I.
BATAYANG KAALAMAN SA INTERDISIPLINARYONG
DULOG SA PAGBASA AT PAGSULAT
A. INTERDISIPLINARYONG DULOG SA PAGBASA AT
PAGSULAT
Scientific Inquiry – kinapapalooban ng pagpopormula ng
tanong, paggawa ng predisksyob o haypotesis,
pagdidisenyo ng pag-aaral, pagsasagawa ng pag-aaral,
pangongolekta ng datos, pagsusuri sa resulta, paghahabi
ng konklusyon, at pagbabahagi ng kinalabasan ng pag-
aaral (Hanna Kim ng De paul University)
➢ Ang proseso ng science inquiry ay may paralel na
kaugnayan sa proseso ng literasi (Alkerson &
Flanaga,2000 ; Casteel & Isom,1994 ; Dickinson &
Young,1998)
➢ Sa pag-aaral ni Abdel Salam A. El-Koumy, kaniyang
tinuran na sa impluwensiya ng mga
neuropsychologist na naniniwalang ang
komprehensyion ay matatagpuan sa isang parte ng
utak, at ang produksyon naman ay sa isang bahagi.
➢ Pinaniniwalaan ng ilang edukador na ang manunulat
at mambabasa ng isang teksto ay sinusunod ang
tinatawag na inverse-cognitive process.
TOP-DOWN PROCESS
BOTTOM-UP PROCESS
Knowledge – patungkol sa kaalaman
Meaning – patungkol sa kahulugan
Deep structure – abstrak na representasyon ng sintaktik
na istrukture ng pangugusap
Surface structure – istruktura ng isang maayos na
binuong parirala o pangungusap sa isang wika
Fragmanted curriculum development at isolated skill
instruction – nangangahulugan ito na ang pagbasa at
pagsulat ay tinignan bilang magkahiwalay na entity sa
loob ng klasrum
Ang mga Subskill ng Pagsulat ayon kay Taylor kaugnay
ng Pagbasa at Pagsulat
Pagbasa
1. Pagtukoy sa pangunahing ideya
2. Paghanap ng Panuporta sa Pangunahing Ideya
3. Pagkilala sa pagkasusunod-sunod ng mga
pangungusap
4. Paghihinuha
5. Paqgsunod sa organisasyon ng mga ideya at
pangyayari
6. Pagkita ng pagkakaiba ng katotohanan sa opinion.
7. Pagkilala sa mga patern ng pagkakaayos
8. Paglikha ng konklusion mula sa mga ideya na sinabi o
ipinahiwatig.
9. Paglikha ng konlusyon mula sa detalye.
10. Pagtuklas ng mga ugnayang kosatibo.
Pagsulat
1. Pagpopormula at pagsasaayos ng pangunahing ideya.
2. Pagbibigay suporta sa pangunahing ideya.
3. Pagkakawili ng mga pangungusao upang matamo ang
koherens
4. Pagbuo ng paghihinuha.
5. Pagsasaayos ng mga ideya at pangyayari sa lohikal na
order.
6. Pagbibigay suporta sa opinion gamit ang mga
katotohanan.
7. Paggamit ng mga angkop na patern ng pagsasaayos
8. Pagsulat sa paraang deduktibo.
9. Pagsulat sa paraang induktibo.
10. Pagsusuri sa mga ugnayang kostibo.
➢ Ang pagbasa at pagsulat ay pinapagana ang
iskemata tungkol sa wika, nilalaman at anyo ng
paksa na nagbibigay impluwensya sa kung ano ang
nilikya o naintindihan sa isang teksto. (Anderson,
Reynolds, Schallert, at Goets 1977, Hays at Tierney
1981, Tierney at Pearson 1983).
B. ANG UGNAYANG PAGBASA AT PAGSULAT
Pagbasa – isang pagtanggap sa pamamagitan ng
pagtugon ng damdamin at kaisipang sa mga titik at
simbolo ng nakalimbag sa pahina.
Pagsulat – isang pagsalin sa papel o sa ano mang
kasangkapang maaaring magamit na mapagsasalinan ng
mga nabuong salita, simbulo, at ilustrasyon ng isang tao
o mga taong layunin ay makapagpahayag ng kanilang
kaisipan.
1) Bakit tayo sumusulat?
2) Anu-ano ang mga katangiang dapat taglayin ng
isang may akda?
3) Ano ang mga dapat isaalang-alang kapag
sumusulat?
4) Paano tayo sumulat?
5) Para kanino ang ating isinusulat?
6) Pagkatapos sumulat, ano ang iyong
isinasagawa?
Pagkakaugnay-ugnay ng Pagbasa at Pagsulat
Basehang Esperensyal – ito ay tumatalakay kung saan
ang karunungan ay nalimbak at nagagamit sa pagsulat
at pagbasa.
Elementong Lingwistiks – mga panununtunan sa
pagbuo, paggamit ng wika para mapaghusay ang mga
kasanayang taglay ng pagbasa at pagsulat.
Kognitibong Komponent – kaisipan ang siyang
nagpoproseso sa binabasa o sa isinulat.
Perseptwal na Impluwensya – dito nadedebelop sa tao
kapagnagbabasa at nagsusulat.
II. MGA TEORYA AT PROSESO SA PAGBASA AT
PAGSULAT
A. TEORETIKAL NA MODELO SA PAGBASA AT PAGSULAT
Cognitive Processing Model
➢ John William Atkinson and Richard Shiffrin
➢ Often referred to as Information Processing
➢ Describes how people’s perceptions of, or
spontaneous thoughts about, situations influence
their emotional, behavioral (and often
physiological) reactions
➢ Focuses on what happens in between input and
output
The Components of Memory
1. Sensory Memory holds information associated
with the senses
2. Short Term Memory (STM) functions as a
temporary working memory
3. Long Term Memory (LTM) represents our
permanent storehouse of information
More About Short-Term Memory
➢ STM has limited capacity
➢ Seven bits of information (7 ± 2) have been shown
to constitute the memory span
➢ Focuses on what happens in between input and
output
➢ Working memory capacity may be increased
through creating larger bits, the process known as
Chunking
➢ To prevent the loss and ensure that information is
transferred to LTM, two processes are necessary:
rehearsal and encoding
More About Short-Term Memory
➢ Maintenance Rehearsal refers to the repetition of
information in order to maintain it in STM for some
designated period of time
➢ Encoding refers to the process of relating incoming
information to concepts and ideas already in
memory in such a way that the new material is
more memorable
Retrieval of Long-Term Memory
➢ Involves bringing to mind previously learned
information to either (a) understand some new
input or (b) make a response.
➢ Making a response may involve either recall or
recognition.
1. Free Recall involves retrieving previously stored
information with no cues or hints
2. Cued Recall tasks are those in which a hint or cue is
provided
3. Recognition involves a set of pre-generated stimuli
presented to learners for a decision or judgment.
Dual Coding Model
➢ Allan Urho Paivio
➢ Attempts to give equal weight to verbal and non-
verbal processing
➢ “Human cognition is unique in that it has become
specialized for dealing simultaneously with
language and with nonverbal objects and events.
Moreover, the language system is peculiar in that
it deals directly with linguistic input and output (in
the form of speech or writing) while at the same
time serving a symbolic function with respect to
nonverbal objects, events, and behaviors. Any
representational theory must accommodate this
dual functionality.”
Two Cognitive Subsystems
1. Imagens specializes on the representation and
processing of nonverbal objects/events (i.e., imagery)
2. Logogens specializes on verbal entities
These representational units are described as chunks
Three Types of Processing
1. Representational Processing occurs when verbal or
non-verbal representations are activated within our
minds during the learning process
2. Referential Processing occurs when our verbal
processing systems are activated by our non-verbal
processing systems or vice versa
3. Associative Processing occurs when we activate
images or symbols that are contained within the verbal
or non-verbal processing systems within our brain
Integrated Reading and Writing Models
1. Pre-reading activities help learners engage in a
process of discovery and to feel authorized to engage
with the form and content of the text
2. Post-reading or After Reading integrates or
synthesizes the read material into one's knowledge base
of the topic
3. Pre-writing strategies use writing to generate and
clarify ideas
4. Low stakes writing involves informal writing and
grading.
5. High stakes writing involves formal, structured
writing
Socio Cognitive Theory
➢ Albert Bandura
➢ Socio Cognitive Model considers the unique way in
which individuals acquire and maintain behavior,
while also considering the social environment in
which individuals perform the behavior
➢ The theory considers a person's past experiences,
which factor into whether behavioral action will
occur.
B. MGA TEORYA AT PROSESO SA PAGBASA AT
PAGSULAT
1. Tradisyunal na Pananaw sa Pagbasa
Ayon kina Dole, et al. (1991), ang isang baguhang
mambabasa ay nakapagtatamo ng isang set ng
heirarchically ordered sub-skills na sikwensiyal na
bumubuo sa komprehensyong abilidad. Kapag namaster
ang kasanayang ito, ang mambabasa ay itinuturing ng
mga eksperto na nakauunawa sa kanilang binasa.
Teorya sa Pagbasa
1. Teoryang Bottom – up: pag-unawa sa binabasa sa
pamamagitan ng pagtingin ng kahulugan ng salita sa
isang payak na unit ng teksto.
2. Teoryang Top – down: ibinabatay ng mambabasa ang
proseso ng pang- unawa sa kung ano ang kanilang nakita
o narinig sa teksto.
3. Teoryang Interaktibo - ito ang pagsasama sa dalawang
naunang teorya. Paggamit ng mambabasa sa anyo ng
wika at bokabularyo habang nagagamit ang dati nang
kaalaman o impormasyong natutuhan.
4.Teoryang Iskema - nakaayos na kaalaman sa maliliit na
yunit.
 5. Schemata - nakaimbak na impormasyon na
nagtataglay ng mga natutuhang ideya.
Proseso ng Pagbasa
➢ Proseso ng pagbibigay kahulugan sa mga simbolo at
salita upang maunawaan ang mga ito.
➢ Pagkuha ng impormasyon mula sa akdang
nakasulat.
➢ Isang kakayahan kung saan nakikilala ng
mambabasa ang nakasulat na simbolo at
naunawaan ang kahulugan nito.
WILLIAM S. GRAY — Ama ng Pagbasa
1. Persepsiyon o Pagkilala — Pagkilala sa titik o simbolo
ng nakalarawan sa pamamagitan ng pagbibigay ng
wastong kahulugan gayundin ang pagbigkas ng mga ito
nang wasto.
2. Komprehensiyon o Pang–unawa—Pagunawa o
pagintindi sa binasa. Pagkakaroon ng malawak na
kaalaman o karanasan sa iba’t- ibang paksa.
3. Reaksiyon—Naipapakita ng mambabasa na lubos
niyang nadama at naunawaan ang akdang binasa sa
pamamagitan ng reaksiyon.
4. Asimilasyon o Integrasyon—Pagsasama at paguugnay
sa kanyang nakaraang karanasan sa bagong karanasan sa
buhay.
Teorya sa Pagsulat
➢ Ang pagsulat ay isang aktibong gawain na hindi
basta na lamang nangyayari.
➢ Nasasangkot ito ng labis na partisipasyon at
kaalaman sa proseso.
Ang mga imersyong ito ay kadalasang:
A. Pisikal at Mental
➢ Ang pagsulat ay isang pisikal na aktibiti sapagkat
ginagamit ditto ang pisikal na kakayahan ng
manunulat.
➢ Ito rin ay mental na aktibiti sapagkat ito ay isang
ehersisyo ng pagsasatitik ng mga ideya ayon sa isang
tiyak na metodo ng debelopment at patern ng
organisasyon at sa isang istilo ng grammar na naaayon
sa mga tuntunin ng wikang ginagamit.
B. Konsyus at Sabkonsyus
1. Bilang konsyus na Gawain—malayang pagsulat kung
saan ang isang manunulat ay patuloy na sumusulat nang
walang isinusulat at hindi gumagawa ng pagwawasto. Ito
ay isang paraan upang makaipon ng mga pangunahing
ideya para sa isang paksa. Ito ay tungkol sa paghahanda
sa proseso ng pag-iisip.
2. Bilang sabkonsyus na Gawain—sa pagsusulat, ang
mga salita ay maaaring nanggaling mula sa konsyus na
kaisipan. Gayunpaman, sa pagsusulat, ang mga salita ay
maaaring patuloy na lumalabas mula sa iyong kaisipan
ngunit sa isang pagkakataon ay daglian itong mahihinto.
2.1 Writer’s block. Kapag ang isang manunulat ay
nagsimulang sumulat, maaaring iniisip niya na ang
lahat ng mga salitang kaniyang isinusulat ay
nagmumula ay totoong nagmumula sa sabkonsyus na
kaisipan.
C. Solitari at Kolaboratib
1. Solitari na Gawain —ang pagsulat ay maaaring maging
gawaing pang-isahan.
2. Kolaboratib na Gawain — tumutukoy sa mga
proyektong sama-samang gumagawa ng likha ang mga
manunulat.
2. Ang Simpleng Pagtingin sa Pagbabasa
Dalawang kasanayan sa kritikal na “area” o bahagi:
Tama at Matatas na Pagbabasa
1. Biswal – Pagtingin sa bawat letra o Visual Acuity.
2. Oditori – Paglikha ng tunog na nililikha ng bawat
letra o Auditory Perception.
3. Kognitibo – Pagsasama ng mga indibidwal na tunog
upang mabigkas ang salita o Cognitive Skill.
Komprehensyon sa Kahulugan ng Teksto
Dapat na alam ng isang mambabasa ang kahulugan at
maunawaan ang katungkulan ng konsepto ng isang
teksto.
3. Modernong Pagtingin sa Pagbasa
➢ Itinuturing dito na ang tradisyunal na pananaw sa
pagbabasa ay nakasandig sa istruktura. Bukod rito,
ang kaalaman sa linggwistikang katangian ay isa ring
imporanteng kasangkapan upang mas magkaroon ng
komprehensyon sa binabasa.
Ang Kognitibong Pananaw
3.1 Teoryang Top-down
Ayon kay Goodman (1991), ang teoryang ito ay proseso
na ang sentro ng pagbabasa ay nasa mismong
mambabasa.
Mambabasa – Taglay na
paunang kaalaman sa teksto
Teksto – Kahulugan ng teksto
Psycholinguistic Guessing Game – iprinisinta ito ni
Goodman (1967), na binanggit ni Paran (1996), bilang
proseso na kung saan ang mga mambabasa ay
sinasampulan ang teksto, gumagawa ng haypoteses,
pinapatotohanan at pinasusubalian.
naghahanap at bumubuo ng kahulugan base sa
pag-unawa nila sa teksto.
Ang Metakognitibong Pananaw
➢ Pinalawig ng pananaliksik ang pagtatangka na
mabigyang depinisyon ang “kontrol” na
isinasagawa ng mga mambabasa sa kanilang
kakayanan na maunawaan ang teksto, ito ay
tinatawag ni Block (1992) na “metakognisyon”.
➢ Mga estratehiya ng mga mambabasa sa pagbabasa
(Klein et al., 1991):
1. Pagtukoy sa layunin ng pagbabasa bago bumasa.
2. Pagtukoy sa anyo o tipo ng teksto bago bumasa.
3. Pag-iisip ukol sa pangkalahatang katangian ng anyo
o tipo ng teksto.
4.Paghihinuha sa layunin ng may-akda sa pagsulat ng
teksto.
5.Pamimili, pag-iiskan, o pagbasa sa detalyadong
paraan.
6.Paggawa ng patuloy-tuloy na prediksyon sa kung
ano ang sunod na mangyayari.

3.2 Teorya ng Iskima

➢ Inilarawan ni Rumelhart (1977) bilang “building
blocks of cognition”.
➢ Ayon kina Carell at Eistehold (1980), tinatawag
iskimatang pormal ang mga dating kaalaman sa
kayarian ng teksto.
➢ *Naniniwala ang teoryang ito kina Bartrett (1932)
at Rumelhert (1976) na ang lahat ng dating
kaalaman tungkol sa mga bagay ay napapangkat sa
dalawa:
1. Background Knowledge
2. Pangmaramihan na iskima

3.3Teoryang Interaktibo
➢ Nagaganap ang interaksyong awtor-mambabasa
at mambabasa-awtor.
➢ Ang pagbasa ay isang transaksyon at interaksyon
ng teksto at mambabasa. Habang isinasagawa
ang prosesong ito, ang mambabasa ay
 3. Proseso ng Pagsulat
1. Bago Sumulat – Sa prosesong ito ay nag-iisip ang
manunulat ng paksang kanyang isusulat, paglikha ng mga
ideyang kaugnay ng paksang napili, pangangalap ng mga
impormasyon, pagtukoy ng mga istratehiyang gagamitin
sa pagsulat, pag-oorganisa ng mga datos o
pagbabalangkas ng mga ideyang nabuo. Sa paglikha ng
ideya maaaring gumamit ng mind mapping.
2.Habang Sumusulat – Ito ang pagsulat ng unang
burador, hindi dapat mawala ang momentum sa
pagsusulat sa bahaging ito, dito isususlat lahat ng
ideyang papasok sa isipan, huwag alalahanin ang mga
maling grammar, baybay ng mga salita, istraktura ng
pangungusap at pagbabantas
3. Pagkatapos Sumulat – Ito ang proseso ng pagbasa ng
unang burador, binabasa ito ng paulit-ulit upang makita
kung maayos ang pagkakaugnay-uganay ng mga
pangungusap, kung organisado ang mga pangungusap,
kung kawili-wili ang pangunahing ideyang inilahad, kung
mayroon bang bahagi na dapat alisin o palitan at maayos
ba ang pagkakalahad ng panimula, gitna at wakas.
4. Pagrerebisa ng Sinulat – Sa bahagi nito pinapakinis ang
mga papel upang matiyak na ang bawat salita at
pangungusap ay naghahatid ng tamang kahulugan.
Pagkatapos maisulat na muli ang sulatin ay bibigyang
pansin naman ang nilalaman, pagkakabuo ng sulatin,
wastong gamit ng mga salita, pagwawasto ng gramatika,
ispeling at konbensyon sapagsulat.
 4. Mga Uri ng Pagsulat

1. Akademik – Ito ay isang intelektwal na pagsulat dahil

layunin nitong pataasin ang antas at kalidad ng kaalman
ng mga estudyante sa paaralan.

▪ Kritikal na Sanaysay
▪ Lab Report
▪ Esperimento
▪ Term Paper o Pamanahong Papel
2. Teknikal – isang uri ng tekstong eskpositori na
nagbibgay ng impormasyon para sa teknikal o komersyal
na layunin.
▪ Ulat panlaboratoryo
▪ Kompyuter
3. Dyornalistik – saklaw nito ang pagsulat ng balita,
editorial, kolum, anunsyo at iba apng akdang karaniwang
makikita sa mga pahayagan o magasin.
4. Profesyonal – uri ng pagsulat na nakatuon o ekslusiv o
isang tiyak na propesyon.
▪ Police report
▪ Investigative Report
▪ Legal Forms
▪ Medical Report