ROZCZŁONKOWANIE NORM W PRZEPISACH PRAWNYCH

Syntaktyczne Treściowe

Rozczłonkowanie syntaktyczne
Syntaktyczne wyrażenie normy obejmuje wszystkie jej elementy:

Zachowanie
Adresat okoliczności Nakaz/zakaz się

Przepis, który zawiera wszystkie elementy syntaktyczne normy nazywa się przepisem ZRĘBOWYM
ZUPEŁNYM.

PRZEPIS ZRĘBOWY NORMATYWNIE ZUPEŁNY

Odbywać
Odbywać dyżur
dyżur
Nauczycielowi
Nauczycielowi W trakcie sesji
W trakcie sesji
nakazuje
nakazuje się
się dwa razy w
dwa razy w
akademickiemu
akademickiemu egzaminacyjnej
egzaminacyjnej tygodniu
tygodniu
Prawodawca może rozbić elementy syntaktyczne i umieścić je w różnych przepisach wedle
schematów:
Schemat 1 (brak okoliczności)
1. Adresat +
2. Nakaz/zakaz +
3. Zachowanie się

Schemat 2 (brak adresata)

1. Okoliczności +
2. Nakaz/Zakaz +
3. Zachowanie się

Schemat 3 (brak adresata i okoliczności)

1. Nakaz/zakaz
2. Zachowanie się

Przepisy, które zawierają elementy syntaktyczne normy wymienione w powyższych trzech

schematach są przepisami ZRĘBOWYMI NORMATYWNIE NIEZUPEŁNYMI

Te przepisy, które zawierają brakujące elementy syntaktyczne są przepisami UZUPEŁNIAJĄCYMI

PRZEPIS ZRĘBOWY NORMATYWNIE NIEZUPEŁNY

Nawet jeśli przepis zrębowy jest zupełnym w sensie normatywnym (bo ma wszystkie elementy
syntaktyczne normy), może się okazać przepisem zrębowym niezupełnym w sensie logicznym.

NIEZUPEŁNOŚĆ LOGICZNA
Występuje, gdy któryś z elementów syntaktycznych normatywnych (adresat, okoliczności, zakaz czy
zachowanie się) jest zwrotem relatywnym, tj. wymagającym dodania jakiegoś zwrotu, by uczynić go
w pełni sensownym, bo w pełni składnym, np. „dłużnik (czyj?)”, wierzytelność (czyja?)”, „żądający
(czego?)”.

PRZEPIS ZRĘBOWY NORMATYWNIE ZUPEŁNY ≠ PRZEPIS ZRĘBOWY LOGICZNIE ZUPEŁNY

ROZCZŁONKOWANIE TREŚCIOWE
Przepis zrębowy zupełny (kryterium syntaktyczne) jest przepisem centralnym (kryterium treści).

PRZEPIS
PRZEPIS
ZRĘBOWY
CENTRALNY
ZUPEŁNY

Przepis 1
Niepełna treść normy N1

Przepis 2
Uzupełnienie treści normy N1

Przepis 3
Uzupełnienie treści normy N1

PRZEPIS MODYFIKUJĄCY PRZEPIS CENTRALNY

Mamy z nim doczynienia, gdy prawodawca poza przepisem centralnym wprowadza jakieś inne
przepisy (co najmniej jeden), które wpływają na treść normy, współwyznaczając ją z przepisem
centralnym.

W naszym przykładzie, to przepisy: 2 i 3.

PRZEPIS CENTRALNY NIEPEŁNY

To przepis modyfikowany przez przepis modyfikujący.

W naszym przykładzie, to przepis 1.

KONDENSACJA

Sytuacja idealna – jeden przepis- jedna norma.

RODZAJE KONDENSACJI

Ewidentna Sensu stricto

Kondensacja ewidentna
Polega na tym, że artykuł albo ustęp (paragraf w aktach wykonawczych) składa się z kilku zdań (od
kropki do kropki, albo od kropki do średnika).

Kondensacja norm sensu stricto

Polega na tym, że w jednym zdaniu gramatycznym ustawodawca zawiera nie jedną, ale więcej niż
jedną normę postępowania.
ZMIANA TEKSTU PRAWNEGO

Tekst prawny:
- tekst konkretnego aktu prawnego
- tekst wszystkich aktów prawnych wyst. w przepisach= system prawny.

1) Stanowienie pozytywne – stanowienie novum normatywnego

Tekst ustawy:
i. Art.1
ii. Art.2
iii. Art.3
1. Art. 3a
iv. Art.4
v. Art.5
1. Art.5a
vi. Art.6
b. Tekst prawny – zbiór aktów normatywnych

2) Nowelizacja

Tekst ustawy
i. Art. 1 o brzmieniu X
ii. Art. 2 o brzmieniu x -- po nowelizacji Art. 2 o brzmieniu Z
iii. Art. 3 o brzmieniu X
iv. Art. 4 o brzmieniu X
v. Art. 5 o brzmieniu X

3) Derogacja (uchylenie)

Tekst ustawy
i. Art.1
ii. Art.2 – derogacja Przepis zostaje pozbawiony bez zastąpienia danego
przepisu
iii. Art.3
iv. Art.4
v. Art.5
vi. Art.6

Derogacja ma również miejsce w zbiorze aktów normatywnych.

4) Uchylenie albo zmiana treści przepisu upoważniającego
 Ustawa - przepis P
upowazniający do
wydania
rozporządzenia 1,2,3

Rozporządzenie 1 Rozporządzenie 2 Rozporządzenie 3

Automatycznie uchylane są rozporządzenia po uchyleniu przepisu P.

5) Upływ czasu

a. Akt normatywny traci moc z upływem czasu, na który został wydany;

b. Akt wykonawczy do uchylonej ustawy traci moc z upływem czasu, na który ustawa
zachowała go w mocy

6) Niekonstytucyjność
Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego o niezgodności ustawy z Konstytucją RP

7) Desuetudo – zmiana tekstu prawnego (???)

długotrwałe niestosowanie lub nieprzestrzeganie w praktyce określonej normy prawnej,
skutkuje utrata przez nią mocy obowiązującej.