‫‪Filecivil.

ir‬‬

‫ﺳﺎﯾﺖ ﺟﺎﻣﻊ داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن و ﻣﻬﻨﺪﺳﯿﻦ ﻋﻤﺮان‬

‫داراي‪:‬‬

‫‪ -‬آرﺷﯿﻮ ﺟﺎﻣﻊ ﻣﻄﺎﻟﺐ رﺷﺘﻪ ﻋﻤﺮان و ﻣﻌﻤﺎري‬

‫‪ -‬اﻧﺠﻤﻦ ﮔﻔﺘﮕﻮي ﺗﺨﺼﺼﯽ‬

‫‪ -‬ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﺗﺨﺼﺼﯽ‬
‫] ﻣﺤﺼﻮﻻﺕ ﺁﻣﻮﺯﺷﻲ ﺍﻧﺎﺭ[ ‪WWW.TTNAR.IR‬‬

‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻭ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﭘﺮﻭژﻩ‬

‫ﺩﻛﺘﺮ ﻋﻠﻲ ﺣﺎﺝ ﺷﻴﺮ ﻣﺤﻤﺪﻱ‬

‫ﺟﻬﺎﺩ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻫﻲ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ‬

 ‫ﺗﻌﺮﻳﻒ ﭘﺮوژه‬

‫ﺑﺮاي ﺗﺤﻘﻖ ﻳﻳﻚ ﺗﻌﻬﺪ در ﻳاﻳﺠﺎد ﻳﻳﻚ‬ ‫ﻣﻮﻗﺘﻲ ﺑﺮ‬

‫ش ﻫﺎي ﻮ ﻲ‬ ‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺗﻼش‬
‫ﻮ‬ ‫‪z‬‬
‫ﻣﺤﺼﻮل ﻳﺎ اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺧﺎص ﺎﻳﺎ ﺪف‬
‫ﻫﺪف‬ ‫ﻣﻨﻈﻮر ﺧﺎ‬
‫دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﻨﻈ‬
‫ﺑﺮاي ﺎ‬ ‫‪ z‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ااي از ﻓ ﺎﻟ ﺎ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ا‬
‫ﺧﺎص اﻧﺠﺎم ﻣﻴﮕﻴﺮد‪.‬‬
‫‪ z‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اﻗﺪاﻣﺎت و ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺧﺎص ﻛﻪ داراي رواﺑﻂ ﻣﻨﻄﻘﻲ ﺑﺎ‬
‫ﻣﻌﻴﻨﻲ اﻧﺠﺎم‬
‫ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ اﺳﺖ ﺑﻮده و ﺑﺮاي ﻧﻴﻞ ﺑﻪ ﻫﺪف ﻳﺎ اﻫﺪاف ﻣﻌﻴﻨ‬
‫ﻣﻴﺸﻮد‪.‬‬
‫‪3‬‬
 ‫ﺗﻌﺎرﻳﻒ دﻳﮕﺮ‬
‫ﺑﺮﺧﻲ ﺎ‬
‫ﺧ‬
‫‪ z‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ‪ :‬ﻛﻮﭼﻜﺘﺮﻳﻦ ﺟﺰء ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ دﻫﻨﺪه ﻳﻚ ﭘﺮوژه را ﮔﻮﻳﻨﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺮوژه‬
‫ﻓﻮﻧﺪاﺳﻴﻮن ‪ ... ،‬درر ﻳﻳﻚ ﭘﺮوژ‬
‫ي ﻮ ﻴﻮ‬ ‫اﺟﺮاي‬
‫ي آﺳﻔﺎﻟﺖ‪ ،‬ﺮ‬ ‫ﻛﺎري‪،‬اﺟﺮاي‬
‫ﻮش ري ﺮ‬ ‫ﻣﺜﻼً ﺟﻮش‬
‫ﺳﺎزه‬
‫‪ z‬ﻣﺪت ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ‪ :‬ﻣﺪت زﻣﺎن اﻧﺠﺎم ﻳﻚ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ در ﭘﺮوژه را ﻣﺪت ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‬
‫ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ زﻣﺎن ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﻛﻢ ﻳﺎ زﻳﺎد ﺑﺎﺷﺪ اﻣﺎ ﺻﻔﺮ ﻳﺎ ﺑﻲ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻣﻤﻜﻦ‬
‫ﻴﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫‪ z‬ﻣﻨﺎﺑﻊ‪ :‬ﺑﻪ ﻛﻠﻴﻪ اﻣﻜﺎﻧﺎت و وﺳﺎﻳﻠﻲ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮد ﻛﻪ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم آن ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‬
‫ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز اﺳﺖ‪ .‬ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﻪ دﺳﺘﻪ ﻋﻤﺪه ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺴﺎﻧﻲ ‪ -2‬ﻣﺎﺷﻴﻦ آﻻت و ﺗﺠﻬﻴﺰات ‪ -3‬ﻣﻮاد و ﻣﺼﺎﻟﺢ‬
‫‪4‬‬
 ‫اﻧﻮاع ﭘﺮوژه‬
‫اﻧ ا‬
‫‪ -1‬ﭘﺮوژه اﺟﺮاﻳﻲ‪:‬‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ‪...‬‬
‫ن‬ ‫ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه‪ ،‬اﺣﺪاث ﺳﺪ ‪ ،‬اﺣﺪاث‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ اﺣﺪاث ﭘ ﻳ‬
‫‪ -2‬ﭘﺮوژه ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﻲ و ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ‪:‬‬
‫اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﻓﻓﺮدي ﻚ‬
‫ﻳﻚ‬ ‫ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ا ﺘ ﺎ‬
‫ﭘﺮوژه‪ ،‬ﻄﺎﻟ ﺎت‬
‫ﻳﻚ ژ‬ ‫اﻗﺘﺼﺎدي ﻚ‬
‫ﺗﻮﺟﻴﻪ اﻗﺘ ﺎ‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺗ ﻪ‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻄﺎﻟ ﻪ‬
‫ﺎﻧﻨﺪ‬
‫ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻳﺎ ﺷﻬﺮ و ‪...‬‬
‫‪ -3‬ﭘﺮوژه ﺧﺪﻣﺎﺗﻲ ‪:‬‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ زﻳﺒﺎ ﺳﺎزي ﺷﻬﺮ‪ ،‬ﺑﻬﺒﻮد ﺗﺮاﻓﻴﻚ ‪ ،‬دﻓﻊﻊ زﺑﺎﻟﻪ و ‪...‬‬

‫‪5‬‬
 ‫ﻫﺎي ﭘﺮوژه‬
‫وﻳﮋﮔﻲ ﺎ‬
‫ﻣﻮﻗﺘﻲ ﺑﻮدن‬ ‫‪z‬‬

‫ﺑﺎﺷﺪ‪..‬‬
‫داراي ﻫﺪف ﻳﺎ اﻫﺪاف ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‬ ‫‪z‬‬

‫ﻫﻤﻮاره ﻣﺤﺪودﻳﺘﻬﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﭘﺮوژه اﻋﻤﺎل ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪z‬‬

‫داراي ﭼﺮﺧﻪ ﺣﻴﺎت ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪z‬‬

‫ي ﻳﻳﻜﺘﺎ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﭘﺪﻳﺪه اي‬
‫ﭘﺮوژه ﭘ ﻳ‬
‫ﻫﺮﺮ ﭘﺮوژ‬ ‫‪z‬‬

‫ﻫﻤﻮاره ﺑﺎ ﻋﺪم ﻗﻄﻌﻴﺖ ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪z‬‬

‫‪6‬‬
 ‫ﺣﻴﺎت ﭘﺮوژه‬
‫ﭼﺮﺧﻪ ﺎ‬
‫ﺧ‬
‫ﻣﻴﺰان ﻛﻮﺷﺶ )ﻣﻨﺎﺑﻊ(‬
‫ﻫﺰﻳﻨﻪ‬
‫ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ‬

‫ﺷﺮوع آﻫﺴﺘﻪ‬
‫رﺷﺪ‬
‫اوج‬
‫آﻏﺎز زوال – ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ اﺧﺘﺘﺎم‬
‫اﺧﺘﺘﺎم و ﭘﺎﻳﺎن ﻛﺎر‬

‫ﺯﻣـــﺎﻥ‬

‫‪7‬‬
 ‫ﻫﺎي ﭘﺮوژه‬
‫ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﺎ‬
‫ﻋﻤﻠﻜﺮد‬
‫)ﻛﻴﻔﻴﺖ(‬

‫ﻋﻤﻠﻜﺮد‬
‫)ﻛﻴﻔﻴﺖ(‬
‫ﻣﻄﻠﻮب‬

‫ﻫﺪف‬

‫ﺳﻘﻒ‬
‫ﺑﻮدﺟﻪ‬ ‫ﻫﺰﻳﻨﻪ‬

‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬
‫زﻣﺎﻧﻲ‬

‫ززﻣﺎن‬
‫ن‬

‫‪8‬‬
‫ﭘﺮوژه ﭼﻴﺴﺖ ؟ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ و ﻛﻨﺘﺮل ﭘﺮوژه ﺑﻪ ﭼﻪ ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ ؟‬

‫در زﺑﺎﻧﻬﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن و ﺣﺘﻲ در ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻫﺮ ﻛﺸﻮر در ﻣﻮرد واژهﻫﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ‪ ،‬ﻃﺮح ﻳﺎ ﭘﺮوژه‬ ‫‪z‬‬
‫‪ ،‬اﺧﺘﻼﻓﺎت ﻟﻐﻮي ‪ ،‬ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ و ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ وﺟﻮد دارد ؛ از اﻳﻦ رو ﭼﻬﺎرﭼﻮب آﻧﺎن روﺷﻦ و آﺷﻜﺎر ﻧﻴﺴﺖ و‬
‫ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷ ﻧﺪ‬
‫ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻧﻧﻴﺰ ا ﻔﺎ‬
‫ﺟﺎي ﻜﺪ ﮕ‬ ‫ﮔﺎه ﺑﻪ ﺎ‬
‫ﮔﺎ‬
‫آرﻣﺎﻧﻬﺎ و اﻫﺪاف ﺗﻌﻴﻴﻦﺷﺪه ﺣﻜﻮﻣﺖ در ﺳﻄﺢ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ﺑﻠﻨﺪﻣﺪت ﻳﺎ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ ‪،‬‬ ‫‪z‬‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ )‪(Plan‬ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎ داراي اﻫﺪاف ﻛﻴﻔﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ‬
‫ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﺒﻜﻪ راهﻫﺎي ﻛﺸﻮري ؛ دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ اﻳﻦ اﻫﺪاف و آرﻣﺎﻧﻬﺎ در ﻳﻚ ﻓﺎﺻﻠﻪ‬
‫زﻣﺎﻧﻲ ﺑﻠﻨﺪﻣﺪت ﻛﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻴﻦ ده ﺗﺎ ﺑﻴﺴﺖوﭘﻨﺞ ﺳﺎل اﺳﺖ ‪ ،‬اﻣﻜﺎﻧﭙﺬﻳﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﭘﺲ از اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎ در ﺳﻄﺢ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ﺑﻠﻨﺪﻣﺪت ﻣﺸﺨﺺ ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ ‪ ،‬ﻫﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ در ﺳﻄﺢ‬ ‫‪z‬‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ﻣﻴﺎنﻣﺪت ﻳﺎ ﺗﺎﻛﺘﻴﻜﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻃﺮاز اول ﻳﺎ ﺳﻴﺴﺘﻢ اﺟﺮاﻳﻲ ﻛﺸﻮر ﺑﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي از‬
‫ﻃﺮﺣﻬﺎ )‪ (Program‬ﻳﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي اﺟﺮاﻳﻲ ﺗﻔﻜﻴﻚ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي از ﺗﺼﻤﻴﻤﺎت‬
‫ﺑﺮﺳﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﻣﻮردﻧﻈﺮ ﻨﺪ‬
‫ﻧﺘﺎﻳﺞ دﻧﻈ‬ ‫ﺑﻪ ﻧﺘﺎ‬
‫اﺟﺮا و ﻪ‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ا ا‬
‫آﻳﻨﺪه ﺎ ﺪ‬
‫ﺳﺎل آ ﻨﺪ‬
‫ﻇﺮف ﻨﭘﻨﺞ ﺗﺎ دده ﺎل‬
‫ﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻇ ف‬
‫اﺟﺮاﻳﻲ ﻫﻫﺴﺘﻨﺪ‬
‫ﻣﻘﻄﻌﻲ ﻳﺎﺎ ا ا‬
‫ﻘﻄ‬
‫ﻫﺮ ﻃﺮح در ﺳﻄﺢ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ﻛﻮﺗﺎهﻣﺪت ﻳﺎ اﺟﺮاﻳﻲ ﺗﻮﺳﻂ واﺣﺪﻫﺎي ﺳﺘﺎدي ﻳﺎ ﺳﻄﻮح ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻴﺎﻧﻲ‬ ‫‪z‬‬
‫ﻧﻈﺎمم اﺟﺮاﻳﻲ ﻛﺸﻮر ﺑﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻛﺎرﻫﺎ و ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﻛﻪ آن را ﭘﺮوژه )‪ (Project‬ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ ‪ ،‬ﺗﺒﺪﻳﻞ و‬
‫ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪9‬‬
‫ﭘﺮوژه ﭼﻴﺴﺖ ؟ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ و ﻛﻨﺘﺮل ﭘﺮوژه ﺑﻪ ﭼﻪ ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ ؟‬
‫ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي‪:‬‬
‫ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ‪ ،‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺗﻮاﻟﻲ و ﺗﻮازي ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﻻزم ﺑﺮاي اﺟﺮاي ﻳﻚ‬ ‫‪z‬‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ و ﻛ ﻔ ﺖ‬
‫ﻛﻴﻔﻴﺖ‬ ‫اﺟﺮاي ﻫﺮ ﻓ ﺎﻟ ﺖ‬ ‫ﺑﺮاي ا ا‬
‫ﺎز ا‬
‫ﺎن ﻣﻮرد ﻧﻧﻴﺎز‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻦ ززﻣﺎن‬
‫ﻧﻈﺮ ﮔ ﻓ‬
‫ﭘﺮوژه ﺑﺎﺎ در ﻧﻈ‬
‫ژ‬
‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه ﺑﺮاي آن ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﭘﺮوژه‪::‬‬
‫ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﻨﺘﺮل ﭘﺮوژه‬
‫ﻛﻨﺘﺮل ﭘﺮوژه ﻓﺮاﻳﻨﺪي اﺳﺖ در ﺟﻬﺖ ﺣﻔﻆ ﻣﺴﻴﺮ ﭘﺮوژه ﺑﺮاي دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ‬ ‫‪z‬‬
‫ﻳﻚ ﺗﻌﺎدل اﻗﺘﺼﺎدي ﻣﻮﺟﻪ ﺑﻴﻦ ﺳﻪ ﻋﺎﻣﻞ ﻫﺰﻳﻨﻪ ‪ ،‬زﻣﺎن و ﻛﻴﻔﻴﺖ در ﺣﻴﻦ‬
‫اﺟﺮاي ﭘﺮوژه ‪ ،‬ﻛﻪ از اﺑﺰار و ﺗﻜﻨﻴﻚﻫﺎي ﺧﺎص ﺧﻮد در اﻧﺠﺎم اﻳﻦ ﻣﻬﻢ‬
‫ﻛﻤﻚ ﻣﻲﮔﻴﺮد ‪ .‬در واﻗﻊ ﻛﻨﺘﺮل ‪ ،‬اﺟﺮاي دﻗﻴﻖ و ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﺪوﻳﻦﺷﺪه‬
‫ان ﺑﺎ ﺗﺸﺨ ﺺ‬
‫ﺗﺸﺨﻴﺺ‬ ‫ﻧﺎﻣﻪ ﺑﺘﺑﺘﻮان‬
‫ﺧﺮوج از ﺑﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬
‫ﺑﮕﻮﻧﻪاي ﻛﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﺧ و‬
‫وژه اﺳﺖ ‪ ،‬ﺑﮕ ﻧﻪاي‬ ‫اي ﭘﭘﺮوژه‬
‫ﺑﺑﺮاي‬
‫ﻋﻠﻞ و ﻃﺮح اﻗﺘﺼﺎديﺗﺮﻳﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ‪ ،‬ﭘﺮوژه را ﺑﻪ ﻧﺰدﻳﻚﺗﺮﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻤﻜﻦ‬
‫ﻲ ﺧﻮد ﺑﺎزﮔﺮداﻧﺪ ‪.‬‬ ‫در ﻣﺴﻴﺮ اوﻟﻴﻪ و اﺻﻠﻲ‬
‫‪10‬‬
 ‫ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮوژه ﺑﻪ ﭼﻪ زﻣﺎﻧﻲ ﺑﺎز ﻣﻲﮔﺮدد ؟‬
‫ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮوژه در ﺟﻬﺎن را ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮوژهﻫﺎي ﻋﻈﻴﻤﻲ ﻫﻤﭽﻮن ﺳﺎﺧﺖ‬ ‫‪z‬‬
‫اﻫﺮام ﻣﺼﺮ ‪ ،‬دﻳﻮار ﭼﻴﻦ و ﻳﺎ ﺑﻨﺎ ﻧﻬﺎدن ﺗﺨﺖ ﺟﻤﺸﻴﺪ ﺑﻪ دﺳﺘﻮر دارﻳﻮش ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻲداﻧﻨﺪ ؛‬
‫ﻛﻴﻔﻴﺖ‬
‫ﺑﺸﺮﻳﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺑﺎ ﻴ ﻴ‬
‫ﺗﺎرﻳﺦ ﺑ ﺮﻳ‬
‫ﭘﻴﭽﻴﺪه ﻳﺦ‬ ‫ﺑﺰرگ و ﭘﻴﭽﻴ‬
‫ﭘﺮوژهﻫﺎي ﺑﺰ‬
‫ﭘﺮوژهﻫﺎ از ﺟﻤﻠﻪ ﭘﺮ‬‫ﻳﻦ ﭘﺮ‬
‫ﻫﺮﻳﻚ از اﻳﻦ‬
‫ﺮﻳ‬
‫ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮي ﻧﻴﺮوي ﻋﻈﻴﻢ اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ ‪.‬‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﺎﻻ و ﻜ ﮔ‬
‫ﻳﻚ ﻣﺪﻳﺮ ﭘﺮوژه وﻗﺘﻲ ﺑﻪ ﺷﻬﺮ اﺳﺮارآﻣﻴﺰ ﻫﺨﺎﻣﻨﺸﻴﺎن ﺳﺮي ﻣﻲزﻧﺪ و در ﻫﺮ ﮔﻮﺷﻪاي از آن ﺑﻪ‬ ‫‪z‬‬
‫ﮔﺮدد ﻛﻪ‬
‫ﻲ ﺮ‬ ‫ﺣﻴﺮت ﻣﻲ‬
‫دﭼﺎرر ﻴﺮ‬
‫ﺑﺪون ﺷﻚ ﭼ‬ ‫ﻲﻛﻨﺪ ﺑ ون‬
‫ﺑﺮﺧﻮرد ﻣﻲ‬
‫ﻲ ﺑﺮ ﻮر‬
‫ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺑﺑﺎﺳﺘﺎﻧﻲ‬
‫ﻫﻨﺮﻣﻨﺪاﻧﻪ ﺑﺮﺟ‬
‫ﻮش ﺮ‬‫ﻧﻘﻮش‬
‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﭘﺮوژه ﻋﻈﻴﻤﻲ ﻗﺮﻳﺐ دو ﻫﺰار و ﭘﺎﻧﺼﺪ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﺑﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ‬
‫ﻓﺮدي ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﻛﻪ ﻋﻠﻲرﻏﻢ وﻳﺮاﻧﻲ و ﺑﻪ آﺗﺶ ﻛﺸﻴﺪه ﺷﺪن ﭘﻴﺎﭘﻲ ﺗﻮﺳﻂ اﺳﻜﻨﺪر و ﺗﺴﺨﻴﺮ‬
‫ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﻲ ﻮ‬‫ﻲ ازز آن ﻳﻳﺎد ﻣﻲ‬
‫اﻳﺮاﻧﻲ‬
‫ﭘﺮوژه ﻳﺮ‬ ‫ﺣﻴﺮتاﻧﮕﻴﺰ‬
‫ﻴﺰ ﭘﺮوژ‬ ‫ﻋﻨﻮان ﻧﻤﺎد ﻴﺮ‬
‫ﻫﻤﭽﻨﺎن ﺑﺑﻪ ﻮ‬
‫ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﭘﺲ ازز اوو ﭽ‬
‫ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺑﻪ دﺳﺘﻮر ﻛﻮروش ‪ ،‬ﻣﻬﻨﺪﺳﺎن و ﺳﺎزﻧﺪﮔﺎن ﭘﺎﺳﺎرﮔﺎد ﻣﻮﻇﻒ ﺑﻮدﻧﺪ ﺷﺮح ﻛﺎر ﺧﻮد و‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻛﺎري روز ﺑﻌﺪ ﺧﻮد را در ﻟﻮﺣﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻛﺎرﻧﺎﻣﻚ ﻣﺸﻬﻮر ﺑﻮد ‪,‬‬
‫ﻧﺤﻮه دﻗﻴﻖ‬
‫ﻴﻖ‬ ‫ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﻮ‬
‫ﻗﺎﻃﻌﻲ ﭘﻴﺮ ﻮ‬
‫اﻇﻬﺎرﻧﻈﺮﺮ ﻲ‬ ‫ﻲﺗﻮان ﻬ ر‬
‫ﺣﺪﺳﻴﺎت ﻧﻤﻲ ﻮ‬
‫ﻴ‬ ‫ﺗﻜﻴﻪ ﺑﺮ‬
‫اﻣﺮوزه ﺟﺰ ﺑﺑﺎ ﻴ‬
‫ﺑﻨﮕﺎرﻧﺪ اﻣﺎ ﺮوز‬
‫ﺑ ر‬
‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮوژهﻫﺎي ﻋﻈﻴﻢ ﻋﻬﺪ ﺑﺎﺳﺘﺎن اﺑﺮاز داﺷﺖ ‪ ،‬ﭼﺮا ﻛﻪ ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﺗﺎﻛﻨﻮن ﻫﻴﭻ ﻣﺪرك و‬
‫ﻧﺸﺎﻧﻪاي دال ﺑﺮ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺑﻜﺎر ﺑﺴﺘﻦ روﺷﻬﺎ و ﺗﻜﻨﻴﻜﻬﺎي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮوژه در اﻳﻦ ﻃﺮﺣﻬﺎ ﻳﺎﻓﺖ‬
‫ﻧﺸﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪11‬‬
 ‫ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮوژه ﺑﻪ ﭼﻪ زﻣﺎﻧﻲ ﺑﺎز ﻣﻲﮔﺮدد ؟‬
‫اﻣﺎ ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮوژه در دﻧﻴﺎي ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﺳﺎﻟﻬﺎي اﺑﺘﺪاﻳﻲ دﻫﻪ ‪ 1900‬ﻣﻴﻼدي ﺑﺎز‬ ‫‪z‬‬
‫ﻣﻲﮔﺮدد ؛ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻫﻨﺮي ﮔﺎﻧﺖ ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﻤﻮدار ﻣﻴﻠﻪاي اﺑﺪاﻋﻲ ﺧﻮد آﻏﺎزﮔﺮ ﺣﺮﻛﺖ‬
‫ﻧﻈﺎﻣﻲ و ﻫ اﻓﻀﺎي‬
‫ﻫﻮاﻓﻀﺎي‬ ‫ﭘﺮوژهﻫﺎي ﻧﻈﺎﻣ‬
‫ﻣﻴﻼدي در ﭘ وژه‬
‫ﭘﺮﺷﺘﺎب ﺑﻌﺪي ﻃﻃﻲ ﺳﺎﻟﻬﺎي دﻫﻪ ‪ 1950‬و ‪ 1960‬ﻣ ﻼدي‬ ‫ﭘ ﺷﺘﺎب‬
‫آﻣﺮﻳﻜﺎ و ﺳﭙﺲ اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﮔﺮدﻳﺪ ‪ .‬ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻧﺎم ﭘﺮآوازه ﻫﻨﺮي ﮔﺎﻧﺖ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﭘﺪر‬
‫ﺗﻜﻨﻴﻚﻫﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي و ﻛﻨﺘﺮل ﭘﺮوژه در ﺗﺎرﻳﺦ ﺛﺒﺖ ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ ﻟﻴﻜﻦ ﺳﺎﻟﻬﺎي دﻫﻪ‬
‫ﺳﺎﻟﻬﺎي آآﻏﺎزﻳﻦ رﺷﺪ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮوژه در دﻧﻴﺎي ﻣﻌﺎﺻﺮ‬ ‫‪ 1950‬و ‪ 1960‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻟ‬
‫ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد ‪ .‬اﻳﻦ ﺳﺎﻟﻬﺎ ﺳﺮآﻏﺎز ﺗﻜﻮﻳﻦ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺴﻴﺎري از روﺷﻬﺎ و داﻧﺸﻬﺎي ﻣﺮﺑﻮط‬
‫ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ و درر‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻤ ﻴ ﻲ‬
‫ي ﻒ‬ ‫اﻓﺰارﻫﺎي‬
‫ﺮما ﺰار‬
‫ﺗﻮﺳﻂ ﻧﺮم‬
‫ﺳﺎﻟﻬﺎ ﺑﺑﻌﺪ ﻮ‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﻬ‬
‫ﭘﺮوژه ا ﺖ‬
‫ي ﻧﻪﮔﺎﻧﻪ ﭘﺮوژ‬
‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻬﺎي‬
‫ﺑﺑﺎ ﻳﺮﻳ ﻬ‬
‫ﭘﺮوژهﻫﺎ ﺑﻜﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺳﺮﻳﻊ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ ‪ ،‬ﺑﺎزارﻫﺎي ﺷﺪﻳﺪ رﻗﺎﺑﺘﻲ و راﻳﺰﻧﻲ ﻓﺸﺮده و ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪاﻧﻪ‬ ‫‪z‬‬
‫ﺑﻨﮕﺎﻫﻬﺎي ﻣﺘﻮﻟﻲ ﭘﺮوژه را ﺗﺸﻮﻳﻖ ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ‬‫ﺷﺮﻛﺘﻬﺎ ‪ ،‬ﻫﻤﻪوﻫﻤﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ و ﮕ‬
‫ﺧﻮد ﻧﻤﻮد ‪ .‬در ﻫﻨﮕﺎﻣﻪ ﻧﺒﺮد اﻧﺘﺨﺎب ﺑﻴﻦ ﻏﺮق ﺷﺪن ﻳﺎ ﺷﻨﺎ ﻛﺮدن و ﻳﺎ ﺗﻄﺒﻴﻖ و ﺳﺎزﮔﺎري ﻳﺎ‬
‫ﻣﺮگ و ﻧﺎﺑﻮدي ‪ ،‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮوژه و ﭘﺮوژهﻣﺪاري درﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺗﻨﻬﺎ اﻧﺘﺨﺎب و راه ﻧﺠﺎت‬
‫ﻓﺮاروي ﭘﻴﻤﺎﻧﻜﺎران و ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﺑﻮد‬ ‫‪12‬‬
 ‫ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮوژه‬
‫ﮔﮔﺎﻧﺖ ﭼﺎرت در اواﺋﻞ دﻫﻪ ‪ 1900‬ﻣﻴﻼدي ‪:‬‬ ‫‪z‬‬
‫ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ ﺗﻜﻮﻳﻦ ﺑﺎرﭼﺎرت ﺑﻪ دوران ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﻲ اول ﻣﻴﺮﺳﺪ ؛ ﺟﺎﺋﻴﻜﻪ ﻳﻚ‬ ‫‪z‬‬
‫رﻳﺰي و‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺰي‬
‫ﺑﺮاي ﻧﺎ ﻪ‬
‫را اي‬‫ت ا‬
‫ﺑﺎرﭼﺎرت‬
‫ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺎﺑﺎر ﺎ ﺎ‬
‫اي ﻧﺨ ﺘ‬
‫ي ﮔﺎﻧﺖ ﺑﺮاي‬‫ﻫﻨﺮي‬‫آﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ ﺑﻪﻪ ﻧﺎﻧﺎم ﻫﻨ‬
‫آ ﻜﺎ‬
‫ﻛﻨﺘﺮل ﭘﺮوژهﻫﺎي ﻣﻮﺳﺴﻪ ﻛﺸﺘﻲﺳﺎزياش ﺑﻜﺎر ﺑﺮد ‪ .‬ﺑﻪ ﭘﺎﺳﺪاﺷﺖ اﻳﻦ اﻗﺪام ﻧﺎم‬
‫ﮔﺎﻧﺖ ﻗﺒﻞ از ﻋﻨﻮان ﺑﺎرﭼﺎرت ﺗﺪاﻋﻲ ﻛﻨﻨﺪه اﻳﻦ اﻗﺪامم ارزﺷﻤﻨﺪ اﺳﺖ ‪ .‬ﻛﺘﺎب‬
‫ﻛﻤﻚ اﺑﺰار اﺑﺪاﻋﻲ ﺧﻮد‬
‫ﻣﺮﺟﻊ ﻣﻬﻨﺪﺳﺎن ﺻﻨﺎﻳﻊ اﺷﺎره ﻣﻲدارد ﻛﻛﻪ ﻫﻨﺮي ﮔﮔﺎﻧﺖ ﺑﻪ ﻛ ﻚ‬
‫در ﺧﻼل ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﻲ اول ﺗﻮاﻧﺴﺖ زﻣﺎن ﺳﺎﺧﺖ ﻛﺸﺘﻴﻬﺎي ﺗﺮاﺑﺮي ﺧﻮد را ﺑﻪ‬
‫ﺑﻮدنن‬
‫ﻬﻢ ﺑﻮ‬
‫ﺑﻞ ﻓﻬﻢ‬‫ﺑﺪﻟﻴﻞ ﺳﺎده و ﻗﺎﺑﻞ‬
‫ﭼﺎرت ﺑ ﻴﻞ‬
‫اﻣﺮوزه ﮔﺎﻧﺖ ﭼ ر‬
‫ﻧﻤﺎﻳﺪ ‪ .‬ﺮوز‬
‫ﻛﻮﺗﺎه ﻳ‬ ‫ﮔﻴﺮي ﻮ‬
‫ﻢ ﻴﺮي‬ ‫ﭼﺸﻢ‬ ‫ﻣﻴﺰان ﭼ‬
‫ﻴﺰ ن‬
‫آن ‪ ,‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان روﺷﻲ ﺟﺎﻟﺐ و ﭘﺮﻃﺮﻓﺪار ﺑﻪ ﺷﻜﻞ وﺳﻴﻌﻲ در دﻧﻴﺎ ﺟﻬﺖ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ‬
‫زﻣﺎن ﭘﺮوژهﻫﺎ ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﺮده ﻣﻲﺷﻮد ‪ .‬ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎي ﻳﻚ ﭘﮋوﻫﺶ در ﻣﻴﺎن ﻛﺎرﺑﺮان ﻧﺮم‬
‫ﭘﺮوژه ‪ Micro Soft Project‬ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﻫﺸﺘﺎد‬ ‫ﻛﻨﺘﺮلل ﭘ وژه‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي و ﻛﻨﺘ‬‫اﻓﺰار ﺑ ﻧﺎﻣﻪ‬
‫درﺻﺪ ﻣﺪﻳﺮان ﭘﺮوژهﻫﺎ در دﻧﻴﺎ ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﺑﺮاي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي و ﻛﻨﺘﺮل‬
‫ﭘﺮوژهﻫﺎﻳﺸﺎن از ﮔﺎﻧﺖ ﭼﺎرت اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪13‬‬
 ‫ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮوژه‪-‬اداﻣﻪ‬
‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮوژه در دﻫﻪ ‪ 1950‬و ‪ 1960‬ﻣﻴﻼدي ‪:‬‬ ‫‪z‬‬
‫ﺗﻮﺳﻂ وزارت دﻓﺎع ‪,‬‬
‫ﺗﻜﻨﻴﻚﻫﺎ و روﺷﻬﺎي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮوژه ﻛﻛﻪ ﻣﺎ اﻣﺮوزه از آآﻧﻬﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻛﻨﻴﻢ ﻂ‬ ‫ﻏﺎﻟﺐ ﻜ ﻚ‬ ‫ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﻟ‬ ‫‪z‬‬
‫ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻧﻈﺎﻣﻲ و ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﻮاﻓﻀﺎي اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه در ﺧﻼل ﺳﺎﻟﻬﺎي دﻫﻪ ‪ 1950‬و ‪ 1960‬ﻣﻴﻼدي اﺑﺪاع و ﺗﻮﺳﻌﻪ‬
‫ﻳﺎﻓﺘﻪاﻧﺪ ﻛﻪ روﺷﻬﺎﻳﻲ ﻫﻤﭽﻮن روش ‪ , Pert‬ارزش ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه ‪ ,‬ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ارزش و ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺷﻜﺴﺖ ﻛﺎر از‬
‫ﺑﺤﺮاﻧﻲ ‪ ,‬روش ﻧﻤﻮدار‬
‫روﺷﻬﺎﻳﻲ ﻫﻤﭽﻮن روش ﻣﺴﻴﺮ ﺑﺤﺮاﻧ‬‫آن ﺟﻤﻠﻪاﻧﺪ ‪ .‬ﺻﻨﻌﺖ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻧﻴﺰ در ﺗﻜﻮﻳﻦ و ﺗﻮﺳﻌﻪ روﺷﻬﺎﻳ‬
‫ﭘﻴﺶﻧﻴﺎزي ‪ ,‬اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﻤﻮدار ﺷﺒﻜﻪاي و ﺗﺴﻄﻴﺢ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻳﺎري رﺳﺎﻧﺪه اﺳﺖ ‪ .‬در ﺟﺮﻳﺎن اﻳﻦ ﺗﺤﻮﻻت ‪,‬‬
‫ﭘﺮوژهﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺰرﮔﻲ ﻫﻤﭽﻮن ﭘﺮوژه ﻓﻀﺎﻳﻲ آﭘﻮﻟﻮ و ﻳﺎ ﺳﺎﺧﺖ ﻧﻴﺮوﮔﺎﻫﻬﺎي اﺗﻤﻲ در اﻳﻦ دوران اﺟﺮاﻳﻲ‬
‫ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﻳﻜﻲ از ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻋﻠﻤﻲ و ﻣﺪرن ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮوژه در ﺳﺎﺧﺖ اوﻟﻴﻦ زﻳﺮدرﻳﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻪاي در دﻫﻪ‬ ‫‪z‬‬
‫‪ 1950‬در آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ ؛ درﻳﺎﺳﺎﻻري ﺑﻪ ﻧﺎم )‪(Adm. Hyman Rickover‬ﻣﺪﻳﺮ ﭘﺮوژه اﻳﻦ‬
‫ﻃﺮح ‪ ،‬ﺑﺮاي اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر ﺟﻬﺖ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻛﺮدن ﺻﺪﻫﺎ ﭘﻴﻤﺎﻧﻜﺎر ‪ ،‬ﻫﺰاران ﻣﻨﺒﻊ و اﻃﻤﻴﻨﺎن از اﺟﺮاي ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﭘﺮوژه‬
‫ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻠ ﺎت‬
‫ﻋﻤﻠﻴﺎت‬ ‫ﺑﺪونن وﺟﻮد ﻛﺎ ﺗ‬ ‫ﻨﺪ ﺪ‬
‫اﺑﺪاع ﻧﻧﻤﻮد ‪ .‬ﻫﺮﭼﻨﺪ‬ ‫اﻣﺮوزه ﺎﺑﺎ ﻧﺎﻧﺎم ‪ Pert‬ﺷﻨﺎﺧ‬
‫ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﺷﻮد ‪ ،‬ا ﺪا‬ ‫ﺟﺪﻳﺪ ﻛﻛﻪ ا ز‬
‫روﺷﻲ ﺪ ﺪ‬ ‫‪ ،‬ﺷ‬
‫دﺳﺘﻲ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺴﻴﺮﺑﺤﺮاﻧﻲ ﺑﺴﻴﺎر دﺷﻮار ﺑﻮد اﻣﺎ ﻛﻤﻚ ﺑﺴﻴﺎر زﻳﺎد اﻳﻦ روش و اﺟﺮاي ﻣﻮﻓﻘﻴﺖآﻣﻴﺰ ﭘﺮوژه‬
‫ﻣﺬﻛﻮر ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪ ﺗﺎ ﻫﻤﮕﺎن ﺑﻪ اﻫﻤﻴﺖ ﻋﻠﻢ ﺟﺪﻳﺪ ﭘﻲ ﺑﺮﻧﺪ ‪ .‬ﺳﺎﻟﻴﺎن ﭘﺲ از آن ‪ ،‬اﻳﻦ ﺗﻜﻨﻴﻚ در ﭘﺮوژهﻫﺎي‬
‫ﺑﺎرﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﺎرﻫﺎ و ﺑ ر‬
‫ﻏﻴﺮ آن ‪ ،‬ﺑ ر‬
‫ﻧﻈﺎﻣﻲ و ﻴﺮ‬
‫ﻫﺎي ﻲ‬ ‫ﭘﺮوژه ي‬
‫دﻳﮕﺮ ﭘﺮوژ‬ ‫ﻓﻀﺎﭘﻴﻤﺎﻫﺎ و ﻳ ﺮ‬
‫ﺳﺎﺧﺖ ﭘﻴ‬
‫ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻣﻬﻢ دﻳﮕﺮ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه در اﻳﻦ ﺳﺎﻟﻬﺎ ‪ ,‬ﺗﻌﺮﻳﻒ و ﺗﻜﻮﻳﻦ ﻣﻔﻬﻮم ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ واﺣﺪ ﺑﺮاي ﭘﺮوژهﻫﺎي‬ ‫‪z‬‬
‫ﭼﻨﺪﺑﺨﺸﻲ ﺑﻮد ؛ اﻳﻦ ﻣﻔﻬﻮم ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲرود ﻛﻪ ﻳﻚ ﻓﺮد در ﭘﺮوژه ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻛﺎري را در ﭘﺮوژه از‬
‫ﻢ ﭘﺮوژه را در ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﻧﻬﺎدن ﻣﻨﺎﺑﻊﻊ و‬
‫اﺑﺘﺪا ﺗﺎ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﭘﺮوژه ﺑﺮﻋﻬﺪه ﻣﻲﮔﻴﺮد ‪ .‬ﻋﻤﻠﻲ ﺳﺎﺧﺘﻦ اﻳﻦ ﻣﻔﻬﻮمم ‪ ,‬ﺗﻴﻢ‬
‫ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﻛﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ در ﻣﺎﺗﺮﻳﺲ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ ﭘﺮوژه ﻛ ﻚ‬ ‫ﻳﺎري رﺳﺎﻧﺪن ﺑﻪ ﻜ ﮕ‬
‫‪14‬‬
 ‫ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮوژه‪-‬اداﻣﻪ‬
‫‪ : 1960‬ﭘﮋوﻫﺸﻬﺎي ﻋﻤﻠﻲ ‪Nasa‬ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﻣﻔﻬﻮم ﻣﺎﺗﺮﻳﺲ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ ﭘﺮوژهﻫﺎ ‪.‬‬ ‫‪z‬‬
‫‪ Nasa: 1962‬ﺳﻴﺴﺘﻢ ‪ Pert‬را ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻧﻤﻮد ‪ .‬در اﻳﻦ ﺗﻜﻨﻴﻚ ﺗﺎﻛﻴﺪ وﻳﮋهاي ﺑﺮ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺷﻜﺴﺖ‬ ‫‪z‬‬
‫ﻛﺎر و ﻛﻨﺘﺮل ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد ‪.‬‬
‫‪: 1963‬ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻔﻬﻮم ارزش ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه در ﭘﺮوژهﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﻧﻴﺮوي ﻫﻮاﻳﻲ آﻣﺮﻳﻜﺎ ‪.‬‬ ‫‪z‬‬
‫‪: 1963‬ﻣﻔﻬﻮم ﭼﺮﺧﻪ ﺣﻴﺎت ﭘﺮوژه ﺗﻮﺳﻂ ﻧﻴﺮوي ﻫﻮاﻳﻲ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﺗﻜﻮﻳﻦ ﻳﺎﻓﺖ ‪.‬‬ ‫‪z‬‬
‫ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺷﺪ ﺗﺎ‬‫ﭘﻴﻤﺎﻧﻜﺎران ﻮ‬
‫ر‬ ‫از ﭘﻴ‬
‫ﻗﺮارداد ز‬
‫در ﺮ ر‬
‫رﻳﺲ درر اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ‪ ,‬ررﺳﻤﺎ ر‬
‫ﭘﻮﻻرﻳﺲ‬ ‫ﭘﺮوژه ﭘﻮ‬
‫اوﻟﻴﻦ ﺑﺑﺎرر درر ﭘﺮوژ‬
‫ﺑﺮاي و ﻴﻦ‬
‫‪: 1963‬ﺑﺮ ي‬ ‫‪z‬‬
‫ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮوژه را در ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻳﺸﺎن ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﻴﺮﻧﺪ ‪.‬‬
‫‪: 1964‬ﺑﺮاي ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎر ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﻴﻜﺮﺑﻨﺪي ﭘﺮوژه ﺗﻮﺳﻂ ‪ Nasa‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ روﻳﻪﻫﺎي‬ ‫‪z‬‬
‫ﻢ ﻳﻚ ﭘﺮوژه و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺎزﻧﮕﺮي و‬ ‫اداري ﺑﺮاي ﺗﻌﺮﻳﻒ ‪ ,‬ﻣﺴﺘﻨﺪﺳﺎزي و ﺧﺼﻮﺻﺎ ﻛﻨﺘﺮل ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ‬
‫ﻣﺴﺘﻨﺪﺳﺎزي ﺗﻐﻴﻴﺮات ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي در اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻃﻃﺮاﺣﻲ ﮔﮔﺮدﻳﺪ ‪.‬‬
‫‪: 1965‬وزارت دﻓﺎع و ‪ Nasa‬در اﻣﺮﻳﻜﺎ ‪ ,‬ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻗﺮاردادﻫﺎي ﺧﻮد را از ﻗﺮاردادﻫﺎي ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺑﻪﻋﻼوه‬ ‫‪z‬‬
‫درﺻﺪي از ﺳﻮد ‪ ,‬ﺑﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻗﺮاردادﻫﺎي ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺑﻪﻋﻼوه ﺟﺎﻳﺰه ﻳﺎ ﻗﺮاردادﻫﺎي ﻗﻴﻤﺖ ﺛﺎﺑﺖ ﺗﻐﻴﻴﺮ دادﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﺗﻜﻨﻴﻚﻫﺎي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮوژه‬‫ﺷﮕﺮف اﺳﺘﻔﺎده از ﻜ ﻚ‬ ‫اواﺳﻂ دﻫﻪ ‪ 1960‬ﻣﻴﻼدي دﻧﻴﺎ ﺷﺎﻫﺪ رﺷﺪ ﮕ‬ ‫‪: 1965‬در ﻂ‬ ‫‪z‬‬
‫ﻧﻮﻳﻦ در ﺻﻨﻌﺖ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﻮد ‪.‬‬

‫‪15‬‬
 ‫ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮوژه‪-‬اداﻣﻪ‬
‫‪: 1965‬‬ ‫‪z‬‬
‫ﺷﻜﺴﺖ ﭘﺮوژه ﺳﺎﺧﺖ ﺑﻤﺐاﻓﻜﻦ ‪ , TSR-2‬ﻋﻤﻼ ﻣﺸﻜﻼت و دردﺳﺮﻫﺎي ﻫﻤﺰﻣﺎﻧﻲ ﺗﻮﻟﻴﺪ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ‪ ،‬ﭘﻴﺶ‬ ‫‪z‬‬
‫ﺢ ﺑﺮ اﻓﺰاﻳﺶ دﺳﺘﻮر ﻛﺎر ﭘﺮوژه ‪,‬‬‫از ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻃﺮاﺣﻲ در ﭘﺮوژهﻫﺎ را ﺑﻪ اﺛﺒﺎت رﺳﺎﻧﻴﺪ ‪ .‬ﻓﻘﺪان ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺻﺤﻴﺢ‬
‫ﭘﺮوژه ﮔﮔﺮدﻳﺪ ‪.‬‬
‫ﺷﻜﺴﺖ ژ‬ ‫ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻣﻮﺟﺐ ﺷﻜ‬‫ﺑﺎﻻ ﺑﺮد و در ﻧ ﺎ‬
‫ﺑﺴﻴﺎر ﺎﻻ‬
‫را ﺎ‬ ‫ﭘﺮوژه ا‬
‫ﻫﺎي ژ‬‫ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎﺎ و ﺎﺗﺎﺧﻴﺮ ﺎ‬
‫‪: 1966‬‬ ‫‪z‬‬
‫ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎي ﻳﻚ ﭘﮋوﻫﺶ ﻣﻨﺘﺸﺮه در اﻳﻦ ﺳﺎل ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ اﻏﻠﺐ ‪ ،‬زﻣﺎن ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺮاي ﻣﺮاﺣﻞ ﺗﻌﺮﻳﻒ و‬ ‫‪z‬‬
‫ﻓﺮاواﻧﻲ‬
‫ﻣﻐﺎﻳﺮﺗﻬﺎي ا ا‬
‫دﻟﻴﻞ ﺎ ﺎ‬‫دﻗﻴﻘﺎ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻟ ﻞ‬
‫ﻧﻈﺮ ﮔﮔﺮﻓﺘﻪ ﻧﺸﺪه و ﺎ‬
‫ﻫﺎ در ﻈ‬‫ﭘﺮوژه ﺎ‬
‫ﺣﻴﺎت ژ‬ ‫ﭘﺮوژه در ﭼﺮﺧﻪ ﺎ‬
‫ﺳﺎزي ژ‬ ‫آﻣﺎده ﺎ‬
‫آﺎ‬
‫در ﻛﻨﺘﺮل اﺳﺘﺎﻧﺪارد زﻣﺎن و ﻫﺰﻳﻨﻪ ﭘﺮوژهﻫﺎ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻛﻨﺘﺮل ﻧﺎﻛﺎﻓﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﻮﺟﻮد ﻣﻲآﻳﺪ ‪.‬‬
‫‪: 1969‬‬ ‫‪z‬‬
‫ﻳﻜﻲ از‬
‫ﭘﺮوژه ﺗﺎﺗﺎﺳﻴﺲ ﮔﮔﺮدﻳﺪ ‪ .‬ﻜ‬
‫ﻣﺪﻳﺮان ژ‬
‫ان‬ ‫اوﻟﻴﻦ ﻣﻮﺳﺴﻪ رﺳﻤﻲ‬ ‫ﻋﻨﻮان ا ﻟ‬
‫ﭘﺮوژه ﺑﻪ ان‬
‫اﻟﻤﻠﻠﻲ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ژ‬
‫ﻣﻮﺳﺴﻪ ﺑﻴﻦاﻟ ﻠﻠ‬ ‫‪z‬‬
‫ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ دﺳﺘﺎوردﻫﺎي ﺗﺎﺳﻴﺲ اﻳﻦ ﻣﻮﺳﺴﻪ ‪ ,‬ﺗﺪوﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺟﻬﺎﻧﻲ داﻧﺶ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮوژه ﺑﻮده اﺳﺖ ؛‬
‫ازﻳﻦ ﭘﺲ ﺑﻮد ﻛﻪ دﮔﺮﮔﻮﻧﻴﻬﺎ و ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻬﺎي ﺣﻮزه ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮوژه ‪ ،‬ﺻﻮرﺗﻲ ﻣﻨﺴﺠﻢ و ﻣﺪون ﺑﻪ ﺧﻮد ﮔﺮﻓﺖ ‪.‬‬

‫‪16‬‬
 ‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮوژه‬
‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮوژه ﻋﺒﺎرﺗﺴﺖ از ﺑﻪﻛﺎرﮔﻴﺮي داﻧﺶﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻬﺎرتﻫﺎ‪ ،‬اﺑﺰار و‬
‫ﻴﻞ ﺑﺑﻪ‬
‫ﻣﻨﻈﻮر ﻧﻴﻞ‬
‫اﺟﺮاي ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎ ‪ ،‬ﺑﺑﻪ ﻮ‬
‫ﺗﻜﻨﻴﻚﻫﺎي ﻻزمم در اداره ﺟﺮﺮﻳﺎن ﺮ‬
‫اﻫﺪاف ﭘﺮوژه و اﻧﺘﻈﺎرات ﻛﺎر ﻓﺮﻣﺎ‪.‬‬

‫ﻋﻤﻮﻣﻲ‬
‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻮ‬ ‫ﭘﺮوژه‬
‫ﺶ ﺗﺨﺼﺼﻲ ﭘﺮوژ‬
‫داﻧﺶ‬

‫ﭘﺮوژه‬
‫اﺻﻮل و ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮوژ‬
‫ﻮل‬
‫اﺑﺰارﻫﺎي ﻛﻨﺘﺮل ﭘﺮوژه‬

‫‪17‬‬
 ‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮوژه‪-‬اداﻣﻪ‬
‫ﺑﺮاي اﺟﺮاي ﻫﺮ ﭘﺮوژه‪ ،‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﺣﺼﻮل ﺑﻪ ﻳﻚ‬ ‫اﻻﺟﺮا ﺑ ا‬
‫ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﻻزماﻻﺟ ا‬
‫ﻳﻚ ﻓ ا‬
‫ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﺸﺨﺺ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺠﺮﻳﺎن ﭘﺮوژه اﻧﺠﺎم‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻲﺷ د‬

‫ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮوژه‬ ‫‪z‬‬

‫اراﻳﻪ ﻣﺤﺼﻮل(‬
‫ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎي ﺗﻬﻴﻪ ﻣﺤﺼﻮل ﭘﺮوژه )ﺗﻬﻴﻪ‪ ،‬ﺗﻮﻟﻴﺪ و ا ا‬ ‫‪z‬‬

‫‪18‬‬
 ‫ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮوژه‬
‫ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎي‬ ‫ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎي‬
‫آﻏﺎزﻳﻦ‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي‬
‫ﺑﺮ‬

‫ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎي‬ ‫ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎي‬
‫ﻛﻨﺘﺮﻟﻲ‬ ‫اﺟﺮاﻳﻲ‬

‫ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎي‬
‫اﺧﺘﺘﺎﻣﻲ‬

‫‪19‬‬
 ‫ﻣﺮاﺣﻞ اﻧﺠﺎم ﭘﺮوژه‬
‫ﺑﻄﻮر ﻛﻠﻲ ﻣﺮاﺣﻞ اﻧﺠﺎم ﻳﻚ ﭘﺮوژه را ﻣﻴﺘﻮان ﺑﺼﻮرت ذﻳﻞ ﺑﻴﺎن ﻛﺮد‪:‬‬

‫ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻳﻜﻢ)ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺗﻮﺟﻴﻬﻲ(‬

‫ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﺮﺣﻠﻪ دوم)ﻃﺮاﺣﻲ ﺗﻔﺼﻴﻠﻲ(‬ ‫ﻣﺮاﺣﻞ اﻧﺠﺎم ﭘﺮوژه‬
‫ﺣﻠﻪ ﺳﻮم(‬
‫اﺟﺮا )ﻣﻣﺮﺣﻠﻪ‬
‫اﺟ ا‬

‫ﺷﺪه‬
‫ﻣﺸﺎوراﻧﺘﺨﺎب ﺷ‬
‫ﻂ ﺸﺎ اﻧ ﺨﺎ‬‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ‪ 3‬ﺗﺗﻮﺳﻂ‬
‫اﺟﺮاي ﻠ‬
‫ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ ا ا‬
‫ﻣﺮاﺣﻞ ‪ 1‬و ‪ 2‬و ﻧﻈﺎ‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻ ا ﻞ‬
‫ﻻً‬ ‫ﻛﻛﻪ‬
‫از ﻃﺮف ﻛﺎرﻓﺮﻣﺎ اﻧﺠﺎم ﻣﻴﺸﻮد و اﺟﺮا ﺗﻮﺳﻂ ﭘﻴﻤﺎﻧﻜﺎر ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻛﺎرﻓﺮﻣﺎ‪.‬‬

‫‪20‬‬
 ‫وﻇﺎﻳﻒ ﻣﺪﻳﺮ ﭘﺮوژه‬
‫ﻣﻨﻈﻮر‬
‫اﻣﻜﺎﻧﺎت‪ ،‬ﺑﻪﻪ ﻨﻈ‬
‫ﻊ و ا ﻜﺎﻧﺎت‬
‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻨﺎ‬
‫ﻛﺎرﺑﺮدد ﻨﺎ‬
‫ﺑﺮاي ﻛﺎ‬
‫ﺘﻬﺎ ا‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ‬
‫اﺟﺮاي ﻓ ﺎﻟ‬
‫ﻻزم ددر ا ا‬
‫ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﻻز‬
‫ﺠﺎد ﻫ ﺎﻫﻨﮕ‬
‫ااﻳﺠﺎد‬
‫رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﻫﺪف ﻧﻬﺎﻳﻲ ﭘﺮوژه ‪ ،‬وﻇﻴﻔﻪ اﺻﻠﻲ ﻣﺪﻳﺮ ﭘﺮوژه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻫﺎي ﺪ ﺖ‬
‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ‬ ‫ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺎ‬
‫ﺌ ﻟﺖ‬

‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي‬ ‫ﻛﻨﺘﺮل‬ ‫وﻇﺎﺋﻒ‬

‫ﺗﻜﻨﻴﻚ ﻫﺎي‬ ‫وﺳﺎﺋﻞ‬

‫ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ‬
‫‪CPM-PERT-GERT‬‬

‫ﻗﺒﻞ از اﺟﺮا‬ ‫ﺿﻤﻦ اﺟﺮا‬

‫‪21‬‬
 ‫ﻛﺎرﻛﺮد ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮوژه در ﭼﻴﺴﺖ ؟‬
‫ﻫﻤﺎنﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ در ﮔﺎﻣﻬﺎي ﭘﻴﺸﻴﻦ ﺑﻴﺎن ﻛﺮدﻳﻢ ‪ ،‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖﭘﺮوژه ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اﺑﺰارﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي‬ ‫‪z‬‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي و ﻫﺪاﻳﺖ ﭘﺮوژه ﺑﻪ ﺳﻮي اﻫﺪاف ﻣﻮردﻧﻈﺮ اﺳﺖ ؛ اﻳﻦ اﻫﺪاف ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ‬
‫اﺳﺘﻮارﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻮ ر‬ ‫ﻛﻴﻔﻴﺖ و ﺰﻳ‬
‫ن‪ ،‬ﻴ ﻴ‬‫ﻋﺎﻣﻞ ززﻣﺎن‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﺑﻪ ﺳﻪ ﻞ‬ ‫ﺮي و ﻮﺟ‬
‫ي ﻣﺸﺘﺮي‬ ‫رﺿﺎﻳﺖﻣﻨﺪي‬
‫ر ﻳ‬
‫در ﻧﮕﺎه اول ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ اﺑﺰارﻫﺎ و روشﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮوژه زاﻳﺪ ‪،‬‬ ‫‪z‬‬
‫زﻣﺎنﺑﺮ و ﻫﺰﻳﻨﻪزا ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ ﻛﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮوژه ﺗﻨﻬﺎ راﻫﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ‬
‫راﻫﻴﺴﺖ ﺑ اي‬
‫ﺑﺮاي‬ ‫ژه اﻫ ﺖ‬ ‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﭘﺮوژه‬
‫ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺳﺎزد ‪ .‬ﺪﻳ ﻳﺖ‬
‫ژه ﻄ ﺌﻦ‬ ‫ﻗﻊ ﭘﭘﺮوژه‬
‫ﺷﻤﺎ ارا از اﻧﺠﺎم ﺑﻪﻣﻮﻗﻊ‬
‫ﺗﻮاﻧﺪ ﺷ ﺎ‬
‫ﻣﻲﺗ اﻧﺪ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻨﺎﺳﺐ از اﻧﺴﺎن ‪ ،‬ﻣﺎﺷﻴﻦ و ﭘﻮل در راﺳﺘﺎي اﺟﺮاي درﺳﺖ و ﺑﻪﻫﻨﮕﺎم ﻳﻚ ﻛﺎر‬
‫ﻧﻮ ‪ ،‬ﻛﺎري ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ در ﻫﻤﺎن اوﻟﻴﻦ اﺟﺮا درﺳﺖ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﺑﺮﺧﻮرد ﺎﺑﺎ‬‫ﻛﺎراﻳﻲ در ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ‪ ،‬ا‬
‫ﻣﺒﻨﺎي ﭘﺮوژه ‪ ،‬روش ﻛﺎ ا‬
‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮوژه ﺎﻳﺎ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺮ ﺎ‬ ‫‪z‬‬
‫ﻛﺎرﻫﺎي ﻧﻮ و اﻳﺠﺎد ﺗﻮازن در ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﺪوده ﭘﺮوژه ‪ ،‬ﻫﺰﻳﻨﻪ و ﻛﻴﻔﻴﺖ در ﻗﺎﻟﺐ زﻣﺎن و‬
‫در ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻣﻤﻠﻮء از رﻳﺴﻚ اﺳﺖ ‪ .‬ﻫﺪف از آﻣﻮزش ﻣﺪﻳﺮان ﭘﺮوژه ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪﺳﺎزي آﻧﺎن‬
‫در ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﺸﻜﻼت ﭘﺮوژه و آآﻣﺎدهﺳﺎزي آآﻧﻬﺎ ﺑﺮاي ورود ﺑﻪ ﻓﻀﺎي ﺟﺪﻳﺪ و ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﭘﺮوژه‬
‫اﺳﺖ‬

‫‪22‬‬
 ‫ﻛﺎرﻛﺮد ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮوژه در ﭼﻴﺴﺖ ؟‪-‬اداﻣﻪ‬
‫‪ z‬ﻓﻨﻮن ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮوژه ﺳﻮاﻻت زﻳﺮ را ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ‪:‬‬
‫‪ -‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻲﺗﻮان ﻛﺎرﻫﺎي ﻻزم ﺑﺮاي اﺗﻤﺎم ﻣﻮﻓﻘﻴﺖآﻣﻴﺰ ﭘﺮوژه را ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮد ؟‬
‫داﺷﺖ ؟‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ اﺷ‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد و ﭼﻪ ﻫﺰﻳﻨﻪااي در ﺑﺮ ﺧ ا‬
‫ﭼﻘﺪر ﺧ ا‬
‫ﭘﺮوژه ﻘ‬
‫اﺟﺮاي ژ‬‫زﻣﺎن ا ا‬ ‫‪ -‬ﻣﺪت ﺎ‬
‫‪ -‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻲﺗﻮان ﮔﺮوه ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻛﺎري ﺑﺮاي اﺟﺮاي ﭘﺮوژه اﻳﺠﺎد ﻧﻤﻮد ؟‬
‫‪ -‬ﭼﻪ ﻣﻘﺪار ﻛﺎر و وﻇﺎﻳﻒ را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﻣﻲﺗﻮان ﮔﺬاﺷﺖ و ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻲﺗﻮان از‬
‫اﺟﺮاي آن اﻃﻤﻴﻨﺎن ﻳﺎﻓﺖ ؟‬
‫‪ -‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻲﺗﻮان اﻧﮕﻴﺰه ﻛﺎري را در ﺑﻴﻦ اﻓﺮاد ﻳﻚ ﮔﺮوه زﻧﺪه ﻧﮕﻪ داﺷﺖ ؟‬
‫ﻫﺎ ﺑﺮﺧﻮرد ﻛﻛﺮد ؟‬
‫اﻓﺰاﻳﺶ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺎ‬
‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺎﺑﺎﻳﺪ ﺎﺑﺎ اﻓ ا‬
‫‪ -‬ﮕ‬
‫‪ -‬آﻳﺎ ﺑﻮدﺟﻪ و ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺗﺤﺖ ﻛﻨﺘﺮل اﺳﺖ ؟‬
‫ﻣﻮاﻗﻌﻲ و ﻛﺠﺎ ‪ ،‬ﭘﺮوژه در ﻣﻌﺮض ﺷﻜﺴﺖ ﻗﺮار ﻣﻣﻲﮔﻴﺮد ؟‬ ‫‪ -‬در ﭼﻪ ﻣﻮاﻗﻌ‬
‫‪ -‬ﺑﺮاي اﻃﻤﻴﻨﺎن از اﻧﺠﺎم ﺑﻪﻣﻮﻗﻊ ﻛﺎرﻫﺎ ﭼﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻤﻮد ؟‬
‫ﻲﻛﻨﺪ ﻳﺎ ﺧﻴﺮ ؟‬‫ﻲﺗﻮان ﺗﺸﺨﻴﺺ داد ﻛﻪ ﭘﺮوژه واﻗﻌﺎ ﺑﺮ روي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲ‬ ‫‪ -‬آﻳﺎ ﻣﻲ‬
‫‪23‬‬
 ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﭘﺮوژه – ﻛﻨﺘﺮل ﭘﺮوژه‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي‪ ،‬ﺑﺮ روي ﺗﻌﻴﻴﻦ اﻫﺪاف و ﺟﻬﺖ ﻫﺎ ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ اﺳﺖ و‬ ‫‪z‬‬
‫ﻛﻨﺘﺮل‪ ،‬ﻛﺎرﻫﺎ را ﺑﻪ ﺳﻤﺖ آن ﻫﺪف و ﺟﻬﺖ ﻫﺎ ﻫﺪاﻳﺖ ﻣﻴﻜﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي‪ ،‬ﻣﻨﺎﺑﻊ را ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﺗﺨﺼﻴﺺ ﻣﻴﺪﻫﺪ و ﻛﻨﺘﺮل‪ ،‬ﺑﺮاي‬ ‫‪z‬‬
‫ﺶ ﻣﻴﻜﻨﺪ‪.‬‬‫ﻛﻮﺷﺶ‬ ‫ﻊ ﻮ‬‫ﺐ ازز ﻣﻨﺎﺑﻊ‬‫ﻣﺆﺛﺮﺮ و ﻣﻨﺎﺳﺐ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﺆ‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي‪ ،‬ﻋﻮاﻣﻠﻲ ﻣﺜﻞ ﻧﻮع ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‪ ،‬ﺣﺠﻢ و اﻧﺪازه ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‪ ،‬ﻣﺪت‬ ‫‪z‬‬
‫ﻣﻴﻜﻨﺪ و‬‫ﻲ ﻴ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﺑﻴﻨﻲ‬
‫ي ﻴﻬ‬ ‫ﺑﺮاي‬
‫ﻲ و‪ ...‬ررا ﺑﺮ‬
‫ﻣﺼﺮﻓﻲ‬
‫ﺑﻊ ﺮ‬‫اﺟﺮا‪ ،‬ﻣﻨﺎﺑﻊ‬
‫ن ﺟﺮ‬‫ززﻣﺎن‬
‫ﻛﻨﺘﺮل ﭘﺮوژه در ﻋﻤﻞ آﻧﻬﺎ را ﺗﺪﻗﻴﻖ ﻣﻴﻜﻨﺪ‪.‬‬
‫دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ اﻫﺪاف ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي‪ ،‬اﻧﮕﻴﺰه ﻻزم را ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر دﺳﺘﻴﺎﺑ‬ ‫‪z‬‬
‫در ﻛﺎرﻛﻨﺎن اﻳﺠﺎد ﻣﻴﻜﻨﺪ و ﻛﻨﺘﺮل‪ ،‬در ﺻﻮرت ﻧﻴﻞ ﺑﻪ اﻫﺪاف‪ ،‬ﺑﺮاي‬
‫ﺗﺸﻮﻳﻖ آﻧﻬﺎ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻴﮕﻴﺮد‪.‬‬
‫‪24‬‬
 ‫ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي و ﻛﻨﺘﺮل ﭘﺮوژه‬

‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﭘﺮوژه‬

‫ﻛﻨﺘﺮل ﭘﺮوژه‬

‫‪25‬‬
 ‫ﺷﺮوع‬ ‫ﻧﻤﻮدار ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي و ﻛﻨﺘﺮل ﭘﺮوژه‬
‫‪ -1‬ﺗﻌﺮﻳﻒ و ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﭘﺮوژه‬ ‫‪ -3‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﭘﺮوژه‬

‫‪ – 2‬ﻃﺮاﺣﻲ ‪ WBS‬و ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﭘﺮوژه‬

‫‪ -4‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﺎزﻣﺎن و روش اﺟﺮا‪ ،‬ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ و رﺳﻢ ﺷﺒﻜﻪ‬
‫‪ -5‬ﺗﻬﻴﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ زﻣﺎﻧﺒﻨﺪي اوﻟﻴﻪ ﭘﺮوژه‬
‫‪ -8‬ﺗﺨﺼﻴﺺ ﻣﻨﺎﺑﻊ‬
‫‪ -10‬اﻳﺠﺎد اﺻﻼﺣﺎت در ﺻﻮرت ﻟﺰوم‬
‫ﺑﻠﻲ‬
‫‪ -7‬ﻳآﻳﺎ‬ ‫‪ -6‬ﻳآﻳﺎ‬
‫‪9‬و‪ -23‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮي ﻣﺪﻳﺮ ﭘﺮوژه‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ زﻣﺎﻧﺒﻨﺪي ﻗﺎﺑﻞ‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ زﻣﺎﻧﺒﻨﺪي ﻗﺎﺑﻞ‬
‫اﺻﻼح اﺳﺖ؟‬ ‫ﻗﺒﻮل اﺳﺖ؟‬
‫ﺑﻠﻲ‬
‫‪ -22‬ﺗﻬﻴﻪ ﮔﺰارش دوره اي ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﭘﺮوژه و ﻋﻠﻞ ﻣﻐﺎﻳﺮﺗﻬﺎ‬
‫‪ -21‬اﻗﺪام‬ ‫ﻦ ددورهه ﻛﻨﺘ ل‬
‫ﻛﻨﺘﺮل‬ ‫ﺗﻌﻴﻴﻦ‬
‫‪ -11‬ﺗﻌ‬
‫ﺟﻬﺖ اﻳﺠﺎد‬
‫اﺻﻼﺣﺎت در‬ ‫‪ -12‬ﺗﻌﻴﻴﻦ روﻧﺪ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اي ﭘﺮوژه در ﻃﻮل اﺟﺮا‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ و ﺗﻬﻴﻪ‬ ‫‪ -20‬آﻳﺎ‬
‫ﺑﻠﻲ‬ ‫‪ -13‬ﺑﻮدﺟﻪ رﻳﺰي ﭘﺮوژه‬
‫ﮔﺰارش دوره اي‬ ‫ﻧﺎﺷﻲ از‬
‫ﺗﻬﺎي ﻣﻮﺟﻮدد ﻧﺎﺷ‬
‫ﻣﻐﺎﻳﺮﺗﻬﺎي‬
‫ﻐﺎ‬
‫ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﭘﺮوژه‬ ‫اﺷﻜﺎل در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اﺳﺖ؟‬ ‫‪ -14‬ﺟﻤﻊ آوري اﻃﻼﻋﺎت واﻗﻌﻲ اﺟﺮاي ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ در اﻧﺘﻬﺎي ﻫﺮ دوره ﻛﻨﺘﺮل‬
‫ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه‬
‫اﺻﻼﺣﺎت‬ ‫‪-15‬‬
‫ﺑﻠﻲ‬ ‫‪ -16‬ﺗﻬﻴﻪ‬
‫اﻳﺠﺎد ﺷﺪه‬ ‫ﻠﻞ ﻐﺎ ﺎ‬
‫ﻣﻐﺎﻳﺮﺗﻬﺎ‬ ‫‪ -19‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻋﻠﻞ‬ ‫رﺳﻴﺪه اﺳﺖ؟‬
‫اﺗﻤﺎم ر ﻴ‬
‫ﭘﺮوژه ﺑﺑﻪ م‬
‫ﻳآﻳﺎ ﭘﺮوژ‬
‫ﮔﺰارش ﻧﻬﺎﺋﻲ‬
‫ﺟﺎﻣﻌﻲ از‬
‫‪-17‬‬ ‫اﺟﺮاي ﻛﻞ‬
‫ﺑﻠﻲ‬
‫‪ -18‬ﺗﻬﻴﻪ ﮔﺰارش دوره اي ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ‬ ‫آﻳﺎ وﺿﻌﻴﺖ واﻗﻌﻲ ﺑﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻄﺎﺑﻖ دارد؟‬
‫ﭘﺮوژه‬

‫‪26‬‬
‫ﭘﺎﻳﺎن‬
 ‫ﮔﺎم ﻫﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي و ﻛﻨﺘﺮل ﭘﺮوژه‬
‫‪ -13‬ﺑﻮدﺟﻪ رﻳﺰي ﭘﺮوژه‬ ‫ﻣﺸﺨﺼﺎت آآن‬
‫ﭘﺮوژه و ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺸﺨ ﺎ‬‫ﺗﻌﺮﻳﻒ ژ‬
‫‪ -1‬ﻒ‬
‫‪ -14‬ﺟﻤﻊ آوري اﻃﻼﻋﺎت واﻗﻌﻲ‬ ‫‪ -2‬ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﺎﺧﺘﺎر اﺟﺰاي ‪WBS‬‬
‫‪ -3‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﭘﺎراﻣﺘﺮ ﻫﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﭘﺮوژه‬
‫اﻧﺠﺎم ﭘﺮوژه‬
‫زﻣﺎﻧﻲ ا ﺎ‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺎ‬
‫‪ -15‬ﻠ‬
‫‪ -4‬ﺗﻬﻴﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ و ﺷﺒﻜﻪ ﭘﺮوژه‬
‫‪ -16‬ﺗﻬﻴﻪ ﮔﺰارش ﻧﻬﺎﻳﻲ‬ ‫‪ -5‬ﺗﻬﻴﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ زﻣﺎن ﺑﻨﺪي اوﻟﻴﻪ ﭘﺮوژه‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬
‫ﺗﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎﺎ ﺎ‬
‫‪ -17‬ﻄﺎ‬ ‫‪ -6‬ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل ﺑﻮدن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬
‫‪ -18‬ﺗﻬﻴﻪ ﮔﺰارش دوره اي‬ ‫‪ -7‬ﻗﺎﺑﻞ اﺻﻼح ﺑﻮدن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬
‫‪ -19‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻋﻠﻞ ﻣﻐﺎﻳﺮﺗﻬﺎ‬ ‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‬
‫ﺗﺨﺼﻴﺺ ﺎ‬ ‫‪ -8‬ﺨ‬
‫‪ -20‬وﺟﻮد ﻳﺎ ﻧﺒﻮد اﺷﻜﺎل در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬ ‫‪ -9‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮي ﻣﺪﻳﺮ ﭘﺮوژه‬
‫‪ -110‬اﻗﺪام ﺑﺮاي اﻳﺠﺎد اﺻﻼﺣﺎت‬
‫‪ -21‬اﻗﺪام ﺟﻬﺖ اﻳﺠﺎد اﺻﻼﺣﺎت‬
‫‪ -11‬ﺗﻌﻴﻴﻦ دوره ﻛﻨﺘﺮل‬
‫‪ -22‬ﺗﻬﻴﻪ ﮔﺰارش دوره اي‬ ‫‪ -12‬ﺗﻌﻴﻴﻦ درﺻﺪ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﭘﺮوژه‬
‫‪ -23‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮي ﻣﺪﻳﺮ ﭘﺮوژه‬ ‫‪27‬‬
 ‫ﺳﺆاﻻت روز اول‬
‫ﻓﺮق ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺑﺎ ﭘﺮوژه ﭼﻴﺴﺖ؟‬ ‫‪.1‬‬

‫ﭼﺮﺧﻪ ﺣﻴﺎت ﻳﻚ ﭘﺮوژه را ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ‪.‬‬ ‫‪.2‬‬

‫‪2‬‬

‫ﺑﺮاي ﺷﺮوع ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺳﻮم ﻳﻚ ﭘﺮوژه آﻳﺎ ﻻزم اﺳﺖ ﻣﺮﺣﻠﻪ دوم ﺑﻪ‬ ‫‪.3‬‬
‫ﺑﺮﺳﺪ؟ ﺗﻮﺿﻴﺢ دﻫﻴﺪ‪.‬‬
‫؟‬ ‫اﺗﻤﺎم‬
‫ا ﺎ‬
‫ﺗﻔﺎوت ﭘﻴﻤﺎﻧﻜﺎر ﺑﺎ ﻣﺸﺎور را ﺷﺮح دﻫﻴﺪ‪.‬‬ ‫‪.4‬‬

‫ﭘﻴﻤﺎﻧﻜﺎر اﺻﻠﻲ و ﻓﺮﻋﻲ ﭼﻴﺴﺖ؟‬ ‫‪.5‬‬

‫ﺖ؟‬
‫ﭼﻴﺴﺖ؟‬ ‫ﭘﺮوژه”‬
‫ل ژ‬ ‫ﻛﻨﺘﺮل‬
‫رﻳﺰي و ﻛﻨﺘ‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺰ‬
‫اﻧﺠﺎم “ ﻧﺎ ﻪ‬
‫ﻫﺪف از اﻧ ﺎ‬ ‫‪.6‬‬
‫‪6‬‬

‫‪28‬‬
 ‫ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺷﺒﻜﻪ‬
‫در ﺷﺮوع ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ ﻛﺎرﻫﺎ ﻳﺎ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ در ﻳﻚ‬
‫ﭘﺮوژه‪ ،‬ﻋﻤﻠﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﺪه و واﺑﺴﺘﮕﻲ ﻫﺎي ﺑﻴﻦ آﻧﻬﺎ ﻣﻌﻠﻮم‬
‫ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ررﻳﺰي‬
‫ﺰي‬ ‫ﻮر ﺮ‬
‫اوﻟﻴﻦ اﻗﺪاﻣﺎت درر اﻣﻮر‬
‫ﭘﺮوژه زاز و ﻦ‬
‫ي ﻳﻚ ﭘﺮوژ‬
‫ﺶ ﺷﺒﻜﻪ اي‬ ‫ﻟﺬا ﻧﻤﺎﻳﺶ‬
‫ﺑﻮده و ﭘﺎﻳﻪ و ﺗﻜﻴﻪ ﮔﺎه اﺻﻠﻲ ﺑﺮاي ﺳﺎﻳﺮ اﻣﻮر ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ووﻟﻲ‬
‫ﻲ‬ ‫ﺑﻞ راراﺋﻪ ﻴﺒ‬
‫ﺻﻮرﺗﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻗﺎﺑﻞ‬
‫اي ﺑﺑﻪ ﻮر ﻬ ي‬
‫ﺷﺒﻜﻪ ي‬‫ﻧﻤﻮدارر ﺒ‬
‫ﻮ‬
‫ﻣﺘﺪاوﻟﺘﺮﻳﻦ آﻧﻬﺎ از ﻧﻮع ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ﺑﺮداري ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫در ﻧﻮع دﻳﮕﺮ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎ‪ ،‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ در داﺧﻞ ﮔﺮه ﻫﺎ ﻧﺸﺎن داده ﻣﻴﺸﻮد‪.‬‬
‫)ﻛﻪ ﺑﻌﺪ ﻫﺎ ﺑﻪ آن ﻣﻲ ﭘﺮدازﻳﻢ(‬
‫‪29‬‬
 ‫ﺳﺎﺧﺘﺎر اوﻟﻴﻪ ﺷﺒﻜﻪ‬
‫اوﻟﻴﻦ اﻗﺪاﻣﺎت ﺑﺮاي ﺷﺮوع ﺳﺎﺧﺖ ﺷﺒﻜﻪ‪ ،‬ﺗﻬﻴﻪ اﻃﻼﻋﺎت اﺳﺖ‪ ،‬ﻛﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ اﻳﻦ اﻳﻦ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت در زﻳﺮ آورده ﺷﺪه اﺳﺖ‪:‬‬
‫ﻣﻮرد ﻛﺎرﺑﺮد ﭘﺎﺳﺨﻬﺎ‬ ‫ﺳﺆال‬ ‫ردﻳﻒ‬
‫ﻣﻮﺿﻮع ﭘﺮوژه ﭼﻴﺴﺖ؟‬ ‫‪1‬‬
‫ﺗﻨﻈﻴﻢ و ﺗﺮﺳﻴﻢ ﺷﺒﻜﻪ‬ ‫ﭼﻪ ﻛﺎرﻫﺎﻳﻲ ﻻزﻣﻨﺪ؟‬ ‫‪2‬‬
‫ﺑﺎ ﭼﻪ ﺗﺮﺗﻴﺒﻲ؟‬ ‫‪3‬‬
‫ﭘﺎﺳﺦ ﮔﻮﻳﻲ ﺑﻪ ﺳﺆاﻻت ﺑﻌﺪي‬ ‫ﭼﮕﻮﻧﻪ؟‬ ‫‪4‬‬
‫ﻧﻤﻮدار ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ‪ -‬ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻫﺎ‬ ‫ﺗﻮﺳﻂ ﻛﻲ؟‬ ‫‪5‬‬
‫ﻣﻮازﻧﻪ زﻣﺎن – ﻫﺰﻳﻨﻪ‬ ‫ﺑﺎ ﭼﻪ اﻣﻜﺎﻧﺎﺗﻲ؟‬ ‫‪6‬‬
‫ﺗﺴﻄﻴﺢ و ﺗﺨﺼﻴﺺ ﻣﻨﺎﺑﻊ‬ ‫ﺑﺎ ﭼﻪ ﻣﺤﺪودﻳﺘﻬﺎﻳﻲ؟‬ ‫‪7‬‬
‫ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ‬ ‫ﭼﻪ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ؟‬ ‫‪8‬‬
‫‪30‬‬
 ‫روﺷﻬﺎي ﺗﻬﻴﻪ اﻃﻼﻋﺎت و ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺷﺒﻜﻪ‬
‫اﺟﺮاﻳﻲ‬
‫‪ -1‬روش ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ا ا‬
‫ﺗﻴﻤﻲ ﻣﺘﺸﻜﻞ از ‪ 3‬ﻳﺎ ‪ 4‬ﻧﻔﺮ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺪﻳﺮ ﭘﺮوژه‪ ،‬ﻣﻬﻨﺪس ﻳﺎ ﻣﺸﺎور ﻓﻨﻲ آﮔﺎه ﺑﻪ‬
‫ﺳﻠﻴﻘﻪ ﻫﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ‬
‫ﻧﻔﺮاا ت اﺧﺘﻼف ﻠ ﻘﻪ‬
‫ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻧﻔ‬
‫دﻟﻴﻞ ﺪ د ﺖ‬‫ﺑﻪ دﻟ ﻞ‬ ‫‪ CPM‬ﺧ اﻫﺪ‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮدد ﻛﻪ ﻪ‬
‫ﻳﺎﺑﺪ وﻟﻲ در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﺤﺪودﻳﺖ اﻣﻜﺎن ﺟﻤﻊ آوري دﻗﻴﻖ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺎ‬
‫ﻣﺸﻜﻞ ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬روش ﻛﻨﻔﺮاﻧﺴﻲ‬
‫ﻛﺎر ﻧﻔﺮﺮ ص‬
‫ﺧﺎص‬ ‫ﻫﺮ ر‬
‫ي ﺮ‬ ‫ﺑﺮاي‬
‫ﺑﺰرﮔﺘﺮﺮ اﺳﺖ)‪ 15‬ﺗﺎ ‪ 20‬ﻧﻔﺮﺮ( و ﺑﺮ‬
‫ﻳﻲ ﺑﺰر‬
‫اﺟﺮاﻳﻲ‬
‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺟﺮ‬
‫ﺗﻴﻢ ازز روش ﻳﺮﻳ‬
‫ﻴﻢ‬
‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻴﮕﺮدد وﻟﻲ زﻣﺎن زﻳﺎدي ﺻﺮف ﻣﻴﺸﻮد وﻟﻲ اﺣﺘﻤﺎل اﺷﻜﺎل در آن ﻛﻢ‬
‫اﺳﺖ و ﺟﻠﺴﺎت در ﻗﺎﻟﺐ ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﻫﺎي ﻫﺮ ﻗﺴﻤﺖ ﺗﺨﺼﺼﻲ ﺑﺮﻗﺮار ﻣﻴﺸﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺸﺎوره ااي‬
‫‪ -3‬روش ﺎ‬
‫ﻛﺎر ﺑﻪ دﻓﺎﺗﺮ ﻣﺸﺎور ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺻﻨﻌﺘﻲ و ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﺻﻨﺎﻳﻊ واﮔﺬار ﻣﻴﺸﻮد‪ .‬ﻛﻪ ﻣﺰاﻳﺎي زﻳﺎدي دارد‪.‬‬

‫‪31‬‬
 ‫ﺗﻌﺎرﻳﻒ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺷﺒﻜﻪ‬
‫ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در آﻧﻬﺎ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﺑﺮ روي ﻛﻤﺎﻧﻬﺎ ﻧﺸﺎن داده ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‬ ‫‪z‬‬
‫ﺑﺮداري ﻳﻳﺎ ‪ AOA‬ﻧﺎﻣﻨﺪ‪Activityy On Arrow .‬‬
‫ﺷﺒﻜﻪ ﺑﺮ ري‬ ‫ررا ﺒ‬
‫ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در آﻧﻬﺎ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﺑﺮ روي ﮔﺮه ﻫﺎ ﻧﺸﺎن داده ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‬ ‫‪z‬‬
‫ﻧﺎﻣﻨﺪ‪Activity On Node.‬‬
‫ﺷﺒﻜﻪ ﮔﮔﺮه ااي ﺎﻳﺎ ‪ AON‬ﻧﺎ ﻨﺪ‬
‫ارا ﺷ ﻜﻪ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ‪ :‬ﺟﺰﺋﻲ از ﭘﺮوژه اﺳﺖ ﻛﻪ اﻧﺠﺎم آن ﺑﻪ ﺻﺮف زﻣﺎن‪ ،‬ﻣﻨﺎﺑﻊ‪ ،‬اﻧﺮژي‪،‬‬ ‫‪z‬‬
‫ﻧﻴﺮوي اﻧﺴﺎﻧﻲ و ‪ ...‬دارد و داراي ﻧﻘﺎط آآﻏﺎز و ﭘﺎﻳﺎن ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺜﻞ ﺷﻜﻞ زﻳﺮ ‪:‬‬
‫ﻟﻮﻟﻪ ﻛﺸﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬

‫‪32‬‬
 ‫ﺗﻌﺎرﻳﻒ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺷﺒﻜﻪ‪ -‬اداﻣﻪ‬
‫)‪:(Dummy Activity‬‬ ‫‪ z‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﻣﺠﺎزي ﻳﺎ ﻣﻮﻫﻮم‬
‫ﻣﻨﺎﺑﻌﻲ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺿﻤﻦ اﺟﺮاي ﭘﺮوژه وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ و ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻌ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻳ‬
‫ﻣﺜﻞ زﻣﺎن ﻳﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ اﺣﺘﻴﺎج ﻧﺪارﻧﺪ و ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻧﺸﺎن دادن‬
‫وﺑﻪ ﻠﻪ‬
‫وﺳﻴﻠﻪ‬ ‫ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ ﻪ‬
‫ﺷﺒﻜﻪ اﺿﺎﻓﻪ ﺸ ﻧﺪ‬
‫ﺑﻪ ﺷ ﻜﻪ‬
‫ﭘﺮوژه‪ ،‬ﻪ‬
‫ﺎت ژه‬ ‫ﻋﻤﻠﻴﺎت‬
‫ﻦﻋ ﻠ‬‫واﺑﺴﺘﮕﻲ ﻫﺎي ﺑﻴﻦ‬
‫ا ﺘﮕ‬
‫ﺑﺮدار ﺧﻂ ﭼﻴﻦ ﻧﺸﺎن داده ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪33‬‬
 ‫ﺗﻌﺎرﻳﻒ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺷﺒﻜﻪ‪ -‬اداﻣﻪ‬
‫‪ z‬روﻳﺪاد ﻳﺎ ﮔﺮه)‪ : (Event/Node‬ﻧﻘﺎط آﻏﺎز ﻳﺎ ﭘﺎﻳﺎن ﻳﻚ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‪ ،‬ﻳﺎ‬
‫ﮔﻮﻳﻨﺪ‪.‬‬
‫روﻳﺪاد ﻮﻳ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎ ررا روﻳ‬
‫ي ازز ﻴ‬
‫دﺳﺘﻪ اي‬
‫روﻳﺪاد ﻫﺎ ﻋﺒﺎرت از ﻣﻘﻄﻊ زﻣﺎﻧﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ﻟﺬا در ﺑﺮﮔﻴﺮﻧﺪه زﻣﺎن ﻧﺒﻮده‬
‫داﻳﺮه اي ﻛﻪ‬
‫ﻠﻪ دا ه‬
‫ﺪاد ﻫﺎ ارا ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ‬
‫ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬روﻳﺪاد‬
‫ﺗﺎرﻳﺦ ﻫﺎ ﺎﺷﺪ‬‫ﺑﻠﻜﻪ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ﺗﺎ ﺦ‬
‫ﻠﻜﻪ‬
‫داﺧﻞ آن ﺷﻤﺎره ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﺸﺎن ﻣﻴﺪﻫﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪38‬‬

‫‪34‬‬ ‫‪35‬‬

‫‪34‬‬
 ‫ﺗﻌﺎرﻳﻒ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺷﺒﻜﻪ‪ -‬اداﻣﻪ‬
‫‪4‬‬ ‫)‪:(Tail Event/Node‬‬ ‫‪ z‬ﮔﺮه ‪ /‬روﻳﺪاد ﭘﺎﻳﻪ‬
‫ﮔﺮه اي ﻛﻪ در ﻧﻘﻄﻪ آﻏﺎزﻳﻦ ﺑﺮدار ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آن ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ‪.‬‬
‫‪9‬‬ ‫‪ z‬ﮔﺮه ‪ /‬روﻳﺪاد ﭘﺎﻳﺎن )‪:(Head Event/ Node‬‬
‫ﮔﺮه اي ﻛﻪ در ﭘﺎﻳﺎن ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ واﻗﻊ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪20 :((Merge‬‬‫ﻲ))‪g Event/Node‬‬ ‫ﭘﻮﺷﺸﻲ‬‫روﻳﺪاد ﭘﻮ‬
‫ﮔﺮه ‪ /‬روﻳ‬
‫‪ z‬ﺮ‬
‫ﮔﺮه ‪ /‬روﻳﺪادي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻘﻄﻪ ﭘﺎﻳﺎن ﭼﻨﺪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪:(Burst‬‬
‫)‪(B t Event/Node‬‬
‫‪E‬‬ ‫روﻳﺪاد ﺟﻮﺷﺸﻲ ) ‪t/N d‬‬‫ا‬ ‫‪ z‬ﮔﮔﺮه ‪/‬‬
‫‪36‬‬ ‫ﭼﻨﺪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬‫ﻦﭼ‬ ‫ﮔﺮه ‪ /‬روﻳﺪادي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻘﻄﻪ آﻏﺎزﻳﻦ‬
‫‪35‬‬
‫ﺗﻌﺎرﻳﻒ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺷﺒﻜﻪ‪ -‬اداﻣﻪ ﺗﻌﺎرﻳﻒ ﻣﺮﺗﺒﻂ‬
‫ﺑﺎ ﺷﺒﻜﻪ‪ -‬اداﻣﻪ‬
‫ﻧﻴﺎز)‪:(Precedent Activity‬‬ ‫‪ z‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﭘﻴﺶ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ‪ B‬ﻴ ﻮﻳ‬
‫ﻣﻴﮕﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﺑﻌﺪ‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ‪ A‬ررا درر ﻮر ﻴ‬
‫ﺻﻮرﺗﻴﻜﻪ ﭘﻴﺶ ﻴﻧﻴﺎزز ﻴ‬ ‫ﻴ‬
‫از ﺗﻜﻤﻴﻞ ‪ A‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ‪ B‬ﻗﺎﺑﻞ ﺷﺮوع ﺷﺪن ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ z‬ﮔﺮه ‪ /‬روﻳﺪاد ﻣﺮﻛﺐ )‪:(Complex Node‬‬
‫ﮔﺮه اي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻴﺶ از ﻳﻚ ﺑﺮدار ﺑﻪ آن وارد و ﺑﻴﺶ از ﻳﻚ ﺑﺮدار از آن‬
‫ﺧﺎرج ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺧﺎ ج‬

‫‪8‬‬ ‫‪11‬‬
‫‪10‬‬ ‫‪12‬‬
‫‪9‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪36‬‬
 ‫ﺗﻌﺎرﻳﻒ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺷﺒﻜﻪ‪ -‬اداﻣﻪ‬
‫‪ z‬ﺷﺒﻜﻪ ‪:‬‬
‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎي ﻻزم از آﻏﺎز ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎن ﻳﻚ‬
‫ﭘﺮوژه و واﺑﺴﺘﮕﻲ ﻫﺎي ﺑﻴﻦ آﻧﻬﺎ اﺳﺖ ﻣﺜﻼً ﺷﺒﻜﻪ زﻳﺮ‪:‬‬
‫‪M‬‬ ‫‪40‬‬ ‫‪D‬‬

‫‪10‬‬
‫‪A‬‬ ‫‪L‬‬ ‫‪P‬‬ ‫‪60‬‬
‫‪B‬‬ ‫‪45‬‬ ‫‪Q‬‬
‫‪25‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪E‬‬ ‫‪K‬‬
‫‪50‬‬
‫‪20‬‬ ‫‪F‬‬ ‫‪35‬‬ ‫‪J‬‬
‫‪D‬‬ ‫‪G‬‬ ‫‪I‬‬ ‫‪R‬‬
‫‪H‬‬
‫‪30‬‬ ‫‪55‬‬
‫‪37‬‬
 ‫ﻗﻮاﻧﻴﻦ رﺳﻢ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ﺑﺮداري‬
‫‪ -1‬ﭘﻴﺶ از رﺳﻢ ﺑﺮدار ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻫﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮدار ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺑﻪ ﻛﻠﻴﻪ‬
‫ﻢ ﺷﺪه‬‫ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ررﺳﻢ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺮﺑﻮ‬
‫ﻧﻴﺎز ﻴ‬
‫ﻣﺎﻗﺒﻞ ﻛﻪ ﭘﻴﺶ ﻴ ز‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ي ﺒﻞ‬
‫ﻴﻬ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫وﺗﺄﺧﺮ اﻧﺠﺎم‬
‫وﺿﻌﻴﺖ ﺗﻘﺪم ﺗﺄﺧ‬
‫ﺑﺮدار ﻓﻘﻂ و ﻓﻘﻂ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ﺿ ﺖ‬ ‫ﻳﻚ دا‬‫‪ -2‬ﻚ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ آن ﺑﺮدار ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻴﺸﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺷﻜﻞ‬
‫ﻧﺪارد‪.‬‬
‫ﺧﺎﺻﻲ ﻧ ا‬‫ارزش وﻣﻌﻨﻲ ﺧﺎ‬
‫‪ (...‬ا ش‬
‫ﻃﻮل‪،‬ﭘﻬﻨﺎ‪،‬زاوﻳﻪ و (‬
‫ﺑﺮدار)ﻃ ل ﺎ ا‬‫ﻇﺎﻫﺮي ا‬ ‫ﻇﺎ‬
‫‪ -3‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﮔﺮه ﻫﺎ‪ ،‬آﻧﻬﺎ را ﻛﺪ ﮔﺬاري ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﻫﻴﭻ دو‬
‫ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﮔﺮه اي ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺷﻤﺎره ﻳﻜﺴﺎن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪38‬‬
 ‫ﻗﻮاﻧﻴﻦ رﺳﻢ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ﺑﺮداري‬
‫ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻫﻫﻢ وﺻﻞ ﻧﻤﺎﻳﺪ‬
‫ﺑﺮدار ﻣ ﺘﻮاﻧﺪ‬
‫ﮔﺮه ارا ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﺑ دا‬
‫‪ -4‬ﻫﻫﺮ دو ﮔ ه‬
‫درﺳﺖ‬ ‫ﻧﺎدرﺳﺖ‬
‫‪10‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪12‬‬

‫‪11‬‬
‫‪ -5‬ﺷﺒﻜﻪ ﻓﻘﻂ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﻳﻚ ﮔﺮه ﺷﺮوع و ﻳﻚ ﮔﺮه ﭘﺎﻳﺎن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫درﺳﺖ‬ ‫ﻧﺎدرﺳﺖ‬
‫‪2‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪5‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪6‬‬

‫‪3‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪7‬‬

‫‪39‬‬
 ‫اﺷﺘﺒﺎﻫﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ در ﺗﺮﺳﻴﻢ ﺷﺒﻜﻪ‬
‫)‪:(Loop‬‬
‫‪(L‬‬ ‫ﺣﻠﻘﻪ)‬
‫اﻳﺠﺎد ﻠﻘ‬
‫‪ z‬ا ﺎ‬
‫در ﺻﻮرت ﻋﺪم رﻋﺎﻳﺖ ﻣﻨﻄﻖ ﺷﺒﻜﻪ‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪن ﺣﻠﻘﻪ در ﺟﺮﻳﺎن‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻜﻦ ا ﺖ‬
‫ﺖ ﻏﻏﻴﺮ ﻣﻤﻜﻦ‬
‫اﻣﺮي ددر ﻃﻃﺒﻴﻌﺖ‬
‫ﻦا ي‬ ‫ﭼﻨﻴﻦ‬
‫ﺖ ﻛﻪ ﭼﻨ‬
‫ﻣﺸﻬﻮدد ااﺳﺖ‬
‫دارد‪ .‬ﺸﻬ‬
‫وﺟﻮدد دا د‬
‫ﺗﺗﺮﺳﻴﻢ ﺟ‬
‫‪3‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪5‬‬
‫‪4‬‬
‫ﺿﺮوري‬ ‫ﻫﺎي ﻏﻏﻴﺮ ﺿ‬
‫واﺑﺴﺘﮕﻲ ﺎ‬
‫‪ z‬ا ﺘﮕ‬
‫در ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﻛﻪ ﭼﻨﺪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ در ﻳﻚ ﺷﺒﻜﻪ اﺣﺘﻴﺎج ﺑﻪ ﻳﻚ ﮔﺮه ﻣﺸﺘﺮك دارﻧﺪ‪،‬‬
‫ﺖ ﻫﺎي ﻣﻮﻫﻮم ﺑ ﻃ ف‬
‫ﺑﺮﻃﺮف‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﺎ ﻓﻌﺎﻟ‬
‫ﻣﻴﻜﻨﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣ ﺌﻠﻪ‬
‫ﺑﺮوز ﻣ ﻜﻨﺪ‬
‫ﺿﺮوري ﺑ وز‬
‫واﺑﺴﺘﮕﻲ ﻏﻏﻴﺮ ﺿ و ي‬
‫واﺑ ﺘﮕ‬
‫ﻣﻴﺸﻮد ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺗﺮ ﺷﺪن زﻣﺎن ﭘﺮوژه و ﻣﺤﺪودﻳﺖ در‬
‫ﻊ ﻣﻴﮕﺮدد‪.‬‬
‫ﻧﺤﻮه ﻛﺎرﺑﺮد ﻣﻨﺎﺑﻊ‬
‫‪40‬‬
 ‫اﺷﺘﺒﺎﻫﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ در ﺗﺮﺳﻴﻢ ﺷﺒﻜﻪ‪ -‬اداﻣﻪ‬
‫‪2‬‬ ‫‪4‬‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﻣﻮﻫﻮﻣﻲ اﺿﺎﻓﻲ‬ ‫‪z‬‬

‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪8‬‬

‫‪3‬‬ ‫‪6‬‬
‫واﺑﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮﺮ ‪3-5‬‬
‫ﻣﻴﺪﻫﺪ ﻛﻪ ‪ 5-7‬ﺑﺑﻪ ‪ 1-3‬و ﺑ‬
‫ن ﻴ‬
‫ﻲ ‪ 3-5‬ﻧﺸﺎن‬‫ﻣﻮﻫﻮﻣﻲ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻮ ﻮ‬
‫ﻴ‬
‫از ﺷﺒﻜﻪ ﺣﺬف ﺷﻮد‪ ،‬اﻳﻦ واﺑﺴﺘﮕﻲ ﻧﻴﺰ از ﺑﻴﻦ ﻣﻴﺮود ﭘﺲ وﺟﻮد ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‬
‫‪ 3-5‬ﺿﺮوري اﺳﺖ‪.‬وﻟوﻟﻲ ﺑﺮاي آﻏﺎز ‪ 5-7‬ﻻزم اﺳﺖ ‪ 1-2‬اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻛﻪ اﮔﺮ ‪ 2-5‬را ﺣﺬف ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﺑﺎز اﻳﻦ واﺑﺴﺘﮕﻲ از ﻃﺮﻳﻖ ‪ 2-4‬و‪ 4-5‬ﺣﻔﻆ‬
‫ﺿﺮوري اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ‪ 2-5‬ﻏﻏﻴﺮ ﺿ و ي‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬ﭘﭘﺲ ﻓﻌﺎﻟ ﺖ‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‬
‫‪41‬‬
 ‫اﻧﻮاع واﺑﺴﺘﮕﻲ ﻫﺎ‬
‫‪ z‬واﺑﺴﺘﮕﻲ ﻫﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ‬
‫ﻣﻨﻄﻘﻲ ﺑﻴﻦ‬
‫ﻲ‬ ‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ و ر ﺒ‬
‫ﻲ ﻴﻬ‬ ‫ﻃﺒﻴﻌﻲ‬
‫وﻳﮋه و ﺒﻴ‬
‫ص وﻳﮋ‬
‫ﺧﻮاص‬
‫ﻛﻪ ﺑﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻮ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ اﻳﺠﺎد ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼً در ﻳﻚ در ﻳﻚ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن “ ﻧﺼﺐ ﻛﺎﺷﻲ‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻲ ﻮ‬‫ري ﻛﻒ” اﻧﺠﺎمم ﻲ‬ ‫ﻋﺎﻳﻖ ﻛﺎري‬
‫ﻲ” ﭘﺲ ازز “ ﻖ‬‫ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ‬ ‫ﻢ ﻬ‬
‫ﻛﻒ ﺳﻴﺴﺘﻢ‬
‫‪ z‬واﺑﺴﺘﮕﻲ ﻫﺎي اﻣﻜﺎﻧﺎﺗﻲ‬
‫ﻣﺜﻼ ددر ﻳﻚ داﻧﺸﮕﺎه ﻇﺎﻫ ا‬
‫ﻇﺎﻫﺮاً‬ ‫ﻞ ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻳﺠﺎد ﻣﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺜﻼً‬ ‫دﻟﻴﻞ‬
‫ﻛﻪ ﺑﻪ دﻟ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ” ﺛﺒﺖ ﻧﺎم داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن” ﺑﺎ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ “ اﻋﻼم ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻧﻤﺮات ﺑﻪ‬
‫واﺑﺴﺘﮕﻲ ﻧﺪارد وﻟوﻟﻲ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻣﺤﺪودﻳﺖ‬
‫داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن” واﺑﺴﺘﮕ‬
‫ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺴﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻳﻜﻨﻔﺮ ﭘﺲ از ﺗﻜﻤﻴﻞ اوﻟﻲ ﺑﻪ دوﻣﻲ ﺑﭙﺮدازد‪.‬‬

‫‪42‬‬
 ‫ﻣﺜﺎل رﺳﻢ ﺷﺒﻜﻪ‬
‫ﻣﻄﺮح‬
‫ﺷﻬﺮ” ﻄ‬‫ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻬﺎي ﺷ‬
‫ﻳﻜﻲ از ﺧ ﺎ ﺎﻧ ﺎ‬
‫ﭘﻴﺎده ددر ﻜ‬
‫ﻋﺎﺑﺮ ﺎد‬
‫ﭘﻞ ﺎ‬
‫اﻳﺠﺎد ﻞ‬
‫ﻋﻨﻮان “ ا ﺎد‬
‫ﭘﺮوژه ااي ﺑﺎﺎ ﻨ ا‬
‫ژ‬ ‫‪z‬‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي اﺟﺮاي اﻳﻦ ﭘﺮوژه‪ ،‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﺪه ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻣﺪت زﻣﺎن‬
‫ﻣﻨﻄﻘﻲ ﺑﻴﻦ آﻧﻬﺎ در ﺟﺪول زﻳﺮ آورده ﺷﺪه اﺳﺖ و از ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي‬
‫اﺟﺮا و رواﺑﻂ ﻣﻨﻄﻘ‬
‫ﺟﺰﺋﻲ ﺗﺮ آن ﭼﺸﻢ ﭘﻮﺷﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺷﺒﻜﻪ ﺑﺮداري اﻳﻦ ﭘﺮوژه رارﺳﻢ ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ‪.‬‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﭘﻴﺶ ﻴﻧﻴﺎزز‬
‫ﻴ‬ ‫اﺟﺮا )ﻫﻔﺘﻪ(‬
‫ﻣﺪت ﺮ‬ ‫ﺷﺮح ﻴ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‬ ‫ﺮح‬ ‫ردﻳﻒ ﻛﺪ‬
‫رﻳ‬

‫‪-‬‬ ‫‪2‬‬ ‫ﺑﺮﺳﻲ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اوﻟﻴﻪ‬ ‫‪A‬‬ ‫‪1‬‬

‫‪A‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﺮاﻳﻂ و ﺗﻌﻴﻴﻦ اﻣﻜﺎﻧﺎت ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز‬ ‫‪B‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪A‬‬ ‫‪1‬‬ ‫ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺎﻟﻲ‬ ‫‪C‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪C‬‬ ‫‪15‬‬ ‫ات‬
‫ﺗﺠﻬﻴﺰات‬ ‫ﺎت ﻓﻠﻓﻠﺰي و ﺗ‬
‫ﻗﻄﻌﺎت‬
‫ﺎﺧﺖ ﻗﻄ‬
‫ﺳﺎﺧﺖ‬ ‫‪D‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪B,C‬‬ ‫‪8‬‬ ‫ﻣﻬﻴﺎ ﺳﺎزي ﻓﻮﻧﺪاﺳﻴﻮن ﻧﺼﺐ‬ ‫‪E‬‬ ‫‪5‬‬
‫‪D,E‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ﻧﺼﺐ ﭘﻞ‬
‫ﺗﺤﻮﻳﻞ و ﺐ‬
‫ﻮﻳﻞ‬ ‫‪F‬‬ ‫‪6‬‬
‫‪F‬‬ ‫‪1‬‬ ‫آزﻣﺎﻳﺶ وﻛﻨﺘﺮل ﭘﻞ ﻗﺒﻞ از ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري‬ ‫‪G‬‬ ‫‪743‬‬
 ‫ﺟﻮاب رﺳﻢ ﺷﺒﻜﻪ‬

‫‪1 A‬‬ ‫‪2 B‬‬ ‫‪3‬‬

‫‪5‬‬
‫‪C‬‬ ‫‪D‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪E‬‬ ‫‪F‬‬ ‫‪G‬‬
‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪8‬‬

‫‪44‬‬
 ‫اﻧﻮاع رواﺑﻂ ﻣﻴﺎن دو ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‬
‫ﻣﻨﻈﻮر از راﺑﻄﻪ)‪ (Relationship‬ﻳﺎ ﺑﺴﺘﮕﻲ)‪ (Dependency‬ﻣﻴﺎن دوﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‪،‬‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺑﺑﺎ‬
‫ﺮوع ﻳﻳﺎ ﺧﺎﺗﻤﻪ ﻳﻳﻚ ﻴ‬
‫ن ﺷﺮوع‬
‫ﻣﻴﺎن‬
‫ﺮوري ﻴ‬
‫اﻟﺰاﻣﺎت ﺿﺮوري‬
‫ﻗﻴﻮد و ﺰ‬
‫ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻴﻮ‬
‫ﺮﻳ‬
‫ﺷﺮوع و ﺧﺎﺗﻤﻪ ﻫﺮ ﻳﻚ از ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺑﻌﺪي)‪(Successor activities‬‬
‫وﻫﺮ ﻳﻚ از ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﻗﺒﻠﻲ)‪ (Predecessor Activities‬آن اﺳﺖ‪.‬‬
‫رواﺑﻂ ﻣﻴﺎن ﻫﺮ دو ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ از ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﻳﻚ ﭘﺮوژه را ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﻪ ﭼﻬﺎر ﻧﻮع‪،‬‬
‫ﺷﺮح زﻳﺮ ﮔﮔﺮوه ﺑﻨﺪي ﻛﻛﺮد ‪:‬‬
‫ﺑﻪ ﺷ‬
‫‪ (2‬راﺑﻄﻪ ﻣﻨﻄﻘﻲ‬ ‫‪ (1‬راﺑﻄﻪ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ‬
‫‪ (4‬راﺑﻄﻪ ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ‬ ‫‪ (3‬راﺑﻄﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ‬

‫‪45‬‬
 ‫اﻧﻮاع رواﺑﻂ ﻣﻴﺎن دو ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‪-‬اداﻣﻪ‬
‫‪ (1‬راﺑﻄﻪ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ)‪:(Physical Relationship‬‬
‫راﺑﻄﻪ ﻣﻴﺎن ﻣﺎﻫﻴﺖ‪،‬ﻃﺒﻴﻌﺖ ﻳﺎ ﻓﻴﺰﻳﻚ دو ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﺮوع ﻳﻜﻲ‬
‫از آآﻧﻬﺎ ﻗﺒﻞ از ﺧﺎﺗﻤﻪ دﻳﮕﺮي ﻣﻤﻜﻦ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬ﻣﺜﻞ اﻏﻠﺐ رواﺑﻂ ﻣﻴﺎن ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي‬
‫ﻳﻚ ﭘﺮوژه)ﺣﻔﺮ ﻛﺎﻧﺎل و ﻟﻮﻟﻪ ﮔﺬاري(‪.‬‬

‫‪ (2‬راﺑﻄﻪ ﻣﻨﻄﻘﻲ)‪:(Logical Relationship‬‬

‫ﺻﻼح‬
‫ﻣﻨﻄﻘﻲ ااﺳﺖ)ﻳﺎﺎ ﺑﻪ ﻼ‬
‫ﻧﺪارد ااﻣﺎﺎ ﻄﻘ‬
‫ﺑﺴﺘﮕﻲ ا‬
‫دﻳﮕﺮي ﮕ‬ ‫ﺧﺎﺗﻤﻪ ﮕ‬‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﺎ ﺑﻪ ﺧﺎ‬
‫ﻳﻜﻲ ااز ﻓ ﺎﻟ‬
‫اﺟﺮاي ﻜ‬
‫ا ا‬
‫اﺳﺖ( ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از آﻧﻬﺎ ﭘﺲ از دﻳﮕﺮي اﺟﺮا ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻄﺎﻟ ﻪ‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‬ ‫ﺑﺨﺶ‪ ،‬ﻓ ﺎﻟ ﺖ‬
‫اﻧﺠﺎم ﻫﻫﺮ ﺨﺶ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ اﻧ ﺎ‬
‫اﺟﺮاي ﻓ ﺎﻟ ﺖ‬
‫ﻞ از ا ا‬
‫داردد ﻗﻗﺒﻞ‬
‫ﺗﺎﻛﻴﺪﺪ دا‬
‫ﭘﺮوژه ﺗﺎﻛ‬
‫ﻣﺪﻳﺮ ژ‬ ‫ﻣﺜﻼ ﺪ‬
‫ﺜﻼً‬
‫ﺑﺨﺶ ﺑﻌﺪي را ﻧﺒﺎﻳﺪ اﺟﺮا ﻛﺮد‪.‬‬

‫‪46‬‬
 ‫اﻧﻮاع رواﺑﻂ ﻣﻴﺎن دو ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‪-‬اداﻣﻪ‬

‫‪ (3‬راﺑﻄﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ‪:‬‬
‫ﻃﺮف ﺪ ﺖ‬
‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ‬ ‫ﺷﺪه از ﻃ ف‬
‫وﺿﻊ ﺷﺪ‬‫ﻣﻘﺮرات ﺿ‬
‫ﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ و ﻘ ات‬
‫ﻫﺎ‪ ،‬آﺋآﺋﻴﻦ ﻧﺎ ﻪ‬
‫ﺑﺨﺸﻨﺎﻣﻪ ﻫﺎ‬
‫ﻣﻮارد‪ ،‬ﺨﺸﻨﺎ ﻪ‬
‫ﺑﺮﺧﻲ از ا د‬
‫ﺧ‬
‫رده اول ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻮﻟﺪ ﭘﺮوژه‪ ،‬ﻣﺎ را ﺑﻪ رﻋﺎﻳﺖ رواﺑﻂ ﺧﺎﺻﻲ ﻣﻴﺎن دو ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻠﺰم‬
‫ﻣﻨﻄﻘﻲ اﺳﺖ و ﻧﻘﺾ آن‪،‬‬‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ از ﻧﻈﺮ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻨﻄﻘ‬ ‫ﻣﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬راﺑﻄﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧ‬
‫ﻋﺪم رﻋﺎﻳﺖ ﻗﻮاﻧﻴﻦ و ﻣﻘﺮرات را ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻴﺸﻮد‪.‬‬
‫اﺑﻄﻪ ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ‪:‬‬
‫‪ (4‬راﺑﻄﻪ‬
‫ﻣﺤﺪودﻳﺖ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻨﺎﺑﻊ اﺟﺮاﻳﻲ ﻣﺎ را وادار ﻣﻴﻜﻨﺪ ﻛﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻲ را ﺑﻌﺪ از ﺧﺎﺗﻤﻪ‬
‫اﺟﺮاﻳﻲ ﻣﻣﻲ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ اﺟ اﻳ‬
‫ﻧﻴﺎز ددو ﻓﻌﺎﻟ ﺖ‬
‫ﻧﺎﺷﻲ از ﻧ ﺎز‬
‫ﺑﺴﺘﮕﻲ ﻧﺎﺷ‬
‫ﻧﻮع ﺑ ﺘﮕ‬
‫ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬اﻳﻦ ﻧ ع‬ ‫اﺟﺮاا ﻛﻨ‬
‫ي اﺟ‬
‫دﻳﮕﺮي‬
‫دﻳﮕ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﻘﺪار آن ﻣﺤﺪود اﺳﺖ ‪.‬‬

‫‪47‬‬
 ‫ﻧﻤﻮدار ﮔﺎﻧﺖ‬
‫در اواﻳﻞ ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ‪ ،‬ﻫﻨﺮي ﮔﺎﻧﺖ)‪(1861-1919‬و ﻓﺮدرﻳﻚ ﺗﻴﻠﻮر)‪(1856-1915‬‬
‫ﺑﺮاي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﭘﺮوژه ﻫﺎ از ﻳﻚ ﻧﻤﻮدار ﻛﻪ ﻣﺤﻮر اﻓﻘﻲ آن ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ﻋﺎﻣﻞ‬
‫زﻣﺎن ﺑﻮد و ﻣﺤﻮر ﻋﻤﻮدي آن ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﻻزم در اﺟﺮاي ﭘﺮوژه ﺑﻮد‪،‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻤﻮدارﻫﺎ ﺑﺮاي ﻧﺸﺎن دادن زﻣﺎن ﻫﺎي آﻏﺎز و ﭘﺎﻳﺎن‬
‫اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎﺎ ااز آآن ا ﻔﺎ‬
‫ﻣﺆﺳﺴﺎت و ﺎ ﺎﻧ‬
‫ﺑﺴﻴﺎري ااز ﺆ ﺎ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﺎ ﺑﻮده و ﻫﻨﻮز ﻫﻢ ﺎ‬‫ﻓ ﺎﻟ‬
‫ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫اﺟﺮاي‬
‫ﻫﺎي ا ا‬‫ﺦ ﺎ‬‫ارﺗﺒﺎط ﺑﻴﻦ ﺗﺎﺗﺎرﻳﺦ‬
‫ﮔﺎﻧﺖ‪ ،‬ااﻳﻦ ااﺳﺖ ﻛﻛﻪ ا ﺗ ﺎط‬
‫ﻧﻤﻮدار ﮔﺎﻧ‬
‫اﺷﻜﺎﻻت ﻋﻤﺪه ﻧ ا‬
‫ااز اﺷﻜﺎﻻ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﭘﺮوژه‪ ،‬و ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺗﻘﺪم و ﺗﺄﺧﺮ ﺑﻴﻦ آﻧﻬﺎ در اﻳﻦ ﻧﻤﻮدار ﻫﺎ ﺑﺨﻮﺑﻲ‬
‫ﺗﺄﺧﻴﺮ خ‬
‫رخ‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺗﺄﺧ‬
‫ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ددر ﻳﻚ ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﻓﻌﺎﻟ ﺖ‬ ‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ددر ﺻﻮ ﺗ‬
‫ﻧﻴﺴﺖ ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑ اﻳﻦ‬
‫ﻣﺸﻬﻮد ﻧ ﺖ‬
‫دﻫﺪ‪،‬اﺛﺮات ﭼﻨﻴﻦ دﻳﺮﻛﺮدﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮ ﺳﺎﻳﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﭘﺮوژه‬
‫ﺖ‪.‬‬
‫درك ﻴﻧﻴﺴﺖ‬
‫ﺑﻞ رك‬ ‫ﻲ ﻗﺎﺑﻞ‬
‫ﺑﺮاﺣﺘﻲ‬
‫ﺑﺮا‬
‫‪48‬‬
 ‫‪(C‬‬ ‫روش ﻣﺴﻴﺮ ﺑﺤﺮاﻧﻲ)‬
‫)‪(CPM‬‬
‫در ﺳﺎﻟﻬﺎي دﻫﻪ ‪ 1950‬ﮔﺮوﻫﻲ از داﻧﺸﻤﻨﺪان ﻋﻠﻮم ﺗﺤﻘﻴﻖ در ﻋﻤﻠﻴﺎت‬
‫ﺑﻪ ﻓﻜﺮ اﻳﺠﺎد روﺷﻬﺎي ﻛﺎﻣﻠﺘﺮي ﺑﺮاي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﭘﺮوژه ﻫﺎ اﻓﺘﺎدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪي “دوﭘﺎن‪ “ Du pant-‬ﻳﻚ ﮔﺮوه ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ را ﻣﺄﻣﻮر‬
‫ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ‬
‫ﻲ‬ ‫ﻮر ﻬ‬
‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ درر اﻣﻮر‬
‫ي ﺟﺪﻳﺪ ﺮ‬ ‫روﺷﻬﺎي‬
‫ي رو ﻬ‬‫ﻛﺎرﺑﺮد ﻫﺎي‬
‫ﻲ رﺮ‬ ‫ﺑﺮرﺳﻲ‬
‫ﺮر‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫ﻖ ﺑﺑﻪ‬
‫ﻣﻮﻓﻖ‬
‫واﻛﺮ‪ ،‬ﻮ‬
‫نو ﺮ‬ ‫ﻣﻮرﮔﺎن‬
‫ﻲ ﻮر‬
‫ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﻲ‬
‫ل ‪ 1957‬ﺑﺑﻪ ﺮﭘﺮ‬ ‫ﮔﺮوه درر ﺳﺎل‬
‫ﻳﻦ ﺮو‬‫ﻧﻬﺎﻳﺘﺎً اﻳﻦ‬
‫ﻬﻳ‬
‫اﺑﺪاع روش ﻣﺴﻴﺮ ﺑﺤﺮاﻧﻲ)‪ (Critical Path Method‬ﺷﺪ‪ .‬واوﻟﻴﻦ ﺑﺎر‬
‫ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاري‬
‫ري‬ ‫دوﭘﺎن‪ ،‬ﺑﺑﺎ ﺮ ﻳ‬
‫ﺷﺮﻛﺖ وﭘ ن‬ ‫ي ﺮ‬‫ﺑﺮاي‬
‫ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ ﺑﺮ‬
‫ﭘﺮوژه ﺳﺎﺧﺖ ﻳﻳﻚ ر‬‫درر ﭘﺮوژ‬
‫‪ 10‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر ﺑﻜﺎر رﻓﺖ‪.‬‬
‫ﭘﻴﺶ از ﭘﺮداﺧﺘﻦ ﺑﻪ اﻳﻦ روش‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻌﺎرﻳﻒ زﻳﺮ آﺷﻨﺎ ﻣﻴﺸﻮﻳﻢ‪:‬‬
‫‪49‬‬
 ‫راه )ﻣﺴﻴﺮ( ﺷﺒﻜﻪ‬
A-F-E-I
A-F-O-H
A-F-D-J
A-G-H
B-C-J

G
A H
F O
E I

B D J
C

50
 ‫ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ‪CPM‬‬

‫‪D ij(Duration):‬‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ )‪(i-j‬‬ ‫ﺑﺮآورد ﻣﺪت زﻣﺎن اﺟﺮا‬

‫‪E i (Earliest Event time):‬‬ ‫واﻗﻌﻪ ‪i‬‬
‫وﻗﻮع اﻗ ﻪ‬
‫ﺎن ﻗ ع‬
‫زودﺗﺮﻳﻦ ززﻣﺎن‬
‫ز دﺗ ﻳﻦ‬
‫‪L i (Latest Event time):‬‬ ‫دﻳﺮﺗﺮﻳﻦ زﻣﺎن وﻗﻮع واﻗﻌﻪ ‪i‬‬
‫‪ES ij (Earliest Start time):‬‬ ‫زودﺗﺮﻳﻦ زﻣﺎن ﺷﺮوع ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ )‪(i-j‬‬
‫‪EF ij (Earliest Finished time):‬‬ ‫)‪(i-j‬‬
‫زودﺗﺮﻳﻦ زﻣﺎن ﭘﺎﻳﺎن ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ )‪(i j‬‬
‫‪LS ij (Latest Start time):‬‬ ‫دﻳﺮﺗﺮﻳﻦ زﻣﺎن ﺷﺮوع ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ )‪(i-j‬‬
‫‪LF ij (Latest Start time):‬‬ ‫دﻳﺮﺗﺮﻳﻦ زﻣﺎن ﭘﺎﻳﺎن ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ )‪(i-j‬‬

‫‪51‬‬
 ‫اداﻣﻪ‬-CPM ‫ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ‬

Sij (Total Slack or Total Float): (i j)‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‬

(i-j)‫ﻓ ﺎﻟ ﺖ‬ ‫ﺑﺮاي‬
‫ي ﻛﻞ اي‬ ‫ﺷﻨﺎوري‬
‫ﺟﻪ ﻳﺎﺎ ﺷﻨﺎ‬
‫ﻓﻓﺮﺟﻪ‬
FSij (Free Slack or Free Float): (i-j)‫ﻓﺮﺟﻪ ﻳﺎ ﺷﻨﺎوري آزاد ﺑﺮاي ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‬
Ts (Time Specified for project completion): ‫زﻣﺎن ﺧﺘﻢ ﭘﺮوژه‬
ISij
(Independent slack or Independent Float): ‫ﻓﺮﺟﻪ ﻳﺎ ﺷﻨﺎوري ﻣﺴﺘﻘﻞ‬
RSij
(Interfering Slack or Interfering Float): ‫ﻓﺮﺟﻪ ﻳﺎ ﺷﻨﺎوري ﺗﺪاﺧﻠﻲ‬

52
 ‫ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت روش ﻣﺴﻴﺮ ﺑﺤﺮاﻧﻲ‬
‫رﻓﺖ )‪: (Forward Pass‬‬ ‫‪ z‬ﺣﺮﻛﺖ‬
‫ﮔﺮه و‬
‫ﮔﺮه ﺑﻪ ﮔ ه‬
‫ﭘﺮوژه آﻏﺎز ﻣﻣﻲ ﺷﻮد و ﮔ ه‬
‫ﺷﺮوع ﭘ وژه‬
‫ﮔﺮه ﺷ وع‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ از ﮔ ه‬
‫ﻣﺤﺎﺳ ﺎﺗ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﮔﺮه ﭘﺎﻳﺎن ﭘﺮوژه ﭘﻴﺶ ﻣﻴﺮود و در آن ﮔﺮه‬
‫اﺳﺖ‪:‬‬
‫ﻗﺎﻧﻮن ا ﺖ‬‫داراي ‪ 3‬ﻗﺎﻧ‬
‫ﭘﺬﻳﺮد‪ .‬ﻛﻪ دا ا‬
‫ﺧﺎﺗﻤﻪ ﻣﻲ ﺬ د‬
‫ﺧﺎﺗ ﻪ‬
‫ﻗﺎﻧﻮن ‪ -1‬زودﺗﺮﻳﻦ زﻣﺎن وﻗﻮع ﮔﺮه ﺷﺮوع را ﺑﺮاﺑﺮ ﺻﻔﺮ ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ ‪E = 0‬‬
‫‪1‬‬

‫ﻣﺸﺮوط ﺑﺮ آﻧﻜﻪ ﺷﻤﺎره ‪ 1‬ﺑﻪ ﮔﺮه ﺷﺮوع ﺗﺨﺼﻴﺺ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت‬
‫ﺒ‬ ‫اﻧﺠﺎم‬
‫ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺠ م‬
‫در ﭼ ﻮ ﻲ‬
‫ﻛﺎر اﺳﺖ و ر‬ ‫ﺳﻬﻮﻟﺖ ر‬
‫ﺑﺮاي ﻬﻮ‬
‫ﺿﺎﺑﻄﻪ ﺑﺮ ي‬
‫اﻳﻦ ﺑ‬
‫اﻟﺒﺘﻪ ﻳﻦ‬
‫ﺒ‬
‫ﺗﺎﺛﻴﺮي ﻧﺪارد‪.‬‬

‫‪53‬‬
 ‫ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت روش ﻣﺴﻴﺮ ﺑﺤﺮاﻧﻲ‪-‬اداﻣﻪ‬
‫اداﻣﻪ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺣﺮﻛﺖ رﻓﺖ ‪:‬‬
‫ﮔﺮه ‪j‬‬ ‫)‪ ((i-j‬ﺑﺑﻪ ﻃﻮري‬
‫ﻮري ﻛﻪ ﺮ‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ )‪j‬‬
‫ﺷﺮوع ﻴ‬‫ﮔﺮه ))‪ ((i‬ﻳﻳﺎ ﺮوع‬
‫وﻗﻮع ﺮ‬
‫زﻣﺎن و ﻮع‬
‫زودﺗﺮﻳﻦ ز ن‬
‫ﻮن ‪ -2‬زو ﺮﻳﻦ‬
‫ﻗﺎﻧﻮن‬
‫ﺑﻌﺪ از ﮔﺮه ‪ i‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻣﻘﺪار ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ زودﺗﺮﻳﻦ زﻣﺎن ﭘﺎﻳﺎن ﻛﻠﻴﻪ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﭘﻴﺶ ﻧﻴﺎز آن اﺳﺖ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ‪:‬‬

‫‪i‬‬ ‫‪j‬‬ ‫‪Ei ,‬‬ ‫‪ES ij = Max( EFki‬‬ ‫) ‪∀k‬‬

‫‪54‬‬
 ‫ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت روش ﻣﺴﻴﺮ ﺑﺤﺮاﻧﻲ‪-‬اداﻣﻪ‬
‫اداﻣﻪ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺣﺮﻛﺖ رﻓﺖ ‪:‬‬
‫ن ﺷﺮوع‬
‫ﺮوع‬ ‫ﺮﻳﻦ ززﻣﺎن‬
‫زودﺗﺮﻳﻦ‬
‫ﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺑﺎ زو‬ ‫)‪ ((i-j‬ﺑﺮ‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ )‪j‬‬
‫ﺧﺘﻢ ﻴ‬ ‫زﻣﺎن ﻢ‬
‫ﺮﻳﻦ ز ن‬
‫زودﺗﺮﻳﻦ‬
‫ﻮن ‪ -3‬زو‬
‫ﻗﺎﻧﻮن‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‪ ،‬ﺑﻌﻼوه زﻣﺎن اﻧﺠﺎم آن ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‪.‬‬
‫‪EFij = ESij + Dij‬‬

‫‪55‬‬
 ‫ﻣﺜﺎل‬

‫‪1‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪4‬‬
‫ﺷﺒﻜﻪ زﻳﺮ را ﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ‪:‬‬ ‫‪z‬‬

‫‪4‬‬ ‫‪2 110‬‬ ‫‪12‬‬

‫‪0‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪6‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪10‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪5‬‬
‫‪8‬‬
‫زﻣﺎن ﻫﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ روي ﻛﻤﺎن ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬واﺣﺪ زﻣﺎن در‬
‫ﺑﺮاي ﺪاد‬
‫روﻳﺪاد‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦ ا‬
‫ﻳﻚ ﺗﺎ ﺦ‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻚ‬
‫ﺷﺮوع ﺎ ﻪ‬
‫ﺑﺮاي ﺷ ع‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ا‬
‫روز” ا ﺖ‬
‫اﻳﻦ ﺷﻜﻞ “ ز‬
‫اﻦ‬
‫آﻏﺎزﻳﻦ ﺷﺒﻜﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪56‬‬
 ‫ﺣﻞ ﻣﺜﺎل‬
‫اﮔﺮ ﺗﺎرﻳﺦ وﻗﻮع روﻳﺪاد آﻏﺎزﻳﻦ ﺷﺒﻜﻪ ﺻﻔﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬زودﺗﺮﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ وﻗﻮع روﻳﺪاد ‪،1‬‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ‪ 4‬ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ‪ E = 4 .‬ﻫﻤﻴﻦ ﻃﻮر ‪ ،‬زودﺗﺮﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ وﻗﻮع روﻳﺪاد ‪،2‬‬
‫‪1‬‬

‫ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ‪ 3‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ E2 = 3 .‬ﺑﺮاي رﺳﻴﺪن ﺑﻪ روﻳﺪاد ‪ ،3‬ﺳﻪ راه وﺟﻮد دارد اﻳﻦ ﺳﻪ‬
‫راه ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫اﻟﻒ( ‪) 0 3‬از روﻳﺪاد ﺻﻔﺮ ﺑﻪ روﻳﺪاد ‪(3‬‬
‫ب ( ‪) 0 2 3‬از روﻳﺪاد ﺻﻔﺮ ﺑﻪ روﻳﺪاد ‪ 2‬و از ‪ 2‬ﺑﻪ روﻳﺪاد ‪(3‬‬
‫ج ( ‪ ) 0 1 3‬از روﻳﺪاد ﺻﻔﺮ ﺑﻪ روﻳﺪاد ‪ 1‬و از ‪ 1‬ﺑﻪ روﻳﺪاد ‪(3‬‬
‫زﻣﺎﻧﻬﺎي ﻻزم ﺑﺮاي ﻋﺒﻮر از اﻳﻦ ﺳﻪ راه ‪:‬‬
‫ج(‪4+2=6‬‬ ‫ب ( ‪3+7=10‬‬ ‫اﻟﻒ( ‪5‬‬
‫ﭘﺲ ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ روﻳﺪاد ‪ 3‬ﻣﺤﻘﻖ ﺷﻮد‪ ،‬زودﺗﺮﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ وﻗﺘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ ﺳﻪ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ روﻳﺪاد ﻣﻴﺮﺳﻨﺪ ‪ ،‬اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻛﻪ اﻳﻦ زودﺗﺮﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ‬
‫دارﻳﻢ‪E3 = 10 :‬‬ ‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﭘﺲ ا‬‫‪ 10‬ﺧ ا‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ﺎﺑﺎ ﻋﺪد ‪1‬‬
‫ا‬
‫‪57‬‬
 ‫ﺣﻞ ﻣﺜﺎل‪-‬اداﻣﻪ‬
‫روﻳﺪاد ‪ 4‬از دو راه ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﻲ اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪E 1 + D1− 4 = 4 + 5 = 9‬‬ ‫ﻋﺒﺎرﺗﺴﺖ ازز‪:‬‬
‫ﻻزم ر‬ ‫اﻟﻒ( ازز ‪ 1‬ﺑﻪ ‪ - 4‬ز ن‬
‫زﻣﺎن زم‬
‫ب ( از ‪ 3‬ﺑﻪ ‪ – 4‬زﻣﺎن ﻻزم ﻋﺒﺎرﺗﺴﺖ از ‪E 3 + D 3 − 4 = 10 + 10 = 20 :‬‬
‫زودﺗﺮﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ روﻳﺪاد ‪ ،4‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﻋﺪد ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ‪E4 = 20 :‬‬
‫ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ زودﺗﺮﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﺮاي وﻗﻮع روﻳﺪاد ‪ ،5‬ﻋﺒﺎرﺗﺴﺖ از‪:‬‬
‫‪E 2 + D 2 − 5 = 3 + 8 = 11‬‬
‫‪E 3 + D 3 − 5 = 10 + 5 = 15‬‬
‫‪E 5 = 15‬‬
‫‪E 5 + D 5 − 6 = 15 + 10 = 25‬‬ ‫زودﺗﺮﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ وﻗﻮع روﻳﺪاد ‪6‬‬
‫‪E 4 + D 4 − 6 = 20 + 12 = 32‬‬ ‫)زودﺗﺮﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﭘﺮوژه( ﻋﺒﺎرﺗﺴﺖ از‪:‬‬
‫‪E 3 + D 3 − 6 = 10 + 2 = 12‬‬
‫‪58‬‬
‫‪E 6 = 32‬‬
 ‫ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﺣﺮﻛﺖ رﻓﺖ‬
‫‪EF‬‬ ‫‪ES‬‬ ‫‪D‬‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ‬ ‫ردﻳﻒ‬
‫‪4‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪0-1‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪0-2‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪03‬‬
‫‪0-3‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪6‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1-3‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪9‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪1-4‬‬ ‫‪5‬‬
‫‪10‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪2-3‬‬ ‫‪6‬‬
‫‪11‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪2-5‬‬ ‫‪7‬‬
‫‪20‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪3-4‬‬ ‫‪8‬‬
‫‪15‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪3-5‬‬ ‫‪9‬‬
‫‪12‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪36‬‬
‫‪3-6‬‬ ‫‪10‬‬
‫‪32‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪4-6‬‬ ‫‪11‬‬
‫‪25‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪5-6‬‬ ‫‪12‬‬
‫‪59‬‬
 ‫ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت روش ﻣﺴﻴﺮ ﺑﺤﺮاﻧﻲ‪-‬اداﻣﻪ‬
‫‪ z‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﺑﺮﮔﺸﺖ‪:‬‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﺣﺮﻛﺖ ﺑﺮﮔﺸﺖ ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﻌﻴﻴﻦ دﻳﺮﺗﺮﻳﻦ زﻣﺎن وﻗﻮع ﻫﺮ ﮔﺮه و‬
‫دﻳﺮﺗﺮﻳﻦ زﻣﺎﻧﻬﺎي ﺷﺮوع و ﭘﺎﻳﺎن ﻫﺮ ﻳﻚ از ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺷﺒﻜﻪ اﻧﺠﺎم ﻣﻴﺸﻮد و‬
‫داراي ﺳﻪ ﻗﺎﻧﻮن ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫ﻧﻈﺮ) ااز‬
‫ﻣﻘﺪار ﻣﻮرد ﻧﻈ‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ﺎﺑﺎ ﻘ ا‬
‫ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ راا ا‬
‫وﻗﻮع ﮔﮔﺮه ﺎ ﺎﻧ‬
‫ﺑﺮاي ﻗ‬
‫ﻣﺠﺎز ا‬
‫زﻣﺎن ﺎ‬
‫ﻗﺎﻧﻮن‪ -1‬دﻳﺮﺗﺮﻳﻦ ﺎ‬‫ﻗﺎﻧ‬
‫ﭘﻴﺶ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه( ﻳﺎ ﺑﺮاﺑﺮ زودﺗﺮﻳﻦ زﻣﺎن وﻗﻮع آن ﮔﺮه در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ‪.‬‬
‫‪Ln = Ts or En‬‬
‫ﻳﻌﻨﻲ در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﭘﺮوژه اﮔﺮ ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﺎﻳﺎن ﭘﺮوژه‬
‫ﻣﻌﻠﻮم ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬در ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﺣﺮﻛﺖ ﺑﺮﮔﺸﺖ‪،‬دﻳﺮﺗﺮﻳﻦ زﻣﺎن ﺗﺤﻘﻖ ﮔﺮه ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ‬
‫ﭘﺮوژه ‪ ،‬ﻣﻌﺎدل ﺑﺎ آن ﻗﺮار داده ﻣﻴﺸﻮد در ﻏﻴﺮ اﻳﻨﺼﻮرت دﻳﺮﺗﺮﻳﻦ زﻣﺎن ﺗﺤﻘﻖ‬
‫ﮔﺮه ﭘﺎﻳﺎن ﭘﺮوژه‪ ،‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ زودﺗﺮﻳﻦ زﻣﺎن وﻗﻮع ان در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮد‪.‬‬
‫‪60‬‬
 ‫ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت روش ﻣﺴﻴﺮ ﺑﺤﺮاﻧﻲ‪-‬اداﻣﻪ‬
‫ﺑﺮﮔﺸﺖ‪:‬‬‫ﺣﺮﻛﺖ ﺑﺮ‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺮ‬
‫ﺒ‬ ‫اداﻣﻪ‬
‫ﻗﺎﻧﻮن ‪ -2‬دﻳﺮﺗﺮﻳﻦ زﻣﺎن وﻗﻮع ﮔﺮه ‪ j‬ﻳﺎ ﺧﺘﻢ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ )‪ (i-j‬را ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﻛﻮﭼﻜﺘﺮﻳﻦ‬
‫ﻲ‪:‬‬ ‫)‪ ((i-j‬ﺑ ﻴﺮﻳ‬
‫ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ‪ ،‬ﻳﻳﻌﻨﻲ‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ)‪j‬‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺑﺑﻌﺪ زاز ﻴ‬
‫ﺷﺮوع ﻴ ﻬ ي‬ ‫زﻣﺎﻧﻬﺎي ﺮوع‬
‫دﻳﺮﺗﺮﻳﻦ ز ﻬ ي‬
‫ﻣﻘﺪار ﻳﺮ ﺮﻳﻦ‬
‫ر‬

‫‪i‬‬ ‫‪j‬‬ ‫‪k‬‬

‫‪L j , LFij = Min‬‬

‫‪Mi ( LS jk‬‬ ‫) ‪∀k‬‬
‫ﻃﺒﻖ اﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮن‪ ،‬دﻳﺮﺗﺮﻳﻦ زﻣﺎن ﭘﺎﻳﺎن ﻛﻠﻴﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻳﻚ ﮔﺮه وارد ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪،‬‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ااز‬
‫ﻳﻚ ﻓ ﺎﻟ‬
‫ﻓﻘﻂ ﻚ‬
‫ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻓ ﻂ‬
‫وﻗﻮع آآن ﮔﮔﺮه ااﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺎ‬‫زﻣﺎن ﻗ‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎﺎ دﻳﺮﺗﺮﻳﻦ ﺎ‬
‫ا‬
‫ﻳﻚ ﮔﺮه ﺧﺎرج ﺷﻮد‪ ،‬دﻳﺮﺗﺮﻳﻦ زﻣﺎن ﺗﺤﻘﻖ آن ﮔﺮه ‪ ،‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ دﻳﺮﺗﺮﻳﻦ زﻣﺎن ﺷﺮوع‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺖ ﻣﺰﺑﻮر ﺧ ا‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‬
‫ﻓ ﺎﻟ‬
‫‪61‬‬
 ‫ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت روش ﻣﺴﻴﺮ ﺑﺤﺮاﻧﻲ‪-‬اداﻣﻪ‬
‫اداﻣﻪ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﺑﺮﮔﺸﺖ‪:‬‬
‫ن ﺧﺘﻢ‬
‫ﻢ‬ ‫دﻳﺮﺗﺮﻳﻦ ززﻣﺎن‬ ‫)‪ ((i-j‬ﺑﺮ ﺑﺮ‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺑﺎ ﻳﺮ ﺮﻳﻦ‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ )‪j‬‬
‫ﺷﺮوع ﻴ‬‫زﻣﺎن ﺮوع‬
‫ﺮﻳﻦ ز ن‬
‫دﻳﺮﺗﺮﻳﻦ‬
‫ﻮن ‪ -3‬ﻳﺮ‬
‫ﻗﺎﻧﻮن‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻨﻬﺎي ﻣﺪت زﻣﺎن اﺟﺮاي آن اﺳﺖ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ‪:‬‬

‫‪LS ij = LFij − Dij‬‬

‫‪62‬‬
 ‫ﺣﻞ ﻣﺜﺎل‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﺣﺮﻛﺖ ﺑﺮﮔﺸﺖ را ﺑﺮا ي ﺷﺒﻜﻪ ﻣﺜﺎل ﻗﺒﻞ اﻧﺠﺎم ﻣﻴﺪﻫﻴﻢ‪:‬‬
‫ﻣﻴﺪﻫﻴﻢ‪:‬‬
‫ﭼﻮن زﻣﺎن ﺧﺎﺻﻲ ﺑﺮاي ‪ T‬ﻣﻄﺮح ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪ ،‬دﻳﺮ ﺗﺮﻳﻦ زﻣﺎن وﻗﻮع ﮔﺮه ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ‬
‫‪s‬‬
‫ﻣﻴﮕﻴﺮد‪.‬‬
‫ﻗﺮار ﻴ ﻴﺮ‬
‫ن ﺮر‬ ‫ﻮع آن‬
‫ن ووﻗﻮع‬
‫ﺮﻳﻦ ززﻣﺎن‬
‫زودﺗﺮﻳﻦ‬
‫زو‬
‫‪T6 = E6 = L6 = 32‬‬
‫ﻴﻢ‪.‬‬
‫ﻣﻴﻜﻨﻴﻢ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﻴ‬
‫ﺷﺒﻜﻪ ﻮﺟ‬
‫ي ﺒ‬ ‫روﻳﺪادﻫﺎي‬
‫ﻳﺮ روﻳ‬
‫ﺑﺮاي ﺳﺎﻳﺮ‬
‫ﻣﻤﻜﻦ ﺑﺮ ي‬
‫ي ﻦ‬ ‫رﻳﺦ ﻫﺎي‬
‫ﺮﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ‬
‫دﻳﺮ ﺗﺮﻳﻦ‬
‫ﺣﺎل ﺑﺑﻪ ﻳﺮ‬
‫ل‬
‫ﺑﺮاي روﻳﺪاد ‪ 4‬دﻳﺮﺗﺮﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﻤﻜﻦ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از دﻳﺮﺗﺮﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ روﻳﺪاد ‪ 6‬ﻣﻨﻬﺎي زﻣﺎن‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ‪ 4-6‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ در ﺻﻮرﺗﻴﻜﻪ ﻻزم ﺑﺎﺷﺪ روﻳﺪاد ‪ 6‬ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺗﺎ ﺗﺎرﻳﺦ ‪ 32‬ﺑﻪ وﻗﻮع ﺑﭙﻴﻮﻧﺪد‪ ،‬اﻟﺰاﻣﺎً‬
‫ﺑﺎﻳﺪ روﻳﺪاد ‪ 4‬ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺗﺎ ﺗﺎرﻳﺦ ‪ 32-12=20‬اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎده ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬در ﻏﻴﺮ اﻳﻨﺼﻮرت ﺗﺎرﻳﺦ وﻗﻮع‬
‫روﻳﺪاد ‪ 6‬از ‪ 32‬ﺗﺠﺎوز ﺧﻮاﻫﺪ ﻧﻤﻮد‪L4 = L6 − D4−6 = 32 − 12 = 20 .‬‬
‫ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ‪:‬‬
‫‪L5 = L6 − D5−6 = 32 − 10 = 22‬‬
‫‪63‬‬
 ‫اداﻣﻪ ﺣﻞ ﻣﺜﺎل‬
‫در ﺣﺮﻛﺖ ﺑﺎزﮔﺸﺘﻲ از روﻳﺪاد ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺳﻮي روﻳﺪاد آﻏﺎزﻳﻦ و ﺑﺮاي رﺳﻴﺪن ﺑﻪ‬
‫روﻳﺪاد ‪ ، 3‬ﺳﻪ راه وﺟﻮد دارد‪:‬‬
‫اﻟﻒ( از ‪ 6‬ﺑﻪ ‪3‬‬
‫‪L − D = 32 − 2 = 30‬‬
‫‪6‬‬ ‫‪3− 6‬‬

‫‪L − D = 20 − 10 = 10‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪3− 4‬‬
‫ب( ازز ‪ 4‬ﺑﺑﻪ ‪3‬‬
‫‪L − D = 22 − 5 = 17‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪3− 5‬‬
‫ج( از ‪ 5‬ﺑﻪ ‪3‬‬
‫دﻳﺮﺗﺮﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﻤﻜﻦ ﺑﺮاي وﻗﻮع روﻳﺪاد ‪ 3‬ﻋﺒﺎرت از ﻛﻮﭼﻜﺘﺮﻳﻦ ﻋﺪدي ﻛﻪ ﺑﺪﻳﻦ‬
‫ﻃﺮﻳﻖ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﻋﺪد ‪ 10‬ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪) .‬زﻳﺮا در ﺻﻮرﺗﻴﻜﻪ روﻳﺪاد ‪ 3‬در‬
‫رﻳﺦ ‪ 20‬ﺗﻜﻤﻴﻞ‬
‫ﻴﻞ‬ ‫دﻳﺮﺗﺮﺮ ازز ﺗﺎرﻳﺦ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ‪ 3-4‬ﻳﺮ‬ ‫ﺑﭙﻴﻮﻧﺪد ﻴ‬‫ﻮع ﺑﭙﻴﻮ‬
‫دﻳﺮﺗﺮﺮ ازز ‪ 10‬ﺑﺑﻪ ووﻗﻮع‬
‫ﻲ ﻳﺮ‬‫ﺗﺎرﻳﺨﻲ‬
‫ﻫﺮ رﻳ‬‫ﺮ‬
‫ﺷﺪه و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺗﺎرﻳﺦ وﻗﻮع روﻳﺪاد ‪ 4‬از ﻋﺪد‪ L4‬ﻛﻪ ﻗﺒﻼً ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه ﺗﺠﺎوز‬
‫‪L3 = 10‬‬ ‫ﻢ‪:‬‬
‫دارﻳﻢ‬
‫ﻛﺮد( ﭘﺲ ر‬ ‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺮ‬‫ﻮ‬
‫‪64‬‬
 ‫اداﻣﻪ ﺣﻞ ﻣﺜﺎل‬
‫ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺮاي ﻫﺮ روﻳﺪاد ﻛﻮﭼﻜﺘﺮﻳﻦ ﻋﺪد ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه ﺑﻌﻨﻮان دﻳﺮﺗﺮﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ‬
‫‪L 4 − D 1 − 4 = 20 − 5 = 15‬‬ ‫اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲ ﺷﻮد‪:‬‬
‫‪L 3 − D 1 − 3 = 10 − 2 = 8‬‬ ‫ﺑﺮاي روﻳﺪاد ‪:1‬‬
‫‪L1 = 8‬‬

‫‪L3 − D2−3 = 10 − 7 = 3‬‬

‫‪L5 − D2−5 = 22 − 8 = 14‬‬ ‫ﺑﺮاي روﻳﺪاد ‪:2‬‬
‫‪L2 = 3‬‬

‫‪L1 − D 0 −1 = 8 − 4 = 4‬‬
‫‪L 3 − D 0 − 3 = 10 − 5 = 5‬‬ ‫و ﺑﺮاي روﻳﺪاد ﺻﻔﺮ‪:‬‬
‫‪L2 − D 0−2 = 3 − 3 = 0‬‬
‫‪65‬‬
‫‪L0 = 0‬‬
 ‫ﺑﺮﮔﺸﺖ‬
‫ﺣﺮﻛﺖ ﺑﺮ‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﺮ‬
‫ﺒ‬ ‫ﻧﺘﺎﻳﺞ‬
‫ﻳﺞ‬
‫‪LF‬‬ ‫‪LS‬‬ ‫‪D‬‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ‬ ‫ردﻳﻒ‬
‫‪8‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪01‬‬
‫‪0-1‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪0-2‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪10‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪0-3‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪10‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1-3‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪20‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪1-4‬‬ ‫‪5‬‬
‫‪10‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪2-3‬‬ ‫‪6‬‬
‫‪22‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪2-5‬‬ ‫‪7‬‬
‫‪20‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪3-4‬‬ ‫‪8‬‬
‫‪22‬‬ ‫‪17‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪3-5‬‬ ‫‪9‬‬
‫‪32‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3-6‬‬ ‫‪10‬‬
‫‪32‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪4-6‬‬ ‫‪11‬‬
‫‪32‬‬ ‫‪22‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪56‬‬
‫‪5-6‬‬ ‫‪12‬‬
‫‪66‬‬
 ‫اداﻣﻪ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت رﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸﺖ‬
‫ﺑﺮاي ﺳﻬﻮﻟﺖ در اﻧﺠﺎم ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت رﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ ،‬در روي ﺷﺒﻜﻪ‬ ‫‪z‬‬
‫ﺮﺑﻊ ﺗﺸﻜﻴﻞ‬
‫ﻴﻞ‬ ‫ﻲ ﻛﻪ ازز دوو ﻣﺮﺑﻊ‬
‫ﻣﺴﺘﻄﻴﻠﻲ‬
‫ﻴ‬ ‫ﮔﺮه(‬
‫روﻳﺪاد) ﺮ‬
‫ن درر ﻛﻨﺎرر ﻫﺮﺮ روﻳ‬
‫ﻣﻴﺘﻮان‬
‫ﻴﻮ‬
‫ﺷﺪه ﻗﺮار داده و ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻛﻪ اﻋﺪاد ﺗﺎ ‪ E‬و ‪ L‬ﺑﺮاي ﮔﺮه ﻫﺎ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ‬
‫ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬آﻧﻬﺎ را در داﺧﻞ اﻳﻦ ﻣﺮﺑﻊ ﻫﺎ ﻗﺮار داد و ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ‬
‫ﺷﺒﻜﻪ زودﺗﺮﻳﻦ و دﻳﺮﺗﺮﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ ﻫﺎي وﻗﻮع روﻳﺪاد ﻫﺎ را ﻧﺸﺎن‬
‫‪4 8‬‬ ‫‪20 20‬‬ ‫ﻣﻴﺪﻫﺪ‪.‬‬
‫ﻣ ﺪﻫﺪ‬
‫‪1‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪10 10‬‬ ‫‪32 32‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪6‬‬
‫‪0 0‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪5‬‬
‫‪3 3‬‬ ‫‪15 22‬‬ ‫‪67‬‬
 ‫ﺷﺒﻜﻪ ﺑﺎ دﻳﺮﺗﺮﻳﻦ و زودﺗﺮﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ وﻗﻮع‬
‫‪4‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪20 20‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪12‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪10 10‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪32 32‬‬

‫‪0‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪6‬‬

‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪7‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪10‬‬
‫‪3‬‬

‫‪2‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪5‬‬

‫‪3‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪15 22‬‬
‫‪68‬‬
 ‫ﺷﻨﺎوري در ﺗﺎرﻳﺦ ﻫﺎي وﻗﻮع روﻳﺪادﻫﺎ‬
‫‪ z‬ﺑﺎ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻗﺒﻞ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻴﺸﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﮔﺮه ‪ 1‬ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ در‬
‫ﻫﺮ ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﺑﻴﻦ روزﻫﺎي ‪ 4‬ﺗﺎ ‪ 8‬اﺗﻔﺎق ﺑﻴﻔﺘﺪ ‪ .‬در اﻳﻨﺠﺎ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮد ﻛﻪ‬
‫روﻳﺪاد )ﮔﺮه( ‪ 1‬داراي ﺷﻨﺎوري اﺳﺖ و ﻣﻘﺪار اﻳﻦ ﺷﻨﺎوري ﻋﺒﺎرﺗﺴﺖ از‪:‬‬
‫‪8-4=4‬‬
‫ﺗﻌﺮﻳﻒ‪ :‬ﻣﻘﺪار ﺷﻨﺎوري روﻳﺪاد ﻋﺒﺎرﺗﺴﺖ از ﺗﻔﺎﺿﻞ ﺑﻴﻦ زودﺗﺮﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ و‬
‫دﻳﺮﺗﺮﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ وﻗﻮع‪:‬‬
‫‪Fi = Li − Ei‬‬

‫‪69‬‬
‫ﺷﻨﺎوري در ﺗﺎرﻳﺦ ﻫﺎي وﻗﻮع روﻳﺪادﻫﺎ‪ -‬اداﻣﻪ‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﻗﺒﻞ ﻣﻴﺘﻮان ﺟﻬﺖ ﻧﺸﺎن دادن ﻣﻘﺪار ﺷﻨﺎورﻳﻬﺎي روﻳﺪاد ﺟﺪول زﻳﺮ‬ ‫‪z‬‬
‫را ﺗﺸﻜﻴﻞ داد‪:‬‬
‫ﺷﻨﺎوري‬ ‫زودﺗﺮﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ وﻗﻮع دﻳﺮﺗﺮﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ وﻗﻮع‬ ‫روﻳﺪاد‬
‫‪L‬‬ ‫‪E‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪7‬‬ ‫‪22‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪5‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪32‬‬ ‫‪32‬‬ ‫‪6‬‬
‫‪70‬‬
 ‫اداﻣﻪ ﺗﻌﺎرﻳﻒ ﻣﺴﻴﺮ ﺑﺤﺮاﻧﻲ‬
‫روﻳﺪاد ﺑﺤﺮاﻧﻲ‪ :‬در ﻳﻚ ﺷﺒﻜﻪ روﻳﺪاد ﻫﺎﺋﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ داراي ﺷﻨﺎوري ﺻﻔﺮ)‪(0‬‬ ‫‪z‬‬
‫ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬زودﺗﺮﻳﻦ و دﻳﺮﺗﺮﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ ﻫﺎي وﻗﻮع اﻳﻦ روﻳﺪادﻫﺎ ﻫﻤﻮاره ﻣﺴﺎوي‬
‫ﺑﺮاي ﺗﻜ ﻞ‬
‫ﺗﻜﻤﻴﻞ‬ ‫زﻣﺎن ﻻﻻزم ا‬‫ﺷﺪ ﻛﻛﻪ ﺎ‬‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺷ‬
‫ﺑﺎﻋﺚ ﺧ ا‬
‫ﻫﺎ ﺎ ﺚ‬
‫ﺗﺎرﻳﺦ ﺎ‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮي در ااﻳﻦ ﺗﺎ ﺦ‬
‫ﺑﻮده و ﻫﺮ ﺗﻐ‬
‫ﭘﺮوژه را ﺗﻐﻴﻴﺮ دﻫﺪ‪.‬‬
‫وﻳﺪاد آﻏﺎزﻳﻦ ﺷ ﻜﻪ‬
‫ﺷﺒﻜﻪ‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﻛﻪ از روﻳﺪاد‬
‫ي از ﻓﻌﺎﻟ ﺘﻬﺎ‬
‫ﺳﺮي‬
‫راﻫﻬﺎي )ﻣﺴﻴﺮﻫﺎي( ﺷﺒﻜﻪ‪ :‬ﻳﻚ ﺳ‬ ‫‪z‬‬
‫ﺷﺮوع‪ ،‬و ﺑﻪ روﻳﺪاد ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ ﺷﺒﻜﻪ ﺧﺘﻢ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ را راه ﻳﺎ ﻣﺴﻴﺮ ﻣﻴﻨﺎﻣﻨﺪ‪(Network .‬‬
‫)‪Paths‬‬
‫ﻣﻘﺪار ﺷﻨﺎوري ﻳﻚ راه‪ :‬ﻋﺒﺎرت از اﺧﺘﻼف ﺑﻴﻦ ﻛﻞ زﻣﺎن ﻻزم ﺑﺮاي ﺗﻜﻤﻴﻞ‬ ‫‪z‬‬
‫ﭘﺮوژه ‪،‬و ﺟﻤﻊ زﻣﺎﻧﻬﺎي ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺗﺸﻜﻴﻞ دﻫﻨﺪه آن راه ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﺑﺮاي ﻳﻚ‬
‫دارﻳﻢ‪:‬‬ ‫‪ 1,2,…m‬ﺎﺷ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ا‬ ‫‪12‬‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي‬
‫ﻞ ﻓ ﺎﻟ ﺎ‬‫ﺷﺎﻣﻞ‬
‫اراه ﻛﻛﻪ ﺷﺎ‬
‫= ﺷﻨﺎوري راه‬ ‫) ‪Ec − Es − ( D1 + D2 + ... + Dm‬‬

‫‪71‬‬
 ‫اداﻣﻪ ﺗﻌﺎرﻳﻒ ﻣﺴﻴﺮ ﺑﺤﺮاﻧﻲ‬
‫‪ z‬ﻛﻪ در آن ‪ E , E‬ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ زودﺗﺮﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ وﻗﻮع روﻳﺪاد آﻏﺎزﻳﻦ ﺷﺒﻜﻪ و ﺗﺎرﻳﺦ‬
‫‪c‬‬ ‫‪s‬‬

‫وﻗﻮع روﻳﺪاد ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ ﺑﻮده و ‪ D‬ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از زﻣﺎن ﻻزم ﺑﺮاي اﺟﺮاي ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ‪. i‬‬
‫‪i‬‬

‫ﻟﺬا در ﻣﺜﺎل ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺷﺒﻜﻪ‪ ،‬ﺷﻨﺎوري راه ‪ 0-1-4-6‬دارﻳﻢ‪:‬‬

‫‪E6 − E0 − ( D0−1 + D1− 4 + D4−6 ) = 32 − 0 − (4 + 5 + 12) = 11‬‬

‫‪ z‬ﻣﺴﻴﺮ )راه( ﺑﺤﺮاﻧﻲ)‪:(Critical path‬‬

‫در ﻫﺮ ﺷﺒﻜﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﻳﻚ راه وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺗﺮﻳﻦ زﻣﺎن ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ‬
‫راه را ﻣﺴﻴﺮ ﺑﺤﺮاﻧﻲ ﻣﻲ ﻧﺎﻣﻨﺪ‪.‬‬
‫آﻏﺎزﻳﻦ‬
‫روﻳﺪاد آ ﺎ‬
‫ا‬ ‫ﺑﺤﺮاﻧﻲ ااز‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ﺻﻔﺮ ااﺳﺖ‪ .‬ﻣﺴﻴﺮ ا‬ ‫ﻫﻤﻮاره ا‬
‫ﺑﺤﺮاﻧﻲ ا‬ ‫ﺷﻨﺎوري ﻣﺴﻴﺮ ا‬‫ﻣﻘﺪار ﺎ‬‫ا‬
‫ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ ‪ ،‬ﻫﻤﻮاره از روﻳﺪادﻫﺎي ﺑﺤﺮاﻧﻲ ﻋﺒﻮر ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬

‫‪72‬‬
 ‫اداﻣﻪ ﺗﻌﺎرﻳﻒ ﻣﺴﻴﺮ ﺑﺤﺮاﻧﻲ‬
‫‪ z‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺑﺤﺮاﻧﻲ‪ :‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺗﺸﻜﻴﻞ دﻫﻨﺪه ﻳﻚ ﻣﺴﻴﺮ ﺑﺤﺮاﻧﻲ‪،‬‬
‫ﻲ ﺑﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬
‫ﺑﺤﺮاﻧﻲ‬
‫ﻣﺴﻴﺮ ﻛﻪ ﺑ ﺮ‬
‫در روي ﻴﺮ‬ ‫ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪ .‬ر‬
‫ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻴ ﻮ‬
‫ﺑﺤﺮاﻧﻲ ﻴ‬
‫يﺑ ﺮﻲ‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي‬
‫ﻴﻬ‬
‫ﻫﻤﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﺑﺤﺮاﻧﻲ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد و روﻳﺪادﻫﺎي ﭘﺎﻳﻪ و ﭘﺎﻳﺎن‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺑﺤﺮاﻧﻲ ‪ ،‬ﻫﻤﻮاره ﺑﺤﺮاﻧﻲ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ ) وﻟﻲ اﻳﻦ ﺷﺮط‬
‫ﺑﺮاي ﺑﺤﺮاﻧﻲ ﺑﻮدن ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﻛﺎﻓﻲ ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ(‬
‫ﺑﺤﺮاﻧﻲ و در ﻧﺘﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﺴﻴﺮ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي اﻧ‬
‫ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻓ ﺎﻟ ﺘ ﺎ‬
‫ﺗﻮﺿﻴﺢ در ﻣﻮرد ﺗﺸﺨ‬
‫ﻞ ااز ﺗ ﺿ‬
‫ﻗﻗﺒﻞ‬
‫ﺑﺤﺮاﻧﻲ‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ ﺗﺎرﻳﺦ ﻫﺎ و ﺷﻨﺎوري ﻫﺎي ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎ ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ‬
‫ﻗﺮار ﮔﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪73‬‬
 ‫اداﻣﻪ ﺗﻌﺎرﻳﻒ ﻣﺴﻴﺮ ﺑﺤﺮاﻧﻲ‬
‫‪ z‬ﺗﺎرﻳﺦ ﻫﺎي ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‪ :‬ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺗﺎرﻳﺦ روﻳﺪادﻫﺎ‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ زودﺗﺮﻳﻦ و‬
‫دﻳﺮﺗﺮﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ ﻫﺎي ﻣﻤﻜﻦ ﺑﺮاي ﺷﺮوع و ﭘﺎﻳﺎن ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﺮاي ﻣﺪﻳﺮان و‬
‫دﺳﺖ اﻧﺪرﻛﺎران اﺟﺮا ﭘﺮوژه ﻣﻌﻠﻮم ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫‪ z‬ﺑﻄﻮر ﻣﺜﺎل در ﺷﻜﻞ ﺑﻌﺪ ‪ ،‬زودﺗﺮﻳﻦ و دﻳﺮﺗﺮﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ ﻫﺎي وﻗﻮع روﻳﺪادﻫﺎي‬
‫ﭘﺎﻳﻪ و ﭘﺎﻳﺎن ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ‪ ، i-j‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ زﻣﺎن اﻳﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه و اﻳﻦ‬
‫ﺗﺎرﻳﺦ ﻫﺎ و زﻣﺎﻧﻬﺎ ﺑﺮ روي ﻳﻚ ﻣﺤﻮر زﻣﺎن ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ درآﻣﺪه اﻧﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺲ ‪ (1‬زودﺗﺮﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ ﺷﺮوع ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ)‪ = (i-j‬زودﺗﺮﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ وﻗﻮع روﻳﺪاد ‪I‬‬

‫‪ES ij = Ei‬‬

‫‪74‬‬
 ‫اداﻣﻪ ﺗﻌﺎرﻳﻒ ﻣﺴﻴﺮ ﺑﺤﺮاﻧﻲ‬
‫زﻣﺎن )‪(i j‬‬
‫)‪(i-j‬‬ ‫)‪ + (i-j‬ﺎ‬
‫ﺷﺮوع)‪(i j‬‬
‫ﺗﺎرﻳﺦ ﺷ‬ ‫)‪ = (i-j‬ﺗ‬
‫زودﺗﺮﻳﻦ ﺗﺎ ﺦ‬ ‫ﭘﺎﻳﺎن )‪(i j‬‬
‫ﺗﺎرﻳﺦ ﺎ ﺎ‬
‫زودﺗﺮﻳﻦ ﺗﺎ ﺦ‬
‫‪ (2‬ﺗ‬
‫‪EFij = ESij + Dij ⇒ EFij = Ei + Dij‬‬

‫ﻞ ﺷﻮد‪ ،‬ﺎﺑﺎﻳﺪ ﺎﺗﺎرﻳﺨﻲ ﺎﺑﺎﺷﺪ ﻛﻛﻪ ﺎﺑﺎﻋﺚ‬

‫ﻛﺎﻣﻞ‬
‫ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﻛﺎ‬
‫ا‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ)‪(i j‬‬
‫)‪(i-j‬‬ ‫‪ (3‬دﻳﺮﺗﺮﻳﻦ ﺎﺗﺎرﻳﺨﻲ ﻛﻛﻪ ﻓ ﺎﻟ‬
‫ﺑﻪ ﺗﺎﺧﻴﺮ اﻓﺘﺎدن ﺗﺎرﻳﺦ وﻗﻮع روﻳﺪاد ‪ j‬ﻧﺸﺪه و در ﻧﺘﻴﺠﻪ زﻣﺎن ﺗﻜﻤﻴﻞ ﭘﺮوژه را ﺑﻪ‬
‫ﺗﺎﺧﻴﺮ ﻧﻴﻨﺪازد‪،‬ﭘﺲ ‪:‬‬
‫دﻳﺮﺗﺮﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﺎﻳﺎن )‪ = (i-j‬دﻳﺮﺗﺮﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ وﻗﻮع زوﻳﺪاد ‪j‬‬
‫‪LFij = L j‬‬
‫‪ (4‬ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ)‪ (i-j‬ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺗﺎ ﺗﺎرﻳﺦ‪ LFij‬ﻛﺎﻣﻞ ﺷﻮد‪ ،‬دﻳﺮﺗﺮﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮدد از‪:‬‬
‫تﺧ ا ﺪ‬‫ﻋﺒﺎرت‬
‫ﺷﺮوع آآن ﺎ‬
‫ﺷ ع‬
‫دﻳﺮﺗﺮﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ ﺷﺮوع )‪ = (i-j‬دﻳﺮﺗﺮﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﺎﻳﺎن )‪-(i-j‬زﻣﺎن ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ)‪(i-j‬‬
‫‪LS ij = LFij − Dij ⇒ LS ij = L j − Dij‬‬
‫‪75‬‬
 ‫‪0‬‬
‫‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫‪Ei = ESij = 3‬‬
‫‪3‬‬
‫‪EF‬‬
‫‪Fij = ESijj+ Dij = 3 + 1 = 4‬‬
‫‪4‬‬
‫‪3‬‬

‫‪i‬‬

‫‪Li = 5‬‬
‫‪5‬‬
‫‪5‬‬

‫‪6‬‬

‫‪Ej = 7‬‬

‫ﺣﺪاﻗﻞ زﻣﺎن‬
‫‪7‬‬
‫ﺗﺎرﻳﺦ‬
‫‪8‬‬
‫‪Dij = 1‬‬

‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‬
‫‪9‬‬

‫ﻫﺎي ﻓ ﺎﻟ ﺖ‬
‫‪10‬‬

‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ زﻣﺎن‬
‫‪j‬‬

‫ﺗﺎ ﺦ‬
‫ﺗﺎرﻳﺦ ﻫﺎ‬
‫‪11‬‬
‫‪7 16‬‬

‫‪12‬‬
‫‪13‬‬
‫‪14‬‬

‫‪LS‬‬
‫‪Sij = LFij- Dij = 16 - 1 =15‬‬
‫‪15‬‬

‫‪Li = LFij = 166‬‬

‫‪16‬‬
‫‪17‬‬

‫‪76‬‬
 ‫ﺷﻨﺎوري ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎ‬
‫ﺑﺎ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻗﺒﻞ ﻣﻴﺘﻮان ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ‪ i-j‬را ﻣﻴﺘﻮان‬ ‫‪z‬‬
‫در ﺗﺎرﻳﺦ ‪ 3‬ﺷﺮوع ﻛﺮد‪ ،‬وﻟﻲ ﺣﺘﻲ اﮔﺮ ﺷﺮوع اﻳﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺗﺎ ﺗﺎرﻳﺦ‬
‫‪15‬ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺗﻌﻮﻳﻖ ﺑﻴﻔﺘﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﺮط آﻧﻜﻪ ﺑﺘﻮان ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ را در زﻣﺎن‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﺧﻮد ﻳﻌﻨﻲ ﻳﻚ روزه اﻧﺠﺎم داد‪ ،‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ در ﺗﺎرﻳﺦ ‪ 16‬ﻛﻪ‬
‫دﻳﺮﺗﺮﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﻤﻜﻦ ﺑﺮاي وﻗﻮع روﻳﺪاد ‪ j‬اﺳﺖ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﺷﺪه و‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ در زﻣﺎن ﺗﻜﻤﻴﻞ ﭘﺮوژه اﺛﺮي ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﮔﺬاﺷﺖ‪.‬‬
‫در ﻳﻚ ﺷﺒﻜﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي از ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎ از ﻫﻤﻴﻦ‬ ‫‪z‬‬
‫ﺧﺎﺻﻴﺖ اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﻳﺮي در ﺗﺎرﻳﺦ ﻫﺎي ﺷﺮوع ﻳﺎ ﭘﺎﻳﺎن ﺑﺮﺧﻮردار‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬در اﺻﻄﻼح ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي‪ ،‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻳﻲ را ﻛﻪ داراي ﭼﻨﻴﻦ‬
‫ﺧﺎﺻﻴﺘﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي داراي ﺷﻨﺎوري ﻳﺎ ﻓﺮﺟﻪ ﻣﻴﮕﻮﻳﻨﺪ‪.‬‬
‫‪77‬‬
 ‫اﻧﻮاع ﺷﻨﺎوري‬
‫ﻣﺎ ﺳﻪ ﻧﻮع ﺷﻨﺎوري دارﻳﻢ‪:‬‬
‫ﻖ ﺑﻴﻔﺘﺪ‪ ،‬ﻳﺎ ﺑﻪ‬
‫ﺗﻌﻮﻳﻖ‬
‫ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻮ‬
‫ﻲ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻮ‬ ‫ﻲ‪ :‬ﻣﻘﺪارر ززﻣﺎﻧﻲ‬ ‫‪ -1‬ﺷﻨﺎوري‬
‫وري ﺟﻤﻌﻲ‬
‫زﻣﺎن اﺟﺮاي آن اﻓﺰوده ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺪون آﻧﻜﻪ در ﻛﻞ زﻣﺎن اﺟﺮاي ﭘﺮوژه ﺗﺎﺛﻴﺮي‬
‫ﺑﮕﺬارد‪ ،‬ﺷﻨﺎوري ﺟﻤﻌﻲ )‪ Total Slack (Float‬آن ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﻳﻚ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ‪ i-j‬دارﻳﻢ‪:‬‬
‫”‪ LFij − ESij = L j − Ei =“i-j‬و‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ‪j‬‬
‫ﺑﺮاي ﻴ‬
‫دﺳﺘﺮس ﺑﺮ ي‬
‫ﻗﺎﺑﻞ ﺮس‬ ‫زﻣﺎن ﺑﻞ‬
‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ ز ن‬
‫ﺮ‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻘﺪار ﺷﻨﺎوري ﺟﻤﻌﻲ اﻳﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻋﺒﺎرﺗﺴﺖ از‪:‬‬
‫‪TFij = L j − Ei − Dij‬‬

‫‪78‬‬
 ‫اﻧﻮاع ﺷﻨﺎوري‪ -‬ﺷﻨﺎوري ﺟﻤﻌﻲ‬

‫‪L j = LFij , Ei + Dij = EFij‬‬ ‫‪ z‬وﻟﻲ دارﻳﻢ‪:‬‬

‫ﭘﺲ ‪:‬‬
‫‪TF ij = LF ij − EF ij‬‬
‫‪Ei = ESij , L j − Dij = LS ij‬‬ ‫ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر دارﻳﻢ‪:‬‬
‫ﭘﺲ ‪:‬‬
‫‪TFij = LS ij − ESij‬‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ )‪(3-4‬‬
‫ﺷﻨﺎوري ﺟﻤﻌﻲ ﻓ ﺎﻟ‬
‫ﻣﻘﺪار ﺷ ﺎ‬
‫ﺷﺒﻜﻪ ااﺳﺖ‪ ،‬ﻘ ا‬
‫ﻳﻚ ﺷ ﻜ‬
‫ﺑﺨﺸﻲ ااز ﻚ‬
‫ﻣﺜﺎل ‪ :‬ﺷﻜﻞ زﻳﺮ ارا ﻛﻛﻪ ﺨﺸ‬
‫ﺜﺎل‬
‫ﻋﺒﺎرﺗﺴﺖ از‪:‬‬
‫‪TF3− 4 = L4 − E3 − D3− 4 = 16 − 3 − 1 = 12‬‬
‫‪4‬‬
‫‪E=0,L=0‬‬ ‫‪E=3 ,L=5‬‬ ‫‪E=7. L=16‬‬ ‫‪E=14 ,L=22‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪D=2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪D=1‬‬ ‫‪D=4‬‬ ‫‪8‬‬
‫‪79‬‬
 ‫اﻧﻮاع ﺷﻨﺎوري‪ -‬ﺷﻨﺎوري ﺟﻤﻌﻲ‪-‬اداﻣﻪ‬

‫‪ z‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ )‪ (3-4‬را ﻣﻴﺘﻮان ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ﺷﻨﺎوري ﺟﻤﻌﻲ آن‬

‫)‪ 12‬واﺣﺪ زﻣﺎن( ﺑﻪ ﺗﺄﺧﻴﺮ اﻧﺪاﺧﺖ و ﺑﻪ ﺟﺎي ﺗﺎرﻳﺦ ‪ 3‬آن را در ﺗﺎرﻳﺦ‬
‫‪ 15‬ﺷﺮوع ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫ﺟﺎي‬
‫ﺷﺪه‪ ،‬ﻟوﻟﻲ ﺑﻪ ﺎ‬
‫ﺷﺮوع ﺷ‬‫ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ در ﺎﺗﺎرﻳﺦ ‪ 3‬ﺷ‬
‫ا‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‬
‫ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر ااﻳﻦ ﻓ ﺎﻟ‬
‫ﻄ‬ ‫‪z‬‬
‫آﻧﻜﻪ ﻳﻚ روزه اﺟﺮا ﺷﻮد‪،‬ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ‪ 12‬روز ﺑﻪ زﻣﺎن اﺟﺮاي آن‬
‫اﻓﺰوده ﺷﺪه و ‪ 13‬روزه ﺗﻜﻤﻴﻞ ﮔﺮدد‪ .‬در ﻫﺮ ﻳﻚ از اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ‪ ،‬ﺗﺎرﻳﺦ‬
‫روﻳﺪاد ‪ 4‬از ‪ 16‬ﺗﺠﺎوز ﻧﻨﻤﻮده و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺗﺄﺛﻴﺮي ﺑﺮ زﻣﺎن ﺗﻜﻤﻴﻞ‬
‫ﭘﺮوژه ﻧﺨﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪.‬‬

‫‪80‬‬
 ‫اﻧﻮاع ﺷﻨﺎوري‪ -‬ﺷﻨﺎوري آزاد‬

‫در ﺷﻜﻞ ﻣﺜﺎل ﻗﺒﻞ‪ ،‬اﮔﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ )‪ (3-4‬از ﻛﻞ زﻣﺎن ﺷﻨﺎوري ﺧﻮد اﺳﺘﻔﺎده‬ ‫‪z‬‬
‫ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ ،‬اﻟﺰاﻣﺎً روﻳﺪاد ‪3‬و‪ 4‬ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ در زودﺗﺮﻳﻦ و دﻳﺮﺗﺮﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺨﻬﺎي ﻣﻤﻜﻦ ﺑﻪ‬
‫وﻗﻮع ﻣﻲ ﭘﻴﻮﻧﺪﻧﺪ‪ .‬ﭼﻨﻴﻦ ﺣﺎﻟﺘﻲ ﺑﺎﻋﺚ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﺜﻼً ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ )‪(4-8‬‬
‫ﻧﺘﻮاﻧﺪ در زودﺗﺮﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﻤﻜﻦ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ در ﺗﺎرﻳﺦ ‪ ،7‬ﺷﺮوع ﺷﻮد ﭼﻮن ﻫﻨﻮز‬
‫وﻗﻮع ﻧﭙﻴﻮﺳﺘﻪ ااﺳﺖ‪.‬‬
‫روﻳﺪاد ‪ 4‬ﺑﻪ ﻗ‬
‫ا‬ ‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‬
‫ﻞ ﻧﺸﺪه و ﺎ ا‬ ‫ﻛﺎﻣﻞ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ)‪ (3-4‬ﻛﺎ‬
‫ﻓ ﺎﻟ‬
‫ﻣﻘﺪار زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺗﻌﻮﻳﻖ ﺑﻴﻔﺘﺪ‪،‬ﻳﺎ ﺑﻪ زﻣﺎن اﺟﺮاي آن‬ ‫‪z‬‬
‫ﺑﮕﺬارد‪،‬‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺑﻌﺪ ﺧﻮد ﺄﺗﺄﺛﻴﺮي ﮕ ا‬
‫ﺷﻨﺎوري ﺎ ﺎ‬ ‫ﺑﺮﻣﻘﺪار ﺎ‬
‫ا‬ ‫ااﻓﺰوده ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺪون آآﻧﻜﻪ‬
‫ﺷﻨﺎوري آزاد )‪ (Free Float‬آن ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻴﺸﻮد‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ‪:‬‬
‫‪FFij = E j − Ei − Dij‬‬

‫‪81‬‬
 ‫اﻧﻮاع ﺷﻨﺎوري‪ -‬ﺷﻨﺎوري آزاد‪-‬اداﻣﻪ‬

‫وﻟﻲ ‪:‬‬ ‫‪z‬‬

‫‪Ei + Dij = EFij‬‬

‫‪FFij = E j − EFij‬‬ ‫ﭘﺲ دارﻳﻢ ‪:‬‬

‫‪FF3− 4 = E4 − E3 − D3− 4 = 7 − 3 − 1 = 3‬‬ ‫در ﻣﺜﺎل ﺷﻜﻞ ﻗﺒﻞ دارﻳﻢ‪:‬‬

‫‪82‬‬
 ‫اﻧﻮاع ﺷﻨﺎوري‪ -‬ﺷﻨﺎوري ﻣﺴﺘﻘﻞ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده‬
‫آزاد ﺧﻮد ا ﺎ‬ ‫ﺷﻨﺎوري آ ا‬
‫زﻣﺎن ﺎ‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ )‪ (3-4‬ااز ﺎ‬
‫ﻗﺒﻞ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺎﻟ‬ ‫ﺷﻜﻞ ﻞ‬‫در ﻞ‬ ‫‪z‬‬
‫ﻧﻤﺎﻳﺪ ‪ ،‬ﮔﻮ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺑﻌﺪي ﺧﻮد اﺛﺮي ﻧﻤﻴﮕﺬارد وﻟﻲ روﻳﺪاد ﭘﺎﻳﻪ اﻳﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‬
‫اﻳﺠﺎب‬
‫ﺑﻴﺎﻓﺘﺪ‪ .‬ﭼﻨﻴﻦ ااﻣﺮي ا ﺎ‬
‫ﻣﻤﻜﻦ اﺗﻔﺎق ﺎﻓﺘﺪ‬‫ﺗﺎرﻳﺦ ﻜ‬
‫زودﺗﺮﻳﻦ ﺗﺎ ﺦ‬
‫اﻟﺰاﻣﺎ در ﺗ‬
‫روﻳﺪاد ‪ 3‬ﺎﺑﺎﻳﺪﺪ اﻟ ا ﺎً‬
‫ﻳﻌﻨﻲ ﺪا‬
‫ﻣﻴﻜﻨﺪ ﻛﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ روﻳﺪاد ‪ 3‬ﺧﺘﻢ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ ﻧﺘﻮاﻧﻨﺪ از ﺣﺪاﻛﺜﺮ زﻣﺎن ﺷﻨﺎوري‬
‫ﺑﺮاي ﻳﻚ ﻓﻌﺎﻟ ﺖ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‬ ‫ﺷﻨﺎوري ﺑ اي‬
‫ﻣﻘﺪار ﺷﻨﺎو ي‬
‫ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﻛﻪ ﻻزم ﺑﺎﺷﺪ آن ﻣﻘﺪا‬
‫ﺧﻮد اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ددر ﺷ اﻳﻄ‬
‫ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻴﮕﻴﺮد ﻛﻪ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻋﺪم ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺑﻌﺪ از ﺧﻮد ﺑﺮ‬
‫ﺐ ااﺳﺖ‬
‫ﺖ‬ ‫ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻨﺎﺳﺐ‬
‫ﺮي ا‬‫ﻴﺰ ااﺛﺮي‬
‫ﺧﻮد( ﻧﻴﺰ‬
‫ي ﻮ‬ ‫ﺧﻮد) ﭘﻴﺶ ﻴ ز‬
‫ﻧﻴﺎز ﻫﺎي‬ ‫ي ﭘﻴﺶ از ﻮ‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي‬
‫ﻴﻬ‬
‫ﻣﻘﺪار ﺷﻨﺎوري ﻣﺴﺘﻘﻞ)‪ (Independent Float‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮔﺮدد‪،‬ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒ‪:‬‬
‫ﻣﻘﺪار زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺗﻌﻮﻳﻖ ﺑﻴﻔﺘﺪ‪ ،‬ﻳﺎ ﺑﻪ زﻣﺎن اﺟﺮاي آن اﻓﺰوده‬ ‫‪z‬‬
‫ﺷﻮد ﺑﺪون آﻧﻜﻪ ﺑﺮ ﺷﻨﺎوري ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﻗﺒﻞ و ﺑﻌﺪ از ﺧﻮد ﺗﺎﺛﻴﺮي ﺑﮕﺬارد‪ ،‬ﺷﻨﺎوري‬
‫ﻣﻴﺸﻮد‬
‫ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻴ ﻮ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻴ‬ ‫ن ﻴ‬ ‫ﻞ آن‬‫ﻣﺴﺘﻘﻞ‬
‫‪83‬‬
 ‫اﻧﻮاع ﺷﻨﺎوري‪ -‬ﺷﻨﺎوري ﻣﺴﺘﻘﻞ‪-‬اداﻣﻪ‬

‫ﭘﺲ ﻣﻘﺪار ﺷﻨﺎوري ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ )‪ (i-j‬ﻋﺒﺎرﺗﺴﺖ از‪:‬‬ ‫‪z‬‬

‫‪IFij = Ej − Li − Dij‬‬

‫در ﻣﺜﺎل ﻗﺒﻞ ‪ ،‬ﻣﻘﺪار ﺷﻨﺎوري ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ )‪ (3-4‬ﻋﺒﺎرﺗﺴﺖ از‪:‬‬

‫‪IF3−4 = E4 − L3 − D3−4 = 7 − 5 −1 =1‬‬
‫ﻻزم ﺑﻪ ﻳﺎدآوري اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻘﺪار ﺷﻨﺎوري ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﻛﻮﭼﻜﺘﺮ از‬
‫ﺻﻔﺮ)ﻣﻨﻔﻲ( ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺮاﻳﻄﻲ در ﻳﻚ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ اﻳﻦ ﻣﻌﻨﻲ را ﻣﻴﺮﺳﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‬
‫ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ داراي ﺷﻨﺎوري ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻧﺒﻮده و ﺣﺘﻲ در ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ در زﻣﺎن‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﺧﻮد اﺟﺮا ﻣﻴﺸﻮد‪ ،‬ﺑﺮ ﺷﻨﺎوري ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﭘﻴﺶ ﻧﻴﺎز و ﭘﻲ آﻣﺪ ﺧﻮد ﺗﺄﺛﻴﺮ‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬در ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﻛﻪ ﻣﻘﺪار ﺷﻨﺎوري ﻳﻚ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻨﻔﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬در‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي‪ ،‬ﺷﻨﺎوري آن را ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﺻﻔﺮ )‪ (0‬ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬
‫‪84‬‬
 ‫اﻧﻮاع ﺷﻨﺎوري‪-‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺷﻤﺎﺗﻴﻚ‬

‫‪i‬‬ ‫‪D‬‬ ‫ِ‬

‫‪j‬‬
‫‪Ei‬‬ ‫‪Li‬‬ ‫‪IF+D‬‬ ‫‪Ej‬‬ ‫‪Lj‬‬

‫‪FF+D‬‬

‫‪TF+D‬‬

‫‪85‬‬
 ‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺑﺤﺮاﻧﻲ و‬
‫ﻣﺴﻴﺮ ﻫﺎي ﺑﺤﺮاﻧﻲ ﺷﺒﻜﻪ‬
‫‪ z‬ﻗﺒﻼً ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ ﻛﻪ در ﻫﺮ ﺷﺒﻜﻪ ﻣﺴﻴﺮ ﻳﺎ ﻣﺴﻴﺮ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ داراي‬
‫ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺗﺮﻳﻦ زﻣﺎن ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺴﻴﺮ ﺑﺤﺮاﻧﻲ ﻧﺎﻣﻴﺪه ﺷﺪه و ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي‬
‫روي اﻳﻦ ﻣﺴﻴﺮﻫﺎ‪ ،‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺑﺤﺮاﻧﻲ ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻴﺸﻮد‪ .‬ﭘﺲ‪:‬‬
‫ﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺷﻨﺎوري‬
‫وري‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻳﻲ‬
‫ﺷﺒﻜﻪ‪ ،‬ﻴ ﻬ‬ ‫ﻲ درر ﻳﻳﻚ ﺒ‬‫ﺑﺤﺮاﻧﻲ‬
‫يﺑ ﺮ‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي‬
‫ﻴﻬ‬
‫ﺟﻤﻌﻲ آﻧﻬﺎ ﺑﺮاﺑﺮ ﺻﻔﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻲ ﺑﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬
‫ﺑﺤﺮاﻧﻲ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺑ ﺮ‬
‫ﭼﻨﺪ ﻴ‬ ‫ﻞ ﻳﻳﻚ ﻳﻳﺎ ﭼ‬
‫ﻴﺮي ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ‬
‫ﻳﻬﻲ اﺳﺖ ﻫﺮﺮ ﻣﺴﻴﺮي‬
‫ﺑﺑﺪﻳﻬﻲ‬
‫اﻟﺰاﻣﺎً ﻫﻤﮕﻲ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺮ روي آن ﺑﺤﺮاﻧﻲ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬در ﻳﻚ‬
‫وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺑﺎﺷﺪ و‬
‫ﺑﺤﺮاﻧﻲ وﺟﻮ‬
‫ﻴﺮ ﺑ ﺮ ﻲ‬
‫ﻦ اﺳﺖ ﺑﻴﺶ ازز ﻳﻳﻚ ﻣﺴﻴﺮ‬‫ﺷﺒﻜﻪ ﻣﻤﻜﻦ‬ ‫ﺒ‬
‫ﺣﺘﻲ در ﻣﻮاردي ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻫﻤﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻫﻤﻪ‬
‫ﺑﺴﻴﺎرر ﻧﺎدرر اﺳﺖ( ‪.‬‬
‫ﻞﺑ ﻴ‬‫ﺑﺤﺮاﻧﻲ ﺑﺑﺎﺷﻨﺪ)درر ﻋﻤﻞ‬
‫ﺷﺒﻜﻪ ﺑ ﺮ ﻲ‬
‫ي ﻳﻳﻚ ﺒ‬‫ﻣﺴﻴﺮﻫﺎي‬
‫ﻴﺮ‬
‫‪86‬‬
 ‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺑﺤﺮاﻧﻲ و‬
‫ﻣﺴﻴﺮ ﻫﺎي ﺑﺤﺮاﻧﻲ ﺷﺒﻜﻪ‪-‬اداﻣﻪ‬
‫‪ z‬در ﻳﻚ ﺷﺒﻜﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ روﻳﺪادﻫﺎي ﭘﺎﻳﻪ و ﭘﺎﻳﺎن آﻧﻬﺎ ﺑﺤﺮاﻧﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‬
‫ﺑﻬﺘﺮ ﻧﺸﺎن‬
‫ن‬ ‫ﻣﻮﺿﻮع ررا ﺑﻬ ﺮ‬
‫ﻳﻦ ﻮ ﻮع‬
‫ﺷﺒﻜﻪ زﻳﺮ اﻳﻦ‬
‫ﻲ ﺒﻧﺒﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺒ‬‫ﺑﺤﺮاﻧﻲ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﺑ ﺮ‬
‫آن ﻴ ﻬ‬ ‫وﻟﻲ ن‬
‫وﻲ‬
‫‪15 15‬‬ ‫‪20 20‬‬ ‫ﻣﻴﺪﻫﺪ‪.‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪5‬‬

‫‪0 0‬‬ ‫‪7 7‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪5 25 25‬‬ ‫‪37 37‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪7 2‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪7‬‬

‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪4‬‬
‫‪7 21‬‬
‫‪87‬‬
 ‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺑﺤﺮاﻧﻲ و‬
‫ﻣﺴﻴﺮ ﻫﺎي ﺑﺤﺮاﻧﻲ ﺷﺒﻜﻪ‪-‬اداﻣﻪ‬
‫ﺟﺪول زﻳﺮ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺷﻨﺎوري ﺟﻤﻌﻲ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺷﺒﻜﻪ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه و ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺑﺤﺮاﻧﻲ‬ ‫‪z‬‬
‫ﻣﺸﺨﺺ ﮔﺮدﻳﺪه اﻧﺪ‪ .‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ‪ 2-6‬ﮔﻮ اﻳﻨﻜﻪ داراي روﻳﺪاد ﭘﺎﻳﻪ و ﭘﺎﻳﺎن ﺑﺤﺮاﻧﻲ اﺳﺖ وﻟﻲ‬
‫اﻳﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺑﺤﺮاﻧﻲ ﻧﺒﻮده ودر ﺣﻘﻴﻘﺖ از ‪ 8‬واﺣﺪ زﻣﺎن‪ ،‬ﺷﻨﺎوري ﺟﻤﻌﻲ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺷﺪه ا ﺖ‬‫ﻣﺸﺨﺺ ﺷ‬‫زﺧﻴﻢ ﺸﺨ‬
‫ط ﺧ‬ ‫ﺧﻄﻮط‬‫ﺑﺤﺮاﻧﻲ ﺑﺎﺎ ﺧﻄ‬
‫ﺷﺒﻜﻪ اﻧ‬
‫ﺷﻜ‬
‫ﻣﻼﺣﻀﺎت‬ ‫ﺷﻨﺎوري ﺟﻤﻌﻲ‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‬
‫ﺑﺤﺮاﻧﻲ‬
‫ا‬ ‫‪7- 0- 7= 0‬‬ ‫‪1- 2‬‬
‫ﺑﺤﺮاﻧﻲ‬ ‫‪15-7-8=0‬‬ ‫‪2- 3‬‬
‫‪21-0-3=18‬‬ ‫‪1- 4‬‬
‫‪21-7-0=14‬‬ ‫‪2- 4‬‬
‫ﺑﺤﺮاﻧﻲ‬ ‫‪20-15-5=0‬‬ ‫‪3- 5‬‬
‫‪25-7-10=8‬‬ ‫‪2- 6‬‬
‫‪25-7-4=14‬‬ ‫‪4- 6‬‬
‫ﺑﺤﺮاﻧﻲ‬ ‫‪25-20-5=0‬‬ ‫‪5- 6‬‬
‫ﺑﺤﺮاﻧﻲ‬ ‫‪37-25-12=0‬‬ ‫‪6-7‬‬
‫‪88‬‬
 ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺑﺤﺮاﻧﻲ ﺷﺒﻜﻪ‬
‫ﺗﻔﻜﻴﻚ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺑﺤﺮاﻧﻲ از ﺳﺎﻳﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺷﺒﻜﻪ از آن ﻧﻈﺮ‬ ‫‪z‬‬
‫ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ اﻳﻦ‬
‫ﻳﻦ‬ ‫ﻳﻲ ﺑ ﻮ‬
‫اﺟﺮاﻳﻲ‬
‫ن ﺟﺮ‬‫ﻣﺴﺆوﻻن‬
‫ﻣﺪﻳﺮان و ﺆو‬
‫اﻫﻤﻴﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﺮ ن‬ ‫ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﻴ‬ ‫ﻳ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ را ﺑﺎ دﻗﺖ و ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮي زﻳﺮ ﻧﻈﺮ و ﻛﻨﺘﺮل داﺷﺘﻪ و از ﺑﻪ‬
‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪..‬‬
‫ﺗﻌﻮﻳﻖ اﻓﺘﺎدن ﻳﺎ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺗﺮ ﺷﺪن زﻣﺎن اﺟﺮاي آﻧﻬﺎ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‬
‫ﭼﻮن ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺗﺄﺧﻴﺮي در ﺗﺎرﻳﺦ ﺗﻜﻤﻴﻞ اﻳﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ‪،‬ﺗﺎرﻳﺦ ﺗﻜﻤﻴﻞ‬ ‫‪z‬‬
‫اﻧﺪاﺧﺖ‪.‬‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ اﻧ اﺧﺖ‬
‫ﺗﻌﻮﻳﻖ ﺧ ا‬
‫ﭘﺮوژه راا ﺑﻪ ﺗ ﻖ‬
‫ژ‬
‫ﺷﻜﻞ اﺳﻼﻳﺪ ﺑﻌﺪ ‪ ،‬ﺷﺒﻜﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻗﺒﻠﻲ ﺑﺎ ﻣﻘﻴﺎس زﻣﺎن را‬ ‫‪z‬‬
‫ﻧﺸﺎن ﻣﻴﺪﻫﺪ‪.‬‬

‫‪89‬‬
 ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺑﺤﺮاﻧﻲ ﺷﺒﻜﻪ‪ -‬اداﻣﻪ‬
‫در ﺷﻜﻞ زﻳﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺑﺤﺮاﻧﻲ‪ ،‬ﻣﺴﻴﺮ ﺑﺤﺮاﻧﻲ ‪ 1-2-3-5-6-7‬را ﺗﺸﻜﻴﻞ‬ ‫‪z‬‬
‫ﺑﺤﺮاﻧﻲ‬
‫ﻲ‬ ‫ي ‪ 1-4‬و‪ 4-6‬و‪ (2-6‬ﺑ ﺮ‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي‬
‫ﭘﺮوژه ) ﻴ ﻬ‬
‫ي ﭘﺮوژ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي‬
‫ﻳﺮ ﻴ ﻬ‬ ‫داده اﻧﺪ‪ .‬ﺳﺎﻳﺮ‬
‫ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﻛﻪ در ﺷﻜﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﻴﺸﻮد ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﻏﻴﺮ ﺑﺤﺮاﻧﻲ را‬
‫ﻣﻴﺘﻮان ﺗﺎ ﺣﺪود ﻣﻌﻴﻨﻲ دﻳﺮﺗﺮ ﺷﺮوع ﻧﻤﻮد‪ ،‬ﻳﺎ زﻣﺎن ﻻزم ﺑﺮاي اﺟﺮاي آﻧﻬﺎ‬
‫را ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺗﺮ ﻧﻤﻮد‪ ،‬ﺑﺪون آﻧﻜﻪ زﻣﺎن ﺗﻜﻤﻴﻞ ﭘﺮوژه ﺑﻪ ﺗﺄﺧﻴﺮ ﺑﻴﻔﺘﺪ‪.‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪10‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪20‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪30‬‬ ‫‪35 37‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬
‫‪6‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪6‬‬

‫‪90‬‬
 ‫ﺟﺪول ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت اﺻﻠﻲ‬
‫ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ در ﮔﻮﺷﻪ ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﺻﻔﺤﻪ اي ﻛﻪ ﺑﺮ روي آن ﺷﺒﻜﻪ ﭘﺮوژه‬ ‫‪z‬‬
‫ﺗﺮﺳﻴﻢ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺟﺪوﻟﻲ ﻣﺜﻞ ﺟﺪول ﺑﻌﺪ ﺗﺸﻜﻴﻞ داده و اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط‬
‫ﺑﻪ زﻣﺎﻧﻬﺎ را در آن ﻧﺸﺎن داد‪ .‬اﻳﻦ ﺟﺪول ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﺑﻌﺪ ﻛﻪ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت‬
‫ﭘﻴﺸﺮوي و ﺑﺎزﮔﺸﺘﻲ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ‪،‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺴﻴﺮ ﺑﺤﺮاﻧﻲ ﺷﺎﻣﻞ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي داراي ﺷﻨﺎوري ﺻﻔﺮ )‪ (TF=0‬ﺑﻮده و اﻳﻦ‬ ‫‪z‬‬
‫ﻣﺴﻴﺮ در ﺷﻜﻞ ﺑﻌﺪ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪91‬‬
 ‫ﺟﺪول ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت اﺻﻠﻲ‪ -‬ﻣﺜﺎل‬
‫‪2 11‬‬ ‫‪7 16‬‬
‫‪2‬‬
‫‪5‬‬ ‫ﻧﺘﺎﻋﺎ‬ ‫‪z‬‬
‫‪4‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪0 0‬‬ ‫‪3 5‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪15 17‬‬ ‫‪19 19‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪8‬‬

‫‪2‬‬ ‫‪9‬‬
‫‪2 2‬‬ ‫‪10 10‬‬
‫‪6‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪7‬‬

‫‪92‬‬
 ‫ﺟﺪول ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت اﺻﻠﻲ‪-‬اداﻣﻪ‬
‫‪ES 3 − 5 = E 3 = 3‬‬ ‫زودﺗﺮﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ ﺷﺮوع‬ ‫‪z‬‬

‫‪EF 3 − 5 = E 3 + D 3 − 5 = 3 + 12 = 15‬‬ ‫ﺦ ﭘﭘﺎﻳﺎن‬

‫ن‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦ‬
‫ﻦ ر‬ ‫زودﺗﺮﻳﻦ‬
‫زو ﺮ‬ ‫‪z‬‬

‫‪LS 3 − 5 = L5 − D 3 − 5 = 17 − 12 = 5‬‬ ‫دﻳﺮﺗﺮﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ ﺷﺮوع‬ ‫‪z‬‬

‫‪LF 3 − 5 = L5 = 17‬‬ ‫دﻳﺮﺗﺮﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﺎﻳﺎن‬ ‫‪z‬‬

‫‪TF 3 − 5 = L5 − E 3 − D 3 − 5 = 17 − 3 − 12 = 2‬‬ ‫ﺷﻨﺎوري ﺟﻤﻌﻲ‬ ‫‪z‬‬

‫‪FF 3 − 5 = E 5 − E 3 − D 3 − 5 = 15 − 3 − 12 = 0‬‬ ‫ﺷﻨﺎوري آزاد‬

‫ﺷﻨﺎ‬ ‫‪z‬‬

‫⇒ ‪IF3 − 5 = E 5 − L3 − D 3 − 5 = 15 − 5 − 12 = − 2‬‬ ‫ﺷﻨﺎوري ﻣﺴﺘﻘﻞ‬ ‫‪z‬‬

‫‪⇒ IF3 − 5 = 0‬‬

‫‪93‬‬
 ‫ﺟﺪول ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت اﺻﻠﻲ‪-‬اداﻣﻪ‬
‫ﻣﻼﺣ‬ ‫ﺷﻨﺎوري‬ ‫ﺷﻨﺎوري‬ ‫دﻳﺮﺗﺮن ﺷﻨﺎوري‬ ‫دﻳﺮﺗﺮﻳﻦ‬ ‫زودﺗﺮﻳﻦ‬ ‫زودﺗﺮﻳﻦ‬ ‫زﻣﺎن‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‬
‫ﺿﺎت‬
‫ﻣﺴﺘﻘﻞ‬ ‫آزاد‬ ‫ﺟﻤﻌﻲ‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦ ﺷﺮوع ﺗﺎرﻳﺦ‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦ‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦ ﺷﺮوع‬ ‫‪D‬‬ ‫‪i-j‬‬
‫‪TF‬‬ ‫ﭘﺎﻳﺎن‬ ‫‪LS‬‬ ‫ﭘﺎﻳﺎن ‪EF‬‬ ‫‪ES‬‬
‫‪IF‬‬ ‫‪FF‬‬
‫‪LF‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1-2‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪1-3‬‬
‫ﺑﺤﺮاﻧﻲ‬
‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1-6‬‬
‫‪(-9)0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪2-4‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪15‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪3-4‬‬
‫‪(-2)0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪17‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪3-5‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4-8‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪17‬‬ ‫‪17‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪5-8‬‬
‫ﺑﺤﺮاﻧﻲ‬
‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪6-7‬‬
‫ﺑﺤﺮاﻧﻲ‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪7-8‬‬
‫‪94‬‬
 ‫ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﻨﺪي ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ درﺟﻪ ﺑﺤﺮاﻧﻲ ﺑﻮدن‬
‫ﻳﻜﻲ از دﻻﻳﻞ ﻟﺰوم ﺗﻔﻜﻴﻚ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺷﺒﻜﻪ ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺑﺤﺮاﻧﻲ و‬ ‫‪z‬‬
‫ﻏﻴﺮ ﺑﺤﺮاﻧﻲ‪ ،‬آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ و ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﻦ‪ ،‬اﻳﻦ اﻣﻜﺎن ﻓﺮاﻫﻢ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺑﺤﺮاﻧﻲ ﻣﻌﻄﻮف داﺷﺘﻪ و ﺗﺎرﻳﺦ‬
‫ﻫﺎي ﺷﺮوع و ﭘﺎﻳﺎن آﻧﻬﺎ ﺗﺤﺖ ﻛﻨﺘﺮل داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫در ﻳﻚ ﺷﺒﻜﻪ ‪ ،‬ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺑﺤﺮاﻧﻲ ﻛﻪ داراي ﺷﻨﺎوري ﺟﻤﻌﻲ‬ ‫‪z‬‬
‫ﺻﻔﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي دﻳﮕﺮي ﻧﻴﺰ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‬
‫ﻛﻪ ﮔﺮﭼﻪ داراي ﺷﻨﺎوري ﺟﻤﻌﻲ ﺻﻔﺮ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻃﺒﻖ‬
‫ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺑﺤﺮاﻧﻲ ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻧﻤﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﻘﺪار ﺷﻨﺎوري ﺟﻤﻌﻲ آﻧﻬﺎ‬
‫ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻢ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﭼﻨﻴﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻳﻲ در اﺻﻄﻼح ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي “ ﻧﻴﻤﻪ‬
‫ﺑﺤﺮاﻧﻲ” ﻳﺎ ‪ Sub-Critical‬ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪95‬‬
 ‫ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﻨﺪي ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ درﺟﻪ ﺑﺤﺮاﻧﻲ‬
‫ﺑﻮدن‪-‬اداﻣﻪ‬
‫در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﺜﻼً ﺗﺎرﻳﺦ اﺟﺮاي ﻳﻚ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ زﻳﺮ ﺑﺤﺮاﻧﻲ ﺑﺎ ﺷﻨﺎوري‬ ‫‪z‬‬
‫ن ﺑﺑﻪ ﺗﻌﻮﻳﻖ‬
‫ﻮﻳﻖ‬ ‫دﻳﮕﺮﺮ اﻣﻜﺎن‬
‫ﻴﺮ ﺑﻴﺑﻴﻔﺘﺪ ﻳ‬
‫روز‪ ،‬ﺑﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 2‬روز ﺑﺑﻪ ﺗﺄﺧﻴﺮ‬
‫ﻲ ‪ 2‬روز‬
‫ﺟﻤﻌﻲ‬
‫ﺟ‬
‫اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﺗﺎرﻳﺦ اﺟﺮاي آن وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ و ﻋﻤﻼً اﻳﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺣﺎﻟﺖ‬
‫داﺷﺖ‪..‬‬
‫ﺑﺤﺮاﻧﻲ ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻛﻨﺘﺮل ﻧﺤﻮه ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻛﺎر ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻮﺟﻪ‬ ‫‪z‬‬
‫ﺷﻨﺎوري ااﻳﻦ‬
‫ﻣﻘﺪار ﺷ ﺎ‬
‫ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﻘ ا‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ،‬ﺘﮕ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺨﺘﻠﻒ‬
‫ﭘﺮوژه ﺑﻪ ﻓ ﺎﻟ ﺘ ﺎ‬
‫ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﻦ ژ‬
‫ﻟ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ داﺷﺘﻪ و ﺑﻪ ﻫﺮ ﻣﻴﺰان ﻛﻪ ﺷﻨﺎوري ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻲ ﻛﻤﺘﺮاﺳﺖ‪ ،‬دﻗﺖ‬
‫و ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮي از ﺳﻮي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﻪ آآن ﻣﻌﻄﻮف ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪96‬‬
 ‫ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﻨﺪي ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ درﺟﻪ ﺑﺤﺮاﻧﻲ‬
‫ﺑﻮدن‪-‬اداﻣﻪ‬
‫‪ z‬ﺑﺮاي ﻣﺮﺗﺐ ﻛﺮدن ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﻴﺰان ﺑﺤﺮاﻧﻲ ﺑﻮدن آﻧﻬﺎ ﺑﻪ‬
‫ﻴﻢ‪:‬‬
‫ﻣﻴﻜﻨﻴﻢ‬
‫ﻞ ﻴ‬‫روش زﻳﺮ ﻋﻤﻞ‬
‫‪ -1‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ را ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺒﻲ ﮔﺮوه ﺑﻨﺪي ﻣﻴﻜﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺮوه داراي‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺴﺎوي ا ﺖ‬
‫ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺎ ي‬
‫ﺟﻤﻌﻲ آﻧﻬﺎ ﺎﺑﺎ ﻜﺪ ﮕ‬ ‫ﺷﻨﺎوري ﺟ‬
‫ﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺷﻨﺎ ي‬‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻳﻲ ﺑﺎﺷﺪ‬
‫ﻓ ﺎﻟ ﺘﻬﺎ‬
‫‪ -2‬ﮔﺮوﻫﻬﺎ را ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ اﻓﺰاﻳﺶ ﺷﻨﺎوري ﺟﻤﻌﻲ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي آﻧﻬﺎ ﻣﺮﺗﺐ‬
‫ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬
‫زودﺗﺮﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ‬
‫رﻳﺦ‬ ‫ﻳﺶ زو ﺮﻳﻦ‬
‫اﻓﺰاﻳﺶ‬
‫ﻴﺐ ﺰ‬‫ﺗﺮﺗﻴﺐ‬‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ررا ﺑﺑﻪ ﺮ‬
‫ﮔﺮوه‪ ،‬ﻴ ﻬ‬ ‫‪ -3‬درر داﺧﻞ‬
‫ﻞ ﻫﺮﺮ ﺮو‬
‫ﻣﻤﻜﻦ ﺑﺮاي ﺷﺮوع‪ ،‬ﻣﺮﺗﺐ ﻣﻴﻜﻨﻴﻢ‪.‬‬

‫‪97‬‬
 ‫ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﻨﺪي ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ درﺟﻪ ﺑﺤﺮاﻧﻲ‬
‫ﺑﻮدن‪-‬اداﻣﻪ‬
‫در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ روش ﺑﺎﻻ را ﺑﺮاي ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺷﺒﻜﻪ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه در ﺷﻜﻞ وﺟﺪول ﻗﺒﻞ‬ ‫‪z‬‬
‫اﻋﻤﺎل ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه در ﺳﺘﻮن ﺳﻮم ﺟﺪول زﻳﺮ ﻗﺮار ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮔﺮﻓﺖ‪:‬‬
‫ﻣﻴﺰان ﺑﺤﺮاﻧﻲ‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‬ ‫ﮔﺮوه‬
‫ﺑﻮدن‬ ‫اﻓﺰاﻳﺶ ‪ES‬‬
‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ‬ ‫‪1-6‬‬ ‫‪7-8‬‬
‫‪6-7‬‬ ‫‪1-6‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪7-8‬‬ ‫‪6-7‬‬
‫‪1-3‬‬ ‫‪1-3‬‬
‫‪3-5‬‬ ‫‪5-8‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪5-8‬‬ ‫‪3-5‬‬
‫‪1-2‬‬ ‫‪1-2‬‬
‫‪2-4‬‬ ‫‪4-8‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪4-8‬‬ ‫‪2-4‬‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ‬ ‫‪3-4‬‬ ‫‪3-4‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪98‬‬
 ‫ﻛﻠﻴﺪي)‪(Milestone‬‬ ‫واﻗﻌﻪ‬
‫در ﭘﺮوژه ﻫﺎي واﻗﻌﻲ و ﺑﺰرگ‪ ،‬ﺑﻪ دﻟﻴﻞ وﺟﻮد ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺑﺴﻴﺎر زﻳﺎد‪ ،‬وﻗﺎﻳﻊ ﺑﺴﻴﺎري‬ ‫‪z‬‬
‫ﻧﻴﺰ وﺟﻮد دارد‪ .‬ﺑﺮﺧﻲ از اﻳﻦ وﻗﺎﻳﻊ‪ ،‬از اﻫﻤﻴﺖ و ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﻓﻮق اﻟﻌﺎده اي ﺑﺮﺧﻮردار‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻄﻮرﻳﻜﻪ ﻳﻜﻲ از ﻣﻼﻛﻬﺎي اﺻﻠﻲ در ﺗﻌﻴﻴﻦ وﺿﻌﻴﺖ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﭘﺮوژه‬
‫ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﻳﻚ از اﻳﻦ وﻗﺎﻳﻊ ﻧﺎم واﻗﻌﻪ ﻛﻠﻴﺪي اﻃﻼق ﻣﻲ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫وﻗﻮع ﻫﺮ ﻳﻚ از وﻗﺎﻳﻊ ﻛﻠﻴﺪي در ﭘﺮوژه‪ ،‬ﺣﺎﻛﻲ از رﺳﻴﺪن ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﭘﺮوژه ﺑﻪ ﻣﻘﻄﻊ‬
‫ﺧﺎﺻﻲ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺧﺎﺻ‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬واﻗﻌﻪ ﺷﺮوع و واﻗﻌﻪ ﭘﺎﻳﺎن‪ ،‬از وﻗﺎﻳﻊ ﻛﻠﻴﺪي ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ زﻳﺮا‬ ‫‪z‬‬
‫اﺳﺖ‪..‬‬
‫ﺷﺮوع و ﭘﺎﻳﺎن ﻫﺮ ﭘﺮوژه ﺑﺮاي ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﻦ از اﻫﻤﻴﺖ ﻓﺮاواﻧﻲ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ‬
‫واﻗﻌﻪ ﻛﻠﻴﺪي‪ ،‬در ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﻮارد‪ ،‬واﻗﻌﻪ ﺑﺤﺮاﻧﻲ ﺷﺒﻜﻪ اﺳﺖ اﻣﺎ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع در‬ ‫‪z‬‬
‫ﺑﺤﺮاﻧﻲ‬
‫ﻲ‬ ‫ﻟﺰوﻣﺎً ﺑ ﺮ‬
‫ﭘﺮوژه ﺰو‬
‫ﻛﻠﻴﺪي ﻳﻳﻚ ﭘﺮوژ‬
‫وﻗﺎﻳﻊ ﻴ ي‬
‫ﻳﻌﻨﻲ ﻛﻠﻤﻪ و ﻳﻊ‬
‫ﺻﺎدق ﻴﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﻳ ﻲ‬
‫ﻣﻮارد ق‬ ‫ﻛﻠﻴﻪ ﻮ ر‬
‫ﻴ‬
‫ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﭘﺮوژه ‪ ،‬ﻧﻈﺮﻳﺎت ﻣﺪﻳﺮ ﭘﺮوژه‪ ،‬ﻧﻈﺮﻳﺎت ﻣﺪﻳﺮ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﻣﺪﻳﺮ‬
‫ﭘﺮوژه‪ ،‬ﻋﻮاﻣﻞ ﺟﻮي‪ ،‬ﻣﺤﻞ اﻧﺠﺎم ﭘﺮوژه‪ ،‬اﻣﻜﺎﻧﺎت و ‪ ...‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪه ﻛﻠﻴﺪي ﺑﻮدن‬
‫واﻗﻌﻪ ااﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻳﻚ اﻗ‬
‫ﻚ‬
‫‪99‬‬
 ‫واﺑﺴﺘﮕﻲ رﺑﻄﻲ‬
‫اﻳﻦ ﻧﻮع واﺑﺴﺘﮕﻲ ﻛﻪ از ﻧﻮع واﺑﺴﺘﮕﻲ ﻃﺒﻴﻌﻲ اﺳﺖ‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﻣﻄﺮح ﻣﻴﺸﻮد ﻛﻪ ﺷﺮوع ﻳﺎ‬ ‫‪z‬‬
‫ﭘﺎﻳﺎن ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻲ ﺑﺎ ﺷﺮوع ﻳﺎ ﭘﺎﻳﺎن ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻳﺎ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي دﻳﮕﺮ راﺑﻄﻪ زﻣﺎﻧﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﭼﻬﺎر ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻴﻦ ﻫﺮدو ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ از ﭘﺮوژه وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪z‬‬
‫‪SS‬ﻳﺎ ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺷﺮوع)‪ :(Start to start‬ﺷﺮوع ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ دوم ﺑﺎ ﺷﺮوع ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻳﻜﻢ راﺑﻄﻪ زﻣﺎﻧﻲ دارد‬ ‫‪-‬‬

‫ﻲ دارد‬
‫ﻢ راﺑﻄﻪ زﻣﺎﻧﻲ‬ ‫ن )‪:(Start to Finish‬ﭘﭘﺎﻳﺎن‬
‫ن ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ دومم ﺑﺎ ﺷﺮوعع ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻳﻜﻢ‬ ‫‪ SF‬ﻳﺎ ﺮوع‬
‫ﺷﺮوع ﺑﻪ ﭘﭘﺎﻳﺎن‬ ‫‪-‬‬

‫‪ FS‬ﻳﺎ ﭘﺎﻳﺎن ﺑﻪ ﺷﺮوع )‪:(Finish to start‬ﺷﺮوع ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ دوم ﺑﺎ ﭘﺎﻳﺎن ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻳﻜﻢ راﺑﻄﻪ زﻣﺎﻧﻲ دارد‬ ‫‪-‬‬

‫دارد‬
‫زﻣﺎﻧﻲ ر‬
‫ﻳﻜﻢ رراﺑﻄﻪ ز ﻲ‬
‫ﭘﺎﻳﺎن ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻢ‬
‫دوم ﺑﺎ ﭘ ن‬ ‫ن ))‪:((Finish to finish‬ﭘ ن‬
‫ﭘﺎﻳﺎن ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ وم‬ ‫ﭘﺎﻳﺎن‬ ‫‪FF‬ﻳﻳﺎ ﭘ ﻳ ن‬
‫ﭘﺎﻳﺎن ﺑﺑﻪ ﭘ ﻳ‬ ‫‪-‬‬

‫‪100‬‬
 ‫ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ﮔﺮه اي‬
‫ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ﺑﺮداري‪ ،‬ﺑﺮاي ﻧﺸﺎن دادن ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ و واﺑﺴﺘﮕﻲ ﻫﺎي ﺑﻴﻦ آﻧﻬﺎ‪،‬‬ ‫‪z‬‬
‫ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﺑﺪاع ﺮ ﻳ‬
‫ﻧﻴﺰ ﺑ ع‬
‫دﻳﮕﺮي ﻴﺰ‬
‫روﺷﻬﺎي ﻳ ﺮي‬
‫رو ﻬ ي‬
‫ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ﮔﺮه اي ﻛﻪ در اواﻳﻞ دﻫﻪ ‪ 1960‬ﻣﻴﻼدي ﭘﺎﻳﻪ ﮔﺬاري ﺷﺪه اﺳﺖ‪،‬‬ ‫‪z‬‬
‫ﺑﻮده و درر‬‫آﻧﻬﺎ ﺑﻮ‬
‫ﻫﺎي ﺑﻴﻦ ﻬ‬
‫واﺑﺴﺘﮕﻲ ي‬
‫ﭘﺮوژه و و ﺑ ﻲ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﭘﺮوژ‬
‫ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻴ ﻬ ي‬‫ﺑﺮاي ﻳﺶ‬‫ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﺮ ي‬
‫ﺒﻲ‬ ‫ﮔﺰﻳﻨﻪ‬
‫ﺰﻳ‬
‫ﺳﺎﻟﻬﺎي اﺧﻴﺮ ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي زﻳﺎدي را ﺑﻪ ﺧﻮد اﺧﺘﺼﺎص داده اﻧﺪ‪.‬‬
‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت و‬
‫ن داده ﺷﺪه اﻧﺪ و ر ﺒ‬‫ﮔﺮه ﻫﺎ ﻧﺸﺎن‬
‫وﺳﻴﻠﻪ ﺮ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﺑﺑﻪ و ﻴ‬
‫اي‪ ،‬ﻴ ﻬ‬ ‫ﮔﺮه ي‬
‫ﻧﻤﻮدارﻫﺎي ﺮ‬
‫در ﻮ ر ي‬ ‫ر‬ ‫‪z‬‬
‫واﺑﺴﺘﮕﻲ ﻫﺎ ي ﺑﻴﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺮدارﻫﺎ ﻧﻤﺎﻳﺶ داده ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ﮔﺮه اي )‪ (AON‬اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻬﻨﺪس ‪Mons. Bernard Roy‬‬ ‫‪z‬‬

‫از ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺸﺎور‪ Metra International‬ﭘﺎﻳﻪ ﮔﺬاري ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪101‬‬
 ‫ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ﮔﺮه اي‬
‫ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎ ي ﮔﺮه اي از دو ﻋﻨﺼﺮ اﺻﻠﻲ‪ ،‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ و ﺑﺮدارﻫﺎي ﻧﺸﺎن‬ ‫‪z‬‬
‫دﻫﻨﺪه واﺑﺴﺘﮕﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ را ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﻳﻚ ﭼﻬﺎر ﺿﻠﻌﻲ )ﻣﺮﺑﻊ ﻳﺎ ﻣﺴﺘﻄﻴﻞ( و در‬ ‫‪z‬‬
‫ﻬ‬
‫ﻋﻼﻣﺘﻬﺎ‪،‬‬ ‫ﻞ‬
‫ن ﻣﻴﺪﻫﻨﺪ‪ ،‬ﻛﻪ داﺧﻞ‬ ‫ﻲ ﻧﺸﺎن‬‫داﻳﺮه ﻳﺎ ﺑﻴﻀﻲ‬
‫ي ﺑﻪ ووﺳﻴﻠﻪ ﺮ‬ ‫ﻣﻮاردي‬
‫ﻮر‬
‫ﻧﺎم ﻳﺎ ﺗﻮﺿﻴﺤﻲ ﻣﺨﺘﺼﺮ از ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮد‪.‬‬
‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت‬
‫دادن ر ﺒ‬
‫ﻧﺸﺎن ن‬
‫ي ن‬ ‫ﺑﺮاي‬
‫ﻲ ﻫﺎ ﺑﺮ‬
‫واﺑﺴﺘﮕﻲ‬‫ن دﻫﻨﺪه و ﺑ‬ ‫ي ﻧﺸﺎن‬‫ﺑﺮدارﻫﺎي‬
‫ﺑﺮ ر‬ ‫‪z‬‬
‫ﭘﻴﺶ ﻧﻴﺎزي ﺑﻴﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻴﮕﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﻛﻪ ﺑﺮدارﻫﺎ ﺑﺎ‬
‫ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺸﺎن داده ﻴ ﻮ‬
‫ﻲ ن‬ ‫ﻴﻢ ﻳﻳﺎ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﻳﻳﺎ ﻣﻨﺤﻨﻲ‬
‫ﺧﻄﻮط ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ‬
‫ﻮ‬
‫در ﺷﻜﻞ زﻳﺮ ‪ ،‬دو ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ‪ A‬و ‪ B‬اﻳﻦ را ﻣﻴﺮﺳﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﻗﺒﻞ از ﺷﺮوع‬ ‫‪z‬‬
‫‪A‬‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ‪ B‬ﺑﺎﻳﺪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ‪ A‬ﺗﻜﻤﻴﻞ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪B .‬‬
‫‪102‬‬
 ‫ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ﮔﺮه اي‪ -‬اداﻣﻪ‬
‫‪ z‬در ﺻﻮرﺗﻴﻜﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎي ‪ C ،B ، A‬و ‪ D‬ﺑﺨﺸﻲ از ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﻳﻚ ﭘﺮوژه‬
‫ﺑﻮده و ﺑﻴﻦ آﻧﻬﺎ رواﺑﻂ ﭘﻴﺶ ﻧﻴﺎزي زﻳﺮ ﺑﺮﻗﺮار ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫‪ C -‬واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ‪ A‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ D -‬واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ‪ A‬و ‪ B‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫آﻧﮕﺎه ﺷﺒﻜﻪ ‪ AON‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ زﻳﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪A‬‬ ‫‪C‬‬

‫‪B‬‬ ‫‪D‬‬
‫‪103‬‬
 ‫ي‪ -‬اداﻣﻪ‬
‫ﮔﺮه اي‬
‫ي ﺮ‬‫ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي‬
‫ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺒ‬
‫ﺮ‬

‫ﻳﺎ اﮔﺮ ﺑﻴﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ‪ P,N,M,L,K‬و ‪ Q‬از ﻳﻚ ﭘﺮوژه رواﺑﻂ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺟﺪول زﻳﺮ ﺑﺮﻗﺮار‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫ﭘﻴﺶ ﻧﻴﺎزﻫﺎ‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‬
‫‪--‬‬ ‫‪K‬‬
‫‪K‬‬ ‫‪L‬‬
‫‪--‬‬ ‫‪M‬‬
‫‪KM‬‬
‫‪K,M‬‬ ‫‪N‬‬
‫‪M‬‬ ‫‪P‬‬
‫‪PN‬‬
‫‪P,N‬‬ ‫‪Q‬‬
‫آﻧﮕﺎه ﺷﺒﻜﻪ ‪ AON‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﻜﻞ اﺳﻼﻳﺪ ﺑﻌﺪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪104‬‬
 ‫ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ﮔﺮه اي‪ -‬اداﻣﻪ‬
‫ﻳﻜﻲ از ﻣﺰاﻳﺎي ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ در ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ‪ ،AON‬اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ در آﻧﻬﺎ ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ ﺗﺮﺳﻴﻢ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﻣﺠﺎزي ﻛﻪ در ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ﺑﺮداري )‪ (AOA‬ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪،‬‬
‫ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫ﻋﻴﺐ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ﮔﺮه اي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺮداري اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻌﺪاد ﮔﺮه ﻫﺎ در آن ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻴﺸﺘﺮ‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬
‫واﻗﻊ ﻧﻧﻤﻲ ﺷ د‬
‫اﺳﺘﻔﺎده اﻗ‬
‫ﻣﻮرد ا ﺘﻔﺎد‬
‫ﭼﻨﺪان د‬
‫ﻞ ﻨﺪا‬
‫دﻟﻴﻞ‬
‫ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﻪ‬
‫ﺑﺮداري ا ﺖ‬
‫ﻜﻪ دا‬
‫ﺷﺒﻜﻪ‬‫از ﺷ‬

‫‪K‬‬ ‫‪L‬‬

‫‪M‬‬ ‫‪N‬‬ ‫‪Q‬‬

‫‪P‬‬
‫‪105‬‬
 ‫ﻋﻼﺋﻢ ﻗﺎﺑﻞ ﻛﺎرﺑﺮد ﺑﺮ روي ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ‬
‫درﺻﻮرﺗﻴﻜﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت زﻣﺎﻧﻬﺎ‪ ،‬ﺑﺮ روي ﺷﺒﻜﻪ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﻧﺒﺎﺷﺪ ﻣﻲ ﺗﻮان‬ ‫‪z‬‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ را ﺑﻪ ﺻﻮرت داﻳﺮه ﻳﺎ ﺑﻴﻀﻲ ﻧﺸﺎن داد‪ .‬ﺷﺮح ﻣﺨﺘﺼﺮ ﻫﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻧﻴﺰ در داﺧﻞ‬
‫ﻧﺸﺎن‬
‫ﻋﻼﺋﻢ ارا ﺎ‬
‫ﺷﺒﻜﻪ ﺎﺑﺎ ااﻳﻦ ﻧﻮع ﻼ‬
‫ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻜ‬
‫ﻜﻞ زﻳﺮ ﻚ‬ ‫ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺷﻜﻞ‬
‫ﻋﻼﻣﺖ ﻃ‬ ‫ﻼ‬
‫‪10‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪40‬‬ ‫ﻣﻲ دﻫﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮ ‪A‬‬ ‫ﻧﺼﺐ ‪A‬‬ ‫ﻧﺼﺐ ‪B‬‬
‫‪10‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪25‬‬
‫‪45‬‬
‫ﻧﺼﺐ ‪C‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪23‬‬
‫ﺑﺎزﻛﺮدن ‪A‬‬ ‫ﺗﻐﻴﻴﺮ ‪B‬‬
‫‪14‬‬ ‫‪11‬‬
‫‪35‬‬
‫‪15‬‬ ‫‪25‬‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮ ‪C‬‬
‫ﺑﺎزﻛﺮدن ‪B‬‬ ‫ﺑﺎزﻛﺮدن ‪C‬‬ ‫‪24‬‬
‫‪12‬‬ ‫‪14‬‬

‫‪106‬‬
 ‫ﻋﻼﺋﻢ ﻗﺎﺑﻞ ﻛﺎرﺑﺮد ﺑﺮ روي ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ‪ -‬اداﻣﻪ‬
‫در ﻗﺴﻤﺖ ﺑﺎﻻي ﻫﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‪ ،‬ﺷﻤﺎره ﻫﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ و در ﻗﺴﻤﺖ ﭘﺎﺋﻴﻨﻲ آن‪ ،‬زﻣﺎن‬ ‫‪z‬‬
‫ﺗﺨﻤﻴﻦ زده ﺷﺪه ﺑﺮاي اﺟﺮا ﻳﺎدداﺷﺖ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬در ﺷﻤﺎره ﮔﺬاري ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ از ﺷﻤﺎره ﻫﺎﺋﻲ ﺑﺎ ﻓﻮاﺻﻞ ‪ 5‬ﺗﺎﺋﻲ ﻳﺎ ‪ 10‬ﺗﺎﺋﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد ﺗﺎ اﻣﻜﺎن‬
‫اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﻮدن ﻳﻚ ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺑﻪ ﺷﺒﻜﻪ در ﺻﻮرت ﻟﺰوم وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و‬
‫اﻓﺰاﻳﺶ ﺎﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻛﻤﺎﻧﻬﺎﺎ رو ﺑﻪ اﻓ ا‬
‫ﺣﺮﻛﺖ ﻛ ﺎ‬
‫ﮔﺬاري ااز ﺳﻤﺖ ﻛ‬
‫ﺷﻤﺎره ﮔﺬا‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻬﺘﺮ ااﺳﺖ ﺎ‬
‫در ﺻﻮرﺗﻴﻜﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت زﻣﺎﻧﻬﺎي ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﺑﺮ روي ﺷﺒﻜﻪ ﻻزم‬ ‫‪z‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻋﻼﻣﺘﻬﺎي ﻣﺮﺑﻌﻲ ﺎﻳﺎ ﻣﺴﺘﻄﻴﻠﻲ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ زﻳﺮ ا ﺎ‬
‫ﺎ‬ ‫ﻣﻨﺎﺳﺐ ااﺳﺖ ااز‬
‫ﺎﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺎ‬
‫ﺷﻤﺎره‬
‫‪ES‬‬ ‫ﺷﺮح‬ ‫‪EF‬‬
‫‪LS‬‬ ‫ﻣﺨﺘﺼﺮﺮ‬ ‫‪LF‬‬
‫‪D TF‬‬ ‫‪107‬‬
 ‫ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت زﻣﺎن در ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ﮔﺮه اي‬
‫اﺻﻮل ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت زﻣﺎﻧﻬﺎ در ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ﮔﺮه اي‪ ،‬دﻗﻴﻘﺎً ﻣﻄﺎﺑﻖ اﺻﻮﻟﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي‬ ‫‪z‬‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت زﻣﺎﻧﻬﺎ در ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ﺑﺮداري ﺑﻜﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻴﺸﺪ‪ .‬در ﺷﻜﻞ ﺑﻌﺪ ﻳﻚ ﺷﺒﻜﺔ‬
‫ﮔﮔﺮه ااي ارا ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت زﻣﺎن ﺑﺮ روي آآن ااﻧﺠﺎم ﮔﮔﺮﻓﺘﻪ ااﺳﺖ‪.‬‬
‫‪10‬‬ ‫‪35‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪12‬‬ ‫*‪G‬‬
‫‪G‬‬ ‫‪23‬‬
‫‪25‬‬
‫‪8‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪11 0‬‬ ‫‪23‬‬
‫‪5‬‬ ‫*‪D‬‬ ‫‪12‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪12‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪40‬‬ ‫‪50‬‬

‫* آﻏﺎز‬ ‫‪5‬‬ ‫‪F‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪23‬‬ ‫* ﭘﺎﻳﺎن‬ ‫‪23‬‬

‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫*‪A‬‬ ‫‪5‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪23‬‬ ‫‪23‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪23‬‬

‫‪5‬‬ ‫*‪E‬‬ ‫‪13‬‬

‫‪20‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪45‬‬

‫‪0‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪13‬‬ ‫*‪H‬‬ ‫‪23‬‬

‫‪7‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪10 0‬‬ ‫‪23‬‬

‫‪108‬‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت زﻣﺎن در ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ﮔﺮه اي‪ -‬اداﻣﻪ‬
‫در ﺣﺮﻛﺖ ﭘﻴﺸﺮوي ﺑﺮاي ﻳﺎﻓﺘﻦ زودﺗﺮﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﺎﻳﺎن )‪،(EF‬‬ ‫‪z‬‬
‫ﻣﻴﺸﻮد‪.‬‬
‫اﻓﺰوده ﻴ ﻮ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺰو‬
‫ن ﻴ‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ))‪ ((ES‬ﺑﺑﻪ ززﻣﺎن‬
‫ﺮوع ﻴ‬‫رﻳﺦ ﺷﺮوع‬
‫ﺮﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ‬
‫زودﺗﺮﻳﻦ‬
‫زو‬
‫ﻣﺜﻼً ﺑﺮاي ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺷﻤﺎره ‪ 25‬دارﻳﻢ ‪:‬‬
‫‪EF25 = ES25 + D25= 5+7= 12‬‬
‫در ﺻﻮرﺗﻴﻜﻪ ﺑﻴﺶ از ﻳﻚ ﻛﻤﺎن ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻲ ﻣﻲ رﺳﺪ‪ ،‬زودﺗﺮﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ‬
‫آﻏﺎز آن ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﻋﺪد ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ‪ EF‬ﻫﺎي ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي‬
‫ﭘﻴﺶ ﻧﻴﺎز آن ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼً ﺑﺮاي ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ‪ 35‬دارﻳﻢ‪:‬‬
‫‪ES35 = Max (EF10, EF25) = Max (4 , 12)= 12‬‬

‫‪109‬‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت زﻣﺎن در ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ﮔﺮه اي‪ -‬اداﻣﻪ‬
‫ﺣﺮﻛﺖ ﺑﺎزﮔﺸﺘﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻃﺮﻳﻖ ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﮔﻴﺮد و در ﺻﻮرﺗﻴﻜﻪ‬
‫ﺑﻴﺶ از ﻳﻚ ﻛﻤﺎن از ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻲ ﺧﺎرج ﺷﻮد‪ ،‬ﻋﺪد ‪ LF‬ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آن‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﻛﻮﭼﻜﺘﺮﻳﻦ ﻋﺪد ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ‪ LS‬ﻫﺎي ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﭘﻴﺎﻣﺪ آن‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺜﻼً ﺑﺮاي ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ‪ 15‬دارﻳﻢ‪:‬‬
‫‪LF15 = Min(LS25, LS30, LS40)= Min(5,5,13)=5‬‬
‫ﻣﻘﺪار ﺷﻨﺎوري ﺟﻤﻌﻲ ﻫﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻧﻴﺰ‪ ،‬از ﺗﻔﺮﻳﻖ اﻋﺪاد ‪ LS‬و ‪ES‬‬
‫ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻫﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺜﻼً ﺑﺮاي ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ‪40‬‬
‫رﻳﻢ‪:‬‬
‫دارﻳﻢ‬
‫‪TF40= LS40 – ES40= 13 – 5‬‬

‫‪110‬‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت زﻣﺎن در ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ﮔﺮه اي‪ -‬اداﻣﻪ‬
‫ﺧﻄﻮط ﺑﺤﺮاﻧﻲ در اﻳﻦ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎ ﺑﻪ راﺣﺘﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬در‬
‫ﺟﻤﻌﻲ ﺻﻔﺮﺮ )‪ (0‬ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﺑﺎ‬
‫ﺷﻨﺎوري ﺟ ﻲ‬
‫ي وري‬ ‫داراي‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﺋﻲ ﻛﻪ ر‬
‫ﻗﺒﻞ ﻴ ﻬ ﻲ‬ ‫ﻞ ﺒﻞ‬ ‫ﺷﻜﻞ‬
‫ﻋﻼﻣﺖ ﺳﺘﺎره )*( ﻣﺸﺨﺺ ﮔﺮدﻳﺪه اﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺧﻄ ط‬
‫ﺧﻄﻮط‬ ‫ﺘﻨﺪ ﻨﺎ ا ﻦ‬
‫ﺑﺤﺮاﻧﻲ ﻫﻫﺴﺘﻨﺪ‬
‫ﺷﺪ‪ ،‬ﺤ اﻧ‬‫ﻗﺒﻼ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ‬
‫ﻃﺒﻖ آﻧﭽﻪ ﻗ ﻼً‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﻃ ﻖ‬
‫اﻳﻦ ﻓ ﺎﻟ ﺘﻬﺎ‬
‫اﻦ‬
‫ﺑﺤﺮاﻧﻲ ﺷﺒﻜﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫ﺷﺮوع(‬ ‫‪15‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪35‬‬ ‫‪ -1‬ﻣﺴﻴﺮ )ﭘﺎﻳﺎن ‪50‬‬
‫ﺮوع(‬
‫ﺷﺮوع‬ ‫‪15‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪45‬‬ ‫ن ‪50‬‬ ‫ﭘﺎﻳﺎن‬ ‫‪ -2‬ﻣﺴﻴﺮ‬
‫ﻴﺮ )ﭘ ﻳ‬

‫‪111‬‬
 ‫ﻣﺴﺘﻄﻴﻠﻲ‬
‫ﻲ‬ ‫ﻴ‬ ‫ﺗﻘﺪﻣﻲ ﻳﻳﺎ‬
‫ﻲ‬ ‫ﺷﺒﻜﻪ‬
‫ﺒ‬
‫)‪(Precedence Network‬‬

‫‪ z‬ﺷﺒﻜﻪ ﺗﻘﺪﻣﻲ‪ ،‬ﻧﻮﻋﻲ ﺷﺒﻜﻪ ﮔﺮﻫﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در آن ﮔﺮوﻫﻲ از رواﺑﻂ‬

‫ﺑﻴﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﻛﻪ از ﻧﻮع واﺑﺴﺘﮕﻲ رﺑﻄﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻤﺎﻳﺶ ﭘﺬﻳﺮ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺑﺮﺧﻲ از واﺑﺴﺘﮕﻲ ﻫﺎ ﺑﻴﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﻳﻚ‬
‫ﭘﺮوژه از ﻧﻮع رﺑﻄﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻟﺰاﻣﺎً ﺑﺎﻳﺪ از ﺷﺒﻜﻪ ﺗﻘﺪﻣﻲ ﺑﺮاي ﻣﺪل ﺳﺎزي‬
‫آآن ﭘﺮوژه اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‪.‬ﺷﺒﻜﻪ ﺗﻘﺪﻣﻲ ﺧﻮد ﺑﻪ دو ﻧﻮع ﻳﻜﻢ و دوم‬
‫ﺗﻔﻜﻴﻚ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬
‫‪ z‬ﺷﺒﻜﻪ ﺗﻘﺪﻣﻲ ﻧﻮع ﻳﻜﻢ‬
‫ﻲ رﺑرﺑﻄﻲ‬
‫ﻲ‬ ‫واﺑﺴﺘﮕﻲ‬
‫ﻮع و ﺑ‬
‫ﭙﺲ ﻧﻮع‬
‫ﻣﻴﮕﺮدد و ﺳﭙﺲ‬
‫ﻢ ﻴ ﺮ‬ ‫ﻲ ررﺳﻢ‬‫ﻲ اﺳﺎﺳﻲ‬ ‫ﮔﺮﻫﻲ‬
‫ﺷﺒﻜﻪ ﺮ‬‫ﺑاﺑﺘﺪا ﺒ‬
‫ﺑﻴﻦ ﻫﺮ دو ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ و ﻣﻴﺰان ﺗﺎﺧﻴﺮ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﺮ روي ﺑﺮداري ﻛﻪ راﺑﻄﻪ‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻲ ﻮ‬‫ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻣﻲ‬
‫ﻲ دﻫﺪ‪ ،‬ﻮ‬ ‫ن ﻣﻲ‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ررا ﻧﺸﺎن‬
‫ن دوو ﻴ‬ ‫آن‬
‫‪112‬‬
 ‫ﻣﺜﺎل ﺷﺒﻜﻪ ﺗﻘﺪﻣﻲ ﻧﻮع ﻳﻜﻢ‬
‫ﻧﻴﺎز ﺎ‬
‫ﻫﺎ‬ ‫ﭘﻴﺶ ﻧ ﺎ‬
‫ﺶ‬ ‫ﻫﻔﺘﻪ(‬
‫اﺟﺮا ) ﻔ‬
‫ﻣﺪت ا ا‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‬
‫ﺷﺮح ﻓ ﺎﻟ‬
‫ﺷ‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‬
‫ﻛﻛﺪ ﻓ ﺎﻟ‬
‫‪-‬‬ ‫‪2‬‬ ‫اﻣﻜﺎن ﺳﻨﺠﻲ‬ ‫‪A‬‬
‫‪A‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز‬
‫ﺑﺮرﺳ‬ ‫‪B‬‬
‫‪ASS+1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺎﻟﻲ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز‬ ‫‪C‬‬
‫‪BFS+0.5,CSS+2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫ﺳﻔﺎرش ﺳﺎﺧﺖ‬ ‫‪D‬‬
‫‪DFS+1‬‬ ‫‪8‬‬ ‫ﺳﺎﺧﺖ ﺗﺠﻬﻴﺰات‬ ‫‪E‬‬
‫‪B,CFS-0.5‬‬ ‫‪7‬‬ ‫ﺳﺎﺧﺖ اﺗﺎق اداري‬ ‫‪F‬‬
‫‪EFF 1 FFF 1‬‬
‫‪EFF+1,FFF+1‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ﺗﺠﻬﻴﺰات‬
‫ا‬ ‫ﻞ و ﻧﺼﺐ‬
‫ﺗﺤﻮﻳﻞ‬ ‫‪G‬‬
‫‪G‬‬ ‫‪1‬‬ ‫راه اﻧﺪازي آزﻣﺎﻳﺸﻲ‬ ‫‪H‬‬
‫‪FS+0 5‬‬
‫‪FS+0.5‬‬ ‫‪FS+1‬‬
‫‪B‬‬ ‫‪D‬‬ ‫‪E‬‬
‫‪A‬‬ ‫‪SS+2‬‬ ‫‪FF+1‬‬
‫‪SS+1‬‬ ‫‪FS-0.5‬‬ ‫‪FF+1‬‬
‫‪C‬‬ ‫‪F‬‬ ‫‪G‬‬ ‫‪H‬‬ ‫‪113‬‬
 ‫ﺷﺒﻜﻪ ﺗﻘﺪﻣﻲ ﻧﻮع دوم‬
‫داراي‬
‫ﻧﺪ و دا ا‬
‫ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‬
‫ﻞ رﺳﻢ ﺸ‬ ‫ﻣﺴﺘﻄﻴﻞ‬
‫ت ﻣﺮﺑﻊ ﺎﻳﺎ ﺘﻄ‬‫ﻧﻮع ددوم‪،‬ﮔﮔﺮه ﻫﺎ ﺑﻪﻪ ﺻﻮرت‬
‫ﺗﻘﺪﻣﻲ ﻧ ع‬
‫ﻜﻪ ﺗﻘﺪ‬‫ﺷﺒﻜﻪ‬‫ددر ﺷ‬
‫دو ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺷﺮوع و ﭘﺎﻳﺎن ﺑﻪ ﺷﻜﻞ زﻳﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺷﺮوع ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻲ ﺑﺎ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‬
‫ﺧﺮوﺟﻲ از ﮔﺮه ﻣﺘﻨﺎﻇﺮ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‪ ،‬از‬
‫زﻣﺎﻧﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺮدار ﺧﺮوﺟ‬‫ﺑﻌﺪي ارﺗﺒﺎط زﻣﺎﻧ‬
‫ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺷﺮوع ﺧﺎرج ﻣﻴﮕﺮدد و اﮔﺮ ﭘﺎﻳﺎن ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺑﺎ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺑﻌﺪي ارﺗﺒﺎط زﻣﺎﻧﻲ‬
‫ﻣﻴﺸﻮد‪.‬‬
‫رج ﻴ ﻮ‬
‫ﭘﺎﻳﺎن ﺧﺎرج‬
‫ﻧﺎﺣﻴﻪ ﭘ ﻳ ن‬
‫ﺰﺑﻮر زاز ﻴ‬
‫ﺑﺮدار ﻣﺰﺑﻮر‬
‫داﺷﺘﻪ ﺑﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺮ ر‬
‫ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺮدار ورودي ﺑﻪ ﮔﺮه ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ دوم )ﺑﻌﺪي( از ﻃﺮﻳﻖ ﻧﺎﺣﻴﻪ‬
‫ﺖ رخ‬‫ﻦ ااﺳﺖ‬
‫ﻣﻤﻜﻦ‬
‫ﺖ ﻣﻤ‬‫ﺖ ‪ 4‬ﺣﺎﻟﺖ‬ ‫ﻣﻴﺸﻮد ‪ .‬ر‬
‫در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ‬ ‫وارد ﻣﻴ ﻮ‬
‫ﮔﺮه وار‬
‫ﭘﺎﻳﺎن ﺑﺑﻪ آن ﺮه‬
‫ﺷﺮوع ﻳﻳﺎ ﭘ ﻳ ن‬
‫ﺮوع‬
‫دﻫﺪ ﻛﻪ در اداﻣﻪ ﺑﻴﺎن ﻣﻴﺸﻮد‪.‬‬
‫ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺷﺮوع ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‪i‬‬ ‫ﻧﺎﺣﻴﻪ ﭘﺎﻳﺎن ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ‪i‬‬
‫‪i‬‬

‫‪114‬‬
 ‫ﺷﺒﻜﻪ ﺗﻘﺪﻣﻲ ﻧﻮع دوم‪-‬اداﻣﻪ‬
‫اﻟﻒ‪ -‬ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺷﺮوع‪ :‬در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺷﺮوع ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻳﻜﻢ )‪ (i‬ﺑﺎ ﺷﺮوع‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ دوم)‪ (j‬راﺑﻄﻪ زﻣﺎﻧﻲ دارد )راﺑﻄﻪ ‪ .(ss‬ﻃﺮﻳﻘﻪ رﺳﻢ ﺑﺮدار ارﺗﺒﺎﻃﻲ‬
‫ﺑﺮدار‬
‫اراﺋﻪ ﺷﺪه ااﺳﺖ‪ .‬در ااﻳﻦ ﺷﻜﻞ‪ ،‬ا‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‪ ،‬در ﺷﻜﻞ زﻳﺮ ا ا‬
‫ﺑﻴﻦ ااﻳﻦ دو ﺎ‬
‫ﻣﺰﺑﻮر از ﻳﻚ ﻧﻘﻄﻪ واﻗﻊ ﺑﺮ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺷﺮوع ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ )ﮔﺮه( ‪ i‬ﺧﺎرج و ﺑﻪ ﻳﻚ‬
‫ﺗﺎﺧﻴﺮ‬
‫ﻣﻴﺰان ﺗﺎﺧ‬
‫ﻣﻴﺸﻮد‪ .‬ا‬‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ )ﮔﮔﺮه( ‪ j‬اوارد ﺸ‬
‫ﺷﺮوع ﻓ ﺎﻟ ﺖ‬
‫واﻗﻊ ﺑﺮ ﻧﺎﻧﺎﺣﻴﻪ ﺷ‬
‫ﻧﻘﻄﻪ اﻗ‬
‫ﻧﻘﻄ‬
‫ﻣﺮﺑﻮط ﻧﻴﺰ ﺑﺮ روي ﺑﺮدار ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪i‬‬
‫‪+3‬‬
‫‪j‬‬

‫‪115‬‬
 ‫ﺷﺒﻜﻪ ﺗﻘﺪﻣﻲ ﻧﻮع دوم‪-‬اداﻣﻪ‬
‫ب ( راﺑﻄﻪ ﺷﺮوع ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن‪ :‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺷﺮوع ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻳﻜﻢ)‪ (i‬ﺑﺎ ﭘﺎﻳﺎن ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ دوم‬
‫)‪ (j‬ارﺗﺒﺎط زﻣﺎﻧﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ )‪ ،(SF‬ﺑﻴﻦ آﻧﻬﺎ را ﺑﺼﻮرت ﺷﻜﻞ زﻳﺮ ﻣﻴﺘﻮان‬
‫رﺳﻢ ﻛﺮد‬

‫‪i‬‬ ‫‪j‬‬
‫‪+5‬‬

‫ج( ﭘﺎﻳﺎن ﺑﻪ ﺷﺮوع ‪ :‬ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ از راﺑﻄﻪ زﻣﺎﻧﻲ ﭘﺎﻳﺎن ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ‪ i‬ﺑﺎ ﺷﺮوع ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ‪ j‬ﺑﺎ‬
‫ﺗﺎﺧﻴﺮ ﻣﻨﻔﻲ در ﺷﻜﻞ زﻳﺮ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬دراﻳﻦ ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ‪ j‬دو روز ﭘﻴﺶ از‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﻧﺪ آﻏﺎز ﺷ د‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ‪ i‬ﺘ‬
‫ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ‬ ‫اﺗﻤﺎم ﻓ ﺎﻟ ﺖ‬
‫اﺗ ﺎ‬
‫‪-2‬‬
‫‪i‬‬ ‫‪j‬‬
‫‪116‬‬
 ‫ﺷﺒﻜﻪ ﺗﻘﺪﻣﻲ ﻧﻮع دوم‪-‬اداﻣﻪ‬
‫د( ﭘﺎﻳﺎن ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن ‪ :‬آﺧﺮﻳﻦ ﺣﺎﻟﺘﻲ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬
‫ﻞ زﻳﺮ‬
‫وم اﺳﺖ‪ .‬ﺷﻜﻞ‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ دوم‬
‫ﭘﺎﻳﺎن ﻴ‬‫ﻳﻜﻢ ﺑﺑﺎ ﭘ ﻳ ن‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻳ ﻢ‬
‫ﭘﺎﻳﺎن ﻴ‬
‫زﻣﺎﻧﻲ ﭘ ﻳ ن‬
‫راﺑﻄﻪ ز ﻲ‬
‫رﺑ‬
‫ﭼﻨﻴﻦ راﺑﻄﻪ زﻣﺎﻧﻲ را ﺑﻴﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ‪ i‬و ‪ j‬اراﺋﻪ ﻣﻴﻜﻨﺪ‪.‬‬
‫‪i‬‬ ‫‪+4‬‬

‫‪j‬‬

‫‪117‬‬
 ‫ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ﺗﻘﺪﻣﻲ‬
‫ﻣﺰاﻳﺎ و ﻣﻌﺎﻳﺐ ﺷﺒﻜﻪ ﺗﻘﺪﻣﻲ ﻧﻮع دوم ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﻮع ﻳﻜﻢ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫وي اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻴﺑﻴﺸﺘﺮي‬
‫ﺮي‬ ‫دوم‪ ،‬ﺣﺎوي‬‫ﻮع وم‬
‫ﺗﻘﺪﻣﻲ ﻧﻮع‬
‫ﻲ‬ ‫ﻇﺎﻫﺮي‬
‫ﻞ ﺮي‬ ‫ﻣﺰﻳﺖ ‪ :‬ﺷﻜﻞ‬ ‫‪ z‬ﺰﻳ‬
‫اﺳﺖ زﻳﺮا ﻧﻘﺎط ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻳﻚ ﮔﺮه‪،‬ﻣﻌﻨﻲ ﻳﻜﺴﺎﻧﻲ ﻧﺪارد و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪ‬
‫دارد‪.‬‬
‫ﺧﻮد ررا ر‬
‫ص ﻮ‬ ‫ﻬﻮم ﺧﺎص‬
‫ﮔﺮه ﻣﻔﻬﻮم‬‫آن ﺑﻪ ﺮ‬
‫ورود ن‬
‫ﮔﺮه ﻳﺎ ورو‬
‫ﺑﺮدارر ازز ﺮ‬
‫ﺮوج ﺮ‬
‫ﺧﺮوج‬
‫‪ z‬ﻋﻴﺐ ﻳﻜﻢ‪ :‬رﺳﻢ ﺷﺒﻜﻪ ﺗﻘﺪﻣﻲ ﻧﻮع دوم از رﺳﻢ ﺷﺒﻜﻪ ﺗﻘﺪﻣﻲ ﻧﻮع‬
‫ﻣﻴﻜﻨﺪ ﻛﻪ‬‫ﺟﻠﻮه ﻴ‬
‫ﻲ ﺑﻴﺑﻴﺸﺘﺮﺮ ﺟ ﻮ‬
‫ري ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ‬
‫دﺷﻮاري‬
‫ﻳﻦ ﻮ‬‫دﺷﻮارﺗﺮﺮ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ‬
‫ﻢ ﻮر‬ ‫ﻳﻳﻜﻢ‬
‫ﺗﻌﺪاد ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ از ﺑﺮدارﻫﺎ ﺑﻪ ﻳﻚ ﮔﺮه وارد و ﺗﻌﺪاد ﻣﺘﻨﺎﺑﻬﻲ ار آن‬
‫ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫رج ﻮ‬‫ﺧﺎرج‬
‫‪ z‬ﻋﻴﺐ دوم‪ :‬ﺷﻜﻞ ﻇﺎﻫﺮي ﺷﺒﻜﻪ ﺗﻘﺪﻣﻲ ﻧﻮع دوم زﻳﺒﺎ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬

‫‪118‬‬
119
 ‫ﻣﻌﺮﻓﻲ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي‪PM‬‬
‫وآﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ‪PMBOK‬‬ ‫آ‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻫﻤﻴﺖ داﻧﺶ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮوژه در ﺳﺎﻟﻬﺎي اﺧﻴﺮ‪ ،‬اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي‬ ‫‪z‬‬
‫ﻣﺘﻨﻮﻋﻲ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﭘﺪﻳﺪ آﻣﺪه اﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻫﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﺠﺮﺑﻪ‬
‫اﻓﺮاد ﺧﺒﺮه و ﻣﺘﺨﺼﺺ در اﻣﺮ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮوژه ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ و ﺑﻪ‬
‫ﻋﺒﺎرﺗﻲ از دل ﭘﺮوژه ﻫﺎ ﭘﺪﻳﺪ آﻣﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺗﻤﺮﻛﺰ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻً روي اﺻﻮل ﻛﻠﻲ اﺳﺖ و از ﺑﻴﺎن ﺟﺰﺋﻴﺎت و‬ ‫‪z‬‬
‫ﻣﺘﺪوﻟﻮژﻳﻬﺎ ﭘﺮﻫﻴﺰ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ‪ .‬زﻳﺮا اﻳﻦ ﺟﺰﺋﻴﺎت ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در ﻫﺮ ﭘﺮوژه‬
‫ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ داﻧﺴﺘﻦ ﻳﻚ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﻲ ﻳﻚ‬
‫ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺟﺎﻣﻊ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮوژه ﻧﻤﻴﺸﻮد وﻟﻲ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ‬
‫ﺣﺎﺻﻞ ﺗﻼش و ﺗﺠﺮﺑﻴﺎت ﺧﺒﺮﮔﺎن ﺑﻮده و از دل ﭘﺮوژه ﻫﺎ ﺑﻴﺮون آﻣﺪه اﻧﺪ‬
‫آﮔﺎﻫﻲ از آﻧﻬﺎ ﺑﺴﻴﺎر ﺳﻮدﻣﻨﺪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪120‬‬
 ‫ﺑﺮﺧﻲ از اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻌﺮوف ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮوژه‬
‫ردﻳﻒ‬ ‫ﻧﺎم اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬ ‫داﻣﻨﻪ ﻛﺎرﺑﺮد‬
‫‪1‬‬ ‫‪PMBOK‬‬ ‫ﺟﻬﺎﻧﻲ‬
‫‪2‬‬ ‫‪ISO 10006‬‬ ‫ﺟﻬﺎﻧﻲ‬
‫‪3‬‬ ‫‪Professional Methodologies‬‬ ‫ﺟﻬﺎﻧﻲ‬
‫‪4‬‬ ‫‪PRINCE 2‬‬ ‫ﺟﻬﺎﻧﻲ‬
‫ﻧﻴﻤﻪ ﺟﻬﺎﻧ‬
‫ﻧ ﻪ‬
‫‪5‬‬ ‫‪BS 6079‬‬ ‫ﻣﻠﻲ‬
‫‪6‬‬ ‫‪DIN 69 900‬‬ ‫ﻣﻠﻲ‬
‫‪7‬‬ ‫‪AIPM‬‬ ‫ﻣﻠﻲ‬
‫‪8‬‬ ‫‪APMBOK‬‬ ‫ﻧﺎﺣﻴﻪ اي‬
‫‪9‬‬ ‫‪IPMA Competence Base Line‬‬ ‫ﻧﺎﺣﻴﻪ اي‬

‫ﻮق ‪PMBOK‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻓﻮق‬

‫ر‬ ‫ﺑﻴﻦ‬
‫در ﻦ‬‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ر‬
‫ر‬ ‫ﺗﺮﻳﻦ‬
‫ﮔﺴﺘﺮده ﺮ ﻦ‬
‫ﺮ‬ ‫ﻦو‬
‫ﻣﻌﺮوﻓﺘﺮﻳﻦ‬
‫‪ z‬ﺮو ﺮ‬
‫)‪ (Project Management Body Of Knowledge‬ﻳﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬
‫داﻧﺶ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮوژه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ‪(Project Management PMI‬‬
‫)‪ Institute‬ﺗﻮﺳﻌﻪ داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫) ‪I tit t‬‬
‫‪121‬‬
 ‫اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻌﺮوف ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮوژه‬
‫‪ z‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ ISO 10006‬ﺣﻜﻢ راﻫﻨﻤﺎ را دارد ﻟﺬا ﺑﺮاي ﺷﺮﻛﺘﻬﺎي ﭘﺮوژه‬
‫ق‬ ‫ن ‪ ISO 9001‬ﺒ‬
‫اﻧﻄﺒﺎق‬ ‫ﮔﻮاﻫﻴﻨﺎﻣﻪ ‪ ISO‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻤﺎن‬
‫ﺑﺪﻧﺒﺎل ﻮ ﻴ‬
‫ﻮر ﻛﻪ ﺑ ﺒ ل‬‫ﻣﺤﻮر‬
‫داده ﻣﻴﺸﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ‬
‫ﺣﺪودي ﺘﻨ‬‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺎ ﺪ د‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ Prince 2‬ا ﺘﺎﻧﺪا د‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪاردي ا ﺖ‬ ‫‪ z‬ا ﺘﺎﻧﺪا د‬
‫ﻣﺘﺪوﻟﻮژي ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ PMBOK z‬ﻳﻚ ﻛﺘﺎب راﻫﻨﻤﺎ ﻳﺎ ﻣﺮﺟﻊ اﺻﻠﻲ دارد ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان‬
‫وﻳﺮاﻳﺶ‬
‫ﻳﺶ‬ ‫ﻳﻜﺒﺎر وﻳﺮ‬
‫لﻳ ﺒر‬ ‫”‪ “PMBOK Guide-2004 Edition‬ﻛﻪ ﻫﺮﺮ ﭼﻬ‬
‫ﭼﻬﺎرر ﺳﺎل‬
‫ﻣﻴﺸﻮد‪.‬‬

‫‪122‬‬
123
 ‫آآﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﺮﺟﻊ ‪PMBOK‬‬
‫‪ z‬ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ‪:‬‬
‫آﻣﺮﻳﻜﺎ ‪ PMI‬درر ﺳﺎل‬
‫ل ‪1969‬‬ ‫ﭘﺮوژه ﻳاﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﺮﻳ‬
‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮوژ‬
‫ﻦ ﻳﺮﻳ‬ ‫اﻧﺠﻤﻦ‬
‫ﺠ‬
‫ﺗﺎﺳﻴﺲ ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ اﻧﺠﻤﻦ در ﺳﺎل ‪ 1976‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﻧﻈﺮات ﻣﺪﻳﺮان‬
‫ﻋﻨﻮان‬
‫ن‬ ‫ل ‪1987‬ﺗﺤﺖ ﻮ‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ درر ﺳﺎل‬
‫ﻳﻦ ﻴ‬ ‫ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻳﻦ‬
‫ﭘﺮوژه ررا ﻣﺴﺘﻨﺪ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻴﺠ‬
‫ﭘﺮوژ‬
‫‪ Project Management Body Of Knowledge‬ﺑﻪ ﭼﺎپ رﺳﻴﺪ‪.‬‬
‫و‬ ‫پ رﺳﻴﺪ‬
‫ﭼﺎپ‬‫ﻲ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ PMBOK‬ﺑﻪ ﭼ‬ ‫در ﺳﺎل ‪ 1996‬اوﻟﻴﻦ ﻧﺴﺨﻪ رﺳﻤﻲ‬
‫در ﺳﺎل ‪ 1999‬ﺑﻪ ﺗﺎﻳﻴﺪ ‪ ANSI‬رﺳﻴﺪ‪.‬‬
‫ب رراﻫﻨﻤﺎي‬
‫ي‬ ‫ﻴﻮن ﻧﺴﺨﻪ ازز ﻛﺘﺎب‬
‫ﻣﻴﻠﻴﻮن‬
‫ل ‪ 2004‬ﺑﻴﺶ ازز ﻳﻳﻚ ﻴ‬ ‫ن ﺳﺎل‬
‫ﭘﺎﻳﺎن‬
‫درر ﭘ ﻳ‬
‫‪ PMBOK‬ﻓﺮوﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد و ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ‪ 75000‬ﻧﻔﺮ ﻣﺪرك ‪PMP‬‬
‫ﻛﺮده اﻧﺪ‪.‬‬
‫درﻳﺎﻓﺖ ﺮ‬
‫رﻳ‬
‫‪124‬‬
 ‫ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎي ‪PMBOK‬‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ PMBOK‬ﻣﺮاﺣﻞ اﻧﺠﺎم ﭘﺮوژه را ﺑﻪ ‪ 5‬ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺑﻪ ﺷﺮح‬ ‫‪z‬‬
‫ﻣﻴﻜﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻴ‬
‫ﻧﻤﻮدارر زﻳﺮ ﻴﻢ‬
‫ﻮ‬
‫ﺷﺮوع‬ ‫ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﻣﻨﺸﻮر ﭘﺮوژه ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي‬
‫آﻏﺎزﻳﻦ‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي و ﻣﺠﻮزﻫﺎ‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮات‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ‬
‫ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي‬
‫ﺮ‬ ‫وﺿﻌﻴﺖ‬ ‫ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي‬
‫ﺮ‬
‫ﻛﻨﺘﺮﻟﻲ‬ ‫راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ‬ ‫اﺟﺮاﻳﻲ‬
‫ﻫﺪاﻳﺖ‬
‫ﺗﺤﻮﻳﻞ ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي‬
‫ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﻓﻮق ﺑﺮ اﺳﺎس ‪PDCA‬‬ ‫ﺷﺪﻧﻲ اﺧﺘﺘﺎﻣﻲ‬
‫ﻳﺰي ﺷﺪه اﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻨﮓ ﭘﺎﻳﻪ رﻳﺰي‬
‫دﻣﻴﻨﮓ‬
‫دﻣ‬
‫‪125‬‬
126
 ‫ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎي ‪PMBOK‬‬
‫‪ -1‬ﮔﺮوه ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي آﻏﺎزﻳﻦ )‪(Initiating Process Group‬‬
‫ﮔﻮﻳﻨﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺮوژه ررا ﻮ‬
‫ﺷﺮوع ﻳﻚ ﭘﺮوژ‬
‫رﺳﻤﻲ ﺮوع‬
‫اﺧﺘﻴﺎرات ر ﻲ‬
‫ر‬ ‫ﻣﺠﻮزﻫﺎ و‬
‫ﺑﺮاي اﺧﺬ ﻮز‬ ‫ﻻزم ﺮ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي زم‬
‫ﻬ‬
‫ﺧﻼﺻﻪ اﻳﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﺷﺎﻣﻞ دو ﻣﺮﺣﻠﻪ اﺻﻠﻲ زﻳﺮ اﺳﺖ‪:‬‬
‫اوﻟﻴﻪ‪ ،‬ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ‬
‫ﻳﻲ‬ ‫ﭘﺮوژه‪ ،‬اﻗﺪاﻣﺎت و ﻴ‬
‫ﻣﺠﻮزﻫﺎي ﭘﺮوژ‬
‫ﺷﺎﻣﻞ اﺧﺬ ﺠﻮز ي‬
‫ﭘﺮوژه ‪ :‬ﻞ‬‫ﭼﺎرت ﭘﺮوژ‬ ‫‪ -1-1‬ﻬﻴ‬
‫ﺗﻬﻴﻪ ﭼ ر‬
‫ﺣﺎﻣﻲ ﻣﺎﻟﻲ‪ ،‬ذﻳﻨﻔﻌﺎن و اﻓﺮاد ﻛﻠﻴﺪي‪ ،‬ﻣﺴﺘﻨﺪ ﺳﺎزي ﻧﻴﺎزﻫﺎ‪ ،‬ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺗﻴﻢ آﻏﺎزﻳﻦ‬
‫ﭘﺮوژه و ﻣﺪﻳﺮ آن‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ‪ ،‬ﺟﻠﺴﺎت ﻣﺬاﻛﺮه‪ ،‬روﻳﻪ ﻫﺎي ﻛﻨﺘﺮﻟﻲ آﻏﺎزﻳﻦ‪ ،‬ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ‬
‫ﭘﺮوژه)‪.(Statement of Work‬‬
‫‪ -2-1‬اﻳﺠﺎد ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ)اوﻟﻴﻪ( ﻣﺤﺪوده ﭘﺮوژه‪ :‬اﻳﻦ ﺳﻨﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺴﺘﻨﺪات ﻧﻴﺎزﻫﺎي‬
‫ﺗﺤﻮﻳﻞ ﺷﺪﻧﻲ ﻫﺎي اﺻﻠﻲ‪ ،‬ﻣﺤﺪوده ﻫﺎي اﺻﻠﻲ ﻳﺎ ﻣﺮزﻫﺎي ﭘﺮوژه‪ ،‬روﺷﻬﺎي ﺗﺎﻳﻴﺪ‬
‫و ﻛﻨﺘﺮل ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻي ﻣﺤﺪوده ﻣﻴﺸﻮد‪.‬‬
‫‪127‬‬
 ‫ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎي ‪PMBOK‬‬
‫‪ -2‬ﮔﺮوه ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي )‪(Planning Process Group‬‬
‫‪((Project‬‬
‫‪j‬‬ ‫ﭘﺮوژه‬
‫ي ﭘﺮوژ‬
‫زﻣﺎﻧﺒﻨﺪي‬
‫يز ﺒ‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي‬
‫ﻴﻊ ﺗﺮﺮ ازز ﻴ ﻬ‬
‫ﺑﺴﻴﺎرر ووﺳﻴﻊ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﺑ ﻴ‬
‫ﻳﻦ ﻴ ﻬ‬ ‫اﻳﻦ‬
‫)‪ Scheduling‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬در واﻗﻊ ‪ Scheduling‬زﻳﺮ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ‪Planning‬‬
‫ول ﺑﻌﺪ آﻣﺪه اﺳﺖ(‪.‬‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ درر ﺟﺪول‬
‫ﻬ‬ ‫ﻦ‬
‫ﻧﻤﻮﻧﻪ اﻳﻦ‬
‫اﺳﺖ ) ﻮ‬

‫اﺟﺮاﻳﻲ )‪(Executing Process Group‬‬ ‫ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي اﺟ اﻳ‬

‫ﮔﺮوه ﻓ آﻳﻨﺪﻫﺎي‬
‫‪ -3‬ﮔ ه‬
‫ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻤﺎم اﻗﺪاﻣﺎت و ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﻫﺎي ﻻزم ﺑﺮاي اﺟﺮاي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ و ﺗﻮﻟﻴﺪ‬
‫ﻧﻤﻮﻧﻪ ا ﻦ‬
‫اﻳﻦ‬ ‫اﺳﺖ‪) .‬ﻧ ﻧﻪ‬
‫ﺷﺪه ا ﺖ‬
‫ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺷﺪ‬
‫ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺧ ا ﺘﻪ‬
‫ﻛﻴﻔﻴﺖ و ﺸﺨ ﺎت‬
‫ﻃﺒﻖ ﻛ ﻔ ﺖ‬
‫ﺷﺪﻧﻲ ﻫﺎ ﻃ ﻖ‬
‫ﺷﺪﻧ‬
‫اﻗﺪاﻣﺎت در ﺟﺪول ﺑﻌﺪ آﻣﺪه اﺳﺖ(‪.‬‬
‫‪128‬‬
 ‫ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎي ‪PMBOK‬‬
‫‪ -4‬ﮔﺮوه ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﻛﻨﺘﺮﻟﻲ )‪(Controlling Process Group‬‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻳﻲ ﺷﺒﻴﻪ ﻛﻨﺘﺮل و اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﻋﻤﻠﻜﺮدﻫﺎ وﻧﺘﺎﻳﺞ‪ ،‬ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻳ‬
‫ﻋﻤﻠﻜﺮدﻫﺎ ﺑﺎ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻫﺎ‪ ،‬ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻋﻠﻞ اﻧﺤﺮاﻓﺎت و اﻧﺘﺨﺎب ﻳﻚ‬
‫اﺳﺖ((‪.‬‬
‫آﻣﺪه ا ﺖ‬
‫ﺟﺪول ﺑﻌﺪﺪ آ ﺪه‬
‫ﻗﺴﻤﺘﻲ از آﻧﻬﺎ ددر ﺟﺪ ل‬
‫‪)...‬ﻛﻪ ﻗ ﺘ‬‫ﻣﻨﺎﺳﺐ و )‬
‫اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻨﺎ‬
‫ا ﺘ اﺗﮋي‬
‫‪ -5‬ﮔﺮوه ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي اﺧﺘﺘﺎﻣﻲ )‪(Closing Process Group‬‬
‫ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺮاي ﺧﺎﺗﻤﻪ رﺳﻤﻲ ﭘﺮوژه اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﺷﺎﻣﻞ‬
‫ﻞ ﺷﺪه‬ ‫ﭘﺮوژه ﻣﻨﺤﻞ‬
‫دادن ﺑﺑﻪ ﻳﻳﻚ ﭘﺮوژ‬
‫ن ن‬ ‫ﭘﺎﻳﺎن‬
‫ﻮﻳﻞ و ﻳﻳﺎ ﭘ ﻳ‬
‫ﺑﻞ ﺗﺤﻮﻳﻞ‬
‫ﻮﻳﻞ اﻗﻼمم ﻗﺎﺑﻞ‬
‫ﺗﺤﻮﻳﻞ‬
‫)‪ (Cancelled Project‬اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪129‬‬
 ‫ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﭘﻨﺠﮕﺎﻧﻪ‪PMBOK‬‬
‫‪PMBOK‬‬ ‫ﻫﻤﭙﻮﺷﺎﻧﻲ آ‬
‫ﻫﻤﭙﻮﺷﺎﻧﻲ)‪ (Overlap‬ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﭘﻨﺠﮕﺎﻧﻪ در ﺷﻜﻞ زﻳﺮ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺳﻄﺢ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‬ ‫اﺟﺮاﻳﻲ ﻓ آ ﺎ‬
‫ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي‬ ‫ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ا ا‬
‫ﻓ آ ﻨﺪﻫﺎ‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي‬
‫ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي‬
‫آﻏﺎزﻳﻦ‬
‫آﺎ‬ ‫ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي‬
‫ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﻛﻨﺘﺮﻟﻲ‬
‫ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ‬

‫ﻓﺎز ﺷﺮوع‬ ‫ﻓﺎز ﭘﺎﻳﺎن‬

‫‪130‬‬
‫داﻧﺸﻬﺎي ﻧﻪ ﮔﺎﻧﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮوژه ‪PMBOK‬‬

‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪PMBOK‬‬
‫ددر اﺳﺘﺎﻧﺪا د‬
‫ﺑﺮاي ﻫﺪاﻳﺖ ﻣﻮﻓﻖ‬
‫ﭘﭘﺮوژه ﻫﺎ‪ 9‬ﺳﻄﺢ‬
‫ﺢ‬
‫داﻧﺶ ﺑﻪ ﺷﺮح ﺷﻜﻞ‬
‫روﺑﺮو ﺗﺸﺨﻴﺺ‬
‫داده ﺷﺪه ااﺳﺖ‪.‬‬‫ا‬

‫‪131‬‬
 ‫داﻧﺸﻬﺎي ﻧﻪ ﮔﺎﻧﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮوژه ‪PMBOK‬‬

‫‪ 4‬ﺳﻄﺢ داﻧﺶ ﭘﺎﻳﻪ اي‪ :‬از ﻧﻪ ﺳﻄﺢ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه در ﺷﻜﻞ ﻗﺒﻞ ‪ 4‬ﻣﻮرد آن‬ ‫‪z‬‬
‫ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ .‬ز ا‬
‫زﻳﺮا‬ ‫ﭘﺎﻳﻪ ااي ﮔ ﻨﺪ‬
‫ﺳﻄﻮح داﻧﺶ ﺎ ﻪ‬‫ﻛﻴﻔﻴﺖ( ارا ﻄ‬
‫ﻫﺰﻳﻨﻪ و ﻛ ﻔ ﺖ‬
‫زﻣﺎن‪ ،‬ﺰ ﻨﻪ‬
‫ﻣﺤﺪوده‪ ،‬ز ﺎ‬
‫ﺖ ﺪد‬ ‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ‬
‫)ﺪ‬
‫ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎً ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺗﺤﻮﻳﻞ ﺷﺪﻧﻲ ﻫﺎ و ﺗﺄﻣﻴﻦ اﻫﺪاف ﭘﺮوژه ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت‪،‬‬
‫اﻧﺴﺎﻧﻲ‪ ،‬ا ﺗ ﺎﻃﺎت‬
‫ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧ ﺎﻧ‬
‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺎ‬
‫ﺖ‬ ‫داﻧﺶ‬
‫ﻛﻨﻨﺪه ‪ 4 :‬اﻧﺶ‬
‫ﻞ ﻛﻨﻨﺪ‬ ‫ﺳﻄﺢ داﻧﺶ ﺗﺗﺴﻬﻴﻞ‬ ‫‪ 4‬ﻄ‬ ‫‪z‬‬
‫رﻳﺴﻚ و ﺗﺪارﻛﺎت را ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ .‬زﻳﺮا ﺣﻜﻢ وﺳﻴﻠﻪ ﻫﺎي ﻛﻤﻚ ﻛﻨﻨﺪه ﺑﺮاي دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ‬
‫دارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺪﻧﻲ ﻫﺎ و اﻫﺪاف راا دا ﻧﺪ‬
‫ﺑﻪ ﺗﺤﻮﻳﻞ ﺷﺪﻧ‬
‫ﻳﻚ ﺳﻄﺢ داﻧﺶ ارﺗﺒﺎط دﻫﻨﺪه ‪ :‬ﺳﻄﺢ داﻧﺶ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻳﻜﭙﺎرﭼﮕﻲ ﭘﺮوژه‬ ‫‪z‬‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪاردﺳﺎزي آﻧﻬﺎ‬
‫ﻣﻮﺟﺐ ا ﺘﺎﻧﺪا د ﺎزي‬‫ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻ ارا داﺷﺘﻪ و ﺟ‬
‫ﺳﺎزي ﻫﺸﺖ ﻄﺢ‬ ‫ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺎزي‬
‫وﻇﻴﻔﻪ ﻫ ﺎﻫﻨﮓ‬
‫ﻇ ﻔﻪ‬
‫ﻣﻲ ﮔﺮدد ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺮ ﺳﺎﻳﺮ ﺳﻄﻮح داﻧﺶ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﮔﺬاﺷﺘﻪ و از آﻧﺎن ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻲ ﭘﺬﻳﺮد‪.‬‬

‫‪132‬‬
 ‫ﺟﺎﻳﮕﺎه ﻧﻪ ﺳﻄﺢ داﻧﺶ در ‪ 5‬ﮔﺮوه ﻓﺮاﻳﻨﺪي‬
‫در ﻫﺮ ﻳﻚ از ﺳﻄﻮح داﻧﺶ ﻻزم اﺳﺖ ﻛﺎرﻫﺎ و وﻇﺎﻳﻔﻲ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻓﺮاﻳﻨﺪي ﺗﻌﻴﻴﻦ‬
‫ﻴﻴﻦ‬ ‫ﮔﺮوه ﺮ ﻳ ي‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻳﻳﺎ ﺮو‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﺑﻪ ﺮ‬
‫وﻇﺎﻳﻒ ﺑﺑﺎ ﻮﺟ‬
‫اﻳﻦ و ﻳ‬
‫ﺟﺎﻳﮕﺎه ﻳﻦ‬
‫ﺟﻳ‬
‫ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺗﻌﺪاد اﻳﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﻛﻪ در واﻗﻊ ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ وﻇﺎﻳﻒ ﺗﻴﻢ‬
‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮوژه اﺳﺖ در اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ PMBOK‬ﺷﺎﻣﻞ ‪ 44‬وﻇﻴﻔﻪ‬
‫ﻳﺎ ﻓﺮاﻳﻨﺪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﮔﺎﻧﻪ‪،‬‬
‫ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎي ‪44‬ﮔﺎﻧ‬
‫ﮔﺎﻧﻪ و زﻳﺮ ﻓ ا ﺎ‬
‫ﺗﻮﺻﻴﻒ ﮔﮔﺮوه ﻧﻧﻪ ﮔﺎﻧ‬
‫ﺿﻤﻦ ﺗ ﻒ‬ ‫اداﻣﻪ ﺿ‬
‫در ا ا‬
‫ﺟﺎﻳﮕﺎه اﻳﻦ ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎ در ﺟﺪوﻟﻲ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪133‬‬
 ‫ﻓﺮاﻳﻨﺪي‬
‫ي‬ ‫ﮔﺮوه ﺮ‬
‫ﺶ درر ‪ 5‬ﺮو‬
‫ﺢ داﻧﺶ‬
‫ﺟﺎﻳﮕﺎه ﻧﻪ ﺳﻄﺢ‬
‫ﭘﺮوژه ‪Project Integration Management‬‬ ‫‪ -1‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻳﻜﭙﺎرﭼﮕﻲ‬

‫ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎي ﻻزم ﺑﺮاي اﻃﻤﻴﻨﺎن از ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ اﺟﺰاء ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﺮوژه و ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎي آن را‬
‫ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎ ‪ 7‬ﻣﻮرد ﺑﻮده ﻛﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫‪Develop Project Charter‬‬ ‫‪ -1‬ﺗﻬﻴﻪ ﻣﻨﺸﻮر ﻳﺎ ﭼﺎرت ﭘﺮوژه‬
‫‪Develop‬‬‫‪p Project‬‬
‫‪j‬‬ ‫‪Scope‬‬‫‪p Statement‬‬ ‫ﭘﺮوژه‬
‫ﻣﺤﺪوده ﭘﺮوژ‬
‫و‬ ‫ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﻳﻳﺎ ﺳﻨﺪ‬
‫ﺗﻬﻴﻪ ﺑﻴ ﻴ‬
‫‪ -2‬ﻬﻴ‬
‫‪Develop Project Management Plan‬‬ ‫‪ -3‬ﺗﻬﻴﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺟﺎﻣﻊ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮوژه‬
‫‪Direct & Manage Project Execution‬‬ ‫اﺟﺮاي ﭘ وژه‬
‫ﭘﺮوژه‬ ‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ اﺟ اي‬
‫‪ -4‬ﻫﺪاﻳﺖ و ﻣﺪﻳ ﻳﺖ‬
‫‪Monitor & Control Work Project‬‬ ‫‪ -5‬ﭘﺎﻳﺶ و ﻛﻨﺘﺮل ﻛﺎر ﭘﺮوژه‬
‫‪I t‬‬
‫‪Integrate‬‬
‫‪t Change‬‬
‫‪Ch‬‬ ‫‪Control‬‬
‫‪C t l‬‬ ‫ﺗﻐﻴﻴﺮات‬
‫ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ ﻐ ا‬ ‫ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ و ﻜ ﺎ‬
‫ﻛﻨﺘﺮل ﺎ ﮓ‬ ‫‪ -6‬ﻛ ل‬
‫‪Close Project‬‬ ‫‪ -7‬ﺧﺎﺗﻤﻪ ﭘﺮوژه‬

‫‪134‬‬
 ‫ﺟﺎﻳﮕﺎه ﻧﻪ ﺳﻄﺢ داﻧﺶ در ‪ 5‬ﮔﺮوه ﻓﺮاﻳﻨﺪي‬
‫‪Scope Management‬‬ ‫‪ -2‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﺤﺪوده ﭘﺮوژه‬
‫ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﻻزم ﺑﺮاي اﻃﻤﻴﻨﺎن از اﻳﻨﻜﻪ ﺗﻤﺎم ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﻛﺎﻣﻞ‬
‫ﭘﺮوژه ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺷﺪه و در ﻣﺤﺪوده ﭘﺮوژه ﺑﻪ ﻋﻨﻮان دﺳﺘﻮر ﻛﺎر ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺗﻌﺪاد اﻳﻦ ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎ ‪ 5‬ﻣﻮرد ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫‪Scope Planning‬‬ ‫‪ -1‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﻣﺤﺪوده ﭘﺮوژه‬
‫‪Scope Definition‬‬ ‫‪ -2‬ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﺤﺪوده ﭘﺮوژه‬
‫‪Create WBS‬‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺷﻜﺴﺖ ﻛﺎرر‬
‫ر‬ ‫‪ -3‬ﻳﺠ‬
‫اﻳﺠﺎد‬
‫‪Scope verification‬‬ ‫‪ -4‬ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻣﺤﺪوده ﻛﺎر‬
‫‪Scope Control‬‬ ‫ﻛﻨﺘﺮل ﻣﺤﺪوده ﭘ وژه‬
‫ﭘﺮوژه‬ ‫‪ -5‬ﻛﻨﺘ ل‬

‫‪135‬‬
 ‫ﺟﺎﻳﮕﺎه ﻧﻪ ﺳﻄﺢ داﻧﺶ در ‪ 5‬ﮔﺮوه ﻓﺮاﻳﻨﺪي‬
‫‪Time Management‬‬ ‫‪ -3‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ زﻣﺎن ﭘﺮوژه‬

‫ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﻻزم ﺑﺮاي اﻃﻤﻴﻨﺎن از اﻧﺠﺎم ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﭘﺮوژه را ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ‬

‫ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ ازز‪:‬‬
‫ﺑﻮده ﻛﻪ ﺒ ر‬
‫ﻣﻮرد ﺑﻮ‬
‫ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎ ‪ 6‬ﻮر‬
‫ﺮﻳ‬
‫‪Activity Definition‬‬ ‫‪ -1‬ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ‬
‫‪A ti it S‬‬
‫‪Activity‬‬ ‫‪Sequencing‬‬ ‫‪i‬‬ ‫ﺗﻮاﻟﻲ ﻓ ﺎﻟ ﺎ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ‬ ‫‪ -2‬ﺗﻌﻴﻴﻦ اﻟ‬
‫ﻊ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ‪Activity Resource Estimating‬‬ ‫‪ -3‬ﺑﺮآورد ﻣﻨﺎﺑﻊ‬
‫‪ -4‬ﺑﺮآورد زﻣﺎن ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ‪Activity Duration Estimating‬‬
‫‪Schedule Development‬‬ ‫زﻣﺎﻧﺒﻨﺪي‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ز ﺎﻧ ﻨﺪ‬
‫‪ -5‬ﺗﺗﻬﻴﻪﻪ ﻧﺎ ﻪ‬
‫‪Schedule Control‬‬ ‫‪ -6‬ﻛﻨﺘﺮل زﻣﺎﻧﺒﻨﺪي‬
‫‪136‬‬
 ‫ﺟﺎﻳﮕﺎه ﻧﻪ ﺳﻄﺢ داﻧﺶ در ‪ 5‬ﮔﺮوه ﻓﺮاﻳﻨﺪي‬
‫‪Cost Management‬‬ ‫‪ -4‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﭘﺮوژه‬

‫ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﻻزم ﺑﺮاي اﻃﻤﻴﻨﺎن از اﻧﺠﺎم ﭘﺮوژه ﺗﺤﺖ ﺑﻮدﺟﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه‬
‫ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ ازز‪:‬‬
‫ﺑﻮده ﻛﻪ ﺒ ر‬
‫ﻣﻮرد ﺑﻮ‬
‫ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎ ‪ 3‬ﻮر‬
‫ﻳﻦ ﺮ ﻳ‬
‫ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ‬
‫ررا ﻮﻳ‬
‫‪Cost Estimation‬‬ ‫‪ -1‬ﺑﺮآورد ﻫﺰﻳﻨﻪ‬
‫‪C t Budgeting‬‬
‫‪Cost‬‬ ‫‪B d ti‬‬ ‫‪ -2‬ﺑﻮدﺟﻪ ﺑﻨﺪي ﻫﺰﻳﻨﻪ‬
‫‪Cost Control‬‬ ‫‪ -3‬ﻛﻨﺘﺮل ﻫﺰﻳﻨﻪ‬

‫‪137‬‬
‫ﺟﺎﻳﮕﺎه ﻧﻪ ﺳﻄﺢ داﻧﺶ در ‪ 5‬ﮔﺮوه ﻓﺮاﻳﻨﺪي‬
‫‪Quality Management‬‬ ‫‪ -5‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﭘﺮوژه‬

‫ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﻻزم ﺑﺮاي اﻃﻤﻴﻨﺎن از اﻧﺠﺎم ﭘﺮوژه ﺗﺤﺖ ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﻛﻴﻔﻲ‬

‫ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ ازز‪:‬‬
‫ﺑﻮده ﻛﻪ ﺒ ر‬
‫ﻣﻮرد ﺑﻮ‬
‫ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎ ‪ 3‬ﻮر‬
‫ﻳﻦ ﺮ ﻳ‬
‫ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ‬
‫ﻴﻴﻦ ﺷﺪه ررا ﻮﻳ‬
‫ﺗﻌﻴﻴﻦ‬
‫‪Quality Planning‬‬ ‫‪ -1‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﻛﻴﻔﻲ‬
‫‪P f‬‬
‫‪Perform‬‬ ‫‪Quality‬‬
‫‪Q lit Assurance‬‬
‫‪A‬‬ ‫اﺟﺮاي ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻛﻛﻴﻔﻲ‬
‫‪ -2‬ا ا‬
‫‪Quality Control‬‬ ‫‪ -3‬اﺟﺮاي ﻛﻨﺘﺮل ﻛﻴﻔﻴﺖ‬

‫‪138‬‬
 ‫ﺟﺎﻳﮕﺎه ﻧﻪ ﺳﻄﺢ داﻧﺶ در ‪ 5‬ﮔﺮوه ﻓﺮاﻳﻨﺪي‬
‫‪ -6‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺴﺎﻧﻲ ‪Human Resource Management‬‬

‫ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﻻزم ﺑﺮاي ﻫﺪاﻳﺖ و رﻫﺒﺮي ﻧﻴﺮوي اﻧﺴﺎﻧﻲ را ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ‬

‫ﺑﻮده‬
‫ﻣﻮرد ﺑﻮ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ و ‪ 4‬ﻮر‬
‫ﻲ ﻧﺸﺄت ﺮ‬ ‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ و ررﻓﺘﺎرر ﺷﻨﺎﺳﻲ‬
‫ﻢ ﻳﺮﻳ‬ ‫ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎ ازز ﻋﻠﻢ‬
‫ﺮﻳ‬
‫ﻛﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫اﻧﺴﺎﻧﻲ ‪Human Resource Planning‬‬ ‫ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧ ﺎﻧ‬
‫رﻳﺰي ﻨﺎ‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺰي‬
‫‪ -1‬ﻧﺎ ﻪ‬
‫‪Staff Acquisition‬‬ ‫‪ -2‬ﺟﺬب ﻧﻴﺮوي اﻧﺴﺎﻧﻲ و ﻛﺎرﻛﻨﺎن‬
‫‪Team Development‬‬ ‫‪ -3‬ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺗﻴﻢ ﭘﺮوژه‬
‫‪Manage Project Team‬‬ ‫‪ -4‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺗﻴﻢ ﭘﺮوژه‬

‫‪139‬‬
 ‫ﺟﺎﻳﮕﺎه ﻧﻪ ﺳﻄﺢ داﻧﺶ در ‪ 5‬ﮔﺮوه ﻓﺮاﻳﻨﺪي‬
‫‪ -7‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ‪Communication Management‬‬

‫ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﻻزم ﺑﺮاي اﻃﻤﻴﻨﺎن از ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ و ﻣﻨﺎﺳﺐ اﻃﻼﻋﺎت‪،‬‬

‫ﮔﻮﻳﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺎزي اﻃﻼﻋﺎت ررا ﻮﻳ‬
‫ﻫﻨﮕﺎم زي‬
‫م‬ ‫ﻧﮕﻬﺪاري و ﺑﺑﻪ‬
‫ﭘﺨﺶ‪ ،‬ﻬ ري‬‫آوري‪ ،‬ﭘ ﺶ‬
‫ﺟﻤﻊ وري‬
‫ﺟ ﻊ‬
‫اﻳﻦ ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎ ‪ 4‬ﻣﻮرد ﺑﻮده ﻛﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫‪Communication Planning‬‬ ‫رﻳﺰي اﻃﻼﻋﺎت‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺰ‬
‫‪ -1‬ﻧﺎ ﻪ‬
‫‪Information Distribution‬‬ ‫‪ -2‬ﺗﻮزﻳﻊ اﻃﻼﻋﺎت‬
‫‪Performance Reporting‬‬ ‫‪ -3‬ﮔﺰارش ﻋﻤﻠﻜﺮد‬
‫‪Stakeholders Manage‬‬ ‫‪ -4‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ذﻳﻨﻔﻌﺎن ﭘﺮوژه‬

‫‪140‬‬
 ‫ﺟﺎﻳﮕﺎه ﻧﻪ ﺳﻄﺢ داﻧﺶ در ‪ 5‬ﮔﺮوه ﻓﺮاﻳﻨﺪي‬
‫‪ -8‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ رﻳﺴﻚ ‪Risk Management‬‬

‫ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﻻزم ﺑﺮاي اﻃﻤﻴﻨﺎن از ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ رﻳﺴﻚ‪ ،‬ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻛﻤﻲ و ﻛﻴﻔﻲ آن‪،‬‬
‫واﻛﻨﺶ ﺑﻪ رﻳﺴﻚ و ﻛﻨﺘﺮل رﻳﺴﻚ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻛﺎﻫﺶ ﺧﻄﺮات اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ و اﺛﺮات‬
‫ﻣﻨﻔﻲ ﺑﺮ ﭘﺮوژه را ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎ ‪ 6‬ﻣﻮرد ﺑﻮده ﻛﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫‪Risk Management Planning‬‬ ‫‪ -1‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ رﻳﺴﻚ‬
‫‪Risk identification‬‬ ‫‪ -2‬ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ رﻳﺴﻚ‬
‫‪Qualitative Risk Analysis‬‬ ‫‪y‬‬ ‫رﻳﺴﻚ‬ ‫ﻲ رﻳ‬
‫ﻛﻴﻔﻲ‬ ‫‪ -3‬ﻴﻞ‬
‫ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻴ‬
‫‪Quantitative Risk Analysis‬‬ ‫‪ -4‬ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻛﻤﻲ رﻳﺴﻚ‬
‫‪Risk Response Planning‬‬ ‫رﻳﺰي واﻛﻨﺶ ﺑﻪ ﻳ ﻚ‬
‫رﻳﺴﻚ‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻳﺰي‬
‫‪ -5‬ﺑ ﻧﺎﻣﻪ‬
‫‪Risk Monitoring & Control‬‬ ‫‪ -6‬ﻛﻨﺘﺮل و ﭘﺎﻳﺶ رﻳﺴﻚ‬

‫‪141‬‬
 ‫ﺟﺎﻳﮕﺎه ﻧﻪ ﺳﻄﺢ داﻧﺶ در ‪ 5‬ﮔﺮوه ﻓﺮاﻳﻨﺪي‬
‫‪ -9‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺗﺪارﻛﺎت ‪Procurement Management‬‬

‫ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﻻزم ﺑﺮاي اﻃﻤﻴﻨﺎن از ﺗﺎﻣﻴﻦ و ﺗﺪارك ﻛﺎﻻ و ﺧﺪﻣﺎت‪ ،‬ﺧﺎرج‬

‫ﺑﺸﺮح زﻳﺮ اﺳﺖ‪:‬‬
‫ﻣﻮرد ﺑ ﺮح‬
‫ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎ ‪ 6‬ﻮر‬
‫ﻳﻦ ﺮ ﻳ‬
‫ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ‬
‫ﺠﺮي( ررا ﻮﻳ‬
‫ن ﻣﺎدرر )ﻣﺠﺮي‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن‬
‫زاز ز‬
‫‪ -1‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺳﻔﺎرﺷﺎت ﺧﺮﻳﺪ و در ﺧﻮاﺳﺘﻬﺎ ‪Purchasing & Request Planning‬‬
‫‪Contracting Plan‬‬ ‫ﻋﻘﺪ ﻗ ا ا ﺎ‬
‫ﻗﺮاردادﻫﺎ‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻘ‬
‫‪ -2‬ﻧﺎ‬
‫‪Request & Performing Tenders‬‬ ‫‪ -3‬درﺧﻮاﺳﺖ و ﺑﺮﮔﺰاري ﻣﻨﺎﻗﺼﻪ ﻫﺎ‬
‫‪Select Winners‬‬ ‫ﻣﻨﺎﻗﺼﻪ‬
‫ﺑﺮﻧﺪﮔﺎن ﺎﻗ‬
‫‪ -4‬ﮔﮔﺰﻳﻨﺶ ﮔﺎ‬
‫‪ -5‬اداره ﻗﺮارداد ‪Contract Handling‬‬
‫ﻗﺮارداد‪Ending Contract‬‬
‫ﺧﺎﺗﻤﻪ ﻗ ا داد‬
‫‪ -6‬ﺧﺎﺗ ﻪ‬

‫‪142‬‬
 ‫ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ‪ 44‬ﮔﺎﻧﻪ ﺣﺎﺻﻞ از ﺟﺎﻳﮕﺎه ‪ 9‬ﺳﻄﺢ داﻧﺶ در ‪ 5‬ﮔﺮوه ﻓﺮآﻳﻨﺪي ‪PMBOK:2004‬‬
‫ﮔﺮوﻫﻬﺎي ﻓﺮآﻳﻨﺪي ‪ 5‬ﮔﺎﻧﻪ‬ ‫داﻧﺸﻬﺎي ‪ 9‬ﮔﺎﻧﻪ‬
‫‪ -5‬اﺧﺘﺘﺎﻣﻲ‬ ‫‪ -4‬ﻛﻨﺘﺮﻟﻲ‬ ‫‪ -3‬اﺟﺮاﻳﻲ‬ ‫‪ -2‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي‬ ‫‪ -1‬آﻏﺎزﻳﻦ‬ ‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮوژه‬
‫● ﺧﺎﺗﻤﻪ ﭘﺮوژه‬ ‫● ﻛﻨﺘﺮل ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ‬ ‫● اﺟﺮاي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬ ‫● ﺗﻬﻴﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﺮوژه‬ ‫● ﺗﻬﻴﻪ ﭼﺎرت ﭘﺮوژه‬ ‫‪ -1‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻳﻜﭙﺎرﭼﮕﻲ‬
‫ﭘﺎﻳﺶ ﻛﺎرر‬ ‫● ﺮل‬
‫ﻛﻨﺘﺮل و ﭘ ﺶ‬ ‫ﭘﺮوژه‬
‫ﭘﺮوژ‬
‫● ﺗﺗﻬﻴﻪ ﺳﻨﺪ ﻣﺤﺪوده‬
‫● ﻣﻤﻴﺰي ﻣﺤﺪوده‬ ‫● ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﻣﺤﺪوده ● ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﺤﺪوده‬ ‫‪ -2‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﺤﺪوده‬
‫● ﻛﻨﺘﺮل ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﺤﺪوده‬ ‫● اﻳﺠﺎد ‪WBS‬‬
‫زﻣﺎﻧﺒﻨﺪي‬ ‫●ﻛ ل‬
‫ﻛﻨﺘﺮل ﺎﻧ‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﺎ‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ● ﺗﺗﻌﻴﻴﻦ ﺗ اﻟ‬
‫ﺗﻮاﻟﻲ ﻓ ﺎﻟ‬ ‫ﻒ ﻓ ﺎﻟ ﺎ‬ ‫● ﺗﺗﻌﺮﻳﻒ‬ ‫زﻣﺎن‬
‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ز ﺎ‬
‫ﺖ‬ ‫‪-3‬‬
‫● ﺑﺮآورد ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ● ﺑﺮآورد ﻣﺪت‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ● ﺗﻬﺒﻪ زﻣﺎن ﺑﻨﺪي ﭘﺮوژه‬
‫ﻫﺰﻳﻨﻪ‬ ‫● ﺮل‬
‫ﻛﻨﺘﺮل ﺰﻳ‬ ‫ﻫﺰﻳﻨﻪ‬
‫ﺑﻨﺪي ﺰﻳ‬ ‫ﻫﺰﻳﻨﻪ ● ﺑﻮ ﭼ‬
‫ﺑﻮدﭼﻪ ﺑ ي‬ ‫● ﺑﺮ ور‬
‫ﺑﺮآورد ﺰﻳ‬ ‫ﻫﺰﻳﻨﻪ‬
‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺰﻳ‬
‫‪ -4‬ﻳﺮﻳ‬

‫● ﻛﻨﺘﺮل ﻛﻴﻔﻴﺖ‬ ‫● ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻛﻴﻔﻴﺖ‬ ‫● ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﻛﻴﻔﻴﺖ‬ ‫‪ -5‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛﻴﻔﻴﺖ‬

‫● ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺗﻴﻢ ﭘﺮوژه‬ ‫● ﺗﺸﻜﻴﻞ و‬ ‫● ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ ● ﭼﺬب ﻧﻴﺮوي‬ ‫‪ -6‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ‬
‫ﺗﻜﻤﻴﻞ ﺗﻴﻢ ﭘﺮوژه‬
‫ﻜ ﻞ‬ ‫اﻧﺴﺎﻧﻲ‬
‫ا ﺎ‬ ‫اﻧﺴﺎﻧﻲ‬
‫اﻧ ﺎﻧ‬
‫● ﮔﺰارش ﻋﻤﻠﻜﺮد‬ ‫● ﺗﻮزﻳﻊ اﻃﻼﻋﺎت‬ ‫● ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ‬ ‫‪ -7‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ارﺗﺒﺎﻃﺎت‬
‫● ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ذﻳﻨﻔﻌﺎن‬
‫●ﻛ ل‬
‫ﻛﻨﺘﺮل و ﺎﭘﺎﻳﺶ ﻚ‬
‫رﻳﺴﻚ‬ ‫رﻳﺴﻚ ● ﺎ ﺎ‬
‫ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ رﻳﺴﻚ‬
‫ﻚ‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﻚ‬‫● ﺎ‬ ‫ﻚ‬
‫رﻳﺴﻚ‬ ‫‪ -8‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ‬
‫● ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻛﻴﻔﻲ رﻳﺴﻚ ● ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻛﻤﻲ‬
‫رﻳﺴﻚ ● ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ رﻳﺴﻚ‬
‫● ﺧﺎﺗﻤﻪ ﭘﻴﻤﺎن‬ ‫● اداره ﻗﺮارداد ﻫﺎ‬ ‫● ﺑﺮﮔﺰاري ﻣﻨﺎﻗﺼﻪ‬ ‫● ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺧﺮﻳﺪ ﺳﻔﺎرش ● ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻗﺮاردادﻫﺎ‬ ‫‪ -9‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺗﺪارﻛﺎت‬
‫● اﻧﺘﺨﺎب ﺑﺮﻧﺪﮔﺎن‬
‫‪143‬‬
‫ﻧﻤﻮﻧﻪ ﮔﻮاﻫﻴﻨﺎﻣﻪ‬

‫‪144‬‬
 ‫ﻣﻮازﻧﻪ زﻣﺎن ‪ -‬ﻫﺰﻳﻨﻪ‬
‫در ﻣﻮارد ﺑﺴﻴﺎري ﻻزم اﺳﺖ ﭘﺮوژه را زودﺗﺮ از ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه ﺑﺮ‬ ‫‪z‬‬
‫روي ﺷﺒﻜﻪ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﻳﻜﻲ از راه ﺣﻠﻬﺎي ﻛﻮﺗﺎه ﻧﻤﻮدن زﻣﺎن‬
‫اﺟﺮاي ﭘﺮوژه‪ ،‬ﺗﺴﺮﻳﻊ در اﻧﺠﺎم ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬ﺑﺮاي ﻛﺎﻫﺶ زﻣﺎن ﻳﻚ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻴﺰان ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در آن ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ را اﻓﺰاﻳﺶ داد‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ ﺑﺮاي اﺟﺮاي ﻳﻚ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ در زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻮﺗﺎه ﺗﺮ از آآﻧﭽﻪ‬
‫در ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﻗﺎﺑﻞ اﺟﺮاﺳﺖ‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ ﺑﻪ ﺣﺠﻢ ﻣﻨﺎﺑﻌﻲ ﻧﻈﻴﺮ‬
‫ﻣﺎﺷﻴﻦ‬‫آﻻت اﻓاﻓﺰوده و ﺎﻳﺎ ااز ﺎ‬
‫ﻣﺎﺷﻴﻦ آﻻ‬
‫ﺗﺠﻬﻴﺰات و ﺎ‬
‫ا‬ ‫ﺗﻌﺪاد‬
‫ﻛﺎر و ا‬ ‫ﻧﻴﺮوي ﻛﺎ‬
‫آﻻت ﭘﺮ ﺗﻮان ﺗﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد ‪.‬‬
‫ﻛﺎﻫﺶ زﻣﺎن اﺟﺮاي ﭘﺮوژه ﻫﻤﻮاره ﺑﺎ ﺻﺮف ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ ﻛﻪ در‬ ‫‪z‬‬
‫ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ زﻣﺎن ﺗﻜﻤﻴﻞ ﭘﺮوژه‪ ،‬ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﻳﻲ ﻫﺎﻳﻲ ﻋﺎﻳﺪ ﻣﻴﺸﻮد‪.‬‬
‫‪145‬‬
 ‫ﻣﺪل ﻫﺎي ﻣﻤﻜﻦ در ﺑﺮرﺳﻲ زﻣﺎن – ﻫﺰﻳﻨﻪ‬
‫‪ z‬ﺑﺮاي ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻋﻮاﻣﻞ ﻫﺰﻳﻨﻪ و زﻣﺎن ﻣﺤﺪودﻳﺘﻲ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬

‫اﺳﺖ‪..‬‬
‫‪ z‬ﺗﺎرﻳﺦ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه اﺳﺖ‬

‫‪ z‬ﺑﻮدﺟﻪ ﻣﻌﻴﻨﻲ ﺑﺮاي ﺗﺴﺮﻳﻊ ﺗﺎرﻳﺦ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪146‬‬
 ‫ﻣﺪل اول‪ :‬ﺑﺮاي ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻋﻮاﻣﻞ ﻫﺰﻳﻨﻪ و زﻣﺎن‬
‫ﻣﺤﺪودﻳﺘﻲ وﺟﻮد ﻧﺪارد‬

‫در ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﻣﻤﻜﻨﺴﺖ ﺗﻌﻴﻴﻦ زﻣﺎن ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﺗﻜﻤﻴﻞ ﭘﺮوژه ﺑﻪ ﻋﻬﺪه ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰ‬ ‫‪z‬‬
‫ﻣﻌﻨﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺻﺮف ﻫﺰﻳﻨﻪ اي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي اﺟﺮاي ﭘﺮوژه‬ ‫ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻌﻨ‬
‫ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﺷﺪه‪ ،‬وﻟﻲ ﺗﻌﻴﻴﻦ اﻳﻦ ﻣﻴﺰان ﻫﺰﻳﻨﻪ ‪ ،‬و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺸﺨﺼﻲ‬
‫ﺑﺮاي ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻛﻪ ﺑﻪ ازاي آن اﻳﻦ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻣﺼﺮوف ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮدﻳﺪ ﺑﻪ ﻋﻬﺪه ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫در اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ ﻋﺎﻣﻠﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺷﻮد‪ ،‬ﺟﻤﻊ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎي ﭘﺮوژه اﺳﺖ‪ .‬در‬ ‫‪z‬‬
‫ﺑﻠﻮﻛﻪ‬
‫ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻠ ﻛ‬
‫ﻞ ﺎ‬ ‫ﻫﺎﻳﻲ ﻣﺜﻞ‬ ‫ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺎ‬
‫ﺑﺴﻴﺎر ﻃ ﻻ‬
‫اﻧﺠﺎم ﭘﺮوژه ﺎ‬
‫ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻛﻪ ﻣﺪت ا ﺎ‬
‫ﺷﺪه‪ ،‬ﺟﺮﻳﻤﻪ ﺗﺎﺧﻴﺮ و‪ ...‬اﻓﺰاﻳﺶ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻳﺎﻓﺖ و اﮔﺮ ﻣﺪت اﻧﺠﺎم ﭘﺮوژه ﺧﻴﻠﻲ ﻛﺎﻫﺶ‬
‫ﻫﺎﻳﻲ ﻣﺜﻞ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻛﺎﻫﺶ زﻣﺎن ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ زﻳﺎد ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد‪.‬‬‫ﻳﺎﺑﺪ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎﻳ‬
‫در اﻳﻦ ﻣﺪل ﻫﺪف ﺗﻌﻴﻴﻦ زﻣﺎن اﻗﺘﺼﺎدي ﺑﺮاي اﺟﺮاي ﭘﺮوژه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ازاء آن‬ ‫‪z‬‬
‫ﻣﻤﻜﻦ ﺑﺑﺎﺷﺪﺪ‪.‬‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ ﻤ ﻦ‬
‫در ﺪا ﻞ‬ ‫ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ر‬
‫ﻴﻢ‬ ‫ﻏﻴﺮ‬
‫ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و ﻴﺮ‬
‫ﻴﻢ‬ ‫ﻫﺎي‬
‫ﻫﺰﻳﻨﻪ ي‬‫ﺟﻤﻊ ﺰﻳ‬
‫‪147‬‬
 ‫ﻣﺪل دوم‪ :‬ﺗﺎرﻳﺦ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫در ﺑﺴﻴﺎري از ﭘﺮوژه ﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻨﺎ ﺑﻪ دﻻﺋﻠﻲ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺗﺎرﻳﺦ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻳﺎ ‪ Tc‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه‬ ‫‪z‬‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ از ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه ﺑﺮ اﺳﺎس روش ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت‬
‫‪ CPM‬ﻛﻤﺘﺮ)زودﺗﺮ( ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻓﺸﺮده ﻧﻤﻮدن ﻳﺎ ﻛﺎﻫﺶ دادن زﻣﺎن ﺑﻌﻀﻲ‬
‫از ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ در ﭘﺮوژه اﻟﺰاﻣﻲ ﮔﺮدد‪ .‬در اﺟﺮاي اﻳﻦ اﻣﺮ‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺗﺮﻛﻴﺒﻬﺎي‬
‫ﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﺎﺑﺎ‬
‫ﻗﺮار ﮔ ﻧ‬
‫ﻧﻈﺮ ﻗ ا‬
‫ﺶ ااﺳﺖ ﻣﻮرد ﻧﻈ‬
‫ﻛﺎﻫﺶ‬ ‫ﻞ ﻛﺎ‬
‫زﻣﺎن آﻧآﻧﻬﺎﺎ ﻗﺎﻗﺎﺑﻞ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﺎ ﻛﻛﻪ ﺎ‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ااز ﻓ ﺎﻟ‬
‫ﺨ ﻠﻔ‬
‫ﻛﺎﻫﺶ زﻣﺎن ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﻫﺮ ﻳﻚ از ﺗﺮﻛﻴﺒﻬﺎي ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ اﻳﻦ اﻣﻜﺎن وﺟﻮد ﺧﻮاﻫﺪ‬
‫ﭘﺮوژه ارا ﺑﻪ ‪ Tc‬ﺑ ﺳﺎﻧﻨﺪ‬
‫ﺑﺮﺳﺎﻧﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦ ﭘ وژه‬
‫داﺷﺖ ﻛﻪ ﺗﺎ ﻳﺦ‬
‫در ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺪﻟﻲ ﻫﺪف ﻋﺒﺎرت از ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﻬﻴﻨﻪ ) اﻗﺘﺼﺎدي ﺗﺮﻳﻦ ﺗﺮﻛﻴﺐ(‬ ‫‪z‬‬
‫ﭘﺮوژه ددر‬
‫اﺟﺮاي ژه‬‫ﻧﻤﻮدن اﺟ اي‬
‫ﭘﺬﻳﺮ ﻧ دن‬
‫اﻣﻜﺎن ﺬ‬
‫ﻧﺤﻮي ﻛﻪ ﺎﺑﺎ ا ﻜﺎن‬
‫ﺑﻪ ﻧﺤ ي‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬ﻪ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ا ﺖ‬
‫ﺑﺮاي ﻛﺎﻫﺶ ﻓ ﺎﻟ ﺘﻬﺎ‬
‫اي‬
‫ﺗﺎرﻳﺦ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه ﻳﺎ ‪ ،Tc‬ﻣﻴﺰان اﺿﺎﻓﻪ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺑﺎﺑﺖ ﺗﺴﺮﻳﻊ‪ ،‬در ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻤﻜﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪148‬‬
 ‫ﻣﺪل ﺳﻮم‪ :‬ﺑﻮدﺟﻪ ﻣﻌﻴﻨﻲ ﺑﺮاي ﺗﺴﺮﻳﻊ‬
‫ﺗﺎرﻳﺦ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫در ﻣﺪل ﻗﺒﻠﻲ )دوم( ﻋﺎﻣﻞ زﻣﺎن ﻣﺤﺪود ﺑﻪ ‪ Tc‬ﺑﻮده و ﻋﺎﻣﻞ ﻗﺎﺑﻞ‬ ‫‪z‬‬
‫رﻳﺦ ‪Tc‬‬
‫ﭘﺮوژه درر ﺗﺎرﻳﺦ‬
‫ﻴﻞ ﭘﺮوژ‬
‫ي ﺗﻜﻤﻴﻞ‬‫ﺑﺮاي‬
‫ﺻﺮف ﺑﺮ‬
‫ﺑﻞ ﺮ‬
‫ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻗﺎﺑﻞ‬
‫ﻋﺒﺎرت زاز ﺰﻳ‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮ‪ ،‬ﺒ ر‬
‫ﻴﻴﺮ‬
‫ﺑﻮد‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﺪل ﺑﺮ ﻋﻜﺲ ﺣﺎﻟﺖ ﻗﺒﻞ‪ ،‬ﻋﺎﻣﻞ زﻣﺎن ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺑﻮده‪،‬‬
‫وﻟﻲ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻣﻘﺪار اﺿﺎﻓﻪ ﻫﺰﻳﻨﻪ اي ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺗﺴﺮﻳﻊ ﭘﺮوژه ﻗﺎﺑﻞ‬
‫ﭘﺮداﺧﺖ اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﺎ ا ﺖ‬
‫ﻛﺎﻫﺶ ﻓ ﺎﻟ ﺘ‬
‫ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻛﺎ ﺶ‬ ‫ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺗ ﻛ‬
‫ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺘ‬
‫ف ﺎﻓﺘ‬
‫ﻣﺪﻟﻲ ﻫﺪف‬‫در ﭼﻨﻴﻦ ﻟ‬ ‫‪z‬‬
‫ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﭘﺮوژه در زودﺗﺮﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﻤﻜﻦ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﺷﺪن ﺑﻮده‪،‬‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﺎ ﻣﻴﺸﻮد‪ ،‬ااز‬
‫زﻣﺎن ﻓ ﺎﻟ‬
‫ﻛﺎﻫﺶ ﺎ‬ ‫ﺻﺮف ﻛﺎ‬
‫ﻣﻴﺰان ﻫﺰﻳﻨﻪ ااي ﻛﻛﻪ ف‬
‫ﻟوﻟﻲ ا‬
‫ﺑﻮدﺟﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﻋﺪول ﻧﻨﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬
‫‪149‬‬
 ‫ﻫﺰﻳﻨﻪ‪ -‬ززﻣﺎن‬
‫ن‬ ‫ﻣﻮازﻧﻪ ﺰﻳ‬
‫ﻲ ﻮز‬ ‫ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ‬
‫ﭼ ﻮ‬
‫)‪(Time-Cost Trade-off‬‬

‫در ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ‪ CPM‬ﻓﺮض ﺑﺮاﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﻠﻴﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ‪ ،‬در زﻣﺎن ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪه‬
‫و ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﺧﻮد ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺠﺎم ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺣﺎل در ﻣﻮاردي ﻻزم ﻣﻲ ﺷﻮد ﭘﺮوژه ﺣﺘﻲ‬
‫زودﺗﺮ از زﻣﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﺷﺪه ﺑﻪ اﺗﻤﺎم ﺑﺮﺳﺪ‪ .‬ﻃﺒﻴﻌﻲ اﺳﺖ ﺑﺮاي رﺳﻴﺪن ﺑﻪ‬
‫زﻣﺎن ﺗﻜﻤﻴﻞ زودﺗﺮ ﺑﺎﻳﺪ زﻣﺎن ﺗﻌﺪادي از ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ را ﻛﺎﻫﺶ داد‪ .‬اﻳﻦ ﻛﺎﻫﺶ‬
‫زﻣﺎن ﺗﻮأم ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻛﺎري آن ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ و ﺻﺮف ﻫﺰﻳﻨﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ آن را‬
‫اﻧﺠﺎم ﺿﺮﺑﺘﻲ ﻳﺎ ﻓﺸﺮده ﺳﺎزي زﻣﺎن ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪.‬‬
‫از آﻧﺠﺎﺋﻴﻜﻪ ﺗﺎرﻳﺦ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﭘﺮوژه در ﻫﺮ ﻣﺮﺣﻠﻪ‪ ،‬ﺣﺎﺻﻞ از ﻣﺠﻤﻮع زﻣﺎﻧﻬﺎي ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﺋﻲ‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻣﺴﻴﺮ ﻳﺎ ﻣﺴﻴﺮﻫﺎي ﺑﺤﺮاﻧﻲ واﻗﻊ ﺷﺪه اﻧﺪ‪ ،‬ﻫﺪف ﺗﺒﺎدل ﻫﺰﻳﻨﻪ و‬
‫زﻣﺎن ﺑﺮاي دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ زﻣﺎن ﺗﻜﻤﻴﻞ زودﺗﺮ ﭘﺮوژه‪ ،‬اﻧﺘﺨﺎب ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﺑﺮاي ﻓﺸﺮده ﺳﺎزي اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻄﻮرﻳﻜﻪ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻛﻞ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﻛﻤﻴﻨﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪150‬‬
 ‫ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﻣﻮازﻧﻪ ﻫﺰﻳﻨﻪ‪ -‬زﻣﺎن )ﻣﺜﺎل(‬
‫ﺷﺨﺼﻲ ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﺎ اﺗﻮﺑﻮس از اﻳﺮان ﺑﻪ ﺗﺮﻛﻴﻪ ﺳﻔﺮ ﻛﻨﺪ در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ زﻣﺎن‬
‫ﻣﺴﺎﻓﺮت ‪ 22‬ﺳﺎﻋﺖ و ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻛﺮاﻳﻪ اﺗﻮﺑﻮس ‪ 10،000‬ﺗﻮﻣﺎن اﺳﺖ‪ ،‬اﮔﺮ‬
‫ﺑﺨﻮاﻫﻴﻢ زﻣﺎن ﺳﻔﺮ را ﻛﺎﻫﺶ دﻫﻴﻢ ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﺎ ﺻﺮف ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎ ﺗﺮن‬
‫ﺳﺮﻳﻊ اﻟﺴﻴﺮ ﻣﺴﺎﻓﺮت ﻛﺮد‪ ،‬ﺑﺎز ﻫﻢ ﺑﺮاي ﻛﺎﻫﺶ ﺑﻴﺸﺘﺮ زﻣﺎن ﻣﻲ ﺗﻮان‬
‫ﻣﺴﺎﻓﺮت ﺑﺎ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ را اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻤﻮد‪) .‬ﺑﻪ ﺷﺮح ﺟﺪول زﻳﺮ(‬
‫ﻫﺰﻳﻨﻪ )ﺗﻮﻣﺎن(‬ ‫زﻣﺎن )ﺳﺎﻋﺖ(‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‬
‫ﺖ‬ ‫وش اﻧﺠﺎم ﻓﻌﺎﻟ‬
‫روش‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ﻧﺮﻣﺎل‬ ‫‪10،000‬‬ ‫‪22‬‬ ‫ﻣﺴﺎﻓﺮت ﺑﺎ اﺗﻮﺑﻮس‬
‫‪2‬‬
‫‪20،000‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪10‬‬ ‫ﻣﺴﺎﻓﺮت ﺎﺑﺎ ﺗﺮن‬
‫ﺎﻓ‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ﻓﺸﺮده‬ ‫‪60،000‬‬ ‫‪2‬‬ ‫ﻣﺴﺎﻓﺮت ﺑﺎ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ‬
‫‪151‬‬
 ‫ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﻣﻮازﻧﻪ ﻫﺰﻳﻨﻪ‪ -‬زﻣﺎن ‪ ،‬اداﻣﻪ‬
‫ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﺎﻫﺶ زﻣﺎن ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺗﺎ ﺣﺪ ﺧﺎﺻﻲ اﻣﻜﺎن ﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ‬
‫اﻳﻦ ﺣﺪ را ﺣﺎﻟﺖ ﻓﺸﺮده اﻧﺠﺎمم ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ .‬در ﻣﺜﺎل ﻗﺒﻞ ﭼﻮن روش‬
‫ﻛﻮﺗﺎﻫﺘﺮ از ﻣﺴﺎﻓﺮت ﺑﺎ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ ،‬اﮔﺮ ﺑﺨﻮاﻫﻴﻢ زﻣﺎن اﻳﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‬
‫را از ‪ 2‬ﺳﺎﻋﺖ ﻛﻤﺘﺮ ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬اﻳﻦ ﻛﺎر اﻣﻜﺎن ﭘﺬﻳﺮ ﻧﺒﻮده و ﻫﺰﻳﻨﻪ آن ﺑﻴﻨﻬﺎﻳﺖ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺲ ﺣﺎﻟﺖ ﻓﺸﺮده اﻳﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‪ ،‬ﺣﺎﻟﺖ ﻣﺴﺎﻓﺮت ﺑﺎ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻫﺰﻳﻨﻪ‬
‫‪60،000‬‬

‫‪20،000‬‬
‫‪10،000‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪22‬‬ ‫زﻣﺎن‬
‫‪152‬‬
 ‫ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﻣﻮازﻧﻪ ﻫﺰﻳﻨﻪ‪ -‬زﻣﺎن ‪ ،‬اداﻣﻪ‬
‫اﮔﺮ روﺷﻬﺎي زﻳﺎدي ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ )‪ (Multi – Mode‬راﺑﻄﻪ‬
‫ﻫﺰﻳﻨﻪ – زﻣﺎن آن ﺑﺼﻮرت ﻣﻨﺤﻨﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮرﻳﻜﻪ اﺷﺎره ﺷﺪ ﺑﺮاي ﻛﺎﻫﺶ زﻣﺎن ﭘﺮوژه ﺑﻪ اﻧﺪازه ﻳﻚ واﺣﺪ زﻣﺎﻧﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻳﻚ ﻳﺎ ﭼﻨﺪ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻛﻪ در ﻣﺴﻴﺮ ﻳﺎ ﻣﺴﻴﺮﻫﺎي ﺑﺤﺮاﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ را اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻤﻮد و زﻣﺎﻧﻬﺎي آﻧﻬﺎ را‬
‫ﻳﻚ ا ﺪ‬
‫واﺣﺪ‬ ‫ﺳﺎزي ﻚ‬‫ﻓﺸﺮده ﺎز‬
‫ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻓﺸ د‬
‫ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﺰ ﻨﻪ‬‫ﺑﺮاﺳﺎس ﻛ ﺘ‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ا ﺎ‬
‫اﻧﺘﺨﺎب ﺎ ﺪ‬
‫ﻛﺮد‪ .‬ااﻳﻦ اﻧﺘﺨﺎ‬
‫واﺣﺪ ﻛﻛﻢ ﻛ د‬
‫ﻳﻚ ا ﺪ‬
‫ﻚ‬
‫زﻣﺎﻧﻲ ﺻﻮرت ﮔﻴﺮد‪ ،‬ﭼﻮن ﺑﺪﺳﺖ آوردن ﻣﻘﺪار اﻳﻦ ﻫﺰﻳﻨﻪ از روي ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻛﺎر دﺷﻮاري‬
‫ﻫﺰﻳﻨﻪ‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬از ﺗﻘﺮﻳﺐ ﺷﻴﺐ ﺧﻂ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪60،000‬‬
‫‪2500‬‬

‫زﻣﺎن‬
‫‪1h‬‬ ‫‪22‬‬ ‫‪153‬‬
 ‫ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﻣﻮازﻧﻪ ﻫﺰﻳﻨﻪ‪ -‬زﻣﺎن ‪ ،‬اداﻣﻪ‬
‫اﻳﻦ ﺧﻂ ﻣﻄﺎﺑﻖ راﺑﻄﻪ زﻳﺮ ﺣﺴﺎب ﻣﻲ ﺷﻮد ‪:‬‬
‫ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻧﺮﻣﺎل – ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻓﺸﺮده‬
‫= ﺷﻴﺐ ﺧﻂ ﻳﺎ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺗﺴﺮﻳﻊ ﻳﻚ واﺣﺪ زﻣﺎﻧﻲ‬
‫ن ﺮ ل‬
‫ﻧﺮﻣﺎل‬ ‫ﻓﺸﺮده – ززﻣﺎن‬
‫ن ﺮ‬ ‫ززﻣﺎن‬
‫‪60،000 – 10،000‬‬
‫= ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺗﺴﺮﻳﻊ ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ ﻣﺴﺎﻓﺮت ﺑﻪ ﺗﺮﻛﻴﻪ‬ ‫ﺗﻮﻣﺎن ‪= 2500‬‬
‫‪22 – 2‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ازاي ﻫﺮ ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ زودﺗﺮ رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﺗﺮﻛﻴﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً‬
‫‪ 2500‬ﺗﻮﻣﺎن ﺧﺮج ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫‪154‬‬
 ‫ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﭘﺮوژه‬
‫ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﭘﺮوژه ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎﺋﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎً ﺻﺮف‬
‫ﭘﺮوژه‬
‫ن اﺗﻤﺎمم ﭘﺮوژ‬
‫ﺶ ززﻣﺎن‬
‫ن ﺑﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ‬
‫ﺷﻮد و ﻣﻘﺪارر آن‬
‫ﻲ ﻮ‬‫ﭘﺮوژه ﻣﻲ‬
‫ن ﭘﺮوژ‬‫ﺶ ززﻣﺎن‬
‫ﻛﺎﻫﺶ‬
‫اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ ‪:‬‬
‫ﺧﻄﻲ‬
‫رﻳﺰي ﺧﻄ‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺰي‬
‫‪ -3‬ﻧﺎ ﻪ‬ ‫زﻳﻤﻨﺲ‬
‫روش ز ﻨ‬
‫‪ -2‬ش‬ ‫اﻟﮕﻮرﻳﺘﻢ ا ﺘﻜﺎ ي‬
‫اﺑﺘﻜﺎري‬ ‫‪ -1‬اﻟﮕ ﺘ‬
‫دو روش اول در ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﺰرگ ﻛﺎرآﺋﻲ زﻳﺎدي ﻧﺪارﻧﺪ وﻟﻲ داﻧﺴﺘﻦ‬
‫اﻟﮕﻮرﻳﺘﻢ اﺑﺘﻜﺎري ﻛﻤﻚ ﺑﺰرﮔﻲ ﺑﻪ درك روﻧﺪ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎي‬
‫ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﺤﻮه ﻣﺪل ﺳﺎزي آن ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﺧﻄﻲ‬
‫ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫‪155‬‬
 ‫اﻟﮕﻮرﻳﺘﻢ اﺑﺘﻜﺎري‬
‫ﮔﺎم اول ‪ :‬ﺷﻴﺐ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻳﺎ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺗﺴﺮﻳﻊ ﻳﻚ واﺣﺪ زﻣﺎﻧﻲ را ﺑﺮاي ﻛﻠﻴﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ‬ ‫‪z‬‬
‫ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬
‫ﮔﺎم دوم‪ :‬ﺑﺮاي ﻛﻠﻴﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ زﻣﺎن ﻧﺮﻣﺎل اﺟﺮاي آآﻧﻬﺎ را در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ و زﻣﺎن اﺗﻤﺎم‬ ‫‪z‬‬
‫ﭘﺮوژه ﻳﺎ وﻗﻮع روﻳﺪاد ﻧﻬﺎﺋﻲ ‪ En‬را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬اﻳﻦ زﻣﺎن را ‪ Tf‬ﻣﻲ ﻧﺎﻣﻴﻢ‪ .‬ﻫﺰﻳﻨﻪ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ددر ﺣﺎﻟﺖ ﻧ ﻣﺎل‬
‫ﻧﺮﻣﺎل‬ ‫اﺟﺮاي ﻓﻌﺎﻟ ﺘﻬﺎ‬
‫ﻮع ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎي اﺟ اي‬ ‫ﻣﺠﻤﻮع‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﻣﺠ‬
‫ﭘﺮوژه ددر اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺑ اﺑ‬
‫اﺗﻤﺎم ﭘ وژه‬
‫اﺗ ﺎم‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ Tf=T‬ﺑﺮﺳﻴﻢ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﺎر‬ ‫‪Tf-1‬‬ ‫ﮔﺎم ﺳﻮم‪ :‬در اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻣﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ‪1‬‬ ‫‪z‬‬
‫ﻣﺴﻴﺮﻫﺎي ﺑﺤﺮاﻧﻲ ﺣﺎﻟﺖ ﻗﺒﻞ را در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﺋﻲ ﻛﻪ در ﻣﺴﻴﺮﻫﺎي ﺑﺤﺮاﻧﻲ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ را ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺑﺮداري ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ ﺳﭙﺲ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻳﺎ ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ از ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﻛﻪ ﻳﻚ واﺣﺪ‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮ در زﻣﺎن آﻧﻬﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲ ﺷﻮد زﻣﺎن ﻛﻞ ﭘﺮوژه ﻳﻚ واﺣﺪ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﺑﺪ را در‬
‫ﻧﻈﺮ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻳﻢ‪.‬‬

‫‪156‬‬
 ‫اﻟﮕﻮرﻳﺘﻢ اﺑﺘﻜﺎري ‪ -‬اداﻣﻪ‬
‫اﻳﻨﻚ ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﻌﻴﺎر ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺗﺴﺮﻳﻊ واﺣﺪ زﻣﺎﻧﻲ از ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﺬﻛﻮر‬ ‫‪z‬‬
‫ﻲ اﻧﺘﺨﺎب‬‫ﺶ ﻳﻚ وواﺣﺪ ززﻣﺎﻧﻲ‬
‫ﺑﺮاي ﻛﺎﻫﺶ‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﺮ‬
‫ﻬ‬ ‫ﻲ ازز‬
‫ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻳﺎ ﺮ‬
‫ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ ﻛﻪ داراي ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﻣﺠﻤﻮع ﺷﻴﺐ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ اﻧﺘﺨﺎب‬
‫ﻫﺰﻳﻨﻪ‬
‫ﻴﺐ ﺰﻳ‬
‫ﻮع ﺷﻴﺐ‬‫ﻣﺠﻤﻮع‬‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ررا ﺑﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎمم و ﺠ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻳﻳﺎ ﻴ ﻬ‬‫آن ﻴ‬ ‫اﻧﺠﺎم ن‬
‫زﻣﺎن ﺠ م‬
‫ز ن‬
‫آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻗﺒﻞ اﺿﺎﻓﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﺑﺪﻳﻬﻲ اﺳﺖ ﻣﻘﺪار ﺗﻐﻴﻴﺮ‬
‫ﻣﻴﺴﺮﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫آن ﻴ‬
‫ﻓﺸﺮده ن‬
‫ﻧﺮﻣﺎل و ﺮ‬
‫زﻣﺎن ﺮ ل‬
‫ﻣﻘﺎدﻳﺮ ز ن‬
‫ﻳﺮ‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺑﻴﻦ‬
‫ﻫﺮ ﻴ‬ ‫زﻣﺎن ﺮ‬
‫در ز ن‬
‫ر‬
‫ﮔﺎم ﭼﻬﺎرم ‪ :‬ﮔﺎم ﺳﻮم را آﻧﻘﺪر ﺗﻜﺮار ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ ﺗﺎ زﻣﺎن ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي‬ ‫‪z‬‬
‫دﻳﮕﺮ ﻛﺎﻫﺶ‬
‫ﺑﻄﻮرﻳﻜﻪ دﻳﮕ‬
‫ﺑﺮﺳﺪ‪ .‬ﺑﻄ ﻳﻜﻪ‬
‫ده آﻧﻬﺎ ﺑ ﺪ‬ ‫ﻓﺸﺮده‬
‫ﺎن ﻓﺸ‬‫ﺑﺤﺮاﻧﻲ ﺑﻪ ززﻣﺎن‬
‫ﻫﺎي ﺑﺤ اﻧ‬
‫ﻣﺴﻴﺮﻫﺎي‬
‫زﻣﺎن ﭘﺮوژه ﺑﻪ ‪ Tf=Tf-1‬اﻣﻜﺎن ﭘﺬﻳﺮ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪157‬‬
 ‫اﻟﮕﻮرﻳﺘﻢ اﺑﺘﻜﺎري ‪ -‬ﻣﺜﺎل‬
‫ﻧﺮﻣﺎل‬
‫ل‬ ‫ﺣﺎﻟﺖ ﺮ‬ ‫ﻓﺸﺮده‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ﺮ‬ ‫ﻴﺐ‬
‫ﺷﻴﺐ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‬ ‫ﻫﺰﻳﻨﻪ )‪1000‬رﻳﺎل( زﻣﺎن )روز( ﻫﺰﻳﻨﻪ )‪1000‬رﻳﺎل( زﻣﺎن )روز(‬ ‫ﻫﺰﻳﻨﻪ‬
‫‪1-2‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪210‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪280‬‬ ‫‪70‬‬
‫‪1-3‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪400‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪560‬‬ ‫‪80‬‬
‫‪2-3‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪500‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪600‬‬ ‫‪50‬‬
‫‪2-5‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪540‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪600‬‬ ‫‪30‬‬
‫‪3-4‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬
‫‪500‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪11‬‬
‫‪1100‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪200‬‬
‫‪3-5‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪150‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪240‬‬ ‫‪90‬‬
‫‪4-6‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪15‬‬
‫‪150‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪15‬‬
‫‪150‬‬ ‫∞‬
‫‪5-6‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪600‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪750‬‬ ‫‪150‬‬
‫‪3050‬‬ ‫‪4280‬‬
‫‪158‬‬
 ‫اﻟﮕﻮرﻳﺘﻢ اﺑﺘﻜﺎري – اداﻣﻪ ﻣﺜﺎل‬
‫ﻃﺒﻖ ﮔﺎم ‪ : 1‬ﺷﻴﺐ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻳﺎ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺗﺴﺮﻳﻊ ﻳﻚ واﺣﺪ زﻣﺎﻧﻲ ﺑﺮاي ﻛﻠﻴﻪ‬ ‫‪z‬‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ و در ﺳﺘﻮن آﺧﺮ ﺟﺪول ﻗﺒﻞ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي‬
‫راﺣﺘﻲ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﺷﻴﺐ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ در زﻳﺮ ﭘﻴﻜﺎن ﻫﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ در‬
‫ﺷﻜﻞ ﺑﻌﺪي ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻃﺒﻖ ﮔﺎم ‪ : 2‬زﻣﺎن اﺗﻤﺎم ﭘﺮوژه ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ زﻣﺎﻧﻬﺎي ﻧﺮﻣﺎل ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ‬ ‫‪z‬‬
‫ﻫﺰﻳﻨﻪ آن ‪C22= 3050‬ااﺳﺖ‬
‫ﺖ‪.‬‬ ‫‪ Tf= 22‬و ﺰﻳ‬
‫‪3‬‬ ‫‪4-1‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪200‬‬
‫‪6‬‬
‫‪9-7‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪5‬‬
‫‪159‬‬
 ‫اﻟﮕﻮرﻳﺘﻢ اﺑﺘﻜﺎري ‪-‬اداﻣﻪ ﻣﺜﺎل‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ‪ 1‬از ﮔﺎم ‪ :3‬ﻫﺪف رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ‪ T=21‬روزه اﺳﺖ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ‬ ‫‪z‬‬
‫ﭘﺮوژه‬
‫زﻣﺎن اﺗﻤﺎمم ﭘﺮوژ‬
‫آﻧﺠﺎﺋﻴﻜﻪ ز ن‬
‫ﺑﺮﺳﺪ‪ .‬ازز ﺠ ﻴ‬
‫ﺑﺎﻳﺪ درر ‪ 21‬روز ﺑﺑﻪ اﺗﻤﺎمم ﺑﺮ‬
‫ﭘﺮوژه ﺑ ﻳ‬
‫ﭘﺮوژ‬
‫‪ 22‬روز ﺣﺎﺻﻞ از زﻣﺎن ﻣﺴﻴﺮ ﺑﺤﺮاﻧﻲ ‪ 1-2-3-5-6‬اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‬
‫ﺑﺮاي ﻛﺎﻫﺶ زﻣﺎن ﭘﺮوژه ﺑﻪ اﻧﺪازه ﻳﻚ روز ﺑﺎﻳﺪ زﻣﺎن ﻧﺮﻣﺎل ﻳﻜﻲ از‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي اﻳﻦ ﻣﺴﻴﺮ ﻛﻪ داراي ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺗﺴﺮﻳﻊ واﺣﺪ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻤﺘﺮي‬
‫وز ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﺑﺪ‪ .‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ‪ 2-3‬ﺑﺎ ﺷﻴﺐ ﻫﺰﻳﻨﻪ ‪ 50‬دا اي‬
‫داراي‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬ﻳﻚ روز‬
‫ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﺷﻴﺐ در ﺑﻴﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﻣﺴﻴﺮ ﺑﺤﺮاﻧﻲ ﻓﻮق اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺲ زﻣﺎن‬
‫دﻫﻴﻢ‪.‬‬
‫روز ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ دﻫ‬
‫ﻳﻚ ز‬ ‫اﺳﺖ ارا ﻚ‬
‫روز ا ﺖ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻛﻪ ‪ 6‬ز‬
‫ﻦ ﻓ ﺎﻟ ﺖ‬‫ﺎل ااﻳﻦ‬
‫ﻧﻧﺮﻣﺎل‬
‫ﻫﺰﻳﻨﻪ ﭘﺮوژه در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ‪ C21 = 3050 + 50 = 3100‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪160‬‬
 ‫اﻟﮕﻮرﻳﺘﻢ اﺑﺘﻜﺎري – اداﻣﻪ ﻣﺜﺎل‬
‫‪ z‬ﻣﺮﺣﻠﻪ ‪ 2‬از ﺗﻜﺮار ﮔﺎم ‪:3‬‬
‫‪ TT=20‬روزه اﺳﺖ‪ .‬ﻧﻈﺮ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ زﻣﺎن‬
‫ﻫﺪف دراﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ‪20‬‬
‫اﺗﻤﺎم ‪ 21‬روز ﺑﺎز ﻫﻢ ﺣﺎﺻﻞ از زﻣﺎن ﻣﺴﻴﺮ ﺑﺤﺮاﻧﻲ ‪ 1-2-3-5-6‬اﺳﺖ‬
‫زﻣﺎن ﻓ ﺎﻟ ﺖ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‬ ‫ﺑﺎز ﻫﻫﻢ ز ﺎن‬
‫روز ﺎز‬
‫اﻧﺪازه ‪ 1‬ز‬
‫ﺑﻪ اﻧﺪاز‬
‫ﭘﺮوژه ﻪ‬
‫زﻣﺎن ژ‬
‫ﺑﺮاي ﻛﺎﻫﺶ ز ﺎن‬‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ا‬
‫ﻨﺎ ا ﻦ‬
‫‪ 2-3‬ﻛﻪ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺗﺴﺮﻳﻊ ﻛﻤﺘﺮي دارد را ﻳﻚ روز ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻴﺪﻫﻴﻢ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻨﻜﺎر‬
‫زﻣﺎن اﻳﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻛﻪ در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻗﺒﻞ ‪ 5‬ﺷﺪه ﺑﻮد ﺑﻪ ﻳﻚ روز دﻳﮕﺮ ﻛﺎﻫﺶ‬
‫و ﺑﻪ ‪ 4‬روز ﻳﻌﻨﻲ زﻣﺎن ﻓﺸﺮده اش ﻣﻴﺮﺳﺪ‪ .‬ﻫﺰﻳﻨﻪ اﻧﺠﺎم ﭘﺮوژه دراﻳﻦ‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ‪ C20=3100+50=3150‬اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪161‬‬
 ‫اﻟﮕﻮرﻳﺘﻢ اﺑﺘﻜﺎري – اداﻣﻪ ﻣﺜﺎل‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ‪ 3‬از ﺗﻜﺮار ﮔﺎم ‪ : 3‬ﻫﺪف در اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ‪ T=19‬روزه‬ ‫‪z‬‬
‫اﺳﺖ ‪ .‬از ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻗﺒﻞ ﻣﻴﺪاﻧﻴﻢ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ‪ 20‬روزه داراي ﺳﻪ ﻣﺴﻴﺮ ﺑﺤﺮاﻧﻲ ‪-5-6 :‬‬
‫ﭘﺮوژه ﺑﻪ‬
‫زﻣﺎن ژ‬ ‫ﺶ ﺎ‬‫ﻛﺎﻫﺶ‬‫ﺑﺮاي ﻛﺎ‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ا‬
‫‪ 1-2-3‬و ‪ 1-2-5-6‬و ‪ 1-3-5-6‬ااﺳﺖ ﺎ ا‬
‫اﻧﺪازه ‪ 1‬روز ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ از ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ را اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻤﻮد ﻛﻪ زﻣﺎن ﻫﺮ ﺳﻪ ﻣﺴﻴﺮ را‬
‫ﻣﻴﺘﻮان‬
‫ن‬ ‫ﻣﺜﺎل ﻴ ﻮ‬ ‫ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺑﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑ ﻮ ن‬
‫ﺑﻌﻨﻮان ل‬ ‫ﻴﺐ ﺰﻳ‬‫ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﺷﻴﺐ‬
‫ي ﻤ ﺮﻳﻦ‬‫داراي‬
‫ﻛﺎﻫﺶ دﻫﺪ و ر‬ ‫ﻳﻳﻚ روز ﺶ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ‪ 1-3 . 1-2‬را ﺑﺎ ﻣﺠﻤﻮع ﺷﻴﺐ ﻫﺰﻳﻨﻪ‪ 80+70‬و ﻳﺎ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ‪ 5-6‬ﻛﻪ در‬
‫ﻫﺮ ﺳﻪ ﻣﺸﺘﺮك اﺳﺖ را ﺑﺎ ﺷﻴﺐ ﻫﺰﻳﻨﻪ ‪150‬ﻳﻚ روز ﻛﺎﻫﺶ داد‪ .‬اﻣﺎ ﻳﻚ راه‬
‫ﺟﺎﻟﺐ ﺑﺎ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻛﻤﻴﻨﻪ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ زﻣﺎن ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ‪1-2‬و ‪ 3-5‬را ﻳﻚ روز‬
‫ﻛﺎﻫﺶ دﻫﻴﻢ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺗﺴﺮﻳﻊ ‪ 90+70‬ﺑﻪ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎ ي ﭘﺮوژه‬
‫وز ﻛﻪ ﻫﺪف‬ ‫اﻳﻨﻜﺎر زﻣﺎن ﻣﻣﺴﻴﺮ ‪ 1-2-3-5-6‬ﺑﻪ ﺟﺎي ‪ 19‬روز‬
‫ﻣﻴﺸﻮد اﻣﺎ ﺑﺎ اﻳﻨﻜﺎ‬
‫اﻓﺰوده ﻣ ﺸﻮد‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﻮده‪ 18 ،‬روزه ﻣﻴﺸﻮد) ﭼﻮن دو ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ در اﻳﻦ ﻣﺴﻴﺮ ﻓﺸﺮده ﺷﺪه اﺳﺖ(‬

‫‪162‬‬
 ‫اﻟﮕﻮرﻳﺘﻢ اﺑﺘﻜﺎري – اداﻣﻪ ﻣﺜﺎل‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻴﺘﻮان زﻣﺎن ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ‪ 2-3‬را ﻛﻪ اﺷﺘﺮاﻛﻲ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺴﻴﺮ ﻫﺎ‬
‫ﻴﻢ و ﺑﺑﺪﻳﻦ‬
‫ﻳﻦ‬ ‫ﻳﺶ دﻫﻴﻢ‬
‫اﻓﺰاﻳﺶ‬
‫ﻓﺸﺮده ﺷﺪه اﺳﺖ ﻳﻳﻚ روز ﺰ‬
‫ﻧﺪارد و ﻗﺒﺒﻼً ‪ 2‬روز ﺮ‬
‫ر‬
‫ﺗﺮﺗﻴﺐ ‪ 50‬ﻫﺰار رﻳﺎل را ﻛﻪ ﻗﺒﻼً ﺑﺮاي ﻓﺸﺮده ﺳﺎزي ﻳﻚ روز از زﻣﺎن‬
‫اﻳﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻳﻢ ﭘﺲ اﻧﺪاز ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻫﺰﻳﻨﻪ‬
‫اﺿﺎﻓﻲ ﺑﺮاي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ‪ 19‬روزه ‪ 70+90-50=110‬ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﻫﺰﻳﻨﻪ‬
‫اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ‪ C19=3150+110=3260‬ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬زﻣﺎن‬ ‫وژه ددراﻳﻦ‬
‫اﻧﺠﺎم ﭘﭘﺮوژه‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ‪ 1-2‬ﺳﻪ روز‪ ،‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ‪ 3-5‬ﭼﻬﺎر روز و ‪ 2-3‬را ﺑﻪ ﭘﻨﺞ روز‬
‫ﻣﻴﺪﻫﻴﻢ‪.‬‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺪ‬ ‫ﺗﻐ‬

‫‪163‬‬
 ‫اﻟﮕﻮرﻳﺘﻢ اﺑﺘﻜﺎري – اداﻣﻪ ﻣﺜﺎل‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ‪ 4‬از ﺗﻜﺮار ﮔﺎم ‪ : 4‬ﻫﺪف در اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬ ‫‪z‬‬
‫ي ﺳﻪ ﻣﺴﻴﺮ‬
‫ﻴﺮ‬ ‫داراي‬
‫ﺑﺎز ر‬
‫روزه ﺑ ز‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ‪ 19‬روز‬
‫ﺒﻞ ﺑﺮ‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻗﺒﻞ‬ ‫‪ T=18‬روز‬
‫روزه اﺳﺖ ‪ .‬زاز ﺮ‬
‫ﺑﺤﺮاﻧﻲ ‪ 1-2-3-5-6‬و ‪ 1-2-5-6‬و ‪ -1-3-5-6‬اﺳﺖ‪ .‬زﻣﺎن ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‬
‫ﻫﺎي ‪ 1-2‬و ‪ 3-5‬ﭼﻮن ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ﻓﺸﺮده اﺷﺎن رﺳﻴﺪه اﻧﺪ را دﻳﮕﻪ‬
‫ﻧﻤﻴﺘﻮان ﻛﺎﻫﺶ داد‪ .‬ﻛﻢ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺗﺮﻳﻦ راه ﻛﺎﻫﺶ ﻳﻚ روزه زﻣﺎن‬
‫ﭘﺮوژه ددر‬
‫ﺗﺴﺮﻳﻊ ‪ 150‬اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺰﻳﻨﻪ اﻧﺠﺎم ﭘ وژه‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ‪ 5-6‬ﺑﺎ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺗ ﻳﻊ‬
‫اﻳﻨﺤﺎﻟﺖ ‪ C18=3260+150=3410‬و زﻣﺎن ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ‪ 5-6‬ﺑﻪ زﻣﺎن‬
‫رﺳﻴﺪ‪.‬‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺪ‬
‫ﻳﻌﻨﻲ ‪ 6‬ﺧ ا ﺪ‬
‫ﻓﺸﺮده اش ﻨ‬‫ﻓﺸ‬

‫‪164‬‬
 ‫اﻟﮕﻮرﻳﺘﻢ اﺑﺘﻜﺎري – اداﻣﻪ ﻣﺜﺎل‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ‪ 5‬از ﺗﻜﺮار ﮔﺎم ‪ :3‬ﻫﺪف در اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬ ‫‪z‬‬
‫ي‪3‬‬ ‫داراي‬
‫روزه ﺑﺑﺎزز ر‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ‪ 18‬روز‬
‫ﺒﻞ ﺑﺮ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻗﺒﻞ‬
‫زﻣﺎن ﻴ‬ ‫‪ T=17‬روز‬
‫روزه اﺳﺖ‪ .‬ز ن‬
‫ﻣﺴﻴﺮ ﺑﺤﺮاﻧﻲ ‪ 1-2-3-5-6‬و ‪1-2-5-6‬و ‪ 1-3-5-6‬اﺳﺖ‪ .‬زﻣﺎن‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ‪1-2‬و ‪3-5‬و ‪ 5-6‬ﭼﻮن ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ﻓﺸﺮده اﺷﺎن رﺳﻴﺪه اﻧﺪ‬
‫را دﻳﮕﺮ ﻧﻤﻴﺘﻮان ﻛﺎﻫﺶ داد‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ راه ﻛﺎﻫﺶ ﻳﻚ روز از زﻣﺎن ﻫﺮ ﻳﻚ‬
‫ﺗﺴﺮﻳﻊ ‪ 80+50+30‬اﺳﺖ‪.‬‬ ‫از ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ‪1-3‬و ‪2-3‬و ‪ 2-5‬ﺑﺎ ﻫﺰﻳﻦ ﺗ ﻳﻊ‬
‫ﻫﺰﻳﻨﻪ اﻧﺠﺎم ﭘﺮوژه در اﻳﻨﺤﺎﻟﺖ‪ C17=3410+160=3570‬و زﻣﺎن‬
‫روز ﺧ اﻫﺪ‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ‬ ‫ﺑﻪ ﻫﺸﺖ ز‬ ‫روز و ‪ 2-5‬ﻪ‬
‫ﭼﻬﺎر ز‬
‫روز‪ 2-3،‬ﺎ‬‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ‪ 1-3‬ﻫﻔﺖ ز‬
‫ﻓ ﺎﻟ ﺖ‬
‫رﺳﻴﺪ‪.‬‬
‫‪165‬‬
 ‫اﻟﮕﻮرﻳﺘﻢ اﺑﺘﻜﺎري – اداﻣﻪ ﻣﺜﺎل‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ‪ 6‬از ﺗﻜﺮار ﮔﺎم ‪) 3‬ﮔﺎم ‪ :(4‬ﻫﺪف دراﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ رﺳﻴﺪن ﺑﻪ‬ ‫‪z‬‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ‪ T=16‬روزه اﺳﺖ‪ .‬از ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻗﺒﻞ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ‪ 17‬روزه ﺑﺎز داراي ﺳﻪ‬
‫ﻣﺴﻴﺮ ﺑﺮاي ‪-1-2-3-5-6‬و‪1-2-5-6‬و ‪ 1-3-5-6‬اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﻓﻘﻂ‬
‫ﻣﻴﺘﻮان ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ‪ 1-3‬و ‪ 2-5‬را ﻳﻚ روز ﻓﺸﺮده ﻛﺮد ﺳﺎﻳﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ‬
‫ﺑﻪ زﻣﺎن ﻓﺸﺮده ﺧﻮد رﺳﻴﺪه اﻧﺪ‪ .‬اﻣﻜﺎن ﻓﺸﺮده ﺳﺎزي ﺑﻴﺸﺘﺮ آآﻧﻬﺎ‬
‫وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ .‬ﺑﺎ ﻓﺸﺮده ﺳﺎزي اﻳﻦ دو ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺗﻨﻬﺎ زﻣﺎن ﻣﺴﻴﺮﻫﺎي دوم‬
‫ﻫﻤﺎن ‪17‬‬
‫اول ﺎ‬ ‫ﺑﺤﺮاﻧﻲ ا ل‬
‫زﻣﺎن ﻣﺴﻴﺮ ا‬‫اﻣﺎ ﺎ‬
‫و ﺳﻮم ﻓﻓﻮق ﺑﻪ ‪ 16‬روز ﻣﻴﺮﺳﻨﺪ‪ .‬ا ﺎ‬
‫روز ﺑﺎﻗﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﻣﺎﻧﺪ و ﭼﻮن ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﻃﺮﻳﻖ اﻣﻜﺎن ﻛﺎﻫﺶ زﻣﺎن اﻳﻦ‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻗ ﻞ‬
‫ﻗﺒﻞ‬ ‫ﻫﻤﺎن ‪ 17‬روز و ﺎﺑﺎ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻠ‬
‫زﻣﺎن ﭘﺮوژه ﺎ‬ ‫ﻧﺪارد‪ ،‬ﺎ‬
‫ﻣﺴﻴﺮ وﺟﻮد ا‬
‫‪ C17=3570‬ﺑﺎﻗﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫‪166‬‬
 ‫ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎي ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﭘﺮوژه‬
‫ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻛﻪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎً ﺻﺮف ﺗﺴﺮﻳﻊ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي‬ ‫‪z‬‬
‫ي ﻏﻴﺮ‬
‫ﻴﺮ‬ ‫ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎي‬
‫ﻧﺎم ﺰﻳ‬
‫ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎ ﺑﺑﻪ م‬
‫دﻳﮕﺮي زاز ﺰﻳ‬
‫ﻮع ﻳ ﺮي‬
‫ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ ﻧﻮع‬
‫ﭘﺮوژه ﻴ ﻮ‬
‫ﭘﺮوژ‬
‫ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺷﺪن ﻣﺪت ﭘﺮوژه اﻓﺰاﻳﺶ‬
‫ﻣﻲ ﻳﺎﺑﻨﺪ ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺨﺎرج ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﭘﺮوژه ﻣﺜﻞ آب‪ ،‬ﺑﺮق‪ ،‬اﻧﺮژي‪،‬‬
‫اﺟﺎره ﻣﺤﻞ‪ ،‬ﺑﻴﻤﻪ‪ ،‬ﺟﺮﻳﻤﻪ دﻳﺮﻛﺮد و ﻏﻴﺮه ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫اﺳﺖ ﻛﻛﻪ ااﻳﻦ‬
‫ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ااﻳﻦ ا ﺖ‬
‫ﻫﺎي ﻏﻏﻴﺮ ﺘﻘ‬ ‫ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺎ‬ ‫اﺻﻠﻲ در ﺗﺸﺨ‬
‫ﻧﻜﺘﻪ ا ﻠ‬
‫ﻧﻜﺘ‬ ‫‪z‬‬
‫ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎ ﺑﺮاي ﻛﻞ ﭘﺮوژه ﺻﺮف ﺷﺪه و ﻧﻤﻴﺘﻮان آﻧﺮا ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﺗﻚ‬
‫ﺗﻚ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﺗﻔﻜﻴﻚ ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫‪167‬‬
 ‫اداﻣﻪ ﻣﺜﺎل ﻗﺒﻞ‬
‫ﻓﺮض ﻛﻨﻴﺪ در ﻣﺜﺎل ﻗﺒﻞ ﻫﺰﻳﻨﻪ اﻧﺮژي‪ ،‬اﺟﺎره وﺳﺎﻳﻞ و ﺑﻴﻤﻪ ﻛﺎرﮔﺮان‬ ‫‪z‬‬
‫ﻗﺮارر‬
‫دﻳﺮﻛﺮد ﻛﺎرر ازز ﺮ‬
‫ﻲ ازز ﻳﺮ ﺮ‬
‫ي ﻧﺎﺷﻲ‬
‫ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎي‬
‫ل و ﺰﻳ‬‫رﻳﺎل‬
‫ﻫﺰارر رﻳ‬
‫ﻗﺮارر روزي ‪ 60‬ﺰ‬
‫زاز ﺮ‬
‫روزي ‪ 90‬ﻫﺰار رﻳﺎل ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اﻳﻨﺼﻮرت ﻣﺠﻤﻮع ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎي ﻏﻴﺮ‬
‫‪ 15‬ﻫﺰار رﻳﺎل ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﻳﻌﻨﻲ ﺑﻄﻮر‬ ‫ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﭘﺮوژه از ﻗﺮار روزي ‪150‬‬
‫ﻣﺜﺎل ﺑﺮاي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اﺗﻤﺎم ‪ 20‬روزه‪ ،‬ﻣﺠﻤﻮع ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎي ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ‬
‫رﻳﺎل ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻫﺰار ﻳﺎل‬
‫‪ 20*150=3000‬ﻫﺰا‬
‫ﻣﻘﺎدﻳﺮ اﻳﻦ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎ ﺑﺮاي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺗﻤﺎم ﭘﺮوژه در ﺟﺪول‬ ‫‪z‬‬
‫ﻫﺎي‬‫ﺧﻼف ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺎ‬
‫ﻫﺎ ﺑﺮ ﻼف‬ ‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه ااﺳﺖ ﻛﻛﻪ ااﻳﻦ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺎ‬
‫ﺑﻌﺪ ﺎ‬
‫ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻃﻮل ﭘﺮوژه اﻓﺰاﻳﺶ و ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ آن ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫‪168‬‬
 ‫اداﻣﻪ ﻣﺜﺎل ﻗﺒﻞ‬
‫‪17‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪21‬‬ ‫‪22‬‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اﺗﻤﺎم ﭘﺮوژه )روز(‬
‫‪3570 3410 3260 3150 3100 3050‬‬ ‫ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﭘﭘﺮوژه‬
‫ژه‬ ‫ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺘﻘ‬
‫‪2550 2700 2850 3000 3150 3300‬‬ ‫ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﭘﺮوژه‬
‫‪612 6110‬‬
‫‪6120‬‬ ‫‪611 6110‬‬
‫‪611 615‬‬
‫‪6150 6250‬‬
‫‪625 6350‬‬
‫‪635‬‬ ‫ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻛﻞ‬
‫ﺰ ﻨﻪ‬

‫ﻫﺰﻳﻨﻪ‬ ‫ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻛﻞ‬

‫ﻞ‬ ‫ﺰﻳ‬
‫ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ‬

‫ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ‬
‫زﻣﺎن‬
‫‪169‬‬
 ‫اﻟﮕﻮرﻳﺘﻢ زﻳﻤﻨﺲ ﺑﺮاي ﻣﻮازﻧﻪ زﻣﺎن‪-‬ﻫﺰﻳﻨﻪ‬
‫‪ z‬ﻛﺎرﺑﺮد اﺻﻠﻲ اﻳﻦ اﻟﮕﻮرﻳﺘﻢ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻠﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﺮوژه داراي ﺗﺎرﻳﺦ‬
‫ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻣﺸﺨﺺ و ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه اي)‪ (Tp‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ و اﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ از ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﻓ ﺎﻟ ﺘﻬﺎ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ‬ ‫ﻟ‬ ‫زﻣﺎﻧﻬﺎي‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻦ ز ﺎﻧﻬﺎي‬
‫ﻧﻈﺮ ﮔ ﻓﺘﻦ‬‫ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ‪ CPM‬ﺎﺑﺎ ددر ﻧﻈ‬
‫ﻟ‬ ‫ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت‬
‫اﺳﺎس ﺤﺎ ﺎت‬‫ا ﺎ‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻛﻮﭼﻜﺘﺮ)زودﺗﺮ( ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ z‬ﺑﺮاي اراﺋﻪ روش زﻳﻤﻨﺲ‪ ،‬اﺑﺘﺪا ﺑﻪ ﺗﻌﺎرﻳﻒ زﻳﺮ ﻣﻣﻲ ﭘﺮدازﻳﻢ‪:‬‬
‫ﺿﺮﻳﺐ)ﺷﻴﺐ( ﻫﺰﻳﻨﻪ= ‪C f − C n‬‬
‫= ‪C‬‬
‫‪D f − Dn‬‬
‫‪ij‬‬

‫ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻓﺸﺮده)ﺗﻌﺠﻴﻠﻲ(= ‪Cf‬‬

‫ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ= ‪Cn‬‬
‫ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻣﻌ ﻮﻟ‬
‫زﻣﺎن ﻓﺸﺮده)ﺗﻌﺠﻴﻠﻲ(= ‪Df‬‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ= ‪Dn‬‬
‫ﻟ‬ ‫ﺎن‬
‫ززﻣﺎن‬
‫‪170‬‬
 ‫اﻟﮕﻮرﻳﺘﻢ زﻳﻤﻨﺲ‪ -‬اداﻣﻪ ﺗﻌﺎرﻳﻒ‬
‫‪ z‬ﻃﻮل ﻣﺴﻴﺮ)‪(Dp‬‬
‫‪∑D = D‬‬
‫‪ij‬‬ ‫‪p‬‬ ‫ﻃﻮل ﻣﺴﻴﺮ ﻳﺎ ﻃﻮل زﻣﺎﻧﻲ ﻣﺴﻴﺮ =‬
‫‪ z‬زﻣﺎن ﻗﺎﺑﻞ ﻛﺎﻫﺶ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ)‪(TAij‬‬
‫زﻣﺎن ﻗﺎﺑﻞ ﻛﺎﻫﺶ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ= ‪Dn' − D f = TAij‬‬
‫' ‪ = D‬زﻣﺎن ﻓﻌﻠﻲ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ‪ i-j‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ)ﻗﺒﻞ از ﺷﺮوع ﻛﺎﻫﺶ ﻫﺎ‪ Dn' = Dn ،‬اﺳﺖ(‬
‫‪n‬‬
‫‪ z‬ﺿﺮﻳﺐ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻣﺆﺛﺮ ‪(ECijj) i-j‬‬
‫‪Cij‬‬
‫= ‪ECij‬‬ ‫ﺿﺮﻳﺐ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻣﺆﺛﺮ=‬
‫‪N ij‬‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺑﻪ‬
‫ﻗﺮا ﺮ‬
‫آﻧﻬﺎ ﺮ‬ ‫ﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‪ i-jj‬ﺮ‬
‫ﺑﺮ روي ﻬ‬ ‫ن ‪ Nij‬ﺗﻌﺪاد ﺮ‬
‫ﻣﺴﻴﺮﻫﺎﻳﻲ‬ ‫در آن‬
‫ﻛﻪ ر‬
‫اﻧﺪازه ﻛﺎﻓﻲ ﻛﻮﺗﺎه ﻧﺸﺪه اﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪171‬‬
 ‫اﻟﮕﻮرﻳﺘﻢ زﻳﻤﻨﺲ‪ -‬اداﻣﻪ ﺗﻌﺎرﻳﻒ‬
‫‪ z‬ﻣﻘﺪار ﻛﺎﻫﺶ ﻻزم ﻣﺴﻴﺮ = ‪TR‬‬
‫ﻲ ﻣﺴﻴﺮ‬
‫ﻴﺮ‬ ‫‪ – TP‬ﻃﻮل‬
‫ﻮل ﻓﻌﻠﻲ‬ ‫ﻓﻌﻠﻲ ﺑﺑﺎﺷﺪ(‬
‫ﻃﻮل ﻲ‬‫)اﮔﺮﺮ ‪ > TP‬ﻮل‬
‫‪TR‬‬
‫)ﺻﻔﺮ( ‪0‬‬ ‫)اﮔﺮ ‪ <TP‬ﻃﻮل ﻓﻌﻠﻲ ﺑﺎﺷﺪ(‬

‫ﺗﺸﺮﻳﺢ‬
‫ش راا ﺗﺸ‬
‫ﻛﺎرﺑﺮدد ااﻳﻦ روش‬
‫ﻣﺜﺎﻟﻲ ﻛﺎ‬
‫ﻞ ﺜﺎﻟ‬‫زﻳﻤﻨﺲ‪ ،‬ﺑﺎﺎ ﺣﻞ‬
‫اﻟﮕﻮرﻳﺘﻢ ز ﻨ‬
‫ﺑﻬﺘﺮ اﻟﮕ ﺘ‬
‫ك ﺘ‬‫ﺑﺮاي ددرك‬
‫ﺎل ا‬‫ﺣﺎل‬
‫ﻣﻴﻨﻤﺎﺋﻴﻢ‪.‬‬

‫‪172‬‬
 ‫ﻣﺜﺎل اﻟﮕﻮرﻳﺘﻢ زﻳﻤﻨﺲ‬
‫ﭘﺮوژه اي ﺑﺎ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ‪ A‬ﺗﺎ ‪ H‬ﺑﺎ رواﺑﻂ ﭘﻴﺶ ﻧﻴﺎزي و ﺷﺮاﻳﻂ ﻓﺸﺮدﮔﻲ زﻣﺎﻧﻬﺎﻳﻲ‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ‬
‫ﻟ‬ ‫ﻣﻘﺪار‬
‫ﭘﺮوژه از ﻘﺪا‬
‫زﻣﺎن ژه‬
‫اﺳﺖ ز ﺎن‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﻻزم ا ﺖ‬
‫ﻧﻈﺮ ا ﺖ‬
‫ﺟﺪول ززﻳﺮ ﻣﻮردد ﻧﻈ‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺟﺪ ل‬
‫ﻄﺎ ﻖ‬
‫ﺧﻮد ﻛﻪ ‪ 25‬ﻫﻔﺘﻪ اﺳﺖ ﺑﻪ ‪ 22‬ﻫﻔﺘﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﺑﺪ‪ .‬ﻫﺪف ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺗﺮﻛﻴﺐ‬
‫ﭘﺮوژه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ي ﭘﺮوژ‬
‫ﺑﺮاي‬
‫اﻧﺠﺎمم ‪ 22‬ﻫﻔﺘﻪ ﺑﺮ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ درر ﻣﺪت ﺠ‬
‫ﺶ ﻴﻬ‬ ‫ﻛﺎﻫﺶ‬
‫ﺿﺮﻳﺐ ﻫﺰﻳﻨﻪ‬ ‫زﻣﺎن ﻓﺸﺮده‬ ‫زﻣﺎن ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ‬ ‫ﭘﻴﺶ ﻧﻴﺎزﻫﺎ‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‬
‫‪3‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪---‬‬ ‫‪A‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪A‬‬ ‫‪B‬‬
‫‪---‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪A‬‬ ‫‪C‬‬
‫‪7‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪D‬‬
‫‪10‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪C,D‬‬ ‫‪E‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪C,D‬‬ ‫‪F‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪F‬‬ ‫‪G‬‬
‫‪8‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪EG‬‬
‫‪E,G‬‬ ‫‪H‬‬
‫‪173‬‬
 ‫ﺣﻞ ﻣﺜﺎل اﻟﮕﻮرﻳﺘﻢ زﻳﻤﻨﺲ‬
‫ﻗﺪم اول ‪:‬ﺷﺒﻜﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﭘﺮوژه ﻃﺮح ﺷﺪه را رﺳﻢ ﻣﻴﻜﻨﻴﻢ‪:‬‬
‫‪2‬‬
‫‪B‬‬ ‫‪D‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪A‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪E‬‬ ‫‪H‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬
‫‪F‬‬ ‫‪G‬‬
‫‪4‬‬

‫اﺳﺖ)‪(Tp=22‬‬ ‫زﻣﺎن ﻗﺮارداد ﺑﺮاي ﭘﺮوژه ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ‪ 22‬ﻫﻔﺘﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه‬

‫ل‬
‫ﺟﺪول‬ ‫ﻣﻄﺎﺑﻖ‬
‫ﻛﻮﺗﺎه ﻄﺎ‬
‫ﻛﺎﻓﻲ ﻛ ﺎ‬
‫اﻧﺪازه ﻛﺎﻓ‬
‫ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻛﻪ ﺑﻪ ا ا‬
‫ﺎﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ااﻳﻦ ااﻣﺮ ﻣﺴﻴﺮ ﺎ‬
‫ﺑﻌﺪ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪174‬‬
 ‫زﻳﻤﻨﺲ‬
‫ﺲ‬ ‫ﻢ زﻳ‬
‫اﻟﮕﻮرﻳﺘﻢ‬
‫ﻣﺜﺎل ﻮرﻳ‬
‫ﺣﻞ ل‬
‫ﻞ‬

‫‪TR = ∑ Dn − Tp‬‬ ‫) ‪(∑ Dn‬‬ ‫زﻣﺎن‬ ‫ﻣﺴﻴﺮﻫﺎي ﺷﺒﻜﻪ‬

‫‪-6‬‬
‫‪6‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪ACEH‬‬
‫‪-5‬‬ ‫‪17‬‬ ‫‪ACFGH‬‬
‫‪+3‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪ABDFGH‬‬
‫‪+2‬‬ ‫‪24‬‬ ‫‪ABDEH‬‬

‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻴﺸﻮد دو ﻣﺴﻴﺮي ﻛﻪ در آآﻧﻬﺎ ‪TR>0‬‬

‫اﺳﺖ‪ ،‬ﻗﺎﺑﻞ ﻛﺎﻫﺶ ﺑﻮده و ﻟﺬا ﺑﺮاي ﺗﺤﻠﻴﻞ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺟﺪول ﺑﻌﺪي ﺷﻜﻞ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﺮاي ﻛﺎرﺑﺮد روش زﻳﻤﻨﺲ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪:‬‬ ‫‪175‬‬
 ‫زﻳﻤﻨﺲ‬
‫ﺲ‬ ‫ﻢ زﻳ‬
‫اﻟﮕﻮرﻳﺘﻢ‬
‫ﻣﺜﺎل ﻮرﻳ‬
‫ﺣﻞ ل‬
‫ﻞ‬
‫ﻣﺴﻴﺮﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ ﻛﺎﻫﺶ‬ ‫ﺿﺮﻳﺐ‬ ‫زﻣﺎن‬ ‫ﺿﺮاﻳﺐ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻣﺆﺛﺮ ‪CEij‬‬
‫ﻫﺰﻳﻨﻪ‬ ‫ﻛﺎﻫﺶ‬
‫‪A-B-D-E-H‬‬ ‫‪A-B-D-F-G-H‬‬ ‫ﺷﻤﺎره دور‬
‫‪Cij‬‬ ‫‪TAij‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬
‫‪A‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪1.5‬‬ ‫‪1.5‬‬ ‫*‬ ‫*‬ ‫*‬
‫‪B‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪2.5‬‬ ‫‪2.5‬‬ ‫‪5‬‬ ‫*‬ ‫*‬
‫‪D‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪3.5‬‬ ‫‪3.5‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪7‬‬
‫‪E‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪10‬‬
‫‪F‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪G‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪201‬‬ ‫‪1‬‬ ‫*‬ ‫*‬ ‫*‬ ‫*‬
‫‪H‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪8‬‬
‫ﻃﻮل‬ ‫ﺷﻤﺎره‬
‫ر‬ ‫ﻧﻮع ﻛﺎﻫﺶ‬
‫ﺶ‬ ‫ﻮع‬ ‫ﺰﻳ‬
‫ﻫﺰﻳﻨﻪ‬ ‫ﻫﺰﻳﻨﻪ‬
‫ﺰﻳ‬
‫ﻣﺴﻴﺮ‬ ‫‪24‬‬ ‫‪25‬‬ ‫دور‬ ‫ﻛﺎﻫﺶ‬ ‫ﻛﻞ‬
‫ﻛﺎﻫﺶ‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬
‫ﻻزم‬
‫زم‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫ﻣﺪت ددو ﻫﻔﺘﻪ‬ ‫ﻛﺎﻫﺶ ‪ G‬ﻪ‬
‫‪G‬ﺑﻪ ﺪت‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫ﻣﺴﻴﺮ‬
‫‪1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪2‬‬ ‫ﻛﺎﻫﺶ ‪A‬ﺑﻪ ﻣﺪت ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ‬ ‫‪3‬‬ ‫‪5‬‬
‫‪TR‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪-1‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ﺶ ‪B‬ﺑﻪ ﻣﺪت ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ‬
‫ﻛﺎﻫﺶ‬ ‫‪5‬‬ ‫‪10‬‬

‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪4‬‬ ‫اﻓﺰاﻳﺶ ‪G‬ﺑﻪ ﻣﺪت ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ‬ ‫‪-1‬‬ ‫‪9‬‬

‫‪176‬‬
‫ﻧﻤﻮدار ﮔﺎﻧﺖ وﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي داراي ﻣﻘﻴﺎس زﻣﺎن‬
‫اﻳﻦ ﻧﻤﻮدارﻫﺎ‪ ،‬ﭘﺎﻳﻪ واﺳﺎس ﻧﻤﻮدارﻫﺎي ﻣﻴﻠﻪ اي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﻢ اﻛﻨﻮن‬ ‫‪z‬‬
‫ﻧﻴﺰ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﭘﺮوژه ﻫﺎ ﻣﺘﺪاول ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬از ﻧﺎرﺳﺎﺋﻴﻬﺎي اﻳﻦ‬
‫ﻧﻤﻮدارﻫﺎ‪ ،‬ﻋﺪم ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ آﻧﻬﺎ در ﻧﺸﺎن دادن ارﺗﺒﺎﻃﺎت )واﺑﺴﺘﮕﻲ ﻫﺎ(‬
‫ﺑﻴﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﭘﺮوژه اﺳﺖ‪ .‬در ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻧﻤﻮدارﻫﺎي ﮔﺎﻧﺖ رﻋﺎﻳﺖ ﭼﻨﺪ‬
‫ﻗﺎﻧﻮن ﺳﺎده اﻟﺰاﻣﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ﻗﺎﺑﻞ‬
‫ﺗﻮﺟﻬﻲ ﺑﻪ ﻛﺎراﻳﻲ آﻧﻬﺎ اﻓﺰوده ﺷﻮد‪.‬‬
‫در ﺻﻮرت داﺷﺘﻦ ﻳﻚ ﺷﺒﻜﻪ ‪ ،CPM‬ﺗﺒﺪﻳﻞ آن ﺑﻪ ﻧﻤﻮدار ﻣﻴﻠﻪ اي‬ ‫‪z‬‬
‫ﺑﺎﻋﺚ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺷﺒﻜﻪ ﺣﺎﺻﻞ‪ ،‬ﻫﻢ از ﻣﺰاﻳﺎي ﻧﻤﻮدار ﮔﺎﻧﺖ )ﻧﺸﺎن‬
‫دادن زﻣﺎﻧﻬﺎي ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ( و ﻫﻢ از ﻣﺰاﻳﺎي ﺷﺒﻜﻪ ‪) CPM‬ﻧﺸﺎن دادن‬
‫واﺑﺴﺘﮕﻲ ﻫﺎي ﺑﻴﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ( ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪177‬‬
 ‫ﻧﻤﻮدارﻫﺎي ﮔﺎﻧﺖ )ﻣﻴﻠﻪ اي(‬
‫ﺑﺮ روي ﻳﻚ ﺻﻔﺤﻪ ﻣﺨﺘﺼﺎت ﺷﺎﻣﻞ دو ﻣﺤﻮر ﻋﻤﻮد ﺑﺮﻫﻢ‪ ،‬ﻣﺤﻮر اﻓﻘﻲ‬
‫ﺑﺮاي‬
‫ي‬ ‫ﻢ ﺑﺮ‬
‫ﻮر ﻗﺎﺋﻢ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ و ﻣﺤﻮر‬
‫ن ﻴﻬ‬ ‫ﭘﺎﻳﺎن‬
‫ﺷﺮوع و ﭘ ﻳ‬
‫ﺗﺎرﻳﺨﻬﺎي ﺮوع‬
‫ﻳﺶ رﻳ ﻬ ي‬
‫ﺑﺮاي ﻧﻤﺎﻳﺶ‬
‫ﺑﺮ ي‬
‫ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ﻛﻪ ﻋﻼﺋﻢ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده‬
‫اﺳﺖ‪::‬‬
‫در ﺷﺒﻜﻪ ﮔﺎﻧﺖ ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ اﺳﺖ‬
‫ﻣﻌﻨﻲ‬ ‫ﻋﻼﻣﺖ‬
‫ﻳﻚ ﻓ ﺎﻟ ﺖ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‬ ‫آﻏﺎز ﻚ‬ ‫┌‬
‫ﭘﺎﻳﺎن ﻳﻚ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‬ ‫┐‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‬
‫زﻣﺎن ﻓ ﺎﻟ‬
‫ﭘﺎﻳﺎن و ﻣﺪت ﺎ‬
‫آﻏﺎز و ﺎ ﺎ‬
‫ﺗﺎرﻳﺨﻬﺎي آ ﺎ‬
‫ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ﺎ ﺎ‬
‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺎ‬
‫ﻣﻘﺪار ﻋﻤﻠﻲ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ‬
‫ﻋﻼﻣﺖ ﻣﺸﺨﺺ ﻛﻨﻨﺪه ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﻲ‬ ‫‪V‬‬
‫‪178‬‬
 ‫ﻧﻤﻮدارﻫﺎي ﮔﺎﻧﺖ )ﻣﻴﻠﻪ اي(‪ -‬ﻣﺜﺎل‬
‫در ﺷﻜﻞ زﻳﺮ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﺪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ‪ C‬ﻃﺒﻖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﺎﻳﺪ در روز ﺳﻮم ﺷﺮوع و در ﭘﺎﻳﺎن‬
‫روز ﺷﺸﻢ ﺑﻪ اﺗﻤﺎم ﺑﺮﺳﺪ و ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ‪ D‬ﺑﺎﻳﺪ در روز ﭼﻬﺎرم ﺷﺮوع و ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎن روز ﻫﺸﺘﻢ‬
‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻋﻼﻣﺖ ‪ V‬در روز ﭘﻨﺠﻢ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه آآن ااﺳﺖ ﻛﻪ وﺿﻌﻴﺖ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ‬ ‫اداﻣﻪ ا‬
‫اا‬
‫اﻣﻮر اﺟﺮاﺋﻲ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ در اﻧﺘﻬﺎي روز ﭘﻨﺠﻢ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ‪A,B‬‬
‫ﺑﺮرﺳﻲ‬
‫ﻲ‬ ‫رﻳﺦ ﺑﺮر‬
‫ﺗﺎرﻳﺦ‬ ‫ﻞ ﺷﺪه اﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻜﻤﻴﻞ‬
‫ﺗﻜﻤ‬
‫ﻓ ﺎﻟ ﺎ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ‬
‫‪V‬‬
‫‪A‬‬
‫‪B‬‬
‫‪C‬‬
‫‪D‬‬

‫‪1 2 3 4 5‬‬ ‫زﻣﺎن )روز( ‪6 7 8 9 10 11‬‬

‫ﺎ‬
‫‪179‬‬
‫ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ‪ CPM‬ﺑﻪ ﻧﻤﻮدارﻫﺎي ﮔﺎﻧﺖ‬
‫ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي داراي ﻣﻘﻴﺎس زﻣﺎن‪ ،‬ﺗﻠﻔﻴﻘﻲ از ﻧﻤﻮدارﻫﺎي ﮔﺎﻧﺖ و ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ‪ CPM‬ﺑﻮده و‬
‫از ﻣﺰاﻳﺎي ﻫﺮ دو ﻧﻤﻮدار ﺑﺮﺧﻮردار ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺗﺮﺳﻴﻢ اﻳﻦ ﻧﻤﻮدارﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺎ در دﺳﺘﺮس‬
‫ﺗﻮان ﻧ دا ﻫﺎي‬
‫ﻧﻤﻮدارﻫﺎي‬ ‫دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ ززﻳﺮ ﻣﻲ ﺗ ان‬
‫دن ﺳﻪﻪ د ﺘ اﻟ ﻞ‬ ‫ﺷﺒﻜﻪ ‪ CPM‬و ﺎﺑﺎ ﻜﺎ‬
‫ﺑﻜﺎر ﺑﺮدن‬ ‫ﻳﻚ ﺷ ﻜﻪ‬‫داﺷﺘﻦ ﻚ‬
‫داراي ﻣﻘﻴﺎس زﻣﺎن را ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﻮر ﻗــﺎﺋــﻢ‬
‫ﻢ‬ ‫ﻦ ﺑﺮﺮ ﻣﺤــﻮر‬
‫ن ازز ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﭘﭘﺎﺋﻴﻦ‬
‫روﻳﺪاد ﭘﭘﺎﻳﺎن‬
‫ﺷﻤﺎره رو‬
‫ﺶ ر‬ ‫اﻓﺰاﻳﺶ‬
‫ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺰ‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ررا ﺑﻪ ﺮ‬
‫ﻬ‬ ‫‪-1‬‬
‫ﻣﻲ ﻧﻮﻳﺴﻴﻢ‪ .‬در ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﻛﻪ دو ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ داراي ﻳﻚ روﻳﺪاد ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ ﻣﺸﺘﺮك‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ اﻓﺰاﻳﺶ ﺷﻤﺎره روﻳﺪاد ﭘﺎﻳﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ااز ﭼﭗ ﺑﻪ‬
‫اوﻟﻴﻦ ﻓ ﺎﻟ‬
‫زﻣﺎن ا ﻟ‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎﺎ ﺎ‬ ‫ل ﺎ‬ ‫اﻓﻘﻲ ﺑﻪ ﻃﻃﻮل‬‫ﺧﻄﻲ اﻓﻘ‬
‫آﻏﺎز ﭘﺮوژه ﺎﭘﺎره ﺧﻄ‬
‫ﺗﺎرﻳﺦ آﻏﺎ‬
‫‪ -2‬ااز ﺎ ﺦ‬
‫راﺳﺖ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬در اﺑﺘﺪا و اﻧﺘﻬﺎي ﭘﺎره ﺧﻂ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺷﻤﺎره ﻫﺎي روﻳﺪادﻫﺎي‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻲ ﻮ‬‫ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻣﻲ‬ ‫ن ﻮ‬
‫ﭘﭘﺎﻳﻪ و ﭘﭘﺎﻳﺎن‬
‫‪ -3‬ﺳﺎﻳﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﺤﻮي رﺳﻢ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﺷﻤﺎره ﭘﺎﻳﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺑﺎ روﻳﺪادي‬
‫ﻛﻪ داراي ﻫﻤﻴﻦ ﺷﻤﺎره ﺑﻮده و در ﻣﻨﺘﻬﻲ اﻟﻴﻪ ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﻧﻤﻮدار واﻗﻊ اﺳﺖ در ﻳﻚ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﻣﻮﻫﻮم ﻧﻴﺰ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻗﺮار ﮔﮔﻴﺮد‪ .‬ااﻳﻦ دﺳﺘﻮر ﺎﺑﺎﻳﺪ در ﻣﻮرد ﻓ ﺎﻟ ﺎ‬ ‫راﺳﺘﺎي ﻗﺎﻗﺎﺋﻢ ﻗ ا‬
‫ا ﺎ‬
‫‪180‬‬
‫ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ‪ CPM‬ﺑﻪ ﻧﻤﻮدارﻫﺎي ﮔﺎﻧﺖ‪ -‬ﻣﺜﺎل‬

‫ﺷﺒﻜﻪ ‪ CPM‬زﻳﺮ ﻣﺪ ﻧﻈﺮ اﺳﺖ‪ ،‬زﻣﺎن ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ روي ﺷﺒﻜﻪ ﻳﺎدداﺷﺖ‬

‫روﻳﺪاد‬
‫ﺷﻤﺎره روﻳ‬
‫ن ر‬ ‫ﺑﻮدن‬
‫ﺑﺰرﮔﺘﺮﺮ ﺑﻮ‬
‫ﻮن ﺑﺰر‬
‫رﻋﺎﻳﺖ ﻗﺎﻧﻮن‬
‫روﻳﺪادﻫﺎ ﺑﺑﺎ ر ﻳ‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ و روﻳ‬
‫ﭘﺎﻳﺎن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﻪ ﺷﻤﺎره ﮔﺬاري ﺷﺪه اﻧﺪ‪.‬‬
‫‪2‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪4‬‬

‫‪2‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪6‬‬

‫‪2‬‬ ‫‪5‬‬

‫‪181‬‬
 ‫ﻫﺎي ‪ CPM‬ﺑﻪﻪ ﻧ دا ﻫﺎ‬
‫ﻧﻤﻮدارﻫﺎي ﮔﺎﻧﺖ‪ -‬ﺜﺎل‬
‫ﻣﺜﺎل‬ ‫ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎ‬
‫ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷ ﻜﻪ‬
‫ﺗ ﺪﻞ‬
‫ﺧﻄﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ‬
‫ﺑﺼﻮرت ددو ﺧﻄ‬
‫ت‬ ‫اﺳﺖ ﻛﻪ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﺋﻲ ا ﺖ‬
‫ﺷﺎﻣﻞ ﻓ ﺎﻟ ﺘ ﺎﺋ‬
‫ﻧﻤﻮدار ززﻳﺮ ﺷﺎ ﻞ‬
‫ﺑﺤﺮاﻧﻲ ددر ﻧ دا‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ‪ :‬ﻣﺴﻴﺮ اﻧ‬
‫ﺗ ﻪ‬
‫روي ﻧﻤﻮدار ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه‪ ،‬ﻣﺸﺨﺺ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫زﻣﺎن ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2 3 4 5 6‬‬ ‫‪8‬ﺗﺎرﻳﺦ ‪7‬‬ ‫‪9 10‬‬‫‪1 11 12 13‬‬
‫‪0- 1‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪0- 2‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪0- 3‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪1- 3‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪2- 3‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪1- 4‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪3- 4‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪2- 5‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪3- 6‬‬ ‫‪6‬‬
‫‪4- 6‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪5- 6‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪182‬‬
 ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي و ﺗﺨﺼﻴﺺ ﻣﻨﺎﺑﻊ‬
‫در ﻣﺮاﺣﻞ ﻗﺒﻠﻲ از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي‪ ،‬ﺷﻨﺎﺧﺖ رواﺑﻂ ﻣﻴﺎن ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﭘﺮوﮋه و ﺑﺮآورد‬ ‫‪z‬‬
‫ﻣﺪت زﻣﺎن اﺟﺮاي آﻧﻬﺎ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬و ﻓﺮض ﺑﺮ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ )ﻧﻴﺮوي‬
‫اﻧﺴﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺗﺠﻬﻴﺰات‪ ،‬اﺑﺰار و ﻣﺎﺷﻴﻦ آﻻت‪ ،‬ﻣﻮاد‪ ،‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﭘﻮل(ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺮاي‬
‫اﺟﺮاي ﭘﺮوژه در زﻣﺎن اﺟﺮا‪ ،‬آﻣﺎده ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫اﻣﺎ ﻏﺎﻟﺒﺎً ﻣﺪﻳﺮان ﭘﺮوژه در اﺳﺘﻔﺎده ازﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﻣﺤﺪودﻳﺖ دارﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪z‬‬

‫ﻣﺪﻳﺮ ﭘﺮوژه ﻋﻼوه ﺑﺮ اﺣﺴﺎس ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻋﻼﻗﻪ و ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﺟﺮاي ﭘﺮوژه در‬ ‫‪z‬‬
‫ﭼﺎرﭼﻮب ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ زﻣﺎﻧﻲ و ﺑﻮدﺟﻪ از ﭘﻴﺶ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻨﺎﺑﻊ اﺟﺮاي ﭘﺮوژه‬
‫ﺧﻮد را ﺗﺮاز)‪ (Level‬ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬
‫روﺷﻬﺎي ﻣﺘﻌﺪدي ﺑﺮاي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي‪ ،‬ﺗﺨﺼﻴﺺ و ﺗﺮاز ﻛﺮدن ﻣﻨﺎﺑﻊ اﺑﺪاع ﺷﺪه اﻧﺪ‬ ‫‪z‬‬
‫ﻛﻪ در دوره ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﻧﻤﻮﻧﻪ آن اﺷﺎره ﻣﻴﺸﻮد‪.‬‬
‫‪183‬‬
 ‫‪(R‬‬
‫)‪(Resources‬‬
‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﭼﻴﺴﺘﻨﺪ؟ )‬
‫ﺗﺎﻛﻨﻮن ﻛﻮﺷﺶ ﺧﻮد را ﺻﺮف ﺑﻬﻴﻨﻪ ﻧﻤﻮدن زﻣﺎن)‪ (Time‬ﻧﻤﻮدﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﻲ‬ ‫‪z‬‬
‫ﺑﻬﻴﻨﻪ ازز ﺳﺎﻳﺮ‬
‫ﻳﺮ‬ ‫ل ﺑﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﺑﻬﻴ‬
‫دارد‪ .‬ﺣﺎل‬
‫ﻗﺮارر ر‬
‫ﺑﻊ ﺮ‬
‫ﻳﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ‬
‫س ﺳﺎﻳﺮ‬
‫ﺗﺮدﻳﺪ درر رراس‬
‫ﺮﻳ‬
‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﻧﻴﺮوي اﻧﺴﺎﻧﻲ)‪ ، (Man‬ﺗﺠﻬﻴﺰات و ﻣﺎﺷﻴﻦ آﻻت)‪(Machine‬‬
‫ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻣﻮاد اوﻟﻴﻪ)‪ (Material‬و ﭘﻮل)‪ (Money‬ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﭘﺮداﺧﺖ‪.‬‬
‫ﻧﻴﺮوي اﻧﺴﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻣﺎﺷﻴﻦ آﻻت و ﺗﺠﻬﻴﺰات‪ ،‬ﻣﻨﺎﺑﻌﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ اﺳﺘﻔﺎده از‬ ‫‪z‬‬
‫ﻧﻤﻴﺸﻮد‪ .‬ااز ااﻳﻦ رو‬
‫رﻓﺘﻦ آﻧآﻧﻬﺎﺎ ﻧ ﺸ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‪ ،‬ﻣﻮﺟﺐ ااز ﺑﻴﻦ ﻓﺘ‬
‫اﺟﺮاي ﻫﺮ ﻓ ﺎﻟ ﺖ‬
‫آﻧآﻧﻬﺎﺎ در ا ا‬
‫آﻧﻬﺎ را ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﺠﺪد )‪ (Renewable Resources‬ﻣﻴﻨﺎﻣﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺣﺎل آﻧﻜﻪ ﻣﻮاد اوﻟﻴﻪ و ﻣﺼﺎﻟﺢ‪ ،‬ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺼﺮف ﺷﺪﻧﻲ ‪(Non-Renewable‬‬ ‫‪z‬‬
‫)‪ Resources‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪184‬‬
 ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﺗﺨﺼﻴﺺ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺤﺪود )‪(RCPSP‬‬
‫)‪(Resource – Constrained Project Scheduling Problem‬‬

‫ﺟﺰو ﻣﻌﺮوﻓﺘﺮﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﭘﺮوژه ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ از‬ ‫‪z‬‬
‫ﻮل داﺷﺘﻪ و‬
‫ﺧﻮد ﻣﺸﻐﻮل‬
‫ﻴﻦ ررا ﺑﺑﻪ ﻮ‬
‫ذﻫﻦ ﻣﺘﺨﺼﺼﻴﻦ‬‫ﻮن ﻦ‬ ‫دﻫﻪ ‪ 1950‬ﺗﺎﻛﻨﻮن‬
‫ﻫﺰاران ﺗﺰ دﻛﺘﺮا و ﻓﻮق ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫دي ددر‬
‫ﻣﺤﺪودي‬
‫ﺗﻌﺪاد ﺤﺪ‬
‫ﻊ ﺗ ﺪاد‬
‫ﻣﻨﺒﻊ‬
‫ﻧﻮع ﻨ‬
‫ﺖ از ﻫﻫﺮ ﻧ ع‬
‫ﻦ ااﺳﺖ‬
‫ض ﺑﺮ ااﻳﻦ‬
‫اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻓﻓﺮض‬
‫ددر ا ﻦ‬ ‫‪z‬‬
‫دﺳﺘﺮس ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺨﻮاﻫﻴﻢ ﭘﺮوژه را ﺑﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﻌﺪاد ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺠﺎم دﻫﻴﻢ‪.‬‬
‫ﺣﺎل اﻳﻦ ﺳﺆال ﻣﻄﺮح اﺳﺖ ﻛﻪ زﻣﺎن ﺷﺮوع ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ‬ ‫‪z‬‬
‫ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ و رواﺑﻂ واﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻴﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﭘﺮوژه‬
‫ﺑﺎ ﺣﺪاﻗﻞ ﺗﺄﺧﻴﺮ ﻣﻤﻜﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ زﻣﺎن اﺗﻤﺎم ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﻪ اﺗﻤﺎم‬
‫ﺑﺮﺳﺪ‪.‬‬‫ﺮ‬
‫‪185‬‬
 ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﺗﺨﺼﻴﺺ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺤﺪود )‪ -(RCPSP‬اداﻣﻪ‬
‫)‪(Resource – Constrained Project Scheduling Problem‬‬

‫‪ z‬ﻣﺜﻼً ﻓﺮض ﻛﻨﻴﺪ ﺗﻌﺪاد ﻛﺎرﮔﺮان ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﻳﻚ ﭘﺮوژه ‪ 5‬ﻧﻔﺮ وﻟﻲ ﺗﻌﺪاد ﻛﺎرﮔﺮ‬
‫ﻣﻮﺟﻮد ﻣﺤﺪود ﺑﻪ ‪ 4‬ﻧﻔﺮ ﺑﺎﺷﺪ )‪ (R=4‬ﻳﻌﻨﻲ ﻣﺤﺪودﻳﺘﻲ از ﻧﻈﺮ ﺗﻌﺪاد ﻣﻨﺎﺑﻊ‬
‫در دﺳﺘﺮس وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ در اﻳﻨﺼﻮرت ﺗﻨﻬﺎ راه ﺑﺮاي ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ‬
‫ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺠﺎﺋﻲ ﻳﺎ ﺷﻴﻔﺖ دادن ﺑﺮﺧﻲ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ راﺳﺖ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﺎر ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺎﻋﺚ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺷﺪن زﻣﺎن ﭘﺮوژه ﮔﺮدد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﻪ‬
‫روﺷﻲ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ آن ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ را ﻃﻮري ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ‪:‬‬
‫‪ z‬اوﻻً ﭘﺮوژه ﺑﺎ ﺣﺪاﻗﻞ ﺗﺄﺧﻴﺮ ﻏﻴﺮﻣﺠﺎز )ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ‪ (En‬ﺑﻪ اﺗﻤﺎم ﺑﺮﺳﺪ‪.‬‬
‫اﻧﺠﺎم ﺑﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻗﺎﺑﻞ ﺠ م‬ ‫ﭘﺮوژه ﺑﺑﺎ ﺗﻌﺪاد ‪ R=4‬ر ﺮ‬
‫ﻛﺎرﮔﺮ ﺑﻞ‬ ‫‪ z‬ﺛﺎﻧﻴﻴﺎً ﭘﺮوژ‬
‫در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﻣﺪل ﺳﺎزي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي رﻳﺎﺿﻲ‪ ،‬اوﻟﻲ ﻫﺪف و دوﻣﻲ ﻣﺤﺪودﻳﺖ‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪186‬‬
 ‫اﻟﮕﻮرﻳﺘﻢ ﺗﺨﺼﻴﺺ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺤﺪود‬
‫زﻣﺎن‬
‫اول‪ ،‬ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﺎ‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ا ل‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﺎ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ و در ﻠ‬
‫اﺟﺮاي ﺎﻟ‬
‫ﺑﺮاي ا ا‬‫اﻟﮕﻮرﻳﺘﻢ ا‬
‫در ااﻳﻦ اﻟﮕ‬
‫ﺷﻨﺎوري و در ﻣﺮﺣﻠﻪ دوم ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ زﻣﺎن ﺑﺮاي اﺟﺮاي ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻗﺮار ﻣﻴﮕﻴﺮد‪.‬‬
‫ﻻزم ﺑﻪ ذﻛﺮ اﺳﺖ‪ ،‬در ﻋﻤﻞ ﺑﻪ ﺟﺎي ﻛﺎرﺑﺮد ﺷﻨﺎوري‪ ،‬از ﻋﺎﻣﻞ زﻣﺎﻧﻲ »دﻳﺮﺗﺮﻳﻦ زﻣﺎن‬
‫ﺷﺮوع ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ« )‪(LS‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫دﻳﺮﺗﺮﻳﻦ زﻣﺎن ﺷﺮوع در اﻳﻦ اﻟﮕﻮرﻳﺘﻢ ﻫﻤﺎن ﻧﺘﻴﺠﻪ را ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ ﻋﺎﻣﻞ زﻣﺎن‬
‫ﺷﻨﺎوري ﺑﺪﺳﺖ ﺧﻮاﻫﺪ داد‪.‬‬
‫ﻣﻘﺪار ﺷﻨﺎوري ﺟﻤﻌﻲ ﻳﻚ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻋﺒﺎرت از ﺗﻔﺎﺿﻞ ﻣﻘﺎدﻳﺮ دﻳﺮﺗﺮﻳﻦ و زودﺗﺮﻳﻦ‬
‫ﺗﺎرﻳﺨﻬﺎي ﺷﺮوع ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺣﺎل در ﻳﻚ ﻣﻘﻄﻊ زﻣﺎﻧﻲ ﻣﻌﻴﻦ ‪ T‬ﻛﻪ دو‬
‫ﺑﺮاي ﻫﺮ دوي آ ﺎ‬
‫آﻧﻬﺎ‬ ‫ﻞ ﺷﺮوع ﺷﺪن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬زودﺗﺮﻳﻦ ﺎﺗﺎرﻳﺦ ﺷﺮوع ا‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺮ دو ﻗﺎﻗﺎﺑﻞ‬
‫ﻓ ﺎﻟ‬
‫ﻫﻤﺎن ﻋﺪد ‪ T‬ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻫﺮﻛﺪام ﻛﻪ ‪LS‬ﺑﺰرﮔﺘﺮي داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺷﻨﺎوري‬
‫داﺷﺖ‪.‬‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ اﺷﺖ‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺧ ا ﺪ‬
‫ﺟﻤﻌﻲ ﺸﺘ‬
‫‪187‬‬
 ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﺗﺨﺼﻴﺺ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺤﺪود )‪ -(RCPSP‬اداﻣﻪ‬
‫)‪(Resource – Constrained Project Scheduling Problem‬‬

‫ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻣﺎزاد ﺑﺮ ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ در )‪(Resource Graph‬‬

‫‪1-2‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪2-4‬‬
‫‪ 2 2 2 2 2 2 2 2‬ﻧﻤﻮدار ﮔﺎﻧﺖ‬
‫‪1-3‬‬ ‫‪3-4‬‬
‫‪3 3 3 3 3 3 2 2 2 2 2 2 2‬‬

‫‪5 5 5 5 5 5‬‬
‫ﺗﻌﺪاد ﻛﺎرﮔﺮ ﻻزم‬

‫‪5‬‬ ‫‪4 4‬‬

‫‪4‬‬ ‫‪R=4‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪2 2 2 2 2‬‬
‫‪2‬‬
‫‪1‬‬
‫‪0‬‬ ‫زﻣﺎن ‪t‬‬
‫ز ﺎن‬
‫‪3‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪13‬‬
‫‪188‬‬
‫ﭘﻴﺶ ﻓﺮﺿﻬﺎي اﻟﮕﻮرﻳﺘﻢ ﺗﺨﺼﻴﺺ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺤﺪود‬

‫‪ -1‬ﭘﺮوژه ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻳﻚ ﺷﺒﻜﻪ ‪ CPM‬ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -2‬ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﻲ در ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ زﻣﺎن اﺟﺮاي‬
‫ﺺ ﺑﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬‫ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺸﺨﺺ‬‫ﭘﺮوژه ﺑ ﻳ‬
‫ﭘﺮوژ‬
‫‪ -3‬ﻣﻘﺪار ﻣﻨﺒﻊ ﻻزم ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻌﻴﻦ و در ﻃﻮل زﻣﺎن اﺟﺮاي‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺛﺎﺑﺖ ﺎﺷﺪ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‪ ،‬ﺛﺎ ﺖ‬
‫ﻓ ﺎﻟ ﺖ‬
‫‪ -4‬اﻧﻘﻄﺎع در اﻣﻮر اﺟﺮاي ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﻣﺠﺎز ﻧﻴﺴﺖ و ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺎ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‬
‫ﺑﻄﻮر ﻣﺪاوم اداﻣﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪189‬‬
 ‫اﻟﮕﻮرﻳﺘﻢ‬
‫ﺷﺮح اﻟﮕ ﺘ‬
‫ﺷ‬
‫ﻦ ر ﻬي‬
‫ﺗﺎرﻳﺨﻬﺎي‬ ‫دﻳﺮﺗﺮﻳﻦ‬
‫ﻦو ﺮﺮ‬ ‫زودﺗﺮﻳﻦ‬
‫ﺑﺎزﮔﺸﺘﻲ‪ ،‬زو ﺮ‬
‫ﺮوي و ز ﻲ‬‫ول ‪ :‬ﺑﺎ اﻧﺠﺎمم ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﭘﭘﻴﺸﺮوي‬
‫ﻗﺪمم اول‬ ‫‪z‬‬
‫وﻗﻮع روﻳﺪادﻫﺎي ﺷﺒﻜﻪ‪ ،‬و در ﻧﺘﻴﺠﻪ‪ ،‬زودﺗﺮﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺨﻬﺎي ﺷﺮوع ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ‬
‫ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪) .‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ‪ES‬و ‪ (LS‬در اﻳﻦ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﺗﺎرﻳﺦ وﻗﻮع روﻳﺪاد آﻏﺎزﻳﻦ را ﺑﺮاﺑﺮ‬
‫ﻧﻈﺮ ﻣﻲ ﮔﮔﻴﺮﻳﻢ‪.‬‬
‫ﻳﻚ در ﻧﻈ‬
‫ﺑﺎﺎ ﻋﺪد ﻚ‬
‫ﻗﺪم دوم ‪ :‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي واﺟﺪ ﺷﺮاﻳﻂ ﻳﺎ ‪(Eligible Activity Set) EAS‬‬ ‫‪z‬‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻪ ﺰي‬
‫رﻳﺰي‬ ‫ﺖ ﻛﻪ ﻧﺎ‬‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﺋﻲ ااﺳﺖ‬
‫ﺷﺎﻣﻞ ﻓ ﺎﻟ ﺘﻬﺎﺋ‬
‫ﻋﻪ ﺷﺎ ﻞ‬
‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ‬
‫اﻳﻦ ﺠ‬
‫ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ا ﻦ‬ ‫)‪ (T=1‬راا ﺸﺨ‬
‫ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲ ﻛﻨ‬
‫ﻧﺸﺪه اﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﭘﻴﺶ ﻧﻴﺎز آﻧﻬﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﺷﺪه اﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻗﺪم ﺳﻮم‪ :‬از ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي واﺟﺪ ﺷﺮاﻳﻂ )‪ (EAS‬زﻳﺮﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي آﻣﺎده‬ ‫‪z‬‬
‫ﺷـﺮوع و اوﻟﻮﻳـﺖ ﺑﻨـﺪي ﺷﺪه ﻳﺎ )‪OSS (Ordered Scheduling Set‬را‬
‫ﺑﺮﻣﻲ ﮔﺰﻳﻨﻴﻢ‪ .‬زﻳﺮ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ‪OSS‬ﺷﺎﻣﻞ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﺋﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در آﻧﻬﺎ ‪ ES≤T‬ﺑﻮده‬
‫و ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ اﻓﺰاﻳﺶ دﻳﺮﺗﺮﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ ﺷﺮوع )‪ (LS‬ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﻨﺪي ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻜﺘﻪ ‪ :‬در ﺻﻮرت ﺗﺴﺎوي ﻣﻘﺎدﻳﺮ ‪ LS‬دو ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‪ ،‬اﻳﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ‬ ‫‪z‬‬
‫اﺟﺮاي )‪(D‬ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﻨﺪي ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫زﻣﺎﻧﻬﺎي ا ا‬
‫اﻓﺰاﻳﺶ ﺎ ﺎ‬ ‫اﻓ ا‬
‫‪190‬‬
 ‫ﺷﺮح اﻟﮕﻮرﻳﺘﻢ ‪ -‬اداﻣﻪ‬
‫‪ z‬ﻗﺪم ﭼﻬﺎرم ‪ :‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﻣﺮﺗﺐ ﺷﺪه در زﻳﺮﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ‪ OSS‬را ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﻮرد‬
‫ﻧﻈﺮ ﻗﺮار داده و در ﺻﻮرﺗﻴﻜﻪ ﺑﺮاي آﻧﻬﺎ و ﺑﺮاي ﻛﻞ زﻣﺎن اﺟﺮاي ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‪ ،‬ﻣﻨﺎﺑﻊ‬
‫ﻛﺎﻓﻲ وﺟﻮد دارد‪ ،‬آن ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ را ﺑﺮاي ﺷﺮوع در ﺗﺎرﻳﺦ ‪ T‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬
‫ﻫﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ‪ ،EAS‬و ﻣﻴﺰان ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪه را‬
‫ﻫﻨﮕﺎم ﻣﻲ ﻛﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﮕﺎ‬
‫‪ z‬ﻗﺪم ﭘﻨﺠﻢ ‪ :‬در ﺻﻮرﺗﻴﻜﻪ ﻫﻤﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﺷﺪه اﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻣﻲ ﺷﻮﻳﻢ‪.‬‬
‫)‪(T=T+1‬و ﭘﺲ از ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم‬
‫در ﻏﻴﺮ اﻳﻦ ﺻﻮرت ﺑﻪ ‪ T‬ﻳﻚ واﺣﺪ اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﻮده )‪(T T 1‬‬
‫ﻧﻤﻮدن ‪ ES‬ﺑﺮاي ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﭘﻴﺶ ﻧﻴﺎز آﻧﻬﺎ در ﻗﺪم ﭼﻬﺎرم ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي‬
‫ﺑﺮﻣﻴﮕﺮدﻳﻢ‪.‬‬
‫ﺷﺪه اﻧاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻗﻗﺪم دوم ﮕ‬‫ﺷ‬
‫ﺷﻜﻞ ﺑﻌﺪ ﻧﻤﻮدار ﺟﺮﻳﺎن ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺑﺮاي اﻟﮕﻮرﻳﺘﻢ ﺗﺨﺼﻴﺺ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪191‬‬
‫ﻧﻤﻮدار ﺟﺮﻳﺎن ﻋﻤﻠﻴﺎت اﻟﮕﻮرﻳﺘﻢ ﺗﺨﺼﻴﺺ ﻣﻨﺎﺑﻊ‬
‫ﺷﺮوع‬
‫ﺷ‬
‫‪T=1‬‬

‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ‪ ES‬و ‪LS‬ﺑﺮاي ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ‬

‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ‪EAS‬‬

‫اﻧﺘﺨﺎب زﻳﺮﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ‪OSS‬از ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ‪EAS‬‬

‫ﺗﺨﺼﻴﺺ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﺑﺮاﺳﺎس ﺗﺮﺗﻴﺐ آﻧﻬﺎ در ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ‪OSS‬‬

‫آﻳﺎ ‪EAS‬‬
‫آﺎ‬ ‫ﻠﺑﻠﻲ‬
‫ﺗﻮﻗﻒ‬
‫ﺗﻬﻲ اﺳﺖ؟‬
‫ﺧﻴﺮ‬
‫‪T=T+1‬‬
‫ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﻧﻤﻮدن ﻣﻘﺎدﻳﺮ ‪EAS‬‬
‫‪192‬‬
 ‫اﻟﮕﻮرﻳﺘﻢ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﺗﺨﺼﻴﺺ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺤﺪود ‪ -‬ﻣﺜﺎل‬
‫)‪(RCPSP‬‬
‫ﺟﺪول‬
‫ول‬ ‫دارﻧﺪ و ﺟ‬
‫ﻧﻴﺎز ر‬
‫ﻣﻨﺒﻊ ﻴ ز‬
‫ﻧﻮع ﺒﻊ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﻓﻘﻂ ﺑﺑﻪ ﻳﻳﻚ ﻮع‬
‫آن ﻴ ﻬ‬ ‫در ن‬
‫ﺷﻮد ﻛﻪ ر‬‫ﻣﻲ ﻮ‬
‫ﺑﺮرﺳﻲ ﻲ‬
‫ﺣﺎﻟﺘﻲ ﺑﺮر ﻲ‬
‫ﻣﺜﺎل ﻲ‬‫اﻳﻦ ل‬‫در ﻳﻦ‬
‫ر‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت اﻧﺠﺎم ﺷﺪه آن ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ اﺳﺖ‪:‬‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‬ ‫‪Dij‬‬ ‫‪LSij‬‬
‫‪12‬‬
‫‪1-2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪4‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت زﻳﺮ‬
‫‪1-3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪1-4‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪0‬‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‬ ‫‪1-3‬‬ ‫‪1-4‬‬ ‫‪3-6‬‬ ‫‪4-7‬‬ ‫‪2-5‬‬ ‫‪5-8‬‬ ‫‪7-9‬‬
‫‪2-5‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪6‬‬ ‫ﺗﻌﺪاد وﺳﺎﻳﻞ ﻻزم ‪rij‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪6‬‬
‫‪3-6‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪5‬‬
‫‪37‬‬
‫‪3-7‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪7‬‬
‫ﺖ ﻛﻪ‬
‫ﮔﻮﻧﻪ اي ااﺳﺖ‬
‫ن ﺑﺑﻪ ﻮ‬
‫ﻣﺎﻫﻴﺘﺸﺎن‬
‫ﻲ ﻛﻪ ﻴﻧﻴﺎﻣﺪه ااﻧﺪ ﻴ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﺋﻲ‬
‫ﻛﻪ درر آن ﻴ ﻬ‬
‫‪4-7‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪3‬‬ ‫اﺣﺘﻴﺎج ﺑﻪ ﻣﻨﺒﻌﻲ ﻧﺪارﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺧﺸﻚ ﺷﺪن رﻧﮓ‪.‬‬
‫‪5-8‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪10‬‬ ‫ﺣﺎل در ﺻﻮرﺗﻴﻜﻪ ﺗﻌﺪاد ﻣﻨﺒﻊ ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮس ﻣﺤﺪود ﺑﻪ ﻋﺪد ‪ 8‬ﺑﺎﺷﺪ‬
‫‪6-8‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪8‬‬ ‫ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ اﻟﮕﻮرﻳﺘﻢ ﻓﻮق ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﻛﻮﺗﺎﻫﺘﺮﻳﻦ زﻣﺎن ﺧﺘﻢ ﭘﺮوژه و زﻣﺎن‬
‫‪7-9‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪10‬‬ ‫اﺗﻤﺎم ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ را ﻣﺸﺨﺺ ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬
‫‪89‬‬
‫‪8-9‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪12‬‬
‫‪193‬‬
‫اﻟﮕﻮرﻳﺘﻢ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﺗﺨﺼﻴﺺ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺤﺪود – ﺣﻞ ﻣﺜﺎل‬
‫)‪(RCPSP‬‬
‫ﺑﺮاي ﺳﺎدﮔﻲ ﻓﻬﻢ‪ ،‬ﺷﺒﻜﻪ ‪ AOA‬اﻳﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ را ﺑﻪ ﺷﻜﻞ زﻳﺮ رﺳﻢ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﺋﻴﻢ‪:‬‬ ‫‪z‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪9‬‬
‫‪3‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪5‬‬
‫‪7‬‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ اول‪ T=0 :‬و ‪ R=8‬و ﭼﻮن ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ‪1-2, 1-3, 1-4‬ﭘﻴﺶ ﻧﻴﺎز ﻧﺪارﻧﺪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬ ‫‪z‬‬
‫ﺗﺨﺼﻴﺺ داده و ززﻣﺎن‬
‫ن‬ ‫ﺺ‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ‬
‫ﻬ‬ ‫ﺗﺮﺗﻴﺐ ‪ OSS‬ﺑﻪ‬
‫دﺳﺘﺮس ررا ﺑﻪ ﺮ‬
‫در ﺮس‬ ‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ر‬
‫ﻣﻘﺪار ﻊ‬
‫ر‬ ‫ﺣﺎل‬
‫ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ل‬
‫رﻳﺰي ﻮ‬‫رﺰ‬
‫ﭘﺎﻳﺎن آﻧﻬﺎ را ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ‪ r14=4‬اﺳﺖ ‪ 4‬ﺗﺎ از ‪ R=8‬ﻣﻨﺒﻊ ﻣﻮﺟﻮد را‬
‫ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ‪ 1-4‬اﺧﺘﺼﺎص داده و در ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻳﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻛﻪ در زﻣﺎن ‪ T=0‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﺷﺪه در‬
‫ﻧﻴﺰ ﺑﻪ‬
‫ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪه راا ﻧ ﺰ‬ ‫‪ r13=4‬اﺳﺖ‪ 4 ،‬ﻣﻨ ﻊ‬
‫ﻣﻨﺒﻊ ﺑﺎﻗ ﻤﺎﻧﺪه‬ ‫رﺳﺪ‪ .‬ﭼﻮن ‪4‬‬
‫‪ T+D14=0+3=3‬ﺑﻪ اﺗﻤﺎم ﻣﻣﻲ ﺳﺪ‬
‫زﻣﺎن ‪0+3 3‬‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ‪ 1-3‬ﺗﺨﺼﻴﺺ ﻣﻲ دﻫﻴﻢ ﻛﻪ زﻣﺎن اﺗﻤﺎم آن ‪ T+D13=0+2=2‬ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﭼﻮن ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‬
‫‪ 1-2‬ﺑﻪ ﻣﻨﺒﻌﻲ اﺣﺘﻴﺎج ﻧﺪارد ﭘﺲ آن را ﻧﻴﺰ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﻛﺮده ﺑﻄﻮرﻳﻜﻪ در زﻣﺎن ‪ 2‬ﭘﺎﻳﺎن ﭘﺬﻳﺮد‪.‬‬

‫‪194‬‬
‫اﻟﮕﻮرﻳﺘﻢ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﺗﺨﺼﻴﺺ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺤﺪود – ﺣﻞ ﻣﺜﺎل‬
‫)‪(RCPSP‬‬
‫‪ z‬ﻣﺮﺣﻠﻪ دوم‪ :‬در اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ‪ T‬را ﺑﺮاﺑﺮ ﻛﻮﭼﻜﺘﺮﻳﻦ زﻣﺎن اﺗﻤﺎم ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻗﺒﻞ ﻳﻌﻨﻲ ‪2‬‬
‫ﺟﻠﻮ ﻣﻲ ﺑﺮﻳﻢ‪ .‬از ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻗﺒﻞ ﭘﻴﺪا اﺳﺖ ﻛﻪ در زﻣﺎن ‪ 2‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ‪ 1-2,1-3‬ﺑﻪ اﺗﻤﺎم ﻣﻴﺮﺳﻨﺪ‬
‫ﻣﻴﮕﺮدد‪ .‬ددر‬
‫ﻣﻨﺒﻊ آزاد ﮕ دد‬ ‫‪ ،1-2‬ﻔ‬
‫ﺻﻔﺮ اواﺣﺪﺪ ﻨ‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ‪1 2‬‬
‫اﺗﻤﺎم ﻓ ﺎﻟ ﺖ‬
‫ﻣﻨﺒﻊ و ﺑﺎﺎ اﺗ ﺎ‬ ‫‪ 4 ،1-3‬ا ﺪ‬
‫واﺣﺪ ﻨ‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ‪1 3‬‬
‫اﺗﻤﺎم ﻓ ﺎﻟ ﺖ‬
‫ﺑﺎﺎ اﺗ ﺎ‬
‫ﻧﺘﻴﺠﻪ ‪ T=2, R=4‬ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ‪ EAS‬ﭼﻮن ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ‪ 1-3, 1-2‬ﺗﻤﺎم ﺷﺪه اﻧﺪ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﭘﺲ ﻧﻴﺎز آﻧﻬﺎ ﺷﺎﻣﻞ ‪ 2-5,3-6,3-7‬ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﭼﻮن ﻓﻘﻂ‬
‫‪ R=4‬واﺣﺪ ﻣﻨﺒﻊ ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ‪ 2-5‬را ﻧﻤﻲ ﺗﻮان ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫‪ z‬ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺳﻮم‪ :‬در اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ‪T=3‬ﻳﻌﻨﻲ زﻣﺎن اﺗﻤﺎم ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ‪ 1-4‬ﻗﺮار ﻣﻲ دﻫﻴﻢ‪ .‬ﺑﺎ اﺗﻤﺎم اﻳﻦ‬
‫ﺣﻠﻪ دوم‬
‫ﻊ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﺸﺪه ددر ﻣﻣﺮﺣﻠﻪ‬‫ﻣﻨﺒﻊ‬
‫ﻃﺮﻓﻲ ﻳﻚ واﺣﺪ ﻣﻨ‬ ‫دد‪ ،‬از ﻃ ﻓ‬
‫ﻊ آزاد ﻣﻣﻲ ﮔﮔﺮدد‪،‬‬
‫ﻣﻨﺒﻊ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ‪ 4‬واﺣﺪ ﻣﻨ‬
‫ﻓﻌﺎﻟ ﺖ‬
‫داﺷﺘﻴﻢ در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻛﻞ ﻣﻨﺒﻊ در دﺳﺘﺮس ﻣﺎ در اﻳﻦ زﻣﺎن ‪ R=5‬ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﺗﻨﻬﺎ ﻧﻜﺘﻪ ﺟﺪﻳﺪ در‬
‫ﻣﻮرد ‪ EAS‬اﺳﺖ و آن اﻳﻨﻜﻪ ﭼﻮن ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ‪ 2-5‬در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻗﺒﻞ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻛﻤﺒﻮد ﻣﻨـﺎﺑـﻊ‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﮔﺮدﻳﺪه ا ﺖ‬
‫ﺗﻜﺮار ﮔ د ﺪ‬
‫ﻣﺠﺪدا ﺗﻜ ا‬
‫رﻳﺰي ﻧﺸﺪ ﺪداً‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻪ ﺰ‬
‫ﻧﺎ‬
‫ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺮاﺣﻞ ﺗﻜﺮار ﮔﺎﻣﻬﺎ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻃﻲ ﻣﻲ ﮔﺮددو ﭘﺮوژه در ﭘﺎﻳﺎن روز ﺷﺎﻧﺰدﻫﻢ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن‬
‫ﻣﻴﺮﺳﺪ‪.‬‬
‫‪195‬‬
‫اﻟﮕﻮرﻳﺘﻢ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﺗﺨﺼﻴﺺ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺤﺪود – ﺣﻞ ﻣﺜﺎل‬
‫)‪(RCPSP‬‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ اول‬ ‫ﻣﺮﺣﻠﻪ دوم‬ ‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺳﻮم‬

‫‪T=0‬‬ ‫‪R=8‬‬ ‫‪T=2‬‬ ‫‪R=4‬‬ ‫‪T=3‬‬ ‫‪R=5‬‬

‫ﮔﺎم ‪2‬‬ ‫‪EAS‬‬ ‫‪1-2‬‬ ‫‪1-3‬‬ ‫‪1-4‬‬ ‫‪2-5‬‬ ‫‪3-6‬‬ ‫‪3-7‬‬ ‫‪2-5‬‬ ‫‪4-7‬‬

‫‪LSij‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪3‬‬

‫‪Dij‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪7‬‬

‫ﮔﺎم ‪3‬‬ ‫‪OSS‬‬ ‫‪1-4‬‬ ‫‪1-3‬‬ ‫‪1-2‬‬ ‫‪3-6‬‬ ‫‪2-5‬‬ ‫‪3-7‬‬ ‫‪4-7‬‬ ‫‪2-5‬‬

‫‪rij‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪2‬‬

‫زﻣﺎن ﭘﺎﻳﺎن‬ ‫‪T+Dij‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪--‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪--‬‬

‫‪196‬‬
‫اﻟﮕﻮرﻳﺘﻢ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﺗﺨﺼﻴﺺ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺤﺪود – ﺣﻞ ﻣﺜﺎل‬
‫)‪(RCPSP‬‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﭼﻬﺎرم‬ ‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﭘﻨﺠﻢ‬ ‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺷﺸﻢ‬ ‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻫﻔﺘﻢ‬

‫‪T=5‬‬ ‫‪R=3‬‬ ‫‪T=9 R=3‬‬ ‫‪T=10 R=5‬‬ ‫‪T=11 R=8‬‬

‫ﮔﺎم ‪2‬‬ ‫‪EAS‬‬ ‫‪2-5‬‬ ‫‪6-8‬‬ ‫‪5-8‬‬ ‫‪7-9‬‬ ‫‪7-9‬‬ ‫‪8-9‬‬

‫‪LSij‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪12‬‬

‫‪Dij‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪3‬‬

‫ﮔﺎم ‪3‬‬ ‫‪OSS‬‬ ‫‪2-5‬‬ ‫‪6-8‬‬ ‫‪5-8‬‬ ‫‪7-9‬‬ ‫‪7-9‬‬ ‫‪8-9‬‬

‫‪rij‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪0‬‬

‫زﻣﺎن ﭘﺎﻳﺎن‬ ‫‪T+Dij‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪--‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪14‬‬

‫‪197‬‬
‫ﻣﺼﺮﻓﻲ(‬
‫ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ) ﻓ‬
‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﺎ ﺬ‬
‫ﺗﺨﺼﻴﺺ ﻨﺎ‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺗﺨ‬
‫ﺌﻠﻪ‬
‫ﻣﺼﺮف‪،‬‬
‫ف‬ ‫ﻧﺘﻴﺠﻪ‬
‫داﺷﺘﻪ‪ ،‬و ددر ﻧﺘ ﻪ‬
‫ﻣﺼﺮﻓﻲ داﺷﺘﻪ‬
‫ﻓ‬ ‫ﺎﻟﺖ‬
‫ﻣﻤﻜﻨﺴﺖ ﺣﺎﻟﺖ‬
‫ﭘﺮوژه ﻫﺎ ﻜﻨ ﺖ‬‫اﺳﺘﻔﺎده ددر ژ‬
‫ﻣﻮرد ا ﺘﻔﺎد‬
‫ﻣﻨﺎﺑﻊ د‬‫‪ z‬ﻨﺎ‬
‫از ﻣﻮﺟﻮدي ﻛﺎﺳﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮد‪ .‬ﻣﻮاد وﻣﺼﺎﻟﺢ ﻛﻪ در ﻛﺎر اﺟﺮاء ﭘﺮوژه ﻫﺎ ﻣﺼﺮف ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‬
‫دارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻲ ررا ر‬
‫ﻴﻦ ﺣﺎﻟﺘﻲ‬
‫ﭼﻨﻴﻦ‬
‫ﭼ‬
‫ﻟﺬا ﻣﺤﺪودﻳﺖ آﻧﻬﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس دوره ﻫﺎي زﻣﺎﻧﻲ ﻧﺒﻮده‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ روي ﻣﺼﺮف ﻛﻞ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﻣﺜﺎل‬
‫ﻢ‪:‬‬
‫ح ﻣﻴﺪﻫﻴﻢ‬‫زﻳﺮ ﻣﻮﺿﻮعع را ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﺮح‬
‫‪ z‬ﻣﺜﺎل‪ :‬ﺷﺒﻜﻪ ‪ AON‬زﻳﺮ را ﺑﺎ رواﺑﻂ‪ (Finish to Start)FS=0‬در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ‪.‬‬
‫‪Task B‬‬
‫‪5 weeks‬‬
‫‪Task A‬‬ ‫‪Task D‬‬
‫‪6 weeks‬‬ ‫‪2 weeks‬‬

‫‪Task C‬‬
‫‪3 weeks‬‬
‫‪198‬‬
‫ﻣﺼﺮﻓﻲ(‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺗﺨﺼﻴﺺ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ)ﻣﺼﺮﻓ‬

‫ﻓﺮض ﻛﻨﻴﺪ اﻃﻼﻋﺎت ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي اﻳﻦ ﺷﺒﻜﻪ ﺑﻪ ﻗﺮار ﺟﺪول زﻳﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬ ‫‪z‬‬

‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‬ ‫ﺗﻌﺪاد ﻣﻨﺒﻊ ﻣﺼﺮﻓﻲ زﻣﺎن ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‬ ‫‪ESj‬‬ ‫‪LSj‬‬

‫‪A‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪6‬‬
‫‪B‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪6‬‬
‫‪C‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪8‬‬
‫‪D‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪11‬‬

‫ﻳﻚ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ زﻣﺎﻧﻲ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺷﺮوع ﺷﻮد ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﻣﺼﺮﻓﻲ آن در ﻟﺤﻈﻪ ﺷﺮوع در‬
‫دﺳﺘﺮس ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻓﺮض ﻛﻨﻴﺪ ﻃﺒﻖ ﻗﺮارداد ﺑﺎﻳﺪ ﻫﺮ دو ﻫﻔﺘﻪ ﻳﻜﺒﺎر ‪ 4‬واﺣﺪ از ﻣﻨﺒﻊ ﻣﺼﺮﻓﻲ در‬
‫‪) T‬ﻳﻜﻲ در ﻣﻴﺎن در ‪ 19‬دوره(‬
‫‪T=1,3,5,…,19‬‬
‫اﺑﺘﺪاي ﭘﺮﻳﻮد ﻫﺎي زﻣﺎﻧﻲ ‪1,3,5,…,19‬‬
‫ﭘﺲ ﻣﺠﻤﻮﻋﺎً ‪ 10‬ﭘﺮﻳﻮد ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺤﻮﻳﻞ ﺷﻮد‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ ﻛﻼً ‪ (10*4) 40‬واﺣﺪ از ﻣﻨﺒﻊ ﻣﺼﺮﻓﻲ ﺗﺎ آﺧﺮ‬
‫ﭘﺮوژه ﺗﺤﻮﻳﻞ داده ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭘﺮوژه ‪ 13‬روز ﻃﻮل‬
‫ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ‪ 36‬اواﺣﺪ ﺎﺷ‬
‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻓ ﺎﻟ ﺎ‬
‫ﻧﻴﺎز ﺎ‬
‫ﻛﺸﻴﺪ‪ .‬ﻣﺠﻤﻮع ﻧ ﺎ‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺸ‬
‫ﺧا‬
‫‪199‬‬
 ‫ﻣﺼﺮﻓﻲ(‬
‫ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ) ﻓ‬
‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺎ ﺬ‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺗﺨﺼﻴﺺ ﺎ‬
‫ﻠ‬

‫ﮔﺮاف ﻣﻨﺎﺑﻊ در ﺣﺎﻟﺘﻴﻜﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ‪)LS‬دﻳﺮﺗﺮﻳﻦ زﻣﺎن‬ ‫‪z‬‬

‫آورده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﺳﻼﻳﺪ ﺑﺑﻌﺪ ور‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﺷﺪه اﻧﺪ‪،‬درر ﻳ‬ ‫ﺮوع( ﺑﺮ‬
‫ﺷﺮوع‬
‫ﻣﻘﺪار ﻧﻴﺎز ﻫﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ در اﺑﺘﺪاي ﮔﺎﻧﺖ آن ﻧﻤﺎﻳﺶ داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪z‬‬

‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺎﺑﺎ‬

‫ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪي ﻓ ﺎﻟ ﺎ‬ ‫ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺎ‬
‫ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺗﺠﻤﻌﻲ در دﺳﺘﺮس و ﻘﺎ‬ ‫ﻘﺎ‬ ‫‪z‬‬
‫ﺧﻄﻮط ﺗﻮﭘﺮ و ﺧﻂ ﭼﻴﻦ رﺳﻢ ﺷﺪه اﻧﺪ‪..‬‬
‫ﻫﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اي ﻛﻪ ﻣﻨﺤﻨﻲ ﺧﻂ ﭼﻴﻦ آن زﻳﺮ ﻣﻨﺤﻨﻲ ﺗﻮﭘﺮ ﺑﻴﻔﺘﺪ‬ ‫‪z‬‬
‫ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻣﻮﺟﻪ))‪ ((Feasible‬ﻮ‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮ‬ ‫ﻮﺟ‬

‫‪200‬‬
 ‫ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺗﺨﺼﻴﺺ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ)ﻣﺼﺮﻓﻲ(‬
‫‪12‬‬ ‫‪B‬‬
‫‪6‬‬ ‫‪A‬‬ ‫‪8D‬‬
‫‪40‬‬ ‫‪10 C‬‬
‫‪36‬‬
‫‪ 32‬ﺗﻌﺪاد‬
‫‪28‬‬
‫‪ 24‬ﺗﺠﻤﻌﻲ‬
‫ﻲ‬
‫‪20‬‬
‫‪ 16‬ﻣﻨﺒﻊ‬
‫‪12‬‬ ‫ﻧﻴﺎز‬
‫ﻣﻨﺒﻊ ﺗﺠﻤﻌﻲ ﻣﻮرد ﺎ‬
‫‪ 8‬ﻻزم‬ ‫ﻣﻨﺒﻊ ﺗﺠﻤﻌﻲ در دﺳﺘﺮس‬
‫‪4‬‬
‫زﻣﺎن‬
‫‪1‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪13 15‬‬ ‫‪17 19‬‬
‫‪201‬‬
 ‫ﻲ(‬
‫ﻣﺼﺮﻓﻲ‬
‫ﻳﺮ) ﺮ‬
‫ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ‬
‫ﺗﺠﺪﻳﺪ ﭘ‬
‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺠ ﻳ‬
‫ﺗﺨﺼﻴﺺ ﺑﻊ‬
‫ﻴﺺ‬ ‫ﻣﺴﺌﻠﻪ‬

‫در ﮔﺮاف ﻗﺒﻞ ﺑﺎ وﺟﻮدﻳﻜﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ در زﻣﺎن ‪ LS‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﺷﺪه‬ ‫‪z‬‬
‫ﻣﻮﺟﻪ ﻴﻧﻴﺴﺖ ‪.‬‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺣﺎﺻﻠﻪ ﻮﺟ‬
‫اﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮ‬
‫ﺑﺮاي دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﻮﺟﻪ ﻣﺠﺒﻮرﻳﻢ ﺗﺎﺧﻴﺮ ﻏﻴﺮ ﻣﺠﺎز را‬ ‫‪z‬‬
‫ﺑﻴﺎﻧﺪازﻳﻢ‪.‬‬ ‫ﺑﻴﺶ از ‪ LS‬ﺑﻪﻪ ﺗﺎﺧ‬
‫ﺗﺎﺧﻴﺮ ﺎﻧﺪاز‬ ‫ﺣﺘﻲ ﺶ‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ارا ﺘ‬
‫ﺑﺮﺧﻲ از ﻓ ﺎﻟ ﺘﻬﺎ‬
‫ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ و ﺧ‬
‫ﺬ ﻓﺘﻪ‬
‫ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻳﻦ اﻗﺪام در ﮔﺮاف ﺑﻌﺪ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪z‬‬

‫در ﺷﻜﻞ ﺑﻌﺪ ﺳﻌﻲ ﺷﺪه ﻛﻪ ﺑﺎ ﺣﺪاﻗﻞ ﺷﻴﻔﺖ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ‬ ‫‪z‬‬
‫ﻮﭘﺮ ﺑﻴﺑﻴﻔﺘﺪ‪.‬‬
‫رراﺳﺖ‪،‬ﺧﻂ ﭼﻴﻦ ﺑﺑﻪ زﻳﺮ ﺧﻂ ﺗﻮﭘﺮ‬

‫‪202‬‬
 ‫ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺗﺨﺼﻴﺺ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ)ﻣﺼﺮﻓﻲ(‬
‫‪12‬‬ ‫‪B‬‬
‫‪6‬‬ ‫‪A‬‬ ‫‪8D‬‬
‫‪40‬‬ ‫‪10 C‬‬
‫‪36‬‬
‫‪ 32‬ﺗﻌﺪاد‬
‫‪28‬‬
‫‪ 24‬ﺗﺠﻤﻌﻲ‬
‫ﻲ‬
‫‪20‬‬
‫‪ 16‬ﻣﻨﺒﻊ‬
‫‪12‬‬ ‫ﻧﻴﺎز‬
‫ﻣﻨﺒﻊ ﺗﺠﻤﻌﻲ ﻣﻮرد ﺎ‬
‫‪ 8‬ﻻزم‬ ‫ﻣﻨﺒﻊ ﺗﺠﻤﻌﻲ در دﺳﺘﺮس‬
‫‪4‬‬
‫زﻣﺎن‬
‫‪1‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪13 15‬‬ ‫‪17 19‬‬
‫‪203‬‬
 ‫ﺗﺴﻄﻴﺢ ﻣﻨﺎﺑﻊ )‪(Resource Leveling‬‬

‫‪ z‬در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻓﺮض ﺑﺮ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻣﻘﺪار ﻛﺎﻓﻲ از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ اﻣﺎ‬
‫ﻫﺪف از ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ در ﭼﻨﻴﻦ ﺣﺎﻟﺘﻲ ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ رﺳﺎﻧﺪن ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎي ﻧﺎﺷﻲ از‬
‫ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت ﺳﻄﻮح ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻄﻮرﻳﻜﻪ ﺗﺎﺧﻴﺮ ﻏﻴﺮ ﻣﺠﺎزي در ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﭘﺮوژه ﭘﻴﺶ ﻧﻴﺎﻳﺪ‪ ،‬ﻣﻨﻈﻮر از ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت در ﻧﻴﺮوي اﻧﺴﺎﻧﻲ اﺳﺘﺨﺪام و‬
‫ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫اﻧﺪازي ﺎ‬ ‫آﻻت ﻧﺼﺐ و اراه ا ا‬
‫ﻣﺎﺷﻴﻦ آﻻ‬
‫اﺧﺮاج و در ﻣﻮرد ﺎ‬
‫ا ا‬
‫‪ z‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ واﺣﺪ زﻣﺎن ﻣﺜﻼً “روز” و واﺣﺪ ﺳﻄﺢ ﻣﻨﺎﺑﻊ “ﻧﻔﺮ” ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺣﺠﻢ‬
‫‪T‬‬
‫‪R = ∑ rt‬‬
‫‪c‬‬
‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻻزم ﺑﺮاي ﻛﻞ ﭘﺮوژه ‪ R‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﺑﺎ‪:‬‬
‫‪t =1‬‬ ‫ﻛﻪ در آن ‪ rt‬ﻋﺒﺎرت از ﺳﻄﺢ ﻣﻨﺒﻊ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز در ﺗﺎرﻳﺦ ‪ t‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺲ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻧﻔﺮات ﻻزم در ﻫﺮ روز ﺑﺮاي ﭘﺮوژه ﻋﺒﺎرت ﻣﻴﺸﻮد از‪:‬‬
‫‪R ∑ rt‬‬
‫=‪r‬‬ ‫=‬
‫‪TC‬‬ ‫‪TC‬‬
‫‪204‬‬
 ‫‪-(Resource‬اداﻣﻪ‬
‫‪(R‬‬ ‫ﻣﻨﺎﺑﻊ) ‪L li‬‬
‫)‪Leveling‬‬ ‫ﺗﺴﻄﻴﺢ ﺎ‬
‫ﺗ ﻄ‬
‫در ﻳﻚ ﺣﺎﻟﺖ اﻳﺪه آل‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ راﺑﻄﻪ زﻳﺮ ﺑﻪ ازاي ﺗﻤﺎم ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻣﻤﻜﻦ ‪ t‬ﺑﺮﻗﺮار ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬ ‫‪z‬‬
‫‪rt +1 − rt = 0‬‬ ‫‪,‬‬ ‫) ‪(0 < t < Tc‬‬

‫در ﻋﻤﻞ ‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ ﺳﻌﻲ ﺷﻮد راﺑﻄﻪ زﻳﺮ ﻛﻪ ﻋﺒﺎرت از ﻣﺠﻤﻮع ﻣﺮﺑﻌﺎت ﺗﻔﺎﺿﻞ‬
‫ﭘﺮوژه اﺳﺖ‬
‫اﺟﺮاي ﭘﺮوژ‬
‫زﻣﺎن ﺟﺮ ي‬
‫ﻮل ز ن‬
‫ي ﻣﺨﺘﻠﻒ درر ﻃﻮل‬
‫ﺗﺎرﻳﺨﻬﺎي‬
‫ﺑﻊ درر رﻳ ﻬ‬
‫اﺣﺘﻴﺎج ﺑﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ‬
‫ﻣﻴﺰان ﻴ ج‬
‫ﻴﺰ ن‬
‫‪Tc −1‬‬ ‫ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮﺳﺪ‪:‬‬
‫‪2‬‬
‫‪∑ (r‬‬
‫‪t =11‬‬
‫‪t +1‬‬ ‫) ‪− rt‬‬
‫‪Tc −1‬‬
‫در اﻳﻨﺠﺎ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي رﻳﺎﺿﻲ )ﻏﻴﺮ ﺧﻄﻲ( زﻳﺮ ﻣﻄﺮح ﻣﻴﺸﻮد‪:‬‬
‫‪Min‬‬ ‫∑‬
‫‪t =1‬‬
‫‪( rt + 1 − rt ) 2‬‬

‫‪s .t .‬‬
‫‪Tc‬‬

‫‪∑r‬‬
‫‪t =1‬‬
‫‪t‬‬ ‫‪= R‬‬
‫‪205‬‬
 ‫‪-(Resource‬اداﻣﻪ‬
‫‪(R‬‬ ‫ﻣﻨﺎﺑﻊ) ‪L li‬‬
‫)‪Leveling‬‬ ‫ﺗﺴﻄﻴﺢ ﺎ‬
‫ﺗ ﻄ‬
‫ﺑﺎﺷﻴﻢ‪:‬‬
‫ﻣﻴﺸﻮد ﻛﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷ ﻢ‬
‫ﻣﻴﻨﻴﻤﻢ ﻣ ﺸﻮد‬
‫وﻗﺘﻲ ﻣ ﻨ ﻤﻢ‬
‫ﻣﻘﺪار ﺗﺎﺑﻊ وﻗﺘ‬
‫ﻧﺒﻮدن اﺟﺰاي ﺗﺎﺑﻊ ﻫﺪف‪ ،‬ﻣﻘﺪا‬
‫ﻣﻨﻔﻲ ﻧ ﻮدن‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻔ‬ ‫‪z‬‬

‫‪rt +1 = rt‬‬ ‫‪,‬‬ ‫)‪(t = 1, 2 ,...TC − 1‬‬

‫‪R‬‬
‫‪rt = rt +1‬‬ ‫=‬ ‫و در اﻳﻨﺼﻮرت‪:‬‬
‫‪TC‬‬
‫‪T‬‬ ‫ﺣﺎل ﺑﻪ ﺟﺎي ﺗﺎﺑﻊ ﻫﺪف ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﺪه در ﺑﺎﻻ‪ ،‬ﺗﺎﺑﻊ زﻳﺮ را در ﻧﻈﺮ ﻣﻴﮕﻴﺮﻳﻢ‪:‬‬
‫∑‬
‫‪c‬‬
‫‪2‬‬
‫‪Min‬‬ ‫) ‪( rt‬‬
‫‪t = 1‬‬

‫‪s .t .‬‬
‫‪T‬‬

‫∑‬
‫‪c‬‬

‫‪rt‬‬ ‫=‬ ‫‪R‬‬

‫‪R‬‬
‫‪t = 1‬‬
‫ﺑﺮاي ﻫﻤﻪ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ‪ t‬ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ‬ ‫‪r‬‬ ‫=‬
‫ﺟﻮاب اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي رﻳﺎﺿﻲ ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﻫﻤﺎن ‪TC‬‬
‫ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﺟﻮاﺑﻬﺎﻳﻲ را ﻛﻪ از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي رﻳﺎﺿﻲ اوﻟﻲ ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺘﻈﺎر اﺳﺖ‪ ،‬از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬
‫ﻢ داﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﺧﻮاﻫﻴﻢ‬
‫اﺧﻴﺮ ﻧﻧﻴﺰﺰ ﺧﻮاﻫ‬
‫رﻳﺎﺿﻲ اﺧ‬
‫ﻳﺰي ﻳﺎﺿ‬
‫رﻳﺰي‬
‫‪206‬‬
 ‫اﻟﮕﻮرﻳﺘﻢ ﺑﺮﮔﺲ)‪ (Burgess‬ﺑﺮاي ﺗﺴﻄﻴﺢ ﻣﻨﺎﺑﻊ‬
‫‪ z‬روش ﺑﺮﮔﺲ ﺑﺮاي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﭘﺮوژه ﻫﺎ در ﺷﺮاﻳﻂ ﻋﺪم ﻣﺤﺪودﻳﺖ در ﺳﻄﺢ‬
‫ﻣﻨﺎﺑﻊ و وﺟﻮد ﻣﺤﺪودﻳﺖ در ﺗﺎرﻳﺦ اﺟﺮاء ﭘﺮوژه‪،‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ z‬اﻳﻦ اﻟﮕﻮرﻳﺘﻢ ﺳﻌﻲ دارد ﻛﻪ ﻣﻴﺰان ﻧﻮﺳﺎن در ﺳﻄﺢ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز را ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ‬
‫ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ‪ .‬ﻗﺪم ﻫﺎي اﻳﻦ اﻟﮕﻮرﻳﺘﻢ ﺑﺸﺮح زﻳﺮ اﺳﺖ‪:‬‬
‫ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ و در ﺻﻮرت ﻛﻛﻪ دو‬
‫روﻳﺪاد ﺎ ﺎﻧ‬
‫ا‬ ‫ﺷﻤﺎره‬
‫ﺶﺷ ﺎ‬ ‫اﻓﺰاﻳﺶ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﺎ راا ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ اﻓ ا‬
‫ﻗﻗﺪم ‪ -1‬ﻓ ﺎﻟ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ داراي ﻳﻚ ﺷﻤﺎره روﻳﺪاد ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪،‬ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ اﻓﺰاﻳﺶ ﺷﻤﺎره ﭘﺎﻳﻪ از‬
‫ﻣﻴﺪﻫﻴﻢ‪..‬‬
‫ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﭘﺎﺋﻴﻦ در ﺟﺪوﻟﻲ ﻗﺮار ﻣﻴﺪﻫﻴﻢ‬
‫ﻗﺪم ‪ -2‬از آﺧﺮﻳﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﭘﺎﺋﻴﻦ ﻟﻴﺴﺖ ‪T‬ﺷﺮوع ﻧﻤﻮده و ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ را ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺒﻲ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬
‫راﺑﻄﻪ ‪ Z = ∑ (∑ rt ) 2‬ر‬
‫‪c‬‬

‫ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻞ‬ ‫آن‬
‫در ن‬ ‫‪ij‬‬
‫ﻴﻢ ﻛﻪ ر ﺑ‬‫ﻣﻴﻜﻨﻴﻢ‬‫رﻳﺰي ﻴ‬
‫‪t =1‬‬
‫ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺮاي اﺟﺮاي ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ‪ ij‬در ﺗﺎرﻳﺦ ‪t‬‬ ‫ﺗﻮﺿﻴﺢ‪ rtij :‬ﻋﺒﺎرت از ﺳﻄﺢ ﻣﻨﺒﻊ‬
‫ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪207‬‬
 ‫اﻟﮕﻮرﻳﺘﻢ ﺑﺮﮔﺲ)‪ (Burgess‬ﺑﺮاي ﺗﺴﻄﻴﺢ ﻣﻨﺎﺑﻊ‬
‫در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ راﺑﻄﻪ در دو ﻳﺎ ﭼﻨﺪ وﺿﻌﻴﺖ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺣﺪاﻗﻞ ﺷﺪ‪،‬‬
‫وﺿﻌﻴﺘﻲ را اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻴﻜﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ از ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺷﻨﺎوري ﺧﻮر‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮده ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻲ ﺛﺎﺑﺖ اﺳﺖ(‬ ‫ﺑﺤﺮاﻧﻲ‬
‫ي ﺮ‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي‬
‫ﻬ‬ ‫ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ‬‫اﻳﻦ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻮ‬
‫ﻬﻲ اﺳﺖ درر ﻦ‬ ‫)ﺑﺪﻳﻬﻲ‬
‫ﻗﺪم ‪ -3‬ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻗﺪم ‪ 2‬را ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺮاي ﺳﺎﻳﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ از‬
‫ﻴﻢ‪.‬‬
‫ﻣﻴﻜﻨﻴﻢ‬
‫ﺗﻜﺮارر ﻴ‬
‫ﭘﺎﺋﻴﻦ ﺑﺑﻪ ﺑﺑﺎﻻ ﺮ‬
‫ﭘ ﻴﻦ‬
‫ﻗﺪم ‪ -4‬ﺑﻌﺪ از ﻛﺎﻣﻞ ﺷﺪن ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻗﺪم ‪ ،3‬ﻗﺪم ﻫﺎي ‪2‬و‪ 3‬را‬
‫ﺗﻜﺮار ﻣﻴﻜﻨﻴﻢ‪ .‬در اﻳﻦ ﻋﻤﻠﻴﺎت در اﻏﻠﺐ ﻣﻮارد ﻻزم اﺳﺖ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﺑﻪ‬
‫ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﻫﺪاﻳﺖ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪208‬‬
‫ﻣﺜﺎل اﻟﮕﻮرﻳﺘﻢ ﺑﺮﮔﺲ)‪ (Burgess‬ﺑﺮاي ﺗﺴﻄﻴﺢ ﻣﻨﺎﺑﻊ‬
‫ﻣﺜﺎل‪ :‬ﭘﺮوژه اي ﺑﺎ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻨﺪرج در ﺟﺪول زﻳﺮ ﺑﺮاي اﺟﺮا اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ‬
‫ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي اﻳﻦ ﭘﺮوژه ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻧﻮع ﻣﻨﺒﻊ ﻳﻌﻨﻲ ﻧﻴﺮوي اﻧﺴﺎﻧﻲ)ﻛﺎرﮔﺮ(‬
‫ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺎﺷﺪ و ﺗﻌﺪاد ﻧﻴﺮوي اﻧﺴﺎﻧﻲ در دﺳﺘﺮس ﻣﺤﺪودﻳﺘﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬
‫زﻣﺎن ﺑﻨﺪي ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل ﺑﺮاي اﺟﺮا ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﭘﺮوژه ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻌﺪاد ﻛﺎرﮔﺮ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز)ﻧﻔﺮ(‬ ‫ﻣﺪت اﺟﺮا )روز(‬ ‫ﭘﻴﺶ ﻧﻴﺎز‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‬
‫‪3‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪-‬‬ ‫)‪A(1-2‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪-‬‬ ‫)‪B(1-3‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪B‬‬ ‫)‪C(3-4‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪-‬‬ ‫)‪D(1-5‬‬
‫‪D(1‬‬ ‫)‪5‬‬
‫‪6‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪A‬‬ ‫)‪E(2-5‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪B‬‬ ‫)‪F(3-5‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪C‬‬ ‫)‪G(4-6‬‬
‫‪209‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪D,E,F‬‬ ‫)‪H(5-6‬‬
‫ﻣﺜﺎل اﻟﮕﻮرﻳﺘﻢ ﺑﺮﮔﺲ)‪ (Burgess‬ﺑﺮاي ﺗﺴﻄﻴﺢ ﻣﻨﺎﺑﻊ‬

‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺟﺪول ﻗﺒﻞ‪ ،‬ﺷﺒﻜﻪ ﺑﺮداري ﭘﺮوژه ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﻜﻞ‬
‫ي ﺑﺑﻪ روش‪ CPM‬ﺠ‬
‫اﻧﺠﺎمم‬ ‫زﻣﺎﻧﺒﻨﺪي‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ز ﺒ‬
‫ﺒ‬ ‫ﭙﺲ‬
‫ﻣﻴﮕﺮدد‪ .‬ﺳﭙﺲ‬
‫رﺳﻢ ﻴ ﺮ‬
‫زﻳﺮ ر ﻢ‬
‫ﺷﺪه و ﻧﺘﺎﻳﺞ روي ﺷﺒﻜﻪ ﻗﺮار ﻣﻴﮕﻴﺮد ﻛﻪ ﻣﺴﻴﺮ ‪ 1-3-4-6‬ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺴﻴﺮ‬
‫)‪4‬و‪(4‬‬ ‫)‪8‬و‪(8‬‬
‫‪.‬‬ ‫اﺳﺖ‬ ‫ﭘﺮوژه‬ ‫اﻳﻦ‬ ‫ﺑﺤﺮاﻧﻲ‬
‫ﺑﺤﺮاﻧ‬
‫)‪8‬و‪3 (4‬‬ ‫‪4‬‬
‫)‪10‬و‪(6‬‬
‫)‪7‬و‪1 (0‬‬ ‫)‪10‬و‪(3‬‬
‫)‪10‬و‪5 (6‬‬ ‫)‪15‬و‪(11‬‬ ‫‪6‬‬

‫‪2‬‬
‫‪EF LF‬‬
‫‪ES LS‬‬
‫‪210‬‬
‫ﻛﺎرﮔﺮ ‪ D ES LF‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‬ ‫زﻣﺎن )روز(‬
‫‪rij‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪13 14‬‬ ‫‪15‬‬

‫‪1-2 3‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪3‬‬

‫‪1-3 4‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪3-4 4‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪1-5 3‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪2-5 2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪6‬‬
‫‪3-5 2‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪4 -6 7‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪5 -6 5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪5‬‬
‫‪n‬‬
‫‪( ∑ r t ij ) 2‬‬ ‫‪81 81 81 64‬‬ ‫‪121‬‬ ‫‪25 49 49 81 81 81‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪16 16 16‬‬
‫‪i =1‬‬
‫‪211‬‬
‫‪Z=855‬‬
 ‫ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻘﺪار ‪ z‬ﺑﺮ اﺳﺎس اﻟﮕﻮرﻳﺘﻢ ﺑﺮﮔﺲ‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮاﺗﻲ در زﻣﺎن ﺑﻨﺪي‬
‫اﻧﺠﺎم ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ي ﻏﻴﺮ ﺑﺤﺮاﻧﻲ در داﺧﻞ ﻣﺪت زﻣﺎن ﺷﻨﺎوري آﻧﻬﺎ )اﺑﺘﺪا‪ ،‬آﺧﺮﻳﻦ‬
‫ﺑﺤﺮاﻧﻲ ردﻳﻔﻬﺎي‬
‫ﻳﻌﻨﻲ ‪ 5-6‬و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ‪ ،‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﻏﻴﺮ ﺑﺤﺮاﻧ‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ در ﺟﺪول ﻳﻌﻨ‬
‫ﻗﺒﻠﻲ( اﻳﺠﺎد ﻣﻴﺸﻮد ﻛﻪ در اﺛﺮ آن ﮔﺰﻳﻨﻪ ﺟﺪﻳﺪ زﻳﺮ اراﺋﻪ ﻣﻴﺸﻮد‪:‬‬

‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‬
‫ﻓ ﺎﻟ‬ ‫‪ES‬‬ ‫‪LF‬‬ ‫زﻣﺎن )روز(‬
‫ﺎ‬
‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪13 14 15‬‬

‫‪1-2‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪3‬‬

‫‪1-3‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪3-4‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪1-5‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪2-5‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪6‬‬
‫‪3-5‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪4 -6‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪5 -6‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪5‬‬
‫‪n‬‬
‫‪( ∑ rt ij ) 2‬‬ ‫‪25 81 81 36‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪25 64 64 16 16 81 81‬‬ ‫‪81 81 81‬‬
‫‪212‬‬
‫‪i =1‬‬
‫‪Z=838‬‬
 ‫ﻣﺜﺎل اﻟﮕﻮرﻳﺘﻢ ﺑﺮﮔﺲ )‪ - (Burgess‬اداﻣﻪ‬
‫در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺟﺪﻳﺪي در زﻣﺎن ﺑﻨﺪي اﻧﺠﺎم ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﻏﻴﺮ‬
‫ﻣﻴﮕﻴﺮد‪.‬‬
‫اﻧﺠﺎمم ﻴ ﻴﺮ‬
‫ﺲ ﺠ‬ ‫ﺑﺮﮔﺲ‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺑﺎ روش ﺑﺮ‬
‫ﻲ ﺑﻖ‬ ‫ﺑﺤﺮاﻧﻲ‬
‫ﺑ ﺮ‬
‫ﻧﻬﺎﻳﺘﺎً ﻣﻘﺪار ‪ Z‬ﻣﻌﺎدل ﺑﺎ ‪،814‬ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﻣﻴﺰان و ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﮔﺰﻳﻨﻪ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ‬
‫ﻣﻴﺸﻮد‪.‬‬
‫ﺸد‬

‫‪213‬‬