PAGHAHANDA SA

PAGSASALIN
Aralin 5
 Maglakbay Tayo!
Tayo ngayon ay maglalakbay sa ibang bansa.
Isang linggo tayong mamamasyal sa ating
pangarap na destinasyon, hal., ang Paris, France.

Ano-ano ang mga paghahandang dapat gawin kapag pupunta sa

malayong lugar? Ano-ano ang mga dapat isaalang-alang?
Ang mga dapat dalhin? Ang mga dapat tandaan?
Proseso ang Pagsasalin
o Kung maraming paghahandang ginagawa bago maglakbay,
gayundin sa pagsasalin.
o Ang pagsasalin ay isang proseso. Hindi lamang ito bastang
pagsabak sa pagtutumbas ng mga salita mula simulaang
lengguwahe papuntang tunguhang lengguwahe.
o Kinapapalooban ito paghahanda, aktuwal na pagsasalin, at
ebalwasyon ng salin.
1. Pagpili sa Tekstong Isasalin
◦Ang isang tagasalin ay dapat makaramdam ng natural na
pagkagusto sa tekstong isasalin o ang tinatawag na “natural
affinity.”
◦Kahit ang isang tagasalin ay kinomisyon lamang na magsalin
ng isang materyal, kapag tinanggap niya ito, para na rin siyang
nagpasiyang piliin ang teksto dahil maaari naman niya itong
tanggihan kung ayaw niya.
1. Pagpili sa Tekstong Isasalin
◦ “One should never translate anything one does not admire”-
Justin O’Brien (Nida,1964).
◦ Hindi maiiwasan sa pagsasalin ang pagiging subhetibo o personal.
◦ Dapat gabayan ang isang tagasalin ng sariling panlasa.
1. Pagpili sa Tekstong Isasalin
◦Kung ikaw ang tatanungin,
anong uri ng teksto ang nais
mong isalin? Sa anong genre
mo nais makilala? May
partikular ka bang teksto na
gustong maging unang Ralph S. Galan,
tula ang hilig isalin
Rolando S. Tinio,
nakilala sa
proyekto? pagsasain ng mga
dula lalo na ang
mga dula ni
Shakespeare
2. Pagbasa sa Teksto
◦ Dapat basahin muna ng tagasalin ang tekstong isasalin. Paulit-
ulit hanggang lubos niya itong maunawaan.
◦ Pagkakataon ito upang makilala ang kalikasan ng tekstong
isasalin, kung teknikal ba ito o pampanitikan. Dito rin matutukoy
ang mga salitang bago sa pandinig, lalo na iyong malalalim o
teknikal, na ngayon pa lang ay kailangan nang saliksikin o
ipagtanong sa mga eksperto upang hindi na maging problema
kapag aktuwal nang nagsasalin.
Basahin ang tekstong ito.
◦ ONE dollar and eighty-seven cents. That was all. And sixty cents of it was in pennies.
Pennies saved one and two at a time by bulldozing the grocer and the vegetable man
and the butcher until one’s cheeks burned with the silent imputation of parsimony
that such close dealing implied. Three times Della counted it. One dollar and eighty-
seven cents. And the next day would be Christmas.

◦ There was clearly nothing to do but flop down on the shabby little couch and howl.
So Della did it. Which instigates the moral reflection that life is made up of sobs,
sniffles, and smiles, with sniffles predominating.

Mula sa “The Gift of Magi” ni O. Henry

Basahin ang tekstong ito.
This is the first time that World Wildlife Day has focused on life below water, the crucial importance of marine
species to human development, and how we can continue to save marine biodiversity for future generations.

Marine wildlife has sustained human civilizations for thousands of years, providing food; materials for
construction; and enriching lives culturally, spiritually and recreationally. Today, some three billion people
depend on marine and coastal biodiversity for their livelihoods.

But human activity is posing major problems, both for the planet’s oceans and for human lives, particularly in
coastal communities. These problems include the over-exploitation of marine species, pollution, the loss of
coastal habitats and climate change. Around one-third of fish stocks are being consumed at unsustainable
levels, and up to half the world’s coral reefs have been lost due to factors such as warming sea temperatures,
ocean acidification and a range of land-based activities.

Mula sa United Nations, https://www.un.org/en/

2. Pagbasa sa Teksto
◦Ano ang naunawaan mo sa unang teksto? Sa
pangalawa? Ilahad ang pagkakaintindi sa teksto.
3. Pagsusuri at Interpretasyon ng
Tekstong Isasalin
◦Sa bahaging ito, inuunawa ng tagasalin ang nilalaman ng
teksto sa kabuoan.
◦Higit na mainam kung nauunawaan nang buo ang
materyal na isinasalin kaysa inuunawa lamang ito nang
baha-bahagi o kasabay ng salita o pangungusap na
isinasalin.
3. Pagsusuri at Interpretasyon ng
Tekstong Isasalin
◦ Sa yugtong ito, kailangang tiyakin ng tagasalin ang uri ng teksto
upang makaisip ng angkop na estratehiyang ilalapat sa
pagsasalin.
◦ Tukuyin ang uri ng teksto (impormatibo, ekspresibo, operatibo).
◦ Ginagawa ito upang matiyak kung ano ang tungkuling
ginagampanan ng wika sa teksto.
3. Pagsusuri at Interpretasyon ng
Tekstong Isasalin
◦Kung nais mabasa nang buo ang sinundang mga teksto,
ang mga iyon ay nasa sumusunod na mga link:
◦The Gift of Magi ni O. Henry -
http://www.gutenberg.org/files/7256/7256-h/7256-h.htm
◦Climate Change –
https://news.un.org/en/story/2019/03/1033962
4. Pagsasaliksik Tungkol sa Awtor ng
Tekstong Isasalin
◦ Lalong makikilala ng tagasalin ang tekstong isasalin kung magsasaliksik din
tungkol sa bakgrawnd ng orihinal na sumulat nito o organisasyong nagpasalin
nito.

◦ Sino ang may-akda?

◦ Ano ang estilo sa pagsulat na tatak niya?
◦ Ano-ano ang mga pangyayari sa personal na buhay ng may-akda o mga pangyayari
sa lipunang kasabay ng pagkakasulat ng teksto na maaaring nakaapekto rito?
◦ Bakit isinulat ng may-akda ang teksto? Ano ang intensiyon niya?
4. Pagsasaliksik Tungkol sa Awtor at
Tekstong Isasalin
◦Lalong nailalapit ng tagasalin ang salin sa orihinal kapag
malay sa mga sangkap na nakaimpluwensiya sa
pagkakasulat nito.
4. Pagsasaliksik Tungkol sa Awtor at
Tekstong Isasalin
The Gift of Magi Climate Change
1. Sino si O. Henry? 1. Ano ang United Nations?
2. Ano ang estilo niya sa pagsulat ng maikling 2. Ano ang tungkulin nito bilang isang organisasyong
kuwento? pandaigdig?
3. Sa anong panahon siya nabuhay? Ano-ano ang 3. Bakit tinatalakay ng UN ang tungkol sa Climate
mahahalagang pangyayari sa panahong iyon? Change?
4. Saan isinulat ang maikling kuwento? 4. Saan ipinaskil ng UN ang artikulo tungkol sa
5. Saan at kailan naganap ang maikling kuwento? climate change? Bakit?
Kumusta ang buhay sa lugar at panahong iyon?
6. Sa anong tema ng mga maikling kuwento nakilala
si O. Henry? Bakit dito siya nakatuon? May
partikular ba siyang layunin?
5. Pagtukoy sa Layon ng Teksto
◦Dapat unawain ng tagasalin ang intensiyon ng may-
akda sa pagsulat ng teksto.
◦Isinulat ba niya ito upang magbigay-impormasyon?
upang umantig ng damdamin? upang magpakilos?
◦Dapat tiyakin ng tagasalin na maipararating ang
intensiyong iyon sa mga mambabasa.
5. Pagtukoy sa Layon ng Teksto

Suriin ang sumusunod na teksto.

Ano kaya ang layunin ng organisasyong

sumulat nito?
6. Pagtukoy sa Pinag-uukulan ng Salin
◦Dapat makilala ang pinag-uukulan ng salin upang maisaalang-
alang ang kanilang kalikasán sa pagsasalin ng teksto.
◦Iniaayon ang wika ng pagsasalin sa wika ng pinag-uukulan ng
salin o sa gagamit nito.
◦Hal., kung kabataan ang target na mambabasa, paano kaya
maisasalin ang teksto sa paraang makakaugnay sila?
6. Pagtukoy sa Pinag-uukulan ng Salin
◦ Galatians 3:3

◦ Are you so foolish? After beginning by means of

the Spirit, are you now trying to finish by means
of the flesh?

◦ "Mga bobo ba talaga kayo? Nasimulan n'yo ngang

maranasan ang kapangyarihan ng Holy Spirit sa
buhay n'yo, tapos ngayon, aasa kayo sa sarili niyong
lakas?!"
6. Pagtukoy sa Pinag-uukulan ng Salin
◦ Luke 22: 58-59

◦ A little later someone else saw him and said, “You

also are one of them.” “Man, I am not!” Peter
replied. About an hour later another asserted,
“Certainly this fellow was with him, for he is a
Galilean.”
◦ After ilang minutes, may nakapansin ulit kay Peter
at sinabi sa kanya, 'Isa ka sa mga kasamahan nila.'
Pero sumagot si Peter, "Hindi po ako 'yun, sir!"
After one hour, may lalaking nag-insist, "Sure ako,
kasama ni Jesus ang taong ito, kasi taga-Galilea din
sya."
6. Pagtukoy sa Pinag-uukulan ng Salin
◦ Sino ang target audience ng
bersiyong ito?
◦ Ano ang kanilang kalikasán?
◦ Ano ang uri ng wikang gamit
nila?
◦ Paano matitiyak na bagay sa
kanila ang salin?
7. Pagtukoy sa Teorya sa Pagsasalin
◦ Magsaliksik ng teoryang gagamiting batayan sa pagsasalin. Ito ang
magsisilbing framework o paliwanag ng tagasalin sa prosesong
sinunod niya.
◦ Higit ang kredibilidad ng isang saling may batayang sinunod kaysa
sa ibinatay lamang sa sarili niyang pananaw at diskarte (liban na
lamang kung iginagalang na siyang awtoridad sa larang ng
pagsasalin).
Teoryang Skopos
◦ Isa itong dulog sa pagsasalin na nabuo sa Germany noong mga
huling taon ng Dekada 70. Isa sa mga pangunahing
tagapagsulong nito si Hans Vermeer (1930 – 2010), isang
Alemang lingguwista at iskolar sa pagsasalin.
◦ Pagbalikwas ito sa mga teorya sa pagsasalin na karamihan ay mga
teoryang lingguwistiko o nakatuon sa estruktura tungo sa mga
teoryang nakatuon sa gamit at halagang sosyokultural.
Teoryang Skopos
◦ Isinasaalang-alang nito ang mga kontekstuwal na salik sa
pagsasalin ng isang teksto gaya ng kultura ng mga target na
mambabasa o ng kliyenteng nagpasalin.
◦ Ang tingin nito sa pagsasalin ay hindi lamang pagtutumbas ng
mga salita kundi isang anyo ng gawaing pantao. May dapat na
gampanan ang isang salin sa tao. Mayroon itong layunin.
◦ Ang Skopos ay isang salitang Griyego na ang ibig sabihin ay
“purpose” o layunin ng pagsasalin.
Teoryang Skopos
◦Pasulong ang pagtingin nito sa teksto; nakatuon sa mga
tatanggap ng salin.
◦Pagtaliwas ito sa nakaugaliang pagtingin na pabalik o
tumatanaw sa simulaang teksto.
◦Bago simulan ang pagsasalin, malinaw dapat sa
tagasalin ang kaniyang layunin o skopos.