Professional Documents
Culture Documents
A. PAGBASA / TALAKAYAN:
Isang araw, si Ahura Mazda ay nagdesisyong lumikha ng ibang bagay. Una niyang nilikha ang
kalangitan na gawa sa metal, isang makinang at maliwanag. Pangalawa, gumawa siya ng malinis na tubig,
Pangatlo, lumikha siya ng kalupaan na walang mga burol at bundok. Pang-apat, gumawa siya ng mga
halaman, mababango at kaaya-aya na walang mga tinik. Panglima, nilikha niya si Gayomard, ang unang
tao o nilalang sa mundo. Siya ay matalino, matangkad at hindi matukoy ang kanyang kasarian. At ang
huli, gumawa siya ng apoy, kasangkapan sa paggawa ng pagkain at sa panahon ng taglamig. Ito ay
ibinahagi sa lahat ng kanyang nilikha. Ang matalinong diyos ay inanyayahan ang masamang espirito para
makita ang kanyang nilikha.
“Ahriman, pagmasdan mo ang aking nilikha, tulungan mo sila at bigyan mo ng papuri upang
makuha mo ang walang hanggang buhay.”
Ang masamang espirito ay nagalit. “Bakit ko sila tutulungan? Bakit ko sila pupurihin? ‘Di hamak
na mas makapangyarihan ako kaysa sa kanila. Susugpuin kita kasama ang mga nilikha mo habang
buhay.”
Matapos sabihin ito, siya ay bumalik sa kadiliman at lumikha rin ng mga masasamang nilalang
gaya ng mga demonyo, hukluban at halimaw para labanan ang liwanag. Inaasahan na ng matalinong
panginoon ang mga plano ng masamang espirito, lahat ng balak nitong wasakin ang kanyang gawa at
pagkakaroon ng malawakang pakikipaglaban sa masama.
Kung kaya’t gumawa siya ng anim na Holy Imortals o Banal na Espirito mula sa kanyang sariling
kaluluwa. Bawat isa ay may kanya-kanyang kakayahan.
Nang nalaman ni Ahriman ang ginawa ni Ahura Mazda ay ninais niya atakihin ito isa-isa. Una
niyang sinugpo ay ang tubig ngunit nagdala lang ito ang kapaitan. Sumunod naman ang lupa kaya wala
silang nagawa kung hindi maglagay lang ng mga bundok at lambak. Sinubukan naman nilang atakihin
ang halaman ngunit nalanta lang ito at lumago ng may tinik. Huli nilang inatake ang unang taong si
Gayomard, siya ay nagkasakit at namatay.
Mula sa mga buto nito ay tumubo ang halamang ruwibardo o rhubarb. Makalipas ang 40 na taon,
may lumabas na lalaki at babae sa rhubarb na pinangalanang Mashya at Mashyana. Nagkaroon sila ng
mga anak na tig-15 kambal na kumalat sa buong daigdig at naging mga lahi ng sangkatauhan. Nangako
ang dalawa sa matalinong diyos na ang mga anak nila ay tutulong labanan si Ahriman nang masugpo ang
kasamaan.
Ngayon naman ay basahin ang isang pang mitolohiya mula sa Kenya, isang bansa mula sa
Silangang Africa.
Liongo
Isinalin sa Filipino ni Roderic P. Urgelles
( Vidyu: https://www.youtube.com/watch?v=d6SAzg9n-_Y )
Isinilang si Liongo sa isa sa pitong bayang nasa baybaying-dagat ng Kenya. Siya ang nagmamay-
ari ng karangalan bilang pinakamahusay na makata sa kanilang lugar. Malakas at mataas din siya tulad ng
isang higante, na hindi nasusugatan ng anomang mga armas. Ngunit kung siya’y tatamaan ng karayom sa
kaniyang pusod ay mamamatay siya. Tanging si Liongo at ang kaniyang inang si Mbwasho lamang ang
nakaaalam nito. Hari siya ng Ozi at Ungwana sa Tana Delta at Shangha sa Faza o isla ng Pate.
Nagtagumpay siya sa pananakop ng trono ng Pate na unang napunta sa kanyang pinsang si
Haring Ahmad (Hemedi) na kinilalang kauna-unahang namuno sa Islam. Ang pagbabago ay naging
mabilis mula sa Matrilinear na pamamahala ng mga kababaihan tungo sa Patrilinear na pamamahala ng
kalalakihan sa pagsasalin ng trono. Nais ni Haring Ahmad na mawala si Liongo kaya ikinadena at
ikinulong siya nito. Nakaisip si Lionggo ng isang pagpupuri. Habang ang parirala (refrain) nito ay inawit
ng mga nasa labas ng bilangguan, bigla siyang nakahulagpos sa tanikala na hindi nakikita ng bantay.
Nang makita ito ng mga tao, tumigil sila sa pag-awit. Tumakas siya at nanirahan sa Watwa kasama ang
mga taong naninirahan sa kagubatan. Nagsanay siyang mabuti sa paghawak ng busog at palaso na
kinalaunan ay nanalo siya sa paligsahan ng pagpana. Ito pala’y pakana ng hari upang siya ay madakip
ngunit muli na naman siyang nakatakas. Kakaunti lang ang nakaaalam tungkol sa matagumpay na
pagwawagi ni Liongo sa digmaan laban sa mga Gala (Wagala). Kaya naibigay ng hari ang kaniyang anak
na dalaga upang ang bayaning si Liongo ay mapabilang sa kaniyang pamilya. Nang lumaon, si Liongo ay
nagkaanak ng isang lalaki na nagtraydor at pumatay sa kaniya.
B. PAGYAMANIN:
Gawain 1: Panuto: Piliin ang titik ng tamang sagot. Isulat sa papel ang mga kasagutan.
Gawain 3: Panuto: Bumuo ng isang maiksing iskrip ng Fliptop Battle na magpapahayag ng iyong
saloobin ukol sa mga naging desisyon ni Liongo sa buhay. Isulat ito sa papel. Sa ibaba ay ang
pamantayan sa pagbubuo ng Flip Top.
PAMANTAYAN SA PAGBUO:
1. Magpahayag ng saloobin batay sa naging desisyon ni Liongo sa buhay.
2. Gumamit ng mga kaaya-ayang salita sa paglalahad ng saloobin. Huwag gagamit ng mga
marahas na mga salita.
3. Sikaping maayos ang pagkaugnay-ugnay ng mga ideya upang maging komprehensibo ang
mga nais sabihin.
4. Limitahan sa dalawang minutong paglalahad lamang.
5. Maaaring lagyan ng pamagat.
Gawain 4: Panuto: Gamit ang graphic organizer na Venn Diagram, ipakita ang pagkakaiba at
pagkakatulad ng dalawang mitolohiya at ipaliwanag ang iyong gawa pagkatapos. Isulat ang iyong gawa
sa isang malinis na papel.
Mashya at Mashana Liongo
Gawain 5: Panuto: Ibigay ang mga pangyayaring kaugnay ng mga kaisipang nakapaloob sa mitolohiya
batay sa suliranin ng akda, kilos at gawi ng tauhan. Gawin ito sa pamamagitan ng story board. Ilagay ang
iyong gawa sa isang malinis na papel.
MASHYA AT MASHYANA LIONGO
1.
2.
3.
4.
5.
C. KARAGDAGANG GAWAIN
Walang higit na mabisa kaysa ibang wika. Ang lahat ng wika ay may sariling bisa at kakayahan
bilang kasangkapan sa pagpapahayag ng kulturang Pilipino at ng ibang bansa.
GABAY SA PAGSASALING-WIKA
1. Isagawa ang unang pagsasalin. Isaisip na ang isasalin ay diwa ng isasalin at hindi ang salita.
2. Basahin at suriing mabuti ang pagkakasalin. Tandaang ang pagdaragdag, pagbabawas, pagpapalit, o
pagbabago sa orihinal na diwa ng isinasalin nang walang napakalaking dahilan ay isang paglabag sa
tungkulin ng tagapagsalin.
3. Rebisahin ang salin upang ito’y maging totoo sa diwa ng orihinal. Ayusin ang bahaging hindi malinaw
at nagbibigay ng kalituhan. Bigyang-pansin din ang aspektong panggramatika ng dalawang wikang
kasama sa pagsasalin.
4. Kung gagamit ng diksyonaryo ay isaalang-alang ang iba’t ibang kahulugan ng isang salita.
Kakailanganin ng isang mag-aaral ang pagsasanay upang makuha ang kahulugang angkop sa konteksto
ng pangungusap.
Ang isinasalin ay ang diwa ng talata at hindi ang bawat salita na bumubuo rito.
PANUTO: Bilang panghuling gawain, tulungan mo ang apo na isalin ang mensaheng padala ng
kanyang Daddy na isang banyaga sa kanyang Lolo. Isulat sa papel ang iyong pagsasalin.
Good afternoon Tatay! How are you there in the Philippines? I hope you are doing well with Nanay.
Angel and the kids miss you so much. Due to this pandemic, we can’t visit you this year. Are you both
drinking your vitamins? Please take care of your health, we don’t want you both, Nanay, get sick
especially with our situation today. What are you doing while at home? The kids adore you so much,
Tatay. We miss you, Tatay. We’ll call you later. Mahal ko kayo!
Prepared by: ARGIE C. BRIGOLA