การประชุมวิชาการและนาเสนอผลงานระดับชาติ The 5th Annual Northeast Pharmacy Research Conference of 2013 16 – 17 กุมภาพันธ์ 2556

“Pharmacy Profession: Moving Forward to ASEAN Harmonization” ณ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม

______________________________________________________________________________________________
มวิชาการและนาเสนอผลงานระดับชาติ The 5th Annual Northeast Pharmacy Research Conference of 2013
การประชุ 16 – 17 กุมภาพันธ์ 2556
“Pharmacy Profession: Moving Forward to ASEAN Harmonization” ณP1-PS-3
คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม P1-PS-4
______________________________________________________________________________________________
การพัฒนาตารับยาฟูโรซีไมด์สาหรับผูป้ ่ วยเฉพาะราย Quality Control For the Mixture of Phet Sang-Khaat
กานต์ ชัยทอง, ณภัทร นวลสกุลกฤป*, วิไลวรรณ พละไกร, Capsule PS1-PS-2
สุนนั ท์ชนก น้าใจดี, บรรลือ สังการพั
ข์ทอง, กรีฒ
พลนาต
แม่นวิารั
วฒ บยาเม็
ั นกุ ล ด Theophylline แตกตั
Thitiphong วเร็วในช่
Phanharach*, องปาก
Kritsada Artitruangroj, Somchai Sopajan,
จุฑารัตน์ สมดี, รวีวรรณ แจ้งไชย, วิจิตรา อุดมสันติ์ , อุษWanida ณา พัCaichompoo
วเพิ่มพูลศิ ร,ิ,Kreephon ชลลัดดาManwivattanagun
พิ ชญาจิ ตติ พงษ์,
บทนา: ฟูโรซีไมด์เป็ นยาขับปสั สาวะกลุ่ม loop diuretics มี
วริษฎา ศิ ลาอ่Introduction:
อน* The mixture of Phet Sang-Khaat capsule is
จาหน่ายในรูปแบบยาเม็ด (40 และ 500 มิลลิกรัม) และยาฉีด (10
มิลลิกรัม/มิลลิลติ ร) ทาให้ไม่สามารถนามาใช้กบั ผูป้ ่วยได้ทุกราย recommended to treat hemorrhoid in Thai National List of
Essential Herbal Medicines (2011). This formula consists
ทางโรงพยาบาลจึง เตรียมยาสาหรับผู้ป่วยเฉพาะรายขึ้น แต่ยบทคั า ดย่อ of 3 medicinal plants including Cissus quadrangularis
การพั
เตรียมมี ฒอนาต ายุเพีารัยบง ยาเม็ 1 เดือดน Theophylline
ทาให้ผปู้ ่วยต้องมารั แตกตั บยาทีวเร็โ่ วรงพยาบาล
ในช่องปาก (Linn.) (Vitaceae), Clerodendrum serratum (L.) Moon. var.
จุบ่ฑอารั ต น์ สมดี , รวี
ว รรณ แจ้ งไชย,
ยครัง้ การศึกษานี้มจี ุดประสงค์เพือ่ พัฒนายาเตรี วิ จติ รา อุ ด มสั น ติ ์, อุ ษ ณา ยมฟูเพิโรซี
พัว ศิร,ิ ชลลัดดา พิwallichii
ม่ พูไลมด์ ชญาจิตติพงษ์ C.B.Clarke
และวริษฎา ศิ(Lamiaceae)
ลาอ่อน* and Rheum officinale
สาหรับผูป้ ว่ ยเฉพาะรายแบบแยกผงยาและน้ ากระสายยา ทีผ่ ปู้ ่วย Baillon. (Polygonaceae). The previous review literatures on
สามารถผสมได้ บทนา:เองที ยาบ่ Theophylline
า้ น เพือ่ ให้ได้ตเป็ารันบยาขยายหลอดลมใช้
ทีม่ คี วามคงตัวดีทงั ้ ทาง รกั ษาผูป้ ่วยโรคหอบthe mixture ถุงลมโปof Phet ่งพองSang-Khaat
และ pre mature capsule
apnea did รูnot containม่ ี
ปแบบยาที
information about quality control or formulation. However,
จกายภาพ
าหน่ายในท้ เคมีอและจุ งตลาดที ยา่อปวั้ อสงกั
ลชีวใ่ วิช้ทเพื ดุแนละวิ
การเกิ ธีกดารทดลอง:
อาการและรักระยะที ษาอาการแบบเฉี่ weยบพลัfound นคือseveral
รูปแบบยาเม็ ด ซึง่ ผูป้ ว่ ยเด็กand
phytochemical คนชรา หรือผูป้ ่วยจิต
pharmacological
1 เป็
เภท อาจมีนการพั ปญั หาด้ ฒนาน ้ ากระสายยา
านการกลื นยาได้และทดสอบความคงตั
และการเตรียมเป็ นยาเม็วเพื ่อ วเร็วในช่
ดแตกตั studies
องปาก onจึsingle ingredients่งในการช่
งเป็ นแนวทางหนึ ยแก้ปญั หาดั
of thisวformula. Theงกล่ aimาวได้
of
ดัคังดนัเลืน้ องานวิ
กน้ าจกระสายยา
ยั นี้จงึ มีวตั ถุระยะที
ประสงค์ ่ 2เพื่อเป็พันฒการทดสอบความคงตั
นาตารับยาเม็ด Theophylline ว the study to determine the
แตกตัวเร็วในช่องปากและศึกษาประสิทธิภาพของสารช่วยแตกตัว contents of some active
constituent in each ingredient of formulation such as
ยิภายใต้
ง่ ยวดทีสภาวะเหมื
ม่ จี าหน่ายในท้ อ นกับองตลาดกั
การใช้งานจริ บแป้งกล้ คือวยทีทดสอบความคงตั
ไ่ ด้จากธรรมชาติว วัสดุและวิ ธีการทดลอง:
quercetin เตรียมตารับยาเม็
in C. quadrangularis andด rhein Theophylline แตกตัวand
in R. officinale เร็ว
ของน ้ า กระสายยาและผงยาที แ
่ ยกกั
ในช่องปากด้วยวิธกี ารทาแกรนูลเปี ยก โดยใช้ตวั ทาละลายช่วยให้เกิดเป็ นtheน อยู ่ และทดสอบความคงตั ว แกรนู ล 3 ชนิofด Phet
mixture ได้แก่Sang-Khaat
น้ า 50% ethyl alcohol Methods:
capsule. และ 95% ethyl The
ของยาเตรี ย มที ่ ผ สมแล้ ว ผลการศึ
alcohol และใช้สารช่วยแตกตัวยิง่ ยวด 5 ชนิด ได้แก่ Ac-Di-Sol , Exprotab ก ษา: น ้ า กระสายยาที ่ ® ®
dried powder, Kollidon ®
of theCL-SF60,
samples แป ้
were งกล้วextracted
ยที่สกัดโดย withSodium50%
ประกอบด้วและแป
hydroxide ย โซเดี้ งยกล้ มคาร์ วยทีบส่อกซี
กัดโดย เมทิลSodium
เซลลูโลสsulfite 0.7 %ประเมิ เป็ นนสาร
คุณลักษณะของแกรนู ethanol. HPLC ล ประเมิwas นคุณused
ภาพยาเม็to determine each of medicinal
ด และทดสอบการละลายโดย
แขวนตะกอน และใช้ ไ ดโซเดี ย มฟอสเฟตเป็ น บั ฟ เฟอร์ จะท าให้ ไ ด้ plants preparation content of major compounds from these
ใช้ Dissolution apparatus II วิเคราะห์ปริมาณยา Theophylline ทีล่ ะลายออกมาโดย 3 medicinal plants UV- spectrophotometer
from 5 different regions. ผลการศึResults:
กษา: จากการ The
ยาเตรี ย มที ่ ม ค
ี วามคงตั ว ทางกายภาพดี
ทดลองพัฒนาตารับยาเม็ด Theophylline แตกตัวเร็วในช่องปาก พบว่าresults ท ส
่ ี ด
ุ โดยพิ จ ารณาจากค่ า 50% ethyl alcohol
showed that ทtheาให้แamount
กรนูลมีคุณofลักquercetin
ษณะทีด่ ี ไหลง่ in าC.ย
การกระจายตัว ความสามารถในการแขวนตะกอน และค่าพีเอชที่
ความชืน้ ต่า และการใช้ Exprotab® เป็ นสารช่วยแตกตัวยิง่ ยวดโดยมี 50%quadrangularis ethyl alcohol เป็ fromนตัวKhon Kaen,ช่ Nakornratchasima,
ทาละลายที ่วยให้เกิดเป็ นแกรนูลMaha พบว่า
เหมาะสม (7.80 ± 0.06) จึงได้นาน้ ากระสายยาตารับที่ 1 มา Sarakham, Phetchabun and Roied provinces were 1.8,
ทาให้เม็ดยามีการแตกตัวเร็วทีส่ ดุ ประมาณ 53 วินาที และมีอตั ราการละลายทีด่ ที ส่ี ดุ สรุปผล: ปจั จัยทีม่ ผี ลต่อคุณภาพและการละลายของ
ทดสอบในระยะที่ 2 เปรียบเทียบกับตารับโรงพยาบาล โดยเก็บน้ า 1,69, 3.51, 3.15 and 3.30 (%w/w, dried powder),
ยาเม็ด Theophylline แตกตัวเร็วในช่องปากได้แก่ตวั ทาละลายทีช่ ่วยให้เrespectively. กิดเป็ นแกรนูลและชนิ The amount ดของสารช่ofวยแตกตั rhein วinยิง่ ยวด จากผลการ
rhubarb from
กระสายยาและผงยาไว้เป็ นเวลา 90 วัน จากนัน้ ผสมเป็ นยาเตรียม
ทดลองพบว่ า สารช่ ว ยแตกตั ว ยิ ง
่ ยวดที ม
่ จ
ี าหน่ า ยในท้ อ งตลาด ให้ ป ระสิ
ท ธิภ าพที
Bangkok, ด
่ ก
ี ว่ า
Khonแป ้ ง กล้
Kaen,ว ยทีไ
่
Mahaด้
จ ากธรรมชาติ
Sarakham, เนื
่ อ งจากแป ้ งกล้วยที่
Nakornratchasima,
ตัง้ ทิง้ ไว้ 35 วัน พบว่า ยาเตรียมตารับที่ 1 มีความสามารถในการ
ได้ จากธรรมชาติอาจมีองค์ประกอบอื and Roied provinces อยตัวwere
ยาไม่1.02,
ดเี ท่าที1.09,
ค่ วร 1.01, 0.54 and 1.56
แขวนตะกอนและการกระจายตั ว ที่น่ดีกๆว่ าทีท่ รวมถึ าให้ปงระสิ มีคท่ า พี
ธิภเ อชที
าพในการแตกตั
่ วและการปลดปล่
(%w/w, dried powder), respectively. Thus, we were used
ใกล้เคียง 8.0 ส่วนปริมาณตัวยาสาคัญของยาเตรียมตารับที่ 1 the aerial part of C. quadrangularis from Maha Sarakham
ศัและยาเตรี
พท์สาคัญ : Theophyllineจากการทดสอบด้
ยมโรงพยาบาล ยาเม็ดแตกตัวเร็ววยเครื ในช่อ่องปากง HPLC สารช่
ในวยแตกตัวand ยิง่ ยวด
theการละลาย
rhizomes of rhubarb from Roied province as the
วัน ที่ 35 พบว่า ไม่ มีค วามแตกต่า งกัน (89.97 และ 95.50 ingredients to formulate the mixture of Phet Sang-Khaat
ตามลาดับ, P=0.27) และทัง้ 2 ตารับ มีปริมาณเชือ้ จุลนิ ทรียต์ ่ากว่า capsule in this study. The amount of querceitn and rhein in
คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี อ.วารินชาราบ จ.อุบลราชธานี 34190 the mixture of Phet Sang-Khaat capsule were obtained
200 MPN/mL สรุปผล: น้ ากระสายยาและยาเตรียมตารับ ที่
*ติ ดต่อผู้นิพนธ์: วริษฎา ศิลาอ่อน คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี โทร 045 35310.96 and 0.70
632 โทรสาร 045 353 mg/capsule, respectively. Conclusion: The
626 E-mail: warisada@yahoo.com
พัฒนาขึ้น มีความคงตัวทางกายภาพ เคมี และจุลชีววิทยาที่ดี results from this study could be used as a guideline for the
สามารถนาไปประยุกต์ใช้เพื่อทาให้ยาเตรียมที่ผลิตขึ้นมีความคง quality of some Thai herbal formulation.
ตัวทีด่ ไี ด้ Abstract
Formulation Development of Oral Fast Disintegrating Tablet of Theophylline Keywords: quality control, the mixture of Phet Sang-
Khaat capsule, quercetin, rhein
คาสาคัSomdee,
Jutarat ญ: ฟูโรซีRaweewan ไมด์, ยาเตรีJangchai,
ยมสาหรัVijitra บผูป้ ว่ Udomsun,ยเฉพาะราย Utsana Puapermpoonsiri, Chonladda Pitchayajittipong,
____________________________________________________________
Warisada Sila-on*
____________________________________________________________
Faculty of Pharmacy, Mahasarakham University, Mahasarakham Province,
คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม อาเภอกันทรวิชยั
Introduction: Theophylline is used for the treatment of asthma, COPD and premature apnea. Conventional tablet
44150, Thailand
จังหวัดมหาสารคาม 44150 *Corresponding author: Tel: 089-9414725
dosage
*ติ ดต่อผู้นิพform is 080-4137996,
นธ์: Tel: available E-mail:
for thetopaz_killer@hotmail.com
acute and chronic treatment of such diseases. However, theE-mail:
oralwoonupk@hotmail.com
administration of
conventional tablets may be a drawback for the pediatric, elderly or psychotic patients. As such, the formulation of oral fast
2
disintegrating tablets (ODTs) was developed to address swallowing difficulties of the conventional tablet dosage form. Thus,
50

50
 theast Pharmacy Research Conference
February 16 – 17,of 2013
2013 16 – 17 กุมภาพันธ์ 2556The 5th Annual Northeast Pharmacy Research Conference of 2013 “Pharmacy Profession:
February
” ณ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิ 16 – 17, 2013
ทยาลัยมหาสารคาม The 5thofAnnual
Moving Forward to ASEAN Harmonization” Faculty NortheastSciences,
Pharmaceutical PharmacyKhon
Research
Kaen Conference of 2013
University, Thailand
_________________________________________________________ “Pharmacy Profession: Moving Forward to ASEAN Harmonization”
P1-PS-3 P1-PS-4 Faculty of Pharmaceutical Sciences, Khon Kaen University, Thailand
_______________________________________________________________________________________________
าย Quality Control For the Mixture of Phet Sang-Khaat
the objectives of this work were to develop the ODTs formulation and study the disintegration potential of various commercial
Capsule
super-disintegrants
Thitiphong Phanharach*, Kritsada and natural banana
Artitruangroj, starch.
Somchai Materials and Methods: ODTs of Theophylline were prepared by wet
Sopajan,
granulation
Wanida Caichompoo method , Kreephon water, 50% ethyl alcohol and 95% ethyl alcohol as a binder solvents. Ac-Di-Sol®, Exprotab®,
using Manwivattanagun
etics มี ®
Kollidon CL-SF60,
Introduction: The mixture banana starchSang-Khaat
of Phet extracted capsule with sodiumis hydroxide and that with sodium sulfite were used as super-
ยาฉีด (10
ด้ทุกราย recommended to treat hemorrhoid in Thai National List ofand ODTs were determined. In vitro dissolution was performed using
disintegrats. Physical characterization of such granules
Essential
dissolution HerbalapparatusMedicines II and(2011). This formula
the dissolved drug was consists
analyzed by UV- spectrophotometer. Results: Granules using 50% ethyl
ขึ้น แต่ยา ofalcohol
3 medicinal plants including Cissus quadrangularis
as a binder solvent gave the desirable characters, excellent flowability and low moisture content. ODTs contained
พยาบาล (Linn.) (Vitaceae),
® Clerodendrum serratum (L.) Moon. var.
Exprotab with 50% ethyl
wallichii C.B.Clarke (Lamiaceae)alcohol illustrated
and Rheum the superlative
officinale in the disintegration time approximately 53 seconds and maximum
ฟูโรซีไมด์
า ทีผ่ ปู้ ่วย in the dissolution
Baillon. (Polygonaceae). rate. Conclusion:
The previousThe reviewbinder solutiononand type of super-disintegration affected the quality and dissolution of
literatures
ดีทงั ้ ทาง
theODTs mixture of Phet Sang-Khaat capsule
of Theophylline. The commercial super-disintegrats did not contain demonstrated the higher disintegration potential comparing with
information about quality control or formulation. However,
natural banana starch. It was due to the natural starch composed of various components in which declined the disintegration
: ระยะที่ we found several phytochemical and pharmacological
งตัวเพื่อ power on
studies andsingleled to ingredients
downward ofof drug this release.
formula. The aim of
ามคงตัว the study to determine the contents of some active
ามคงตัว constituent
Keywords:inTheophylline, each ingredient Oral fastof disintegrating
formulation such tabletsas(ODTs), Super-disintegrant, dissolution
quercetin in C. quadrangularis and rhein in R. officinale and
วามคงตัว the mixture of Phet Sang-Khaat capsule. Methods: The
สายยาที่ dried powder of the samples were extracted with 50%
Faculty of Pharmaceutical Sciences, Ubon Ratchathani University, Ubon Ratchathani 34190
เป็ นสาร ethanol. HPLC author:
*Corresponding was used Warisada to Sila-on
determine
Facultyeach of medicinal
of Pharmaceutical Sciences, Ubon Ratchathani University, Tel 045 353 632 Fax 045 353 626
ะทาให้ได้ plants preparation
E-mail: warisada@yahoo.com
content of major compounds from these
ณาจากค่า 3 medicinal plants from 5 different regions. Results: The
results showed that the amount of quercetin in C.
ค่าพีเอชที่ บทนา
quadrangularis from Khon Kaen, Nakornratchasima, Maha
บที่ 1 มา Sarakham,ยาPhetchabun Theophyllineandเป็ นRoied provinces were 1.8,
ยาขยายหลอดลมในการรั กษา ตารางที่ 1 ส่วนประกอบของยาเม็ด Theophylline แตกตัวเร็ว
ดยเก็บน้ า 1,69,่ 3.51, 3.15 and ่ 3.30 (%w/w, dried powder),
ผูป้ วยโรคหอบTheถุงลมโป
respectively. amount งพองofและ rheinpremature
in rhubarb apneafromซึ่ง ในช่องปาก
ยาเตรียม
รูปแบบยาในท้
Bangkok, Khon อKaen, งตลาดป Maha ั
จจุบSarakham,
นั อยู่ในรูปแบบยาเม็ ด ยาแคปซูล
Nakornratchasima,
รถในการ ส่วนประกอบ/เม็ด ปริมาณที่ใช้ (mg)
าพีเ อชที่
and
ซึง่ มัRoied ญั หาเรื่องการกลื
กเกิดปprovinces were 1.02, นยาในผู ป้ ่วยเด็
1.09, ป้ ่วยชรา
1.01,ก ผู0.54 ผูป้ ่วย
and 1.56
(%w/w,
จิต เภทdried ดัง นั น้ powder),
คณะผู้วิจrespectively.
ัย จึง สนใจศึกThus, ษาและพั we ฒwere used
นาต ารั บ ยา Theophylline 100
ตารับที่ 1 the aerial part of C. quadrangularis from Maha Sarakham
PLC ใน Theophylline ให้ อ ยู่ ใ นรู ป แบบยาเม็
and the rhizomes of rhubarb from Roied province as the ด แตกตั ว เร็ ว ในช่ อ งปาก
(Oral fast disintegrating tablets, ODTs) ซึง่ ยาจะแตกตั วและ Super-disintegrants* 25
95.50 ingredients to formulate the mixture of Phet Sang-Khaat
รียต์ ่ากว่า capsule
ดูด ซึมอย่ in าthis
งรวดเร็ study. The amount
ว ภายในช่ อ งปากof querceitn
ลาคอ และหลอดอาหาร and rhein in
the(pre-gastric
mixture ofdelivery) Phet Sang-Khaat capsule were obtained Magnesium stearate 2.5
มตารับ ที่ จึงทาให้ยาออกฤทธิได้ ์ อย่างรวดเร็ วและ
10.96 and 0.70 mg/capsule, respectively. Conclusion: The
วิทยาที่ดี มีค่า bioavailability
results from this studyสูงcould เนื่องจากยาที
be usedถ่ as ูกดูaดซึguideline
มไม่ต้องผ่forานthe first Mannitol 106.25
มีความคง pass ofmetabolism
quality some Thai ทีherbal ต่ บั รวมถึ งมีผลข้างเคียงจากการใช้ยาต่ า
formulation.
Lactose 15
และสะดวกในการรับประทานกรณีผู้ป่วยมีปญั หาด้านการกลืน
Keywords:
ยา quality control, the mixture of Phet Sang-
Sodium saccharin 1.25
Khaat capsule, quercetin, rhein
____________________________________________________________
________
วิ ธีดาเนิ นการวิ จยั หมายเหตุ: Super-disintegrant* ทีใ่ ช้ศกึ ษาได้แก่ Ac-Di-Sol®
Faculty of Pharmacy, Mahasarakham University, Mahasarakham Province,
สูตรตารับยาเม็ดแตกตัวเร็วในช่องปาก มีส่วนประกอบดังตาราง
44150, Thailand (Crosslinked cellulose), Explotab ®, Kollidon ® CL-SF 60,
ที่ 1
*Corresponding author: Tel: 089-9414725 E-mail: woonupk@hotmail.com Banana starch extracted by NaOH, Banana starch
com
extracted by NaHSO3
2
51

51
 การประชุมวิชาการและนาเสนอผลงานระดับชาติ The 5th Annual Northeast Pharmacy Research Conference of 2013 16 – 17 กุมภาพันธ์ 2556
“Pharmacy Profession: Moving Forward to ASEAN Harmonization” ณ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม
______________________________________________________________________________________________
มวิชาการและนาเสนอผลงานระดับชาติ The 5th Annual Northeast Pharmacy Research Conference of 2013
การประชุ 16 – 17 กุมภาพันธ์ 2556
“Pharmacy Profession: Moving Forward to ASEAN Harmonization” ณP1-PS-3
คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม P1-PS-4
______________________________________________________________________________________________
การพัฒนาตารับยาฟูโรซีไมด์สาหรับผูป้ ่ วยเฉพาะราย Quality Control For the Mixture of Phet Sang-Khaat
กานต์ ชัยทอง, เ ต รีณภั
ย มทยร นวลสกุ
า เ ม็ ดลแกฤป*,
ต ก ตัวิวไลวรรณ
เ ร็ ว ใ นพละไกร,
ช่ อ ง ป า ก ข อ ง ย า 1.7 % มีค่า bulk density ใกล้เคียงกัน แกรนูลมีการไหลทีด่ ี
Capsule
Theophylline
สุนนั ท์ชนก น้าใจดี โดยเปลี
, บรรลืย่ อนแปลงชนิ
สังข์ทอง, กรีดพของสารช่
ล แม่นวิวฒ ั วนกุ
ยแตกตัล วยิง่ ยวด มากยกเว้ น สูต รที่ใ ช้ Kritsada
Thitiphong Phanharach*, Ac-Di-Sol ® ้ ง กล้ว ยที
และแปSomchai
Artitruangroj, ่สกัด โดย
Sopajan,
ได้แก่ Ac-Di-Sol , Exprotab , Kollidon CL-SF60, แป้งกล้วย
® ® ®
SodiumCaichompoo
Wanida sulfite เป็ น, Kreephon
สารช่วยแตกตั วยิง่ ยวด โดยมี 95% Ethyl
Manwivattanagun
ทีบทน
่ส กัดา:โดยฟูโSodium
รซีไมด์เป็ นยาขั บปสั สาวะกลุ
hydroxide และแป ่ม loop
้ งกล้ว ยที diuretics
่ส กัด โดยมี alcohol เป็ น binder solution มีการไหลพอใช้ ผลการประเมิน
จาหน่ายในรูsulfite) ปแบบยาเม็ Introduction: The mixture of Phet Sang-Khaat capsule is
Sodium เตรียดมโดยผสมสารช่
(40 และ 500 มิลวลิยแตกตั กรัม) และยาฉี ด (10บ
วยิ่งยวดกั ตารับยาเม็ด Theophylline
recommended to treat hemorrhoidแตกตัวเร็inวในช่
ThaiองปากNationalพบว่ Listาทุofก
มิ ล ลิก รั
ม /มิ ล ลิ
ล ต
ิ ร) ท าให้ ไ ม่ ส ามารถน ามาใช้ ก บ
ั ผู ป
้ ่วยได้ทุกราย
Mannitol, Theophylline, Sodium saccharin และ Lactose โดย ตารับผ่านเกณฑ์
Essential Herbalมาตรฐาน
Medicines มีน้ า(2011).
หนักเม็ดThis ยาในช่ วง 241consists
formula - 254
่วยเฉพาะรายขึ้น แต่ยา
วิทางโรงพยาบาลจึ
ธี Geometric dilution ง เตรียจากนั
มยาสน้ าหรัเติมบนผู้ า้ปหรื อ 95% ethanol หรือ of
มิล ลิ3ก รัmedicinal plants including
ม มีค วามหนาของเม็ ด ยาใกล้Cissus
เ คีย งกันquadrangularis
ซึ่ง อยู่ใ นช่ ว ง
เตรียมมีอายุเพียง 1 เดือน ทาให้ผปู้ ่วยต้องมารับยาทีโ่ รงพยาบาล (Linn.) (Vitaceae),
50 % ethanol solution เล็กน้อยผสมจนเป็ น wet mass ทาเป็ น 2.631-2.809 มิลลิเClerodendrum
มตร ความแข็งของเม็ serratum ดยามี (L.)ค่าMoon.
ประมาณ var.4
บ่อยครัง้ การศึกษานี้มจี ุดประสงค์เพือ่ พัฒนายาเตรียมฟูโรซีไมด์ wallichii C.B.Clarke (Lamiaceae) and Rheum officinale
แกรนูลเปี ย่ กโดยผ่านแร่งเบอร์ 16 อบทีอ่ ุณหภูมิ 50 °C นาน่ 3 กิโลกรัม(Polygonaceae).
Baillon. ยกเว้นตารับที่ใช้นThe ้ าและ 95% review
previous Ethyl literatures
alcohol เป็onน
สาหรับผูป้ วยเฉพาะรายแบบแยกผงยาและน้ ากระสายยา ทีผ่ ปู้ วย
ชัว่ โมง ผ่ า นแร่ ง เบอร์ 18 และน าแกรนู ล แห้ ง ผสมกับ binder
the solution
mixture of และใช้ แป้งกล้วยทีส่ กัcapsule
Phet Sang-Khaat ดโดย Sodium did nothydroxide
contain
สามารถผสมได้เองทีบ่ า้ น เพือ่ ให้ได้ตารับทีม่ คี วามคงตัวดีทงั ้ ทาง
Magnesium stearate ในถุงพลาสติก นาน 1 นาที ตอกเป็ นเม็ด information ้ about quality control or
และแปงกล้วยทีส่ กัดโดย Sodium sulfite จะมีความแข็งของยา formulation. However,
กายภาพ เคมี และจุลชีววิทยา วัสดุและวิ ธีการทดลอง: ระยะที่ we
ด้วยเครื่อง KBr press ควบคุมแรงตอกให้ได้ 4 KN ประเมิน เม็ดตfound
่ าและมีคseveral
วามกร่อphytochemical and pharmacological
นสูง เวลาที่ใช้ในการแตกตั วของยาเม็ด
1 เป็ นการพัฒนาน้ ากระสายยา และทดสอบความคงตัวเพื่อ studies on single ingredients of this formula. The aim of
คุคัณ สมบัติข องแกรนู ล เช่ น หาปริม าณความชื้น (Loss on
ดเลือกน้ ากระสายยา ระยะที่ 2 เป็ นการทดสอบความคงตัว
แตกตัstudy
the ว เร็ว ในช่ อ งปากตามมาตรฐานของยุ
to determine the contents ofโ รปควรแตกตั some activeว
drying)
ภายใต้สความสามารถในการไหล
ภาวะเหมือ นกับการใช้งานจริความหนาแน่ ง คือ ทดสอบความคงตั น ประเมินว ภายใน 3 นาที
constituent in ผลการทดลองพบว่
each ingredient of าตารัformulation
บที่มกี ารแตกตั suchวของ as
คุของน
ณสมบั ต ข
ิ องเม็ ด ยาได้ แ ก่ น ้ า หนั ก ของเม็ ด ยา ความแข็ ง ความว quercetin
เม็ดยาผ่านเกณฑ์ in C. quadrangularis
มาตรฐานคือตารั andบทีrhein in R. Ethyl
ใ่ ช้ 50% officinale and
alcohol
้ ากระสายยาและผงยาทีแ่ ยกกันอยู่ และทดสอบความคงตั
หนา
ของยาเตรี ความกร่ย มทีอ่ผนสมแล้
เวลาในการแตกตั
ว ผลการศึ กวษา: และการละลายโดยใช้
น้ า กระสายยาที่
the
เป็ นmixture
binder ofsolutionPhet Sang-Khaat
และใช้ Ac-Di-Solcapsule. ®
, Methods:
Exprotab® The และ
dried powder ® of the samples were extracted with 50%
Dissolution
ประกอบด้วย โซเดียมคาร์บอกซีเมทิลเซลลูโลส 0.7ล่ ะลายออกมา
Apparatus 2 วิ เ คราะห์ ป ริ
ม าณยาที % เป็ นสาร Kollidon HPLC
ethanol. CL-SF60 wasเป็used
นสารช่ to วdetermine
ยแตกตัวยิง่ each ยวด และต ารับทีใ่ ช้
of medicinal
ด้แขวนตะกอน
วย UV-Spectrophotometer
และใช้ไดโซเดียมฟอสเฟตเป็ ทีค่ วามยาวคลื นบั่นฟเฟอร์
272 นาโนเมตร
จะทาให้ได้ 95% Ethyl
plants alcohol content
preparation เป็ น binder solution
of major มีการแตกตั
compounds วของเม็
from theseด
ยาเตรียมที่มคี วามคงตัวทางกายภาพดีท่สี ุด โดยพิจารณาจากค่า 3ยาผ่
medicinal plants from 5 different regions.
านเกณฑ์มาตรฐานทุกตารับ ยกเว้นตารับทีใ่ ช้ Ac-Di-Sol Results: The®
results
เป็ นสารช่showedวยแตกตัวthat the ส่วamount
ยิ่งยวด นตารับทีof่ใช้นquercetin
้ าและแป้งกล้inวยที C. ่
ผลการวิ จยั ว ความสามารถในการแขวนตะกอน และค่าพีเอชที่
การกระจายตั quadrangularis from Khon Kaen, Nakornratchasima, Maha
เหมาะสมแกรนู (7.80ลที±ใ่ ช้เ0.06)
ตรียมตจึารั
งได้บนยาเม็
าน้ าดกระสายยาต ารับทีแตกตั
Theophylline ่ 1 มาว สกัดโดย Sodium
Sarakham, Phetchabun sulfiteandมีการแตกตั
Roied วprovinces
เร็วเนื่องจากเม็ wereดยามี1.8,
ทดสอบในระยะที
เร็ วในช่องปากโดยใช้ ่ 2 เปรีนย้ าบเที ยบกัEthyl
, 50% บตารับalcohol
โรงพยาบาล โดยเก็Ethyl
และ 95% บน้ า ความแข็3.51,
1,69, ง ต่ า และมี
3.15ค วามกร่
and อ3.30 นสูง ท(%w/w,
าให้สมั ผัdriedสกับน้ าpowder),
ได้อ ย่ า ง
alcohol เป็ น binder solution พบว่า LOD มีค่าอยู่ระหว่าง 0.7ยม-
กระสายยาและผงยาไว้ เ ป็ น เวลา 90 วั
น จากนัน้ ผสมเป็ น ยาเตรี respectively.
รวดเร็ว The amount of rhein in rhubarb from
ตัง้ ทิง้ ไว้ 35 วัน พบว่า ยาเตรียมตารับที่ 1 มีความสามารถในการ Bangkok, Khon Kaen, Maha Sarakham, Nakornratchasima,
and Roied provinces were 1.02, 1.09, 1.01, 0.54 and 1.56
แขวนตะกอนและการกระจายตัว ที่ดีก ว่ า รวมถึง มีค่ า พีเ อชที่ (%w/w, dried powder), respectively. Thus, we were used
ใกล้เคียง 8.0 ส่วนปริมาณตัวยาสาคัญของยาเตรียมตารับที่ 1 the aerial part of C. quadrangularis from Maha Sarakham
และยาเตรียมโรงพยาบาล จากการทดสอบด้วยเครื่อง HPLC ใน and the rhizomes of rhubarb from Roied province as the
วัน ที่ 35 พบว่า ไม่ มีค วามแตกต่า งกัน (89.97 และ 95.50 ingredients to formulate the mixture of Phet Sang-Khaat
ตามลาดับ, P=0.27) และทัง้ 2 ตารับ มีปริมาณเชือ้ จุลนิ ทรียต์ ่ากว่า capsule in this study. The amount of querceitn and rhein in
the mixture of Phet Sang-Khaat capsule were obtained
200 MPN/mL สรุปผล: น้ ากระสายยาและยาเตรียมตารับ ที่ 10.96 and 0.70 mg/capsule, respectively. Conclusion: The
พัฒนาขึ้น มีความคงตัวทางกายภาพ เคมี และจุลชีววิทยาที่ดี results from this study could be used as a guideline for the
สามารถนาไปประยุกต์ใช้เพื่อทาให้ยาเตรียมที่ผลิตขึ้นมีความคง quality of some Thai herbal formulation.
ตัวทีด่ ไี ด้
Keywords: quality control, the mixture of Phet Sang-
Khaat capsule, quercetin, rhein
คาสาคัญ: ฟูโรซีไมด์, ยาเตรียมสาหรับผูป้ ว่ ยเฉพาะราย ____________________________________________________________
____________________________________________________________
Faculty of Pharmacy, Mahasarakham University, Mahasarakham Province,
รูคณะเภสั
ปที่ 1 ชเวลาที
ศาสตร์ ใ่ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม
ช้ในการแตกตั อาเภอกั
วของยาเม็ ด นTheophylline
ทรวิชยั แตกตัวเร็วในช่องปากสู ตรตารับต่างๆ การทดสอบ in vitro dissolution พบว่า
44150, Thailand
จังหวัดมหาสารคาม 44150 ® *Corresponding author: Tel: 089-9414725 E-mail: woonupk@hotmail.com
เมือ
่ ใช้ 50% ethyl alcohol เป็ น binder solution และ
*ติ ดต่อผู้นิพนธ์: Tel: 080-4137996, E-mail: topaz_killer@hotmail.com Exprotab เป็ น สารช่ วยแตกตัวยิง่ ยวด จะมีอตั ราการปลดปล่อยตัวยา
Theophylline ออกมามากทีส่ ดุ
2

52

52
 theast Pharmacy Research Conference
February 16 – 17,of 2013
2013 16 – 17 กุมภาพันธ์ 2556The 5th Annual Northeast Pharmacy Research Conference of 2013 “Pharmacy Profession:
February
” ณ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิ 16 – 17, 2013
ทยาลัยมหาสารคาม The 5thofAnnual
Moving Forward to ASEAN Harmonization” Faculty NortheastSciences,
Pharmaceutical PharmacyKhon
Research
Kaen Conference of 2013
University, Thailand
_________________________________________________________ “Pharmacy Profession: Moving Forward to ASEAN Harmonization”
P1-PS-3 P1-PS-4 Faculty of Pharmaceutical Sciences, Khon Kaen University, Thailand
_______________________________________________________________________________________________
าย Quality Control For the Mixture of Phet Sang-Khaat
Capsule
Thitiphong Phanharach*, Kritsada Artitruangroj, Somchai Sopajan,
Wanida Caichompoo , Kreephon Manwivattanagun
etics มี
ยาฉีด (10 Introduction: The mixture of Phet Sang-Khaat capsule is
ด้ทุกราย recommended to treat hemorrhoid in Thai National List of
Essential Herbal Medicines (2011). This formula consists
ขึ้น แต่ยา of 3 medicinal plants including Cissus quadrangularis
พยาบาล (Linn.) (Vitaceae), Clerodendrum serratum (L.) Moon. var.
ฟูโรซีไมด์ wallichii C.B.Clarke (Lamiaceae) and Rheum officinale
า ทีผ่ ปู้ ่วย Baillon. (Polygonaceae). The previous review literatures on
ดีทงั ้ ทาง
the mixture of Phet Sang-Khaat capsule did not contain
information about quality control or formulation. However,
: ระยะที่ we found several phytochemical and pharmacological Time (min)
งตัวเพื่อ studies on single ingredients of this formula. The aim of
ามคงตัว theรูปทีstudy
่ 2 การละลายของสู
to determine ตรตthe ารับทีcontents
ใ่ ช้ 50% Ethyl alcoholactive
of some เป็ น binder solution
ามคงตัว constituent in each ingredient of formulation such as
quercetin in C. quadrangularis and rhein in R. officinale and Mohanachandran P.S , Sindhumol P.G, Kiran T.S .
วามคงตัว theสรุmixture
ปผลการวิ จยั Sang-Khaat capsule. Methods: The
of Phet
สายยาที่ dried powder ป จั จัยofที่มthe ีผ ลต่samples
อ ลัก ษณะและการละลายของยาเม็
were extracted with 50% ด Superdisintegrants: An overview. International
เป็ นสาร ethanol.
TheophyllineHPLCแตกตั was วused to อdetermine
เร็วในช่ งปากได้แก่ตeach of medicinal
วั ทาละลายที ช่ ่วยให้ Journal of Pharmaceutical Sciences Review and
ะทาให้ได้ plants preparation content of major
เกิดเป็ นแกรนูลและชนิดของสารช่วยแตกตัวยิง่ ยวด จากผลการ compounds from these Research 2011: 6:105-108
ณาจากค่า 3 medicinal plants from 5 different regions. Results: The Raymond C Rowe, Paul J Sheskey, Siân C Owen, editor.
ทดลองพบว่
results showed าสารช่that วยแตกตัthe วamount
ยิ่งยวดที่มofีจาหน่ ายในท้อinงตลาด
quercetin C.
ค่าพีเอชที่ ให้ประสิทธิภาพที
quadrangularis from ว่าแป้งKaen,
ด่ กี Khon กล้วยทีNakornratchasima,
ไ่ ด้จากธรรมชาติ เนืMaha ่ องจาก Handbook of Pharmaceutical Excipients. 5th ed
บที่ 1 มา Sarakham,
แป้งกล้วยทีPhetchabun
่ได้จากธรรมชาติ andอาจมี
Roied องค์provinces
ประกอบอื่นwere ๆ ที่ท1.8, าให้ USA. Pharmaceutical Press Published; 2006.
ดยเก็บน้ า 1,69, 3.51, 3.15 and 3.30
ประสิท ธิภ าพในการแตกตัว และการปลดปล่ อ ยตัว ยาไม่ ดี (%w/w, dried powder),
ยาเตรียม respectively. The amount of rhein in rhubarb from
เท่าทีค่ วรKhon Kaen, Maha Sarakham, Nakornratchasima,
Bangkok,
รถในการ
and Roied provinces were 1.02, 1.09, 1.01, 0.54 and 1.56
าพีเ อชที่ (%w/w, dried powder), respectively. Thus, we were used
ตารับที่ 1 theReferences
aerial part of C. quadrangularis from Maha Sarakham
PLC ใน and
ณรงค์theสาริrhizomes
สตุ , ทัดทรง of rhubarb่ พย์,from
ทัวทิ มนต์Roied
ชุลี นิตพิprovince
น, ยุพนิ as รุ่งเวช the
95.50 ingredients to formulate the mixture of Phet Sang-Khaat
รียต์ ่ากว่า capsule inวุthis ฒวิ ทิ study.
ยา , ฤดี Theเสาวคนธ์
amountและ อาพล ไมตรี
of querceitn andเวช.rheinยาเม็inด.
พิม พ์ ค รั
ง ้ ที ่ 1. กรุ ง เทพมหานคร:
the mixture of Phet Sang-Khaat capsule were obtained โอ.เอส.พริ น
้ ติง
้ เฮ้าส์ ;
มตารับ ที่ 10.96 and 2543. 0.70 mg/capsule, respectively. Conclusion: The
วิทยาที่ดี results from
วิภาดา สัมประสิ this ทstudy ธิ .ปราณีcouldต โอปณะโสภิ
be used asตa.การกลบรสส guideline forาหรั theบ
มีความคง quality of some Thai herbal formulation.
ยาเม็ดชนิดแตกตัวเร็วในช่องปาก. ไทยไภษัชย
Keywords:นิพนธ์ : 2554:6:1-12
quality control, the mixture of Phet Sang-
Debjitcapsule,
Khaat Bhowmik*, quercetin,Chiranjib.B,
rhein Krishnakanth, Pankaj,
____________________________________________________________
R.Margret Chandira. Fast Dissolving Tablet: An
________
Overview.
Faculty of Pharmacy, Journal ofUniversity,
Mahasarakham Chemical and
Mahasarakham Province,
44150, ThailandPharmaceutical Research, 2009, 1(1): 163-177.
*Corresponding author: Tel: 089-9414725 E-mail: woonupk@hotmail.com
com

2
53

53