ÜNİVERSİTEYE HAZIRLIK

9. SINIF OKULA YARDIMCI

KONU ANLATIMLI
SORU BANKASI
BİYOLOJİ
YAŞAM BİLİMİ BİYOLOJİ
HÜCRE YAPISI - CANLILAR DÜNYASI
 ÜNİVERSİTEYE HAZIRLIK
9. SINIF
OKULA YARDIMCI
SUNU
KONU ANLATIMLI
SORU BANKASI
Sevgili Öğrenciler,

Genel Yayın Koordinatörü Gelecekteki hayatınızı şekillendirmek, düşlediğiniz bir yaşamı kur-
Oğuz GÜMÜŞ mak için üniversite sınavını başarıyla atlatmanız gerektiğini biliyorsu-
nuz. Bu bilinçle yoğun bir ders çalışma sürecinden geçmektesiniz. Böy-
Editörler lesine önemli bir sınavı başarıyla atlatmanın en temel şartlarından biri
Hazal ÖZNAR - Uğurcan AYDIN sınavın ruhunu anlamak ve bu çizgide hazırlanmış kitaplardan yeterince
faydalanmaktır.
ISBN Bizlerde gayretlerinize destek olmak, çalışmalarınızı daha verimli
978 – 605 – 2273 - 85 - 2 hâle getirmek amacıyla sınav ruhuna uygun elinizdeki fasikülleri hazır-
ladık.
Dizgi
Kitaplarımız, Talim Terbiye Kurulu’nun en son yayımladığı öğretim
ÇAP Dizgi
programında yer alan kazanımlar dikkate alınarak hazırlanmıştır. Özgün
bir yaklaşım ve titiz bir çalışmanın ürünü olan eserlerimizin ana yapısı
şu şekildedir:
Kapak Tasarım
Kazanımlara ait bilgiler konu sayfasında verilmiştir. Özet konu an-
Özgür OFLAZ
latımından sonra örnek çözümlerine geçilmiş ve bu bölüm standart so-
rular ve çözümleri ile ÖSYM tarzı sorular ve çözümleri olmak üzere iki
kısımdan oluşturulmuştur. Buradaki amacımız konu ile ilgili soru çeşitle-
1. Baskı
rine hâkim olduktan sonra ÖSYM'nin son yıllarda sorduğu ve sınavlarda
Kasım 2018
çıkma olasılığı yüksek soru türlerine yer vermektir. Örnek çözümlerin-
den sonra da pekiştirme testleri bulunmaktadır. Bölümün tamamı bitti-
ğinde ise tüm ünitenin özetini bulabilirsiniz. Konuyu özetledikten sonra
Acemi, Amatör, Uzman ve Profesyonel adı altında dört farklı zorluk dü-
İLETİŞİM zeyinde çoktan seçmeli soruların bulunduğu karma testlere yer verilmiş-
ÇAP YAYINLARI tir. Arkasından ÖSYM'den Seçmeler adı altında son yıllarda üniversite
Ostim Mah. 1207 Sokak No: 3/C–D giriş sınavlarında sorulmuş seçme sorular yer almaktadır.
Ostim / Ankara
Kitabımızdaki testlerin tamamını VİDEO ÇÖZÜMLÜ hazırladık.
Tel: 0312 395 13 36
Yayınevimize ait olan akıllı telefon uygulamasını (çApp) kullanarak
Fax: 0312 394 10 04 video çözümlerine ulaşabilirsiniz.
www.capyayinlari.com.tr
Kitaplarımızın eğitim öğretim faaliyetlerinizde sizlere faydalı olması
bilgi@capyayinlari.com.tr
ümidiyle, hepinize başarılı, sağlıklı ve mutlu bir gelecek dileriz.
twitter.com/capyayinlari
facebook.com/capyayinlari
ÇAP YAYINLARI

Bu kitabın her hakkı Çap Yayınları’na

aittir. 5846 ve 2936 sayılı Fikir ve
Sanat Eserleri Yasası’na göre Çap
Yayınları’nın yazılı izni olmaksızın,
kitabın tamamı veya bir kısmı herhangi
bir yöntemle basılamaz, yayınlanamaz,
bilgisayarda depolanamaz,
çoğaltılamaz ve dağıtım yapılamaz.
 KİTABIMIZI TANIYALIM

1
KONU 2
7
Konuya ilişkin bilgilerin özet
halinde verildiği, “Aklında Olsun”, STANDART
“Hatırlatma”, “Uyarı” gibi pratik SORULAR VE
notların da olduğu alan…
ÖSYMʼden SEÇMELER ÇÖZÜMLERİ
İşlenen konuyla ilgili
ÖSYM çıkmış sınav sorularından standart soru tiplerinin
seçilen ve işlenen konularla görülebileceği, çözümlü
paralel, yıl sıralamasına göre soruların olduğu alan…
oluşturulan alan…

3
ÖSYM TARZI
KARMA TESTLER SORULAR VE
ÇÖZÜMLERİ
Dört ayrı zorluk düzeyine göre
düzenlenmiş, “Acemi, Amatör, Son yıllarda
Uzman ve Profesyonel” ÖSYMʼnin
seviyelerinde tüm ünite sınavlarında sorduğu
ile ilgili karma, özgün soru tarzları; sınavlarda
soruların olduğu çıkabilecek seçici ve ayırt
alan… edici soruların olduğu alan…

ÜNİTE ÖZETİ PEKİŞTİRME TESTLERİ

Konunun tamamının
Hem standart hem de ÖSYM tarzı sorulardan oluşan,

6
özelliklerini, formüllerini
kendinizi sınamanızı sağlayan, konuyu iyice
özet halinde bir arada
kavramanıza yardımcı özgün soruların
bulabileceğiniz alan…
olduğu alan…

5 4
 İÇİNDEKİLER
1. BÖLÜM: YAŞAM BİLİMİ BİYOLOJİ
Biyoloji ve Canlıların Ortak Özellikleri ................ 6
Standart Sorular ve Çözümleri ..................................... 10
ÖSYM Tarzı Sorular ve Çözümleri ............................... 12
Konu Pekiştirme 1 ........................................................ 14
Canlıların Yapısında Bulunan Temel Bileşikler ....... 16
Standart Sorular ve Çözümleri ..................................... 22
ÖSYM Tarzı Sorular ve Çözümleri ............................... 24
Konu Pekiştirme 2 ........................................................ 26
Proteinler ve Enzimler ............................................... 28
Standart Sorular ve Çözümleri ..................................... 32
ÖSYM Tarzı Sorular ve Çözümleri ............................... 34
Konu Pekiştirme 3 ........................................................ 36
Vitaminler, Nükleik Asitler, ATP ve Hormonlar ........ 38
Standart Sorular ve Çözümleri ..................................... 42
ÖSYM Tarzı Sorular ve Çözümleri ............................... 44
Konu Pekiştirme 4 ........................................................ 46
Ünite Özeti .................................................................... 48
Acemi Testleri 1, 2 ........................................................ 50
Amatör Testleri 1, 2, 3 .................................................. 54
Uzman Testleri 1, 2, 3 .................................................. 60
Profesyonel Testleri 1 ................................................... 66
ÖSYM'den Seçmeler .................................................... 68
2. BÖLÜM: HÜCRE YAPISI
Hücre Yapısı ve Hücre Zarından
Madde Geçişi ........................................................... 70
Standart Sorular ve Çözümleri ..................................... 76
ÖSYM Tarzı Sorular ve Çözümleri ............................... 78
Konu Pekiştirme 5, 6 .................................................... 80
Hücre Organelleri ve Çekirdek .................................. 84
Standart Sorular ve Çözümleri ..................................... 92
ÖSYM Tarzı Sorular ve Çözümleri ............................... 94
Konu Pekiştirme 7, 8 .................................................... 96
Ünite Özeti .................................................................. 100
Acemi Testleri 1, 2, 3, 4 .............................................. 102
Amatör Testleri 1, 2, 3, 4, 5 ........................................ 110
Uzman Testleri 1, 2, 3, 4, 5 ........................................ 120
Profesyonel Testleri 1, 2 ............................................. 130
ÖSYM'den Seçmeler .................................................. 134
3. BÖLÜM: CANLILAR DÜNYASI
Canlıların Sınıflandırılması,
Bakteriler ve Arkeler ............................................ 136
Standart Sorular ve Çözümleri ................................... 142
ÖSYM Tarzı Sorular ve Çözümleri ............................. 144
Konu Pekiştirme 9 ...................................................... 146
Protistler, Bitkiler ve Mantarlar ............................... 148
Standart Sorular ve Çözümleri ................................... 151
ÖSYM Tarzı Sorular ve Çözümleri ............................. 153
Konu Pekiştirme 10 .................................................... 155
Hayvanlar Alemi ve Virüsler ................................... 157
Standart Sorular ve Çözümleri ................................... 162
ÖSYM Tarzı Sorular ve Çözümleri ............................. 164
Konu Pekiştirme 11 .................................................... 166
Ünite Özeti .................................................................. 168
Acemi Testleri 1, 2 ...................................................... 170
Amatör Testleri 1, 2, 3, 4 ............................................ 174
Uzman Testleri 1, 2, 3, 4 ............................................ 182
Profesyonel Testleri 1 ................................................. 190
ÖSYM'den Seçmeler .................................................. 192
V
 BÖLÜM
1
YAŞAM BİLİMİ BİYOLOJİ

YAŞAM BİLİMİ BİYOLOJİ KONUSUNUN

ÖSYM SINAVLARINDAKİ SORU DAĞILIMI
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

YGS LYS YGS LYS YGS LYS YGS LYS YGS LYS YGS LYS YGS LYS YGS LYS TYT AYT

1 1 1 1 2 – 2 2 4 2 2 1 3 1 3 2 1 1

V

KONU
canlıları inceleyen bilim dalıdır.
AKLINDA OLSUN
Bakteri, amip, paramesyum
ve öglena tek hücreden;
bitki, hayvan, mantarlar ve
bazı protistler iş bölümüne
sahip çok hücrelerden
oluşur.
pılarının belirli bir etkileşim halinde ve bütünlük içinde çalışmasıdır.
6
BİYOLOJİ
Biyoloji ve Canlıların Ortak Özellikleri
Biyoloji
Yunanca “Bios” (Yaşam) ve “Logos” (Bilim) kelimelerinin birleşimi olan biyoloji;
CANLILARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ
1. Kimyasal Yapı
• Canlılar benzer kimyasal maddelerden oluşur.
• Tüm canlılarda DNA, RNA, ATP, protein, karbonhidrat gibi organik molekül-
ler ile su, mineral gibi inorganik moleküller ortak olarak bulunur.
• Bu moleküller bir araya gelerek hücre yapısını oluşturur.
2. Hücresel Yapı
Tüm canlılar yapı ve görevsel birim olan hücre veya hücrelerden oluşur.
Hücre yapısına göre iki çeşit canlı vardır:
Prokaryot Hücre Ökaryot Hücre
Çekirdekleri yoktur. Çekirdekleri vardır.
Zarla çevrili organelleri yoktur. Zarla çevrili organelleri vardır.
Ribozom, sitoplazma, hücre zarı, Tüm organeller, hücre zarı ve bazıla-
DNA, RNA ve hücre duvarı bulunur. rında hücre duvarı bulunur.
DNA zarla çevrili değildir. Sitoplaz- DNA zarla çevrilidir ve bu yapı çekir-
mada serbest hâlde bulunur. dek adını alır.
Örnek; Bitkiler, Hayvanlar, Mantarlar
Örnek; Bakteriler, Arkeler
ve Protistlerin hücreleri
CANLILAR
Prokaryotlar Ökaryotlar
Bakteriler Arkeler
Protista Mantarlar Bitkiler Hayvanlar
3. Organizasyon
Canlının sahip olduğu en küçük parçasından en büyük parçasına kadar tüm ya-
• Tek hücreli canlılarda organizasyon hücrenin farklı kısımlarının farklı görev-
leri yapması ile sağlanır.
Atom → Molekül → Organel → Hücre
• Çok hücreli ve sistemleri olan canlılar ise organizasyonu;
Atom → Molekül → Organel → Hücre → Doku → Organ → Sistem → Organizma
şeklinde sağlar.
Organizasyon canlıya zaman ve enerji tasarrufu sağlar.
 Standart Sorular ve Çözümleri

1
10. 3
10.

I. Kendine özgü kompleks molekül sentezleme Yapılan bir deneyin ilk aşamasında, iki deney tüpü-
II. Organizasyona sahip olma nün içine 3ml nişasta çözeltisi konulup, birine 3ml
bitkisel özüt diğerine 3ml su eklenmiş daha sonra iki
III. ATP üretme
tüpe de beşer damla lügol çözeltisi ilave edilip bekle-
IV. Bulunduğu ortama sahip olduğu özelliklerle
tilmiştir. Deneyin ikinci aşamasında, her iki tüpe 3ml
uyum sağlama
nişasta çözeltisi konulup birine 3ml hayvansal özüt
özelliklerinden hangileri tüm canlılarda ortaktır? diğerine 3ml su eklenmiş daha sonra iki tüpe de

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II benedikt çözeltisi ilave edilip tüpler ısıtılmıştır.

D) I, II ve III E) I, II, III ve IV (Lügol çözeltisi, nişasta ile mavi renk oluşturur.
Benedikt çözeltisi glikozla ısıtılınca kırmızı renk olu-
Tüm canlılar dehidrasyon tepkimeleri ile kendine şur.)
özgü kompleks molekülleri sentezlerler, ATP enerji- &GPG[KP+CĩCOCUÆ
si üretirler, organizasyona sahiptirler ve yaşadıkları
&CONCNÆM
ortama uyum yetenekleri vardır.
Yanıt E .×IQN
ÁÑ\GNVKUK
ONDKVMKUGN ONUW
Ñ\×V ONPKĩCUVC
ÁÑ\GNVKUK

Sonuç I-Tüp II-Tüp

I. tüpte oluşan mavi renk zamanla açılırken, II. tüpte

oluşan mavi renk zamanla koyulaşır.
&GPG[KP++CĩCOCUÆ

Benedikt çözeltisi

2
10. ONJC[XCPUCNÑ\×V 3 ml su
ONPKĩCUVCÁÑ\GNVKUK
Aşağıda verilenlerden hangisi canlıların ortak
özelliklerinden biri değildir? ćURKTVQQECþÆ
II-Tüp
I-Tüp
A) Besinlerden enerji elde etmek Sonuç
B) Uyarıcılara tepki vermek I. tüpte kırmızı renk oluşumu gözlenirken, II. tüpte
C) Çok hücreli yapıya sahip olmak kırmızı renk oluşmaz.
D) Yaşadığı ortam koşullarına uyum sağlamak Deneyden elde edilen sonuçlara göre;
I. Bitkisel özüt nişastayı sindirir.
E) Türünü devam ettirmek
II. Nişasta sindirimi sonucunda glikoz oluşur.
Bütün canlılar yaşamlarını sürdürebilmek için gerek- III. Hayvansal özüt nişastayı sindirmez.
li olan ATP enerjisini besinlerden üretirler. Çevresel IV. Deneyin iki aşamasında da ikinci tüpte glikoz
uyarılara tepki verirler. Türünü devam ettirmek için oluşmaz.
çoğalırlar. Fakat bazı canlılar tek hücreli bazıları da yorumlardan hangileri yapılabilir?
çok hücrelidir. A) Yalnız I B) Yalnız II C) II ve IV
Yanıt C
D) I, II ve IV E) II, III ve IV

10

BİYOLOJİ
 ÖSYM Tarzı Sorular ve Çözümleri

7 Alüminyum kağıt üçüncü tüpteki elodeanın ışık

Aşağıdaki deney düzeneğinde bitkinin karbondioksit almasını engellediği için, elodea oksijenli solunum
tüketimi ve üretimini görmek için hazırlanmış üç ayrı yaparak karbondioksit oluşturur. Karbondioksit sulu
deney tüpü verilmiştir. çözeltide asitik özelliğe sahip olduğu için bromtimol
mavisi sarı renge dönüşür. İkinci tüpteki elodea foto-
yum
+ĩÆM min
yum
min
yum min sentez yapar ve karbondioksit tüketir. Bu yüzden
Alü
+ĩÆM
Alü
+ĩÆM Alü
ikinci tüpteki bromtimol mavisi sararmaz. Birinci tüp

Á
Á

TC
TC

kontrol grubudur ve ışık altında bromtimol mavisinin

Á

Æ
TC

C[
Æ
C[
Æ
C[

renk değiştirmediğini görmemizi sağlarken ikinci ve

Lamba
üçüncü tüplerdeki durumu onunla karşılaştırarak
Lamba
I - Tüp II - Tüp III - Tüp

yorumlarız.
25°c 25°c 25°c
Elodea
$KVMKUK Yanıt B

Üç tüpün içine eşit miktarda bromtimol mavisi ayıracı

konulup ikinci ve üçüncü tüplerin içine özdeş elodea-
lar yerleştirilip tüplerin ağzı hava girişini önleyecek
şekilde alüminyum kağıt ile kapatılmıştır. Diğer koşul-
ların aynı olduğu deney düzeneğinde tüplerin özdeş
lambaların altında ışık alması sağlanırken, üçüncü
tüpün dış yüzeyi tamamen alüminyum kağıtla kapa-
tılmış ve düzenek bu şekilde bir süre bekletilmiştir. 8
Bir süre sonra düzenekte, Canlılarla ilgili,
I. Birinci tüpteki bromtimol mavisinin rengi değişme- I. besini dışarıdan alma
mektedir.
II. inorganik maddeleri kullanma
II. İkinci tüpte gaz kabarcıkları gözlenmiş ve bromti-
III. enerji ihtiyacını besinden karşılama
mol mavisinin rengi değişmemiştir.
IV. besinlerin sindirimini hücre dışında yapma
III. Üçüncü tüpte gaz kabarcıkları gözlenirken brom-
timol mavisinin rengi sararmaktadır. özelliklerinden hangileri tüm canlılar için ortak-
tır?
durumları gözlenmiştir.
A) Yalnız I B) Yalnız IV C) II ve III
(Bromtimol mavisi asitle sarı renge dönüşür.)
D) I, II ve III E) I, III ve IV
Buna göre aşağıda verilen ifadelerden hangisi
yanlıştır? Ototrof (üretici) canlılar besinini kendi sentezlerken,
hetetrof (tüketici) canlılar besinini dışardan alır. Hay-
A) İkinci tüpteki elodea karbondioksiti tüketir.
van, insan, saprofit (çürükçül) gibi bazı canlılar
B) Üçüncü tüpteki elodea oksijen üretir. hücre dışı sindirim yaparken, amip, öglena, para-
C) Birinci tüp kontrol grubudur. mesyum gibi canlılar ilkel oldukları için hücre içi

D) İkinci tüpte oluşan gaz kabarcıkları oksijendir. sindirim yapar. Tüm canlılar, su, mineral gibi inorga-
nik maddeleri kullanır ve enerji ihtiyacını besini solu-
E) Üçüncü tüpteki elodea oksijenli solunum yapar.
numla yıkarak karşılar.
Yanıt C

12

BİYOLOJİ
 Konu Pekiştirme - 1

1. Aşağıdaki şemada canlı hücrelerinde gerçekleşen 3. Canlılara ait,

çeşitli metabolik olaylar özetlenmiştir. I. metabolik atıkların vücuttan uzaklaştırılması
II. etkiye karşı tepki vermesi
1TICPKM
X
K [CRÆVCĩÆ

III. homeostasis (vücut içi kararlı denge) sağlan-

ması
ćPQTICPKM 1TICPKM
OQNGM×NNGT D×[×M
CO2 , H2O OQNGM×N
IV. dokuya sahip olması

Z 1TICPKM Y özelliklerinden hangileri tüm çok hücreli canlı-

larda gözlenmez?
[CRÆVCĩÆ

Şekilde harflerle gösterilen olaylarla ilgili; A) Yalnız I B) Yalnız IV C) II ve III

I. X ve Z katabolik olaydır. D) I, II ve III E) II, III ve IV
II. Y ve K anabolik olaydır.
III. X ve K olaylarında enerji harcanır.
IV. K olayı tüm canlıların ortak özelliğidir.
4. Bir bitkinin dört hafta boyunca uzamasını gözleyen
ifadelerinden hangileri yanlıştır? bir öğrenci her hafta yaptığı ölçüm sonuçları ile
A) Yalnız I B) Yalnız IV C) II ve III aşağıdaki tabloyu oluşturur.
D) I, II ve III E) I, II ve IV
Haftalar Boy Uzunluğu (cm)
1 10
2. Aşağıdaki grafikte 1952–1967 yılları arasında Odell 2 12
gölünde yakalanan üç tür alabalığının yakalanma 3 14

yüzdesi verilmiştir. 4 16

Tablodaki bilgilere göre bitkinin büyüme hız

100
90 grafiği aşağıdakilerden hangisidir?
;CMCNCPCPCNCDCNÆMUK

80
70 A) B)
60
$×[×OGJÆ\Æ $×[×OGJÆ\Æ
50
40 X tür
30 Y tür 16
Z tür
20 14
10 12
10 2
19

19

19

19

19

19

19

19

19

19

Hafta Hafta
52

53

54

55

56

57

58

59

60

61

2 3 4 2 3 4

Grafikte gösterilen X, Y, Z türü alabalıklarının C) D)

$×[×OGJÆ\Æ $×[×OGJÆ\Æ
sayısal değişimi ile ilgili olarak,
I. X türü alabalığının sayısı en fazla 1954 ile 1955 16
yılları arasında azalmıştır.
14
12 4
II. Y türü alabalığının ortalama en iyi uyum sağla- 10 2
dığı yıl 1955 tir. Hafta Hafta
2 3 4 2 3 4
III. Z türü alabalığının en çok avlandığı yıl 1961 dir.
E)
IV. 1959 yılında Y ve Z alabalık türleri yok olma $×[×OGJÆ\Æ
tehlikesiyle karşılaşmışlardır.
yorumlardan hangileri yapılamaz?
4

2
A) Yalnız I B) Yalnız IV C) II ve IV Hafta
14
2 3 4
D) I, II ve III E) I, II ve IV

BİYOLOJİ
 ÜNİTE ÖZETİ
CANLILARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ

1. Kimyasal yapı 7. Metabolizma 13. Boşaltım

2. Hücresel yapı 8. Hareket 14. Mutasyona uğrama
3. Organizasyon 9. Uyarıları tepki verme 15. Protein sentezi
4. Beslenme 10. Homeostasi 16. Enzim kullanma
5. Hücresel solunum 11. Üreme
6. Büyüme ve gelişme 12. Adaptasyon

$1$%2/ÿ=0$
Küçük Dehidrasyon Büyük
+ Enerji + H2O
)RWRVHQWH] Moleküller Moleküller
.HPRVHQWH] 'HKLGUDV\RQ
ýQRUJDQLN 0RQRPHU 3ROLPHU+2O Büyük Hidroliz Küçük
PDGGHOHU 6ROXQXP +LGUROL] + H2O
Moleküller Moleküller
.$7$%2/ÿ=0$ Hidroliz dışında metabolizma olayları hücre içinde olmak zorundadır.

ý125*$1ý.%ý/(ûý./(5 '×üDUGDQKD]×UDO×Q×UODU

SU $6ý7/(5 %$=/$5 0ý1(5$//(5']HQOH\LFLGLUOHU

²ý\LELUo|]FGU ²6XGD++YHULU ²6XGD2+–YHULU Ca: NHPLNGLüNDVS×KW×ODüPD
²<DüDPRUWDP×G×U ²7DWODU×HNüLGLU ²7DWODU×DF×G×U P : '1$51$$73NHPLNGLü
²)RWRVHQWH]GHNXOODQ×O×U WXUQXVRO WXUQXVRO K : VLQLULOHWLPL
²0DYL .×UP×]× ².×UP×]× 0DYL
²6LQGLULPWDü×PDYH )H KHPRJORELQDQHPL
ERüDOW×PGDNXOODQ×O×U ²S+ ²S+! I : WLURNVLQJXDWU
²9FXW×V×V×Q×GHQJHOHU F : GLüNHPLN\DS×V×
²(Q]LPOHULQoDO×üPDV×LoLQ 1|WU 0J NHPLNGLüNORURILO
%D]LN
JHUHNLU
0
$VLGLN  14 Na: VLQLUNDV
S+FHWYHOL &O PLGH|]VX\X
S : DPLQRDVLWVHQWH]L
=Q HQ]LPEDÿ×ü×NO×N

Organik Yapıtaşı Yapısındaki Görevleri Çeşitleri Özel Durum

Bileşik Bağ
Monosakkarit Glikozit bağı ● 1. enerji kaynağı 1. Monosakkaritler (Tek şekerler) ● Galaktoz, Laktoz,
● Hücre zarının, DNA, RNA 5C’lular (Pentoz) Glikojen, hayvan-
ve ATP'nin yapısına katılır. Riboz: RNA, ATP larda üretilir.
Deoksiriboz: DNA ● Selülozu otçul
6C’lular (Heksoz) hayvanların
bağırsaklarındaki
Glikoz: kan şekeri
KARBONHİDRATLAR

bakteriler sindirir.
Fruktoz: meyve şekeri
Galaktoz: süt şekeri
2. Disakkaritler (İkili şekerler)
Maltoz: Gli + Gli: maltoz şekeri
Sükroz: Gli + Fru: Çay şekeri
Laktoz: Gli + Gal: Süt şekeri
3. Polisakkaritler: (Çoklu şekerler)
Depo
Glikojen: hayvan, bakteri, mantar
Nişasta: bitki
Yapı
Selüloz (bitki)
48 Kitin (böcek, mantar)

BİYOLOJİ
 TEST

ACEMİ 1
1. İnorganik bileşiklere ait olan, 4. Organik bileşiklerde gözlenen,
a. suda çözündüğünde hidrojen iyonu vermesi a. ester bağına sahip olma
b. kırmızı turnusol kağıdının renginin maviye dön- b. karbon, hidrojen ve oksijen atomlarına sahip
mesini sağlaması olma
c. tatlarının ekşi olmsı c. hücre zarının yapısına katılma
d. pH değerinin, 7-14 arasında olması d. glikozit bağına sahip olma

özelliklerinden özelliklerinden
I. asitlere I. yağ
II. bazlara II. karbonhidrat

ait olanlar aşağıdakilerden hangisinde verilmiş- moleküllerine ait olanlar aşağıdakilerden hangi-
tir? sinde verilmiştir?

I II I II
—— —— —— ——
A) a b, c, d A) a, b c, d
B) a, c b, d B) b, d a, c
C) a, c, d b C) a, b, d c, d
D) a, d b, c D) a, b, c b, c, d
E) a, b c,d E) a b, c, d

5. Canlı vücudunda bulunan mineraller ile ilgili,

2. Aşağıda verilen özelliklerden hangisi tüm disak-
I. enzimleri aktifleştirmesi
karit çeşitlerinde ortaktır?
II. eksikliğinde çeşitli sorunların ortaya çıkması
A) Bitki hücrelerinde sentezleme
III. canlıda sentezlenmemesi
B) Sadece glikoz moleküllerinden oluşma
IV. suda çözünmesi
C) İkiden daha fazla sayıda monomerden oluşma
gibi özelliklerden hangileri tüm vitaminlerde de
D) Yapısında glikozit bağı bulundurma
gözlenir?
E) Hücre zarından doğrudan geçebilme
A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II
D) I, II ve III E) II, III ve IV

3. Canlıda bulunan,
I. su 6. I. Oksijenli solunum sonucunda çok fazla su
II. vitamin molekülünün oluşumuna olanak sağlama

III. mineral II. Yapı maddesi olarak kullanılma

IV. protein III. Canlılarda sentezlenme

IV. Hücre zarından doğrudan geçebilme
gibi moleküllerden hangileri organik yapılı
düzenleyicidir? özelliklerinden hangileri yağ ve vitaminlerde

A) Yalnız I B) Yalnız IV C) II ve III ortaktır?

D) II ve IV E) I, II ve IV A) II ve III B) I ve IV C) I, II ve III
D) II, III ve IV E) I, II, III ve IV
50

BİYOLOJİ
 TEST

AMATÖR 1
1. Biyoteknolojik yöntemleri kullanarak protein yapılı 4. ATP molekülü ile ilgili,
X hormonunun sentezini yapmak isteyen bir araş- I. yapısında deoksiriboz şekeri bulundurma
tırmacı laboratuvar koşullarında, II. tüm canlı hücreler tarafından sentezlenme
I. fareden aldığı ribozomları III. hücredeki tüm metabolik olaylarda kullanılma
II. böcekten aldığı amino asitleri IV. yapısında adenin bazı bulundurma
III. fasulye bitkisinden aldığı tRNA’ları
gibi yargılardan hangileri yanlıştır?
IV. tavşandan aldığı mRNA molekülü
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III
V. yosundan aldığı ilgili enzimleri
D) I, II ve III E) II, III ve IV
kullanmıştır.

Buna göre X hormonunun kimyasal yapısını bu

canlılardan hangisi belirler?

A) Fare B) Böcek C) Fasulye

D) Tavşan E) Yosun
5. Aşağıdaki tabloda çeşitli organik bileşikler ve özel-
likleri verilmiştir.

Organik bileşik
2. Aşağıda verilen tepkimelerden hangisi insan Özellikleri
çeşiti
hücrelerinde gözlenmez? I – DNA Genetik bilgiler taşıma
A) Nükleotit → DNA II – RNA Nükleotitlerden oluşma

B) Protein → Amino asit Hidrolizi sonucunda CO2 oluş-

III – Glikoz
ma
C) DNA → mRNA
Mantarların hücre çeperini
IV – Kitin
D) Nükleotit → mRNA oluşturma
E) Nişasta → Glikoz V – Vitamin Koenzim olarak görev yapma

Tabloda verilen numaralı organik bileşiklerden

3. Sükroz hidrolizi gerçekleşen bir hücrede tepki- hangisinin karşısındaki özellik yanlıştır?

me sırasında, A) I B) II C) III D) IV E) V
)NKMQ\OKMVCTÆ )CNCMVQ\OKMVCTÆ

t t
I II

6. Bitki hücrelerinde gerçekleşen,

5WOKMVCTÆ
I. sükroz sentezi
)NKMQ\KVDCþUC[ÆUÆ

II. fosforilasyon olayı

III. defosforilasyon olayı
t t
III IV IV. polinükleotit sentezi

numaralı verilen grafiklerden hangilerindeki tepkimelerinden hangileri tüm canlı hücrelerde

değişim gözlenmez? gözlenir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) II ve IV A) Yalnız I B) Yalnız III C) II ve IV

54 D) I, II ve III E) II, III ve IV D) I, II ve IV E) II, III ve IV

BİYOLOJİ
 TEST

UZMAN 1
1. Aşağıdaki grafik bir hücredeki enzimin aktifliğini 3. Bitki hücrelerinde gerçekleşen çeşitli metabolik
göstermektedir. olaylara ait tepkimeler aşağıdaki şekilde verilmiştir.
'P\KOCMVKHNKþK
1 2
CO2 Glikoz Maltoz
4 3

Buna göre numaralarla gösterilen bu tepkime

çeşitleri ile ilgili aşağıda verilenlerden hangisi
Zaman doğru değildir?
t1 t2 t3 t4
A) Birinci tepkime sadece hücre içinde gerçekle-
Buna göre t2 zaman aralığındaki enzim aktifli- şir.
ğine, B) İkinci ve üçüncü tepkimeyi gerçekleştiren en-
I. substrat miktarının azalması zimler hücre içinde sentezlenir.
II. ortam sıcaklığının arttırılması C) Tüm tepkimelerde enzimler harcanır.
III. ortama ağır metal iyonlarının eklenmesi D) Dördüncü tepkimenin amacı fosforilasyonu ger-
IV. son ürün miktarının artması çekleştirmektir.

durumlarından hangileri neden olur? E) Üçüncü tepkime hayvan hücresinde gözlen-

mez.
A) Yalnız I B) I ve IV C) II ve III
D) I, II ve III E) I, II, III ve IV

2. Aşağıdaki tabloda çeşitli vitamin ve minerallere ait 4. Bitki ve hayvan hücrelerinde sentezlenen farklı
özellikler verilmiştir. polissakkarit çeşitleri ile ilgili,

Vitamin ve mineral I. yapısında glikozit bağı bulundurması

Özellikleri
çeşitleri II. glikoz monomerlerinden oluşması
Kan pıhtılaşmasında görev III. sentezi sırasında su harcanması
I
alır. Karaciğerde depolanır.
IV. yapı molekülü olarak kullanılması
II Hemoglobin yapısına katılır.
Kas kasılması, kemik ve diş ifadelerinden hangileri kesinlikle ortaktır?
III
oluşumunda görev alır. A) Yalnız III B) Yalnız IV C) I ve II
Sinir sistemi, kas dokusu ve
IV D) I, II ve III E) II, III ve IV
kalbin çalışmasını destekler.

Tablodaki bilgilere göre numaralarla gösterilen

yerlere aşağıdaki vitamin ve mineral çeşitlerin- 5. Aşağıda verilen metabolik olaylardan hangisi
den hangisi gelmelidir? gerçekleşirken ATP enerjisi kullanılamaz?
I II III IV A) Nükleotitlerden mRNA sentezlenmesi
—— —— —— ——
A) Kalsiyum A vitamini E vitamini Magnezyum B) Yağ asitleri ve gliserolden yağ sentezlenmesi

B) K vitamini Demir Kalsiyum B1Vitamini C) Sükrozun glikoz ve fruktoza parçanlanması

D) Karbondioksit ve su moleküllerinden glikoz
C) K vitamini Demir C vitamini B1Vitamini
sentezlenmesi
D) E vitamini D vitamini Demir Fosfor
E) Flor Demir Kalsiyum B1Vitamini E) Glikozlardan kitin sentezlenmesi

60

BİYOLOJİ
 TEST

PROFESYONEL 1
1. Bir hayvana hastalık tedavisi için uzun süre antibi- 3. Yapısında en az iki çeşit en fazla dört çeşit
yotik verildiğinde hayvanın besininden enerji elde monomer bulunan bir organik bileşiğe ait,
etme mekanizmasının bozulduğu ve hareketlerinin I. Bitki ve hayvanlarda depolanır.
yavaşladığı görülmüştür. II. İkinci sırada yapı maddesi olarak kullanılır.
Buna göre tedavi amaçlı uygulanan antibiyoti- III. En çok enerji veren besin çeşitidir.
ğin hayvanda öncelikli olarak aşağıda verilen IV. Polinükleotit yapılıdır.
olaylardan hangisine yol açtığı düşünülür?
özelliklerinden hangileri doğru değildir?
A) ATP üreten enzimlerin yapısının bozulduğu
A) Yalnız IV B) I ve I C) I, II ve II
B) Depo glikojeni hidroliz eden enzimlerinin bozul-
D) II, III ve IV E) I, II, III ve IV
duğu
C) Midesindeki selüloz sindiren bakterilerin öldüğü
D) Kalın bağırsağındaki mikroorganizmaların öl-
düğü
E) Hayvanın bağırsağındaki sindirim sonucunda
oluşan monomerlerin yeterli oranda emiliminin
olmadığı

4. Bitki hücresinde gerçekleşen bir tepkimenin hız

grafiği aşağıda verilmiştir.
6GRMKOGJÆ\Æ

2. Bitki hücresinde yapılan bir analiz sırasında aynı

tepkimede gözlenen A, B ve C molekülleri ile ilgili t
t1 t2 t3 t4
aşağıda verilen bilgiler elde edilmiştir.
Buna göre grafikte verilen zaman dilimlerinde
I. A molekülünün yapısında peptit bağı bulunur.
bu tepkimedeki ürün miktarının değişimi aşağı-
II. A molekülü B molekülüne etki eder.
daki grafiklerden hangisinde verilmiştir?
III. A molekülü C molekülü olmadan etkinlik göste-
A) ¯T×POKMVCTÆ B) ¯T×POKMVCTÆ
remez.
IV. C molekülü değişime uğramadan tepkimeden
çıkar.
t t
Bilgilerini kullanarak A, B ve C molekülleri ile t1 t2 t3 t4 t1 t2 t3 t4

ilgili aşağıda verilenlerden hangisi kesinlikle ¯T×POKMVCTÆ ¯T×POKMVCTÆ

C) D)
yanlıştır?
A) A molekülü tepkimenin aktivasyon enerjisini
azaltır. t t
B) B molekülünün yapısında glikozit bağı bulunur.
t1 t2 t3 t4 t1 t2 t3 t4
¯T×POKMVCTÆ
C) C molekülü koenzimdir E)

D) C molekülü inorganik yapılıdır.

E) A ve B moleküllerinin tepkimesi sırasında koen-
t
zim harcanır. t1 t2 t3 t4
66

BİYOLOJİ
 ÖSYM’den SEÇMELER
1. Aşağıdaki grafiklerde, bir çöl faresi ve bir insanın
çeşitli yollarla günlük su kazancı ve su kaybı oran-
ları gösterilmiştir.
Bu grafiklere göre, aşağıdaki ifadelerden hangi-
si yanlıştır?
A) Çöl faresi su gereksinimlerinin büyük kısmını
metabolizma sonucu açığa çıkan sudan karşı-
lar.
B) İnsan, su gereksinimlerinin çoğunu içilerek alı-
nan sudan karşılar.
C) Çöl faresi, su içmeksizin yaşamını sürdürebil-
mektedir.
D) İnsanın idrarla su kaybı, çöl faresine kıyasla
daha fazladır.
E) Çöl faresi küçük vücutlu olduğu için vücut yüze-
yinden kaybedilen su önemsizdir.
2018 / AYT
2. Yapısal bir polisakkarit olan kitin ile ilgili aşağı-
daki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Saf kitin yumuşak olmakla birlikte yapısına kal-
siyum karbonat tuzunun katılmasıyla sertleşir.
B) Eklem bacaklı canlıların dış iskeletinde bulu-
nur.
C) Diğer polisakkaritlerden farklı olarak yapısında
azot bulunur.
D) Birçok mantarın hücre duvarının yapısına katı-
lır.
E) Böceklerin hücre zarının sertliğini sağlar.
2017 / LYS
68
BİYOLOJİ
3. Trigliseritlerle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangi-
si yanlıştır?
A) Aynı miktardaki karbonhidrat ve proteinlere
göre daha fazla enerji verirler.
B) Yapılarında üç adet ester bağı bulunur.
C) Yapılarında üç molekül gliserol bulunur.
D) Doymuş veya doymamış olmasını, içerdikleri
yağ asitlerinin özelliği belirler.
E) Yapıya katılan yağ asitlerinin bir kısmı insan
vücudunda sentezlenirken bir kısmı besin yo-
luyla alınır.
2017 / YGS
4. Vücut sıcaklığı yükseldiğinde insan derisindeki ter
bezlerinden sıvı salgılanarak vücut sıcaklığı düşü-
rülmeye çalışılır.
Vücut sıcaklığının düşürülmesinde, salgılanan
sıvı içerisindeki suyun hangi özelliğinden yarar-
lanılmaktadır?
A) Suyun iyi bir çözücü madde olması
B) Suyun özgül ısısının yüksek olması
C) Suyun +4 °C’de en yoğun olması
D) Su moleküllerinin adezyon yapması
E) Su moleküllerinin yüzey gerilimi oluşturabilmesi
2015 / YGS
5. Bazı böcek türlerinin su üzerinde yürüyebilme-
si, suyun hangi özelliğine bağlanabilir?
A) Öz ısısının yüksek olmasına
B) Molekülleri arasındaki hidrojen bağların varlığı-
na
C) Hem katı hem sıvı hem de gaz hâlinde olabil-
mesine
D) +4 °C’de en yoğun hâlde bulunmasına
E) İyi bir çözücü olmasına
2014 / LYS
1 2 3 4 5
E E C B B
 BÖLÜM
HÜCRE YAPISI
2

HÜCRE YAPISI KONUSUNUN

ÖSYM SINAVLARINDAKİ SORU DAĞILIMI
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

YGS LYS YGS LYS YGS LYS YGS LYS YGS LYS YGS LYS YGS LYS YGS LYS TYT AYT

1 1 3 – 2 2 2 1 1 2 3 1 2 1 1 1 1 1
 Hücre Yapısı ve Hücre Zarından Madde Geçişi
KONU

CANLILIĞIN TEMEL BİRİMİ HÜCRE

AKLINDA OLSUN
Bütün prokaryot hücrelerde ri-
bozom, sitoplazma, hücre zarı,
hücre duvarı, nükleoid bulunur-
ken bazı prokaryot hücrelerde;
pilus, kapsül, plazmit, klorofil,
mezozom ve kamçı bulunur.
Canlıların yapı ve görev birimi hücredir.
Yapılan bilimsel çalışmalar sonucu günümüzdeki "Hücre Teorisi" geliştirilmiştir.
Bu teoriye göre;
1. Hücre canlının yapı ve görev birimidir.
2. Tüm canlılar bir ya da daha çok hücreden oluşur.
3. Yeni hücreler önceki hücrelerin bölünmesi ile oluşur.
4. Hücrelerde kalıtım maddesi (DNA) bulunur.
5. Hücre içinde metabolik olaylar gerçekleşir.

HÜCRENİN YAPISI
Yapı ve gelişmişlik düzeyine göre ökaryot ve prokaryot olmak üzere 2 çeşit
hücre vardır.

Prokaryot Hücre Yapısı

• DNA molekülü çift zincirli, sarmal yapılı ve halkasaldır. Zarla çevrili değildir
ve sitoplazmada serbest halde bulunur. Bu bölge nükleoit adını alır.
• Bazı prokaryatlarda plasmid adı verilen ikinci bir DNA bulunur ve antibiyotik
direnci ile ilgili genleri taşır.
• Hücre zarından sonra hücre duvarı bulundururlar. Bazı prokaryotlarda ise
hücre duvarından sonra kapsül yapısı bulunur.
• Sahip olduğu tek organel; protein sentezinin gerçekleştiği zarsız olan ribo-
zomdur.
• Bazı prokaryot hücrelerde hücre zarının özelleşmesi ile oluşan mezozom
bulunur ve oksijenli solunumu gerçekleştirir.
• Fotosentetik olan prokaryotlarda sitoplazmada klorofil bulunur.
• Bazı prokaryotlarda bulunan kamçı hareketi sağlar. Bazılarında ise pilus
bulunur. Pilus hücrelerin birbirine ve bulunduğu ortama tutunmasını sağlar.

Özellik Prokaryot Hücre Ökaryot Hücre

Sitoplazmada
DNA'nın bulunduğu yer Çekirdek içinde
dağınık
AKLINDA OLSUN Çekirdek, çekirdekçik – +
Prokaryot hücre yapısına sahip Zarla çevrili organeller – +
canlılar tek hücreli iken, ökar-
Sitoplazma, DNA, RNA,
yot hücre yapısına sahip canlı- + +
ribozom, hücre zarı
ların bazıları tek hücreli bazıları
çok hücrelidir. Protistler
Bakteriler, Arkeler Mantarlar
Örnek
Bitkiler
Hayvanlar

KFUH]DU×
pilus çekirdek
çekirdekçik
ribozom koful
kapsül lizozom
sitoplazma
hücre
mitokondri
GXYDU×

nükleoid
(DNA)
70 endoplazmik Golgi
KFUH]DU× retikulum kompleksi
Prokaryot Hücre Ökaryot Hücre
BİYOLOJİ
 Standart Sorular ve Çözümleri

1
10. 3
10.

Prokaryot hücrelerin yapısal özellikleri dikkate Hücre zarı ile ilgili aşağıda verilen özelliklerden
alındığında aşağıda verilenlerden hangisi bütün hangisi yanlıştır?
prokaryotlarda kesinlikle bulunur? A) Hücrelerin bulundukları ortamdan ihtiyaç duy-
A) Mezozom B) Klorofil dukları maddeleri almasını sağlar.

C) Plazmit D) Kapsül B) Metabolik atıkların hücre dışına atılmasını sağ-

E) Hücre zarı
Bütün prokaryotlarda hücre zarı bulunurken mezo-
zom sadece O2’ li solunum yapanlarda bulunur.
lar.
C) Hücreyi dağılmaktan korur.
D) Hücrelerin kimyasalları tanımasını sağlar.
E) Zar yapısındaki proteinlerin sayısı ve dağılımı bir

Klorofil fotosentetik olan prokaryotlarda bulunur. hücreden diğerine değişmez.

Plasmid ve kapsül yapıları da bazı prokaryotlarda

bulunur. Hücre zarı hücre içi ve dışı arasında madde alışve-
Yanıt E
rişini sağlar. Hücrenin hormon gibi kimyasallara
cevap vermesini sağlar. Hücreyi korur. Zar yapısın-
daki proteinlerin sayısı ve dağılımı hücreye özgüdür,
bir hücreden diğerine değişir.
Yanıt E

2
10. 4
10.

Ökaryot hücreler prokaryot hücrelerden farklı Hücre zarından madde alışverişi sırasında ger-
olarak; çekleşen pasif, aktif taşıma ve endositoz olayla-
I. mitokondride ATP sentezi rında;

II. ribozomda protein sentezi I. Porlardan geçebilen moleküllerin taşınması

III. selüloz yapılı hücre duvarı bulundurma II. ATP enerjisinin harcanması

özelliklerinden hangilerine sahip olabilir? III. Moleküllerin hücre içine alınması

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III özelliklerinden hangileri ortak olarak gözlenir?

D) II ve III E) I, II ve III A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) II ve III
Ökaryot hücrelerde mitokondri bulunur ve oksidatif
Pasif ve aktif taşımada porlardan geçebilen molekül-
fosforilasyonu mitokondrilerinde gerçekleştirirler.
ler taşınırken endositozda büyük moleküller taşınır.
Bazı ökaryot hücrelerde selüloz yapılı hücre duvarı
Aktif taşıma ve endositozda ATP harcanır, pasif
bulunur. Prokaryotlarda hücre duvarı peptidoglikan
taşımada harcanmaz. Her üç taşıma yönteminde
yapılıdır. Bütün canlılar ribozomda protein sentezini
moleküller hücre içine alınabilir.
gerçekleştirir.
Yanıt C
Yanıt C

76

BİYOLOJİ
 ÖSYM Tarzı Sorular ve Çözümleri

9 11
Hücre teorisi ile ilgili olarak aşağıdakilerden han- '×ü A B C
gisi yanlıştır?
A) Bütün canlılar bir ya da daha fazla hücreden olu- +FUH=DU×

şur. ADP
Sitoplazma ATP
B) Hücreler canlının yapısal ve işlevsel birimidir.
Yukarıdaki şekil üç farklı molekülün hücre zarından
C) Hücreler bölünerek çoğalır. taşınmasını göstermektedir.
D) Hücreler sahip oldukları kalıtım maddesini çekir- Buna göre, aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?
deklerinde bulundurur. A) A molekülü yağda çözünen bir moleküldür.
E) Tüm metabolik olaylar hücrede gerçekleşir. B) B molekülünün taşınmasında hücre zarında yer
alan kanal proteinleri görev alır.
Prokaryot hücrede çekirdek bulunmaz. Kalıtım mad- C) A ve B hücre zarından geçebilecek küçüklükte
desi sitoplazmada bulunur. iken C molekülü polimer yapıda olabilir.
Yanıt D D) C molekülünün taşınması sırasında taşıyıcı pro-
teinler görev alır.
E) A ve B moleküllerinin taşınmasında moleküllerin
sahip olduğu kinetik enerji kullanılır.

A molekülü basit difüzyonla, B molekülü kolaylaştırıl-

10 mış difüzyonla, C molekülü de aktif taşıma ile taşı-
nır. Basit difüzyon ile yağda çözünen moleküller
taşınır. B ve C moleküllerinin taşınmasında protein-
III ler görev alır. Difüzyon kinetik enerji ile gerçekleşir.
Her üç yöntemde taşınan moleküller hücre zarından
geçebilecek küçüklüktedir.
II Yanıt C

12
I
%25
Yukarıdaki şekilde hücre zarında yer alan bazı yapı- %5 Saf su
%30
lar numaralandırılmış olarak verilmiştir.
Bu yapılarla ilgili olarak aşağıdaki eşleştirmeler-
Yukarıdaki şekilde görüldüğü gibi %5, %25, %30
den hangisi doğrudur? glikoz derişimlerine sahip üç bağırsak parçası saf su
I II III dolu kaba yerleştiriliyor.
Madde geçişleri tamamlandıktan sonra kabın
A) Karbonhidrat Lipit Protein
içindeki derişim aşağıdakilerden hangisinde
B) Karbonhidrat Protein Lipit verilmiştir?
C) Protein Lipit Karbonhidrat
A) %10 B) %15 C) %20 D) %30 E) %60
D) Protein Karbonhidrat Lipit
E) Lipit Protein Karbonhidrat Difüzyon madde miktarları eşitlenene kadar devam
eder. Toplam derişim %60’tır. Kap ve 3 farklı bağır-
Verilen şekilde I- Protein, II- Fosfolipitleri III ise Kar- sak ta %60 glikoz eşit olarak dağılacaktır. Bu değer
de %15’e karşılık gelir.
bonhidratları göstermektedir.
Yanıt B
Yanıt C
78

BİYOLOJİ
 Konu Pekiştirme - 5

1. Hücre çeşitleri ile ilgili olarak; 4.

Taşıma
I. Hücreler organik veya inorganik yapıda mole- yönü
küllerden oluşur. Hem hücre Sadece Sadece
II. Çok hücreli organizmalarda hücreler arası iş içine - hem hücre hücre
bölümü bulunur. hücre dışına içine dışına
Hücresel
III. Çok hücreli organizmalarda hücrelerin şekil ve taşıma
çeşitleri
büyüklükleri aynıdır.
A + – –
ifadelerinden hangileri doğru değildir? B + – –
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III C – + –

D) I ve II E) II ve III D – – +

Yukarıdaki tabloda farklı hücresel taşıma çeşitleri

ve bu çeşitlerin hücrede hangi yönde taşımayı ger-
çekleştirdiği verilmiştir. (+) verilen yönde taşımanın
2. Hücre zarından madde alışverişini sağlayan gerçekleştiğini, (–) ise gerçekleşmediğini göster-
aktif ve pasif taşıma olaylarında mektedir.
I. Küçük moleküller taşınır.
Buna göre bu taşıma çeşitleri için aşağıdakiler-
II. ATP harcanır. den hangisi kesinlikle yanlıştır?
III. Moleküller hücre içinden dışına doğru taşınabi- A) A’da moleküller fosfolipitler arasından taşınabi-
lir. lir.
özelliklerinden hangileri ortak olarak görülebi- B) B’de taşıyıcı proteinler görev alabilir.
lir? C) C’de hücre yüzeyinde küçülme gözlenir.
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) D’de enzimler görev alır.
D) II ve III E) I, II ve III E) A’da organik moleküller taşınırken B’de inorga-
nik moleküller taşınır.

3. Hücre zarında yer alan porlar yardımı ile ger-

çekleşen madde alışverişleri ile ilgili olarak 5. Bir hücrede;
aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
I. ekzositoz ile boşaltım atıklarının hücre dışına
A) Porlardan küçük moleküller büyüklere göre daha atılması
kolay geçer.
II. izotonik tuz çözeltisinden hücre içine tuz alın-
B) Yağda çözünmeyen moleküller çözünen mole- ması
küllere göre daha zor geçer.
III. glikoz derişimi yüksek olan bir ortamdan hücre
C) Pozitif iyonlar negatif iyonlara göre porlardan içine glikoz alınması
daha kolay geçer.
olaylarından hangilerinin gerçekleşmesi hücre-
D) Nötr moleküller iyonlara göre porlardan daha ko-
nin canlı olduğunu kanıtlamakta kullanılır?
lay geçer.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
E) Nişasta, protein gibi polimerler porlardan geçe-
D) I ve II E) II ve III
mez.

80

BİYOLOJİ
 100
Prokaryot Hücre Ökaryot Hücre HÜCRENİN YAPISI VE HÜCRE ZARI
HÜCRE ZARI
Nükleik asitler Nükleik asitler çekirdekte
– Glikoz, fosfolipit ve prote-
sitoplazmada dağı- bulunur.
nık bulunur. Hücre Zarından Madde Geçişi inden oluşur.
– Akıcı mozaik, seçici

BİYOLOJİ
Zarlı organelleri Zarlı organelleri vardır.
geçirgendir.
yoktur.
– Hücreyi korur, şeklini
Örnek: Bakteriler, Örnek: Protista, mantar- Küçük moleküller için Büyük moleküller için
verir madde geçişini
Arkebakteriler ve lar, bitkiler ve hayvanlar
düzenler, iletişimi sağlar.
mavi-yeşil algler aleminde bulunan canlılar
– Yapısındaki glikolipit ve
glikoproteinler hücreye
antijenik özellik kazan-
dırır. Hücreye alınacak
Pasif Taşıma Aktif taşıma Endositoz Ekzositoz moleküllerin tanınmasını
HÜCRE TEORİSİ
– Çok → aza doğru – Az → çok – ATP harcanır. – ATP harcanır. sağlar.
1. Hücre canlıların yapı ve
görev birimidir. – Enerji harcamaz. – Enerji harcanır. – Büyük madde içeri – Büyük madde
2. Tüm canlılar bir ya da – Yoğunluk eşitlenene kadar. alınır. dışarı atılır.
– Sadece canlı
daha çok hücreden oluşur. a) Difüzyon HÜCRE ZARINDAN GEÇİŞ
hücreler yapar. Fagositoz:
KURALLARI
3. Yeni hücreler önceki hüc- Gazlar, yağda eriyen ve yağı eriten
– Protein ve Katı alımı 1. Küçük moleküller büyük-
relerin büyümesiyle oluşur. maddelerin çoktan aza geçişidir.
enzimler görev lerden kolay geçer.
b) Kolaylaştırılmış difüzyon: Pinositoz:
4. Hücrelerde kalıtım madde- alır. 2. Yağda çözünenler çö-
si DNA bulunur. Sıvı alımı
Suda çözünen monomerlerin pro- zünmeyen maddelerden
5. Hücrede metabolik olaylar tein kapıdan difüzyonudur. kolay geçer.
Endositozda hücre
gerçekleşir. c) Osmoz: 3. Yağı çözen maddeler
yüzeyi azalır, ekzosi-
tozda artar. çözmeyenlerden kolay
Suyun seçici geçirgen zardan
TERİMLER difüzyonudur. geçer.
Plazmoliz: Hücrenin su kaybe- 4. Nötr maddeler (–)
derek küçülmesi E.K = OB – TB iyonlardan onlarda (+)
iyonlardan kolay geçer.
Deplazmoliz: Hücrenin su al-
ması Çözelti çeşitleri
Turgor: Hücrenin deplazmoliz 1. Hipotonik: Hücreye göre çözü-
sonucu şişmesi nenin az, çözücünün fazla olduğu
çözelti. HÜCRE DUVARI
Hemoliz: Çeper taşımayan
hücrelerin hipotonik ortamda Bitkilerde selüloz, man-
2. Hipertonik: Hücreye göre çö-
aşırı su alarak patlaması tarlarda kitin, bakterilerde
zünenin çok, çözücünün az olduğu
çözelti. peptidoglikan duvar bulunur.
Bitki hücreleri patlamaz. (Hücre
ÜNİTE ÖZETİ

Hücre duvarı geçirgendir.

duvarı engeller) 3. İzotonik: Eşit (hücre ile)
 TEST

ACEMİ 1
1. Bütün canlı hücrelerde; 4. Prokaryot hücrelerin özellikleri dikkate alındı-
I. Protein sentezi ğında aşağıda verilenlerden hangisi bütün pro-

II. Hücre zarından madde alışverişi karyotlarda kesinlikle bulunmaz?

III. ATP sentezi A) ATP sentaz enzimi

IV. DNA sentezi B) Sitoplazma

C) DNA
olaylarından hangileri kesinlikle gerçekleşir?
D) Kapsül
A) Yalnız I B) I ve II C) I, II ve III
E) Hücre zarı
D) II, III ve IV E) I, II, III ve IV

5. Aşağıda verilen olaylardan hangisi bitkisel bir

2. Çekirdek plazması içinde; hücrede osmotik basıncın artmasına neden
I. kromatin iplik olmaz?
II. çekirdekçik A) Protein sentezinin gerçekleşmesi
III. protein B) Hücre içinde suda çözünen moleküllerin artışı
IV. nükleotit C) İnorganik moleküllerden organik monomer eldesi

yapılarından hangileri bulunur? D) Hücrenin dış ortama su vermesi

A) Yalnız II B) I ve III C) I ve IV E) Nişastanın hidrolizi ile glikoz elde edilmesi

D) I, II ve IV E) I, II, III ve IV

6. Hücre içine alınan su miktarının zamana bağlı deği-

şimi aşağıdaki grafikteki gibidir.
6XPLNWDU×

3. Aşağıda bazı organeller ve görevleri verilmiştir.

X– Golgi cisimciği a– Glikoprotein sentezi

Zaman
Y– Koful b– Boşaltım maddelerinin
depolanması Bu değişime;
Z– Endoplazmik c– Hücre içi iletimi I. OB > TB
retikulum sağlama
II. OB = TB
d– Kalsiyum depolama
III. OB < TB
e– Suyun boşaltımı
faktörlerinden hangisinin etkisi olduğu söyle-
Bu organeller ve görevleri ile ilgili yapılan aşa-
nemez?
ğıdaki eşleşmelerden hangisi yanlıştır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
A) X– a B) Y– e C) X– d
D) II ve III E) I ve III
102 D) Z– c E) Y– b

BİYOLOJİ
 TEST

AMATÖR 1
1. Aktif taşıma ve fagositoz olaylarında aşağıda 4. - Porlardan geçebilecek moleküller taşınır.
verilen özelliklerden hangileri ortak olarak göz- - Enzimler görev alır.
lenir? - ATP kullanılır.
A) Madde taşınmasının hücre dışına doğru ger-
Yukarıda özellikleri verilen hücresel taşıma
çekleşmesi
yöntemi aşağıdakilerden hangisinde verilmiş-
B) Polimer moleküllerin taşınması tir?
C) Bitkisel hücrelerde gerçekleşmesi A) Basit difüzyon
D) Enzimlerin görev alması B) Osmoz
E) Porlardan geçebilecek moleküllerin taşınması C) Kolaylaştırılmış difüzyon
D) Aktif taşıma
2. 2VPRWLN%DV×Qo E) Endositoz

=DPDQ

Aşağıda verilen hücrelerden hangisinde ger-

çekleşen olay osmotik basınç değişiminin
yukarıdaki grafikteki gibi gerçekleşmesine
neden olmaz? 5.
X Y
A) Nişasta sentezleyen bitki hücresi
a
B) Saf suya bırakılan alg hücresi
C) Peptitleşme tepkimesini gerçekleştiren hayvan b
hücresi Sükroz %10
Sükroz %2
D) Glikozun glikojene dönüşümünü sağlayan man-
Seçici geçirgen zar
tar hücresi
Seçici geçirgen bir zarla ayrılan U borusuna farklı
E) Işık enerjisini kullanarak glikoz sentezleyen
derişimlere sahip şeker çözeltisi yukarıdaki şekilde
bakteri hücresi
verildiği gibi konulmuştur.

Bir süre beklendikten sonra;

I. Sükroz molekülleri Y kolundan X koluna doğru
3. İncelediği hücrenin bitki ya da hayvana ait oldu- hareket eder.
ğunu belirlemek isteyen bir öğrenci; aşağıdaki- II. Su molekülleri X kolundan Y koluna doğru ha-
lerden hangisini gördüğünde incelediği hücre- reket eder.
nin bitkisel olduğunu kesinlikle söyleyemez? III. Y kolundaki su seviyesi a yönünde değişir.
A) Plastitlerin bulunması IV. Her iki koldaki su seviyesinde değişiklik gözlen-
B) Oksijen üretebilmesi mez.

C) Seçici geçirgen hücre zarına sahip olması olaylarından hangileri gerçekleşir?

D) Cansız hücre çeperinin bulunması A) Yalnız I B) II ve III C) I ve IV
110 E) Kofulların büyük ya da fazla olması D) I, II ve III E) I , II ve IV

BİYOLOJİ
 TEST

UZMAN 1
1. Hücre zarı akıcı mozaik zar modeline göre aşa- 4. A molekülü B molekülü
KFUHG×ü×
ğıda verilen özelliklerden hangisine sahip değil-
dir?
A) Proteinler lipit molekülleri arasına gömülü du- Sitoplazma Reseptörler 7Dü×\×F× Sitoplazma
Protein
rumdadır.
B) Zar yapısına katılan karbonhidratlar hücre zarı- Yukarıdaki şekillerde gösterilen taşıma yön-

nın akışkanlığını sağlar. temleri ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi

söylenemez?
C) Zar yapısında bulunan proteinlerin bir kısmı yü-
zey bir kısmı da iç proteinler olarak görev ya- A) A molekülünün geçişinde zarda bulunan özel

par. proteinler görev yapar.

D) Hücre zarında yer alan glikolipit ve glikoprote- B) B molekülü çok bulunduğu yerden az bulundu-

inler kimyasalların tanınmasında görev yapar. ğu yere doğru taşınır.

E) Zarda yer alan kanal proteinleri hücrelerin mad- C) B molekülünün taşınması sırasında hücre za-

de alışverişinde görev alır. rındaki taşıyıcı proteinler biçim değiştirirler.

D) B molekülünün taşınması sırasında ATP harca-
nır.
E) Hücre zarındaki taşıyıcı protein A molekülünün
geçişi sırasında kanal oluşturur.
2. Bir hücrenin prokaryot yapılı olduğunu
I. Glikoliz enzimlerinin sitoplazmasında bulun-
ması
II. Protein sentezinin ribozomda gerçekleşmesi
III. ETS elemanlarının hücre zarında bulunması 5. A B

özelliklerinden hangilerine sahip olması kanıt-

lamaz?
·OLNPDOWR] ·OLNJOLNR]
o|]HOWLVL o|]HOWLVL
A) Yalniz I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III %Dÿ×UVDN]DU×

Bağırsak zar ile ayrılan U borusunun A koluna

%20’lik maltoz çözeltisi, B koluna ise %5’lik glikoz
çözeltisi konulmuştur.
3. Canlılarda gerçekleşen,
I. İnorganik moleküllerden organik moleküllerin A koluna t anında amilaz enzimi ilave edilip bir
eldesi süre beklenecek olursa,

II. Organik monomerden polimer eldesi I. B kolundan A koluna su geçişi gerçekleşir.

III. ATP sentezi II. A kolunda maltoz miktarı t anından sonra aza-

IV. Defosforilasyon lır.

III. A kolunda glikoza rastlanır.
olaylarından hangileri mitokondri ve kloroplast
organellerinde ortak olarak gerçekleşir? olaylarından hangileri gerçekleşir?

A) I ve III B) II ve III C) I, III ve IV A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III

D) II, III ve IV E) I, II, III ve IV D) II ve III E) I, II ve III

120

BİYOLOJİ
 TEST

PROFESYONEL 1
1. Bir hücrenin; 4.
0DGGHPLNWDU× 0DGGHPLNWDU×
I. yedek besin maddesi olarak glikojen depola-
O2 ATP
ması
II. üretilen salgının koful yardımı ile hücre dışına CO2 Glikoz
iletilmesi
III. hücre zarında kolesterol bulundurması X Y
Bir bitkinin farklı iki dokusuna ait X ve Y hücrelerin-
özelliklerinden hangilerine sahip olması bu
deki madde değişimleri yukarıdaki grafikteki gibidir.
hücrenin hayvan hücresi olduğunu kesinlikle
kanıtlar? Buna göre X ve Y hücreleri ile ilgili olarak;
I. X hücresinde glikoz moleküllerinden nişasta
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
sentezlenir.
D) I ve II E) I, II ve III
II. Y hücresi ışık varlığında besin sentezini ger-
çekleştirebilir.
III. X ve Y hücrelerinde; grafiklerdeki değişimi
2. Aşağıdaki tablo A, B ve C hücrelerinde bulunan gösteren organellerin genetik bilgileri çekirdek
bazı yapı ve organelleri göstermektedir. DNA’sından farklıdır.
Ribozom Mezozom Kloroplast
ifadelerinden hangileri kesinlikle söylenebilir?
A + + –
B + – + A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III

C + – – D) II ve III E) I, II ve III

Tabloya göre;
I. C heterotrof beslenen prokaryot yapılı bir hüc-
redir.
II. B ışık enerjisini kullanarak ototrof olarak besle-
nen ökaryot bir hücredir.
III. A heterotrof olarak beslenen prokaryot yapılı 5. Aşağıda bazı organeller ve görevleri verilmiştir.
bir hücredir. X- Organik monomer sentezini gerçekleştirme

ifadelerinden hangisi kesinlikle doğrudur? Y- Glikoprotein sentezini gerçekleştirme

Z- Yaşlanmış organelleri parçalama
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
T- Oksidatif fosforilasyonu gerçekleştirme
D) II ve III E) I, II ve III
Bu organellerle ilgili
3. I. Paramesyumun yaşadığı ortamdan O2 alması
I. X ve Z organellerinin faaliyeti sonucu hücrenin
II. Hipotonik ortama yerleşen hücrenin su alarak
osmotik basıncı artar.
şişmesi
II. Y organelinin görevini yapamaması durumun-
III. Akyuvarın bakteriyi hücre içine alarak sindirme-
da ağız kuruluğu gözlenebilir.
si
III. T organeli ortam pH’ını etkilemez.
olaylarından hangilerinin gerçekleşmesi sıra- IV. X, Y ve T organellerinde dehidrasyon tepkime-
sında hücrenin ATP sentezini gerçekleştirmesi- leri gerçekleşebilir.
ne ihtiyacı yoktur?
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
A) I ve III B) I ve IV C) II ve III
D) I ve II E) I, II ve III
130 D) I, II ve IV E) I, III ve IV

BİYOLOJİ
 ÖSYM’den SEÇMELER

1. Bir grup öğrenci proje çalışması kapsamında “Işı- 3. Aşağıdaki şekilde hücre zarında gerçekleşen iki
ğın, patates bitkisinin filizlenmesi üzerinde olumlu farklı taşıma olayı gösterilmiştir.
etkisi vardır.” görüşünü ileri sürerek araştırmaya
başlıyor. Öğrencilerin bu amaçla yaptığı çalışmala-
rın aşamaları aşağıda verilmiştir.
l 10 adet patates alınarak her biri uzunlamasına
ikiye kesilmiştir.
l Her bir patates parçasının üzerindeki göz böl-
geleri sayılıp kaydedilmiştir.
l Her bir patates parçasının alt kısmı, ıslatılmış
kağıt havlulara sarılmış ve kesik kısımları üste
gelecek şekilde şeffaf naylon torbalara yerleşti-
rilmiştir.
l Naylon torbaların ağızları kapatılarak üzerleri-
ne toplu iğneyle eşit sayıda delik açılmıştır.
Bu taşıma olaylarıyla ilgili,
l Bu şekilde hazırlanan patateslerden yarısı ışık
I. Madde geçişleri derişim farkına göre kendiliğin-
alan yarısı da karanlık ortama konulup diğer
den gerçekleşir.
koşullar özdeş tutulmuştur.
II. Zar proteinleri işlev görür.
l Öğrenciler bir hafta sonra naylon torbaların
ağızlarını açarak her bir patates parçasının III. Hücre tarafından enerji harcanarak gerçekleşir.
üzerindeki filizleri sayarak kaydetmişlerdir. Bu
ifadelerinden hangilerinin her iki taşıma şekli
çalışmayı üç kez tekrarlamışlardır.
için ortak olduğu söylenebilir?
l Bulgularına göre ışığın, filizlenmeyi olumlu
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
yönde etkilediğini kaydetmişlerdir.
Öğrencilerin bu proje çalışmasında aşağıdaki- D) I ve III E) II ve III
lerin hangisi yer almaz? 2018 / TYT
A) Kontrollü deney yapma
B) Gözlem yapma
C) Teori oluşturma
D) Çıkarım yapma
E) Hipotez oluşturma
2018 / TYT
4. Bir hücrenin bakteri, mantar veya bitki hücresi
olduğuna karar vermede aşağıdakilerden han-
gisinin kullanılması yeterlidir?

A) Hücre duvarının kimyasal içeriğinin saptanması

B) Ribozomun varlığının saptanması

2. Ökaryotik bir hücrede aşağıdaki metabolik
olaylardan hangisi zarla kuşatılmış bir organel C) Endoplazmik retikulumun varlığının saptanması
içerisinde gerçekleşmez? D) Golgi cisimciğinin varlığının saptanması
A) Glikoliz B) Krebs döngüsü E) Çekirdeğin varlığının saptanması
C) Fotosentez D) mRNA sentezi 2017 / YGS
E) Hücre içi sindirim
2018 / AYT 1 2 3 4
134 C A B A

BİYOLOJİ
 BÖLÜM
Canlılar Dünyası
3

CANLILAR DÜNYASI KONUSUNUN

ÖSYM SINAVLARINDAKİ SORU DAĞILIMI
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

YGS LYS YGS LYS YGS LYS YGS LYS YGS LYS YGS LYS YGS LYS YGS LYS TYT AYT

2 1 1 2 1 2 2 3 1 3 2 2 1 1 –
 Canlıların Sınıflandırılması, Bakteriler ve Arkeler
KONU

Canlıların benzerlik ve farklılıklarına göre akrabalık ilişkilerine dayalı gruplandırıl-

masına sınıflandırma denir.
AKLINDA OLSUN
Bilimsel verilere göre dünya
üzerinde 8,7 milyon canlı
türü olduğu varsayılmakta-
dır.
Sınıflandırma kriterlerini belirleyen bilim dalına da taksonomi denir.
Sınıflandırmanın Amacı;
1. Doğayı daha kolay anlaşılır hâle getirmek.
2. Kargaşayı engelleyecek bilim insanları arasında ortak bir dil birliği sağla-
mak.
3. Canlı türlerini birbirinden ayırabilecek düzenli bir sistematik oluşturmak.
4. Sınıf arasında elde edilen bilgileri o gruptaki tüm bireyler için geçerli sayarak
zaman kaybını azaltmak.
5. Aynı canlı üzerinde tekrar tekrar çalışılmasını önlemek.
6. Daha önce yaşamış türler ile günümüzdeki türleri karşılaştırmak ve ilişkileri-
ni belirlemek.
7. Biyolojik çeşitlilik ve dünyadaki dağılımını anlamak.
8. Canlıların ekolojik ve ekonomik önemini belirlemek.

Canlıların Sınıflandırılmasında Kullanılan Ölçüt, Yaklaşım ve Modeller

Canlıların sınıflandırılmasında kullanılan 2 çeşit sınıflandırma var;

1. Yapay (Ampirik) Sınıflandırma

• Aristo tarafından başlatılan, canlıların dış görünüşleri, organların benzerliği ve

yaşadıkları ortama göre yapılmış sınıflandırmadır. Bu sınıflandırmada kökenleri
farklı olsa da görevleri aynı olan analog organlar kullanılmıştır.

• Analog organlar görevi benzer ama yapısı ve kökeni farklı organlardır. Sinek ka-
nadı ve kuş kanadı analog organ örneğidir.
2WODU
%LWNLOHU dDO×ODU
$ÿDoODU
&DQO×ODU

6XGD\DüD\DQODU
+D\YDQODU .DUDGD\DüD\DQODU
+DYDGD\DüD\DQODU
2. Doğal (Filogenetik) Sınıflandırma

• DNA ve protein benzerlikleri

• Embriyonik gelişim evreleri

• Kimyasal benzerlikleri

• Hücresel yapı ve benzerlikleri

• Anatomik ve fizyolojik benzerlikleri

• Vücut simetri benzerlikleri

• Homolog organlara
bakılarak yapılan sınıflandırmadır.
Homolog organların yapı ve kökenleri ortak iken görevleri aynı ya da farklı olabi-
136 lir. Balinanın ön yüzgeci ve yarasanın kanadı homolog organ örneğidir.

BİYOLOJİ
 Standart Sorular ve Çözümleri

1
10. Sınıflandırma birimlerinde, alemden türe doğru gidil-
dikçe homolog organ sayısı artar. Bu yüzden soru
*QOQNQIQTICP
UC[ÆUÆ kökünde verilen grafikteki sınıflandırma birimleri;
I; alem, II; şube, III; sınıf, IV; familya, V; takım, VI;
cins, ve VII; tür şeklindedir. Türden aleme doğru gidil-
dikçe, protein benzerliği azalırken, birey sayısı artar.
YANIT A

I II III IV V VI VII 5ÆPÆHNCPFÆTOC

DKTKONGTK

Yukarıdaki grafikte sınıflandırma birimlerinde bulu-

nan homolog organ sayıları verilmiştir.
Buna göre sınıflandırma birimlerindeki canlıların
protein benzerliği (A) ve birey sayılarına (B) ait
grafik aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
A B

2TQVGKPDGP\GTNKþK $KTG[UC[ÆUÆ
A)

2
5ÆPÆHNCPFÆTOC 5ÆPÆHNCPFÆTOC

10.
DKTKONGTK DKTKONGTK
I II III IV V VI VII I II III IV V VI VII
2TQVGKPDGP\GTNKþK $KTG[UC[ÆUÆ
B)
I. Analog organlar
II. Yaşam alanı
III. Embriyolojik benzerlik
IV. Davranış benzerliği
5ÆPÆHNCPFÆTOC 5ÆPÆHNCPFÆTOC
DKTKONGTK DKTKONGTK
I II III IV V VI VII I II III IV V VI VII

2TQVGKPDGP\GTNKþK $KTG[UC[ÆUÆ
C)
gibi faktörlerden hangilerini Linne filogenetik
sınıflandırmada dikkate almamıştır?

5ÆPÆHNCPFÆTOC 5ÆPÆHNCPFÆTOC A) Yalnız I B) Yalnız II C) III ve IV

DKTKONGTK DKTKONGTK
D) I ve II E) I, III ve IV
I II III IV V VI VII I II III IV V VI VII
2TQVGKPDGP\GTNKþK $KTG[UC[ÆUÆ
D)

Filogenetik sınıflandırmada canlıların homolog organ

5ÆPÆHNCPFÆTOC
DKTKONGTK
5ÆPÆHNCPFÆTOC benzerliği, evrimsel geçmişleri, embriyolojik benzer-
DKTKONGTK

likler ve davranış benzerlikleri dikkate alınır. Canlıla-

I II III IV V VI VII I II III IV V VI VII

2TQVGKPDGP\GTNKþK $KTG[UC[ÆUÆ
E)
rın yaşam alanları, kromozom sayıları, analog organ
benzerlikleri filogenetik sınıflandırmada kullanılan
kriterlerden değildir.
5ÆPÆHNCPFÆTOC 5ÆPÆHNCPFÆTOC
YANIT D
DKTKONGTK DKTKONGTK
I II III IV V VI VII I II III IV V VI VII

142

BİYOLOJİ
 ÖSYM Tarzı Sorular ve Çözümleri

7 9
Linne yaptığı filogenetik sınıflandırmada canlılar- Aşağıda verilen özelliklerden hangisi bakteri ve
la ilgili; arkebakteri alemlerinin ortak özelliğidir?
I. yaşadığı ortam A) Ekstrem koşullarda yaşayabilme

II. kromozom sayısı B) Oksijensiz ortamda metan gazı üretebilme

III. enzim yapısı C) Mitokondride oksidatif fosforilasyon ile ATP sen-

IV. homolog organ sayısı
gibi özelliklerden hangilerini dikkate almıştır?
A) Yalnız I B) Yalnız II
D) I, II ve III E) II, III ve IV
Filogenetik sınıflandırmada; canlıların protein ve
enzim benzerliği (biyokimyasal benzerlik), homolog
organlar, embriyolojik benzerlik, evrimsel geçmiş,
davranış benzerliği gibi özellikler kullanılırken,
canlıların yaşadığı ortam, kromozom sayısı gibi
özellikle kullanılamaz.
tezleme
D) Peptidoglikan hücre çeperine sahip olma
E) Nükleik asitlerini sitoplazmada bulundurma
C) III ve IV
Arkebakteriler, bakterilerden farklı olarak daha eks-
trem koşullarda yaşayabilmektedir. Metanojen arke-
bakteriler oksijensiz ortamda metan gazı üretirler.
Peptidoglikan hücre çeperi bakterilerde bulunurken,
arke bakterilerde bulunmaz. Bakteri ve arkebakteri-
ler prokaryot yapılı oldukları için mitokondriye sahip
değildirler ama iki alemin üyeleri de nükleik asitlerini
sitoplazmada bulundururlar.
YANIT E
YANIT C

8 10

Çeşitli canlıların ikili adlandırma sistemine göre Bakterilerde gözlenen,

isimleri aşağıda verilmiştir. I. mutasyon geçirme

II. mitoz bölüme ile üreme
I. Homo sapiens II. Pinus nigra
III. genetik bilgiyi sitoplazmada bulundurma
III. Pinus alba IV. Morus alba
IV. plazmit aktarımı

Buna göre yukarıda verilen canlılara ait kaç çeşit gibi özelliklerden hangileri aynı genetik yapıda
tür (A) ve cins (B) bulunur? bakteri oluşumuna olanak sağlar?

A B A) Yalnız I B) Yalnız II C) III ve IV

–––––– ––––––
D) I, II ve III E) II, III ve IV
A) 4 4
B) 2 2 Bakterilerde farklı genetik bilgi oluşumunu mutas-
C) 3 4 yon, konjugasyon, transformasyon ve transdüksiyon
D) 4 3 olayları sağlar. Konjugasyonda bir bakteriden diğeri-
E) 1 4 ne plazmit aktarımı olur. Transformasyonda, bakteri
özütten başka tür bakteriye ait genleri alarak genetik
bilgisini değiştirir. Genetik bilgiyi sitoplazmasında
İkili adlandırma sisteminde iki kelime tür adını bulundurma, bakterinin prokaryot hücre yapısından
verirken, birinci kelime cins adını ifade eder. Bu kaynaklanır ve bu durum aynı yada farklı genetik
yüzden soruda verilen canlılar dört farklı türdür. bilgiye sahip bakteri oluşumunu sağlamaz. Mitoz
Pinus nigra ve Pinus alba aynı cins olduğu için üç bölünme ile eşeysiz üreme bakterilerde genetik bil-

farklı cins bulunur. ginin değişmeden aynı kalmasına neden olur.

YANIT D YANIT B
144

BİYOLOJİ
 Konu Pekiştirme - 9

1. Canlılara ait; 4. X ve Y canlılarının takımları aynı olduğu bilindi-

I. insanın kolu ve balinanın ön yüzgeçi ğine göre bu canlıların,

II. yarasanın kanadı ve arının kanadı I. tür

III. köpeğin ön ayağı ve kuşun ayağı II. familya

IV. yunusun ön yüzgeci ve balığın ön yüzgeci III. sınıf

IV. şube
organlarından hangileri analogdur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) III ve IV sınıflandırma birimlerinden hangileri kesinlikle

aynıdır?
D) II, III ve IV E) I, II ve IV
A) Yalnız I B) Yalnız IV C) II ve III
D) I ve II E) III ve IV

2. Aşağıdaki şekilde bir bakteri hücresine ait bazı 5. Aşağıda verilen tabloda sınıflandırma birimlerinde
yapılar numaralı şekilde verilmiştir. bulunan canlıların sahip olduğu homolog organ
sayıları verilmiştir.
IV
I Canlı çeşitleri Homolog organ sayısı
X ve Y 15
III Z ve T 1
Z ve K 20
V X ve T 25

Tablodaki bilgilere göre canlı çeşitleri ile ilgili;

I. X,Y ve T canlıların türü aynıdır.
II II. T ve Z canlıları uzak akrabadır.
Şekilde numaralı verilen yapılardan hangisi
III. X ve T canlıları arasındaki doku naklinin başarı
peptidoglikan yapılıdır?
oranı en yüksektir.
A) I B) II C) III D) IV E) V IV. Z ve K canlıların familyası aynıdır.

yorumlardan hangileri kesinlikle doğrudur?

A) Yalnız III B) Yalnız IV C) II ve III

D) I, II ve III E) I, III ve IV
3. Filogenetik sınıflandırmada şubeden türe doğru
gidildikçe; 6. Bakteriler sahip olduğu,

I. homolog organ sayısı I. genetik bilgisi

II. analog organ sayısı II. hücre zar yapısı

III. birey sayısı III. hücre duvarı yapısı

IV. protein benzerliği miktarı IV. hücre yapısı

gibi niceliklerden hangileri azalır? gibi özelliklerden hangileri bakımından arke-

bakterilerden farklı değildir?
A) Yalnız I B) Yalnız IV C) II ve III
D) I, II ve III E) II, III ve IV A) Yalnız II B) Yalnız IV C) I ve III
D) I, II ve III E) I, III ve IV
146

BİYOLOJİ
 ÜNİTE ÖZETİ

$QDORJRUJDQJ|UHYLD\Q×NXOODQ×O×U

7U %LUH\VD\×V×
'×üJ|UQü\DüDPRUWDP×QDEDN×O×U &DQO×ODU×EHQ]HUOLN dHüLWOLOLN
\DGDIDUNO×O×NODUD Cins $57$5
J|UHJUXSODQG×UPDN
<DSD\ )DPLO\D
6×Q×IODQG×UPD
$ULVWR 7DN×P

dHüLWOHUL SINIFLANDIRMA Kategoriler

6×Q×I

'RÿDO
6×Q×IODQG×UPD
ýNLOLDGODQG×UPD
&/LQQDHXV ûXEH
&LQVDG× WDQ×POD\×F×DG×
*HQSURWHLQDQDWRPLNIL]\RORMLN
HPEUL\RQLNEHQ]HUOLNOHUHEDN×O×U
  $OHP
%HQ]HUOLNOHU
7UDG× 2UWDNO×NODU
$=$/,5
+RPRORJRUJDQ\DS×V×D\Q×NXOODQ×O×U 7h5$WDGDQJHOHQoLIWOHüLQFH
YHULPOL\DYUXYHUHQHQ
NoNWRSOXOXN

CANLI ALEMLERİ VE ÖZELLİKLERİ

BAKTERİLER ARKELER PROTİSTLER BİTKİLER MANTARLAR HAYVANLAR
Prokaryot hücre yapısı Prokaryot hücre Ökaryot hücre yapısı Ökaryot hücre yapısı Ökaryot hücre yapısı Ökaryot hücre yapısı
yapısı
Tek hücreli Tek hücreli Çoğu tek hücreli Çok hücreli Çoğu çok hücreli Çok hücreli

Üretici veya tüketici Üretici veya tüketici Üretici veya tüketici beslenme Çoğunlukla üretici (fotot- Tüketici beslenme Tüketici beslenme
beslenme beslenme ya da hem üretici hem tüketici rof) beslenme
olma
Halkasal DNA yapısı Halkasal DNA yapısı DNA’sı proteinle sarılı DNA'sı proteinle sarılı DNA'sı proteinle sarılı DNA'sı proteinle sarılı
proteinle sarılı

Hücre çeperi yapısı Hücre çeperi yapısı Bazılarında hücre çeperi Selüloz yapılı hücre Kitin yapılı hücre Hücre çeperi yapısı yok
Peptidoglikan yapısı çeperi yapısı çeperi yapısı

Eşeysiz üreme Eşeysiz üreme Eşeysiz veya hem eşeyli hem Eşeyli veya eşeysiz Sporla veya tomur- Rejenerasyon (eşeysiz)
eşeysiz üreme üreme cuklanma ile üreme veya eşeyli üreme

Glikojen depolama Bilinen hastalık Hücreler arası iş bölümünün Nişasta depolama Glikojen depolama Glikojen depolama
yapan türü yok ilk görüldüğü alem

HAYVANLAR ALEMİ

Omurgasız Omurgalı

Sinir şeridini karında bulundururlar. Sinir şeridini sırtta bulundururlar.

Kıkırdaksı ya da kemik yapılı iskeletleri yoktur. Kıkırdaksı ya da kemik yapılı iç iskelete sahiptirler.

Bazılarında iç bazılarında dış iskelet bulunur. Tümünde iç iskelet bulunur.

Genelde açık dolaşım görülür. Tümünde kapalı dolaşım görülür.

Büyük bir kısmında eşeyli küçük bir kısmında tomurcuklan- Tümünde eşeyli üreme görülürken boşaltım atıklarını
ma veya rejenerasyonla eşeysiz üreme görülür. böbrekle atarlar.
168

BİYOLOJİ
 TEST

ACEMİ 1
1. Familyaları aynı olan iki canlı ile ilgili, 4. Omurgalı hayvanlarla ilgili,
I. Sınıfları aynıdır. I. kemik yapılı iç iskelete sahip olması
II. Çiftleştiklerinde verimli döller verir. II. akciğer solunumu yapması
III. Aynı ortamda yaşarlar. III. ergin alyuvarlarında çekirdek bulunmaması
IV. Kromozom sayıları aynıdır. IV. vücudunun tüylerle kaplı olması

ifadelerinden hangileri kesinlikle doğrudur? özelliklerinden hangileri yardımıyla bir canlının

A) Yalnız I B) Yalnız II C) III ve IV sınıfı kesinlikle belirlenir?

D) I, II ve III E) II, III ve IV A) Yalnız I B) III ve IV C) II ve III

D) I, II ve III E) I, II, III ve IV

2. Yeni keşfedilen bir canlının sahip olduğu bazı özel- 5. Bitkiler aleminde bulunan canlılarla ilgili,
likler, I. fotosentez gerçekleştirme
I. ökaryot ve çok hücreli yapıya sahip olma II. tozlaşma ile üreme
II. hetetrof ve saprofit beslenmeye sahip olma III. nişasta sentezleme
III. kitin yapılı hücre çeperi bulundurma IV. kazık kök yapısına sahip olma
IV. sporla üreme gibi özelliklerden hangileri ortaktır?
şeklindedir. A) Yalnız II B) I ve III C) II ve IV
Bu özelliklere göre bu canlı aşağıda verilen D) I, II ve III E) I, III ve IV
alemlerden hangisine dahil edilir?

A) Arkebakteri B) Protista C) Mantar

D) Bitki E) Hayvan

3. Protista aleminde bulunan canlılarla ilgili, 6. Kuşlarla ilgili aşağıda verilen özelliklerden han-
gisi yanlıştır?
I. prokaryot hücre yapısına sahip olma
II. sporla üreme A) Dört odalı kalp yapısına sahiptir.

III. kloroplastları ile besin sentezleme B) Sabit vücut ısılıdır.

IV. parazit ve patojen özellik gösterme C) Su kaybını önlemek için vücudu tüylerle kaplıdır.
özelliklerden hangileri doğrudur? D) Böbrekle boşaltım gerçekleştirir.
A) Yalnız I B) Yalnız IV C) II ve III
E) Azotlu atığını amonyak olarak atar.
D) I, II ve III E) II, III ve IV

170

BİYOLOJİ
 TEST

AMATÖR 1
1. Canlılarda gözlenen, 4. I. Felis leo
I. yedek besin maddesi olarak polisakkarit depo- II. Felis domesticus
lama
III. Passer domesticus
II. selüloz yapılı hücre duvarı bulundurma
III. atmosfere oksijen gazı verme Yukarıda latince isimleri verilmiş canlılarla ilgili

IV. konjugasyon ile çeşitlilik oluşturma olarak aşağıdaki açıklamalardan hangisi doğru-
dur?
özelliklerden hangileri sadece bitkilerde gözle-
A) II ve III nolu bireylerin kromozom sayısı aynıdır.
nebilir?
B) II ile III arasındaki ortak protein sayısı I ile II ara-
A) Yalnız II B) Yalnız IV C) I ve II sındaki ortak protein sayısından fazladır.
D) I, II ve III E) II, III ve IV C) I ile II çiftleştiklerinde verimli döller oluşturabilir.
D) II ile III çiftleştiklerinde verimli döller oluşturabi-
lirler.
E) I ve II aynı cinsde yer alan farklı türlerdir.

2. Bir canlının aşağıda verilen özelliklerden hangi-

sine sahip olması o canlının maya mantarı oldu-
ğunu gösterir?

A) Ototrof beslenme

B) ATP enerjisi üretme 5. Basit kültür ortamında yaşayabilen X ve Y bakteri-

leri mutasyon geçirdikten sonra X bakterilerinin a, b
C) Glikojen sentezleme
ve c maddelerinin eksik olduğu basit kültür ortamın-
D) Bölünerek üreme da üreyemediği, Y bakterilerinse d, e ve f maddele-
rinin eksik olduğu basit kültür ortamında üreyeme-
E) Prokaryot hücre yapısına sahip olma
diği görülmüştür. X ve Y bakterilerinin mutant
bireyleri birlikte basit kültür ortamında bir süre
tutulduktan sonra X bakterilerinin a, b ve c madde-
lerinin eksik olduğu basit kültür ortamında ve Y
bakterilerinin d, e ve f maddelerinin eksik olduğu
basit kültür ortamında çoğalabildikleri görülmüştür.

Buna göre bu deneyin sonucu ile ilgili olarak,

3. Aşağıda verilen sınıflandırma birimleri ile ilgili
yanlış bir ifadedir? I. Mutant X ve Y bakterileri arasında konjugasyon
gerçekleşmiştir.
A) Çiftleştiklerinde verimli döller veren canlı toplu-
luğuna tür denir. II. Mutant X bakterileri basit kültür ortamından a,
b ve c maddelerinin sentezini sağlayan genleri
B) Aynı familyadaki canlıların sınıfları da aynıdır.
almıştır.
C) Türden aleme doğru gidildikçe birey sayısı ar-
III. Mutant X ve Y bakteri arasında eşeyli üreme
tar.
gerçekleşmiştir.
D) Alemden türe doğru gidildikçe ortak gen sayısı
azalır. yorumlarından hangileri yapılabilir?

E) Şubeleri aynı olan canlıların sınıfları farklı olabi- A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
lir.
174 D) I ve II E) I, II ve II

BİYOLOJİ
 TEST

UZMAN 1
1. Canlılarda gözlenen, 3. Aşağıda verilen özelliklerden hangisi kuşlar ve
I. glikojen sentezleme memelilerde ortak değildir?
II. parazit beslenme A) İç döllenme gerçekleştirme
III. sporla üreme B) Böbreklerle boşaltım yapma
IV. plazmite sahip olma
C) Sıcakkanlı olma
V. hücre duvarına sahip olma
D) Akciğer solunumu yapma
özelliklerinden
E) Olgun alyuvarlarında çekirdek bulundurma
a. bakteriler
b. bitkiler
c. hayvanlar
alemlerine ait olanlar aşağıdaki hangi seçenekte
verilmiştir?
4. Canlılarda gözlenen,
a b c
––––– ––––– –––––
I. açık dolaşım sistemi
A) II, III, V I, II, III, IV I, III, V
II. gerçek vücut boşluğu
B) I, II, IV II, III, IV I, II, IV, V
C) III, IV, V I, II, III I, III, V III. eşeyli üreme
D) I, II, IV, V II, III, V I, II IV. gelişmiş akciğer solunumu
E) I, II, V II, III, IV I, III, V
özelliklerden hangileri omurgasız hayvanlarda
görülebilir?

A) Yalnız I B) Yalnız IV C) II ve III

D) I, II ve III E) I, II, III ve IV
2. Dört bitkiye ait bilimsel isimler,
I. Populus alba
II. Morus alba
III. Populus nigra
5. Bir hayvan embriyosunun gelişme döneminde,
IV. Morus nigra
I. sırtta sinir şeridi
şeklindedir.
II. kıkırdaksı iç iskelet yapısı
Bu bitkilerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi III. açık dolaşım sistemi
söylenemez?
IV. böbrek yapısı
A) Bu bitkiler dört farklı türe aittir.
özelliklerden hangilerinin gözlenmesi hayvanın
B) Bu bitkiler iki farklı cinse aittir.
omurgalı olduğunu kanıtlar?
C) II. ve IV. bitkiler çaprazlandığında verimli döller
A) Yalnız I B) Yalnız II C) III ve IV
verir.
D) II, III ve IV E) I, II ve IV
D) I. ve III. bitkilerin takımları aynıdır.
E) II. ve IV. bitkilerin sınıfları aynıdır.

182

BİYOLOJİ
 TEST

PROFESYONEL 1
1. Aşağıda verilenlerden hangisi canlıların aynı 4. Aşağıdakilerden hangisi virüslerde görülen bir
türden olduğunu kanıtlar? özellik değildir?

A) Çiftleşebilmeleri A) Uygun bir konak hücre içinde çoğalabilme

B) Benzer proteinlere sahip olmaları B) Solunum enzimlerini sentezleme

C) Homolog organlara sahip olmaları C) Nükleoprotein yapılı olma

D) Verimli döller oluşturmaları D) Mutasyona uğrayabilme

E) Aynı sayıda kromozoma sahip olmaları E) Zarlı organellere sahip olmama

2. Aşağıda verilen özelliklerden hangisi yeni keş-

fedilen bir canlının protista alemi yerine bakte-
riler alemine dahil edilmesini zorunlu kılar?
A) Protein sentezini ribozomda yapması
B) Tek hücreli olması
C) Heterotrof beslenmesi
D) Oksijenli solunum yapması
5. Aşağıda verilenlerden hangisi eklembacaklılar-
dan böceklerde gözlenmez?
A) Baş bölgesinde bir çift antene sahiptir.
B) Kitin yapılı dış iskeletten dolayı büyümeleri sı-
nırlıdır.
C) Açık dolaşım sistemine sahiptir.

E) Plazmite sahip olması D) Hareketi sağlayan kasları çizgilidir.

E) Su kaybını önlemek için azotlu atık olarak üre
atar.

3. Hayvanlarda görülen,
a. başkalaşım (metamorfoz) geçirme
b. heterotrof beslenme
c. karında sinir şeridi bulunma
d. açık dolaşım görülme 6. X, Y, Z ve T canlılarına ait bazı özellikler,
e. eşeyli üreme a . X canlısının ergininde kıkırdaksı iskelet bulu-

özelliklerle nur.

I. omurgasız b . Y canlısı alveollü akciğere sahiptir.

II. omurgalı c . Z canlısı soğukkanlıdır.

d . T canlısının kemiklerinin içi boştur.
şubelerinin doğru eşleştirilmesi aşağıdaki
seçeneklerden hangisinde verilmiştir? şeklindedir.

I II Buna göre bu canlıların evrimsel açıdan basit-

––––––– –––––––
ten gelişmişe doğru sıralaması aşağıdaki seçe-
A) a, b, e a, b ,c, d
neklerden hangisinde verilmiştir?
B) a, b, c c, d, e
C) c, d, e a, b, e A) X, Y, Z, T B) Y, T, Z, X
D) a, b, c, d, e a, b, e C) X, Z, T, Y D) Z, Y, T, X
E) b, c, d a, b, c, d, e
E) X, T, Z, Y
190

BİYOLOJİ
 ÖSYM’den SEÇMELER

1. “Aşağıdaki özelliklerden hangisine sahip olması bir 4. Aşağıdaki tabloda dört tane omurgalı hayvan türü-
hayvanın kuş olduğunun kanıtı sayılır?” nün ergin bireylerindeki bazı özelliklerin bulunma
durumları (✓), bulunmama durumları ise (O) işaret-
Bu sorunun yöneltildiği bir öğrenci, aşağıdaki- leriyle gösterilmiştir.
lerden hangisini işaretlerse soruyu doğru
Türler
cevaplamış olur?
I II III IV
A) Uçma yeteneğine sahip olma Kıl O O ✓ O
B) Kanatlara sahip olma Kemik yapılı iskelet ✓ O ✓ ✓

Özellik
C) Yumurtlayarak çoğalma Sabit vücut sıcaklığı ✓ O ✓ O
Tüy ✓ O O O
D) Sabit vücut sıcaklığına sahip olma
Solungaç solunumu O ✓ O ✓
E) Vücutlarında tüylere sahip olma
Bu tablodaki bilgilere göre, aşağıdaki ifadeler-
2018 / TYT
den hangisi yanlıştır?
A) I numaralı türün dişileri sert kabuklu yumurtalar
üretebilir.
B) II numaralı tür, kıkırdaklı balıklara ait olabilir.
C) III numaralı türe ait bireylerin olgun alyuvarları
çekirdeksizdir.
D) IV numaralı tür, kemikli balıklara ait olabilir.
E) I ve III numaralı türler aynı sınıfa ait olabilir.
2. Aşağıdaki hayvanlardan hangisi yavrularını 2016 / YGS
doğurup sütle besler?
5. Tabloda K ve L canlılarına ait bazı özellikler veril-
A) Kurbağa B) Penguen C) Yunus
miştir.
D) Timsah E) Leylek ÖZELLİK K Canlısı L Canlısı
2017 / YGS Plazmit + –
Fotosentez yapma – +
Oksijenli solunum yapma + +
Fermantasyon yapma + –
Endospor oluşturma + –
Mitokondri – +
(Tabloda “+” işaretli özelliğin bulunduğunu, “–” işa-
reti ise özelliğin bulunmadığını göstermektedir.)
Buna göre, bu canlılarla ilgili aşağıdaki eşleştir-
melerden hangisi doğru olabilir?
K z
3. Aşağıdakilerden hangisi hayvanların hepsinin
A) Maya mantarı Bakteri
ortak özelliğidir?
B) Alg Küf mantarı
A) Sinir sistemine sahip olmaları
C) Bakteri Maya mantarı
B) Bilateral (iki taraflı) simetriye sahip olmaları
D) Küf mantarı Arke
C) Ökaryot canlılar olmaları
E) Bakteri Alg
D) Sindirim kanalına sahip olmaları
2016 / LYS
E) Baş bölgesine sahip olmaları
1 2 3 4 5
2017 / LYS
192 E C C E E

BİYOLOJİ