การใชโ้ ฟมในการด ับเพลิง

เหตุเพลิงไหม ้มีหลายประเภทด ้วยกัน สำหรับเพลิงไหม ้ทีเ่ กิดจากน้ำมันหรือเกิด

้
จากสารเคมีบางชนิด ห ้ามใชน้ำในการดั บเพลิงไหม ้เด็ดขาด เพราะจะยิง่ ทำให ้เกิด
ไฟลุกลามได ้! #ปลอดภัยไปกับอิมพีเรียล
้
การใชโฟมในการดั
บเพลิง
ด ้วยเหตุผลทีก ่ ล่าวมาข ้างต ้นทัง้ หมด โฟมจึงเป็ นสารดับเพลิงชนิดเดียวทีเ่ หมาะ
สมกับการดับเพลิงในพืน ้ ทีจ
่ ัดเก็บน้ำมัน หรือ สารไวไฟโดยการ นำน้ำยาโฟมเข ้ม
ข ้น (Foam Concentrate) จากโรงงานผู ้ผลิต มาผสมกับน้ำดับเพลิง ในอัตราสว่ นที่
ต ้องการ เชน ่ 1%,3%,6%โดยผ่านตัวผสมโฟม Proportioner(ซงึ่ มีหลายชนิด ขึน ้
อยูก่ บ
ั การเลือกลักษณะในการใชงาน) ้ จนได ้ สารละลายโฟม (Foam Solution) ที่
พร ้อมจะนำไปฉีดออกตามอุปกรณ์ในการฉีดโฟม (Discharge Device) แบบต่าง ๆ
โดยในการเลือกชนิดของอุปกรณ์ในการฉีดโฟม (Discharge Device) นัน ้ จะ
พิจารณาจากพืน ้ ทีใ่ นการจัดเก็บน้ำมัน หรือ สารไวไฟ โดยโฟมดับเพลิงทีไ่ ด ้จะมี
คุณสมบัตค ิ วามหนาแน่นต่ำกว่าน้ำมัน หรือ สารไวไฟ จึงสามารถลอยปกคลุม
เหนือผิวของน้ำมัน หรือ สารไวไฟทีกำ ่ ลังลุกไหม ้แล ้วก่อตัวเป็ นแผ่นกว ้างไล่
อากาศออก พร ้อมผนึกไอของน้ำมัน หรือ สารไวไฟไว ้ ไม่ให ้สม ั ผัสกับอากาศทีอ ่ ยู่
รอบๆ กลไกอีกสว่ นเป็ นการลดอุณหภูมข ิ องภาชนะโดยรอบ จากการทีม ่ นี ้ำซงึ่ เป็ น
องค์ประกอบอยูใ่ นฟองโฟม
กลไกในการดับเพลิงของโฟมดับเพลิง

1.การตัดแยกอากาศออกจากไอของน้ำมัน หรือ สารไวไฟ

2.การกำจัดการคายไอจากผิวหน ้าของน้ำมัน หรือ สารไวไฟ
3.การแยกเปลวไฟออกจากผิวหน ้าของน้ำมัน หรือ สารไวไฟ
4.การหล่อเย็นของผิวหน ้าของน้ำมัน หรือ สารไวไฟ รวมทัง้ ภาชนะ หรือ โลหะใน
่ ป้ องกันการลุกซ้ำ (Re-Ignition)
บริเวณใกล ้เคียง เพือ
การเลือกชนิดของโฟมดับเพลิงในการดับเพลิง

ขึน
้ อยูก
่ บ
ั ชนิดของน้ำมัน หรือ สารไวไฟทีจ
่ ัดเก็บ
โดยพืน
้ ฐานแล ้ว เราแบ่งน้ำมัน หรือ สารไวไฟออกเป็ น 2 กลุม
่ ใหญ่ๆ โดยพิจารณา
จากความสามารถในการละลายน้ำของ น้ำมัน หรือ สารไวไฟ ทีจ ่ ะดับเพลิง คือ
1) ไฮโดรคาร์บอน (Hydrocarbon)ไฮโดรคาร์บอนเป็ นผลิตภัณฑ์ทไี่ ม่มข ี ัว้ จึงไม่
่ น้ำมันดิบ (Crude oil) น้ำมันเชอ
สามารถละลายน้ำได ้ ตัวอย่างเชน ื้ เพลิง
(Gasoline) เฮกเซน (Hexane) แนปธา(Naphtha) น้ำมันดีเซล (Diesel oil) สไตรีน
โมโนเมอร์ (Styrene Monomer หรือ SM) ฯลฯ
2) โพลาร์ โซลเว ้นท์ (Polar Solvent) สว่ นโพลาร์ โซลเว ้นท์จะเป็ นผลิตภัณฑ์ทม
ี่ ี
ขัว้ จึงสามารถละลายในน้ำได ้ ตัวอย่างเชน ่ แอลกอฮอล์ (Alcohols) เอสเตอร์
(Esters) คีโทน (Ketones) ฯลฯ
ชนิดของน้ำยาโฟมดับเพลิงเข ้มข ้น (Foam Concentrate)ทีน ิ มใช ้
่ ย
1. โฟมโปรตีน (Protein Foam Concentrates) โฟมโปรตีนเป็ นโฟมทีผ ่ ลิตขึน
้ มาเพือ
่
ใชดั้ บไฟทีเ่ กิดจากสารไฮโดรคาร์บอนเท่านั น ้ มีลก
ั ษณะเป็ นเนือ
้ เดียวกัน ฟองโฟม
มั่นคง ให ้ประสท ิ ธิภาพดีเยีย
่ มในการต ้านทานความร ้อน การป้ องกันไฟลุกติดขึน ้
มาใหม่ และการยุบตัว
2. โฟมฟลูออโรโปรตีน (Fluoroprotein Foam Concentrates) โฟมฟลูออโรโปรตีน
้
ใชสำหรั บดับไฟทีเ่ กิดจากสารไฮโดรคาร์บอนเท่านั น ้ ซงึ่ ในฐานะทีย
่ ังเป็ นโฟม
โปรตีนอยู่ จึงมีคณุ สมบัตต ิ ้านทานความร ้อนและป้ องกันการลุกติดไฟขึน ้ มาใหม่ท ี่
ดีเยีย่ ม ทำให ้วางใจได ้ในความปลอดภัยหลังดับไฟสำเร็จ และมีการไหลตัวได ้ดี
กว่าโฟมโปรตีน
3. โฟม Conventional AFFF เป็ นโฟมทีส ่ ามารถสร ้างชนั ้ เคลือบผิวหน ้าไฟ
(Filming) ได ้ในชว่ งเวลาสน
ั ้ ๆสามารถดับไฟได ้เร็วขึน
้ แต่สามารถใชดั้ บเพลิงทีเ่ กิด
จากสารไฮโดรคาร์บอนเท่านั น ้
4. โฟม Alcohol Resistant AFFF (AR-AFFF) ไฟทีเ่ กิดจากสารไวไฟโพลาร์ โซล
เว ้นท์สามารถทำลายโฟม AFFF ธรรมดาโดยการแยกน้ำออกจากสว่ นผสมทำให ้
ชนั ้ ฟิ ลม์ คลุมเชอ ื้ เพลิง เกิดความเสย ี หาย ดังนั น ้
้ การดับไฟประเภทนี้ ต ้องใชโฟม
ทีม ่ ค
ี ณ
ุ สมบัตต ิ อ
่ ต ้านแอลกอฮอล์หรือสารโพลาร์ โซลเว ้นท์ เนือ ่ งจากโฟมชนิดดัง
กล่าวมีสารโพลีเมอร์ทส ี่ ามารถป้ องกันฟิ ลม
์ โฟมไม่ให ้ถูกทำลายโดยเชอื้ เพลิงโพ
ลาร์ โซลเว ้นท์
อัตราสว่ นในการผสมน้ำยาโฟมดับเพลิงเข ้มข ้น (Foam Concentrate) กับ น้ำดับ
เพลิง
ยกตัวอย่างเชน ่ ในกรณีทต ้
ี่ ้องการใชสารละลายโฟม (Foam Solution) ใน
อัตราสว่ น 3% ทำได ้โดยการ จะต ้องนำน้ำยาโฟมเข ้มข ้น (Foam Concentrate)
จำนวน 3 สว่ นผสมกับน้ำ 97 สว่ น โดยผ่านตัวผสมโฟม (Proportioner) ทีเ่ หมาะสม
่ ให ้ได ้สารละลายโฟม (Foam Solution) จำนวน 100 สว่ น แล ้วผสมกับอากาศ
เพือ
ตอนออกจากอุปกรณ์ในการฉีดโฟม Foam Discharge Device ภายในพืน ้ ทีป
่ ้ องกัน
เพือ่ ให ้ได ้ฟองโฟมทีม่ ค
ี วามอยูต ่ วั แม ้โดนความร ้อน มีความไหลลืน่ มีพอควรเพือ ่
การแผ่กระจายไปบนผิวหน ้าของน้ำมัน หรือ สารไวไฟอย่างรวดเร็ว และเข ้าถึงมุม
อับได ้ดี
การเก็บน้ำยาโฟมดับเพลิงเข ้มข ้น (Foam Concentrate)

ในการเก็บน้ำยาโฟมดับเพลิงเข ้มข ้น (Foam Concentrate)ทีซ ื้ มาจากผู ้ผลิตจะ

่ อ
ต ้อง เก็บในอุณหภูมไิ ม่สงู กว่าทีผ ่ นัน
่ ู ้ผลิตกำหนดไว ้ ไม่เชน ้ แล ้วน้ำยาโฟมดับเพลิง
เข ้มข ้น (Foam Concentrate) จะเสอ ื่ มคุณภาพจากความร ้อนสูง และจะต ้องไม่เก็บ
น้ำยาโฟมดับเพลิงเข ้มข ้น (Foam Concentrate) ในอุณหภูมเิ ยือกแข็ง (Freezing
point)
การเก็บน้ำยาโฟมดับเพลิงเข ้มข ้น (Foam Concentrate) ไว ้ในอุณหภูมท
ิ เี่ หมาะสม
(กำหนดโดยผู ้ผลิต) นอกจากจะทำให ้ น้ำยาโฟมดับเพลิงเข ้มข ้น (Foam
ื่ มสภาพแล ้ว ยังสามารถนำออกไปใช ้ งานได ้ง่ายอีกด ้วย
Concentrate)ไม่เสอ
ข ้อแนะนำในการเก็บน้ำยาโฟมดับเพลิงเข ้มข ้น (Foam Concentrate)

1. เก็บน้ำยาโฟมดับเพลิงเข ้มข ้น (Foam Concentrate)ไว ้ในถังบรรจุทม

ี่ ห
ี ลังคามุง
โดยเก็บในปริมาณทีเ่ พียงพอกับการดับเพลิง
2. หลีกเลีย
่ งการเก็บในทีม
่ อ
ี ณ
ุ หภูมส
ิ งู เกินทีผ
่ ู ้ผลิตกำหนด
3. ห ้ามเก็บน้ำยาโฟมดับเพลิงเข ้มข ้น (Foam Concentrate) รวมกันหลายยีห
่ ้อไว ้ใน
ถังบรรจุใบเดียวกัน ในกรณีเป็ นการเก็บระยะยาว
4. ป้ องกันน้ำไม่ให ้เข ้าไปในทีเ่ ก็บน้ำยาโฟมดับเพลิงเข ้มข ้น (Foam Concentrate)
ซงึ่ จะทำให ้น้ำยาโฟมดับเพลิงเข ้มข ้น (Foam Concentrate) เสอ ื่ มคุณภาพ
5. ป้ องกันการปนเปื้ อนจากสว่ นผสม แปลกปลอมสารเคมีหรือน้ำมัน การเขย่า
การกวนและการใชฝาปิ ้ ดไม่เหมาะสมอาจจะทำให ้ น้ำยาโฟมดับเพลิงเข ้มข ้น
(Foam Concentrate) เกิดการปนเปื้ อนได ้
ื่ มต่อ และท่อทีจ
6. วาล์ว ตัวเชอ ั ผัสกับน้ำยาโฟมดับเพลิงเข ้มข ้น (Foam
่ ะต ้อง สม
Concentrate) อยูต ่ ลอดเวลา จะต ้องเป็ นโลหะทีไ่ ม่ทำให ้เกิดสนิมหรือการกัดกร่อน
โดยอ ้างอิงคำแนะนำจากผู ้ผลิตน้ำยาโฟมดับเพลิงเข ้มข ้น (Foam Concentrate)
การตรวจสอบคุณภาพของ น้ำยาโฟมดับเพลิงเข ้มข ้น (Foam Concentrate) ทีจ
่ ัด
เก็บ
เพือ
่ ให ้เกิดความมั่นใจในคุณภาพของ น้ำยาโฟมดับเพลิงเข ้มข ้น (Foam
Concentrate) ทีจ ่ ัดเก็บมาตรฐานสากล มีการกำหนดว่า จะต ้องมีการตรวจสอบ
คุณภาพของ น้ำยาโฟมดับเพลิงเข ้มข ้น (Foam Concentrate) ทีจ ่ ัดเก็บ เป็ นประจำ
อย่างน ้อยปี ละ 1 ครัง้ โดยสง่ ตัวอย่างน้ำยาโฟมดับเพลิงเข ้มข ้น (Foam
Concentrate) ทีจ ่ ัดเก็บไปยังผู ้ผลิต หรือ ห ้อง Lab ทีไ่ ด ้รับการรับรอง การเก็บ
รักษาทีด ่ ี จะทำให ้น้ำยาโฟมดับเพลิงเข ้มข ้น (Foam Concentrate) ทีจ ่ ัดเก็บคง
คุณภาพไว ้ได ้
ในการตรวจสอบคุณภาพของ น้ำยาโฟมดับเพลิงเข ้มข ้น (Foam Concentrate)
จะมีการตรวจสอบคุณสมบัตต
ิ าม ตัวอย่างรายการดังต่อไปนี้
1.การวัดค่าความเป็ นกรด-ด่าง (pH Value)
2.การวัดค่าความถ่วงจำเพาะ (Specific Gravity)
3.การวัดค่าอัตราการขยายตัว Expansion Ratio
4.การวัดค่าการยุบตัว 25% Drainage Time
5.การวัดค่าดัชนีหก
ั เหของแสง Refrac Index
6.การวัดค่าความหนืด Viscosity
7.การวัดค่าตะกอน Sediment
8.ทดสอบการสร ้างฟิ ลม
์ Film Form Test
9.การทดสอบการดับแอลกอฮอล์ Hot IPA Test สำหรับโฟมเข ้มข ้นชนิด AR-
AFFF
เรียบเรียงโดย : คุณธานินทร์ เติมวัฒนพงศ ์ ผู ้จัดการทั่วไป บริษัท อิมพีเรียลไฟร์
เอ็นจิเนียริง่ จำกัด
หากสนใจสอบถามข ้อมูลเพิม
่ เติม หรือต ้องการติดตัง้ ระบบดับเพลิงสามารถติดต่อ
เรามาได ้ที่
http://www.ife.co.th

contact@ife.co.th