Barayti ng Wika sa iba’t ibang Lipunan

Ang barayti ng wika ay maaaring sanhi ng heograpiya, edukasyon, okupasyon, uring panlipunan,
edad, kasarian, o kaligirang etniko.

Uri ng Barayti

 IDYOLEK – pansariling wika ng isang tao. Ang bawat tao ay may kanya-kanyang istilo ng
pananalita.
Halimbawa :
1.) Naiibang tono sa pagbigkas ni Noli de Castro sa mga katagang , “Magandang Gabi Bayan ! “.
 Dayalek – wikang ginagamit sa particular na lugar.

Halimbawa:

Tagalog ng Batangas ( Ala eh, ang bait naman nya.)

Tagalog ng Nueva Ecija ( Kainam naman ng ugali nya )

 SOSYOLEK – Nakabatay ang pagkakaibang ito sa katayuan o istatus ng isang gumagamit ng wika
sa lipunang kanyang ginagalawan – mahirap o mayaman ; may pinag aralan o walang pinag
aralan ;ang kasarian.

Halimbawa

 Pro Bono Serbisyo

 Astig
 ETNOLEK – nadedebelop mula sa mga salitang etnolingggwistikong grupo.

Halimbawa

 Tohan – Tawag sa Diyos (Maranao)

 Tekaw – nabigla o nagulat (Maranao)
 EKOLEK – kadalasang mula o sinasalita sa loob ng bahay

Halimbawa

 Ama o Ina – ngayon ayv Momshy o mudra na ang tawag

 Kaibigan o Beshy

Teorya ng mga Barayti ng Wika

 Constantino (2002) – pagkakaisa at pagkakaiba

 Accomodation theory ni Howard Giles

Linggwistik Konvergens – paggaya o pakikibagay sa pagsasalita ng kausap.

Linggwistik Dayvergens – pagiging iba sa gamit ng wika ng isang tao tungo sa pagbuo o pagkilala sa
kaakuhan o aydentite

Nadedebelop ang Barayti ng wika sa :

 Interference fenomenon – impluwensya sa bigkas gayundin sa sentaktika.

 Interlanguage – nababago niya ang grammar ng wika

 Constantino (2002) mula kay Eastman (1971)

 Dalawang Dimensyon ng Varyabilidad

 Heograpiko – kalat – kalat na tagapagsalita ng isang wika

 Sosyo-ekomiko – iba-ibang istado ng tao sa lipunan

Artikulo ni Alonzo batay kay Catford

- Ang barayti ng wika ay may dalawang uri:

 Permanenteng Barayti – Idyolek at Dayalek
 Pansamantalang Barayti – kagyat na sitwasyon ng pahayag