წლები და მოვლენები (ქრონოლოგიურად)

1. VII მილიონი წელი-საჰელანთროპუსი/ჰომინიდი ,,ტუმაი“,

აღმოჩენილია აფრიკაში (2001 წ.ჩადის ტბასთან)
2. III-IV მილიონი
წელი-ავსტრალოფიტეკი/ჰომინიდი ,,ლიუსი“,აღმოჩენილია
აფრიკაში
3. 2,3-2,5 მილიონი წელი-ჰომო ჰაბილისი - იგივე მარჯვე
ადამიანი
4. 2 მლნ. – 400 ათასი წელი-ჰომო ერექტუსი - იგივე
გამართული ადამიანი
5. 1,8-1,6 მლნ წელი-ჰომო გეორგიკუსი/ერგასტერი,ჰყავს
მხოლოდ ორი წარმომადგენელი ზეზვა და მზია ,
დმანისელი ადამინები , იგივე პირველი ევროპელები
6. 200-150 ათასი წელი-ჰომო საპიენსი - იგივე გონიერი
ადამიანი
7. 50 000 ათასი წელი- ჰომო საპიენს საპიენსი - იგივე ზე
მოაზროვნე ადამიანი.
8. ძვ.წ 70 000 ათასწლეული -12 ათასწ-მდე - პალეოლითი
(ძველი ქვის ხანა)
იყოფა სამ ქვე პერიოდად:ქვედა, შუა და ზედა. ასევე ამ
პერიოდში მოხდა ადამიანთა მოდგმის საბოლოო
სელექცია, კ.სუმატრაზე ვულკან ტობას ამოფრქვევის
შედეგად ,დაწყებული გამყინვარების შემდეგ.
9. ძვ.წ XII-VIII ათასწ - მეზოლითი (შუა ქვის ხანა)
10.ძვ.წ VIII-VII/VI ათასწ - ნეოლითი (ახალი ქვის ხანა)
11.ძვ.წ VI-V/IV ათასწ - ენეოლითი (სპილენძ - ქვის
ხანა/გარდამავალი პერიოდი)
12.ძვ.წ IV ათასწ/3000 წ - გაერთიანდა ეგვიფტის ორი სამეფო
13.ძ.წ IV-III ათასწ - შუმერული ცივილიზაცია
14.ძვ.წ IV-III ათასწ - ადრე ბრინჯაოს ხანა (მტკვარ არაქსის -
კულტურა)
15.ძვ.წ IV ათასწ (3500 წ) - ფინიკიელების მიერ ანბანის შექმნა.
16.ძვ.წ III-II ათასწლეულის შუა პერიოდი - შუა ბრინჯაოს ხანა
(თრიალეთურ - ყორღანული კუტლურა
17.ძვ.წ 2600-2150 - ,,პირამიდების ეპოქა“
18.ძვ.წ XXVII ს - შუმერული ქალაქის, აქადის მეფე გილგამეში
19.ძვ.წ XXIV ს - აქადის მეფე, სარგონ II დიდი
20.ძვ.წ XVIII ს - ბაბილონის მეფე ჰამურაბი - ,,ჰამურაბის
კანონები“
21.ძვ.წ 2000-1600 - ,,ეგვიფტის შუა სამეფოს ხანა“
22.ძვ.წ 1796-1772 - შამშიად I, ასურეთის მეფე
23.ძვ.წ XVII ს - ეგვფიტელებს თავს დაესხნენ ჰიქსოსები
24.ძვ.წ 1531 წ - ხეთების მეფე მურსილმა გაილაშქრა
ბაბილონზე და ბოლო მოუღო ჰამურაბის დინასტიას
25.ძვ.წ XV ს (1479-1425) - თოტმეს III, ეგვიფტის ფარაონი
26.ძვ.წ XIV – XII ს - კოლხეთი მოიხსენიება, მიკენურ და ასურულ
წყაროებში
27.ძვ.წ XIV ს (1353-1336) -ამენხოტეფ IV, იგივე ეხნატონი -
ეგვიფტის ფარაონი
28.ძვ.წ XIII ს - დიაოხი, ქართველ ტომთა გამოჩენა წინა აზიის
ტერიტორიაზე.
29.ძვ.წ 1290-1223 - რამზეს II, ეგვიფტის ფარაონი
30.ძვ.წ 1274 - ქადეში ბრძოლა, ეგვიფტე VS ხეთები
31.ძვ.წ 1201 - ეგეოსის ზღვის ხალხებმა ბოლო მოუღეს ხეთების
იმპერიას
32.ძვ.წ 1115-1077 - ტიგლათფალასარ I, ასურეთის მეფე.
33.ძვ.წ 1112 - ასერეთის მეფე ტიგლათფალასარ I-მა დალაშქრა
დიაოხი.
34.ძვ.წ XI-VIII ს - კოლხა, ქართველურ სახელმწიფოებრივი
გაერთიანება
35.ძვ.წ XI-VIII ს - არგონავტები
36.ძვ.წ X საუკუნე - ურუქის მეფე ჰირამის მიერ, ფინიკიის
ქალაქების გაერთიანება და დამოუკიდებლობა.
37.ძვ.წ 911-891 - ადადნირარი II,ასურეთის მეფე
38.ძვ.წ IX საუკუნე - სპარტის დაარსება, ლაკონიაში
39.ძვ.წ IX-ძვ.წ VII ს - ურარტუს ძლიერების ხანა
40.ძვ.წ 883-614/12 - ასურეთის ჰეგემონიის ხანა/დასასრული
41.ძვ.წ IX ს (819-786) - მენუა, ურარტუს მეფე
42.ძვ.წ 814 წ - აფრიკის ჩრდ. ნაწილში - კართაგენის დაარსება
გენერალ პიგმალიონის მიერ
43.ძვ.წ 786-764 - არგიშთი, ურარტუს მეფე
44.ძვ.წ 764-735- სარდურ II, ურარტუს მეფე
45.ძვ.წ VIII ს 60-იანი წლები(დაახლ.760 წ) - ურარტუს და კოლხას
შემოსევების შედეგად განადგურდა დიაოხი.
46.ძვ.წ VIII-VI - ადგილობრივი ქალაქების წარმოშობა
47.ძვ.წ 753 წ - აპენინის ნ.კ -ზე რომის დაარსება
48.ძვ.წ 750-748 – 747-741 წლები - ურარტუს მეფის სარდურ II-ის
ლაშქრობები კოლხაში
49.ძვ.წ 745-727 - ტიგლათფალასარ III, ასურეთის მეფე
50.ძვ.წ 732 - ასურეთმა დაიპყრო არამ-დამასკო
51.ძვ.წ 722 - ასურეთმა დაიპყრო ისრაელი
52.ძვ.წ 714 - ასურეთმა დაიპყრო ურარტუ
53.ძვ.წ 709 - ასურეთმა კვიპროსი დახარკა
54.ძვ.წ 722-705 - სარგონ II, ასურეთის მეფე
55.ძვ.წ 725-680 - სინაქერიბი, ასურეთის მეფე
56.ძვ.წ VIII საუკუნის მეორე ნახევარი - სკვითების და
კიმერიელების შემოსევები
57.ძვ.წ 626-605 - ნაბოფალასარი, ბაბილონის მეფე
58.ძვ.წ 625- 585 - კიაქსარი, მიდიის მეფე
59.ძვ.წ 624 წ - ,,დრაკონის“, I დემოკრატიული კანონები.
60.ძვ.წ 614 - დაეცა ასურეთის დედაქალაქი
აშური,ახალბაბილონური სამეფოს,მიდიის და სკვითების
შემოსევების შედეგად.
61.ძვ.წ 612 - დაეცა ნინევია
62.ძვ.წ VII ს - ურარტუს, სკვითებისა და კიმერიელების შედეგად
განადგურდა კოლხა.
63.ძვ.წ 606-562 - ნაბუქოდონოსორ II, ბაბილონის მეფე.
64.ძვ.წ 605 - ქარხემიშის ბრძოლა
65.ძვ.წ 594 - სოლონის რეფორმები ათენში
66.ძვ.წ 590 - მიდიამ გაანადგურა ურარტუ
67.ძვ.წ 586 - ბაბილონის მეფე ნაბუქოდონოსორმა
ისრაელიდან გამოდევნა ებრაელები
68.ძვ.წ 558-330 - აქემენიდური ირანის არსებობი ხანა
69.ძვ.წ 558-530/559-529 - კიროს II დიდი
70.ძვ.წ 550 - კიროსმა დაიპყრო მიდია
71.ძვ.წ VI - ბერძნები შავი ზღვის აღმოსავლეთ სანაპიროზე ანუ
კოლხეთში აარსებენ ახალშენებს
72.ძვ.წ VI-II - კოლხეთსი იჭრებოდა პირველი ქართულუ ფული
,, კოლხური თეთრი “
73.ძვ.წ 539 - კიროს II - მ დაიმორჩილა ბაბილონი
74.ძვ.წ 530-522 - კამბიზეს II
75.ძვ.წ 525 - კამბიზეს II, დაიმორჩილა ეგვიფტე
76.ძვ.წ 522-486 - დარიოს I
77.ძვ.წ 509 - კლისთენეს რეფორმები ათენში
78.ძვ.წ 509 - რომაელებმა დაამხეს რომის უკანასკნელი მეფე
ტარკვინიუს სუპერბუსი იგივე ამაყი
79.ძვ.წ 500 - იონიაში დაიწყო აჯანყება
80.ძვ.წ 490-429 - პერიკლე ათენის მმართველი
81.ძვ.წ 490 - მარათონის ბრძოლა, სპარსეთი VS ბერძნები
82.ძვ.წ 486-465 - ქსერქსე I
83.ძვ.წ 480 - სამასი სპარტელის გმირობა , თერმოპილეს
ბრძოლა, სპარსეთი VS სპარტელები
84.ძვ.წ 480 - სალამინის ბრძოლა
85.ძვ.წ 479 - პლატეას ბრძოლა, სპარესეთი VS ბერძნები
86.ძვ.წ 479 - ბრძოლა მიკალის კონცხთან, სპარესეთი VS
ბერძნები
87.ძვ.წ 465 - ჰელოტების აჯანყება სპარტაში
88.ძვ.წ 450-404 - ალკიბეადე, ათენის მმართველი
89.ძვ.წ 449 - კალიასის ზავი, ბერძნებსა და სპარსელებს შორის
90.ძვ.წ 446 - 30 წლიანი ზავი ბერძნებსა და სპარტას შორის
91.ძვ.წ 440 - სამოსის აჯანყება
92.ძვ.წ 432-421 - არქიდამოსის ომი
93.ძვ.წ 431-404 - პელოპონესის ომი
94.ძვ.წ 429 - შავი ჭირის ეპიდემიას შეეწირა, პერიკლე და მისი
შვილები
95.ძვ.წ 425 - ბრძოლა პილოსთან, ათენი VS სპარტა
96.ძვ.წ 421 - ნიკიასის ზავი
97.ძვ.წ 418 - ბრძლა მანტინეასთან, ათენი VS სპარტა
98.ძვ.წ 415/13 - სიცილიის ექსპედიცია
99.ძვ.წ 411- ბრძოლა სიმესთან, ათენი VS სპარტა

100. ძვ.წ 410 - ბრძოლა კიზიოსთან, ათენი VS სპარტა

101. ძვ.წ 406 - ბრძოლა არგინიუსის კონცხთან,

ლისანდროსის სარდლობით

102. ძვ.წ 405 - აეგოსპოტამოსთან ბრძოლა, ათენი VS სპარტა

103. ძვ.წ 404 - ,,30- ის ტირანია“ ათენში

104. ძვ.წ 359-336 - ფილიპე II, მაკედონიის მეფე

105. ძვ.წ 336-323 - ალექსანდრე III, მაკედონიის მეფე,

მსოფლიო იმპერიის შექმნელი

106. ძვ.წ 334 - გრანიკოსის ბრძოლა მაკედონია VS სპარსეთი

107. ძვ.წ 333 - ისოსის ბრძოლა, ალ.მაკედონელი VS დარიოს

III

108. ძვ.წ 332 - ალ.მაკედონელმა დაიპყრო ეგვიფტე

109. ძვ.წ 331 - გავგამელას ბრძოლა, ალ.მაკედონელი VS

დარიოს III

110. ძვ.წ 326 - ჰიდასპეს ბრძოლა, ალ.მაკედონელი VS

პოროსი , ინდოეთის კამპანია

111. ძვ.წ 324 - სუსას ქორწინება

112. ძვ.წ 323-30 წ, 2 აგვისტო - ელინიზაციის ხანა

ავტორი: შალვა მინდაძე // @ისტორიის პლატფორმა
აბიტურიენტებისთვის 2021 // 1 ნაწილი . . .