaasahang bunga sa pag-aaral
ng Filipino sa bawat baitang.

Pagkatapos ng UNANG BAITANG, ang mag-aaral ay inaasahang nabibigkas ang tunog

ng mga titik ng alpabeto at mga simpleng salita. Nagagamit ang magagalang na pananalita at
nakasusunod sa maikling panuto/direksyon. Nakababasa ng bagong salita, payak na
pangungusap at maikling babasahin. Naisusulat ang sariling pangalan at mga payak na
pangungusap nang maayos at may wastong bantas.

Pagkatapos ng IKALAWANG BAITANG, ang mga mag-aaral ay nakapagsasabi ng

pangunahing diwa ng kwento o saknong ng tula. Nakababasa ng may wastong paglilipon ng
salita. Nakapaglalarawan ng mga tao, bagay o pook. Nagagamit ang mga salitang-kilos sa mga
pahayag at nakabubuo ng mga pangungusap ayon sa gamit. Nakasusulat nang kabit-kabit na
mga titik na gumagamit ng wastong bantas.

Pagkatapos ng IKATLONG BAITANG, ang mag-aaral ay nakauunawa at nakasasagot ng

mga tanong tungkol sa binasang teksto, naipaliliwanag ang kahulugan ng mga hiram na salita,
mga babala at patalastas; nasasabi ang pagkakaiba ng opinyon sa katotohanan. Nagagamit ang
mga bahagi ng pananalita sa pangungusap, usapan at sitwasyon. Naisusulat ang mga idiniktang
patalastas, anunsyo, poster, liham, at iba pang teksto.

Pagkatapos ng IKAAPAT na BAITANG, ang mag-aaral ay nakapagpapahayag ng sariling

ideya at kaisipan tungkol sa impormasyon/kwentong narinig, nakapagbibigay ng reaksyon at
nakalalahok sa iba’t ibang talakayan, gumagamit ng matalinghagang salita at mga ekspresyong
tuwiran at di-tuwiran. Napagsusunud-sunod ang mga ideya at sitwasyon, natutukoy ang mga
pangyayaring nag-uugnay ng sanhi at bunga. Nagagamit ang mga bahagi ng pananalita sa
pangungusap, pahayag, usapan, at sitwasyon.
 Pagkatapos ng IKALIMANG BAITANG, ang mag-aaral ay nakapagbibigay ng sariling
reaksyon, palagay o hinuha sa binasang teksto at nakabubuod ng napakinggan o nabasa.
Nagagamit ang iba’t ibang bahagi ng pananalita, mga pahayag o usapan at sitwasyon.
Nakagagamit ng diksyunaryo, thesaurus, at iba pang sanggunian sa paghahanap ng
impormasyon at nakasusulat ng balita, biro, anekdota, patalastas, poster, at sulatin na may 15-
20 pangungusap.

Pagkatapos ng IKAANIM na BAITANG, ang mga mag-aaral ay nakauunawa sa

napakinggang teksto at nailalapat ang impormasyon tungo sa iba pang anyo ng pagpapahayag.
Nagagamit ang iba’t ibang pangungusap sa pagpapaliwanag, nakapagbibigay ng solusyon sa
mga suliranin batay sa karanasan at mga natutuhang kaalaman sa anumang sitwasyon,
nagagamit nang wasto ang mga sangguniang-aklat at iba pa. Nakasusulat ng talatang
nagsasalaysay, naglalarawan, naglalahad, at nangangatwiran ayon samga isyu o paksang
napapanahon, pictorial essay sa tulong ng mga ideya/talatang binuo ng klase.

Nakapaloob din sa kurikulum ng Filipino sa elementarya ang mga pamantayan sa literasi

sa apat na makrong kasanayan.

PAMANTAYAN 1 – PAKIKINIG

A. Kahandaan sa Pakikinig – pagkatapos ng ikatlong baitang, ang mga mag-aarala ay

inaasahang maipapakita ang kasanayan sa pagsunod sa wastong pamantayan sa
pakikinig upang maproseso nang mabuti ang mga ideyang napakinggan.

B. Mahusay na Pakikinig – pagkatapos ng ikaanim na baitang, inaasahang maipamamalas

ng mga mag-aaral ang kahusayan sa pakikinig upang ganap na maunawaan at
maproseso ang diskurso o tekstong napakinggan.

C. Mapanuring Pakikinig – pagkatapos ng ikaanim na baitang, inaasahang magagamit ng

mga mag-aaral ang kasanayan sa pagsusuri ng mga tekstong napakinggan upang mai-
transcode ang mga ito tungo sa iba pang anyo ng pagpapahayag at nagagamit sa
epektibong pakikipagtalastasan.

PAMANTAYAN 2 – PAGSASALITA

A. Kaangkupan – pagkatapos ng ikaanim na baitang, ang mga mag-aaral ay inaasahang

makagagamit ng angkop sa pananalita at ekspresyon sa iba’t ibang sitwasyon.

B. Pasalitang Diskurso – pagkatapos ng ikaanim na baitang, ang mga mag-aaral ay

inaasahang makapagpapamalas ng paggamit ng wika sa pasalitang diskurso.
 C. Kawastuhan – pagkatapos ng ikaanim na baitang, ang mga mag-aaral ay inaasahang
makapagpapakita ng kasanayan sa paggamit ng wika, pasalita o pasulat man nang may
wastong pagbabalarila.

D. Makabuluhang Pagpapahayag – pagkatapos ng ikaanim na baitang, ang mga mag-aaral

ay inaasahang magagamit ang kasanayan sa makabuluhang pagpapahayag ng
karanasan, damdamin, opinion, paniniwala at kaisipan sa iba.

PAMANTAYAN 3 – PAGBASA

A. Kahandaan sa Pagbasa – pagkatapos ng unang baitang, ang mga mag-aaral ay

inaasahang makapagpapamalas ng kahandaan sa pagbasa.

B. Panimulang Pagbasa – pagkatapos ng ikatlong baitang, ang mga mag-aaral ay

inaasahang makababasa ng mga pangungusap at maiikling tatala nang may wastong
paglilipon ng mga salita.

C. Talasalitaan – pagkatapos ng ikaanim na baitang, ang mga mga-aaral ay inaasahang

makapagpapamalas ng kasanayan sa pagbibigay kahulugan ng mga salita at magagamit
ang mga ito sa paglalahad ng mga angkop at makabuluhang konteksto.

D. Pang-unawa – pagkatapos ng ikaanim na baitang, ang mga mag-aaral ay inaasahang

magkakaroon ng malawak na pang-unawa sa tekstong binasa at magagamit ito upang
maunawaan ang sarili, ibang tao, daigdig sa tulong ng mga tekstong naratib at
ekspositori.

PAMANTAYAN 4 – PAGSULAT

A. Kahandaan sa Pagsulat – pagkatapos ng ikatlong baitang, ang mga mag-aaral ay

inaasahang makasusulat nang maayos at malinaw nang palimbag at kabi-kabit gamit
ang wastong bantas.

B. Panimulang Pagsulat – pagkatapos ng ikatlong baitang, ang mga mag-aaral ay

inaasahang makasusulat nang maayos at malinaw ng iba’t ibang diskurso.

C. Maunlad na Pagsulat – pagkatapos ng ikaanim na baitang, inaasahang ang mga mag-

aaral ay magagawang mailahad ang kanilang malayang ideya sa pormal o di-pormal na
komposisyon para matugunan ang kanilang layunin sa pagsulat. (DepEd-BEE, 2007)
B. SA ANTAS SEKUNDARYA

Ang kurikulum ay isang panlahat na pantulong para sa mga paaralan at laging bukas sa
anumang pagbabago. At bilang tagapagpatupad ng alinmang kurikulum, tungkulin nating gawin
itong makabuluhan at taga sa panahon. Paano?

Sa pamamagitan ng isang regular na check-up upang alamin kung ito’y humihinga pa. at
noon ngang pagsisimula noong taong aralan 2005-2006, nagkaroon ng muling pagbisita sa
umiiral na kurikulum upang alamin ang kanyang kalagayan.

Taong 2005. Tatlong taon pagkatapos ng implementasyon (piloting) ng BEC,

nagsasagaw ang DepEd ng ebalwasyon nito upang alamin ang kanyang viability (humihinga pa
ba) at efficacy (kabisaan).

Noong Enero 5-6 2006, tumawag ang Kawanihan ng Edukasyong Sekundarya (BSE) ng
isang konsultatibong pulong sa Filipino at iniulat nila ang kinalabasan ng isang sarbey na
kanilang isinagawa sa ilang representatibong paaralan sa buong Pilipinas. Isang pangunahing
rekomendasyon ng sarbey ang pagrerebyu ng BEC Filipino na nakatuon sa balangkas,
nilalaman, at mga kasanayan sa pagkatuto.

Binigyang-pansin din ang mga gaps, overlaps at/o duplikasyon ng mga nilalaman, lawak
at pagkakasunud-sunod. Kung paghahambingin ang kinalabasan ng sarbey sa BEC- Filipino
(2002) at ng SEDP (1989), halos pareho ang obserbasyong iniulat. Pag-aralan ang sumusunod:

 Repetisyon at overlapping ng mga itinuro lalo na sa wika mula elementarya hanggang

tersyarya

 Kakulangan, kundi man kawalan ng artikulasyon ng mga kurikula sa tatlong antas

 Mababaw na nilalaman at kasanayang nililinang

 Walang kaayusan at pokus sa pagpili ng nilalaman at kasanayang nililinang.

 Di-lubusang paglinang ng kahusayang magamit ang wikang natutuhan sa pagkatuto ng

mga asignaturang itinuturo sa Filipino.

Bilang tugon sa mga kahinaan ng umiiral na kurikulum, mabilis na nagsagawa ng DepEd ng

mga hakbang tungo sa pagrereporma ng kurikulum. Sa antas sekundarya, mithiin ng
pagtuturo ng Filipino na “makadebelop ng gradweyt na mahusay na komyunikeytor sa
Filipino…” Sukatan sa pagiging mahusay na komyunikeytor ang paglinang ng mga
kasaanyang panliterasi (pakikinig, pagsasalita, pagbasa, pagsulat, pagtanaw, at malalim na
pag-iisip). Sa paglinang ng mga kasanayang binanggit, kinakilangang taglayin ng mga mag-
aaral ang tiyak na mga kaalaman at kakayahang komunikatibo tulad ng gramatikal o
linggwistik, sosyo-linggwistik, diskorsal, at istratedyik.
 Sa pagtuturo ng Filipino ay dapat gamitin ang mga tekstong hango sa iba’t ibang
disiplina gaya ng sa humanidades, agham panlipunan, at mga agham pisikal.

Dahil ang mithiin natin sa pagtuturo ay malinang ang lahat ng aspektong panliterasi,
dapat isaisip ng bawat gurong nagpapatupad ng kurikulum na ang pagbasa, pagsulat,
pagsasalita, pakikinig, pagtanaw, at pag-iisip ay hindi nalilinang bilang mga hiwa-hiwalay na
component at hindi dapat ituro bilang mga hiwalay na asignatura. Sa katunayan, lahat ng
aspekto ng literasi ay nalilinang nang interaktibo at magkakasabay (Freeman at Hatch,
1989; Strickland, 1990). Samakatwid, ang literasi ay nalilinang sa mga mag-aaral habang
sila ay napapaharap sa mga awtentiko at iba’t ibang karanasang lanliterasi at humigit-
kumulang sa mga karanasang ito nila natutuklasan ang mga tunay na gawaing panliterasi
(Cambourne, 1988).

Habang isinusulat ang aklat na ito’y naghahanda na ang Kawanihan ng Edukasyon sa

Sekundarya – Filipino para maipalabas na ang kanilang pinakinis na kurikulum na
tatawaging Refined Secondary Education Curriculum (RSEC). Inaasahang nakapaloob dito
ang lahat ng obserbasyon sa ginawang sarbey hinggil sa kabutihan at kahinaan ng BEC
kurikulum sa Filipino.

C. SA ANTAS TERSYARYA

Ang mga kahilingan at kailanganin ng pag-aaral sa kolehiyo/pamantasan ay totoong

kakaiba kaysa sa pag-aaral sa mataas na paaralan. Karaniwang gawain sa lebel na ito ng
edukasyon ang pagsasaulo ng mga nilalaman at mga detalye. Mas malimit ang pagsusulit at
kadalasan ay limitado lamang ang saklaw. Samantala, sa mga kolehiyo pamantasan, ang
binibigyang-diin ay ang mas malawak na kaalaman sa paksa at pagdedebelop ng mataas na
lebel ng pag-iisip. Mas madalang ang pagsusulit (malamang 2 o 3 beses lamang isang
semester) at kakailanganin ng bawat mag-aaral ang makapagtamo at makaunawa ng higit
na maraming kaalaman at impormasyon upang mapagtagumpayan ang mga pagsusulit.
Samakatwid, kung patuloy na gagamitin ng mga mag-aaral sa kolehiyo/pamantasan ang
baon nilang mga istratehiya sa pagbasa at pagsulat na ginagamit nila mula pa sa
elementarya, malamang na ang kanilang pagkatuto ay maaaring maging mahina o di kaya
nama’y ang kulturang pang-hayskul sa pag-aaral nang mananagana. Kung ganito ang
mangyayari, sila ang magiging kawawa.

Please see CMO 20 s. 2017