THỰC TRẠNG Ô NHIỄM TIẾNG ỒN Ở MÔI TRƯỜNG BIỂN HIỆN

NAY

THE CURRENT SITUATION OF NOISE POLLUTION IN THE

MARINE ENVIRONMENT
Hoàng Văn Phước1, Nguyễn Văn Lương2
Gvhd TS. Cổ Tấn Anh Vũ3
1
QH19CLC- Viện Chất Lượng Cao- Trường Đại Học Giao Thông Vận Tải Tp.HCM,
19H1220045@sv.ut.edu.vn
2
HH17B- Viện Hàng Hải- Trường Đại Học Giao Thông Vận Tải Tp.HCM,
1751010076@sv.ut.edu.vn
3
ViệnHàng Hải- Trường Đại Học Giao Thông Vận Tải Tp.HCM,
cotananhvu@hcmutrans.edu.vn

Tóm tắt: Ô nhiễm tiếng ồn dưới nước ảnh hưởng đến đời sống thủy sinh đã trở thành vấn đề
quan trọng hiện nay. Tiếng ồn của của tàu đã được chứng minh là nguyên nhân chính gây ra
tiếng ồn dưới nước quy mô toàn cầu. Bài báo sẽ trình bày về thực trạng của sinh vật biển do
ảnh hưởng của âm thanh đối với chúng và đưa ra một số giải pháp.
Từ khóa: Ô nhiễm âm thanh, tiếng ồn biển, sinh vật biển, sóng âm dưới nước, cải thiện ô
nhiễm tiếng ồn biển.
Abstract: Underwater noise pollution affecting aquatic life is an important issue nowadays.
Ship noise has been shown to be a major cause of global underwater noise. The article will
discuss the current status of marine organisms due to the influence of noise on them and
propose solutions to overcome them.
Keyword: Sound pollution, marine noise, marine life, underwater sound waves, improve
marine noise pollution.
1. Đặt vấn đề đó đề xuất những giải pháp để giảm thiểu
tình trạng này.
Tháng 9 năm 2020, hơn 370 con cá
voi đã chết tại đảo Tasmania ở Australia. 2. Thực trạng của âm thanh tại môi
Đây là vụ mắc cạn với số lượng lớn nhất trường biển hiện nay
lịch sử. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng tiếng
2.1 Âm thanh của đại dương
ồn lan truyền dưới nước từ các tàu thương
mại có thể gây ra những hậu quả tiêu cực Môi trường âm thanh là sự hỗn hợp
cả ngắn hạn và dài hạn đối với sinh vật của nhiều loại âm, tùy vào điều kiện thời
biển, đặc biệt là các loài động vật có vú ở tiết như bão, mưa gió, các hoạt động địa
biển. Bài viết phân tích sự nghiêm trọng và chất, ví dụ như động đất và núi lửa đang
ảnh hưởng của ô nhiễm tiếng ồn biển. Qua hoạt động dưới biển Tạo nên một hỗn hợp
âm thanh như bản giao hưởng. Và con
người cũng góp phần không nhỏ trong môi
trường âm thanh ở đại dương nhưng làm
rối loạn nhiều hơn là bảo vệ sự tự nhiên
của âm thanh dưới biển.
2.2 Âm thanh của các sinh vật biển
Đối với các loài sinh vật việc sử
dụng âm thanh là một thành phần quan
trọng trong sinh sống của của chúng qua
từng giai đoạn sống khác nhau. Ở các rạn
san hô âm thanh ảnh hướng đến hành vi và
nơi sinh sống của các loài phù du, ở một số
loài cá chúng tạo ra âm thanh để bảo vệ
lãnh thổ và tìm kiếm bạn tình trong mùa
sinh sản. Đặc biệt ở các loài động vật có vú
ở biển như cá voi, cá heo, cá nhà táng...
Chúng đã tiến hóa để sử dụng âm thanh
làm phương thức cảm nhận, liên lạc chính
của chúng. Hầu hết các loài này sở hữu hệ
thống giao tiếp rất phức tạp và sử dụng
chúng trong tìm kiếm thức ăn, điều hướng,
duy trì sự gắn kết của nhóm hoặc bầy đàn
và cả trong hành vi giao phối, sinh sản.
Phạm vi tần số mà các loại sinh vật
ở biển sử dụng từ (10-30 Hz) tiếng kêu ở
tần số thấp của cá voi, (120-150 KHz) của
cá heo. Và đặc biệt ở chỗ, khoảng âm này
nằm trong khoảng âm mà con người tạo ra
khi hoạt động ở trên biển.
Hình 1. Môi trường âm thanh dưới biển
(Nguồn: Internet)
3. Một số hoạt động tạo ra tiếng ồn dưới
nước dẫn đến sự ô nhiễm tiếng ồn biển
Thực tế cho thấy rằng 90% sự ô nhiễm âm
thanh trong môi trường biển là do con
người gây ra từ nhiều hoạt động thương
mại cho đến quân sự. Sau đây là một loạt
các hoạt động tạo ra tiếng ồn dưới nước đã
được chứng minh có ảnh hưởng xấu đến
các loài sinh vật biển ở cấp độ cá thể và
quần thể:
 Giao thông vận chuyển thương mại.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng tiếng ồn
bức xạ dưới nước từ các tàu thương
mại có thể gây ra những hậu quả tiêu
cực cả ngắn hạn và dài hạn đối với sinh
vật biển, đặc biệt là các loài động vật
có vú ở biển. Vấn đề này lần đầu tiên
được nêu ra tại IMO vào năm 2004.
Người ta lưu ý rằng tiếng ồn liên tục do
con người tạo ra trong đại dương chủ
yếu do vận chuyển;
 Thiết bị địa chấn trong hoạt động thăm
dò dầu khí. Có mức ảnh hưởng trong 1
khu vực rộng lớn;
 Thiết bị trên tàu sử dụng sóng SONAR.
Máy đo sâu, máy đo tốc độ...;
 Máy bay ở độ cao thấp. Một số nghiên
cứu gần đây thấy rằng dạng tiếng ồn
này vẫn ảnh hướng tới các loài sinh vật
biển;
 Xây dựng và vận hành sơ cở hạ tầng
khai thác dầu khí;
 Nạo vét đáy biển;
 Sử dụng chất nổ trong đánh bắt thủy
hải sản;
 Các cuộc tập trận quân sự có sử dụng
chất nổ, thiết bị liên lạc qua sóng
SONAR.
4. Ảnh hưởng của ô nhiễm tiếng ồn biển
Ảnh hưởng của âm thanh dưới
nước đã trở thành một vấn đề môi trường
đáng báo động. Nhiều nguyên cứu, đánh
giá và tổng hợp của nhiều tài liệu khoa học
đã chứng minh ô nhiễm tiếng ồn tác động
một cách tiêu cực đến các sinh vật và hệ
sinh thái biển:
 Làm giảm phạm vi, khả năng giao tiếp,
nhận biết của các loài sinh vật, ở một
số loài nhạy cảm có thể khiến chúng
mất đi khả năng nghe tạm thời hoặc
vĩnh viễn;
 Gây suy giảm sức khỏe làm rối loại
hành vi và khả năng sinh sản dẫn đến
suy giảm số lượng loài. Ví dụ đầu năm
2020 với tình hình dịch bệnh đã làm
cho hoạt động thương mại trên biển bị
suy giảm nhưng trái ngược với đó là sự
hồi sinh của nhiều quần thể sinh vật
biển;
 Việc sử dụng sóng SONAR ngày càng
nhiều trong hàng hải gây nhiễu âm
thanh giao tiếp của cá voi, nghiên cứu
cho thấy khi ta phát một sóng SONAR
tầm trung thì sẽ khiến cá voi không thể
giao tiếp mặc dù tần số này từ (1-8
KHz) nằm ngoài ngưỡng (25-100 Hz)
của cá voi;
 Thực tế cho thấy các vụ mắc cạn của cá
voi đều gắn liền với các cuộc tập trận
có sử dụng sóng SONAR khiến cho cá
voi định vị sai phương hướng và dẫn
đến mặc cạn. Ví dụ gần đây với 400 cá
thể tại đảo Tasmania và 380 cá thể tại
Úc đã mắc cạn (Hình 2). Cùng lúc với
đó là buổi tập trận lớn của NATO
ngoài khơi biển Iceland vào ngày
10.7.2020;
Hình 2. Các cá thể cá voi mắc cạn
(Nguồn: Internet)
5. Một số giải pháp giảm ô nhiễm tiếng
ồn biển
Nghiên cứu hàng năm cho thấy sự gia
tăng của cường độ âm thanh trong môi
trường biển mỗi năm tăng từ 2-3 dB
(decibel), Chứng minh rằng hoạt động
thương mại trên biển đang phát triển và
ngày càng gia tăng. Dù là loại ô nhiễm môi
trường biển nghiêm trọng với những rủi ro
đáng kể đối với hệ sinh thái biển nhưng
các biện pháp, hành động mạnh mẽ vẫn
còn thiếu. Sau đây là một số biện pháp cụ
thể nhằm giảm thiểu vấn đề trên.
5.1 Ngăn ngừa và giảm thiểu tiếng ồn tại
nguồn phát
Giảm thiểu tiếng ồn tại nguồn phát là
cách tiếp cận hiểu quả nhất, được khuyến
khích, phát triển, ứng dụng và ưu tiên sử
dụng các công nghệ giảm thiểu tiếng ồn
trong lắp đặt gian khoan, xây dựng công
trình dưới biển, thăm dò địa chấn:
 Vào năm 2014, IMO đã thông qua các
hướng dẫn về giảm tiếng ồn dưới nước
từ vận chuyển thương mại, nhằm giải
quyết các tác động tiêu cực đến sinh
vật biển. Do sự phức tạp liên quan đến
thiết kế và đóng mới tàu, tài liệu tập
trung vào các nguồn chính gây ra tiếng
ồn dưới nước, cụ thể là từ chân vịt,
dạng thân tàu, máy móc trên tàu và các
phương pháp vận hành và bảo dưỡng
khác nhau như vệ sinh thân tàu. Với
mục đích làm giảm đi sự tác động tới
môi trường âm thanh bởi hoạt động
thương mại trên biển;
 Áp dụng kỹ thuật khoan không tạo ra
bong bóng có thể làm giảm đi 50%
cường độ âm thanh;
 Thay đổi cấu trúc chân vịt. Các nghiên
cứu cho thấy khi giảm độ hở của chân
vịt của tàu sẽ làm giảm 6-8 Db mức áp
 suất âm tần số thấp và còn cải thiện về
mặt nhiên liệu;
 Từ trước đến nay trong hoạt động thăm
dò dầu khí thường sử dụng thiết bị
được gọi là súng hơi(airgun), thiết bị
này tạo ra sóng xung kích cực lớn bắn
thẳng xuống đáy biển như một vụ nổ.
Nhưng thay vào đó ta có thể sử dụng
một công nghệ mới gọi là Vibroseis ít
gây hại hơn và các công ty năng lượng
dầu khí đã bắt đầu ứng dụng (Hình 3).
Hình 3. Tàu thăm dò ứng dụng công nghệ
Marine Vibroseis (Nguồn: Internet)
5.2 Ban hành, áp dụng các văn bản quy
định về mức độ ồn biển cho phép
Các sinh vật có mùa sinh sản và địa
điểm thường cố định qua hàng năm và
trong những thời điểm này nên ban hành,
áp dụng các yêu cầu về mức độ ồn biển và
tuyến hành trình trong mùa sinh sản của
các sinh vật đối với các phương tiện tham
gia hành hải trong khu vực thuộc vùng
biển quản lý. Ví dụ đầu năm 2020 với tình
hình dịch bệnh đã làm cho hoạt động
thương mại trên biển bị suy giảm nhưng
song song với đó là sự hồi sinh của nhiều
quần thể sinh vật biển.
6. Kết luận
Vấn đề ô nhiễm tiếng ồn ảnh hưởng
đến hệ sinh thái biển như tách chúng ra
khỏi vùng đồng quê yên tĩnh và đẩy chúng
vào thành phố lúc cao điểm. Một đại
dương lành mạnh không phải là một thế
giới im lặng nhưng cũng không thể là một
vũ trường. Vấn đề ô nhiễm tiếng ồn biển là
một việc hết sức nguy cấp hiện nay gây ra
nhiều hậu quả đối với các sinh vật, hệ sinh
thái biển và cần được nghiên cứu và tìm
hiểu thêm.
Tài liệu tham khảo
[1] https://baotainguyenmoitruong.vn/o-
nhiem-tieng-on-pha-huy-doi-song-sinh-
vat-bien-320195.html
[2] The Ocean Revealed. Chapter: Ocean
Noise Pollution. Publisher: CNRS Edition
[3] Underwater Noise - The neglected
threat to marine life
https://www.researchgate.net/publication/3
48778801_Underwater_Noise_-
_The_neglected_threat_to_marine_life
[4] Guidelines for the reduction of
underwater noise from commercial
shipping to address adverse impacts on
marine life
https://www.imo.org/en/MediaCentre/Page
s/WhatsNew-8.aspx
[5] The dangers of a noisy ocean -- and
how we can quiet it down | Nicola Jones
https://www.youtube.com/watch?
v=sNQfoYm3WI0
[6] Geophysical Technology: Marine
Vibrators-Martin Landrø & Lasse
Amundsen