Professional Documents
Culture Documents
ارزیابی و پذیرش بتن
ارزیابی و پذیرش بتن
ارزیابی
• سازههاي بتني بر مبناي حداقل خصوصيات مورد نظر براي بتن مانند
مقاومت فشاري مشخصه طرح ميشوند.
• اما مقاومت بتن ساخته شده در كارگاه يا آزمايشگاه يك كميت متغير
ميباشد.
• تغييرات در اجزاء بتن (اعم از كيفيت يا كميت مصالح مصرفي) ،تغييرات
در روش ساخت و اجراي بتن و همچنين از جنبة آزمايشگاهي ،تغييرات
در روند نمونهگيري و حتي روش آزمايش ،از داليل اساسي تغييرات
مقاومت ميباشند.
ارزیابی
• حداقل نمودن اين تغييرپذيري با سنجشهاي كنترل كيفيت از
اهميت خاصي برخوردار ميباشد.
• ضريب احتمال kبر مبناي ريسك قابل پذيرش يعني حداكثر مجاز تعداد
نتايج داراي مقادير مقاومت كمتر از مقاومت مشخصه تعيين ميگردد.
مقاومت بتن
احتمال مقاومت درمحدودة احتمال مقاومت كمتر از
k
fcm - ks fcm ± ks
0/52 %30 %40
0/67 %25 %50
0/84 %20 %60
1 1( %15/9در 6نمونه) %68/3
1/04 %15 %70
1/28 %10 %80
1/64 1( %5در 20نمونه) %90
1/96 %2/5 %95
2 1( %2/25در 40نمونه) %95/5
2/33 1( %1در 100نمونه) %98
2/58 %0/5 %99
3 1( %0/15در 700نمونه) %99/7
مقاومت بتن
• در استاندارد BSمقاومت متوسط طرح fcmاز رابطة زير محاسبه ميشود:
fcm = fc + ks
كه در آن sاز نتايج مخلوطهاي قبلي تعيين ميگردد و kتوسط آئيننامه مشخص
ميشود كه معموال برابر 1/64يا 2/33است.
fcr = fc + 1.34s
fcm = fc + 2.33s
ارزیابی و پذیرش بتن بر اساس مقررات ملی
ساختمان
الف) تواتر نمونه برداری:
– دفعات تصادفي نمونه برداري از بتن بايد به نحوي يكنواخت در طول مدت
تهيه و مصرف بتن توزيع شوند .نمونهها بايد قبل از ريختن در محل نهايي
مصرف برداشته شوند.
X̅ ≥ fc + 1.5
Xmin ≥ fc - 4
ارزیابی و پذیرش بتن بر اساس مقررات ملی
ساختمان
ج) بتنهای با مقاومت كم یا دوام كم (غیر قابل قبول) :در صورتي كه بر اساس
آزمايشهاي مقاومت آزمونههاي عمل آمده در آزمايشگاه ،مطابق ضوابط بند (ب)
معلوم شود كه بتن بر رده موردنظر منطبق نيست و غير قابل قبول است ،بايد
تدابيري به شرح زير براي حصول اطمينان از ظرفيت باربري سازه اتخاذ شود:
– در صورتي كه با استفاده از تحليل سازه موجود و بازبيني طراحي ،بتوان ثابت كرد كه
ظرفيت باربري سازه به ازاي مقاومت بتن كمتر از مقدار پيشبيني شده هم قابل قبول
است ،نوع بتن از نظر تأمين مقاومت سازه قابل قبول تلقي ميشود.
ارزیابی و پذیرش بتن بر اساس مقررات ملی
ساختمان
– در صورتي كه شرط بند قبل برآورده نشود ولي با انجام تحليل و طراحي مجدد بتوان
ثابت كرد كه ظرفيت باربري تمامي قسمتهاي سازه با فرض وجود بتن با مقاومت
كمتر در قسمتهاي احتمالي ،قابل قبول خواهد بود ،نوع بتن از نظر تأمين مقاومت
سازه قابل قبول تلقي ميشود.
– در صورتي كه شرايط بندهاي قبل برآورد نشوند الزم است روي مغزههاي گرفته شده از
بتن در قسمتهايي كه احتمال وجود بتن با مقاومت كمتر داده ميشود آزمايش به
عمل آيد .در صورتي بتن از نظر تأمين مقاومت قابل قبول تلقي ميشود كه متوسط
مقاومتهاي فشاري سه مغزه حداقل برابر 0/85مقاومت مشخصه باشد و بعالوه
مقاومت هيچ يك از مغزهها از 0/75مقاومت مشخصه كمتر نباشد.
ارزیابی و پذیرش بتن بر اساس مقررات ملی
ساختمان
– صورتي كه شرايط بندهاي قبل نيز برآورد نشوند و ظرفيت باربري سازه
مورد ترديد باقي بماند ،بايد آزمايش بارگذاري مطابق ضوابط آييننامه بتن
به پذيرش بتن ميشود عملي نگردد ،تخريب بتن فوقالزامي است.
ارزیابی و پذیرش بتن بر اساس مقررات ملی
ساختمان
د) ضوابط كنترل روش عمل آوری و محافظت بتن
– دستگاه نظارت ميتواند براي كنترل كيفيت عمل آوردن و مراقبت بتن در سازه ،انجام
آزمايشهاي مقاومت روي آزمونههاي عمل آمده و مراقبت شده در شرايط كارگاهي را
در خواست كند .عمل آوردن آزمونهها در كارگاه بايد مطابق استانداردهاي معتبر
بينالمللي با عنوان "روش ساختن و عملآوردن آزمونههاي بتني در كارگاه" باشد.
– در صورتي روش عمل آوردن و مراقبت بتن رضايت بخش تلقي ميشود كه مقاومت
فشاري آزمونههاي كارگاهي در سن مشخص شده براي مقاومت مشخصه ،حدّاقل
معادل 0/85مقاومت نظير آزمونههاي عمل آمده در آزمايشگاه يا به اندازه 4مگاپاسكال
بيشتر از مقاومت مشخصه باشد .در غير اين صورت بايد اقداماتي براي بهبود روشهاي
مذكور صورت گيرد.
معیارهای دیگر پذیرش بتن
• سیمان :حداقل مقدار مصرفي بيش از %95حداقل الزم و كمتر از %105حداكثر
ممكن باشد.
• آب به سیمان :از %110آب به سيمان مجاز براي رواني مورد نظر بيشتر نباشد.
• اسالمپ :اسالمپ بتن با مقدار مجاز اسالمپ حداكثر ±2ميليمتر اختالف داشته
باشد.
• هوا :براي بتن حبابدار ،اختالف مقدار هوا با هواي حداكثر مجاز در محدوده ±0/5
درصد باشد.
• دما :دماي بتن 2°Cاز مقدار حداكثر بيشتر نبوده و 2°Cاز مقدار حداقل كمتر
نباشد.
كنترل كیفیت بتن
• يك روش مناسب و مطمئن براي تحليل روند تغيير مقاومت بتن به
صورت ترسيمي ،استفاده از منحنیهای كنترل ميباشد.
• اين منحني نشان ميدهد كه چه تعداد نمونه استوانهاي زير مقاومت
مشخصه است و اينكه آيا شرايط پذيرش بتن را برآورده ميسازد.
• ترسيم اين منحني به صورت روزانه به نحو مؤثري نشان ميدهد كه
آيا روند نا مطلوب مقاومت رخ داده است .در اين صورت ،بايد با
اقداماتي چون تغيير طرح اختالط ،مصالح ،نحوة اختالط و غيره اقدام
به تصحيح فوري كرد.
كنترل كیفیت بتن
كنترل كیفیت بتن
• منحني ديگري كه در اين روش تحليل مفيد است ،منحني ميانگين متحرك
ميباشد
• ميانگين متحرك مقاومت براي پنج سري نمونههاي استوانهاي قبلي رسم ميشود
كه طبق مشخصات حد پايين آن مقاومت مشخصه fcميباشد.
• به جهت انجام كنترل كيفيت مناسب ،پراكندگي هر آزمايش ( )V1بايد حداكثر 5
درصد باشد.لذا براي كنترل ،حداكثر دامنه متوسط برابر است با
< 2/45 2/45 -2/1 2/1 -1/75 1/75 -1/4 >1/4 نمونههای آزمایشگاهی
ضریب پراكندگی در استانداردهای مختلف كیفیت بتن ( درصد )
خیلی
ضعیف متوسط خوب عالی رده انجام كنترل كیفیت
خوب
پراكندگی هر آزمایش