2.

Ünite

MUTASYON, MODİFİKASYON LGS

DNA ve
ADAPTASYON
GENETİK KOD
notbudur.com

Bölüm
Güncel ve Kaliteli Ders Notları

MUTASYON Mutasyon Modifikasyon

DNA’daki nükleotid sıra ve sayısının değişmesi olayına Genlerin yapısında meydana Genlerin işleyişinde meydana
mutasyon denir. gelir. gelir.
Mutasyona;
Üreme hücrelerinde kalıtsal, Hiçbiri kalıtsal değildir.
Radyasyon vücut hücrelerinde kalıtsal değil.
Çeşitli kimyasallar neden olabilir.
Yüksek enerjili ısı Etken ortadan kalksa bile Etken ortadan kalktığında
canlı eski haline dönemez. canlı eski haline dönebilir.
DİKKAT!
Canlının genotipi ve fenotipi Canlının sadece fenotipi
Mutasyonlar zararlı olabileceği gibi yararlı da olabilir. değişir. değişir.
Hemofili, orak hücreli anemi, albinoluk, altı parmaklılık
Down sendromu, zararlı mutasyonlara örnektir. Radyasyon, X-ışını, kimyasallar, Sıcaklık, basınç, pH, besin,
Kaktüs çiçeğinde diken oluşumu, meyve sineğinin göz ani sıcaklık değişimi sebep olur. nem gibi faktörler sebep olur.
renginin farklı olması, van kedisi yararlı mutasyondur.
ADAPTASYON
PRATİK BİLGİ
Canlıların belirli ortam şartlarında yaşama ve üreme şansını
Mutasyon, eşey (üreme) hücrelerinde meydana gelmişse
arttıran fiziksel yapılar, davranışlar gibi özelliklere sahip
kalıtsaldır ve bir sonraki nesile aktarılır. olmasına adaptasyon denir.
Mutasyon,vücut hücrelerinde meydana gelmişse kalıtsal Ortama uyum sağlayan canlılar nesilleri sürdürmeye devam
değildir ve bir sonraki nesile aktarılmaz. Etkileri yalnızca ederken, sağlayamayanlar ise yok olur. Bu sürece doğal
mutasyona uğrayan canlıda görülür. seçilim denir.
Tür içinde görülen çeşitliliğe, gen farklılığına varyasyon
denir.
MODİFİKASYON
Bir canlı çevreye uyum sağlamak için birden fazla adaptasyon
Çevrenin etkisiyle genlerin yapısında değil, canlının dış
gösterebilir.
görünüşünde meydana gelen kalıtsal olmayan değişimlere
modifikasyon denir. Adaptasyon Örnekleri
Modifikasyonda genlerin işleyişini değişiren etkenler ortadan
kalktığında canlı eski görünümüne geri döner. Bu nedenle Uzun kirpikler ve uzun kulak kılları
modifikasyonlar kalıtsal değildir. çöl tozlarından korur.
Yağ depolayan hörgüçler çölde uzun
Modifikasyon Örnekleri süre susuz yaşamasını sağlar.
Geniş ayak tabanı kumda batmayı
Çuha çiçeğinin 15-20 ºC sıcaklıkta yetiştiğinde kırmızı,
önler.
25-35 ºC sıcaklıkta yetiştiğinde beyaz çiçek açması.
Himalaya tavşanlarının tüylerinin ortam sıcaklığına göre Kalın yağ tabakası vücut ısısını korur.
renk değiştirmesi. Beyaz post kolay avlanmayı sağlar.
Bal arısının arı sütü ile beslenenlerin kraliçe arı, polen ile Küçük kulak ve burun ısı kaybını azaltır.
beslenenlerin işçi arı olması. Geniş ayak tabanları karda batmayı
önler.
Sirke sineği larvalarının 16 ºC de yetişenlerin düz kanatlı, Kısa bacak karda kolay yürüme sağlar.
25 ºC de yetişenlerin kıvrık kanatlı olması.
Ortanca bitkisinin çiçekleri toprağın pH değeri yüksekse
Kısa kulak ısı kaybını azaltır.
pembe, pH değeri düşükse mavi renk alır.
Kalın yağ tabakası vücut ısısını korur.
Güneşin etkisiyle insanın teninin bronzlaşması. Açık renk kamuflaj sağlar.
Spor yapan insanın zamanla kaslarnının gelişmesi.
Uzun kulak ısı kaybını arttırır.
Mutasyon ve Modifikasyon Arasındaki Farklar Koyu renk post kamuflaj sağlar. Bu
Mutasyon ve modifikasyon çevrenin etkisi sonucunda şekilde av olmayı önler.
canlının görünüşünde değişikliğe neden olması bakımından
benzerlik gösterir. Sıcak bölgelerde yaşayan tilki, fare ve tavşanların ısı
Modifikasyon genlerin yapısında değil işleyişinde, mutasyon kaybını arttırmak, vücut sıcaklığını korumak için kulak
ise genlerin yapısında değişikliğe neden olur. ve kuyrukları uzun, vücut yüzeyleri geniş olur.
Kurak bölgelerde yaşayan kaktüs gibi bitkiler su kaybını
azaltmak için diken şeklinde yapraklara sahiptir.