Asignatura: Filipino 8

Paksa: Napapaunlad ang kakayahang Umunawa sa binasa

Tagal: Isang Linggo

TET Practice: Pal Dan Gum (At least 3 steps - 5 minuto)

Sagutin ang gawain na matatagpuan sa “Tuklasin natin!” (kasama ito sa ipapasa)
Basahin at unawain ang nilalaman ng “Alamin Natin!”
Basahing mabuti ang bawat panuto at sagutin ang mga sumusunod na gawain sa “Pag-isipan Natin!”
at “Pagyamanin Natin!”

Mga Layunin:
Pagkatapos ng aralin na ito, ang mag-aaral ay:
1. nakapagbibigay ng sariling pananaw hinggil sa kaisipang nahuhubog sa epiko;
2. nakakabuo ng isang pagsusuri sa nilalaman ng epiko; mga tauhan at mahahalagang pangyayari;
at
3. napauunlad ang kakayahang umunawa sa binasa sa pamamagitan ng: -paghihinuha batay sa mga
ideya o pangyayari sa akda -dating kaalaman kaugnay sa binasa.

TUKLASIN NATIN!
Panuto: Alam kong mayroon ka ring paboritong superhero na iyong sinusubaybayan. Ngayon gamit ang grapikong nasa
ibaba nais kong isulat mo sa sagutang papel ang iyong napiling superhero. At ang dahilan kung bakit ito ang napili mo.
Handa ka na bang ipagmayabang ang iyong superhero?

ALAMIN NATIN!
EPIKO
Ang epiko ay isang uri ng panitikan na nagsasalaysay tungkol sa kabayanihan at pakikipagtunggali ng
pangunahing tauhan laban sa mga kaaway na halos hindi mapaniwalaan dahil ang mga tagpuan ay pawang kababalaghan
at di-kapani-paniwala. Isang kuwento ito na punong-puno ng kagila-gilalas na mga pangyayari. Bawat pangkatin ng mga
Pilipino ay may maipagmamalaking epiko.
Ang salitang epiko ay mula sa salitang Griyegong “epos” na nangangahulugang salawikain o awit. Isa itong
mahabang salaysay na anyong patula na maaaring awitin o isatono. Hango ito sa pasalin-dilang tradisyon tungkol sa mga
pangyayaring mahiwaga o kabayanihan ng mga tauhan. Layunin nitong pukawin ang isipan ng mga mambabasa sa
pamamagitan ng nakapaloob na mga paniniwala, kaugalian at mithiin ng mga tauhan. Ang haba ng mga epiko ay mula sa
1000 hanggang 5000 na linya kaya’t ang pagtatanghal sa mga ito ay maaring abutin ng ilang oras o araw. Karamihan sa
mga rehiyon sa bansa ay may maipagmamalaking epiko.
 Mahalaga sa mga sinaunang pamayanan ang mga epiko. Bukod sa nagiging aliwan ito, ito rin ay nagsisilbing
pagkakakilanlang panrehiyon at pangkultura. Kadalasan ang mga epiko ay sumasalamin sa mga ritwal at pagdiriwang ng
isang lugar upang maitanim at mapanatili sa isipan ng mga mamamayan ang mga kinagisnang ugali at paniniwala,
gayundin ang mga tuntunin sa buhay na pamana ng ating mga ninuno.
MAHAHALAGANG ELEMENTO NG EPIKO
1. Matatalinghagang salita - Ang epiko ay ginagamitan ng matalinghangang salita o idyoma. Ang mga ito ay may
kahulugang taglay na naiiba sa karaniwan. Di tuwirang nagbibigay ng kahulugan ang mga idyoma.
2. Banghay - Ang epiko bilang tulang pasalaysay ay kakikitaan din ng pagkakaugnay-ugnay ng pangyayari. Ito ay
ang banghay. Maaari itong payak o komplikado. Makikita rin na maraming mga pangyayari sa epiko ang hindi
kapani-paniwala o hindi makatotohanan.
3. Tagpuan - Mahalaga ang tagpuan sapagkat ito’y nakatutulong sa pagbibigay-linaw sa paksa, sa banghay, at sa
tauhan.
4. Tauhan - Mapapansing ang tauhan sa epiko ay nagtataglay ng supernatural o di pangkaraniwang kapangyarihan.

Muling basahin ang buod ng Epikong Muslim na pinamagatang “Si Prinsipe Bantugan”

Si Prinsipe Bantugan (Buod ng Epikong Muslim)

May isang hari sa malayong kaharian sa Mindanao ang may dalawang anak na lalaki. Ang nakatatanda
ay si Prinsipe
NalungkotMadali at ang nakababata
si Prinsipe Bantugan sa ayiniutos
si Prinsipe Bantugan.
ng kanyang Sa murang
kapati. Nakita edad ay nagpakita
niya ang si Prinsipe
sariling parang may
Bantugan ng magagandang katangiang higit sa kanyang nakatatandang kapatid na si Prinsipe
nakahahawang sakit. Lahat ay lumalayo sa kanya, kahit ang kababaihan at kahit ang taong kanyang minamahal. Madali. Laging
sinasabi gustong
Walang ng kanilang guro at sa
kumausap kanilang
kanya ama na sina
sa takot Prinsipe Bantugan at
baka makulong aymaparusahan
napakatalino.ng Mabilis siyanghindi
hari. Dahil matutona kahit
niya
sa paggamitang
matagalan ngmga
espada
ito, at palaso. Taglay
nagpasiya niya ang lisanin
ang prinsipeng lakas na kayang
ang makipaglaban sa tatlo o limang tao sa mano-
kaharian.
manong labanan.
Sa kanyang paglalakbay ay nagkaroon siya ng matinding sakit at inabot siya ng kamatayan sa pintuan
Ang unang
ng kaharian tandaynasa
ng Lupaing na siya ay magiging
Pagitan isang magaling
ng Dalawang Dagat. Angna sundalo
hari ritoayatnang
angmapatay
kapatid niyang
niyangmag-isa ang
si Prinsesa
isang malaking
Datimbang buwayangHindi
ay naguluhan. pumatay sa ilang
nila kilala taong-bayan.
si Bantugan. Tumawag Hindi
silamakapaniwala
ng pulong ng mga ang tagapayo.
mga taong-bayan sa
kanilang nakita pagkatapos ng pagtutuos.
Habang pinagpupulungan ng konseho ng hari kung ano ang kanilang gagawin, isang loro ang biglang
pumasok“Napakalakas
sa bulwagan niya!” ang sabi
at nagsabing angngnakaburol
isang matandang lalaki nang
ay si Prinsipe makita
Bantugan, angang napatayatnabalitang
mabunyi buwaya.Prinsipe ng
Bumbaran.
PaanoPagkatapos
nakaya ng ibalita
isangngtaong
loro ganito
ang tungkol
kabatakay Prinsipeang
na patayin Bantugan,
buwaya? bumalik namansiguro
“Sinasapian siya sa Bumbaran
siya ng mga
upang ibalita kay Haring
diyos!” sabi naman ng isa. Madali, ang kanyang kapatid, ang pagkamatay ni Prinsipe Bantugan. Nang malaman
ni Haring Madali ang nangyari kay Prinsipe Bantugan ay nanaig ang pagmamahal niya rito at naalis ang
“Halika,
kinikimkim pasalamatan
niyang natin ang
inggit sa kapatid. Agadprinsipe sa pagpatay
na lumipad niyaang
sa langit sa halimaw!”
hari kasamasabi angngkassangguni
pinuno ng bayan.
upang bawiin
ang kaluluwa ni Prinsipe
Nang umabot na siBantugan. Samantala’y
Prinsipe Bantugan sa ang bangkay
kanyang ni Bantugan
kabinataan, siya ayay naging
dinala pinakamagaling
naman ni Prinsesa na
Datimbang sa Bumbaran. Pagbalik ni Haring Madali ay pilit na isinauli ang kaluluwa
sundalo sa kaharian. Lagi niyang pinamumunuan ang mga sundalo sa labanan. At lagi silang nagwawagi ni Bantugan sa kanyang
laban
katawan at muling
sa mga kalaban nabuhay
sa mga si Prinsipe
kalabang kaharian. Bantugan. Nagdiwang
Ang kanyang ang aylahat
pangalan at bumalik
naging bukambibigang ngdating
lahatmabuting
ng mga
pagtitinginan ng magkapatid.
sundalo ng mga kalapit na kaharian. Hindi nagtagal ay wala nang kaharaing nangahas kumalaban sa kanila.
Kapayapaan
Nangatmabalitaan
pag-unlad ni
ang naghari
Haring sa kaharian
Miskoyaw, dahil
dating natamo
kaaway ni nila angMadali,
Haring respeto’tnapagkilala ng mga
si Bantugan kalapit na
ay namatay ay
kaharian.
dagli silang nagdala ng maraming kawal na sandatahan upang salakayin ang Bumbaran. Nang sumalakay sina
Haring Miskoyaw ay kasalukuyang
Nang mamatay nagdiriwang
ang kanilang ama, angang lahat dahil
kanyang sa pagkabuhay
nakatatandang ni Prinsipe
kapatid Bantugan.Madali ang
na si Prinsipe
hinirangHindi
na bagong
alam nihari. Nagkaroon
Miskoyaw ng protesta
na nabuhay sa mga
na muli nasa ranggo.
si Bantugan Nais nilangngsipagdiriwang.
kaya nagkaroon Prinsipe Bantugan
Natigil ang
maging bagong hari. Kahit ang mga ordinaryong mamamayan ay nagsasabing
pagdiriwang at ang dalawang kaharian ay naglaban. Pumailanlang sa himpapawid si Bantugan si Prinsipe Bantugan angatmas
sa
karapat-dapat maging
pamamagitan hari sa
ng kanyang dalawang
kampilan ayprinsipe.
pumatay ng maraming kaaway. Buong tapang na lumaban si Prinsipe
Bantugan “Singunit nanghihina
Prinsipe Bantuganpaaysiya dahil kagagaling
matapang at malakas, lang niya
kaya sa tayong
niya kamatayan, kaya siya
protektahan ay nabihag.
laban Iginapos
sa mga kaaway!”
siya ngunit nang manumbalik
sabi ng isang matanda sa pamilihan.ang kanyang lakas, nilagot niya ang gapos at siya’y nakawala. Buong bangis
siyang nakipaglaban hanggang sa mapuksa ang mga kaaway.
“Sang-ayon ako sa iyo” sagot ng matandang lalaki. Hindi ito pinansin ni Prinsipe Bantugan. Alam niya
Pagkatapos
na ang kanyang niyang
kapatid ang magtagumpay sa tagapagmana
karapat-dapat na labanang ito ng ay trono
dinalaw lahat
dahil ni Prinsipe
si Prinsipe MadaliBantugan ang mga
ang panganay sa
kahariang karatig ng Bumbaran at pinakasalan ang lahat
kanilang dalawa. Siya mismo ang nagpatunay sa kanyang kapatid. ng Prinsesang kanyang katipan at umuwi sila sa
Bumbaran. Buong galak siyang sinalubong ni Haring Madali at nag-utos ng panibagong pagdiriwang. Ang
buhay ni“Nararapat lamang na
Prinsipe Bantugan ang kapatid
ay naging ko ang
maligaya maging
hangang sa bagong
kanyanghari
mgadahil
hulingnapagaralan
sandali. na niya kung paano
magpatakbo ng gobyerno,” sabi niya sa kapwa niya sundalo at mga ministro sa kaharian. “Alam niya kung
paano ang pamamalakad sa ugnayang panlabas. At marami siyang magandang-Halaw sa Pluma
ideya upang 8, 2017 ang
mapaganda
buhay ng bawat mamamayan!”
Tumango na lamang ang mga ministro at mga kawal. Ngunit nagkaroon ng isang bitak sa pagitan nina
Prinsipe Bantugan at Prinsipe Madali. Sapagkat si Prinsipe Bantugan ay hindi lamang matapang at malakas siya
rin ay napakakisig. Maraming magagandang babae sa kaharian ang nahuhumaling sa kanya. Kahit ang mga
babaeng gusto ng kanyang kapatid na si Prinsipe Madali ay sumuko sa kanyang gayuma. Dahil sa galit at inggit,
nagpahayag ang hari ng kautusan.
“Hindi ko gusto na nakikipag-usap ang kahit na sino sa aking kapatid na si Prinsipe Bantugan. Sino
man ang makitang nakikipag-usap sa kanya ay ipapakulong o kaya ay parurusahan nang malubha.”
 TYRON MARC S. COLIS
Inihanda ni: Subject Teacher Iniwasto ni: Checking Committee

Pangalan: ______________________________________ Baitang at Seksyon:

______________________

PAG-ISIPAN NATIN!
Gawain 1. Kilalanin Mo Ko!
Panuto: Gamit ang tsart sa ibaba, suriin ang mga tauhan sa binasang epikong Bantugan. Isulat ang iyong sagot sa tsart na
nasa ibaba.
Pangalan ng tauhan Paglalarawan sa tauhan Ginawa ng tauhan

Prinsipe Bantugan

Haring Madali

Prinsesa Datimbang

Haring Miskoyaw

Gawain 2. Itala mo!

Panuto: Itala ang mga kapani-paniwala at di kapani-paniwalang mga pangyayari dito. Isulat sa T-chart ang inyong
kasagutan. Isulat ang iyong sagot sa patlang na nasa ibaba.
1.

Kapani-paniwala Di kapani-paniwala

__________________________________________
__________________________________________
__________________________________________
__________________________________________
__________________________________________
__________________________________________
__________________________________________
__________________________________________
__________________________________________
__________________________________________
__________________________________________
 2. Kung ikaw ay magiging isang tauhan sa epiko, ano ang pipiliin mong kapangyarihan at bakit?
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________

PAGYAMANIN NATIN!
E-Pick-Ko!
Panuto: Magsaliksik ng mga halimbawa ng mga epiko. Pumili at isulat ang pamagat nito sa tsart na nasa ibaba.

LUZON VISAYAS MINDANAO

1. 1. 1.

2. 2. 2.

3. 3. 3.

4. 4. 4.

5. 5. 5.

Komento at Lagda ng Magulang

_________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________