GAWAIN 1

WIKA

KATUTURAN NG WIKA

Kalipunan ito ng mga simbolo, tunog at mga kaugnayan n batas upqng maipayahag ang nais sabihin ng
kaisipan.

KATANGIAN NG WIKA

PANUTO: Ipaliwanag ang katangian at magbigay ng halimbawa kung kinakailangan.

A. ARBITRARYO – Sa katangiang ito, ang salita ay tumutukoy sa mga salitang simbolo. Napapaloob
sa katawagang ito ang dualismo na isang pananagisag at isang kahulugan.

TAGALOG Pagsinta Salamat

HILIGAYNON Gugma Salamat
CEBUANO Gugma/Pagpangga Salamat
BICOLANO Pagkamuot Dios mabalos
ILOKANO Ayaten Agyamanak
WARAY Gugma Salamat
KAPAMPANGAN Lugud/ Pamalsinta Salamat
PANGASINENSE Dalit Salamat

B. MAKABULUHANG TUNOG – Ito ay tinatawag na ponetik qt nagbabago ang kahulugan ng salita.

1. a. pasò – got burned
b. pàso – flower pot
2. a. bàba – body part
b. babà – under
3. a. tàsa – a cup
b. tasà – to sharpen
4. a. gàbi – taro
b. gabì – night
5. a. tàma – right
b. tàma – got shot
WALANG KABULUHAN ANG TUNOG – Hindi nagbabago ang kahulugan ng salita.
1. Chismis – Tsismis – gossip
2. Trabajo – Trabaho – hanapbuhay
3. Cuento – Kwento – salsysay
 4. Entiende – Untindi – Unawa
5. Cubeta – Kubeta – inidoro

C. NATATANGI -ang wika ay may katangiang pansarili na naiiba sa ibang wika.

D. PANLARAWAN – taglay nito ang kultura ng lipunang pinagmulan nito.
E. BUHAY AT DINAMIKO – Ito ay buhay at patuloy sa pagbabago dahil patuloy rin na nagbabago
ang buhay ng tao at inaangkop ang wika sa mabilis ns takbo ng buhay na dulot ng agham at
teknolohiya.
F. MALIKHAIN – Taglay ng wika ang mga tuntunin na makapagbubuo ng walang hanggang
pangungusap. Naging malikhain din ito sa paraang nakabubuo tayo ng tula, kwento, awitin, at
iba pang akdang pampanitikan.
G. MASISTEMANG BALANGKAS NG TUNOG – Ang wika ay masistemang balangkas dahil ito ay
binubuo ng fonema, morfema, semantiks at sintaks.
H. ANG WIKA AY PANTAO – Ang wika ay pantao dahil ito ay makataong pamamaraan ng
pagpapahayag ng ating mga kaisipan.
I. PARAAN NG PAKIKIPAGTALASTASAN – Ang tunay na wika ay wikang sinasalita

GAWAIN 2
TAGALOG:
1. Anong pangalan mo?
2. Ang pangalan ko ay Pegie.
HILIGAYNON:
1. Ano imo ngalan?
2. Ang ngalan ko Pegie.
KAPAMPANGAN
1. Nanu ing lagyu mu?
2. Ing lagyu ko Pegie.
CEBUANO
1. Unsa imo pangalan?
2. Akong ngalan mao Pegie.
BICOLANO
1. Anong pangaran mo?
2. An ngaran ko Pegie.
ILOKANO
1. Ania ti naganmo?
2. Tinagan ko ket Pegie
WARAY
1. Ano it imo ngaran?
2. Ako hi Pegie.
PANGASINENSE
1. Antoy ngaran mo?
2. Ngaran ko Pegie.

GAWAIN 3
PANUTO: Bumuo ng sampung pangungusap sa TAGALOG na isalin sa wikang HILIGAYNON at isa pang
napiling WIKANG PANLALAWIGAN.
1. TAGALOG – Saan ka pupunta?
HILIGAYNON – Diin ka makadto?
PANGASINENSE – Kanto ka unla?

2. TAGALOG – Masaya ako kapag kasama kita.

HILIGAYNON – Nalipay ko kung upod ko ikaw.
PANGASINENSE – Maliket ak no sika so ibak.

3. TAGALOG – Mahal na mahal kita.

HILIGAYNON – Palangga ko guid ikaw kaayo.
PANGASINENSE – Inararo ta ka.

4. TAGALOG – Inaantok na ako.

HILIGAYNON – Natuyo na ko.
PANGASINENSE – Makakaugip ak la.

5. TAGALOG – Patayin mo ang ilaw.

HILIGAYNON – Patya ang suga.
PANGASINENSE – Irep moy silew.

6. TAGALOG – Maglinis ka ng bahay.

HILIGAYNON – Paninlo-I ang balay.
PANGASINENSE – Manlinis kay abong.

7. TAGALOG – Napakaganda mo.

HILIGAYNON – Kagwapa guid sa imo.
PANGASINENSE – Magangana ka.

8. TAGALOG – Gusto kong uminom ng tubig.

HILIGAYNON – Gusto ko mag- inom tubig.
PANGASINENSE – Makakinom ak lay danom.

9. TAGALOG – Bumalik ka rito!

HILIGAYNON – Pagbalik diri!
PANGASINENSE – Pawil ka diya!

10. TAGALOG – Umuwi ka ng maaga.

HILIGAYNON – Puli ka temprano.
 PANGASINENSE – Sempet ka ya masapbay.

PREPARED BY: PEGIE J. PALENCIA