CCM Retorika

FAR EASTERN UNIVERSITY
GENERAL EDUCATION
Far Eastern University

General Education
GED116: Retorika
Ang CCM o Complete Course Modules na ito ay para sa kursong GED-108 o Retorika at
Panitikan. Nakahati ito sa pitong paksa—isang modyul sa bawat paksa—at bawat modyul ay
naglalaman ng mga gawain, panuto, itinakdang araw ng pasahan o deadlines, at impormasyong
kakailanganin sa pag-aaral ng kursong ito. Ang mga modyul na ito ay makakategora sa dalawa:
Retorika at Panitikan. Ang unang apat na modyul—Ekspositori, Argumentatibo, Deskriptib, at
Naratibo—na napapailalim sa Retorika ang tatalakayin sa buong Midterm period, at ang huling
tatlo naman—Tula, Maikling Kuwento, at Dula—na napapailalim sa Panitikan ay tatalakayin sa
Final period.
Bago simulan ang mga modyul, siguraduhing basahin muna ang CIB o Course Infromation
Booklet (matatagpuan sa “General Course Files” folder). Ito ay naglalaman ng balangkas at
deskripsyon ng kurso, listahan ng mga takdang araw ng pasahan, mga inaasahang matututunan,
mga alituntunin ng unibersidad, ekwasyon ng grado, atbp. Dalawa sa mga pinakaimportanteng
parte ng CIB ay ang alituntunin ng unibersidad sa plahiyo o plagiarism at ang listahan ng mga
itinakdang araw ng pasahan o deadlines. Siguraduhing basahin at intindihin ang mga ito, at
tandaan (mas mabuti kung ito’y ililista at mamarkahan sa kalendaryo) ang sampung takdang-
araw (walo para sa bawat modyul, dalawa para sa summative assessments—Midterm at Final
Paper).
Pagkatapos basahin ang CIB, maaari lamang na basahin ang “General Information”
(matatagpuan sa “General Course Files” folder). Dito mababasa ang mga impormasyon ukol sa
pagsulat at pagpasa ng iyong mga gawain.
GENERAL EDUCATION
COMPLETE COURSE MODULE
Modyul 1: Introduksyon sa Retorika

Pamagat: Kalikasan, Simulain at Iba’t Ibang Usapin sa Retorika
Introduksyon
Sa pang-araw-araw nating pakikipagtalastasan ay hindi makakailang nagaganap lamang

ito dahil sa wikang ating ginagamit. Mahalaga ang gamapanin ng wika sa bawat isa, sa tuwing
nakikipagdiskurso.
Ang Modyul 1 na ito ay magiging tuntungan ng simulain na pagtalakay upang mabigyan tayo ng
maliwanag na larawan sa kasiningan ng pagpapahayag sa araw-araw na pakikipagdiskurso, ito man ay
pasalita o pasulat. Nasasalat sa masining na pagpapahayag ang tungkulin ng retorika – bilang isang
agham at bilang isang sining. Isa itong agham sapagkat may sinusunod na mga tiyak na tuntuning itinakda
ng balarila; at isang sining, sapagkat bukod sa mga aspektong pambalarila, isinasaalang-alang nito ang
estilo, himig o tono, at mga piling salita, para sa maganda at epektibong pagpapahayag upang maging
ganap na retorikal ang isang akda
I. Mga Layunin
1. Matukoy ang kalikasan, katangian, gampanin at sining ng retorika sa pamamagitan

ng pagsusuri ng akda
2. Maipaliwanag ang kahalagahan ng masining na pakikipagdiskurso at iba pang
kaisipang pangretorika sa pagsasalita at pagsusulat.
3. Magamit ang mga kaalaman natamo sa retorika sa larangan ng pakikipagdiskurso at
kritikal na pag-iisip
4. Makapagpahayag ng sariling pananaw sa kainaman ng retorika sa buhay ng isang tao
at bilang sining
5. Makasulat ng isang repleksyon papel na mula sa kaalaman, karanasan at kasanayan gamit
ang retorika
GENERAL EDUCATION
II. Pagtatalakay
Ang kursong ito ay Retorika (GED0116). Sa pagbasa pa lamang ng pangalan ng kurso o course
title ay mahihinuha na ang pinakapokus nito ay ang pag-aaral ng masining na pagpapahayag.
Ang pinakalayunin ng paggamit ng retorika ay ang magpahayag ng saloobin, karanasan, o

kaalaman upang magbigay-alam o manghikayat, kung kaya’t ang pag-aaral nito ay ang pag-aaral
ng diskurso o discourse kung saan sinusuri ang pagbuo at pagsasaayos ng mga ideya upang
maipahayag sa mabisa at mahusay na paraan. Bilang daan ng komunikasyon, mahalagang
matutunan ang makabuluhan at makahulugang paggamit ng salita upang mas mapabuti ang daloy
ng pag-uusap o pagpaparating ng mensahe sa apat na paraan o moda ng diskurso: paglalahad o
expository, pangangatwiran o argumentative, paglalarawan o descriptive, at pagsasalaysay o
narrative. Dahil layunin na mapalinaw ang pagkakaintindihan, mas kritikal na maiparating ang
ekstaktong intensyon ng manunulat sa retorika kung kaya’t isinasaalang-alang ang pag-intindi ng
mambababasa o tagapakinig upang hindi makagulo at magkaiba ang kanilang interpretasyon.
Kung susuriing mabuti ang kasaysayan ng mundo, makikita na isa ang mahusay na paggamit ng
retorika sa mga naging instrumento ng paghulma nito.
But since we have the ability to persuade one another and to make dear to ourselves
what we want, not only do we avoid living like animals, but we have come together, built
cities, made laws, and invented arts. Speech is responsible for nearly all our inventions.
It legislated in matters of justice and injustice and beauty and baseness, and without
these laws, we could not live with one another. By it we refute the bad and praise the
good; through it, we educate the ignorant and recognize the intelligent. We regard
speaking well to be the clearest sign of a good mind, which it requires, and truthful,
lawful, and just speech we consider the image of a good and faithful soul. With speech
we fight over contentious matters, and we investigate the unknown. We use the same
arguments by which we persuade others in our own deliberations; we call those able to
speak in a crowd "rhetorical"; we regard as sound advisers those who debate with
themselves most skillfully about public affairs. If one must summarize the power of
discourse, we will discover that nothing done prudently occurs without speech, that
GENERAL EDUCATION
speech is the leader of all thoughts and actions, and that the most intelligent people use it
most of all. - Isocrates
Bilang panimula sa semestreng ito, basahin ang tulang Ang Pag-ibig alinsunod sa Pakete ng
Tide Ultra ni Gilbert Sape at Ang Pagkain ng Hinog na Mangga ni Edilberto Alegre
Ang Pag-ibig alinsunod sa Pakete ng Tide Ultra

ni Gilbert M. Sape
ang mga salitang noon pa sana sinabi
3. at dahil nahuli na sa sikat ng araw

na siyang pagkukulahan,
lagyan na lamang ng clorox
upang kumupas at walang makakita
sabi ko sa mantsa ni Eros
ayaw kong maglaba sa gabi 4. banlawan

hindi ko alam kung bakit maraming banlaw
siguro’y ayaw kong makitang at tiyaking maisama sa tubig
nakasungaw ang bituin sa ulap ang mga sentimiyento
at pinapanood ang bawat kong kusot at panghihinayang
pero hindi kagabi— 5. ibuhos sa kanal ang tubig

ang totoo upang makapagtago sa burak
naglaba ako ang mga pagsinta
sinamantala ko ang pangungulimlim 6. isampay sa mahanging lugar

ng bituin sa nangingilid na ulap ang nilabhang damdamin
at natitiyak ko pabayaan itong makahinga
maputi ang aking nilabhan matagal na rin namang
sinunod ko yata ang bawat instruksyon naikubli ito sa baul
sa likod ng pakete ng tide ultra: Pagmumuni pagkatapos…

napigaan ko na ang damit
1. kunin sa timba ang damdaming mariin
matagal nang ibinabad nakalimutan ko nga lamang
pigaan ang tubig sa aking mata
2. kusutin nang mabuti pabulain… paalam muna
pabulain upang matiyak samantala’y magpapatuyo muna ako—
na natatakpan na ng bula ng damit
GENERAL EDUCATION
ng mata
sana’y walang makakita
salamat sa pakete ng tide ultra
GENERAL EDUCATION
Ang Pagkain ng Hinog na Mangga

ni Edilberto Alegre
kurutin mo ang tulis na dulo

at hubaran ang paglibot nito
pero huwag mong balatan nang tuwiran
yung tama lang para mayroon kang makagat
lasapin mo ang lahat ng nakalantad na laman
piho, may aagos na katas, agapan mo
kasi baka tumulo sa kamay mo
ang pinakamahusay nga'y dilaan mo na ito.
sumige ka lang, kahit na puro katas
ang nguso mo't baba - masarap naman
dahan-dahan ang natitira't kagatin
mula sa taas, mula sa tagiliran
sa pagkatas nito, kahit na pahalik ka't pasipsip na
hindi maiiwasang may tutulo sa mga daliri mo
pero huwad mong bitiwan, huwag mong pakadiinan
kasi hindi masarap ang lamog o ang nalapirot na
ipitin mo sa mga labi ang basang buhok
sipsippin mong pahagod hanggang maubos ang katas
tapos hubaran mo na nang tuluyan
baliktarin mo't kagatin mula sa ilalim
banayad, hanggang sa may malambot sa dila
himurin mo hanggang buto.
Maoobserbahan sa mga tula na gumamit ang mga manunulat ng iba’t ibang estilo sa kanilang
obra upang iparating ang kanilang nais; sa isang bahagi ng unang tula, ikinikwento nito
(pagsasalaysay) ang paglalaba ng persona; sa ibang bahagi, gumamit naman ng
paglalarawan upang ipinta ang gabi, nilalabhan, lugar, at iba pa; at ang istraktura naman
nito’y prosidyural o paglalahad ng panuto kung paano “maglaba”. Sa pangalawang tula, tila
GENERAL EDUCATION
tinuturuan ang mambabasa paano kumain ng hinog na mangga, oo mangga, kasabay ng

paglalarawan nito. Gayon din ang pagsusulat ng isang sanaysay. Kahit ano pa mang uri ang
isinusulat, maaaring naglalaman pa rin ito ng ilang katangian ng iba pang uri. Hindi
nangangahulugan na ang mga elemento o katangiang ito ay mali at dapat tanggalin, kailangan
lamang malinaw sa mambabasa kung ano ba talaga ang pinakapakay ng binabasang teksto.
PAALALA SA PAGSUSULAT NG SANAYSAY
Ang isa sa tila nalilimutan na ng ibang mag-aaral na dapat tandaan sa pagsusulat ng bawat
sanaysay ay ang lahat ng sanaysay ay laging may tatlong bahagi—panimula, katawan, at
wakas o introduction, body, and conclusion. Ang bawat bahaging ito ay may kanya-kanyang
istraktura at layunin, at mahalagang may malinaw at mahusay na daloy ang bawat sanaysay
na isusulat upang maiparating nang maayos ang mensahe, na makikita sa paraan ng
pagsusulat ng bawat bahagi nito. Sa kursong ito, inaasahan na may sapat na kaalaman na ang
estudyante sa istraktura ng isang sanaysay.
Bilang maikling pagbabalik-tanaw, tandaan na ang itroduksyon ay nagsisilbing panimula ng

sanaysay. Kadalasa’y, lalo na sa maiikling sanaysay, ito’y iisang talata lamang na
matatagpuan sa pinakasimula ng piyesa kung saan inilalahad ng may-akda ang pinakalayunin
at paksa ng sanaysay. Ibig-sabihin, dapat malinaw na agad sa introduksyon pa lamang kung
ang sanaysay ba ay ekspositori, argumentatibo, deskriptib, o naratib, at ang paksang nais
talakayin tulad ng politika, ekonomiya, mga hakbang sa pagluluto, o kung ano mang nais
talkayin na matatagpuan sa thesis statement o pahayag ng tesis (Para sa maikling gabay ng
pagsusulat ng pahayag ng tesis, maaring konsultahin ito:
http://guidetogrammar.org/grammar/composition/thesis.htm). Ngunit, inaasahan na wala
pang halos tinatalakay sa mismong introduksyon; binabanggit lamang ang paksa ngunit hindi
pa ito pinalalalim at pinalalawak, kung kaya’t ito rin ang nagsisilbing gabay sa mambabasa
kung ano lamang ang limitasyon ng sanaysay.
Ang susunod na bahagi ay ang katawan o body. Dito inilalahad ang detalye, diyastipikasyon,
pruweba, mga hakbang, argumento, o kung ano mang impormasyon na kinakailangan ng
sanaysay. Dahil dito, ‘di tulad ng introduksyon, ang katawan ng sanaysay ay maaaring (at
kadalasan) hihigit sa isang talata. Ngunit, hindi nangangahulugan na lahat ng impormasyong
GENERAL EDUCATION
maisip ay ibabahagi sa sanaysay; tandaan na ang laman ng katawan ay nakapaloob lamang

dapat sa limitasyong ibinahagi sa introduksyon. Sa medaling-sabi, hindi dapat tinatalakay ang
mga paksang hindi nabuksan sa introduksyon.
Ang panghuling bahagi ng sanaysay ay ang konklusyon. Tulad ng introduksyon, ito’y

kadalasang iisang talata lamang lalo na sa mga maiikling sanaysay. Ito’y matatagpuan sa
pinakahuling bahagi ng piyesa na may layuning magbigay-buod at paalala sa mga ideyang
tinalakay sa sanaysay at idinidiin ang importansya ng sanaysay sa paksang pinguusapan.
Para sa dagdag na kaalaman, panoorin ng video lectures na “Pagsusulat ng Sanaysay” at

“Pagpili ng Piyesang Babasahin” at basahin din ang “Common Problems in Essay
Writing” (Matatagpuan sa “General Course Files” folder).

Link (Siguraduhing naka-log-in ang iyong google account upang ma-access ang mga
bidyo):
“Pagsusulat ng Sanaysay”: Link
“Pagpili ng Piyesang Babasahin”: Link
PAGSUSULAT NG INTRODUKSYON AT PAHAYAG NG TESIS O THESIS

STATEMENT
Bilang panimula ng isang sanaysay, layunin ng introduksyon na ipakilala sa mambabasa ang

paksa at sakop ng sanaysay. Upang mabisang magawa ito, importanteng malinaw at konkreto
ang pahayag ng tesis o thesis statement.
Katangian ng Mahusay na Pahayag ng Tesis

 Binubuod ang pinakapunto ng buong sanaysay
 Kumpleto at diretso (kadalasang iisang pangungusap lamang)
 Ipinapahiwatig kung anong uri ng sanaysay ang isinulat
(ekspositori/argumentatib/naratib/deskriptib)
 Ang mahusay na pahayag ng tesis ay mapagtatalunan o debatable (hindi
nangangahulugang kontrobersyal)
 Kadalasang nasa unahan o hulihan ng introduksyon
GENERAL EDUCATION
 May tatlong bahagi (paksa o topic, pahayag o assertion, suporta o support)
Paksa o Topic
 Tungkol saan ang isinusulat

 Kinakailangang partikular at tumpak
o Imprastraktura -> Simbahan -> Simbahan ng San Agustin
o Probinsya -> Cavite -> Dasmariñas -> Silang
o Damit -> Uniporme -> Uniporme sa paaralan
o Sasakyan -> Kotse -> Tesla
Pahayag o Assertion
 Ang nais sabihin o ipahayag tungkol sa paksa o topic
 Mas mahusay kung ito’y may kaugnayan sa lipunan at mapagtatalunan
o Ang simbahan ng San Agustin ay sumasalamin sa ating
mayamang kasaysayan.
o Ang paglipat ko sa Silang, Cavite ang nagpakwestyon sa
akin sa tradisyunal na pananaw na ang mga pagsubok ay
dapat kapulutan ng aral.
o Dapat tanggalin na ang mga uniporme sa paaralan
o Ang Tesla kotse ng kinabukasan.
Suporta o Support
 Tinatatag ang mga rason sa likod ng pahayag o assertion kung kaya’t

dapat ay may koneksyon ang dalawa.
 Sinasagot ang tanong na “bakit o paano mo nasabi ang iyong
pahayag?”
 Ugaliin na magbigay ng tatlo o higit pang suporta
 Kadalasang ipinapakilala ng mga pangatnig o conjunction (kaya, dahil,
samatala, bagkus, sapagkat, dahil sa, atbp.)
o Ang simbahan ng San Agustin ay sumasalamin sa ating
mayamang kasaysayan, kita mula sa pinakamaliit
hanggang pinakamalaking detalye sa loob at labas ng
simbahan.
GENERAL EDUCATION
o Ang paglipat ko sa Silang, Cavite ang nagpakwestyon sa

akin sa tradisyunal na pananaw na ang mga pagsubok ay
dapat kapulutan ng aral dahil doon ko natutunan na hindi
dapat niroromantisa ang paghihirap.
o Dapat tanggalin na ang mga uniporme sa paaralan sapagkat
ito’y nakalilimita ng pansariling-ekspresyon,
nagtataguyod ng kompetisyon, at magastos
o Ang Tesla kotse ng kinabukasan dahil ito’y mas mabuti
para sa kalikasan, episyente, at kasalukuyang
mayhawak ng titulong “pinakaligtas na kotse sa buong
mundo”.
*Kung susuriin ang mga pahayag ng tesis na ito, maoobserbahan kung paano
nila ipinapahiwatig agad sa mambabasa kung anong uri ng sanaysay ang
kanilang mababasa.
 Ang simbahan ng San Agustin ay sumasalamin sa ating mayamang
kasaysayan, kita mula sa pinakamaliit hanggang pinakamalaking
detalye sa loob at labas ng simbahan.
*Mahihinuha na ang sanaysay na ito ay deskriptib dahil
inaasahang babanggitin ang deskripsyon ng pinakamaliit
hanggang pinakamalaking detalye sa loob at labas ng
simbahan at ikokonekta ito sa mayamang kasaysayan ng
bansa.
 Ang paglipat ko sa Silang, Cavite ang nagpakwestyon sa akin sa
tradisyunal na pananaw na ang mga pagsubok ay dapat kapulutan ng
aral dahil doon ko natutunan na hindi dapat niroromantisa ang
paghihirap.
*Ito’y isang naratibong sanaysay sapagkat inaasahan ng
mambabasa na ang manunulat ay magkukwento ng mga
karanasan sa Silang, Cavite na nagturo sa kanya na hindi dapat
niroromantisa ang paghihirap.
GENERAL EDUCATION
 Dapat tanggalin na ang mga uniporme sa paaralan sapagkat ito’y

nakalilimita ng pansariling-ekspresyon, nagtataguyod ng kompetisyon,
at magastos.
*Ito’y isang argumentatibong sanaysay sapagkat inaasahan na
ang sanaysay ay magbibigay ng argumento at patunay na ang
uniporme sa paaralan ay nakalilimita ng pansariling-
ekspresyon, nagtataguyod ng kompetisyon, at magastos kung
kaya’t dapat na itong tanggalin.
 Ang Tesla kotse ng kinabukasan dahil ito’y mas mabuti para sa
kalikasan, episyente, at kasalukuyang mayhawak ng titulong
“pinakaligtas na kotse sa buong mundo”.
*Ito’y isang ekspositoring sanaysay sapagkat ilalahad nito ang
mga detalye kung paano naging mas mabuti para sa kalikasan,
episyente, at kasalukuyang mayhawak ng titulong
“pinakaligtas na kotse sa buong mundo”. Hindi ito
makokonsiderang argumentatibong sanaysay dahil hindi naman
makokonsiderang argumentatibong paksa ito.
Posisyong ng Pahayag ng Tesis (Simula o Hulihan)

 Ang simbahan ng San Agustin ay sumasalamin sa ating mayamang
kasaysayan, kita mula sa pinakamaliit hanggang pinakamalaking detalye
sa loob at labas ng simbahan. Ang imprastraktura nito ay hindi lamang
nagpapakita ng impluwensya ng mga Español kundi pati na rin ng kultura ng
mga Tsino, at epekto ng iba’t ibang digmaan na naganap sa at dinanas ng ating
bansa. Sa pagsusuri sa simbahan, importanteng obserbahan ang bawat basag,
uka, at instolasyon—bago at luma—upang tunay na maunawaan ang ganda
nito.
 Hindi na nakagugulat marinig lalo na sa mga Pilipino na ang katatagan ay

isang magandang katangian. Nakikita ko ang halaga nito ngunit dahil sa mga
karanasan ko sa buhay ay nalaman kong ang laging pagtingin sa pagsubok
bilang karanasan na makapagpapalakas sa atin ay maaaring maging hadlang
GENERAL EDUCATION
upang masingil natin ang mga dapat managot sa ating lipunan. Ang paglipat
ko sa Silang, Cavite ang nagpakwestyon sa akin sa tradisyunal na
pananaw na ang mga pagsubok ay dapat kapulutan ng aral dahil doon ko
natutunan na hindi dapat niroromantisa ang paghihirap.
 Hanggang ngayon, marami pa rin ang nagtatalo—mga tagapagtaguyod at

opisyal ng mga paaralan, at mga estudyante—kung dapat ng aba talagang
ipatupad ang pagsusuot ng uniporme sa paaralan, lalo na sa kasalukuyang
panahon kung saan marami na ang kumekwesyon sa mga tradisyunal na
kasanayan. Mukha itong simpleng isyu ngunit hindi lamang ito basta usapin
ng estetika dahil sakop rin nito ang usaping sikolohikal, sosyal, at ekonomikal.
Dapat tanggalin na ang mga uniporme sa paaralan sapagkat ito’y
nakalilimita ng pansariling-ekspresyon, nagtataguyod ng kompetisyon, at
magastos.
 Ang Tesla kotse ng kinabukasan dahil ito’y mas mabuti para sa

kalikasan, episyente, at kasalukuyang mayhawak ng titulong
“pinakaligtas na kotse sa buong mundo”. Sa bawat modelo na ilabas ng
Tesla Motors, ipinapakita nila na kaya nilang higitan hindi lamang ang mga
nauna nilang modelo kundi pati na rin ang mga produkto ng ibang
kakumpitensyang kumpanya. Noong 2021, ang pinakabagong modelo ng
Tesla na Model S ang tinaguriang “#1 in the Luxury Hybrid and Electric Cars
category”.
MGA KATANGIAN NG MAHUSAY NA SANAYSAY (FEU’s U4CA)
1. Pagkakaisa o Unity – Ang bawat bahagi at pangungusap ay nakapokus sa iisang ideya o

tesis lamang at pinapalawak, pinapaliwanag, at pinapalalim lamang ang ideyang ito sa
kabuoan ng pangungusap at talata.
2. Kaugnayan o Coherence – kailangan naipararating ng manunulat ang koneksyon ng mga
ideya sa isa’t isa at malinis ang transisyon mula sa isang ideya papunta sa susunod.
GENERAL EDUCATION
3. Katibayan o Concreteness – agarang “nararanasan” ng mambabasa ang nakasulat sa

sanaysay kung saan naipararamdaman sa kanilang totoo at hulma ng mga tunay na
pangyayari ang nakasaad sa teksto.
4. Kalinawan o Clarity – dapat maunawaan ng mambabasa ang anumang pahayag. Nakabase
ito sa pagpresenta ng mga impormasyon at datos kung saan dapat madaling naiintindihan ng
mambabasa ang ibig-sabihin at nais iparating ng manunulat gayon din sa pagpili ng wastong
salitang naaayon sa inaasahang madla o target audience.
5. Kapinuhan o Conciseness – nakabase sa maingat na pagpili ng salita at pagbuo ng
pangungusap na kadalasang nagreresulta sa mas maikling sanaysay at tuwiran ngunit may
diing punto.
6. Katiyakan o Accuracy – tumutukoy sa kaledad ng impormasyong ibinabahagi kung saan
pawang katotohanan lamang ang isinasalaysay.
III. Pangunahing Gawain
1. Sumulat ng apat (4) na pahayg ng tesis, isa para sa bawat paraan o moda ng diskurso
(paglalahad o expository, pangangatwiran o argumentative, paglalarawan o descriptive, at
pagsasalaysay o narrative). Siguraduhing banggitin alin sa mga pahayag ng tesis ang
kinabibilangang moda ng diskurso.
2. Sa ilalim ng bawat pahayag ng tesis, pagbuklurin ang bawat bahagi nito (Paksa, Pahayag,
Suporta)
3. Tandaan na pahayag ng tesis lamang ang isusulat at hindi ang buong introduksyon.
4. Isulat sa wikang Filipino.
5. Bantayang mabuti ang paggamit ng wika at siguraduhing ito’y pormal at akademikong
Filipino.
6. I-save sa file name na “Introduksyon 1 - Last name, First name”.
Sample:
Argumentatib: Dapat tanggalin na ang mga uniporme sa paaralan sapagkat

ito’y nakalilimita ng pansariling-ekspresyon, nagtataguyod ng kompetisyon, at
magastos.
Paksa: Uniporme sa paaralan

Pahayag: Dapat tanggalin na
GENERAL EDUCATION
Suporta: sapagkat ito’y nakalilimita ng pansariling-ekspresyon,

nagtataguyod ng kompetisyon, at magastos.
IV. Pagsusuri
Tungkulin ng Retorika
 Nagpapatingkad sa mga Paraan. Sa pakikitungo at pakikisalamuha, ang instrumento ay

wika, at dahil dito tiyak na lamang pag-aralan ito at pagyabungin ayon sa gamit upang
tumagos sa balintataw at makabuo ng damdamin tungo sa iba maging sa pasulat o sa
pabigkas na paraan. Malinaw nitong tinatampok ang iba’t ibang kahalagahan ng retorika
sa iba’t ibang sangay ng lipunan gaya ng simbahan, estado, pamamalakad ng kompanya
at iba pa.
 Nakakakuha ng atensyon. Ang bisa ng anumang pahayag ay makilala sa kung paano
ito pinagbalingan ng atensyon sa mga tagatanggap.
 Nagngangalan. Dahil sa retorika nabibigyang pangalan ang anumang kaisipan,

produkto, serbisyo at pati na ang mga gawing pantao. At lalo itong nailalapit sa
kaalaman ng mga tao at bahagi sa diskurso.
 Nagbibigay kapangyarihan. Dahil sa retorika nailalathala ang mga opisyal na
korespondensiya at naibabalangkas ang batas.
 Nagpapalawak ng Pananaw. Humantong sa hindi mabilang na mga konsepto ang
bunga sa malawakang pag-aaral at pananaliksik. Maraming mga panulat ang nalilikha
at maaring batayan sa anumang mga pabigkas na pagpapahayag.
Rhetorical Appeals
Natukoy ni Aristotle na tatlong mga kadahilanan ang nilalaro kapag sinusubukang makuha
ang pansin at maimpluwensyahan ang ibang tao. Ang tatlong apela sa panghihimok ay:
Ethos, nakatuon sa may-akda; ang Logos ay nakatuon sa pagtatalo; at mga Pathos, nakatuon
sa mambabasa. At sa gayon, pagpinagsama-sama, sinusuportahan nila ang mabisang
paghimok at sa gayon ay maaaring magamit ng mga mananaliksik upang maipahiwatig nang
malakas ang kahulugan ng kanilang pagsasaliksik.
GENERAL EDUCATION
Mga Logos: Apela kay Lohika

Kapag ang isang may-akda ay umaasa sa mga logos, nangangahulugan ito na
gumagamit siya ng lohika, maingat na istraktura, at layunin na katibayan upang umakit sa
madla.
 Paghahambing - isang paghahambing sa pagitan ng isang bagay (na patungkol sa
iyong paksa) at isa pa, katulad na bagay upang makatulong na suportahan ang iyong
habol. Mahalaga na ang paghahambing ay patas at wasto - ang mga bagay na
inihahambing ay dapat magbahagi ng mga makabuluhang katangian ng
pagkakapareho.
 Pag-iisip ng sanhi / epekto - pinagtatalunan mo na ang X ay sanhi ng Y, o ang X ay
malamang na maging sanhi ng Y upang makatulong na suportahan ang iyong habol.
• Deductive na pangangatuwiran - nagsisimula sa isang malawak,
pangkalahatang pag-angkin / halimbawa at paggamit nito upang suportahan
ang isang mas tukoy na punto o pag-angkin
• Inductive na pangangatuwiran - paggamit ng maraming mga tiyak na
halimbawa o kaso upang makagawa ng isang malawak na paglalahat.
• Pagpapahalimbawa - Paggamit ng maraming mga halimbawa o iba`t ibang
ebidensya upang suportahan ang isang solong punto
Mga Pathos: Apela sa Emosyon

Nangangahulugan ito na sinusubukan niyang tapikin ang emosyon ng madla upang sila
ay sumang-ayon sa may-akda.
 Mga naglalahad na paglalarawan ng mga tao, lugar, o kaganapan na makakatulong

sa mambabasa na madama o maranasan ang mga pangyayaring iyon.
 Malinaw na koleksyon ng imahe ng mga tao, lugar o kaganapan na makakatulong sa

mambabasa na pakiramdam na nakikita niya ang mga kaganapang iyon.
 Pagbabahagi ng mga personal na kwento na makaramdam sa mambabasa at bigay

koneksyon.
GENERAL EDUCATION
 Paggamit ng bokabularyo na puno ng emosyon bilang isang paraan upang

mailagay sa mambabasa ang partikular na emosyonal na pag-iisip (ano ang
sinusubukan ng may-akda na ipadama sa madla? At paano niya ito ginagawa?)
 Paggamit ng anumang impormasyon na pukawin ang isang emosyonal na tugon

mula sa madla. Maaaring kasangkot dito ang pakiramdam ng madla na makiramay o
naiinis para sa tao / pangkat / kaganapan na tinatalakay, o marahil ay koneksyon o
pagtanggi sa tao / pangkat / kaganapan na tinalakay.
Mga Ethos: Apela sa Tiwala

Ang mga apela sa etika ay may dalawang mga aspeto: ang pagtangi ng madla at kredibilidad /
katangian ng may-akda.
 Ang kredibilidad ng nagsasalita / may-akda ay natutukoy ng kanyang kaalaman at
kadalubhasaan sa paksang nasa ngayon.
Ang karakter ay isa pang aspeto ng etos, at naiiba ito sa kredibilidad dahil nagsasangkot ito
ng personal na kasaysayan at maging ang mga ugali ng pagkatao. Ang isang tao ay maaaring
paniwalaan ngunit walang karakter o kabaligtaran
V. Pagtataya
Formatibo #1 para sa MIDTERM
Pamagat ng Formatibo: KKK (Kaalaman, Kasanayan, Karanasan): Pagsulat ng

Repleksyong Papel
Pamamaraan ng Pormatibo
1. Sumulat ng isang replekyong papel na tumatalakay sa kaalamang natamo sa pagtalakay sa
retorika, kahalagahan nito sa iyong kursong kinukuha sa kasalukuyan at sa bilang isang
indibidwal. Maaaring magamit ang iyong kaalaman, naging karanasan at kasanayan sa
pagsasagawa nito. Hindi dapat bababa (ngunit maaaring sumobra) sa 700 na salita.
Filipino.
GENERAL EDUCATION
4. Isaayos tulad ng sumusunod: Panimula (1 talata), Katawan (hindi bababa sa tatlong talata)
at Konklusyon (1 talata). Tandaan rin ang wastong pagsusulat ng pahayag ng tesis.
5. I-save sa file name na “Introduksyon 2 - Last name, First name”.

6. Isumite ang dalawang (2) dokumento o files sa Canvas sa o bago mag September 4
Pamantayan
(5) (4) (2-3) (0-1)

Ang Ang Sinubukang Hindi
panimulang panimulang t bigyan ng maganda ang
talata ay manunulat panimula at
alata ay
5 pts nakatatawag ng mahusay walang
gumamit ng
pansin at napanimula kaugnayan
Panimula kasabihan,
naangkop sa ngunit sa paksang
anekdota,
mga paksa walang tinalakay.
katanungan
koneksyon
Ginamitan opahayag
sa paksang
ng mahusay ngunit hindi
tinalakay
na nakatatawag
kasabihan, pansin
anekdota,
katanungan o
isang
nakatatawag
pansin na
pahayag
Pagkakasun (13-15) (8-12) (3-7) (0-2)

ud-sunod ng
Malinaw ang Hindi Hindi Nakakalito at
kaisipang
pagkasunud- gaanong maayos walang
inilhad 15 pts
sunodng malinaw ang angpagkasun kaayusan sa
punto at pagkasunud- ud-sunod ng pagkakasunu
paliwanag sunod ng mga punto d-sunod ng
namadaling punto. na halos kaisipang
maunawan hindi iilahad.
at nakaaaliw namauunawa
basahin an ang
GENERAL EDUCATION
puntong
ipinababatid
Kaangkupa (9-10) (6-8) (3-5) (0-2)
n ng
10 pts Ang lahat ng Karamihan May isang Ang lahat ng
paliwanag
paliwanag ay sa mga paliwanag na paliwanag ay
sa paksa,
angkop, paliwanag at sumusuporta hindi angkop
kalinawan
mahalaga at halimbawan sa sa paksang
ng
mahusay na g ibinigay ay pagtalakay. tinalakay.
balangkas.
nailahad na angkop at
sumusuporta mahalaga sa
sa paksang paksag
tinalakay. tinalakay.
Pagkakabuo (9-10) (6-8) (3-5) (0-2)
ng
10 pts Lahat ng Karamihan Maraming Lahat ng
pangungusa
pagungusap sa mga pangungusap pangugusap
p,
ay mahusay pangungusap na hindi ay hindi
grammar,
na nabuo ay maayos mahusay o maayos ang
malaking
gamit gamit na nabuo maaayos ang pagkabuo.
titik, bantas
ang iba’t pagkakabuo. Maraming
at baybay
ibang uri May mga mali sa
ng mga
anyo at uri mali sa baybay,
salita.
ng grammar at bantas at
pangungusap baybay paggamit ng
. malaking
titik.
(5) (4) (2-3) (0-1)
Wakas 5 pts Ang Ang Ang Ang
pangwakas pangwakas pangwakas pangwakas
na talata ay na talata ay na talata ay na talata ay
nakakatawag hindi hindi hindi
pansin at gaanong nakatatawag maganda at
angkop sa nakatawag pansin at walang
mga pansin hindi angkop kaugnayan
mambabasa ngunit may sa sa lahat
kaangkupan mambabasa
sa
mambabasa
KABUUAN 45 pts
G PUNTOS
GENERAL EDUCATION
VI. Sintesis
Isang masining na pagpapahayag at epektibo ang retorika. Nagbibigay ugat ito sa maraming sangkap
ng ating pagsasalita at pagsusulat. Masusukat kung mabisa o masining ang pagpapahayag kung ang
mga salitang ginamit ay matatayog at matatalinhaga. Tandaang masining at mabisa ang pahayag kung
nakapupukaw at nakapagpapasidhi ng isipan, kung nakaaantig ng damdamin, at kung nakatutulong
ang iba’t ibang estruktura sa masining, maganda, at malinaw na pagpapahayag (Bisa 1992).
Summary of hours of student work

HOURS AND ACTIVITIES IN CLASS HOURS
Introductory Lectures (on generic competence; contents and questions on 3 hours

specific content matter, academic paper guidelines)
Practical activities (screening on videos, group approaches and 3 hours

discussions, preparation of questions of introductory lectures)
6 hours
HOURS AND ACTIVITIES OUTSIDE THE CLASS HOURS
Readings of articles and literary texts 2 hours
Individual preparation, search for information, analysis, reflection and 1 hour

study of introductory lectures (on generic and specific competences)
Preparation and writing of academic paper (time shared with readings, 2 hours
screening and analysis)
TOTAL 5 hours
Assessment summary sheet

CELOs/Competen Topic/Activity Percentage Deadline
cy Assessed equivalent
CELO 3, CELO 4, Assessment Critical Reviews 10%
CELO 6 1  Panimula (5pts)
 Pagkakasunud-
sunod ng
kaisipang inilahad
(20pts)
 Kaangkupan ng
paliwanag sa
paksa at
GENERAL EDUCATION
kalinawan ng
balangkas (15pts)
 Pagkakabuo ng
pangungusap,
grammar, bantas
at baybay ng
salita (10pts)
 Wakas (5pts)
 Kabuuang Puntos
(45pts)
 Basahing maigi
ang ang
artikulong
pinamagatang
Retorika at
Hikayat: Ang
Pag-aaral sa mga
Piling Patalastas
ng McDonald’s
Fast Food Chain
sa Pilipinas, Go,
Jan Ralph. (2018)
partikular ang
mga pahinang ito:
pp. 3-5, 11-13,
20-41, 42-44.

ILANG PAALALA SA
PAGSAGOT SA
SINTESIS/FORMATIV
E ASSESSMENT 1:
 Ibahagi kung sino
sa mga historian
ang tunay na
hinahangaan,
natiyak mo na
may malaking
kontribusyon sa
at naging
epektibo sa
larangan ng
pagpapahayag
gamit ang
sayusay o
retorika?
Ipaliwanag at
Patunayan ang
iyong sagot.
GENERAL EDUCATION
Modyul 2: Tekstong Deskriptibo

Pamagat: Ang Biktima ni Dominador B. Mirasol
I. Mga Layunin
1. nailalahad ang anyo ng isang deskriptibong akda;

2. naiisa-isa ang kahalagahan ng paggamit ng isang deskriptibong sulatin;
1. nakalilikha ng isang maikling pagsasalaysay-pagtatanghal sa pamamagitan ng
deskriptibong pamamaraan; at
3. nakapagpahayag ng mga puna at pagsusuri gamit ang tekstong deskriptibo.
II. Panimulang Gawain:
Sa lipunang mapanghusga, nagbibigay-hatol ang sinoman batay sa inisyal niyang

pagtrato sa kanyang nakikita, naririnig, naaamoy, nalalasahan at nadarama. Marahil, ito ang
pangunahing paraan upang maprotektahan ng tao ang kanyang sarili sa kahina-hinalang takbo
at sirkulasyon ng kanyang paligid. Indikasyon ito na may namumuong mekanismo sa pagitan
ng tao at lipunan - ang paglalarawan. Anomang pagkakataon, sa tuwina'y kakambal na ng
pakikisalamuha sa iba't ibang uri ng tao, bagay, hayop, pook at kaganapan ang pagbibigay ng
deskripsyon sa mga nabanggit.
1. Basahin ang Ang Biktima ni Dominador B. Mirasol

2. Gawin/sagutin ang mga sumusunod sa tig-tatlo (3) hanggang limang (5) pangungusap.
a. Ipakilala ang mga pangunahing tauhan batay sa iba’t ibang aspeto.
b. Ano ang pangunahing suliraning umiiral sa kabuuan ng kwento?
c. Ilarawan ang tagpuan at panahong ginamit sa kwento.
d. Talakayin ang tunggaliang namamayani sa akda.
GENERAL EDUCATION
e. Suriin ang banghay ng kwento. Paano ito inilatag ng may-akda?

f. Ano-anong isyung panlipunan ang tinatalakay sa akda?
g. Iugnay sa mga pangyayari sa kasalukuyan ang ilang pangyayari sa akda kung ito’y
umiiral pa rin at sumasalamin sa mga pangyayari sa realidad ng lipunang Pilipino.
Filipino.
5. I-save sa file name na “Deskriptibo 1 - Last name, First name”.
III. Pagtalakay
Tekstong Deskriptibo
• Maihahalintulad sa isang larawang ipininta o iginuhit kung saan kapag nakita ito ng
iba ay parang nakita na rin nila ang orihinal na pinagmulan ng larawan. Subalit, sa halip na
pintura o pangkulay, mga salita ang ginagamit ng manunulat upang mabuo sa isipan ng
mambabasa ang paglalarawan sa tekstong deskriptibo.
• Mga pang-uri at pang-abay ang karaniwang ginagamit ng manunulat upang

mailarawan ang bawat tauhan, tagpuan, mga kilos o galaw, o anomang bagay na nais
niyang mabigyang-buhay sa imahinasyon ng mambabasa.
• Mula sa epektibong paglalarawan ay halos makikita, maaamoy, maririnig,

malalasahan, o mahahawakan na ng mambabasa ang mga bagay na inilalarawan kahit pa
sa isipan lamang niya nabubuo ang mga imaheng ito.
Layunin at Kahalagahan
• LAYUNIN: Ang paglalarawan ay may layuning makapagpamalas sa isip ng
tagapakinig o mambabasa ng isang malinaw at buong larawan.
• KAHALAGAHAN: Mahalaga ang paglalarawan sa teksto dahil mas nakatutulong ito

upang mas malawak na maintindihan ng mambabasa ang mga imahe na nais iparating ng
manunulat. Nakakatulong ito upang mas malawak na mapagana ang imahinasyon ng
mambabasa. Mas madaling maiintindihan at ang tekstong binabasa kung malinaw ang
pagkakalarawan ng manunulat.
GENERAL EDUCATION
Paraan ng Paglalarawan
• Deskriptibo ang isang teksto kung ito ay nagtataglay ng mga impormasyong may
kinalaman sa pisikal na katangian ng isang bagay, lugar at maging ng mga katangiang
taglay ng isang tao o pangkat ng mga tao, kalimitang tumutugon ito sa tanong na ano.
➡ Batay sa PANDAMA - nakita, naamoy, nalasahan, nahawakan/nadarama at narinig
➡ Batay sa NARARAMDAMAN - bugso ng damdamin/personal na saloobin

naglalarawan
➡ Batay sa OBSERBASYON - batay sa obserbasyon ng mga nagyayari.
Dalawang Uri ng Paglalarawan

1. Karaniwang Paglalarawan - ang paglalarawan kung nagbibigay ng impormasyon ayon
sa pangkalahatang pagtingin o pangmalas.
2. Masining na Paglalarawan - kung ito ay nagpapahayag ng isang buhay na larawan batay

sa damdamin at pangmalas ng may-akda. Karaniwang pili ang mga ginagamit na salita sa
paglalarawan, kabilang na ang ginagamit ng mga pang-uri, pang-bay, tayutay at idyoma.
Ang Obhetibo at Subhetibong Paglalarawan
Subhetibong Paglalarawan - masasabing subhetibo ang paglalarawan kung ang manunulat

ay maglalarawan na ng napakalinaw at halos madama na ng mambabasa subalit ang
paglalarawan ay nakabatay lamang sa kanyang mayamang imahinasyon at hindi nakabatay sa
isang katotohanan sa totoong buhay.
Obhetibong Paglalarawan - Masasabing obhetibo naman ang paglalarawan kung ito ay may
pinagbatayang katotohanan. Halimbawa, kung ang lugar na inilalarawan ng isang manunulat
ay isa sa magagandang lugar sa bansa na kilala rin ng kanyang mga mambabasa, gagamit pa
rin siya ng sarili niyang mga salitang maglalarawan sa lugar subalit hindi siya maaaring
maglagay ng mga detalyeng hindi taglay ng kanyang paksa.
Apat na Mahahalagang Kasangkapan sa Malinaw na Paglalarawan

GENERAL EDUCATION
1. Wika – ginagamit ng manunulat upang makabuo ng isang malinaw at mabisang

paglalarawan. Karaniwang ginagamit dito ang pang-uri at pang-abay.
2. Maayos na detalye - dapat magkaroon ng masistemang pananaw sa paglalahad ng

mga bagay na makatutulong upang mailarawang ganap ang isang tao, bagay, pook, hayop
at pangyayari.
3. Pananaw ng Paglalarawan – maaaring magkaibaiba ang paglalarawan ng isang tao,

bagay, pook, hayop at pangyayari salig na rin sa karanasan at saloobin ng taong
naglalarawan.
4. Isang Kabuuan o Impresyon - mahalaga sa isang naglalarawan na mahikayat ang

kanyang mga mambabasa o tagapakinig nang sa ganoon ay makabuo sila ng impresyon
hinggil sa inilalarawan. Dito ay sama-sama na ang bisa ng wika, maayos na paglalahad ng
detalye at ang pananaw ng naglalarawan.
Mga Uri ng Tekstong Deskriptibo
1. Deskripsyong Teknikal - naglalayong magbigay ng paglalarawang detalyado at

gumagamit ng mga eksaktong salita sa pagbibigay ng katangian.
Mga halimbawa:
✓ ✓ Tatlong piraso na lamang ng tsokolate ang laman ng pulang kahong ibinigay

ni Benedicto.
✓ Si Aling Cora ay ang babaeng kulot ang buhok at mayroong tindahan ng school
supplies sa kanto ng Mabini.
✓ Hinahanap niya si Josie, ang batang mula sa ikapitong baitang na ipinaglaban sa

patimpalak sa pagsulat ng sanaysay.
GENERAL EDUCATION
2. Deskripsyong Karaniwan - uri ng paglalarawan sa pamamagitan ng pagbibigay ng

impormasyong pangkalahatan at marami tao o bagay ang nagtataglay ng ganoong
katangian.
Mga halimbawa:
✓ Si Benedicto ay mapayat na matangkad.
✓ Ang eskinita na iyon ay masikip, madilim, at mayroong hindi magandang amoy.
✓ Dumalaw ang isang kulot na lalaki sa anak mo kanina.
3. Deskripsyong Impresyonistiko - pagbibigay ng paglalarawan sa pamamagitan ng

pansariling pananaw, opinyon, o saloobin sa isang tao. Ito ay karaniwang iba sa kaniyang
kapuwa at hindi itinuturing na lubhang totoo dahil ito subhektibong pananaw lamang.
Mga halimbawa:
✓ N
amamalditahan ako sa anak na panganay ni Aling Marta dahil ramdam kong hindi
totoo ang kaniyang pagngiti sa atin.
✓ Minamalas ang mga taong iyan dahil hindi sila marunong magbigay ng biyaya sa
kanilang kapuwa at madadamot sila.
GENERAL EDUCATION
.
IV. Pagtataya

Pamagat ng Formatibo: Promotional Tourism Video
Mekaniks:
1. Panoorin ang video lecture na “Paglalarawan” (Link) (excuse the mention of “3rd module”)
2. Bilang pagtataya, bubuo ka ng isang promotional tourism video na may layuning
makapaglarawan ng isang lokal na lugar sa Pilipinas na narating at maraming bagay na ang
nalalaman mo hinggil dito.
3. Tiyaking isang (1) lugar lamang at doon magpokus (pangalan ng lugar, pagkakatatag, tao,
kultura, pagkain, damit, pamumuhay at iba pa).
4. Hindi hihigit sa tatlong (3) minuto ang dapat na itagal ng promotional video.
5. Gumamit ng mga larawan/retrato at mga bidyo na may kinalaman sa lugar na itinatampok.
Hindi pinahihintulutan at lalong hindi rin hinihikayat lumabas ng bahay para kumuha ng
bidyo o anomang gaya nito, sa loob lamang ng bahay dapat isakatuparan ang video.
6. Kailangang magsalita at makita ang pisikal na kaanyuan ng naglalarawan habang
itinatampok o inilalarawan ang naturang lugar.
7. Lapatan ng background music habang nagsasalita ngunit tiyaking hindi masasapawan ng
tunog/musika ang gagawing paglalarawan.
8. I-edit ito sa pinakamahusay na paraan na hindi makokompormiso ang iba't ibang bagay
gaya ng nilalaman, konsepto at paghahatid ng mensahe.
9. Maglagay ng tatlo (3) o higit pang riserts hingil sa lugar na ito. Sa sandaling babanggitin
ang riserts, gawan ito ng sub title, ngunit ang iba pang mga pahayag na babanggitin, hindi na
dapat pang lagyan ng sub title.
10. Magsalita at magsulat lamang sa wikang Filipino
Filipino.
12. I-upload sa Youtube, Google drive, o Onedrive
GENERAL EDUCATION
13. Siguraduhing accessible ang link ng bidyo

14. Isumite ang link kasama ang Deskriptib 1 sa Canvas sa o bago mag September 18
Rubrik sa Pagmamarka:
Napakahusay (3) Mahusay (2) Karaniwan (1)

higit sa inaasahan ang maayos ang naging tipikal na konsepto ng
Konsepto ng binuong konsepto ng konsepto ng paglalarawan lamang
Paglalarawan paglalarawan; mataas paglalarawan; akma sa ang ginawa;
ang kapanabikan nito paksa at may karaniwang daloy at
sa kabuuan pananabik sa kabuuan walang kapanabikan
angkop na angkop ang sakto at mainam ang ilang mga
mga impormasyong mga impormasyong impormasyon lamang
Nilalaman ng binanggit sa binanggit sa ang nabanggit;
Paglalarawan paglalarawan; paglalarawan; may matagal nang alam
kakukuhanan ng bago mga bagong ideya sa ang hinggil dito,
at kakaibang ideya loob nito at walang bago;
ang mga ito makatawag-pansin karaniwan lamang
2016-2021 ang riserts pasok sa 2016-2021 paso na ang taong
na inilakip sa ang riserts na ibinigay inilakip (2015
Riserts paglalarawan; akma sa bilang bahagi ng pababa); hindi akma
lugar at sa paksa ng paglalarawan; sa lugar at sa
paglalarawan; bahagyang may mismong paksa;
malinaw ang kaugnayan sa lugar at malayo rin kung
pagkakahatid nito sa mismong paksa ituring
higit sa inaasahan ang maayos ang ginawang hindi
ginawang paghahatid; paghahatid; buo ang pinagsumikapang
Pananalita / malinaw at buo ang tinig, nauunawaan ang maging maayos ang
Delivery tinig; nauunawaan sa ilang bahagi ng bidyo paghahatid; hindi rin
lahat ng bahagi; ngunit may ilang malinaw at buo ang
maka-Pilipino ang malabo at hindi tinig; maraming hindi
pamamaraan maintindihan maunawaan na bahagi
Pag-e-edit Napakahusay (3) Mahusay (2) Karaniwan (1)
GENERAL EDUCATION
higit sa inaasahan ang maayos ang pagkaka- simple at payak na

ginawa at natapos na edit ng nabuong bidyo; pag-e-edit lamang ang
pag-e-edit; tila isang kinakitaan ng naisakatuparan; hindi
propesyonal ang kasiningan sa lahat ng nagkaroon ng
gumawa/nag-edit ng mga bahagi na siyang anomang kasanayan
nabuong bidyo. nakapagpayaman rito sa bahaging ito
Mga malinaw, angkop at mahusay ang simple ang

Larawan/Retra mahusay ang pagkakapili ng mga pagkakapili ng mga
to at Bidyong pagkakapili ng mga larawan/retrato at mga larawan/retrato at mga
Ginamit larawan/retrato at mga bidyong ginamit sa bidyong ginamit sa
bidyong ginamit sa pagbuo ng bidyo; may pagbuo ng bidyo;
pagbuo ng bidyo pagkamitikuloso umayon sa kahingian

lahat ng nakalakip sa nasunod ang mga marami sa mekaniks
Pagsunod sa mekaniks ay nasunod; mekaniks ngunit may ang hindi nasunod at
Mekaniks walang nakaligtaan at ilang bahagi rito na gumawa ng sariling
kinakitaan ng nakaligtaan na siyang panuntunan na siyang
pagsusumikap na nakapagpababa ng dahilan upang maiba
mabuo ang bidyo katumpakan nito ang ginawang bidyo
Kabuuan: Iskor/21
V. Sintesis
Mahalagang makilala ang tekstong deskriptibo at ang mga katangian nito sapagkat ito ay
magiging malaking tulong sa mga sulating akademiko at sa patuloy na pagkilala hindi lamang
sa mga pangyayari sa paligid kundi maging sa bayan mismo, sa ating bansa at maging sa
mundo. Dagdag pa, mailalarawan nang wasto at naaayon sa pangangailangan ang
mahahalagang pangyayari sa kasaysayan.

GENERAL EDUCATION
ORAS AT GAWAIN SA LOOB NG KLASE HOURS

Pagtatalakay 4
Mga gawain 3
Group Activities 1
Paglilinaw/Pagtatapos 1
TOTAL 9
ORAS AT GAWAIN SA LABAS NG KLASE
Pagbabasa 2
Paghahanda,at pag-aaral 2
Pagsusulat ng mga salaysay 2.5
Pagsasaayos ng mga isinulat 1
TOTAL 7.5

CELOs/ MODULE Topic/Activity Percentage Deadline
Competency Equivalent
Assessed
CELO 1 Promotion 1. Bilang 10%

CELO 2
Video pagtataya, bubuo
CELO 3
CELO 4 ka ng isang
CELO 5
promotional
CELO 6
tourism video na
may layuning
makapaglarawan
ng isang lokal na
lugar sa Pilipinas
na narating at
maraming bagay
na ang nalalaman
mo hinggil dito.
2. Tiyaking
isang (1) lugar
lamang at doon
magpokus
(pangalan ng
GENERAL EDUCATION
lugar,
pagkakatatag, tao,
kultura, pagkain,
damit,
pamumuhay at
iba pa).
3. Hindi hihigit
sa tatlong (3)
minuto ang dapat
na itagal ng
bidyo.
4. Gumamit ng
mga
larawan/retrato at
mga bidyo na
may kinalaman sa
lugar na
itinatampok.
Hindi
pinahihintulutan
at lalong hindi rin
hinihikayat
lumabas ng bahay
para kumuha ng
bidyo o anomang
gaya nito, sa loob
lamang ng bahay
dapat
isakatuparan ang
bidyo.
5. Kailangang
magsalita at
makita ang
GENERAL EDUCATION
pisikal na
kaanyuan ng
naglalarawan
habang
itinatampok o
inilalarawan ang
naturang lugar.
6. Lapatan ng
background
music habang
nagsasalita ngunit
tiyaking hindi
masasapawan ng
tunog/musika ang
gagawing
paglalarawan.
7. I-edit ito sa
pinakamahusay
na paraan na
hindi
makokompormis
o ang iba't ibang
bagay gaya ng
nilalaman,
konsepto at
paghahatid ng
mensahe.
8. Maglagay ng
isang (1) riserts
hingil sa lugar na
ito kahit isa
hanggang
dalawang
GENERAL EDUCATION
pangungusap
lamang na
kasama sa
dalawang (2)
minuto bilang
kabuuan. Sa
sandaling
babanggitin ang
riserts, gawan ito
ng sub title,
ngunit ang iba
pang mga
pahayag na
babanggitin,
hindi na dapat
pang lagyan ng
sub title
GENERAL EDUCATION
Modyul 3: Diskursong Naratibo: May Kwenta Ba Ang Kwento Mo?

Pamagat: Tatlong Kwento ng Buhay ni Julian Candelabra
ni Lualhati Bautista
Ang Batang Gustong Maging Ipis
ni Carlo Pacolor Garcia
I. Mga Layunin:
1. Nakikilala ang tekstong nasa anyong naratibo at nakikilatis ang kaibahan nito sa
ibang anyo ng retorika;
2. Nakasusulat ng mga halimbawang talata na nagtataglay ng katangian ng
tekstong naratibo; at
3. Nakabubuo ng antolohiya sa paraang pasulat at pasalita gamit ang katangian ng
tekstong naratibo.
II. Panimulang Gawain:
Tulad ng pakikipag-talo o talastasan, likas din sa atin ang magkuwento. Maaaring hindi natin
ito napapansin ngunit sa simpleng pagbahagi ng isang nakakatawa, nakakahiya, o
nakagugulat na karanasan o pangyayari, o di kaya’t kahit tsismis, tayo ay nagbabahagi na ng
isang naratibo. Ngunit kahit madalas natin itong gawin, maaaring minsan na tayo’y
nakapagbahagi ng kuwento kung saan hindi naintindihan ng ating tagapakinig ang daloy ng
ating naratibo, marami silang naging katanungan pagkatapos, o di kaya’y malayo ang
kanilang naging reaksiyon o pagtanggap sa inaasahan. Maraming maaaring kadahilanan kung
bakit ito nangyayari. Isa mga pinakamadalas na dahilan ay ang pagpalagay o pag-assume na
alam na ng ating kinikwentuhan ang ating nasa isip kaya’t may mga kritikal na detalye
tayong nalilimutang sabihin o tinatanggal. Minsan nama’y hindi nagiging malinaw o malinis
ang transisyon patungo sa susunod na pangyayari.
Ang panimulang gawain na ito ay nakakdisenyo upang maintindihan ang daloy ng isang
kwento at mahinuha kung paano ipresenta ang pagkasunod-sunod ng mga pangyayari
patungo sa iisang wakas. Importante ring suriin at obserbahan ang motibo sa likod ng mga
kilos ng karakter upang maintindihan ng wasto ang pagbabago ng kanyang kamalayan.
GENERAL EDUCATION
1. Basahin ang maikling kuwento na may pamagat na “Tatlong Kwento ng Buhay ni Julian
Candelabra” na isinulat ni Lualhati Bautista at “Ang Batang Gustong Maging Ipis” ni Carlo
Pacolor Garcia.
2. Sagutin ang mga sumusunod na katanungan sa tig-tatlo (3) hanggang apat (4) na
pangungusap:
 Ano ang unang kwento sa buhay ni Julian Candelabra? Ano ang epekto ng
pangyayaring ito sa kanyang karakter?
 Ano ang ikalawang kwento sa buhay ni Julian Candelabra? Ano ang epekto ng
 Ano ang ikatlong kwento sa buhay ni Julian Candelabra? Ano ang epekto ng
 Bakit nais maging alimango ng bata sa kwento? Ano ang reaksyon ng kanyang
pamilya dito at bakit nagbago ang isip niya?
 Bakit nais maging hito ng bata sa kwento? Ano ang reaksyon ng kanyang
 Bakit nais maging palaka ng bata sa kwento? Ano ang reaksyon ng kanyang
 Bakit nais maging ipis ng bata sa kwento? Ano ang reaksyon ng kanyang
pamilya dito at paano siya nagpasya na manatili maging ipis?
 Ano ang mayroon sa karanasan niya bilang ipis na nagpatibay sa kanyang

reyalisasyon na hindi na siya magiging “bata” muli?
 Kung ikaw ang nasa kinatatayuan ni Julian Candelabra at ng Batang Ipis,

gagawin mo rin ba ang kanilang ginawa? Bakit?
 Mayroon ba tayong kakayahan na basagin o kumawala sa kapangyarihan ng
idelohiya ng lipunan? Paano mo ito nasabi?
 Kung kumawala ka man sa idelohiya ng lipunan, ano ang magiging epekto
nito sa iyong pagkatao? Ipaliwanag ang sagot.
GENERAL EDUCATION

Filipino.
5. I-save sa file name na “Naratibo 1 - Last name, First name”.
III. Pagtatalakay
Kinasanayan na ng mga Pilipino ang pakikipagkwentuhan o pagbabahagi ng

kanilang mga karanasan sa buhay sa kanilang mga kaibigan o mga kapalagayang
loob, ang araling tekstong naratibo ay karaniwang nagsasalaysay ng mga
pangyayaring nasaksihan o naranasan. Tuklasin natin sa araling ito ang ilan sa
mahahalagang kalaaman kaugnay sa tekstong naratibo.
Tekstong Naratibo
 Tekstong nakatuon sa pagsasalaysay ng isang pangyayari sa kawili-wiling paraan,

tila nagkukwento tungkol sa tiyak na pagkakasunod-sunod na pangyayari.
 Naglalarawan at nagpapaliwanag ng mga bagay o pangyayaring naganap na

masasalamin ang opinyon at paniniwala ng may akda.
 Nararapat na maging maikli, kawili-wili sa mambabasa at sadyang nakahihikayat

kung anuman ang tinutunang damdamin.
 Gamit sa pang-araw-araw na pakikipagtalastasan layunin nito ang magkuwento
 Tinatawag na pagsasalaysay ang tekstong naratibo na maaring pasulat o pasalita.

ito ay maaring ibatay sa:
a) personal na karanasan na tuwirang nakita,narinig o nabasa

b) likhang isip o guni-guni
Iba’t ibang uri ng Tekstong Naratibo

a. maikli o mahabang kwento na binibubuo ng pagkakaugnay na pangyayari.
b. kasaysayan, mga kwento ng totoong pangyayari
GENERAL EDUCATION
c. kwento ng paglalakbay o travelogue

d. talambuhay/ talaarawan
e. atbp.
Kahingian ng Epektibong Narasyon
a) Orihinal at kawili-wiling paksa - upang maging kawili-wili ang isang paksa,

nararapat na ito ay maiuugnay ng mambabasa sa kanyang sarling karanasan, maari pa
rin maging kawili-wili ang isang paksa kung ito ay ihaharap sa paraang kakaiba at
bago sa panlasa ng mambabasa.
b) Kawili-wiling pamagat- ang pamagat ang isa sa mahalagang bahagi ng isang

pagsasalaysay kaya nararapat na ito ay:
1. maikli
2. orihinal
3. agaw pansin
4. sinasaliksik
5. nagtatago ng lihim
c) Nakagaganyak na panimula – ikalawang salik sa tekstong naratibo upang

mahikayat ang mambabasa na basahin ang teksto bukod sa pamagat mahalaga ang
panimula, mabisang simulan ang panimula sa:
1. pagbuo ng makatawag pansing pangungusap

2. paglalarawan sa tauhan
3. pagtatanong
4. sipi o kasabihan
d) Kapana-panabik at magkakaugnay na daloy ng pangyayari.
e) Makahulugang wakas
f) Angkop na bokabularyo o salita
g) Malinaw at tiyak na layunin sa pagsasalaysay
Elemento ng isang Tekstong Naratibo
a) Banghay- balangkas o istruktura , sistemang kronolohiya ng isang salaysay

GENERAL EDUCATION
Bahagi ng Banghay
1. Simula- Bahagi ng teksto kung saan ipinakikila ng mannunulat ang mga

pangunahing tauhan.
2. Saglit na kasiglahan- bahagi ng teksto kung saan ipinakikita ng manunulat

ang magandang kapalaran ng tauhan.
3. Kasukdulan- bahagi ng teksto kung saan ang tauhan ay nakararanas na ng

suliranin.
4. Kakalasan- bahagi ng teksto kung saan unti-unti nagkakaroon ng solusyon

ang suliranin ng tauhan, ito rin ang tulay sa wakas ng teksto.
5. Wakas- sa bahaging ito nagkaroon na ng kalutasan ang lahat ng suliranin ng

tauhan.
b) Tauhan- nagbibigay buhay o tagaganap sa loob ng isang salaysay
Uri ng Tauhan
1. Tauhang Bilog- uri ng tauhan kung saan nagbabago ang kalagayan sa

pagtatapos ng kwento
2. Tauhang lapad- uri ng tauhan kung saan walang magaganap na pagbabbago

sa kalagayan ng tauhan
c) Tagpuan- mahalagang bigyan tuon ang tagpuan,mahalagang bigyan pansin din ang
mga lugar na karaniwan sa mambabasa, sapagkat tumutulong ito sa pagbibigay ng
linaw sa paksa.
d) Suliranin- tunggaliang kinakaharap ng tauhan s teksto.
e) Himig- tumutukoy sa damdaming nais ibahagi ng manunulat.
Katangian ng Isang Mahusay na Tekstong naratibo

GENERAL EDUCATION
1. Sumusuporta sa isang pangunahing tema o punto. Lahat ng pangyayari sa tekstong

naratibo ay sumusopurta sa pangunahing idea o punto.
2. Nagpapakita ng mahahalagang pagbabago, pagkakaiba, salungatan at tension.

Ipinapakita dito ang salungatan ng mga tauhan at ang nalilikhang tension sa kanilang
pagtatagisan.
3. Nakapokus sa koneksyon sa pagitan ng mga pangyayari, mga tao, mga lugar noon
at ngayon. Ipinapakita nito ang kaugnayan ng mga pangayayari sa kasalukuyan at sa
hinaharap.
4. Nagbibigay ng detalyadong obserbasyon ng mga tao, lugar p pangyayari. Sa isang

mahabang tekstong naratibo, kailangan ito upang lubos na maunawaan ang konteksto
ng mga pangyayari.
5. Malikhain, hindi naluluma at may unibersal na dating.
IV. Pagtataya
Pamagat ng Formatibo: Coming of Age
1. Panoorin ang video lecture na “Pagsasalaysay” (Link)

2. Magsulat ng isang naratibong sanaysay tungkol sa isang pangyayari sa iyong buhay na
nagbukas ng iyong mata mula sa iyong kamusmusan. Maaaring ito’y isang pangyayari na
nakapagpamulat sa’yo sa tunay na kalakaran ng mundo o nakapagpabago ng iyong pananaw
sa buhay. Hindi dapat bababa 700 na salita.
Filipino.
6. I-save sa file name na “Naratibo 2 - Last name, First name”.
7. Isumite ang dalawang (2) dokumento o files sa Canvas sa o bago mag October 9
GENERAL EDUCATION
Rubrik sa Pagmamarka:
Nilalaman – 10
Organisasyon – 10
Baybay ng mga salita, grammar, atbp. – 5
Kraytirya Napakahusay Mahusay Nalilinang Nagsisimula

Nilalaman 8-10 5-7 3-4 1-2
Kumpleto at Kumpleto ang May ilang Maraming
komprehensibo nilalaman ng kakulangan sa kakulangan sa
ang nilalaman naratibo. nilalaman ng nilalaman ng
ng naratibo. naratibo. naratibo.
Organisasyon 8-10 5-7 3-4 1-2
Organisado, Malinaw at Maayos ang Hindi maayos
malinaw, simple maayos ang presentasyon ng ang
at tamang presentasyon ng mga pangyayari presentasyon ng
pagkakasunod- mga ideya sa at ideya. May mga ideya.
sunod ng naratibo. bahaging ‘di Maraming
presentasyon ng Malinaw ang gaanong bahagi ang
ideya sa daloy ng malinaw. hindi malinaw
naratibo. paglalahad ng sa paglalahad
Malinaw ang kaisipan. ng kaisipan.
daloy at
organisado ang
paglalahad ng
isipan.
Baybay ng mga 5 3-4 2 1
salita, Walang Halos walang Maraming Napakarami at
grammar, pagkakamali sa pagkakamali sa pagkakamali sa nakagugulo ang
kapitalisasyon, mga bantas, mga bantas, mga bantas, mga
at pagbabantas kapitalisasyon at kapitalisasyon kapitalisasyon pagkakamali sa
ng pagbabaybay. at pagbabaybay. at pagbabaybay. mga bantas,
pagkakasulat kapitalisasyon
at pagbabaybay.
TOTAL /25
V. Sintesis:
Sa pag-aaral ng pagsasalaysay,
mahihinuha na nahahati ang naratibo sa
piksyon at di-piksyon ngunit ang pangunahing
layunin ng dalawang uri ng naratibo ay
magbigay kwento. Kadalasan ang naratibong
di-piksyon ay nakatuon sa tunay at personal na
karanasan o damdamin ng manunulat
samantalang ang piksyon naman ay kadalasang
naglalayon na magparating ng isang unibersal
GENERAL EDUCATION
Sa pagsulat ng isang naratibo

o kahit ibang uri pa ng retorika,
mainam na tukuyin muna ang
layunin o hangarin sa pagsusulat.
Mainam din ang paggawa muna ng
balangkas o outline upang malinaw
sa simula pa lamang kung ano ang
magiging daloy ng isinusulat. Sa
ganitong paraan, mas masisiguro na
mauunawaang mabuti ng
mambabasa hindi lang ang banghay
kundi pati na rin ang dating o diwa
ng teksto.
Sa pagtatapos ng modyul na ito, gaano kahalaga ang naratibo bilang isa sa pamaraan
ng retorika?

ORAS AT GAWAIN SA LOOB NG KLASE HOURS
Pagtatalakay 4
Mga gawain 3
Group Activities 1
Paglilinaw/Pagtatapos 1
TOTAL 9
ORAS AT GAWAIN SA LABAS NG KLASE
Pagbabasa 2
Paghahanda,at pag-aaral 2
Pagsusulat ng mga salaysay 2.5
Pagsasaayos ng mga isinulat 1
TOTAL 7.5

CELOs/ MODULE Topic/Activity Percentage Deadline
Competency Equivalent
Assessed
CELO 1 Diskursong 1. Panoorin ang 10%
CELO 2 Naratibo: May video lecture na
CELO 3 Kwenta Ba “Pagsasalaysay”
CELO 4 Ang Kwento (Link)
CELO 5 Mo? 2. Magsulat ng
CELO 6 isang naratibong
sanaysay tungkol
GENERAL EDUCATION
sa isang
pangyayari sa
iyong buhay na
nagbukas ng
iyong mata mula
sa iyong
kamusmusan.
Maaaring ito’y
isang pangyayari
na
nakapagpamulat
sa’yo sa tunay na
kalakaran ng
mundo o
nakapagpabago ng
iyong pananaw sa
buhay. Hindi
dapat bababa 700
na salita.
3. Isaayos tulad
ng sumusunod:
Panimula (1
talata), Katawan
(hindi bababa sa
tatlong talata) at
Konklusyon (1
talata). Tandaan
rin ang wastong
pagsusulat ng
pahayag ng tesis.
4. Isulat sa
wikang Filipino.
5. Bantayang
mabuti ang
paggamit ng wika
at siguraduhing
ito’y pormal at
akademikong
Filipino.
GENERAL EDUCATION
PAGTATASANG SUMATIBO SA MIDTERMS
PAGGAWA NG ISANG NARATIBO GAMIT ANG BIDYO: Paano ka naging naiiba?
KONTEKSTO:
Ikaw ay nag-aapply para sa isang mataas na posisyon. Mahigpit ang kompetisyon para sa
posisyong ninanais at halos pare-pareho kayo ng kwalipikasyon ng mga nag-apply. Sa gitna
ng interbyu, pinagbahagi ka ng isang kuwentong makapagpapatunay kung bakit ikaw ang
dapat tanggapin. Sagutin ang tanong na: “Anong personal na karanasan mo ang
makapagpapakita na ika’y karapat-dapat na tanggapin para sa posisyon ito?”
PAMANTAYAN
1. Gumawa ng isang bidyo na tila ika’y nasa interbyu. Magkwento ng isang karanasan na
makapagpapakita ng isang katangiang makapagpapatunay na ika’y naiiba, o di kaya’y isang
karanasan na makapagpapakita ng natatanging katangian.
2. Tiyaking isang buong kuwento lamang ang ibabahagi at hindi tagpi-tagping magkakaibang
kuwentong hindi naman konektado sa isa’t isa.
3. Tandaan na ang pokus ng gawain ay ang pagbabahagi ng kuwento at hindi ang
paglalarawan ng sarili.
GENERAL EDUCATION
4. Hindi na kailangan ng reneactment at background music. Magkwento at magsalita nang

tila nasa interbyu lamang.
5. Magsuot ng damit pang-interbyu.
6. Hindi hihigit sa sampung (10) minuto ang dapat na itagal ng bidyo
7. Magsalita lamang sa wikang Filipino
Filipino.
11. Isumite ang link sa Canvas sa o bago mag October 15
*Kung gusto makakuha ng inspirasyon, maaaring panoorin ang pelikulang 21 (2008)
sa link na ito: https://123moviesprime.com/21-2008/
RUBRIKS NG PAGMAMARKA:
Ang inyong bidyo ay mamarkahan sa pamamagitan ng mga sumusunod na basehan:
1. Nilalaman – 15 puntos
2. Organisasyon – 15 puntos
3. Boses o Tinig - 10 puntos
4. Presentasyon – 10 puntos
Makikita sa talahanayan na nasa ibaba ang rubrik o ang mas detalyadong paraan kung paano
kayo makakakuha ng marka na nakasulat sa itaas.
PAMANTAYAN 13-15 9-12 4-8 1-3 MARKA

Nilalaman Nasunod nang Maraming Maraming Wala halos
mabuti ang nasunod sa hindi nasunod sa
lahat ng panuto. May nasunod sa panuto.
panuto. kahusayan ang panuto. Hindi Malabo ang
Mahusay ang pagbuo, gaanong pagbuo,
pagbuo, paglahad at mahusay ang paglahad at
paglahad at pagdaloy ng pagbuo, pagdaloy ng
pagdaloy ng kwento. paglahad at kwento.
kwento. Bahagyang pagdaloy ng Walang
Malaman ang malaman ang kwento. laman at
mga eksenang mga eksenang Hindi Malabo ang
ipinakita. ipinakita. gaanong mensaheng
Malinaw at Bahagyang malaman at nais
malalim ang malinaw at malinaw ang iparating ng
mensaheng malalim ang mensaheng kwento.
nais iparating mensaheng nais nais iparating
GENERAL EDUCATION
ng kwento. iparating ng ng kwento.

kwento.
Organisasyon 13-15 9-12 4-8 1-3
Mahusay ang May lohikal Bahagyang Hindi

organisasyon ang maayos ang organisado
at organisasyon at organisasyon ang
pagkakasunod- mabisa ang ng mga ideya pagkakagaw
sunod ng mga pagkakasunod- / pangyayari, a ng bidyo.
pangyayari sa sunod ng mga panimula at Walang
bidyo. pangyayari. wakas angkop na
Mahusay at Maayos ang panimula at
mapamukaw panimula, gitna wakas
ang panimula, at wakas.
makabuluhan
ang gitna at
nakapanghaha
mon ang
wakas.
Boses o Tinig 9-10 7-8 4-6 1-3
Ang boses / Ang boses / Hindi Hindi
tinig ng tinig ng masyadong malinaw ang
karakter ay karakter ay malinaw ang boses / tinig
maayos at hindi gaanong boses / tinig ng
malinaw para malinaw ng karakter tagapagkwen
sa mga para sa mga gumagamit to
tagapanood. tagapanood. ng iba’t ibang at hindi
Gumagamit Gumagamit himig sa gumagamit
ang actor ng lamang ng pagbibigay- ng iba’t
iba’t ibang iilang himig o diin ibang himig
tono o himig tono sa sa sa
sa pagpapahayag pagpapahaya pagbibigay-
pagpapahayag ng damdamin. g ng diin sa
ng damdamin. pagpapahaya
damdaming g ng
naaayon sa damdamin.
eksena.
Presentasyon 9-10 7-8 4-6 1-3
Maayos at Maayos at Hindi Hindi
angkop ang angkop ang gaanong maayos at
pananamit. pananamit maayos at angkop ang
Pormal at ngunit hindi angkop ang pananamit.
wasto ang gaanong pananamit, at Hindi rin
kilos at pormal at wasto hindi rin pormal at
pananalita. ang kilos at gaanong wasto ang
pananalita. pormal at kilos at
wasto ang pananalita
GENERAL EDUCATION
kilos at
pananalita.
Iskor 50/50
Modyul 4: Tekstong Ekspositori
I. Mga Layunin
1. Matukoy ang kahulugan at katangian ng tekstong ekspositori.

2. Mailahad ang mahahalagang babasahin na nauuri sa anyong ekspositori.
3. Makapagsuri ng isang artikulong ekspositori batay sa ibinigay na balangkas.
4. Makapagpahayag ng opinion hinggil sa mahahalagang isyung panlipunan.
5. Malinang ang kasanayan sa kritikal na pagpapahayag at pagsusulat.
II. Panimulang Gawain
Isa ang paglalahad sa pinakamadalas basahin at isulat na uri ng teksto lalo na ng isang mag-
aaral. Tuwing magbabasa ng teksbuk o mga panuto, o magsasaliksik para sa isang asignatura
o magsusulat ng repleksyon—ang paglalahad ng proseso at resulta ng pagbubulay-bulay—
ang binabasa at sinusulat ay ekspositoring teksto.
Ang pinakalayunin ng isang ekspositoring teksto ay magbigay-impormasyon. Kadalasang ang

kabuoan nito ay purong paktwal na impormasyon lamang kung kaya’t gumagamit ito ng
obhetibo o objective na tono tulad ng sa pagbibigay-panuto o pagkukumpara ng dalawang
GENERAL EDUCATION
bagay. Ngunit, hindi ito laging ganito kalimitado. Maaari ring ang isang ekspositoring teksto
ay nakaayon sa obserbasyon at opinyon ng may-akda ngunit nakaanglka pa rin sa mga
paktwal na pangyayari o impormasyon, kung kaya’t gumagamit ng pinaghalong obhektibo at
subhektibo o subjective na tono tulad ng mga opinion pieces. Nangangahulugan na ang isang
ekspositoring sanaysay ay maaaring guamamit pa rin ng “boses” ng manunulat at
magpresenta ng ideya ng may-akda higit pa sa paglalathala lamang ng paktwal na
impormasyon, ngunit ito’y nakadepende pa rin sa uri ng ekspositoring sanaysay na isinusulat.
Sumakatuwid, ang isang ekspositoring teksto ay sumusunod pa rin sa pormal na istraktura ng
isang sanaysay—mayroon pa rin itong layunin na matatagpuan sa pahayag ng tesis, at
introduksyon, katawan, at konklusyon—upang malinaw na maiparating sa mambasa kung
ano ang inilalahad ng manunulat.
Dahil maraming paraan ng paglalahad, importanteng alamin muna ang pakay bago magsulat
dahil ito ang gagabay sa magiging istraktura o porma ng sanaysay at mga kakailanganing
impormasyon. Upang mas maintindihan itong mabuti, gawin ito:
1. Panoorin ang “WOTL PUTANG INA MO” (link: https://youtu.be/mf3xlSYd9uM)

2. Sagutin ang mga katanungang ito at ipaliwanag ang sagot sa tig-tatlo hanggang apat na
pangungusap:
1. Ano ang gustong iparating ng bidyo?
2. Kung ito’y isunulat bilang isang ekspositoring sanaysay, anong klase ito at paano
ito ipinresenta?
3. Aling uri ng sulating ekspositori ito?
Filipino.
5. I-save sa file name na “Ekspositori 1 - Last name, First name”.
III. Pagtalakay:
Tekstong Expositori
 Ang paglalahad ay ang pagpapahayag o pagbibigay ng mga kaalaman o mga

kabatiran at kuro-kuro.
GENERAL EDUCATION
 Ang tekstong ito ay may layuning magpaliwanag at maglahad ng mga

impormasyon at ideya.
 Sa pamamagitan ng paglalahad, naibabahagi ng tao ang kaniyang ideya,
damdamin, hangarin, paniniwala at kuro-kuro sa mga pangyayari, bagay, lugar o
kapwa-tao.
 Ito ay maaaring sumagot sa mga tanong na: Ano ito?, Ano ang kahulugan
nito?, Saan ito nagmula?, Papaano ito nangyari?, Ano ang problema? at Paano ito
mabibigyan ng solusyon?
 Katangian ng Tekstong Ekspositori:
• Obhetibo ang pagtalakay sa paksa
• Sapat na mga kaalamang ilalahad
• Malinaw ang pagkakahanay ng mga ideya
• Analitiko ang pagsusuri ng mga kaisipan at datos
Mga Katangian ng Mahusay na Paglalahad
1. Kalinawan - Kinakailangang maunawaan ng nakikinig o bumabasa ang

anumang
pahayag.
2. Katiyakan - Dapat nakatuon lamang sa paksang tinatalakay.
3. Kaugnayan - Kailangang may kaugnayan ang lahat ng bahagi ng talata o
pangungusap
at nagkakaugnay sa bagay na pinag-uusapan.
4. Diin - Dapat may wastong at malinaw na pagpapaliwanag sa pagtatalakay.
Istruktura ng Tekstong Ekspositori:
1. Sanhi at Bunga
Ito ay estruktura ng paglalahad na nagpapakita ng pagkakaugnay-ugnay ng mga
pangyayari at kung paanong ang kinalabasan ay nagging resulta ng mga naunang
pangyayari. Sa uring ito, ipinaliliwanag ng manunulat ang malinaw na relasyon sa
dalawang bagay at nagbibigay ng pokus sa kung bakit nangyari ang mga bagay
GENERAL EDUCATION
(sanhi) at ano ang resulta nito (bunga). Narito ang isang halimbawa ng
impormatibong tekstong nasa estrukturang sanhi at bunga.
GENERAL EDUCATION
2. Paghahambing
GENERAL EDUCATION
Ang mga tekstong nasa ganitong estruktura ay kadalasang nagpapakita ng mga

pagkakaiba at pagkakatulad sa pagitan ng anomang bagay, konsepto, o
pangyayari. Narito ang isang halimbawag teksto na naghahambing sa sinaunang
paniniwalang political ng mga bansang Tsina at Hapon.
GENERAL EDUCATION
GENERAL EDUCATION
3. Pagbibigay-depinisyon
GENERAL EDUCATION
Ipinaliliwanag ng ganitong uri ang kahulugan ng isang salita, termino, o konsepto.

Maaaring ang paksa ay tungkol sa isang konkretong bagay gaya ng uri ng isang
hayop, puno, o kaya naman ay may abstraktong mga bagay gaya ng katarungan,
pagkakapantay-pantay, o pag-ibig. Sa ganitong uri ng tekstong impormatibo,
mahalagang pag-ibahin ang mga kahulugang denotatibo o konotatibo. Narito ang
isang halimbawang teksto na maglalahad ng iba’t ibang depinisyon ng
imperyalismo.
4. Paglilista ng Klasipikasyon
GENERAL EDUCATION
Ang estrukturang ito naman ay kadalasang naghahati-hati ng isang malaking

paksa o ideya sa iba’t ibang kategorya o grupo upang magkaroon ng Sistema ang
pagtalakay. Nagsisimula ang manunulat sa pagtalakay sa pangkalahatang
kategorya at pagkatapos ay bibigyang-depinisyon at halimbawa ang iba’t ibang
klasipikasyon o grupo sa ilalim nito. Kung sa naunang halimbawang teksto ay
naipaliwanag ang depinisyon ng imperyalismo, ipakikita naman sa susunod na
teksto and iba’t ibang klasipikasyon nito batay sa teritoryo.
GENERAL EDUCATION
GENERAL EDUCATION
GENERAL EDUCATION
Mga Uri ng Tekstong Naglalahad/ Expositori:
1. Pangulong-tudling / Editoryal
Ito ay sariling kuro-kuro ng patnugot o mamamahayag na naglalagay ng kanilang
sarili sa katayuan ng mga mambabasa.
Layunin nito ang magpaliwanag, magbigay-puri, magpahalaga, magtanggol o

manuligsa.
GENERAL EDUCATION
2. Suring-basa
Dito matatagpuan ang kuro-kuro, palagay, damdamin at sariling kaisipan ng
sumulat sa binibigyang suri.
GENERAL EDUCATION
3. Panuto
Ito ang nagbibigay-patnubay o direksiyon sa paggawa ng isang bagay.
GENERAL EDUCATION
4. Paggawa ng Tala
Dito maaaring isulat sa maikling salita pangungusap, parirala o pabalangkas. Sa
pamamagitan ng paggawa ng tala mapagtutuunan ng pansin ang isang bagay na
nangangailangan ng oras o panahon.
GENERAL EDUCATION
5. Sanaysay
Ito ay pagsasalaysay ng isang sanay. Ginigising nito ang damdamin ng isang tao
tungkol sa isang mahalagang paksa o isyu.
GENERAL EDUCATION
6. Balita
Ito ay isang uri ng paglalahad kung saan nalalaman ang pangyayari sa loob at labas
ng bansa.
GENERAL EDUCATION
7. Buod
Tinatawag din itong lagom ng pinaikling akda o katha.
GENERAL EDUCATION
9. Pitak
Isang uri pa rin ng paglalahad na makikita sa mga pahayagan o magasin.
Tinatawag ring kolum.
GENERAL EDUCATION
IV. Pagtataya
Formatibo #1 para sa FINALS

Pamagat ng Formatibo: Obserbasyon sa Pagbabago ng Lipunan
Konteksto:
Balikan ang bidyo sa panimulang gawain. Ang bidyong pinanood ay naglalahad ng isang
kontrobersyal na paksa ngunit mapapansing hindi naman inilahad ng maygawa ang kanyang
sariling opinyon ukol dito; hindi niya binanggit kung pabor o tutol ba siya sa paksang
kanyang tinalakay. Gamit ang pinaghalong clips at mga paktwal na impormasyon,
naiparating ng bidyo ang pagbabago ng pananaw ng lipunan tungo sa pagmumura. Inilahad
rin ng bidyo na may pagbabago sa pananaw, paniniwala, o pilosopiya ng lipunan pagdating sa
pagmumura—kung dati’y masama ang tingin natin dito, unti-unti na itong nanonormalisa
ngayon. Ibig-sabihin, ipinapakita ng bidyo na hindi lang basta ang kilos ng lipunan (mas
madalas na pagmumura kaysa noon) ang nagbago sa lipunan kundi pati na rin ang kaisipan
ng tao—na kaya nanonormalisa ito ay dahil hindi na ito nakikitang kasing ssama kumapara
noon. Kung susuriing mabuti ang lipunan, makikita na marami na ang ipinagbago nito
pagdating sa kamalayan/kaisipan/pilosopiya nito sa iba’t ibang paksa, lalo na ngayon sa
modernong panahon kung saan marami na ang kumekwestyon sa mga tradisyunal na
kaisipan/nakasanayan; maraming “bawal” noon na “puwede” o mas katanggap-tanggap na
ngayon o ang kabaliktaran, marami ang puwede o normal noon na “ipinagbabawal” o
ikinasasama na ng tingin ng lipunan ngayon. Bilang pagtataya, gawin ito:
1. Panoorin ang video lecture na “Paglalahad” (Link).

2. Magsulat ng isang ekspositoring sanaysay tungkol sa isang obserbasyon ng pagbabago ng
pananaw/paniniwala/pilosopiyo/ideyolohiya ng ating lipunan. Maaaring gumamit ng kahit
anong uri ng ekspositoring sanaysay. Hindi dapat bababa (ngunit maaaring sumobra) sa 1000
salita. Tandaan na dapat ito’y spesipikong obserbasyon at iisa lamang ang paksa, at hindi
lamang pagbabago ng nakasanayang gawain ang tatalakayin kundi ang pagbabago ng
kaisipan/paniniwala/pananaw.
GENERAL EDUCATION

Filipino.
6. Suportahan ang sanaysay gamit ang riserts. Hindi dapat bababa sa limang (5) source.
7. Siguraduhing isulat ang pinagmulan ng iyong impormasyon gamit ang in-text citation at
sanggunian o references alinsunod sa APA-7th edition.
2. Paglalahad ng mga argumento – 20 puntos
3. Istruktura at Gramatika – 20 puntos
4. Kaisahan ng mga pahayag - 20 puntos
Nilalaman – 40 Paglalahad ng mga Istruktura at Kaisahan ng mga

argumento – 20 Gramatika – 20 Pahayag – 20
Mahusay ang Malakas, malinaw at Mahusay ang Mahusay ang

pagbuo sa mga mahusay ang pagkakasulat sa kabuuang talakay sa
pahayag at mahusay pangangatwiran. kabuuan ng paksa. Lutang na
ang pagpapaliwanag Malalim ang sanaysay. Nagamit luting ang iisang
tungkol dito. pagtalakay sa paksa nang tama ang mga tindig sa isinulat na
Malaman ang mga at mga detalye. titik, salita at bantas. pagsusuri. Malinaw
detalyeng inilahad. Mahusay na nailatag Maayos ang ang kaisahan ng mga
Malinaw na ang mga argumento talataan. Mahusay payahag at makinis
napangatwiranan batay sa ang pagkakabuo at ang pagkakabuo sa
ang mga pahayag na pinaniniwalaang pag-uugnay sa mga sulatin. 15-20
binanggit. Malalim panig. 15-20 pangungusap. 15-20
ang pagtalakay
tungkol sa paksa.
31-40
Naipaliwanag nang Mahusay na Nakasusulat nang Maayos ang
maayos ang mga nailahad ang mga maayos na sanaysay. paglalahad ng mga
punto bagaman hindi pangangatwiran May talataan at detalyeng isinulat
gayon kalawak ang batay sa piniling nagagamit nang bagaman, may mga
pagtalakay sa mga pahayag. May maayos ang mga puntong nailahad na
detalye. May kaukulang bantas at salita bahagyang
tangkang tindigan pagpapaliwanag bagaman napapalihis sa panig
ang pangangatwiran. ngunit nangangailangan pa na tinitinidgan. May
May mga nangangailangan pa ng ilang pagkikinis ilang mga payahag
pagbanggit sa mga ng karagdagang mga sa paggamit ng mga na hindi nakakawing
detalyeng kaugnay detalyeng susuporta iyon. 9-14 sa tono at tindig ng
GENERAL EDUCATION
sa paksa. sa pagtalakay. May pagsusulat. 9-14

21-30 mga maidaragdag at
mapabubuti pa ang
paglalahad ng mga
argumento na may
kaugnayan sa paksa.
9-14
Maayos ang mga Nakapangangatwira Nakasusulat ng Nakapagpapahayg
isinagawang n ngunit ang mga sanaysay ngunit may ng mga detalye
pahayag, bagaman pahayag ay mga dapat isaayos at batay sa
may kakulangan sa nangngailangan iwasto sa pinaniniwalaang
mga detalye ng pang pagbutihin at pagkakagamit ng panig ngunit walang
pagpapaliwanag. palakasin. mga mga kaisahan ang
Maraming Kailangang pangugusap, talataan kabuuan ng
kakulangan sa mga dagdagan ang mga at palabantasan. pagsusulat. Hindi
detalyeng kailangan detalye at kinisin 1-8 naipakita ang lakas
mailahad kaugnay ang mga ng tindig at
ng paksa.11-20 pagpapahayag ng pangangatwiranan.
kaisipan. 1-8. Kailangan pang
paghusayin ang
pagsulat. 1-8
Nakapagpapahayag
ngunit hindi
masyadong
naipaliwanag ang
mga detalyeng dapat
talakayin. Mahina
ang pagtalakay.
Nangangailangan pa
ng mga karagdagang
pagpapaliwanag. 1-
10
GENERAL EDUCATION
Formatibo #2 para sa FINAL
1. Basahin/pakinggan ang tula/awit na Awit ng Hinagpis at Galit ni Joi Barrios

2. Suriin ang kanta ayon sa sumusunod:
a. Ano ang mensahe ng kanta
b. Anong katibayan ang ibinahagi ng manunulat
c. Gamit ang pananaliksik, patunayan kung totoo ba o hindi ang mga ebidensyang
binanggit ng manunulat.
d. Magbigay ng sariling opinion tungkol sa paksa
3. Hindi dapat bababa sa 700 na salita. Isaayos tulad ng sumusunod: Panimula (1 talata),
Katawan (hindi bababa sa tatlong talata) at Konklusyon (1 talata). Tandaan rin ang wastong
pagsusulat ng pahayag ng tesis.
Filipino.
9. Isumite ang tatlong (3) dokumento o files sa Canvas sa o bago mag November 13.


GENERAL EDUCATION

ang pagtalakay
tungkol sa paksa.
31-40
mapabubuti pa ang
paglalahad ng mga
argumento na may
kaugnayan sa paksa.
9-14
paghusayin ang
pagsulat. 1-8
Nakapagpapahayag
ngunit hindi
masyadong
naipaliwanag ang
mga detalyeng dapat
GENERAL EDUCATION
talakayin. Mahina
ang pagtalakay.
Nangangailangan pa
ng mga karagdagang
pagpapaliwanag. 1-
10
V. Sintesis:
Ang Tekstong ekspositori na naglalahad ng mga katotohan tungkol sa tiyak at

napapanahong paksa, ay magiging gamitin at kapaki-pakinabang sa inyong mga mag-aaral
upang patuloy kayong maging mapanuri at kritikal sa paglalatag ng mga argumentong
pinaniniwalaan at ng mga impormasyong nakalap. Nagiging gabay ito sa matalinong pagsipat
sa anumang usaping nangangailangan ng maingat na pangangatwiran at masusing pag-aaral
upang humantong sa isang makatarungang paglalagom o konklusyon.
GENERAL EDUCATION

HOURS AND ACTIVITIES IN CLASS HOURS
Introductory Lectures (on generic competence; contents and questions on 4.5 hours
specific content matter, academic paper guidelines)
Practical activities (screening on videos, group approaches and 4.5 hours

discussions, preparation of questions of introductory lectures)
9 hours
HOURS AND ACTIVITIES OUTSIDE THE CLASS HOURS
Readings of articles and literary texts 2.5 hours
Individual preparation, search for information, analysis, reflection and 1.5 hours
study of introductory lectures (on generic and specific competences)
Preparation and writing of academic paper (time shared with readings, 3 hours
screening and analysis)
TOTAL 7.5

CELOs/Competen Topic/Activity Percentage Deadline
cy Assessed equivalent
1. Magsulat ng isang
ekspositoring sanaysay
tungkol sa isang
obserbasyon ng
pagbabago ng
CELO 1, CELO Assessment
pananaw/paniniwala/pilo 10%
2, CELO 3, CELO 1
sopiyo/ideyolohiya ng
4, CELO 6
ating lipunan. Maaaring
gumamit ng kahit anong
uri ng ekspositoring
sanaysay.
CELO 1 CELO 2, Assessment 1. Basahin/pakinggan 10%
CELO 3, CELO 4, 2
ang tula/awit na Awit ng
CELO 6
Hinagpis at Galit ni Joi
Barrios
2. Suriin ang kanta ayon
sa sumusunod:
GENERAL EDUCATION
a. Ano ang
mensahe ng kanta
b. Anong
katibayan ang ibinahagi
ng manunulat
c. Gamit ang
pananaliksik,
patunayan kung
totoo ba o hindi
ang mga
ebidensyang
binanggit ng
manunulat.
d. Magbigay ng
sariling opinion
tungkol sa paksa
Modyul 5: Tekstong Argumentatibo

GENERAL EDUCATION
I. Mga Layunin
1. Matalakay ang kaibahan ng tekstong argumentatibo sa iba pang anyo ng mga
sulatin gayundin ang halimbawa ng mga maling pangangatwiran na madalas
ginagamit sa pagbibigay ng argumentatibong mga pahayag;
2. Makasuri ng mga halimbawang sulatin na nasa tekstong argumentatibo; at
3. Maipamalas sa pamamagitan ng pasulat at pasalita ang pagkakaroon ng kritikal na
pag-iisip sa paglikha ng mga katwiran na magpapaliwanag sa inyong posisyon ukol
sa mga napapanahong isyung panlipunan
II. Panimulang Gawain
Ang pakikipagpalitan ng opinyon at kuro-kuro ay likas na parte ng ating buhay sapagkat lahat
tayo’y may kaniya-kaniyang pinaniniwalaan at pinapaboran. Lalo na ngayon sa panahong
digital at social media age, mas napadali ang pakikipag-usap hindi lang sa kapwa-Pilipino
kundi pati na rin sa ibang parte ng mundo. Dahil dito, mas nagkaroon ng iba’t ibang
plataporma upang makipagtalastasan sa iba’t ibang paksa mula sa pinakamababaw tulad ng
“Anong tatanggalin mo (pagkain) o One must go” sa Facebook hanggang sa mga malalalim
na politikal na usapin tulad ng anti-terrorism bill. Ngunit, dahil din sa pagbukas ng mga
platapormang ito at pagpapadali ng pagbabahagi ng opinyon o argumento, maraming ang
nadadala ng emosyon at nagiging padalos-dalos sa pagbibigay ng komento kahit may
GENERAL EDUCATION
kakulangan sa kaalaman sa paksang pinaguusapan—tipikal itong makikita sa comment

section ng Facebook.
Ang layunin ng pangunahing gawaing ito ay ang maipakita sa mag-aaral ang kaniyang
tendensiya at nakagawian sa pagbuo ng argumento upang maunawaan ang kaniyang mga
kalakasan at kahinaan dito.
Panuto:
1. Mamili ng isang mahalagang isyung panlipunan tulad ng diborsyo, aborsyon, oplan
tokhang, proyekto o batas na isinusulong ng gobyerno, mga hakbang ng pamahalaan tungkol
sa kinahaharap na krisis ng bansa sa COVID-19, o iba pang paksa na naoobserbahang
nahahati ang panig ng lipunan. Maaaring mamili ng paksang wala sa nabanggit.
2. Ilista ang mga panimulang opinyon, haka-haka, at pananaw tungkol sa napiling isyu.
Ibigay ang mga dahilan sa likod o pinagmulan ng mga ito. Maaaring isulat ang mga ito nang
naka-bullet at sa impormal na paraan.
Mga Gabay na Tanong:
1. Ano ang mga pangunahing dahilan sa pagpili sa panig na iyong tinindigan?
2. Paano mo ipinahayag ang mga saloobin at opinyon hinggil sa paksa o usapin?
3. Nakikilala mo ba ang pagkakaiba ng opinyon sa katotohanan? Ng apela sa emosyon
at lohika?
5. I-save sa file name na “Argumentatibo 1 - Last name, First name”.
III. Pagtatalakay
Ang isang argumentatibong sulatin ay may layuning magbigay katunayan o katibayan upang
maging kapani-paniwala at katanggap-tanggap ang isang ideya upang mahikayat ang
mambabasa na pumanig sa manunulat kung kaya’t ang kadalasang paksa nito ay ang mga
kontrobersyal na paksa tulad ng aborsyon, diborsyo, same-sex marriage, parusang kamatayan,
at iba pa, kung saan hanggang ngayo’y pinagtatalunan pa rin kung ano nga ba ang dapat
paniwalaan o gawin sapagkat ang pareho o lahat ng panig ay mayroong mabigat na
argumento. Kung iisipin, hindi naman magkakaroon ng argumento sa isang paksa kung
iisang panig lamang ang may katuturan. Nangangahulugan na hindi lahat ng paksang
“pinagtatalunan” ay otomatikong argumentatibong paksa. Tingnan na lamang ang paksang
GENERAL EDUCATION
pagpapabakuna o, pagsuot ng face mask sa panahon ng pandemya, at hugis ng mundo. May

ilang mga tao ang kumokontra sa sa pagpapabakuna o pagsuot ng face mask sa gitna ng
pandemya o nagsasabing hindi raw bilog ang ating planeta kundi dapa o flat. Gayunpaman,
hindi ito makukunsiderang magagandang ehemplo ng argumentatibong paksa sapagkat ang
mga “argumento” ng kanilang panig ay nakabase sa kakulangan ng o maling impormasyon.
Tulad na lang ng paksang pag-inom ng walong basong tubig bawat araw o ‘di naman kaya
ang importansya ng pag-eehersisyo—may balido, matibay, at makabuluhang argumento at
ebidensya ba ang sinumang magsasabi na hindi sila sumasang-ayon dito?
Sa pagbasa ng isang argumentatibong sanaysay, maoobserbahan na malaki ang

pagkakapareho nito sa tekstong ekspositori sapagkat pareho silang nagbibigay-linaw at
impormasyon sa isang paksa; ang kaibahan nga lang ay ang argumentatibong sanaysay ay
nagpapahiwatig rin ng panig ang manunulat sa paksang pinag-uusapan. Dahil dito, malaki
ang naitutulong ng kaalman sa pagsusulat ng ekspositoring sanaysay sa pagsusulat ng
argumentatibong sanaysay sapagkat ang kasanayan sa paglikom ng datos tungkol sa paksa
ang magiging kalakasan ng pangangatwiran dahil ang mga datos na ito ang magsisilbing
ebidensya at diyastipikason na makapagpapatibay ng posisyon. Tandaan na ang isang
argumentatibong papel ay evidence-based at nakabase sa pananaliksik at pagsusuri, hindi sa
emosyon at karanasan lamang.

GENERAL EDUCATION
Kung wala ang mga ebidensyang ito, hindi magiging kapanipaniwala o katanggap-tanggap
ang argumento. Alalahanin na ang punto ng pagsusulat ng argumentatibong sanaysay ay
upang iparating sa mambabasa ang iyong panig at ito’y maypinanggagalingan at masasabing
well-informed. Sa ganitong paraan, maaaring mamulat ang kaisipan ng mambabasa o kahit
ang kabilang panig at kilalanin ang iyong argumento; hindi man ito ang pinakalayunin ng
argumentatibong papel, maaari pa rin itong magdulot ng pagbabago sa kaisipan ng
mambabasa o kabilang panig upang mahikayat at magbago ang kanilang opinyon sa paksa.
Tingnan ang mga argumento at kontra-argumentong ito:
1. A: “Lagyan mo ng asin ang takip ng kaserola kapag nagsasaing para hindi maging
hilaw ang kanin.”
B: “Ano po ang tulong ng asin, Ma?”
A: “Wag ka nang sumagot pa. Gawin mo na lang dahil sinabi ko!”
2. A: “Makikita sa pagtaas ng kaso ng maysakit at magulong pag-iimplimenta ng
mga panukala na wala o di naman kaya’t malabo ang mga plano ng gobyerno sa
pagharap ng pandemyang ito.”
B: “Ul*ol! b*bo ka! Dilawan!”
3. A: “Nakikita sa rally niyo na walang social-distancing! Puwede bang mag-rally
kayo pagkatapos na ng pandemic?
B: “Wag niyo pakinggan ‘yan. ‘Pag DDS talaga b*bo!”
4. A: “Dapat ipasara na ‘yang ABS-CBN dahil the law is the law is the law is the
law!”
B: “Ngunit hindi ba’t napatunayan na sa hearings na wala silang nilabag na
batas?”
A: “Ah basta may kaniya-kaniya tayong pananaw. Pananaw ko ‘to!”
5. A: “Tulungan mo ang iyong kapatid. Dapat ang pamilya ay nagtutulungan.”
B: “Ilang beses ko na po sinubukan. Binigyan ko ng puhunan pangnegosyo ngunit
ginamit lamang para mag-adik.”
A: “Pero kawawa naman siya.”
Sa iyong palagay, kapanipaniwala, katanggap-tanggap, o kahikahikayat ba ang mga

argumentong ito?
GENERAL EDUCATION
Ang isang mabisang argumentatibong sanayay ay, una, malinaw ang tindig na,
pinakamainam, ay makikita sa unang talata pa lamang (sa pahayag ng tesis), pangalawa,
kapani-paniwala at nakahihikayat sapagkat may mga lohikal, matibay, at malawak na
argumentong nakaangkla sa mga pag-aaral at pagsusuri (hindi lamang sa damdamin), o
paktwal na impormasyon o laganap na balita mula sa mapagkakatiwalaang source, at
pangatlo, kung maaari, nakapagbibigay ng mas malakas na kontra-argumento sa mga
argumento ng kabilang panig kasabay ng pagsagot sa mga kadalasang ibinabatong
katanungan nila. Upang magawa ang huling nabanggit ay dapat maisip na ng manunulat ang
mga posibleng itanong ng mambabasa o ‘di naman kaya sa pamamagitan ng pagsusulat
mismo ng mga kadalasang argumento ng kabilang panig at pagbibigay sagot agad sa mga ito.
Katangian at Nilalaman ng Mahusay na Tekstong Argumentatibo
1. Mahalaga at Napapanahong Paksa

Upang makapili ng angkop na paksa, pag-isipan ang iba’t-ibang napapanahon
at mahahalagang isyu na may bigat at kabuluhan. Makatutulong din kung may interes
ka sa paksa, ngunit hindi ito sapat. Kailangan mo ring pag-isipan kung ano ang
makatuwirang posisyon na masusuportahan ng argumentasyon at ebidensiya.
2. Maikli ngunit malaman at malinaw na pagtukoy sa tesis sa unang talata ng teksto.

Sa unang talata, ipinaliliwanag ng manunulat ang konteksto ng paksa sa
pamamagitan ng pagtalakay nito sa pangkalahatan. Tinatalakay rin sa bahaging ito
kung bakit mahalaga ang paksa at kung bakit kailangang makialam sa isyu ang mga
mambabasa. Maaaring gumamit ng introduksiyon na makakakuha ng atensiyon ng
mambabasa gaya ng impormasyon, estadistika, makabuluhang sipi mula sa
prominenteng indibidwal, o kaya ay anekdota na may kinalaman sa paksa ng teksto.
3. Malinaw at lohikal na transisyon sa pagitan ng mga bahagi ng teksto.

Transisyon ang magpapatatag ng pundasyon ng teksto. Kung walang lohikal
na pagkakaayos ng kaisipan, hindi makasusunod ang mambabasa sa argumento ng
manunulat at hindi magiging epektibo ang kabuuang teksto sa layunin nito.
Nakatutulong ang transisyon upang ibuod ang ideya sa nakaraang bahagi ng teksto at
magbigay ng introduksyon sa susunod na bahagi
4. Maayos na pagkakasunod-sunod ng talatang naglalaman ng mga ebidensiya ng

argumento
GENERAL EDUCATION
Ang bawat talata ay kailangang tumalakay sa iisang pangkalahatang ideya

lamang. Ito ang magbibigaylinaw at direksiyon sa buong teksto. Tiyakin ding maikli
ngunit malaman ang bawat talata upang maging mas madaling maunawaan ng
mambabasa. Kailangan ding isaalang-alang ang lohikal na koneksiyon ng bawat
talata sa kabuuang tesis ng teksto at maipaliwanag kung paano at bakit nito
sinusuportahan ang tesis. Gayunpaman, kailangang banggitin at ipaliwanang din ang
iba’t-ibang opinyon sa paksa at ang kaukulang argumento para dito, lalo na’t ito ay
taliwas sa sariling paninindigan.
5. Matibay na ebidensiya para sa argumento.

Ang tekstong argumentatibo ay nangangailangan ng detalyado, tumpak at
napapanahong mga impormasyon mula sa pananaliksik na suporta sa kabuuang tesis
6. Nagbibigay ng kontra-argumento
Upang maging mas mabisa ang pagkumbinsa na mas “tama” ang iyong panig,
mahusay kung makapagbibigay ka ng kontra-argumento. Ang kontra-argumento ay ang
pagbuwag o pagkontra sa mga kadalasang argumento ng panig. Upang magawa ito,
importante na alam mo rin kung ano nga ba ang dahilan ng kabilang panig kung bakit
hindi sila naniniwala sa panig mo.
Katangian ng Mahusay na Introduksyon sa Tekstong Argumentatibo

1. Inihahayag kung ano ang background ng argumentatibong paksa
2. Inilalahad ang pinakaargumento ng parehong panig.
3. Inihahayag ng klaro (sang-ayon o hindi, kailangan o hindi kailangan, dapat o hindi
dapat) agad ang panig at pinakaargumento ng may-akda gamit ang pahayag ng tesis.
*Tingnan ang tatlong puntong ito sa halimbawang ito:
Halimbawa:
Sa huling mga nagdaang taon, maraming bansa ang nagdesisyong ipasabatas
at gawing ligal ang marijuana dahil sa iba’t ibang rason (1). Dahil dito, muli nanamang
nabubuhay ang debate kung dapat nga ba talagang ipasaligal ito at kung may mabuti nga
ba talaga itong dulot (1). Marami ang naniniwala na ang paggamit ng marijuana ay hindi
dapat maging ligal sapagkat nakaaadik ito samantalang marami naman ang inilalaban na
dapat itong ipasaligal lalo na’t marami itong magandang terapyutikal na dulot (2). Dapat
lang na ipasaligal ang paggamit ng marijuana dahil sa medisinal, terapyutikal, at
ekonomikal na dulot nito (3).
Basic Structure ng Argumentatibong Talata

GENERAL EDUCATION
-Your claim/topic sentence

-Evidence 1 (quoted/paraphrased/summarized)
-Explanation/synthesis/analysis/own example/connection to your study
-Evidence 2 (quoted/paraphrased/summarized)
-Explanation/synthesis/analysis/own example/connection to your study
Halimbawa:
Panahon na para ipasaligal ang aborsyon sa Pilipinas dahil mababawasan nito
ang pagdami ng teenage pregnancy. Sa pag-aaral ni Luna (2013), binanggit niya na
nakaalarma na ang pagtaas ng teenage pregnancy rate sa Pilipinas—humigit
kumulang 8% sa huling limang taon. Nangangahulugan na kapag hindi pa kumilos
ang bansa upang pigilan ito, mas darami ang mga batang malakihang magbabago ang
o masisiraan ng buhay. Isa sa mga paraan upang pigilan ito ay ang pagpapasaligal ng
aborsyon. Sa pag-aaral ni Smith (2011), mas mababa ng 22% ang teenage pregnancy
rate sa mga bansang ligal ang aborsyon kumpara sa mga bansang hindi ito ligal.
Napapatunayan ng pag-aaral na ito na kung susundan natin ang yapak ng mga
bansang nagpasyang ipasaligal ang aborsyon, ay maaaring mapababa rin natin ang
teenage pregnancy rate sa ating bansa.
*Himayin natin ang halimbawang nasa itaas:
1. Panahon na para ipasaligal ang aborsyon sa Pilipinas dahil mababawasan nito ang
pagdami ng teenage pregnancy. (Pahayag/argumento)
2. Sa pag-aaral ni Luna (2013), binanggit niya na nakaalarma na ang pagtaas ng
teenage pregnancy rate sa Pilipinas—humigit kumulang 8% sa huling limang taon.
(Evidence 1)
3. Nangangahulugan na kapag hindi pa kumilos ang bansa upang pigilan ito, mas
darami ang mga batang malakihang magbabago ang o masisiraan ng buhay.
(Koneksyon ng Evidence 1 sa argumento)
4. Isa sa mga paraan upang pigilan ito ay ang pagpapasaligal ng aborsyon. Sa pag-
aaral ni Smith (2011), mas mababa ng 22% ang teenage pregnancy rate sa mga
bansang ligal ang aborsyon kumpara sa mga bansang hindi ito ligal. (Evidence 2)
5. Napapatunayan ng pag-aaral na ito na kung susundan natin ang yapak ng mga
bansang nagpasyang ipasaligal ang aborsyon, ay maaaring mapababa rin natin ang
teenage pregnancy rate sa ating bansa. (Koneksyon ng Evidence 2 sa argumento)
GENERAL EDUCATION
Basic Structure ng Argumentatibong Sanaysay

I: Introduction
Introduction of the topic
Brief discussion of main points of both/all sides
Writer’s position
Supporting reasons (3 or more)
II. Body
Paragraph 1
Topic sentence stating reason 1
Examples, evidences (research, experiments, studies) [3 or more], explanation of
evidences
Closing remarks emphasizing the reason 1.
Paragraph 2
evidences
Paragraph 3
evidences
Conclusion
Restating of the reasons
Suggested solution with call to action (what to do after reading your essay/what should be
done).
Advance Structure ng Argumentatibong Sanaysay (Pagbibigay ng Kontra-argumento)

GENERAL EDUCATION
*Added before conclusion

Paragraph 4
Topic sentence stating claim 1 from the opposing side clearly stated.
*Sample: One of the reasons that others oppose _______ is because ______
Evidences of the opposing side
Counter-argument (refute the claim) with evidences
*Sample: However, this does not prove ______ because _______
Paragraph 5
*Sample: They also say that _____.
*Sample: This is easily refuted by the study by ____ claiming that ____.
Paragraph 6
*Sample: Lastly, they believe that _______
*Sample: Newer studies, however, have showed that _______.
Conclusion
Restating of your reasons
Emphasize why the opposing side is “wrong”
Suggested solution and/or call to action (what to do after reading the essay/what should be
done).
Halimbawa ng Talatang Kontra-argumento

*Kunwari’y ika’y panig sa pagpapasaligal ng aborsyon
Isa sa mga dahilan ng ilan kung bakit sila kumokontra sa pagpapasaligal ng aborsyon
ay dahil maaari raw itong magbunga ng iba’t ibang komplikasyon sa katawan ng ina o ‘di
naman kaya magresulta sa kamatayan. Ngunit, sabi sa pananaliksik ni Dela Cruz (2018), ang
GENERAL EDUCATION
tiyansa raw na mamatay o mortality rate ng isang ina na sumailalim sa pagpapalaglag sa mga
propsyunal at establisadong medical na pasilidad ay halos wala o zero.
*Tingnan ang mga sumusunod na pangungusap mula sa halimbawa sa taas at

suriin:
1. Isa sa mga dahilan ng ilan kung bakit sila kumokontra sa pagpapasaligal ng aborsyon ay
dahil maaari raw itong magbunga ng iba’t ibang komplikasyon sa katawan ng ina o ‘di naman
kaya magresulta sa kamatayan.
*Ito ang argumento ng kabilang panig
2. Ngunit, sabi sa pananaliksik ni Dela Cruz (2018), ang tiyansa raw na mamatay o mortality
rate ng isang ina na sumailalim sa pagpapalaglag sa mga propsyunal at establisadong medical
na pasilidad ay halos wala o zero.
*Ito ang iyong kontra-argumento
IV. Pagtataya
1. Panoorin ang video lecture na “Pangangatwiran” (Link).

2. Mamili ng kahit anong argumentatibong paksa at magsulat ng posisyong papel hinggil
dito. Tandaan at gamitin lahat ng natutunan sa pagsulat ng epektibong argumentatibong papel
(alalahaning hindi lahat ng paksang pinagtatalunan ay magandang ehemplo ng
argumentatibong paksa). Hindi dapat bababa (ngunit maaaring sumobra) sa 1000 salita.
4. Obserbahan at subukang gayahin ang modelo ng istraktura ng isang argumentatibong
sanaysay. Tandaan na ang mahusay na argumentatibong sanaysay ay mayroong kontra-
argumento.
Filipino.
GENERAL EDUCATION
Rubriks

ang pagtalakay
tungkol sa paksa.
31-40
mapabubuti pa ang
paglalahad ng mga
argumento na may
kaugnayan sa paksa.
9-14
GENERAL EDUCATION

paghusayin ang
pagsulat. 1-8
Nakapagpapahayag
ngunit hindi
masyadong
naipaliwanag ang
mga detalyeng dapat
talakayin. Mahina
ang pagtalakay.
Nangangailangan pa
ng mga karagdagang
pagpapaliwanag. 1-
10

Pamagat ng Formatibo: Tama vs Mabuti
1. Basahin ang “Problem Is” ni Conchitina Cruz kasama ng Sample Analysis and
Intepretation
2. Basahin ang “What is the Problem – Reaction Paper”
3. Sagutin ang tanong na iniwan ng may-akda sa huling pahina ng sanaysay na “What is the
Problem – Reaction Paper” (tekstong kulay asul). I-angkla ang sagot sa tula at sa sanaysay
na binasa. Hindi dapat bababa (ngunit maaaring sumobra) sa 700 salita.
5. Obserbahan at subukang gayahin ang modelo ng istraktura ng isang argumentatibong
sanaysay. Tandaan na ang mahusay na argumentatibong sanaysay ay mayroong kontra-
argumento.
GENERAL EDUCATION

Filipino.
11. Isumite ang tatlong (3) dokumento o files sa Canvas sa o bago mag December 4
Rubriks

ang pagtalakay
tungkol sa paksa.
31-40
mapabubuti pa ang
paglalahad ng mga
argumento na may
kaugnayan sa paksa.
9-14
GENERAL EDUCATION

paghusayin ang
pagsulat. 1-8
Nakapagpapahayag
ngunit hindi
masyadong
naipaliwanag ang
mga detalyeng dapat
talakayin. Mahina
ang pagtalakay.
Nangangailangan pa
ng mga karagdagang
pagpapaliwanag. 1-
10
V. Sintesis
Mula sa mga artikulo ay magiging tiyak at malinaw ang kahulugan, katangian, at halimbawa
ng mga tekstong argumentatibo. Masisipat mula rito ang matalino, maingat at lohikal na
pamamaraang ginamit ng mga awtor upang ilahad ang kanilang mga punto at pananaw
hinggil sa napapanahon at mahalagang isyu sa bansa. Magiging gabay ang gayong uri ng
babasahin upang maigiya na maging kritikal at lohikal din sa pagpapahayag ng mga
argumento at sa mahusay na pangangatwiran.
GENERAL EDUCATION
MGA AKTIBIDAD AT GAWAIN SA LOOB NG KLASE (3hrs per ORAS

week)
Panimulang pagtalakay sa mga aralin ( sa kanilang kakayahan, nilalaman 1.5
ng kanilang aralin, mga maaring katanungan sa aralin at mga
pamantayang gagamitin sa kanilang mga gagawing akademikong papel)
Praktical na pagsasanay (panonood ng mga bidyo, gawain na panggrupo, 1.5 * 2
pangkatang talakayan, paghahanda sa mga katanungan at susunod na meeting = 3
aralin) oras
Tutorials – mga grupong pagpupulong 1.5
Oras ng konsultasyon 1.5 * 2
meeting =3
oras
KABUUHAN: 9 oras
MGA AKTIBIDAD AT GAWAIN SA LABAS NG KLASE (2.5 hrs ORAS

per week)
Pagbabasa sa mga babasahin at mga kinakailangang artikulo at Pagtataya 2.5
ng mga kakailanganin na kagamitan (halimbawa yung para sa bidyo).
Indibidwal na paghahanda gaya ng pananaliksik sa mga kailangan na 2.5
impormasyon, pagaanalisa, pagmumuni-muni at pag-aaral sa mga naging
panayam sa klase.
Paghahanda sa pagsulat ng mga akademikong gawain gaya ng mga 2.5
akademikong papel, paghahanap, pagbabasa at pagsusuri ng mga
sangguniang gagamitin, at pagsusuri sa sariling kakayahan (oras na
nilalaan sa pananliksik at pagaanalisa)
KABUUHAN: 7.5 oras
Talahanayan ng Buod ng Gagawing Pagtatasa sa Modyul 5
CELOs/Sinusu Gawain/ Paksa/Aktibidad/Gawain Porsyento Petsa

ri na Pagtatas kung
Kakayahan a Kailan
Ipapasa
CELO 1, CELO Argumen Mamili ng kahit anong 10%
3, CELO 4, tatibong argumentatibong paksa at
CELO 5 Papel magsulat ng posisyong papel
hinggil dito. Tandaan at gamitin
lahat ng natutunan sa pagsulat
ng epektibong argumentatibong
papel (alalahaning hindi lahat
GENERAL EDUCATION
ng paksang pinagtatalunan ay
magandang ehemplo ng
argumentatibong paksa). Hindi
dapat bababa (ngunit maaaring
sumobra) sa 1000 salita.
CELO 1, CELO Tama vs 1. Basahin ang “Problem Is” ni 10%

2, CELO 3, Mabuti
Conchitina Cruz kasama ng
CELO 4, CELO
5 AT CELO 6 Sample Analysis and
Intepretation
2. Basahin ang “What is the
Problem – Reaction Paper”
3. Sagutin ang tanong na iniwan
ng may-akda sa huling pahina
ng sanaysay na “What is the
Problem – Reaction Paper”. I-
angkla ang sagot sa tula at sa
sanaysay na binasa. Hindi dapat
bababa (ngunit maaaring
sumobra) sa 700 salita.
4. Isaayos tulad ng sumusunod:
Panimula (1 talata), Katawan
(hindi bababa sa tatlong talata)
at Konklusyon (1 talata).
Tandaan rin ang wastong
pagsusulat ng pahayag ng tesis.
5. Suportahan ang sanaysay
gamit ang riserts. Hindi dapat
bababa sa limang (5) source.
7. Siguraduhing isulat ang
pinagmulan ng iyong
impormasyon gamit ang in-text
citation at sanggunian o
references alinsunod sa APA-7th
GENERAL EDUCATION
edition.
8. Bantayang mabuti ang
paggamit ng wika at
siguraduhing ito’y pormal at
akademikong Filipino.
GENERAL EDUCATION
PAGTATASANG SUMATIBO SA FINAL
Konteksto:
Ayon sa konstitusyon, dalawa ang opisyal na wika ng bansa—ang wikang Filipino na ating
pambansang wika at Ingles. Dahil dito, kung oobserbahan ang estado ng edukasyon sa bansa,
halos pantay na atensyon ang ibinibigay sa dalawang wika sa mga nagdaang taon. Ngunit, sa
huling desisyon ng korte suprema noong 2019, tinanggal na ang Filipino at Panitikan sa
kurikulum ng kolehiyo pero ang wikang Ingles ay kasali pa rin. Lumalabas ngayon na simula
noong 2019 ay tila mas binibigyan na ng importansya ng CHED ang pagpapalalim ng
kahusayan ng mga mag-aaral sa wikang Ingles kaysa sa wikang Filipino.
Sa dako ng wikang Filipino, dahil ang bansang Pilipinas ay isang arkipelago, may iba’t ibang
nakasanayang wika at mga diyalekto, o mother tongue, ang bawat rehiyon, at ang layunin ng
pagkakaroon ng pabansang wika ay para maging lingua franca o common language nang
magkaintindihan ang bawat mamamayan at mapagbuklod tayo bilang isang bansa. Ngunit,
hindi iyon buong naganap. Dahil wikang Tagalog ang naging pinakapundasyon ng wikang
Filipino, marami ang hindi matatas sa wikang ito dahil hindi nila ito nagagamit sa pang araw-
araw na konbersasyon, hindi kagaya ng mga nasa Kamaynilaan na simula pagkapanganak ay
naririnig na ang wikang Tagalog kung kaya’t hindi na sila gaanong nahihirapan sa wikang
Filipino. Sa katunayan, marami ang napagbabaliktad o nagkakamali sa pag-iisip na iisa
lamang sila. Marami rin ang nag-aakala, lalo na ang mga nasanay sa wikang Tagalog at hindi
pa nakadadayo sa iba’t ibang probinsya, na ang buong bansa ay matatas sa wikang Filipino.
Ngunit para sa marami,natututunan lamang nila ang wikang Filipino sa eskwelahan ngunit
hindi naman talaga nila ito ginagamit maliban na lamang kung kinakailangan; at dahil hindi
naman lahat ay nakakapag-aral, marami ang natututunan lamang ito dahil naririnig nila ito sa
mga dayo o, sa kasamaang palad, ay talagang hindi nakaiintindi ng wikang ito. Sa isang
sarbey ng SWS noong taong 2000, naitala na 78% lang ng mamamayan sa Visayas at 63% sa
Mindanao ang nakaiintindi ng pasalitang Filipino, ngunit hindi lahat sa kanila ay kayang
gamitin ito nang pasalita rin.
GENERAL EDUCATION
Sa dako naman ng wikang Ingles, makikita na ito ginagamit na medium of instruction o

daluyan ng pagtuturo sa maraming sabjek sa paaralan tulad ng Matematika at Agham o kahit
ng Kasaysayan, lalo na sa kolehiyo. At dahil ang wikang ito ang binansagang pandaigdigang
wika o universal language, at dahil na rin siguro sa kalakihan ng industriyang BPO (Business
Process Outsourcing) sa bansa, marami ang tumitingala sa wikang ito sa ating bansa.
Sinasalamin ito ng obserbasyon na tila otomatiko sa maraming Filipino, lalo na sa akademya
at mundo ng mga propesyunal, na kapag nagsusulat ng isang pormal na sulatin tulad ng isang
riserts, report, request o business letter, o sanaysay, o ‘di naman kaya sa mga job interview,
na gamitin ang wikang Ingles. Hindi naman ito nakagugulat sapagkat sa mabilis na agos ng
globalisasyon at modernisasyon, makikita naman talaga ang kahalagahan ng pag-aaral ng
wikang Ingles. Ngunit, sa kabila ng lahat ng ito, pababa nang pababa ang ating ranggo sa
English Proficiency Index (EPI); simula noong 2016 na tayo’y 13th, 27th na tayo noong 2020.
Hindi lang iyon, sa isang pag-aaral noong 2018, naitala na sa 79 na bansa, ikalawa tayo sa
pinakamababa sa reading comprehension.
Gamit ang mga impormasyong nabanggit at mga makakalap pang ibang impormasyon,
sagutin ang tanong na ito: Sumasang-ayon ba kayo sa desisyon ng CHED at korte suprema na
tanggalin ang wikang Filipino sa kurikulum ng kolehiyo?
Panuto:
1. Panooring ang “Brigada: Ano ang epekto ng pag-alis ng Filipino at Panitikan sa college
curriculum?” (link: https://www.youtube.com/watch?v=Jq82Kvl39vo)
2. Gumawa ng isang talumpati na ipinapahayag ang iyong panig.
3. Hindi hihigit sa sampung (10) minuto ang dapat na itagal ng talumpati.
4. Tandaan na ang mahusay na argumentatibong piyesa ay mayroong kontra-argumento.
5. Suportahan ang mga pahayag gamit ang riserts. Hindi dapat bababa sa limang (5) source.
Sa parte ng bidyo kung saan ginamit ang riserts, lagyan ng subtitle na nagbabanggit kung
saan kinuha ang impormasyon gamit ang APA-7th edition.
6. Gumamit lamang ng wikang Filipino.
Filipino.
GENERAL EDUCATION

11. Isumite ang link kasama sa Canvas sa o bago mag December 11
Rubriks:
5. Tono at presentasyon ng bidyo – 10 puntos
Nilalaman – 30 Paglalahad ng Istruktura at Kaisahan ng Tono at

mga argumento Gramatika – 20 mga Pahayag – presentasyon
– 20 20 ng bidyo - 10
Mahusay ang Malakas, Mahusay ang Mahusay ang Ang boses / tinig
pagbuo sa mga malinaw at pagkakasulat sa kabuuang ay maayos at
pahayag at mahusay ang kabuuan ng talakay sa paksa. malinaw para sa
mahusay ang pangangatwiran. sanaysay. Lutang na luting mga
pagpapaliwanag Malalim ang Nagamit nang ang iisang tindig tagapanood.
tungkol dito. pagtalakay sa tama ang mga sa isinulat na Gumagamit ng
Malaman ang paksa at mga titik, salita at pagsusuri. iba’t ibang tono,
mga detalyeng detalye. bantas. Maayos Malinaw ang himig, at
inilahad. Mahusay na ang talataan. kaisahan ng mga jestures sa
Malinaw na nailatag ang Mahusay ang payahag at pagpapahayag
napangatwirana mga argumento pagkakabuo at makinis ang ng
n ang mga batay sa pag-uugnay sa pagkakabuo sa damdaming
pahayag na pinaniniwalaang mga sulatin. 15-20 naaayon sa
binanggit. panig. 15-20 pangungusap. eksena. 8-10
Malalim ang 15-20
pagtalakay
tungkol sa
paksa. 22-40
Naipaliwanag Mahusay na Nakasusulat Maayos ang Ang boses / tinig
nang maayos nailahad ang nang maayos na paglalahad ng ng karakter ay
ang mga punto mga sanaysay. May mga detalyeng hindi gaanong
bagaman hindi pangangatwiran talataan at isinulat malinaw
gayon kalawak batay sa piniling nagagamit nang bagaman, may para sa mga
ang pagtalakay pahayag. May maayos ang mga mga puntong tagapanood.
sa mga detalye. kaukulang bantas at salita nailahad na Gumagamit
May tangkang pagpapaliwanag bagaman bahagyang lamang ng iilang
tindigan ang ngunit nangangailangan napapalihis sa himig, tono, at
GENERAL EDUCATION
pangangatwiran. nangangailangan pa ng ilang panig na jestures sa

May mga pa ng pagkikinis sa tinitinidgan. pagpapahayag
pagbanggit sa karagdagang paggamit ng May ilang mga ng damdamin. 5-
mga detalyeng mga detalyeng mga iyon. 9-14 payahag na 7
kaugnay sa susuporta sa hindi
paksa. pagtalakay. May nakakawing sa
15-21 mga tono at tindig ng
maidaragdag at pagsusulat. 9-14
mapabubuti pa
ang paglalahad
ng mga
argumento na
may kaugnayan
sa paksa. 9-14
Maayos ang Nakapangangat Nakasusulat ng Nakapagpapaha Hindi
mga wiran ngunit ang sanaysay ngunit yg ng mga masyadong
isinagawang mga pahayag ay may mga dapat detalye batay sa malinaw ang
pahayag, nangngailangan isaayos at iwasto pinaniniwalaang boses / tinig.
bagaman may pang pagbutihin sa pagkakagamit panig ngunit Gumagamit
kakulangan sa at palakasin. ng mga mga walang kaisahan lamang ng
mga detalye ng Kailangang pangugusap, ang kabuuan ng limitadong
pagpapaliwanag. dagdagan ang talataan at pagsusulat. himig, tono, at
Maraming mga detalye at palabantasan. Hindi naipakita jestures sa
kakulangan sa kinisin ang mga 1-8 ang lakas ng pagpapahayag
mga detalyeng pagpapahayag tindig at ng damdamin. 3-
kailangan ng kaisipan. 1-8. pangangatwiran 4
mailahad an. Kailangan
kaugnay ng pang paghusayin
paksa.7-14 ang pagsulat. 1-
8
Nakapagpapaha Hindi malinaw
yag ngunit hindi ang
masyadong boses / tinig para
naipaliwanag sa mga
ang mga tagapanood at
detalyeng dapat hindi gumamit
talakayin. ng iba’t ibang
Mahina ang himig, tono, at
pagtalakay. jestures sa
Nangangailanga pagpapahayag
n pa ng mga ng damdamin. 1-
karagdagang 2
pagpapaliwanag.
1-6
GENERAL EDUCATION

CCM Retorika

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

CCM Retorika

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

FAR EASTERN UNIVERSITY

Far Eastern University

COMPLETE COURSE MODULE

Modyul 1: Introduksyon sa Retorika

Sa pang-araw-araw nating pakikipagtalastasan ay hindi makakailang nagaganap lamang

1. Matukoy ang kalikasan, katangian, gampanin at sining ng retorika sa pamamagitan

Ang pinakalayunin ng paggamit ng retorika ay ang magpahayag ng saloobin, karanasan, o

Ang Pag-ibig alinsunod sa Pakete ng Tide Ultra

ang mga salitang noon pa sana sinabi

3. at dahil nahuli na sa sikat ng araw

ayaw kong maglaba sa gabi 4. banlawan

pero hindi kagabi— 5. ibuhos sa kanal ang tubig

sinamantala ko ang pangungulimlim 6. isampay sa mahanging lugar

sa likod ng pakete ng tide ultra: Pagmumuni pagkatapos…

Ang Pagkain ng Hinog na Mangga

kurutin mo ang tulis na dulo

tinuturuan ang mambabasa paano kumain ng hinog na mangga, oo mangga, kasabay ng

PAALALA SA PAGSUSULAT NG SANAYSAY

Bilang maikling pagbabalik-tanaw, tandaan na ang itroduksyon ay nagsisilbing panimula ng

maisip ay ibabahagi sa sanaysay; tandaan na ang laman ng katawan ay nakapaloob lamang

Ang panghuling bahagi ng sanaysay ay ang konklusyon. Tulad ng introduksyon, ito’y

Para sa dagdag na kaalaman, panoorin ng video lectures na “Pagsusulat ng Sanaysay” at

PAGSUSULAT NG INTRODUKSYON AT PAHAYAG NG TESIS O THESIS

Bilang panimula ng isang sanaysay, layunin ng introduksyon na ipakilala sa mambabasa ang

Katangian ng Mahusay na Pahayag ng Tesis

 May tatlong bahagi (paksa o topic, pahayag o assertion, suporta o support)

 Tungkol saan ang isinusulat

 Tinatatag ang mga rason sa likod ng pahayag o assertion kung kaya’t

o Ang paglipat ko sa Silang, Cavite ang nagpakwestyon sa

 Dapat tanggalin na ang mga uniporme sa paaralan sapagkat ito’y

Posisyong ng Pahayag ng Tesis (Simula o Hulihan)

 Hindi na nakagugulat marinig lalo na sa mga Pilipino na ang katatagan ay

 Hanggang ngayon, marami pa rin ang nagtatalo—mga tagapagtaguyod at

 Ang Tesla kotse ng kinabukasan dahil ito’y mas mabuti para sa

MGA KATANGIAN NG MAHUSAY NA SANAYSAY (FEU’s U4CA)

1. Pagkakaisa o Unity – Ang bawat bahagi at pangungusap ay nakapokus sa iisang ideya o

3. Katibayan o Concreteness – agarang “nararanasan” ng mambabasa ang nakasulat sa

III. Pangunahing Gawain

Argumentatib: Dapat tanggalin na ang mga uniporme sa paaralan sapagkat

Paksa: Uniporme sa paaralan

Suporta: sapagkat ito’y nakalilimita ng pansariling-ekspresyon,

 Nagpapatingkad sa mga Paraan. Sa pakikitungo at pakikisalamuha, ang instrumento ay

 Nagngangalan. Dahil sa retorika nabibigyang pangalan ang anumang kaisipan,

Mga Logos: Apela kay Lohika

Mga Pathos: Apela sa Emosyon

 Mga naglalahad na paglalarawan ng mga tao, lugar, o kaganapan na makakatulong

 Malinaw na koleksyon ng imahe ng mga tao, lugar o kaganapan na makakatulong sa

 Pagbabahagi ng mga personal na kwento na makaramdam sa mambabasa at bigay

 Paggamit ng bokabularyo na puno ng emosyon bilang isang paraan upang

 Paggamit ng anumang impormasyon na pukawin ang isang emosyonal na tugon

Mga Ethos: Apela sa Tiwala

Pamagat ng Formatibo: KKK (Kaalaman, Kasanayan, Karanasan): Pagsulat ng

5. I-save sa file name na “Introduksyon 2 - Last name, First name”.

(5) (4) (2-3) (0-1)

Pagkakasun (13-15) (8-12) (3-7) (0-2)

Summary of hours of student work

Introductory Lectures (on generic competence; contents and questions on 3 hours

Practical activities (screening on videos, group approaches and 3 hours

Individual preparation, search for information, analysis, reflection and 1 hour

Assessment summary sheet

Modyul 2: Tekstong Deskriptibo

1. nailalahad ang anyo ng isang deskriptibong akda;

II. Panimulang Gawain: