翻译理论

ทฤษฎีการแปล
ความหมายของการแปล
การแปลคือกิจกรรมทางภาษาที่ใช้ภาษาหนึ่งมาถ่ายทอดความหมายของอีกภาษาหนึ่งอย่างถูกต้องและ
สมบูรณ์
บรรทัดฐานของการแปล
บรรทัดฐานของการแปลคือเกณฑ์การวัดคุณภาพของการแปล ได้แก่ ความถูกต้องและความสละสลวย
1. ความถูกต้องคือการรักษาลักษณะเด่นของต้นฉบับ
2. ความสละสวยคือภาษาที่ใช้ในการแปลนั้นต้องสละสลวยเข้าใจง่ายและตรงตามหลักภาษา
กระบวนการแปล
1. ขั้นทำความเข้าใจ
เข้าใจปรากฏการณ์ของภาษา (คำหลายความหมาย ความหมายแฝง โครงสร้างประโยค หลักการใช้ตาม
ความเคยชิน) เข้าใจความสัมพันธ์ด้านตรรกะ เข้าใจภูมิหลัง ประวัติศาสตร์ สํานวนหรือสุภาษิตในต้นฉบับ
2. ขั้นถอดความ
ในขั้นตอนของการถอดความนั้น เราสามารถใช้วิธีการแปลมากมาย แบ่งออกเป็น 2 วิธีหลักๆ ได้แก่
2.1 การแปลตรงตัวในกรณีที่ภาษาปลายทางสามารถยอมรับได้ ก็สามารถที่จะรักษา เนื้อหา รูปแบบการ
ถ่ายทอด (อาทิ การเปรียบเปรย การพรรณนา อัตลักษณ์ของท้องถิ่นหรือชนเผ่า) ของต้นฉบับเอาไว้ได้ แต่การแปล
ตรงตัวนั้น มิใช่การแปลแบบตายตัวหรือการแปลแบบทื่อๆ
2.2 การแปลตามความหมายนั้นสามารถถ่ายทอดเนื้อความเดิมได้อย่างถูกต้อง แต่ไม่ได้รักษารูปแบบการ
ถ่ายทอดแบบเดิมไว้ รักษาไว้เพียงความหมายเดิมของผู้เขียน แล้วถ่ายทอดออกมาด้วยความเข้าใจ
3. ขั้นตรวจสอบ
ในขั้นตอนการตรวจสอบต้องสังเกต ดังนี้
3.1 ตรวจสอบข้อผิดพลาดหรือข้อมูลตกหล่น อาทิ ชื่อคน ชื่อสถานที่ วันที่ ทิศทาง ตัวเลข
3.2 ตรวจสอบการย่อหน้า การแบ่งประโยค คำสำคัญ
 3.3 แก้ไขคำ วลี หรือ ประโยคที่ผิดหรือไม่เหมาะสม พยายามไม่ให้งานแปลปรากฏคำหรือคำศั พ ท์
ต้องห้ามหรือไม่ได้ใช้บ่อย การแบ่งวรรคตอนและเครื่องหมายวรรคตอนจะต้องถูกต้องไม่ผิดพลาด
โดยส่วนใหญ่แล้ว ควรจะตรวจสอบ 2 ครั้ง โดยครั้งที่ 1 จะเน้นการตรวจสอบเนื้อหาครั้งที่ 2 ก็นั้น การ
แต่งคำ หรือสำนวน หลังจากนั้นหากมีเวลา ควรจะ อ่านเปรียบเทียบกับต้นฉบับ 1 ครั้ง เพื่อตรวจสอบเป็นครั้ง
สุดท้ายทำการแก้ไข ต้องแน่ใจว่าทุกปัญหา ได้รับการตรวจสอบแก้ไขแล้ว ถึงจะออกมาเป็นฉบับ สุดท้ายได้
จรรยาบรรณ
1. มีมุมมองที่ถูกต้องและมีความสามารถในการคิดวิเคราะห์
2. มีทักษะด้านภาษาไทยและภาษาจีนที่ดี
3. มีความรู้รอบด้าน
4. มีจรรยาบรรณของนักแปล มีจิตวิญญาณในการทำงานและความรับผิดชอบ รักษาท่าทีในการทำงานที่
ละเอียดรอบคอบและรับผิดชอบสูง หากมีส่วนที่ไม่เข้าใจจะต้องอ่อนน้อมถ่อมตนขอคำแนะนำจากรุ่นพี่
หรือผู้เชี่ยวชาญ หรือขอคำแนะนำจากเพื่อนร่วมงาน พยายามทำให้ผลงานการแปรยอดเยี่ยมที่สุด ปฏิบัติ
หน้าที่การแปลทุกครั้งให้สมบูรณ์ที่สุด
翻译的概念
翻译是运用一种语言把另一种语言的意思内容准确而完整地从新表达
出来的语言活动。
翻译的标准：忠实和通顺
翻译的标准是翻译实践准绳和衡量疑问好坏的尺度。
1. 忠实是指保持原作的风格。
2. 通顺是指译文语言必须通顺易懂，符合规范。
翻译过程中的三个阶段
1. 理解阶段
理解语言现象（多义词、词汇含义、句法结构和习惯用法）；理解逻
辑关系；理解原文中所涉及的历史背景、典故、成语、谚语。
2. 表达阶段
2.1 直译：就在译文条件许可的情况下，在一文中就保持原文的内容又
保持原文的形式（比喻、形象和民族、地方色彩）。但直译不是死译和硬
译。
2.2 意译：意译能正确表达原文的内容，但可以不拘泥于原文的形式，
把作者的意思把握住，然后明白晓畅地把它表达出来。
3. 校核阶段
校核阶段要注意（1）校核译文在人名、地名、日期、方位、数字等方
面有无错漏；（2）校核译文的段、句或重要词有无错漏；（3）修改译文中
译错的和不妥的句子、词组和词；力求译文没有冷僻罕见的词汇或陈雄蓝
调。力求译文段落、标点符号正确无误。
 通常应该校核两遍：第一遍着重校核内容，第二遍着重润饰文字。此
后，如有时间应把译文对照原文通读一遍，作最后一次检查、修改，务必使
所有问题都得到解决，疑问才算是定稿。
对翻译工作者的要求
1. 有正确的观点和明辨能力。
2. 有较高的泰语和汉语的语言素养。
3. 要有丰富的知识。
4. 有良好的译德。有较高的事业心和责任感。在工作中应有严谨细致的
工作作风和高度负责的工作态度。不懂就虚心请教长者，请教专家，请教身
边的同志，努力译出优秀的作品，完成好每一次翻译任务。