Bulacan State University

Departamento ng Araling Pilipino

Pagsasalin sa Iba’t ibang Disiplina

Pangalan: Guising, Cyfer Shaugn G. Seksyon: BSED Science 1B

Subukin natin ang iyong natutunan sa araling ito. Sagutin ang sumusunod

na katanungan batay sa ating aralin:

1. May karapatang magsalin ang sinuman, ngunit ano- ano ang

mga dapat niyang isaalang-alang sa ganitong gawain? Ipaliwanag
ito isa isa.

Hindi biro ang pagsasalin. Ang mga tagasalin ay mayroong

malaking responsibilidad sa gawain na ito. May mga konsepto, batayan,

at mga bagay na kailangan nilang isaalang-alang.

Isa na rito ay ang kaalaman sa gramatika, balangkas o estruktura ng

dalawang wikang kasangkot sa pagsasalin. Kailangang isaalang-alang

at maging maalam ang isang tagasalin sa estruktura ng dalawang wika

sa kadahilanang makakatulong ito upang ihatid ang mensahe ng

tekstong isasalin. Hindi magmumukhang katawa-tawa ang ginawa salin

ng isang tagasalin kung siya’y maalam sa mga wikang kasangkot.

Bukod sa pagiging maalam sa wika, kinakailangan ring maging

maalam sa paksang isasalin, kabilang na dito ang mga espisipikong

bokabularyo na malapit o konektado sa paksang iyong isasalin.

Magiging mahirap sa isang tagasalin ang magsalin ng isang pahayag o

teksto at maiparating ang kahulugan nito kung hindi siya pamilyar sa

paksa.
 Isa sa mga importanteng isaalang-alang kapag ikaw ay magsasalin

ay ang kultura ng dalawang wikang kasangkot. Kapag ang tagasalin ay

nagsasalin, ang denotatibong pamamaraan ng pagsasalin ay hindi

palaging epektibo sa iba’t ibang uri ng tekso at pagsasalin,

kinakailangan rin nating palaganapin ang konotatibong pamamaraan

upang maitawid ang kahulugan na nais isalin. Bukod dito, kung ikaw ay

magiging maalam sa kultura ng dalawang wikang kasangkot,

maiiwasan mong makasakit o magparating ng hindi sinasadyang

masamang intensiyon sa piling mambabasa ng tagasalin. Maaari silang

magalit dahil hindi namalayan ng tagasalin na may mali siyang nasalin

sa kanyang salin at ito ay nag-ugat sa hindi pagiging maalam sa

kultura.

Lahat ng aking nabanggit ay maaaring masolusyunan sa

pamamagitan ng pag-aaral, pagbabasa at, pagsasaliksik. Sa mga

paraang ito, madadagdagan ang kapabilidad ng isang tagasalin upang

ganap niyang maisalin ng husto ang isang teksto.

2. Paano mo masosolusyonan ang mga lilitaw na suliranin upang

maging mainam ang iyong magiging salin?

May iba’t ibang suliranin na lilitaw sa paglalakbay ng isang

tagasalin. Maaring ito ay hindi pagiging pamilyar sa istruktura ng

wika, paksa, at kultura ng mga kasangkot na wika. Sa mga

suliranin na ito, may mga solusyon na maaaring gawin ng isang

tagasalin upang makatulong sa kanya upang malagpasan ang

mga suliranin na ito.

 Una ay ang pagiging maalam na mayroong iba’t ibang

pamamaraan o batayan ng pagsasalin. Ang tagasalin ay hindi

nakakulong sa salita-sa-salitang salin, maaari itong maging

natural, nakapokus sa kahulugan, komunikatibo, at iba pa.

Mahalagang maging maalam sa mga batayang ito, at piliin ang

angkop na batayan sa isang partikular na salin.

Bukod dito, ang pagiging maalam ng tagasalin sa estruktura o

balangkas ng wika, at ang kultura ng mga kasangkot na wika.

Isa ito sa mga makakatulong upang maitawad ng maayos ang

mensahe o kahulugan ng wikang isinasalin. Ito ay maaring gawin

sa pamamagitan ng pagbabasa ng mga aklat, at pananaliksik.

3. Paano dapat nagbabasa at nagsasaliksik ang isang tagapagsalin?

Ang pagbabasa at pagsasaliksik ay mga pamamaraan upang matulungan

ang tagasalin sa kaniyang paglalakbay sa mundo ng pagsasalin. Papaano

nga ba magbasa at magsaliksik ang isang tagasalin?

Kinakailangan maging obhektibo at nakaayon sa paksa at layunin ang

mga materyales na kanyang babasahin at ang mga pananaliksik na

kanyiang pag-aaralan. Ang pagiging obhektibo ay makakatulong upang

gabayan ang proseso ng pag-aaral ng tagasalin. Ang pagkakaroon naman

ng layunin ay makakatulong upang matunton kung ano nga ba ang esensya

o dahilan kung bakit siya magsasasalin. Ang pagkakaroon at pagiging

maalam sa paksa ay makakatulong sa tagasalin, itutuon niya ang kanyang

pokus at kakayahan sa mga babasahin at pananaliksik na makakatulong sa

maniyang salin.
 REPLEKSIYON
Sa kabuoan, nais kong malaman kung ano iyong natutunan na mga

kasanayan na dapat taglayin ng isang tulad mong tagasalin? Sa iyong palagay,

kakayanin mo rin ba ito? Paano?

Malalaim kong nauunawaan na ang pagsasalin ay hindi birong gawain. Kinakailangan

nito ng oras, kakayahan, disiplina, at kaalaman. Kailangan ko ring maging maalam sa

wika na aking isasalin at pagsasalinan – ang balangkas, estruktura, at ang kultura nito.

Kinakailangan ko ring maging maalam sa paksa ng teksto na aking isasalin.

Masosolusyunan ko lahat ng ito sa pamamagitan ng pag-aaral, pagbabasa at pananaliksik.

Mayroon ding mga batayan o teorya ng pagsasalin at iba’t ibang kahulugan ng pagsasalin

ng iba’t ibang eksperto na magsisilbing gabay sa aking pagsasalin.

Ngayon sa aking palagay, kakayanin ko ba ang gawaing ito? Aaminin ko na ako ay

lantad sa wikang Ingles. Ito ay halos ginagamit ko kapag ako ay nakikihalubilo sa aking

mga kaibigan. Ngunit, nagpapasalamat ako na mayroong mga paraan at oportunudad upang

sindihan muli ang aking kaalaman at kahusayan sa wikang pambansa. Mahihirapan ako,

aaminin ko, Isa lamang akong maliit na halaman sa mundo ng pagsasalin subalit ako ay

napapaligiran ng nutrisyon o kaalaman na maaari kong kuhanin at isabuhay. Lantad na ang

impormasyon dahil nabunuhay ako sa ika-21 na siiglo kung saan nakakatulong sa bawat tao

ang ang makabagong teknolohiya. Gagawin ko ang lahat ng aking makakaya upang gamitin

ito, at sasamahan ko ng tiyaga, oras, determinasyon, motibasyon at panalangin. Kung

gagawin ko lahat ng sking nabanggit, sa tingin ko kakayanin ko ito. Sabi nga nila, hindi mo

makikita ang kagandahan ng isang lugar kung hindi ka magsisimulang maglakad.

 Isalin ng hanggang tatlong beses ang bawat pahayag sa ibaba batay samga

pinag-aralang batayan o pamamaraan ng pagsasalin.

Isasalin Salin 1 Salin 2 Salin 3

Iniibig kita. Salita-sa-salita Natural Dynamic Equivalence

Love you I love you My heart calls out for
I love you I adore you you

Nauunawaan kita. Salita-sa-salita Natural Dynamic Equivalence

Understand you I understand you I hear what you’re
I understand you I comprehend you saying

Pinaniniwalaan kita. Salita-sa-salita Natural Dynamic Equivalence

Believe you I trust you I place confidence in
I believe you you

Sasamahan kita. Salita-sa-salita Natural Dynamic Equivalence

Accompany you I will join you I shall be taking part of
I’ll accompany you anything with you

Dadamayan kita. Salita-sa-Salita Natural Dynamic Equivalence

I will help you I will sympathize with I’ll be there for you
you

Isdang Tuyo Salita-sa-salita Formal Equivalence Dynamic Equivalence

Fish Dry Fish that is dried Fried Fish
Dried Fish

Palay Salita-sa-Salita Natural Dynamic Equivalene

Weath Weath Farmer’s toothpick
Bigas Salita-sa-Salita Natural Dynamic Equivalence
Rice grains Husked rice seed
Weath Kernels

Kanin Salita-sa-Salita Natural Formal Equivalence

rice rice rice

Kutsinta Natural Communicative Dynamic Equivalence

Steamed rice Cakes Steamed Cake Sitcky/Chewy delicacy

Sapin-sapin Salita-sa-Salita Natural Dynamic Equivalence

Cover -cover Layered Gelatinous Multi-layer Delicacy
Desert

Wala sa Salita-sa-Salita Communicative Dynamic Equivalence

bundok niyan There’s Nothing on the I’m not familiar with I’m alien with that sort
mountain like that that of things

Beyond the Salita-sa-salita Communicative Dynamic Equivalence

dark cloud is a Lampas sa maitim na May magandang Pagkatapos ng tag-ulan
silver lining ulap ay isang linyang pangyayari sa likod ng ay may bahagari
pilak mga problema

The only child Salita-sa-Salita Formal Equivalence Dynamic Equivalence

Ang iisang bata Ang nag-iisang anak Isang bata na walang
kapatid
Bring home the Salita-sa-salita Communicative Dynamic Equivalence
Bacon Dalhin bahay ang Ipanalo mo I-uwi mo ang bandera
baboy/bacon
Dalhin sa bahay ang
bacon

Hiding Salita-sa-sakita Communicative Dynamic

skeleton inside Nagtatago kalansay Equivivalence
the closet loob aparador May nakakagambalang
impormasyon na hindi May nililihim
Nagtatago ng kalansay pa nababanggit na sikreto
sa loob ng aparador

Green thumb Salita-sa-salita Communicative Dynamic Equivalence

Luntian Hinlalaki Magaling magtanim at Bihasa sa pagtatanim

mag-alaga ng halaman

Social distancing Natural Communicative Dynamic Equivalence

Distansya mula sa Lumayo sa isa’t isa Pagpapanatili ng

kapwa-tao pagitan sa isa’t isa

Community Formal Equivalence Natural Communicative

Quarantine Komunidad Kwarentenas ng Paghigpitin ang
Kwarentenas komunidad akibidad ng
pamayanan

Contact Tracing Salita-sa-salita Natural Communicative

Ugnay paghahanap Pagkilala sa mga taong Kilalanin ang mga

nakihalubilo sa taong taong nakasama ang
Hinahanap ang may sakit may sakit
nakipag-ugnayan

Sagutin ang sumusunod na mga katanungan:

1. Ang pagsasalin ba ay isang sining o isang agham? Ipaliwanag ang

iyong kasagutan.
 Sining o agham? Ano nga ba ang pagsasalin? Kung aking iintindihing

mabuti, parehong agham at sining ang pagsasalin.

Kinakailangan ito ng matinding pag-aaral, pagbabasa at pagsasaliksik.

Bukod dito, kinakailangan rin natin umayon sa mga batayan o teorya ng mga

eksperto upang gabayan tayo sa pagsasalin. May mga dapat at hindi dapat gawin

at dapat isaalang-alang ang mga tagasalin. Kung iintindihin mabuti ang mga

gawain na aking nabanggit, maaari nating makita ito bilang mga hakbang upang

makagawa ng isang mahuys na salin na maihahawig sa agham - kinakailangan ng

mga espisipikong hakbang, katulad ng pag-aaral, pagsubok sa iba’t ibang

pamamaraan, paggawa ng mga teorya sa mga bagay na iyong napag-aralan at na-

obserbahan.

Ito ay maituturing bilang sining kung ang tagasalin ay likas na sa mga

hakbang, gawain, at responsibilidad niya sa pagsasalin. Mula sa bawat hakbang na

kailangang gawin, ang responsibilidad ng tagasalin, hanggang sa isinaling teksto

ng isang tagapagsalin, makikita niya ang likas na kagandahan ng pagsasalin dahil

maalam siya, ang tagasalin, sa mga ito,

Sa aking posisyon ngayon, nakikita ko ang pagsasalin bilang agham, dahil

kinakailangan ko munang pag-aralan ang dapat pag-aralan upang makapag-salin.

Kapag lubos ko nang naiintindihan ang mga pamamaraan sa pagsasalin, o kaya

habang ako ay nag-aaral sa mga pamamaraan na ito, makikita ko ang kagandahan

ng pagsasalin. Maganda rin sa pakiramdam na nagawa mo ng maayos at

nakapagsalin ka ng isang tekso.

Bilang konklusyon, ang pagsasalin ay makikita bilang isang agham at

isang sining kung ito ay lubos mo nang naintindihan.

2. Sa pagsasalin, alin ang mas dapat pagtuunan ng pansin, ang

simulaang lenggwahe ba o ang tunguhang lenggwahe? Bakit?

Para saakin, parehong mahalaga ang simulaang at

tunguhang lengguwahe. Ngunit dapat mas pagtuunan ng

pansin ang simulaang lenghuwahe sa kadahilanan nandito

ang mensahe o kahulugan na iyong isasalin. Ngayon

maaari mong itanong na, “papaano yung tunguhang

lenguwahe, papaano maiintindihan ng mga mambabasa

ang nais mong iparating.” Katulad ng sinabi ko, mahalaga

ring pagtuunan ang tunguhang lengguwahe – ang

estruktura, balangkas, at ang kultura nito. Kinakailangang

maging bihasa rin ang isang tagasalin sa wikang kanyang

pagsasalinan. Ngunit, bago mong pag-aralan ang wikang

sasalinan mo, kinakailangan mo munang mahalin at pag-

aralan ang wikang kinagisnan mo.

Bilang konlusyon, mas dapat pagtuunan ang

simulaang lengguwahe ngunit huwag pababayaan ang

tunguhang lengguahe. Mahalagang maging maalam sa

mga wikang kasangkot sa salin upang maitawid ng wasto

ang teksto, mensahe, o kahulugan na nais iparating ng

awtor ng isang tekso o artikulo.

3. Aling estilo ng pagsasalin ang sa palagay mo ay dapat mong pagbatayan

sa pagsasalin? Ipaliwanag ang iyong napiling kasagutan.

Natural, Salita sa salita, formal at dynamic equivalence,

komunikatibo, o spokus. Ilan lamang ito sa mga batayan na aking

napag-aralan at maaaring pagbatayan kapag ako ay nagsasalin. Kung

aking pagiisipang mabuti, ang estilo ng pagsasalin na aking dapat

pagbatayan ay ang Communicative theory ni Peter Newmark sa

kadahilanang ang layunin ng teoryang ito ay maisalin ang isang teksto

sa paraang maiintindihan ng iyong mambabasa. Sangkot na rito ang

estruktura at kultura ng kasangkot na wika. Sa una maaari mo itong

isalin sa salit-sa-salita, literal, matapat, at semantiko, at isasalin mo

naman ito kung sa paraang maiintindihan ng iyong mambabasa ang

kahulugan na nais iparating ng tekston giyong isinasalin.

Mahalaga ring tandaan na dapat nating pagbatayan ang mga

batayan na ito depende sa salin na kinakailangan nating gawin. Suriin

muna ng maayos ang tekstong isasalin, at makinig at alamin kung may

espisipikong tagubilin kung papaano ito isasalin.

Bilang konklusyon nararapat na alamin ang layunin bago magsalin,

at para sa akin, sa aking estado at posisyon ngayon, mas pipiiliin ko

ang Communicative Theory bilang batayan sa pagsasalin.

 Sa pagkakataon na ito, subukin naman natin ang iyong kakayahan

sa pagsasalin ng mga sumusunod na bisyon, misyon at mga iba’t ibang kolehiyo

ng ating paaralan upang lalo mong maisagawa at maisapuso ang tunay na adhikan

ng ating paaralan para sa mga mag-aaral na katulad mo. Sikapin na mabigyan

nang sapat na salin at kahulugan ang bawat salita.

Vision SALIN
Ang Bulacan State University ay isang
Bulacan State University is a
progresibong pagbubuo ng kaalaman na
progressive knowledge-generating
institusyuon na kinikilala ng buong
institution globally recognized for mundo para sa napakahusay na
tagubilin, pangunguna sa pananaliksik,
excellent instruction, pioneering
at tumutuguon sa pakikipag-ugnayan sa
research, and responsive community
pamayanan.
engagements

Mission Misyon
Umiiral ang Bulacan State University
Bulacan State University exists
upang gumawa ng mahuhusay,
to produce highly competent, ethical
makatao, at maka-serbisyong
and service-oriented professionals propesyonal na nagbibigay ng
kontribusyon sa pagyabong ng
that contribute to the sustainable socio
patuluyang sosyo-ekonomiko at
economic growth and development of kaunlaran ng bansa
the nation
Sikaping isalin ang mga kolehiyo sa Bulacan State University sawikang

Filipino.

1. College of Architecture and Fine Arts

• Kolehiyo ng Arkitektura at Pinong Sining

2. College of Arts and Letters

• Kolehiyo ng Sining and Liham
3. College of Business Administration
• Kolehiyo ng Administrasyong Pangkalakalan
4. College of Criminal Justice Education
• Kolehiyo ng Edukasyon ng Hustisyang Pangkrimen
5. College of Education
• Kolehiyo ng Edukasyon
6. College of Engineering
• Kolehiyo ng Inhinyeriya
7. College of Hospitality and Tourism Management
• Kolehiyo ng Mabuting Pakikitungo at Pamamahalang Pangturismo
8. College of Industrial Technology
• Kolehiyo ng Teknolohiyang Pang-industriya
9. College of Information and Communications Technology
• Kolehiyo ng Teknolohiyang Pang-impormasyon at Komunikasyon
10. College of Law
• Kolehiyo ng Batas
11. College of Nursing
• Kolehiyo ng Pag-aalaga
12. College of Science
• Kolehiyo ng Agham
13. College of Social Science and Philosophy
• Kolehiyo ng Agham Panlipunan at Pilosopiya

14. College of Sports Education and Recreation

• Kolehiyo ng Edukasyong Palaro at Libangan