Pagbása at Pagsusuri ng

Iba’t Ibang Teksto

Tungo sa Pananaliksik
IKATLONG Markahan—Modyul 1:
Pagkilala sa Iba’t ibang Uri ng
Teksto
Pagbasa at Pagsusuri sa
Iba’t ibang Teksto
Tungo sa Pananaliksik
Pagkilala sa Iba’t ibang
Uri ng Teksto
Paunang Salita
Para sa tagapagdaloy:

Malugod na pagtanggap sa asignaturang Pagbasa at Pagsusuri sa Iba’t ibang Teksto

Tungo sa Pananaliksik ng Alternative Delivery Mode (ADM) Modyul para sa araling
Pagkilala sa Iba’t ibang Uri ng Teksto.
Ang modyul na ito ay pinagtulungang dinisenyo, nilinang, at sinuri ng mga edukador
mula sa pampubliko at pampribadong institusyon upang gabayan ka, ang gurong
tagapagdaloy, na matulungang makamit ng mag-aaral ang pamantayang itinakda ng
Kurikulum ng K to12 habang kanilang pinanagumpayan ang pansarili, panlipunan,
at pang-ekonomikong hamon sa pag-aaral.

Ang tulong-aral na ito ay umaasang makauugnay ang mag-aaral sa mapatnubay at

malayang pagkatuto na mga gawain ayon sa kanilang kakayahan, bilis, at oras.
Naglalayon din itong matulungan ang mag-aaral upang makamit ang mga
kasanayang pang-21 siglo habang isinasaalang-alang ang kanilang mga
pangangailangan at kalagayan.

Bilang karagdagan sa materyal ng pangunahing teksto, makikita ninyo ang kahong

ito sa pinakakatawan ng modyul:

Mga Tala para sa Guro

Ito'y naglalaman ng mga paalala, panulong
o estratehiyang magagamit sa paggabay sa
mag-aaral.

Bilang tagapagdaloy, inaasahang bibigyan mo ng paunang kaalaman ang mag-aaral

kung paano gamitin ang modyul na ito. Kinakailangan ding subaybayan at itala ang
pag-unlad nila habang hinahayaan silang pamahalaan ang kanilang sariling
pagkatuto. Bukod dito, inaasahan mula sa iyo na higit pang hikayatin at gabayan
ang mag-aaral habang isinasagawa ang mga gawaing nakapaloob sa modyul.

1
 Week

1
Alamin

Ang modyul na ito ay ginawa at dinisenyo para sa iyo. Ito ay nabuo upang
lubos mong maunawaan ang asignaturang Pagbasa at Pagsusuri sa Iba’t ibang
Teksto Tungo sa Pananaliksik. Ang kabuuan ng modyul na ito ay makatutulong
upang maibigay sa iyo ang mahahalagang kaalaman at impormasyon na tiyak na
makatutulong sa iyong pag-unlad. Ang wikang ginamit ay kinikilala ang
pagkakaibang antas ng bokabularyo ng mga mag-aaral. Ang aralin ay isinaayos
upang sundin ang batayang pagkakasunod-sunod ng kurso. Subalit ang
pagkakasunod-sunod ng iyong binasa ay maaaring magbago upang tumugma sa
aklat na ginagamit mo ngayon.

Ang modyul na ito ay patungkol sa paksang:

 Aralin 1 - Pagkilala sa Iba’t ibang Uri ng Teksto

Matapos mong pagdaanan ang modyul na ito, inaasahan na ikaw ay:

Pamantayang Pangnilalaman:

 Nasusuri ang iba’t ibang uri ng binasang teksto ayon sa kaugnayan nito
sa sarili, pamilya, komunidad, bansa, at daigdig

Pamantayan sa Pagganap:

 Nakasusulat ng isang panimulang pananaliksik sa mga penomenang

kultural at panlipunan sa bansa

Kasanayang Pampagkatuto:

 Natutukoy ang paksang tinalakay sa iba’t ibang tekstong binasa

(F11PB – IIIa – 98)

Layunin:

1. Nasusuri ang binasang teksto batay sa uri nito

2. Nailalapat ang mga tiyak na karanasan at kaalaman kaugnay sa paksa
3. Nalilinang ang kahusayan sa pagsusuri ng tekstong binabasa

2
 Aralin
Filipino: Pagbasa at Pagsusuri
sa Iba’t ibang Teksto Tungo
1
sa Pananaliksik
Ang araling ito ay naglalaman ng mga pag-aaral sa pagtukoy ng iba’t ibang paksa
at pagkilala sa iba’t ibang uri ng teksto.

Balikan

Bagong aralin ang hatid ng modyul na ito. Madaragdagan ang iyong kaalaman sa
pagtukoy sa paksa ng iba’t ibang tekstong iyong nababasa. Makatutulong ito upang
mabigyan ka ng idea sa araling tatalakayin at higit pang makilala ang mga uri ng
teksto. Basahin mong mabuti ang mga sumusunod na pahayag at unawain ito. Isulat
sa sagutang kuwaderno ang iyong kasagutan.

Panuto: Isulat sa patlang kung anong uri ng teksto ang tinutukoy sa pahayag.

___________ 1. Ang tekstong ito ay may layuning kumbinsihin ang mga mambabasa
hinggil sa isang isyu.

___________ 2. Layunin nito na ipinta sa imahinasyon ng mga mambabasa ang isang

bagay, tao, lugar, pangyayari, karanasan atbp.

____________3. Naglalahad ito ng proseso kung paano ginagawa ang isang bagay o
paano ito binubuo.

____________4. Ang uri ng teksto na ito ay nagkukuwento ng mga yugto ng

pangyayari na maaaring piksiyon o di-piksyon.

___________ 5. Isang uri ng teksto na nagpapahayag ng katwiran sa isang

napapanahong isyu.

3
 Tuklasin

Pagkilala sa Iba’t ibang Uri ng Teksto

Tekstong Impormatib

Ang tekstong impormatib ay naglalahad ng mga bagong kaalaman, pangyayari,

paniniwala, at mga impormasyon. Ang mga kaalaman ay sistematikong nakaayos at
inilalahad nang buong linaw upang lubos na maunawaan. Kadalasang sinasagot nito
ang mga batayang tanong na ano, kailan, saan, sino, at paano.

Layunin nito na maging daluyan ng makatotohanang impormasyon para sa mga

mambabasa, sapagkat marami ang nagtitiwala na may katiyakan ang mga
impormasyon sa mga ganitong uri ng teksto. Naniniwala ang mga mambabasa na
ang tekstong kanilang binabasa ay nakapagbibigay liwanag sa mga katanungan sa
kanilang isipan. Naglalahad ito ng mga pangyayari at karanasan ng mga tao.
Nakapagpapaliwanag din ito ng mga konseptong nakabatay sa mga tunay na
pangyayari at kapakipakinabang ang mga impormasyong inilalahad nito.

Mahalaga ang pagbabasa ng mga tekstong nagbibigay ng impormasyon sapagkat

napauunlad nito ang iba pang kasanayang pangwika gaya ng pagbabasa, pagtatala,
pagtukoy ng mga mahahalagang detalye, at pagpapakahulugan ng impormasyon.
Halimbawa nito ay pagbabasa ng peryodiko, pakikinig at panonood ng balita, mga
kasaysayan, adbertismo atbp.

Tekstong Deskriptib

Ang tekstong Deskriptib ay isang uri ng paglalahad at naisasagawa sa pamamagitan

ng mahusay na paglalarawan. Ang uri ng sulating ito ay naglalayon na
makapagpinta ng imahe sa hiraya ng mambabasa gamit ang limang pandama:
paningin, pandinig, panlasa, pang-amoy, at pandama. Dito maipapamalas ng
manunulat ang kaniyang husay at kakayahan sa paglikha ng isang masining na
paglalarawan. Mainam kung mapukaw nito ang atensiyon at maikintal sa isipan ng
mga mambabasa ang paglalarawan ng isang pangyayari, karanasan, bagay, lugar,
tao atbp. Halimbawa nito ay mga lathalain at mga akdang pampanitikan.

Uri ng tekstong Deskriptib

1. Deskriptib Impresyunistik ay uri ng tekstong naglalarawan na nanagpapakita

lamang ng pansariling pananaw o opinyon at personal na pakiramdam ng
sumulat.
2. Deskriptib Teknikal ay uri ng tekstong naglalarawan na nagpapakita ng
obhetibong pananaw sa tulong ng mga tiyak na datos, mga ilustrasyon, at
dayagram.

4
Tekstong Persuweysib
Ang tekstong nanghihikayat o tekstong persuweysib ay naglalahad ng mga mga
payahag upang makapanghikayat o makapangumbinsi sa mga tagapakinig o
mambabasa. Ito ay may layunin na maglahad ng opinyon upang ang manunulat o
tagapagsalita ay makahihikayat ng mga mambabasa o tagapakinig na maniwala sa
kanyang posisyon o punto de vista hinggil sa isang paksa. Kailangang sapat ang
katibayan o patunay upang suportahan ang isang isyu, paksa, o kaisipan nang sa
gayon ito ay maging kapanipaniwala. Ang mga halimbawa nito ay ang mga
patalastas, talumpati, editoryal, at sanaysay.

Ito ay nahahati sa tatlong elemento ayon kay Aristotle:

1. Ethos hango sa salitang Griyego na nauugnay sa salitang Etika. Ito ay

tumutukoy sa kredibilidad o personalidad ng manunulat o nagsasalita. Ang
mga mambabasa ang magpapasya kung kapani-paniwala o karapat-dapat na
panigan ang tagapanghikayat.

2. Logos salitang Griyego na Logos ay tumutukoy sa pangangatwiran o lohika na

pagmamatuwid ng manunulat o tagapagsalita.

3. Pathos tumutukoy sa emosyon o nararamdaman o saloobin ng mambabasa o

tagapakinig.

Tekstong Naratib

Ang pagsulat nito ay maaaring batay sa obserbasyon o nakita ng may akda, maaari
din namang ito ay nanggaling mula sa sarili niyang karanasan. Ito ay maaaring
hinango sa totoong pangyayari sa daigdig (di-piksyon), o nanggaling lamang sa
kathang-isip ng manunulat (piksyon).

Ang tekstong naratib ay isang uri ng tekstong naglalayong magkuwento o

magsalaysay. Ito ay nagpapakita ng mga impormasyon tungkol sa mga tiyak na
pangyayari na maaaring nakita, hango sa sariling karanasan, totoong kaganapan o
di-piksyon, maaari ding likhang isip lamang ng manunulat o piksyon. Layunin nito
ay makapagbigay–aliw o manlibang sa mga mambabasa. Ang halimbawa ng tekstong
naratib ay ang maikling kuwento, alamat, at nobela.

Mga bahagi ng Tekstong Naratib:

1. Ekposisyon o impormasyon tungkol sa pangunahing tauhan at tagpuan.

2. Mga komplikasyon o kadena ng kaganapan, dito nakikita ang

pagkakasunod-sunod ng pangyayari sa kuwento, ang papataas na aksiyon,
rurok, at pababang aksiyon.

3. Resulusyon o denouement ay ang katapusan o huling bahagi ng kuwento

dito nabibigyang solusyon ang tunggalian o suliranin.

5
Tekstong Prosidyural

Ang tekstong prosidyural ay nagpapaliwanag kung paano ginagawa o binubuo ang

isang bagay. Naglalahad ito ng wastong pagkakasunod-sunod ng mga hakbangin,
proseso o paraan sa paggawa. Layunin nito na makapagbigay ng malinaw na
instruksiyon o direksiyon upang maisakatuparan nang maayos at
mapagtagumpayan ang isang makabuluhang gawain. Ang halimbawa nito ay mga
paraan sa pag-aasemble ng bagay o kagamitan, resipi sa pagluluto atbp.

Tekstong Argumentatib

Tekstong argumentatib ay naglalayong manghikayat, naglalahad ito ng mga

oposisyong umiiral na kaugnayan ng mga proposisyon na nangangailangang
pagtalunan o pagpapaliwanagan. Ang ganitong uri ng teksto ay tumutugon sa tanong
na bakit.

Gabay sa Pagbasa at Pagsusuri ng mga Teksto

Mahalaga ang pagsusuri sa anomang babasahin upang makilala ang uri ng tekstong
ating babasahin. Mainam na magamit natin ang ating kaalaman sa pagsusuri ng
teksto ayon sa kabuuan nito. Maaari nating gamitin ang mga pamamaraan sa
pagbasa na ating natutuhan gaya ng iskiming, iskaning, kaswal, komprehensibo,
atbp.

Karaniwan na sa isang mambabasa na sinusubukang paraanan o iiskan ang

kabuuan ng isang akda upang tayo ay makakuha ng idea bago natin ito tuluyang
basahin. Kumokonsulta din tayo sa mga talaan ng nilalaman upang mabatid kung
ang akdang ating babahasin ay may kaugnayan sa mga katanungang hinahanapan
natin ng kasagutan, Mainam din na mabatid muna kung ang nilalaman ng isang
teksto ay angkop o akma sa uri o antas ng mambabasa nito. Mahalaga din na
mabatid ang layunin, nilalaman, at maging kung sino ang sumulat ng teksto upang
matukoy ang kapakinabangang hatid nito.

Sa pagbabasa o pakikinig mainam na masuri ng mambabasa o tagapakinig kung

ano at paano isinulat o iniulat ang isang teksto. Kung ang isang teksto ay kakikitaan
ng mahalagang impormasyon mainam na ito ay hanapan ng katibayan ng konsepto
sa paglalahad ng akda. Gayundin ang pag-unawa o pagpapakahulugan ng mga
salitang ginamit, ang pagsasaalang-alang sa paraan ng pagkakasulat ng akda, at
pag-unawa sa nilalaman ng teksto, maging ang katuturan ng akda sa disiplinang
kinabibilangan nito.

6
 Suriin

Panuto: Sagutin ang sumusunod na tanong batay sa naunawaan sa tinalakay na

aralin. Isulat ito sa iyong kuwaderno.

1. Ano-ano ang mga layunin ng mga uri ng teksto?

____________________________________________
____________________________________________
____________________________________________
____________________________________________

2. Bakit mahalagang mabatid ng isang mambabasa

ang uri ng tekstong binabasa?
____________________________________________
____________________________________________
____________________________________________
____________________________________________

3. Sa iyong palagay makatutulong ba sa iyo ang

pagtukoy sa uri ng binabasang teksto? Bakit?
Pangatwiranan.
____________________________________________
____________________________________________
____________________________________________

7
 Pagyamanin

Gawain 1

Panuto: Tukuyin kung anong uri ng teksto ang mga sumusunod na pahayag.
Isulat sa kuwarderno ang sagot.

____________ 1. Dahil sa pagpapatupad ng gobyerno ng Enhance Community

Quarantine (ECQ) sa bansa inerekomenda ng Energy Regulatory
Commission (ERC) na baguhin ng mga power distributors ang singilin
sa kuryente.

____________ 2. Pagkailangan ng gamot, ‘wag mahihiyang magtanong. Kung may

Right Med ba nito?

____________ 3. Puno ng sapot at agiw, puno ng alikabok ang mga muwebles na

natatakpan ng puting kumot.

____________ 4. “O pagsinang labis ng kapangyarihan

sampung mag-aama’y iyong nasasaklaw!
Pag ikaw ang nasok sa puso ninuman,
hahamaking lahat masunod ka lamang.”

____________ 5. Adobong manok at baboy

A. Hiwain ang manok at baboy ayon sa nais na laki nito.
B. Ihanda ang mantika, bawang, at sibuyas
C. Gisahin ang bawang hanggang sa lumabas ang lasa at amoy nito.
D. Ihalo ang manok at baboy at hayaan muna itong magisa ng mga
hanggang tatlong minuto.
E. Maaari mo nang ilagay ang mga natitirang sangkap: suka, toyo,
dahon ng laurel, paminta, asin, at tubig para makatulong sa
pagpapalambot ng mga karne.
F. Maaari ninyong tikman ang adobo para malaman kung sakto na
ang alat at asim nito. Maaari rin maglagay ng asukal para sa mga
nais na manamis-namis ang kanilang adobo.
G. Ang iba ay naglalagay ng patatas o pinya sa kanilang adobo,
depende rin ito sa inyong panlasa.

8
Gawain 2

Panuto: Tukuyin kung saan nabibilang ang mga pahayag. Isulat sa kuwaderno ang
letra ng tamang sagot.
A. Apelang Emosyonal (pathos) C. Apelang Lohikal (logos)
B. Apelang Etikal (ethos) D. Wala sa nabanggit

1. Gumagamit ng lohika upang makumbinsi ang mambabasa.

2. Gumagamit ng damdamin upang mahikayat ang mga mambabasa.
3. Tumutukoy sa kredibilidad ng isang manunulat upang makumbinsi ang mga
mambabasa.
4. Gumagamit ng mga impormasyon at datos na kaniyang inilalatag upang
paniwalaan ang kaniyang pananaw o punto.
5. Pagsasalaysay ng mga kuwentong nakaaantig ng galit o awa upang
mangumbinsi.

Gawain 3

Panuto: Basahin at unawain. Tukuyin kung tama o mali ang mga pahayag. Isulat
ang TIK kung tama at TOK kung mali. Gawin ito sa iyong kuwaderno.

1. Ang tekstong impormatib ay paglalahad ng mga pangyayari at karanasan ng

mga tao.
2. Mahalaga ang pagsusuri sa anomang babasahin upang makilala ang uri ng
teksto hindi na mahalagang isaalang–alang pa ang pinagkunan nito.
3. Ang tekstong persuweysib ay may layunin na maglahad ng opinyon upang
makunbinsi ang mga mambabasa.
4. Ang tekstong prosidyural ay isang uri ng paglalahad na kadalasang
nagbibigay ng instruksiyon kung paano isasagawa ang isang tiyak na bagay.
5. Isa sa katangian ng tekstong impormatib ay ang pagtataglay nito ng iisa
lamang na estraktura.
6. Laganap sa bansa ang karamdaman o sakit na COVID-19. Tinatayang
umaabot na sa 15,588 katao ang nagkaroon nito, 3,598 ang tala ng
gumaling, 921 ang nasawi at 11,069 ang aktibo. Ang pahayag ay halimbawa
ng tekstong argumentatib.
7. Halimbawa ng tekstong prosidyural. Paano mag-apply sa balik probinsiya?
Una, magtungo sa website http://balikprobinsya.ph at i-click ang apply
button. Pangalawa, kumpletuhin ang enrolment form at i-submit. At hintayin
ang verification at tawag sa iyo.
8. Isa sa mahalagang konteksto upang maging epektibo ang pangungumbinsi ay
ang mahusay na paggamit ng wika sa pagpapahayag.
9. Ang tekstong naratib ay paglalahad ng mga pangyayari na pawang
katotohanan lamang.
10. Mahalaga ang malinaw na pagbibigay ng intruksiyon sa paggawa ng tekstong
prosidyural.

9
 Isaisip

1. Ang tekstong impormatib ay naglalahad ng mga bagong kaalaman,

pangyayari, paniniwala, at mga impormasyon.
2. Tekstong Deskriptib ay isang uri ng paglalahad at naisasagawa sa
pamamagitan ng mahusay na paglalarawan.
3. Ang tekstong nanghihikayat o tekstong persuweysib ay naglalahad ng mga
payahag upang makapanghikayat o makapangumbinsi sa mga
tagapakinig o mambabasa.
4. Tatlong elemento ayon kay Aristotle: Ethos (etika), Logos (lohika), at Pathos
(emosyon).
5. Ang tekstong naratib ay isang uri ng tekstong naglalayong magkuwento o
magsalaysay.
6. Mga bahagi ng tekstong naratib: Ekposisyon, Mga komplikasyon o kadena
ng kaganapan, Resolusyon o denouement.
7. Ang tekstong prosidyural ay nagpapaliwanag kung paano ginagawa o
binubuo ang isang bagay.
8. Tekstong argumentatib ay naglalayong manghikayat, naglalahad ito ng
mga oposisyong umiiral na kaugnayan ng mga proposisyon na
nangangailangang pagtalunan o pagpapaliwanagan.
9. Ang iba’t ibang uri ng teksto ay may iba-iba ring paraan ng pagpapahayag
na naayon sa layunin nito.

10
Gawain 1

Panuto: Basahin at unawain. Suriing mabuti ang nilalaman ng balita. Tukuyin kung
anong uri ng teksto ang makikita sa iyong binasa. Isulat ang bahagi
ng tekstong nagpapatunay sa uri nito. Ipaliwanag kung bakit ito naging
bahagi ng gayong uri ng teksto. Isulat sa sagutang kuwaderno ang sagot.

Pangamba sa Second Wave

MARAMI ang nangamba sa sinabi ni Health Secretary Francisco Duque III
noong Miyerkules na nananalasa na raw ang second wave ng COVID-19 sa
bansa. Noong Marso pa raw ito nag-umpisa kung saan biglang dumami ang
mga nagpositibo sa virus. Ayon kay Duque, ang first wave umano ay
nangyari noong Enero kung saan isang turistang Chinese mula sa Wuhan

11
ang nagpositibo at sunod-sunod na ang pagdami ng kaso. Sa kasalukuyan,
13,597 na ang positibo sa COVID-19 sa bansa at 857 na ang namamatay.

Ang pahayag ng Health secretary ay sinansala naman ng Malacañang

at sinabing first wave pa lang ang nararanasan ng bansa sa kasalukuyan.
Wala raw katotohanan ang ipinahayag ng DOH na second wave. Kaniya-
kaniya raw kasi ng interpretasyon ang mga tao. Sabi ni Presidential
Spokeperson Harry Roque, para ring abogado ang mga doktor na may
kaniya-kaniyang opinyon o interpretasyon.

Ang pahayag ni Duque na nasa second wave na ang bansa ay eksaktong

isang linggo makaraang isailalim sa modified enhanced community
quarantine (MECQ) ang Metro Manila at Laguna. Sa ilalim ng MECQ, maaari
nang magbukas ang ilang malls, establisimento at pabrika pero mahigpit pa
ring ipatutupad ang social distancing at pagsusuot ng face mask. Sa
pagluwag, biglang nagdagsaan sa mall ang mga tao na sabik na sabik dahil
sa dalawang buwan na lockdown. Nagkaroon din ng trapik sa EDSA at iba
pang malalaking kalsada nang dumagsa ang mga motorista.

Nagpaumanhin si Roque sa mamamayan sa idinulot na pangamba bunga ng

sinabing second wave. Wala raw intensiyon ang pamahalaan na maghatid
ng takot sa sambayanan.

Wala namang dapat ipangamba sa sinabi ng DOH. First wave o second wave
man ang nararanasan ngayon, ang mahalaga ay ipagpatuloy ng
mamamayan ang pag-iingat at pagiging alerto. Mahigpit na ipatupad ang
social distancing. Huwag papasukin sa mall, groceries at iba pang
establisimento ang walang face mask. Ipagbawal ang pagkumpol-kumpol ng
mga tao. Malalabanan ang virus na ito kung susunod sa mga ipinag-uutos
at makababalik na sa normal ang pamumuhay at gugulong ang negosyo.
Huwag mangamba.

Pangamba sa second wave (2020, May 23) Pilipino Star Ngayon

https://www.philstar.com/pilipino-star-ngayon/opinyon
/2020/05/23/2015861/editoryal-pangamba-sa-second-wave

12
 Tayahin

Panuto: Basahing mabuti at unawain ang mga aytem. Piliin at isulat ang titik ng
tamang sagot sa iyong sagutang kuwaderno.

Para sa bilang 1-5 tukuyin kung anong uri ng teksto ang iyong binabasa.

1. “Baka makipag-away ka na naman, Impen,” tinig iyon ng kaniyang ina.

Nangangaral na naman. Mula sa kinatatalungkuang giray na batalan, saglit
siyang napatigil sa paghuhugas ng mumo sa kamay. ( simula ng “Impeng
Negro” ni Rogelio Sikat)
(Baisa, AileneG. At Dayag, Alma M. (2004) Pluma: Wika at Panitikan para sa Mataas na Paaralan.
Quezon City: Phoenix Publishing House.)
A. Impormatib C. Persuweysib
B. Naratib D. Prosidyural

2. “Maliwanag na sinusubukan na naman sa halalang ito ang luma nang taktikang

divide and rule na pamana ng diktadurang US sa kaniyang mga puppet regimes.
Nakasalalay din sa Batasang election ang pang-militar at pang-ekonomiyang
katatagan sa atin ng Amerika… na ang pananatili dito’y higit namang
naglulublob sa kahirapan sa mga mamamayang Pilipino. Pero hindi na tayo
palilinlang. Hindi natin isusuko ang pakikipaglaban natin para sa ating mga
karapatan! Boykotin natin ang election “84!”

13
 ( Bautista, Lualhati. (1983) Bata,bata… Pa’no Ka Ginawa?.Mandaluyong: Carmelo & Bauermann Printing
Corp., 1988 at ng Cacho Publishing House, 1991.)
A. Argumentatib C. Impormatib
B. Deskriptib D. Persuweysib

3. Nagising ako kanina, humihingal at pawis na pawis. Nakataas ang kaliwa kong
kamay, naninigas, hindi ko maibaba. Sa panaginip ko, may malaking babae,
nakasuot ng itim pero hindi ko kita ang mukha, hindi ko alam kung bakit pero
hindi ko mailingon ang ulo ko. Madiin at masakit ang pagkakahawak nya sa
‘kin. Napansin ko na itim ang mga kuko nya, graya ang kulay ng balat.
Nakakatakot. Parang ganito rin ang panaginip ko nung isang linggo.
(Ong, Bob. (2010) Ang Mga Kaibigan Ni Mama Susan. Pasay City: Visprint, Inc.)
A. Argumentatib C. Impormatib
B. Deskriptib D. Persuweysib

4. Hinahangaan ko ang aking guro na si Gng. Laderas. Bukod sa dedikasyon niya

sa pagtuturo ay binibigyan din niya ako ng lakas ng loob at tiwala sa sarili
upang mapagtagumpayan ko ang hamon sa aking buhay. Anong uri ng
paglalarawan ang ginamit sa pahayag?
A. Deskriptib Impresyunistik C. Deskriptib Teknikal
B. Obhektibo D. Subhektibo

5. National ID System sa Pilipinas: Pabor ka ba?

A. Argumentatib C. Impormatib
B. Deskriptib D. Persuweysib
6. May iba’t ibang estruktura ang paglalahad ng tekstong impormatib. Ang
pahayag na “Bumaba ang insedente ng mga napahamak sa pagdiriwang ng
Bagong Taon (2020) kumpara sa nakalipas na limang taon,” ay
A. Pagbibigay Depenisyon C. Paglilista ng Klasipikasyon
B. Paghahambing D. Sanhi at Bunga

7. Naglalahad ng mga bagong kaalaman, bagong pangyayari, bagong paniniwala,

at mga bagong impormasyon. Ang mga kaalaman ay nakaayos ng sekwensyal
at inilalahad nang buong linaw at kaisahan.
A. Argumentatib C. Impormatib
B. Deskriptib D. Persuweysib

8. Alin sa mga sumusunod na pahayag ang hindi wasto hinggil sa tekstong

impormatib?
A. Iisa lamang ang sinusunod na estruktura ng mga tekstong impormatib.
B. Mahalaga ang malawak na bokabularyo ng mambabasa sa
komprehensiyon ng mga tekstong impormatib.
C. Hindi sinasagot ng tekstong impormatib ang tanong na bakit.
D. Lahat ng nabanggit.

14
9. Nagtataglay ng impormasyong may kinalaman sa pisikal na katangian ng isang
tao, lugar, at bagay. Madali itong makilala sapagkat ito ay tumutugon sa
tanong na ano.
A. Argumentatib C. Impormatib
B. Deskriptib D. Persuweysib

10. Isang pamamaraan ang photo essay o paggamit ng larawan o litrato sa

pagsasalaysay o paglalahad ng anomang bagay at pangyayari. Anong uri ng
teksto ang photo essay?
A. Deskriptib C. Persuweysib
B. Impormatib D. Prosidyural

11. Gumagamit ang may-akda ng argumento. Ang argumento ay binubuo ng

batayan at ng kongklusyon. Ang batayan ay resulta ng obserbasyon. Ang
kongklusyon naman ay nagmumula sa obserbasyon.
A. Apelang Emosyonal C. Apelang Lohikal
B. Apelang Etikal D. Wala sa nabanggit

12. Ito ay nagpapakita ng mga impormasyon tungkol sa mga tiyak na pangyayari

na maaaring nakita, hango sa sariling karanasan, totoong kaganapan o di-
piksyon, maaari ding likhang-isip lamang ng manunulat o piksyon.
A. Argumentatib C. Naratib
B. Deskriptib D. Persuweysib

13. Isang uri ng paglalahad na kadalasang nagbibigay impormasyon at

instruksiyon kung paano isinasagawa ang isang tiyak na bagay.
A. Deskriptib C. Persweysib
B. Impormatib D. Prosidyural

14. Alin sa mga sumusunod na pahayag ang hindi katangian at nilalaman ng

mahusay na tekstong argumentatib?
A. Maikli ngunit malaman at malinaw na pagtukoy sa tesis sa unang
talata ng teksto.
B. Malinaw at lohikal na transisyon sa pagitan ng mga bahagi ng teksto.
C. Kinahahantungan ng tunggalian o komplikasyon
D. Matibay na ebidensiya para sa argumento

15. Ito ay matalinong paghula ng maaaring kahulugan ng isang bahagi na hindi

direkta o tahasang ipinaliwanag sa teksto.
A. Pagpapagana ng imbak na kaalaman
B. Pagbuo ng hinuha
C. Pagkakaroon ng mayamang karanasan
D. Wala sa nabanggit

15
Susi sa Pagwawasto

16
Isagawa

Gawain 1
( Paalala: Sa bahaging pagpapaliwanag mahalagang maibigay ang sariling punto
de vista upang mapangatwiranan ang bahagi ng tekstong napili)

Impormatib-
Marami ang nangamba sa sinabi ni Health Secretary Francisco Duque III
noong Miyerkules na nananalasa na raw ang second wave ng COVID-19 sa bansa.
Noong Marso pa raw ito nag-umpisa kung saan biglang dumami ang mga
nagpositibo sa virus. Ayon kay Duque, ang first wave umano ay nangyari noong
Enero kung saan isang turistang Chinese mula sa Wuhan ang nagpositibo at
sunud-sunod na ang pagdami ng kaso. Sa kasalukuyan, 13,597 na ang positibo
sa COVID-19 sa bansa at 857 na ang namamatay.

Paliwanag:
Sa bahaging ito ay inilahad ang mga kasagutan sa mga katanungang sino,
ano, saan, kailan, at paano.

Argumentatib
Ang pahayag ng Health secretary ay sinansala naman ng Malacañang at
sinabing first wave pa lang ang nararanasan ng bansa sa kasalukuyan. Wala raw
katotohanan ang ipinahayag ng DOH na second wave. Kanya-kanya raw kasi ng
interpretasyon ang mga tao. Sabi ni Presidential Spokeperson Harry Roque, para
ring abogado ang mga doktor na may kaniya-kaniyang opinyon o interpretasyon.

Paliwanag:
Ang bahaging ito ay nagpapakita ng disposisyon kung saan ang paglalahad
ng ideya ay sa paraang lohikal na nagpapakita ng paraang paghahambing.

Deskriptib
Sa ilalim ng MECQ, maaari nang magbukas ang ilang malls, establisimento
at pabrika pero mahigpit pa ring ipatutupad ang social distancing at pagsusuot ng
face mask. Sa pagluwag, biglang nagdagsaan sa mall ang mga tao na sabik na

17
sabik dahil sa dalawang buwan na lockdown. Nagkaroon din ng trapik sa EDSA at
iba pang malalaking kalsada nang dumagsa ang mga motorista.

Paliwanag:
Nagpapakita ang bahaging ito ng paglalarawan sa sitwasyong nararanasan
na bunsod ng MECQ.

Persuweysib:
Wala namang dapat ipangamba sa sinabi ng DOH. First wave o second wave
man ang nararanasan ngayon, ang mahalaga ay ipagpatuloy ng mamamayan ang
pag-iingat at pagiging alerto. Mahigpit na ipatupad ang social distancing. Huwag
papasukin sa mall, groceries at iba pang establisimento ang walang face mask.
Ipagbawal ang pagkumpul-kumpol ng mga tao. Malalabanan ang virus na ito kung
susunod sa mga ipinag-uutos at makababalik na sa normal ang pamumuhay at
gugulong ang negosyo. Huwag mangamba.

Paliwanag:
Sa bahaging ito, malinaw na ipinakita ng may akda ang kaniyang layunin
na mahikayat at makiisa ang mga mambabasa sa pagsunod sa mga alituntuning
itinakda.

18
Sanggunian

Aklat

Ailene G. Baisa, at Alma M. Dayag, Pluma: Wika at Panitikan para sa Mataas na

Paaralan. Quezon City: Phoenix Publishing House, 2004, 402-422.

Bob Ong, Ang Mga Kaibigan Ni Mama Susan. Pasay City: Visprint, Inc., 2010, 7.

Brigida Mondragon, Florante at Laura ni Francisco “Balagtas” Baltazar. Caloocan

City: Aklat ANI Publishing and Educational Trading Center. 2004, 58.

Crizel Sicat-De Las, Pagbasa at Pagsusuri ng Iba’t ibang Teksto Tungo sa

Pananaliksik. Manila: Rex Book Store. 2016, 2-100.

Del Rosario, Mary Grace G. at Dayag, Alma M. Pinagyamang Pluma:Pagbasa at

Pagsusuri ng Iba’t ibang Teksto Tungo sa Pananaliksik. Quezon City: Phoenix
Publishing House. 2016.

Lualhati Bautista, Bata,bata… Pa’no Ka Ginawa?.Mandaluyong: Carmelo &

Bauermann Printing Corp., 1988 at ng Cacho Publishing House, 1991, 226.

Lakandupil C. Garcia, et.al., Paradaym:Pananaliksik sa Wikang Filipino

(Intelektwalisasyon, Disiplina at Konsepto), Malabon City: Jimcsy Publishing
House. 2012. 29-66.

Ricky Lee, Bahay ni Marta, Quezon City: Triprint Corporation, 2018, 1.

Teresita M. Anastaco, Richard de Leon, Vivencio M. Talegon, Jr. Daloy ng Wika:

Pagbasa at Pagsusuri ng Iba’t ibang Teksto Tungo sa Pananaliksik. Quezon
City: Brilliant Creations Publishing Inc.,2016.2-77.

Website

Pilipino Star Ngayon.”Bilang ng nagugutom na Pinoy Dumoble.” Nakuha noong Mayo

23, 2020. Mula sa https://www.philstar.com/pilipino-star-ngayon/bansa

Pilipino Star Ngayon.“Pangamba sa second wave.” Nakuha noong Mayo 23, 2020.
https://www.philstar.com/pilipinostarngayon/opinyon

Pilipino Star Ngayon.“Babaeng kadete mula Isabela 2020 PMA topnotcher.” Nakuha
noong Mayo 23, 2020. https://www.philstar.com/pilipinostarngayon/bansa

Pilipino Star Ngayon.“Digital taxation sa digital economy.” Nakuha noong Mayo 22,
2020.https://www.philstar.com/pilipinostarngayon/opinyon

19
Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:

Department of Education - Bureau of Learning Resources (DepEd-BLR)

Ground Floor, Bonifacio Bldg., DepEd Complex

Meralco Avenue, Pasig City, Philippines 1600

Telefax: (632) 8634-1072; 8634-1054; 8631-4985

Email Address: blr.lrqad@deped.gov.ph * blr.lrpd@deped.gov.ph

20