დმანისელი ადამიანის ასაკი მილიონ რვაასი-მილიონ შვიდასი ათასი წ

ქვედა პალეოლითი უძვ. დრო-35 ათასი წელი

ზედა პალეოლითი 35 ათასი-12 ათასი
მეზოლითი 12-8 ათასი
ნეოლითი 8-6 ათასი
ენეოლითი 6-4 ათასი
მტკვარ-არაქსის კულტურა 4-3 ათასი წ. მიჯნა
თრიალეთის კულტურა 3-2 ათასი წ. მიჯნა
გვიან ბრინჯაოს ხანა 2-1 ათასი წ. მიჯნა
ყორღანული სამარხები შუა ბრინჯაოს ხანა
რკინის მეტალურგიის გაჩენა გვიან ბრინჯაოს ხანა (II ათ.ის II ნახ)
შუმერული ცივილიზაციის წარმოქმნა ძვ.წ IV-III
გილგამეში ძვ. წ XVII
სარგონ დიდი ძვ. წ XXIV
ხამურაბი ძვ. წ XVIII
ნაბუქოდონოსორი ძვ. წ VII-VI
ბაბილონის წარმოქმნა ძვ. წ II ათასწლ
ბაბილონის აღება კიროსის მიერ ძვ. წ 539
ეგვიპტის სამეფოს გაერთიანება ძვ. წ IV ათასწლეული
ჰიქსოსების ლაშქრობა ეგვიპტეში ძვ. წ XVII ს
ამენხოტეპ მეოთხე ძვ. წ XIV ს
ქადეშის ბრძოლა ძვ. წ 1274წ
თოტმეს მესამე. ძვ წ XV ს
ძველასურული ხანა ძვ. წ II
ახალასურული ხანა ძვ. წ IX-VII სს
აშურის დაცემა ძვ. წ 614 წ
ნინევიის დაცემა ძვ. წ 612 წ
ხეთების სამეფოს წარმოქმნა ძვ. წ II ათასწლეული
მურსილის მეფობა ძვ.წ XVI
ხამურაბის დინასტიის განადგურება მურსილის მიერ ძვ. წ 1531
სუფილულიუმას მეფობა ძვ. წ XIV-XIII სს
სალმანასარ მესამეს ლაშქრობა ურარტუში ძვ. წ IX ს
სარგონ მეორეს ლაშქრობა ურარტუში ძვ. წ 714 წ
დიაოხი ძვ. წ XII –VIII ს
ტიგლათფილასარ ლაშქრობა დიაოხში ძვ.წ 1112 წელი
ქართ.ტომების პირ. მოხსენიება ასურულ წყ. ძვ.წ XII ს
ურარტუს სახ.წარმოქმნა ძვ.წ IX ს
მენუას მეფობა ძვ.წ. IX-VIII
არგიშტის მეფობა ძვ.წ. VIII
სარდურის მეფობა ძვ.წ. VIIIს.ის 40 იანი წ
ურარტუს განადგურება მიდიის მიერ ძვ.წ 590 წ
უტუფურსის მეფობა ძვ.წ IX-VIII
სიენის მეფობა ძვ.წ XII
არგონავტების ლაშქრობა კოლხაში ძვ. წ.XII-მდე
კოლხას სამეფო ძვ.წ XII-VIII
სკვითები ირანული მოდგმის ტომები
კიმირიელები თრაკიული ტომები
სასპერებისა და მოსხების შეს. ინფ. ჰეროდოტე
ალ. მაკედონელის მეფობა ძვ.წ 336-323წ
ელინისტური ხანა ძვ.წ IV-I ს.
კიმირიელების და სკვითების შემოსევა საქ. ძვ.წ VIII ს
ეგრისის ანუ კოლხეთის სამეფო ძვ. წ. VII-Iს
ბერძნული ახალშენების წარმოქმნა დას.საქ. ძვ.წ VI
კოლხური თეთრი ძვ.წ VI-I
ეგრისის სამეფოს ადმინისტრაციული ერთ. სკეპტუხიები
ეგრისის ურთიერთ. აქემენიანთა ირანთან ნებაყოფლობითი ძღვენი
ეგრისის მოქცევა ქართლის სამეფოს გავლენის ქვეშ ძვ.წ III ს
ქართლის (იბერიის) სამეფოს წარმოქმნა ძვ.წ IV-III ს
ქართლის სამეფოს გაძლიერება ძვ.წ III ს
ქართლის სამეფოს ძლიერების შესახებ სტრაბონი
„ერი“, „ერისგანი“ ეწოდებოდა თავისუფალ მეთემეებს
მაგნეზიასთან ბრძოლა ძვ.წ. 190
სომხური და ალბანური სამეფოების წარმოქმნა ძვ.წ II ს
პონტოს სამეფოს წარმოქმნა ძვ.წ II ს
მითრიდატე პონტოელის მეფობა ძვ.წ 111-63

პომპეუსის ლაშქრობა ქართლში ძვ.წ 65

ქართლი-რომაელთა მეგობარი და მოკავშირე ძვ.წ I
ქართლის ბრძოლა სომხეთის დაუფლებისთვის ძვ.წ I
ფარსმან I-ის მოღვაწეობა ძვ.წ I
ანიკეტის აჯანყება ახ.წ 69
ფარსმან II-ის მოღვაწეობა ახ.წ 120-170
ფარსმან II-ის სტუმრობა ადრიანესთან მცირე აზიაში 128წ
ფარსმან II-ის სტუმრობა რომში ანტონინე პიუსთან 130 იან წლებში
ახალი სამთავროების წარმოქმნა დას.საქართველოში ძვ.წ IIს
არმაზის ბილინგვა ახ.წ IIს
ფეოდალური ურთიერთობის ჩასახვა საქ-ში ძვ.წ III-IV
ქრისტიანობის სახ. რელიგიად გამოცხადება ქართლში 326წ
ნიკეის პირველი მსოფლიო საკლესიო კრება 325 წ
ნიკეის კრების მონაწილე ბიჭვინთის ეპისკოპოსი სტრატოფილე
ნიზიბინის ზავი 298 წ
ქართლის პირველი დახარკვა ირანის მიერ 70-იანი წლები
მეფობის გაუქმება სომხეთში 428წ
მეფობის გაუქმება ალბანეთში 463წ
მეფობის გაუქმება ქართლში 523წ
აჯანყება ამიერკავკასიაში ირანის წინააღმდეგ 451წ
ლაზიკის (ეგრისის) სამეფოს წარმოქმნა ძვ.წ IVს
ბიზანტიის იმპერიის წარმოქმნა 395წ
ირანელი მოხელე ქართლში პიტიახში
ვახტანგ გორგასლის მეფობა Vს-ის 40-იანი წლები-502წ
ვახტანგის ლაშქრობა შუა აზიაში Vს-ის 60-იანი წლები
საეკლესიო რეფორმა 70-იანი წლები
ვარსქენის წასვლა შაჰთან 466
ვარსქენის მოკვლა ვახტანგის მიერ 482
აჯანყება ირანის წინააღმდეგ 483
პეროზის მეფობა 457-484
საუკუნო ზავი 532
დიდი ომიანობა ეგრისში 542-562
გუბაზ მეფის მკვლელობა 554
აჯანყება სომხეთში ირანის წინააღმდეგ 571
ერისმთავრობის აღდგენა ქართლში 570-იანი წლები
გუარამ ერისმთავარი 571-591
სომეხ-ქართველთა საეკლესიო განხეთქილება 608

ფინიკია-საბერძნეთი
ფინიკია მდებარეობდა ხმელთაშუა ზღვის აღმოსავლეთ სანაპიროზე.
მისი უდიდესი ქალაქები იყო: ტვიროსი, ბიბლოსი, უგარიტი, სიდონი.
მათ დააარსეს პირველი სავაჭრო კოლონიები ხმელთაშუა ზღვის სანაპროზე.
ქალაქ კართაგენის დაარსება ძვ.წ. 814
ანბანური დამწერლობის წარმოქმნა ძვ.წ. II ათასწლეული
სახელმწიფოს წარმოქმნა სპარტაში ძვ.წ.IX საუკუნე
მმმართველობის ფორმა სპარტაში სამხედრო ოლიგარქია
მმმართველობის ფორმა ათენში დემოკრატია
დრაკონის კანონები ძვ.წ 624 წ
სოლონის რეფორმები ძვ.წ.594 წ
კლისთენეს რეფორმები ძვ.წ. 509 წ.
ბერძნული კოლონიზაცია ძვ.წ VIII-VI საუკუნეები
ბერძნული კოლონიზაცია შავი ზღვის სანაპიროზე VI საუკუნე
ბერძნული ახალშენები ფაზისი, დიოსკურია, გიენოსი, პიტიუნტი
ძველი კოლხეთი ძვ.წ VII-I საუკუნეები
კოლხური თეთრი ძვ.წ VI-I საუკუნეები
სკეპტუხიების ცენტრები ვანი, საირხე, დაბლაგომი
ბერძენ-სპარსელთა ომები ძვ.წ 500-449 წწ
მარათონის ბრძოლა ძვ.წ 490 წ
თერმოპილეს ბრძოლა ძვ.წ 480 წ
სალამინის ბრძოლა ძვ.წ 480წ
პლატეას ბრძოლა ძვ.წ 479წ
პელოპონესს ომები ძვ.წ 431-404 წწ
ალექსანდრე მაკედონელი ძვ.წ 356-336-323წ
ისოსთან ბრძოლა ძვ.წ 333წ
გავგამელას ბრძოლა ძვ.წ 331 წ
ქორწნება ქ. სუსაში ძვ.წ 324 წ
ელინისტური პერიოდი ძვ.წ 323-31წ
ქ. რომის წარმოქმნა ძვ.წ 753 წ
მონარქია რომში ძვ.წ 753-509 წ
რესპუბლიკა რომში ძვ.წ 509-31 წ
I პუნიკური ომი ძვ.წ 264-241წ
II პუნიკური ომი ძვ.წ 218-201 წ
III პუნიკური ომი ძვ.წ 149-146 წ
კანესთან ბრძოლა ძვ. წ 216 წ
სულას დიქტატურა ძვ. წ 82-79 წ
გალიის დაპყრობა კეისრის მერ ძვ.წ 58-51წ
იულიუს კეისრის მიერ რომზე გალაშქრება ძვ.წ 49 წ
სამოქალაქო ომი პომპეუსსა და კეისარს შორს ძვ.წ 49-46წ
ანარქია რომში ძვ. წ 52
რუბიკონის გადალახვა ძვ. წ 49
ფარსალუსთან ბრძოლა ძვ. წ. 48
თაფსუსთან ბრძოლა ძვ. წ 46
მუნდასთან ბრძოლა ძვ. წ 45
იულუს კეისრის მკვლელობა ძვ.წ 44 წ
ოქტავიანე ავგუსტუსის მეფობა ძვ.წ 31-ახ.წ 14 წ
ტრაიანეს მეფობა 98-117 წ
მარკუს ავრელიუსის მეფობა 161-180 წ
კარაკალას მეფობა 198-217 წ
დიოკლიტიანეს მეფობა 284-305 წ
ხალხთა დდი გადასახლება IV-VII საუკუნეები
ჰუნების პირველი თავდასხმა გოთებზე 375 წ
ადრიანოპოლთან ბრძოლა 378 წ
რომის იმპერიის ორად გაყოფა 395 წ
ალარიხის (ვესტგოთები) მიერ რომის აღება 410 წ
კატალაუნის ბრძოლა 451წ
პაპ ლეო I-ის მოლაპარაკება და ატილას უკან დახევა 452 წ
ჰაიზერიხის (ვანდალები) მიერ რომის აღება 455 წ
ოდოაკრის (ვესტგოთები) მიერ რომის აღება 476 წ
კონსტანტინე დიდი 306-337 წ
კონსტანტინეპოლის დაარსება 330 წ
იუსტინიანე I 527-565 წ
ხოსრო I ანუშირვანი 531-579 წ
სასანიანთა იმპერია 226-650 წ