You are on page 1of 54

‫بلغة الفقيه المبتدئ‬

‫تأليف ‪:‬‬
‫الش خي ادلكتور اجت ادلني العبايس‬

‫العباسي‬

‫م ؤ س س ة ه د ا ي ة هلال‬ ‫ترتيب ترجمة احلديث ‪:‬‬


‫‪0‬‬ ‫‪4/7/2018‬‬ ‫األستاذ مفلح حبيب هلال‬
‫‪1‬‬ ‫بلغة الفقيه املبتدئي‬

‫الرحِ ْي ِم‬ ‫بِسْ ِم هلال َّْ‬


‫الرحَ ِن َّ‬
‫ِ‬

‫تعاىل ـــ وحمده ب ذلت جهداً ي ف إع داده‪ ،‬وواصلت ش هوراً‬


‫وأامياً بلي الٍ أملتكن من إنتخاب ه أهبىب ص ورة‪ ،‬والكم ال هل ل ـ ـ‬
‫تعاىل ـــ وحده ال شريك له‪ ،‬فما كان يف هذا الكتاب من‬
‫احلمد هلل على نعمه الظاهرة والباطنة‪ ،‬قدميا وحديثا‪ ،‬والصالة والسامل على نبيه‬ ‫صواب فمن توفيق هلل ـــ تعاىل ـــ وحده‪ ،‬وما كان فيه من‬
‫ورسوله محمد وآله وصحبه الذين ساروا يف نصرة دينه سريا حثيثا‪ ،‬وعلى أتباعهم‬ ‫زل ل أو نس يان فمن نفس ي املقص رة‪ .‬وأستحض ر ي ف ه ذا‬
‫الذين ورثوا علمهم‪ ،‬والعلماء ورثة األنبياء أكرم هبم واراث ومورواث‪ .‬أما بعد‪:‬‬ ‫املقام قول العماد األصفهاين ـ ـ رحمه هلل‬
‫فه ذا مختصر إنتخبت ه من املختص رات على طريق ة العاملة الشيخ مش س الدين محم د بن‬
‫رأيت أن ه ال يكتب‬ ‫ُ‬ ‫ق ال‪" :‬إين‬ ‫ـ‬
‫لو غَّريَ هذا لكان‬ ‫غ ده‪ُ :‬‬
‫ِ‬
‫كتااب يف يومه إال قال يف َ‬ ‫ً‬ ‫أحد‬
‫أحمد بن عب د اهالدي احلنبلي )املتوى ف‪477 :‬هـ(؛ ص احب امحل رر ي ف احل ديث‪،‬‬
‫ستحس ن ول و قُ دَّم ه ذا لك ان‬‫َ‬ ‫أحس ن ول و زيَّد ه ذا لك ان يُ‬

‫والعاملة الش يخ أحمد بن علي بن محم د بن أحمد ابن حج ر العس قالني )املتوى ف‪258 :‬‬ ‫أفض ل ول و تُ ِرك ه ذا لك ان أجمل‪ .‬وه ذا أعظم الع رب وه و‬
‫دليل على استيالء النقص على جملة البشر"‪.‬‬
‫هـ(؛ صاحب بلوغ املرام‪ ،‬اقطف منهم الفوائد‪ ،‬وقد أخرج منهم لفائدة فقهية أخرى‪،‬‬
‫ومسيته «بلغة الفقيه املبتدئ» وهلل ـ ـ تعاىل‬
‫وإشتمل املنتخب على مائة حديث‪ ،‬وهي أصول األدلة ألحلكام الشرعية يف كل ابب‬
‫أس لل أن جيعل ه مبارك ا ملن ق رأه‬ ‫ـ‬
‫من أبواب الفقه‪ ،‬ومبا يتناسب مع حاجة وواقع امجلتمع اإلندونيسي‪ ،‬ليستعين به املسلم‬
‫أو حفظ ه أو نظ ر في ه‪ ،‬وأن جيعل ه خالص ا لوجه ه الك رمي‪،‬‬
‫ف طلب العلم ال سيما طالب اجالمعات العصرية‪ ،‬ولرسم خريطة ذهنية شاملة‬ ‫ي‬ ‫موجبا لرضاه‪ ،‬إن ه على كل ش يء ق دير‪ ،‬وهو حس بنا ونعم‬
‫ألبعاد الفقه اإلساملي ومباحثه وأدلته‪ .‬وقد بينت عقب كل حديث من أخرجه من األئمة‬ ‫الوكيل‪.‬‬
‫إلرادة نصح اأملة؛ على منهج املتقدمين‪.‬‬
‫وإنني يف اخلتام أسلل هلل ـــ تعاىل ـــ أن أكون ق د وفقت يف عرض أصول‬ ‫وكتبه‪:‬‬
‫أبو عبد هلال اتج الدين العباسي‬
‫األدلة احلديثية بطريقة مبسطة جامعة مفهمة‪ .‬وبتوفيق هلل ـ ـ‬
‫جاكرات ـ ـ إندونيسيا ـ ـ حرسها هلال تعاىل وبالد‬

‫املسلمين ـ ـ‬

‫‪1‬‬
2 ‫بلغة الفقيه املبتدئي‬

‫اب الطَّهَارَة‬
ِ
ُ ‫[ ك َت‬1 ]
ِ

Janganlah kamu minum di bejana


emas dan perak; dan jangan
‫ْم َي ِاه‬
ِ
‫[ َببُ ال‬1]
kamu makan pada piring
keduanya, karena bejana
ُ َّ‫صلى ا‬
‫لل َعلَ ْيه‬ َ ‫سول هلل‬
ُ َ‫ل ر‬
َ ‫سئ‬ُ :‫ال‬ ُ َّ‫ي ا‬
َ َ‫لل َعنـْ ُه َما ـ ـ ق‬ َ ‫رض‬َ ‫مرَ ـ ـ‬ ُ ‫[ ـ وبه َع ْن َعبْد اَّلل ْب ِن‬1]
َ ‫ع‬
ِ َّ ِ ِ ِ ِ
(emas/perak) untuk mereka di
ِ َّ dunia dan untuk ksmu di akhirat
‫ين َلْ َْيمِ ْل‬
ْ َ‫قـلت‬
ُ َ‫ْم اء‬
َ ‫ن ال‬
َ ‫ «إ َذا َك ا‬:‫َّواب َوالس َباع؟ َفـ َق َال‬
ِ ِ
َ ‫م ا ينوب ه من ال د‬
َ‫و‬َ ‫املاء‬
َ ‫م عَن‬
َّ َ
َ ‫وس َل‬

،‫ وَالنَّس َائِي‬،‫ َو ْابن َماجَ ه‬،‫ وَأ َُب و َد ُاود‬،‫َحم د‬


ْ ‫» َر َواهُ أ‬.‫س‬ )Muttafaq`alaih (
ْ ُ‫يـْنج‬
َ ‫َل‬
ْ « :‫وي ف َل ْفظ‬
َ ».‫ث‬
َ َ‫اخْلََْب‬
ٍ ِ

‫اسةِ وَبَـ َيِانَا‬


َ ‫َّج‬
َ ‫[َببُ إ َزالَة الن‬3 ]
ِ ِ

.‫والّتمذي‬
ِ ِ ِ
ْ َ

: Artinya ،‫ضيِ اَّللُ َعنـْهَا ــ‬ ‫ـ وبه َع ْن َعائشَِةَ ـ ـ َر‬


َ
ِ
،‫ني‬
َّ َ‫لم يـَ ْغسل الْم‬
ِ
ُ َ َ‫وس‬
َّ
َ ‫علَ ْي ه‬
ِ
ُ َّ‫ول اَّلل صَلى ا‬
َ ‫لل‬
َّ ِ
ُ ‫ َكا َن رَ ُس‬:‫ت‬
ْ َ‫قَال‬
Dari Abdullah ibnu Umar – Radiyallahu anhuma
– Dia berkata : Rasulullah ‫ َوأَن أنَْظُرُ ِإى َل أثَ ِر‬،ِ‫الثـ ْوب‬
َّ َ‫الص الَة ِي ف َذلك‬
ِ ِ
َّ ‫ج إى َل‬
ِ
ُ ُ‫ُث َيْر‬
َّ
shallallahu ‘alaihi wa sallam pernah ditanya
tentang air yang silih berganti .‫اللفْظ ملُسلم‬
َّ
‫ َو‬،‫ِ ُمتـََّف ٌق َعلَ ْيه‬.‫الْغُسْ ِل فيه‬
binatang dan binatang buas : Artinya
berdatangan meminumnya? Jawab beliau:
“Apabila air itu sebanyak dua qullah dia tidak
Dari Aisyah Radhiyallahu
”.najis
‘anhuma, ia berkata: “Rasulullah
Shallallahu ‘alaihi
) HR. Riwayat Ahmad (
wa sallam pernah mencuci
Bab Bejana ( ( ِ‫َبب اْلنِ َية‬
ُ [2]
(bekas) air mani (yang ada di
ُّ َِّ‫ قَ َال الن‬:‫ قَ َال‬،‫[ ـ وبه َع ْن ُح َذ ْيـ َفةَ ْب ِن ال َْي َم ان ـــ َرض َي اَّللُ َع ْنـهُ َما ـــ‬2]
ُ َّ‫ب ص َلى ا‬
‫لل َعلَ ْي ه‬
ِ َّ ِ ِ
pakaian Beliau), kemudian
‫ فَِإَّنَ ا هلَُ ْم ِي ف‬،‫افهِا‬
َ ‫صح‬
ِ
َ ‫ وَ َال َتْ ُكلُ وا ِي ف‬،‫ة‬
ِ
‫ْفض‬ ِ ‫آنيِ ةِ ال َّذ َه‬
َّ ‫ب وال‬ َ ‫ش رَ ُبوا ِي ف‬
ْ َ‫ « َال ت‬:‫َوس َل َم‬
َّ Beliau keluar untuk shalat
dengan mengenakan pakaian
ُّ
.ِ‫» ُمتـََّف ٌق َعلَيْه‬.ِ‫ وَلَ ُك ْم ِيف اْخلِ َرة‬،‫الدنـْيَا‬ tersebut dan aku melihat bekas
”.cucian
:Artinya
) Muttafaq ‘alaih (
Dari Hudzaifah al-Yamani ia berkata: Telah
:bersabda Rasulullah saw ِ
‫الس ْم ِح ـ ـ َرضِ َي اَّللُ َعْنه ـ ـ‬
َّ ‫[ ـ وبه َع ْن أَب‬4]

‫حبسن ـ ـ أَو ُحسين‬ َ ‫ كنت أخدم النَِّب فَليت‬:‫قَ َال‬


‫لل َعلَ ْي ه‬
ِ
ُ َّ
‫ا‬ ‫ى‬ ‫ل‬
َّ
َ ‫ص‬ ‫دره‬ َ‫علَى ص‬
َ ‫َفـبَال‬ ‫ـ‬
،ِ‫اريِ ة‬
َ َ‫ول اج ْل‬
ِ
ْ َ‫ن بـ‬
ْ ‫سلُ م‬
ِ
َ ‫يـ ْغ‬
ُ « :‫ال‬
َ ‫جئت أغس له َفـ َق‬
ْ َ‫َوس َل َم ف‬
َّ

،‫اج ه‬
َ َ‫ابن م‬
ْ‫و‬ َ ،‫اود‬
ُ َ‫اه أبَُ و د‬
ُ ‫و‬َ ‫ر‬
َ ».‫ول الْغُ الَم‬
ِ ِ
ْ ‫بـ‬
َ ْ‫ش من‬
ِ
ُّ ‫َويـُ َر‬
ِ ْ‫ وَالدَّارَقُط‬،‫َوالنَّسَ ِائي‬
.‫ني‬
: Artinya

Dari Abu Samhi Radhiyallahu


anhu, ia berkata: Rasûlullâh
Shallallahu ‘alaihi wa
2
hingga dia mendengar suara (kentut)
".atau mendapatkan baunya

) Riwayat Imam Muslim (


‫ضاءِ احَْلاجَة‬ َ َ‫[َببُ ق‬7] dalam keadaan suci ketika
‫يـرَةَ ـــ رَض َي اَّللُ َعْن ه ـ ـ‬ ِ aku mengenakannya Kemudian
ْ َ‫عنْ أَب هُر‬ َ ‫ـ وبه‬ ]7[
ِ

ِ
beliau mengusap bagian atas
َّ َ‫ ف‬،‫ْبـ ْول‬
‫إن‬ ِ ِ
َ ‫هوا منَ ال‬
ِ
ُ ‫تـ ْنز‬
َّ ِ
َّ
َ ْ‫ «اس‬:‫ول الل صَلى اللُ َعلَيْ ه وَسَل َم‬
َّ ِ
َّ ُ ُ‫ قَ َال َرس‬:‫قَ َال‬
keduanya
ُُِّّ ْ‫َّارقُط‬
.‫ِني‬ َ ‫الد‬ ‫اه‬ ‫و‬‫ر‬
ُ َ َ ، »‫ه‬ ‫ن‬ ‫م‬
ِ
ُْ ْ ِ
‫رب‬ ‫َع َّامةَ عَ َذابِ الْ َق‬
Artinya : Muttafa
l
Dari Abu Hurairah radhiyallahu ‘anhu, ia a
f
berkata, Rasulullah shallallahu ‘alaihi wa a
sallam bersabda, “Bersihkanlah diri dari z
kencing. Karena kebanyakan siksa kubur h
”.berasal dari bekas kencing tersebut
i
n
3 i
d
a
r
i
b
u
k
h
a
r
i
)
‫ضوء‬ُ ‫ض ال ُْو‬ ِ ِ‫ب نـَوَاق‬
ُ ‫[ َب‬6 ]
َّ ِ ‫[ ـ وبه‬7]
‫ قَ َال‬:‫لل َعْن ه ـــ قَ َال‬
ُ ‫ي ا‬ َ ‫رةَ ـــ رَض‬ َ ْ‫ريـ‬ُ ‫عنْ أَب‬
َ‫ه‬
ِ
َ
‫ «ِإذَا وَ َج َد أَحَ ُد ُك ْم ِيف‬:‫ول اَّللِ صَلَّى اَّللُ َعلَيْ هِ َوسَلَّ َم‬
ُ ُ‫َرس‬
‫ َأمْ َال؟ فَ َال‬،‫ج منِ ُْه َش ْي ٌء‬
َ َ‫ أَخَ ر‬:‫كلَ عَلَيْ ه‬
ِ
َ ‫ َفلَ ْش‬،‫َبطْ ِنه َشيـْئًا‬
».‫ َْأو جيَِ َد َريًِا‬،‫ت‬
ً ‫ص ْو‬
َ ‫َيْرُ َج َّن م َن الْمَس ْجد َحَّت يَس ْ َم َع‬
ِ ِ ِ

.ٌِ‫أخرَ َجهُ ُمسْلم‬


َْ
A
r
t
i
n
y
a
:

Dari Abu
Hurairah dia
,berkata
Rasulullah shallallahu 'alaihi
wasallam
bersabda, "Apabila salah seorang
dari kalian mendapatkan sesuatu
yang kurang beres dalam
perutnya, lalu rancu baginya
perkara tersebut, apakah
keluar atau tidak, maka
janganlah dia keluar dari masjid
3 ‫بلغة الفقيه املبتدئي‬

sallam bersabda: “Kencing bayi

perempuan dicuci dan kencing bayi laki-laki


”.cukup dibasahi saja dengan air

Riwayat Abu Daud, dan Ibnu Majah, dan (


)Nasa'I, dan Ad Daruqutny
‫ضوء‬
ِ
ُ ُ‫[ َببُ صفة الْو‬4]
ُّ َِّ‫ َرأَى الن‬:‫س ـــ َرض يَ اَّل ُل َعْن ه ـــ قَ َال‬
‫ب ص َلَّى اَّللُ َعلَيْ ه‬ ٍ َ‫[ ـ وبه َع ْن أَن‬5]
ِ

‫ « ْارجِ ع‬:‫ َفـ َق َال‬.‫صبِ ُه الْمَ ُاء‬


ْ ‫َل ُي‬
ِ ُّ ُ ْ‫ َوِي ف قَ َدمِ هِ ِمث‬،‫َوس َلَّ َم َر ُج ًال‬
ْ ‫ل الظ ْف ر‬

.ُِّ‫ َوالنَّسَائي‬،‫َخرَ َج ُه أ َُبو َداوُ َد‬


ْ ‫» أ‬.‫وء َك‬
َ ‫ض‬ُ ‫سن ُو‬
ْ ْ‫َفلَح‬
ِ

: Artinya

Dari Anas Radliyallaahu 'anhu berkata:


Nabi Shallallaahu 'alaihi wa Sallam
melihat seorang laki-laki yang pada
telapak kakinya ada bagian sebesar kuku
yang belum terkena air maka beliau
bersabda: "Kembalilah lalu sempurnakan
".wudlumu

Dikeluarkan oleh Abu Dawud (


) dan Nasa'i
ِ َّ ‫علَى‬ ‫ْمسح‬
ِ ‫ب ال‬ [5]
‫اْلفين‬ ‫ب‬
ِْ ُ َ ْ ِ َ ِ ُ ِ َِ [6]
‫عنه‬ ‫ـ‬
‫وبه عن املغرية بن شعبة ـ رضي ا‬
َْ ‫َ َّ لل‬ َ ََْ ُ ْ َ ُْ َ
ِ َّ َِ َ‫صلى َّ لل‬ َّ ‫ِ ب‬ ُ ُْ َ َ
‫عليه وسلم يف‬ ‫ا‬ ‫الن‬
َّ ‫مع‬ ‫كنت‬ :‫ـ ـ قال‬
ِ َّ َ ‫سفر‬
َ ََ ُ ِ ََ
:‫ـقال‬
َ ‫ ف‬،‫خفيه‬ ‫ألَنزِع‬ ‫ فلَهويت‬،‫فـتـوضَّل‬
ََ ُْ َ ْ ُ َْ ْ َ َ َََ
‫فمسح‬ ِ ِ ‫َأدخلتـهما‬ ِِ
»‫طاهرتين‬ ‫ فإين‬،‫«دعهما‬
ََ َ ََْ َ ََُُْ ْ َ َ ُْ َ
.‫للبخاري‬ ِ ‫ واللفظ‬،‫ِمتـفقَّعليه‬.‫عليهما‬ ِ
َّ
َْ ْ َ ٌََْ َ َُ ََْ
: Artinya

Mughirah Ibnu Syu'bah Radliyallaahu


'anhu berkata: Aku pernah bersama Nabi
Shallallaahu 'alaihi wa Sallam ketika
beliau berwudlu aku membungkuk untuk
melepas kedua sepatunya lalu beliau
bersabda: Biarkanlah keduanya sebab aku
4 ‫بلغة الفقيه املبتدئي‬

ْ َ‫ و‬،‫ َوأحلت ِل الْغَنَ ائم وََل حت ل أحلد قبلي‬،‫ص ِل‬


‫أعطيت‬ َ ُ‫فـ ْلي‬
ِ
َ
‫يبـ َعث ِإى َل‬
ْ ‫وس َلم‬
َّ َ ِ‫لل َعلَ ْي ه‬ َّ ِ َ ‫ َو َك ا‬- ‫الش َفاعة‬
ُ َّ‫ن النَّب ص َلى ا‬
) Riwayat Ad Daruquthni ( َ َّ
ِ‫س ِل وَحُ ْك ِم اْلُنُب‬
ْ ُ‫[َببُ صفة الْغ‬8 ]
‫ وَ َر َوى‬.ِ‫» ُمتَّفق َعلَ ْي ه‬.‫ِإىل النَّاس َع َّامة‬
َ ‫ وَبعثت‬،‫اص ة‬ َّ ‫قومه َخ‬
."‫طهورا‬
ُ ‫ "وَجعل الّتَُاب ِل‬:‫َحمد من َحدِيث َعلي‬
ْ ‫اإل َمام أ‬
ِ

‫ول اَّلل صَلى اَّللُ َعلَي ه وس لم‬


َّ ِ
َ َ َ ْ ُ ُ‫ « َك ا َن رَس‬:‫ت‬
َّ ِ
ُ َّ‫رضي ا‬
ْ َ‫لل َعنـْهَا ـــ قَال‬ َ ‫شةَ ـ ـ‬
َ ‫] ـ وبه َعنْ َعائ‬8[
ِ
َ
ِ
: Artinya
‫ِإ َذا‬
‫سل‬
ُ
ِ
‫ فـَيـَ ْغ‬،ِ‫ُث ُيـ ْفر ُِِغُ ِ َيمِينِ هِ َعلَى مشَِ ِاله‬
َّ ،ِ‫سلُ َي َد ْي ه‬
ِ
‫نَ اجْلَنَابَ ةِ َيـ ْب َدأُ فـَيـَ ْغ‬ ِ ,‘anhu Jabir radhiyallahu Dari
Nabi aw
‫ُث‬
َّ ،‫ُث يَـتَـ َوضَّل‬
َّ ،‫فـَرْ َج ُه‬ ‘alaihi shallallahu
sallam bersabda, “Aku dianugerahi lima
،‫َّع ِر‬
ْ ‫ُصول الش‬
ِ ِ َ ‫ُل أ‬
ُ ‫َصابعَ ُه ِيف أ‬
ِ

perkara yang tidak pernah


َ َ َّ ،ِ‫ُث أَفَ اضَ ِِ جَس َده‬
‫ُث َغس ل‬ َّ ،ٍ‫ِه ثَ الَثَ َح َف َن ات‬ ِ
diberikan seorang pun dari Rasul-
‫» ُمتـََّف ٌق‬.ِ‫رِ ْجلَ ْيه‬ Rasul sebelumku, yaitu (1) aku
َ َََََ َّ‫ُث‬
‫فـَيُ ْدخ حفنعلىرأْس‬،َ‫مبْيَ ُخذُال َْماء‬
َ َ‫ُِ ا ْغتَ َسل‬
diberikan pertolongan dengan
‫ىسائر َعلَيْه‬
َ َ‫َعل‬ .ٍِ‫ظ ِمل ْسل ٍِم‬ َّْ ‫ َو‬، ِ
ُ ‫اللف‬
ُ takutnya musuh mendekatiku
dari jarak sebulan perjalanan,
(2) dijadikan bumi bagiku
sebagai tempat shalat dan
: Artinya
bersuci (untuk tayammum, pen.),
maka siapa saja dari umatku yang
Dari ‘Aisyah Radliyallaahu ‘anha berkata: Biasanya mendapati waktu shalat, maka
Rasulullah Shallallaahu ‘alaihi wa Sallam jika hendaklah ia shalat, (3)
mandi karena jinabat akan mulai dengan dihalalkan rampasan perang
membersihkan kedua tangannya kemudian bagiku dan tidak dihalalkan
menumpahkan air dari tangan kanan ke tangan kiri kepada seorang Nabi pun
lalu sebelumku, (4) dan aku diberikan
mencuci kemaluannya kemudian berwudlu lalu kekuasaan memberikan syafa’at
mengambil air kemudian memasukkan jari-jarinya (dengan izin Allah), (5 ) Nabi-Nabi
ke pangkal-pangkal rambut lalu menyiram diutus hanya untuk kaumnya saja
kepalanya tiga genggam air kemudian mengguyur sedangkan aku diutus untuk
.seluruh tubuhnya dan mencuci kedua kakinya ”.seluruh manusia

Muttafaq ‘alaihi dan lafadznya dari ( ) Muttafaq ‘alaih (


) .Muslim ‫ض‬ِ ْ‫[َببُ احْلَي‬11
‫َبب التـَّيَ ُّم ِم‬
ُ [9] ‫لل َعنـْ َها ـ ـ‬َّ
‫ا‬ ‫ي‬ ‫ض‬ ‫ر‬
َ َ َ ‫عائ‬
‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ة‬ ‫ش‬ َ ‫[ ـ وبه َع ْن‬11]
ِ ِ
ُ َ
‫ب ص َلى اَّللُ َعلَيْ ه‬
َّ ِ َّ ‫ـ وبه َعنْ َج ابِرِ ْب ِن َعبْ دِ اَّللِ ـــ رَض ِ َي اَّللُ َع ْنـهُ َما ـــ؛ أ‬
َّ َّ‫َن الن‬ ٍ ُ ‫ت أَِب‬ َّ ِ :‫ت‬
‫ فـََق َال‬،‫اض‬ ُ ‫ح‬
َ َْ ُ ْ َ َ ‫ح َبـ ْيش‬
‫ت‬ ‫س‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫ن‬‫ا‬ ‫ك‬ َ ‫م ةَ بْن‬
ِ
َ ‫إن فَاط‬
ِ
ْ َ‫قَال‬
‫ض دَ ٌم أَسْ َود‬ َّ ِ« :‫لل َعلَ ْيهِ وَ َسلَّ َم‬
ِ ‫إن َد َم احْلَ ْي‬ ُ َّ‫صلى ا‬
َّ
َ ‫ول اَّلل‬
ِ
ُ ‫َر ُس‬
ْ َ‫ َو ُجعل‬،‫ريةَ َش هْ ٍر‬
‫ت‬ َ ‫عب َمس‬ْ ‫ت اب ُّلر‬
ُ ْ‫ نُص ر‬:‫َح ٌد قـَبْلي‬
َ ‫ن أ‬
َّ ُ‫َخسًا َلْ يـُ ْعطَه‬
ْ ُ‫ «أ ُْعطيت‬:‫َوسَل َم قَ َال‬
ِ ِ ِ ِ ِ ِ ِ َّ

‫ فَِ إذَا َك ا َن‬،‫الص الَ ِة‬


َّ َ‫كي من‬
ِ ِ
‫ فَِ إذَا َك ا َن ذَلكَِ َفلَمْس‬،‫ف‬
ُ ‫ُيـ ْع َر‬
َّ ُ‫ َفلَمُيََُّّا رَ ُج ٍل أ َْدركََْته‬،‫سجدًا وَطَهُورًا‬
ُ‫الصالَة‬ ْ ‫ض َم‬
ُ ْ‫ِل اأْلََْر‬
ِ

‫ وَ ْابن‬،ِ‫ َوالنَّس َائي‬،‫» َر َواهُ أبَُ و دَ ُاود‬.‫ِ وَص َلِي‬،‫اْخلَ ُر فـَ َتـوَضَّئي‬
ِ ْ‫ وَال دَّارَقُط‬،‫حبَ ان‬
‫ وَاحْلَاكم‬،‫ )رُ َوات ه كلهم ثقَِ ات‬:‫ني وَقَ َال‬
‫)علَى َشرط‬
َ :‫ال‬
َ َ‫َوق‬
4
5 ‫بلغة الفقيه املبتدئي‬

‫احد فَلم يذكر أحد مِنـْهُم مَ ا ذكر‬


ِ
َ‫ذا احلَديث غري و‬
ِ
َ ‫ )قد رَ َوى َه‬:‫ وَقَ َال النَّسَائِي‬، (‫ُمسلم‬
‫ َو ُه َو‬،‫ )َل ُيـَتابع ُمحََُ َّمد بن َع ْم رو َعلَى َهذِه الرِ َو َاي ة‬:ِ‫ َوقَ َال أ َُب و حَ ات‬،(‫ْابن أِب ع دي‬
'Amru bahwa bin dari Abdullah
.(‫ُمنكر‬ Rasulullah shallallahu 'alaihi
: Artinya wasallam bersabda: "Waktu
shalat zhuhur adalah jika
matahari telah concong dan
Dari ‘Aisyah Radliyallaahu ‘anhu bahwa Fatimah
bayangan sesorang seperti
binti Abu Hubaisy sedang keluar darah penyakit
panjangnya selama belum tiba
(istihadlah). Maka bersabdalah Rasulullah
waktu shalat ashar, dan waktu
Shallallaahu ‘alaihi wa Sallam kepadanya:
shalat ashar selama matahari
Sesungguhnya darah haid adalah darah hitam yang
belum menguning, dan waktu
telah dikenal. Jika memang darah itu yang keluar
shalat maghrib selama mega
maka berhentilah dari shalat namun jika darah
merah (syafaq) belum
.yang lain berwudlulah dan shalatlah
menghilang, dan waktu shalat
isya` hingga tengah malam , dan
) .Riwayat Abu Dawud dan Nasa’i (
‫ْموَاقيت‬
waktu shalat shubuh semenjak
َ ‫[ َببُ ال‬1]
ِ ِ

‫ب اَّلل صَلى اَّللُ َعلَيْ ه وَسَلم‬


َّ ِ َّ ِ ِ َّ ‫[ ـ وبه َعنْ َعبْدِ اَّللِ بْ ِن َع ْمرِ ٍو ـ ـ رَضِيَ اَّللُ َعنـْهُمَا ــ؛ أ‬12]
َّ َ‫َن ن‬
terbit fajar selama matahari
belum terbit, jika matahari
‫ت‬
ُ ْ‫ وَ َوق‬،‫صُر‬ْ ‫ضر ال َْع‬ُ ْ‫َل َي‬
ْ ‫كطُول ه َم ا‬ َ ‫الرجُ ِل‬َّ ‫ َو َكا َن ظ ُّل‬،‫س‬ ُ ْ‫ت الشَّم‬ ْ َ‫ « َوقْتُ الظ ْهر إذَا َزال‬:‫قَ َال‬
ِ ِِ ِ ِ ِ ُّ
terbit, maka janganlah
‫ َو َوقْتُ صَالَةِ الْعِشَ ِاء‬،ُ‫الش َفق‬
َّ ‫ب‬ْ ‫َل َيغ‬
ِ
ْ ‫ْم ْغرب َم ا‬
ِ ِ
َ ‫صالَة ال‬
ِ
َ ‫ت‬
ُ ْ‫ َو َوق‬،‫س‬
ُ ْ‫ص َفَّر الشَّم‬
ْ َ‫َل ت‬
ْ ‫ما‬
َ ‫صر‬
ِ
ْ ‫ال َْع‬ melaksanakan shalat, sebab ia
‫ فَِ إذا‬،‫س‬ َّ ْ‫وع الْ َفجْ ِر مَ ا َلْ تَطْلُع‬ ُّ ‫ وَ َوقْتُ صَالَة‬،‫صف اللَّيْ ِل اأْلََْوْسَط‬ terbit diantara dua tanduk
ُ ْ‫الش م‬ ِ ُ‫الص بْ ِح ِم ْن طُل‬ ْ ‫ِإىل ن‬
ِ ِ ِ ِ
َ
setan." Dalam lafzh lain :
‫"وقت صَالَة‬
َ :‫وِيف لفظ‬ َ ‫الصالَة فَإَّنَا تطلع َب ين قـَرْين‬
َ ."‫شيْطَان‬ َّ ‫َّمس فَلمْسك َعن‬
ْ ‫طلعت الش‬
ِ
“Waktu maghrib itu apabila
.ِ‫لم‬
ٌ ‫س‬
ْ ‫م‬
ُ ُ‫واه‬
َ ‫ر‬
َ ».‫يسقط الشَّفق‬
ْ ‫ما َل‬
َ ‫َّمس‬
ْ ‫ت الش‬
ْ َ‫غاب‬
َ ‫الْمغرب إذا‬
ِ
matahari terbenam, sampai
sebelum hilangnya benang
: Artinya
”merah di langit

) Riwayat Imam Muslim (


‫َبب اأْلََْ َذان‬
ِ
ُ [2]
‫حيْـ َفة َعن أَبِيه‬ ِ
َ ‫ج‬
ُ ‫عن عون بن أب‬ َ ‫[ ـ وبه‬13 ]
‫ "أَنه رَأَى ِب ااَل ًل‬:‫لل َعْن ه ـــ‬
ُ َّ
‫ا‬ ‫ي‬
َ
ِ
‫ض‬ ‫َر‬ ‫ـ‬

‫اال يـَ ُقول‬


ً ‫مش‬َ َ‫اهنَ ا َميينا و‬
ِ
ُ ‫ وَ َه‬،‫اهنَ ا‬
ُ ‫ُي ؤذن فَجعلت أتتبع فَاه َه‬

.ِ‫ ُمتَّفق َعلَ ْيه‬،"‫الصالَة َحي َعلَى الْ َفاحل‬


َّ ‫َحي عَلَى‬

: Artinya

‘Aun irad Dari


bin Abi
juhaifah
ayahnya : Sesungguhnya Beliau melihat
Bilal
melihat aku lalu beradzan,
mulutnya
.disana dan disini mengucapkan adzan

) Riwayat oleh Bukhari (


‫الص الَة َحي َعلَى‬
َّ ‫ "فـَلَ َّما بلغ حَي َعلَى‬:‫َو َر َواهُ أَبُ و َد ُاود َوفيه‬
ِ

"‫اال وََل يستدر‬


ً َ‫الْ َفاحل لوى عُنُقه ميَينا وَمش‬
ِ

5
6 ‫بلغة الفقيه املبتدئي‬

Dalam riwayat ( Abu Daud ) ditambahkan : Dari Bahz ia berkata; telah


“Tatkala dia sampai pada kalimat hayya 'alash sha menceritakan kepadaku
Ayahku dari Kakekku ia
lah, hayya 'alal falah, dia membelokkan lehernya ke
berkata; saya bertanya kepada
kanan dan ke kiri, dan dia tidak memutar Rasulullah Shallalahu 'alaihi
”badannya
wasallam; "Wahai Rasulullah,
‫اه َن ا َو َهاهُ َن ا وأصبعاه‬ ‫ه‬ ‫اه‬َ‫ف‬ ‫وأتتبع‬ ] ‫ويدور‬ [ ‫ؤذن‬ ‫ي‬ ِ
ُ ً ‫َيت اَل‬
‫ل‬ ‫ا‬‫ب‬ ْ ‫"رأ‬ ْ ‫َوِيف ِروَ ِ َاية أ‬
َ :‫َحمد وَالّ ْتمذي‬
ِ ِ ِ
ُ َ dimanakah kami harus menutup
،(‫صحيح‬ ‫حسن‬ ‫يث‬ ‫د‬ ‫)ح‬ :‫ي‬ ‫ذ‬ ‫م‬ ‫ت‬ ‫ل‬‫ا‬ ‫ال‬َ ‫ و‬،"‫ِيف أُذُنـَيْه‬
‫ق‬
ِ ِ ِ ِ ِ
َ َ ْ ّ َ aurat kami dan dimana kami boleh
menanggalkannya (tidak terjaga)?."
Dan dalam riwayat Ahmad dan At-tirmizy “Aku : Beliau bersabda : "Jagalah
melihat Bilal mengumandangkan auratmu kecuali dihadapan istrimu
azan, dan aku melihat mulutnya disana dan disini, atau budak wanitamu." Aku berkata
dan kedua jarinya dikedua lagi; "Kalau dihadapan sejenis?."
telinganya”, tirmidzy mengatakan : Beliau menjawab: "Jika kamu
,”Hadits hasan shohih “ mampu, maka jangan sampai ada
orang yang melihatnya!." Aku
;berkata lagi
Apabila kami dalam keaadaan "
sendiri? Beliau pun menjawab:
‫الصالَ ِة‬
َّ ‫اب‬
ُ ‫]ك َت‬2[
ِ
"Di hadapan Allah Tabaraka Wa
‫الصالَ ِة‬
َّ ‫َبب ُشرُوط‬
ِ
ُ [3] Ta'ala kamu lebih berhak untuk
َ‫ "قلت اي‬:‫ال‬ َ ُ‫[ ـ وبه َو َعن ه بز بن حَكيم عَن أَبِي ه َعن ج ده ـــ رَض َي اَّلل‬14]
َ َ‫ع نْ ه ـــ ق‬ malu daripada di hadapan
ِ ِ

َّ ‫ احفظ عورتك‬:‫َرسُول هلل عوراتنا مَ ا أنيت ِمنـْهَا وَ َم ا نذر؟ قَ َال‬ ".!manusia


‫ِإال من زَوجتك أَو مَ ا‬
‫اها‬
َ َ‫يـر‬
َ ‫ال‬
َ ‫ فَِ إذا َك ا َن الْ َقوْم َبعض هم ِيف بعض؟ قَ َال ِإن اسْ َتطَعْت أَن‬:‫ قلت‬،‫ملكت َميِينك‬ Diriwayatkan oleh : Ahmad, (
‫َح ق أَن‬
َ ‫اىل أ‬
َ َ‫ فَاهل ل تبَ ارك وَ َتـع‬:‫ فَ إذا َك ا َن أَحَ َدن َخالي ا؟ قَ َال‬:‫ قلت‬،‫أح د فَ َال يرينه ا‬
ِ ِ
dan Abu Daud, dan Ibnu
.‫ َوالنَّسَ ِائي‬،‫ وَ ْابن ماجة‬،‫ َوأ َُبو دَ ُاود‬،‫َحمد‬ )Majah, dan Nasa’i
ْ ‫ َر َو ُاه أ‬."‫يستحىي مْنهُ من النَّاس‬
ِ

‫صلِي‬
َ ‫ْم‬
ُ ‫سْتَة ال‬
ِ
ُ ُ‫[ َبب‬4]
: Artinya ِ
‫[ ـ وبه َو َعن أب جهيم ـ ـ رَض َي اَّللُ َعْنه ـ ـ‬15]
ِ

‫ "لَو يعلم الْمَ ار‬:َ‫ قَ َال رَسُول هلل صَلَّى اَّللُ َعلَيْهِ وَسَلَّم‬،‫قَ َال‬
‫َب ين َي دي الْمُصَلِي َم ا َذا َعلَ ْي هِ لَ َك ا َن أَن يقف أَرْ َبعِ َين خريا لَه‬
‫من أَن مري بَين َي َديْهِ ـ ـ‬
‫ين َيـ ْومًا أَو ش هرا أَو‬
َ ‫َر َبع‬
ِ
ْ ‫ال أ‬
َ َ‫قَ َال أَبُ و النَّض ر ـــ َال أ َْدرِي ق‬
‫"م اذَا عَلَيْ ه‬
ِ ِ َ ‫ وَِيف بعض ِروَ َاايت ُالب‬.ِ‫سنة" ُمتَّفق عَلَيْ ه‬
َ :‫خ اري‬

ْ ُِ‫من اإِْل‬
."‫ُِْث‬
: Artinya

Dan dari Abi Juhaim ia


berkata, Rasulullah bersabda
: “Kalau saja orang yang
berjalan di depan orang shalat
tahu sesuatu (dosa) yang akan
ia dapatkan, maka sungguh
berdiam (menunggu selesai
shalat) selama 40 lebih baik
baginya daripada berjalan di
depan orang yang shalat. Abu
Nadhar (Rawi) berkata, 'Saya
tidak tahu apakah
berkata 40 hari, Rasu
bulan, atau
”.'tahun

) Muttafaq ’alaih (

6
7

Dari Abu Hurairah Radliyallaahu


‘anhu bahwa Rasulullah
Shallallaahu ‘alaihi wa Sallam
bersabda: “Allah memusuhi
orang-orang Yahudi yang
menjadikan kuburan Nabi-nabi
mereka sebagai
m
a
s
ji
d
.

.) Muttafaq ‘alaih (
Muslim menambahkan: “Dan
”.orang-orang Nasrani
‫الصالَة‬
َّ ‫[ َببُ ص َفة‬7]
ِ ِ

‫[ ـ وبه َعن محَُ َّمد بن َع ْمرو بن َعطاء ـ ـ‬18]


‫حاب‬ َ ْ ‫ع نف ر من أَص‬
َ ‫م‬ َ ‫جالس ا‬َ ‫ن‬ َ ‫ "أَن ه َك ا‬:‫لل َعْن ه ـــ‬ُ َّ‫ي ا‬
َ ‫رض‬
ِ ِ
َ

ِ
ُ َّ‫كرن صَالَة النَّب صَلى ا‬
‫لل‬ ُ َّ‫النَّب ص َلى ا‬
ِ
َ ‫لل َعلَ ْي ه وَسَل َم فَ َذ‬
َّ َّ ِ َّ

‫ أَن كنت أحفظكم‬:‫الس اعِدِي‬ َّ ‫َعلَيْ ه َوسَل َم َفـ َق َال أَبُ و حمي د‬
َّ ِ

ُ َّ‫رسُول هل ل صَلى ا‬
‫لل َعلَ ْي هِ َوسَلَّ َم َرأَيْت ه ِإذا ك رب‬ َ ‫لصَالَة‬
َّ

‫جعل َي َد ْي هِ حَ ْذو َمْن ِك َبـ ْيه َوِإذا ركع أمكن َي َد ْي هِ من ركُْبـَتـَيْه‬


‫ُث هص ر ظَه ره فَِ إذا رف ع رَأس ه اسْ َتـ َوى حََّت يع ود ك ل‬
َّ
‫ فَِ إذا س جد وض ع َي َديْ هِ غ ري م ّفتش َو َال‬،‫فق ار َم َكانَ ُه‬
‫ فَِإذا جلس‬،‫قابضهما واستقبل أبطراف أَصَابِع رجلَ ْيهِ الْقبْـلَة‬
‫ وَِإذا‬،‫س َرى وَنصب ال ُْي َْمَن‬ َّْ ‫ِيف‬
ْ ُ‫الركعَتَينِْ جلس عَلَى رجله الْي‬

‫سرَى َونصب اأخُْلْ رَى‬


ْ ُ‫رة قدم رجله الْي‬ َّْ ‫جلس ِيف‬
َ ‫الركعَة اْخل‬
ِ

.‫» َر َو ُاه ُالب َخارِي‬.‫َوقعد َعلَى مقعدته‬


A
r
t
i
n
y
a
:

Diriwayatkan Dari Muhammad


bin ‘Amr
bin ‘atho’ : “Bahwasanya Ia
pernah duduk bersama beberapa
orang sahabat Nabi
Shallallahu’alaihi Wasallam.
Maka mereka pun menyebutkan
kepada kami tentang tata salat
Nabi Shallallahu’alaihi Wasallam.
Abu Humaid As Sa’idi berkata:
“Aku paling hafal tata cara salat
Nabi
‫‪7‬‬ ‫بلغة الفقيه املبتدئي‬

‫‪Dan di beberapa riwayat Imam‬‬


‫‪Bukhori : disebutkan tambahan lafazh‬‬
‫"ما َذا َعلَِْْيِه مناِْلْث"‪.‬‬
‫‪:‬‬
‫َ‬
‫الصالَة‬
‫وع ِف َّ‬
‫بب احْلَثِ َعلَى اْلُ ُش ِ‬
‫ُ‬ ‫َ‬

‫عنه‬ ‫ِ‬ ‫ٍ‬ ‫ِ‬ ‫ِِ‬ ‫ـ وبه‬ ‫]‪[16‬‬

‫عن جابر بن مسرة ـ رضي ا َّ لل‬


‫َْ‬ ‫َ َ‬ ‫َْ َ ْ ََُ‬
‫ـ ـ قال‪ :‬أبصر‬
‫وسلَّم‬ ‫صلَّى ا عليه‬ ‫هلل‬ ‫رسول‬
‫َّ لل َ َ َ ََ ‬ ‫َ‬ ‫ْ َُ ‬ ‫ََ ‬
‫وهم ِ يف‬ ‫السماء‬ ‫أَبصارهم ِإىل‬ ‫رافعي‬ ‫قوما‬
‫َّ‬ ‫ََّ ‬ ‫َ‬ ‫ْ َ‬
‫ِ‬ ‫ِ َّ‬
‫رسول ا َّ للَ صلى ا َّ لل ََْ عليه وسلم‪:‬‬ ‫ُ‬
‫الصالة‪ ،‬فـقال‬
‫َََ ‬ ‫ََّ ‬
‫َ ِ‬ ‫ِ‬ ‫َُ ‬ ‫ِ‬
‫السماء يف‬ ‫يـرفـعون أَبصارهم إىل‬ ‫«ليـنـتهين قـوم‬
‫ٌَََّْ َْ َُ َ َْ َُْ َ َّ َ‬ ‫َََْ‬
‫ِ‬ ‫ِ ِ ِ‬ ‫ِ‬
‫أَو ال تـرجع إليهم‪ ».‬رواه مسلم‪.‬‬ ‫الصالة‬
‫ََّ ‬
‫ْ ََ ُ ُْ ٌ‬ ‫َْ َ‬
‫َْ‬ ‫َْ ‬
‫‪: Artinya‬‬

‫‪Dari Jabir Ibnu Samurah Radliyallaahu‬‬


‫‪'anhu ia berkata : “Rasulullah melihat‬‬
‫‪suatu kaum memandang ke langit‬‬
‫‪,”sedangkan mereka sedang shalat‬‬
‫‪Rasulullah Shallallaahu 'alaihi wa‬‬
‫‪Sallam kemudian bersabda : “Hendaklah‬‬
‫‪benar- benar berhenti orang- orang yang‬‬
‫‪memandang langit waktu sholat atau‬‬
‫‪pandangan itu tidak kembali kepada‬‬
‫‪”mereka‬‬

‫( ‪) Riwayat Muslim‬‬
‫ساجد‬
‫ِ ِ‬
‫ب الْمَ َ‬
‫] ‪َ [6‬ب ُ‬
‫]‪ [17‬ـ وبه ِ‬
‫ي اَّ ُ‬
‫لل َعْن ه ـــ أَن َرسُول هلل صَلَّى ا َّلل‬ ‫رة ـــ رَض َ‬
‫ريـْ َ‬
‫عن أب هُ َ‬
‫ِ‬
‫ُ‬ ‫َ‬
‫اجد‪».‬‬
‫ِ‬
‫ائهم َمسَ‬
‫ْ‬ ‫َعلَ ْي هِ َوسَلَّ َم قَ َال‪« :‬قَات ل هل ل الْيـَ ُهود اَّت ُذوا من ُقـ ُبور أَنْبِ َي‬

‫َّص َارى اَّت ُذوا ُقـ ُبور أَنْبِ َي ائهم‬


‫ُ‬
‫ْ‬ ‫ُمتَّفق َعلَْيه‪َ .‬وملس لم‪« :‬لعن هل ل ال َيـ ُهود َوالن َ‬
‫ْ‬ ‫ِ‬

‫ساجد‪».‬‬
‫ِ‬
‫م َ‬
‫َ‬

‫‪: Artinya‬‬
setelah Isya’, dan dua rakaat sebelum
Shalat Fajr . Nasa’i
mengatakan : “sebelum subuh”, dan ia
8
diyakininya, kemudian sujud
dua kali sebelum salam. Jika dia
ternyata shalat lima raka’at,
maka shalatnya tersebut akan
menjadi syafaat baginya,
sedangkan jika ternyata dia
shalat tepat empat raka’at,
maka kedua sujudnya bisa
”membuat marah syetan

) Hadits ini diriwayatkan oleh : Muslim (


‫صالَةِ التَّطَُّو ِع‬
َ ُ‫[َبب‬9 ]
ُِ
َ‫حبيبَــــة‬
ِ
َ ‫م‬ ‫أ‬ ‫ن‬ ‫ع‬
ْ َ ‫وبه‬ ‫ــ‬ ]11[
ْ َ‫ي اَّللُ عَنـْهَا ـــ قَــال‬
‫ م َسِ ْعت‬:‫ت‬ ِ
َ ‫ني ـــ رَض‬
ِ ِ
َ ‫ؤمن‬ ْ ُ‫أُِم ْالم‬
‫ال ِنَّبَّ صَ َّلى اَّللُ َعلَيْ ِه‬

‫ْ ركعة ِيف‬ ‫اثـْنـتا عشرة‬ ‫صلَّى‬ ‫ «من‬:‫وسلَّم يـقول‬


ًََ ْ َ ََ َ َْ َُُ َ ََ
ٍِ ِ ِ ِ ِِ ٍِ ٍ
‫» ويف رواية‬.‫نَّة‬ ‫اجل‬
ْ ‫هنب بـيت يف‬
‫يـوم وليـلة بني له‬
ََ َ َ ٌَْ َّ َ ُ ََ َْ
ِ ِِ ِ
‫الّتمذي‬ ‫رواه‬ ‫ )وقد‬.‫مسلم‬ ‫» رواه‬.‫«تطوعا‬
ْ ََُ ٌَ ْ ُ ََُ ً َُّ َ
‫قبل الظهر‬ ‫ «أَربعا‬:‫والنَّسائِي وفِيه‬ ،(‫وصححه‬
ِ ْ ْ َ
ََ ُ ِ ََ
‫ ْ وركعتين‬،‫الْمغرب‬ ‫ وركعتين بعد‬،‫وركعتين بعدها‬
ََْ ََ ََْ ََ َ ْ ََََْ
‫» قال‬.‫صالة الفجر‬ ‫قبل‬ ِ
‫ وركعتين‬،‫العشاء‬ ‫بعد‬
َ َ ْ َْ َ ََْ ََ َْ
ِ ‫النس‬
‫ وذكر ركعتينِ قبل‬،»‫الصبح‬ ‫ «قبل‬:‫َّ ائي‬
ُّ
َْ ََْ َ ْ ِ َ
.‫الْعصر بدل ركعتين بعد الْعشاء‬
ْ
َ َََْ ْ َ
: Artinya

Dari Ummu Habibah Ummul


Mu’minin Radliyallaahu ‘anhu
berkata: Aku pernah
mendengar Rasulullah
Shallallaahu ‘alaihi wa Sallam
bersabda: "Barangsiapa
melakukan sholat dua belas
rakaat dalam sehari semalam
niscaya dibangunkan sebuah
rumah baginya di surga." Hadits
ini diriwayatkan oleh :
( Muslim ). Dan dalam suatu
riwayat: "Sholat sunat.",
Menurut riwayat Tirmidzi yang
dishohihkan olehnya dan Nasa’i
ada hadits yang serupa dengan
tambahan: "Empat rakaat
sebelum Dhuhur, dua rakaat
setelahnya dan dua rakaat
setelah maghrib, dua rakaat
8 ‫بلغة الفقيه املبتدئي‬

Shallallahu’alaihi Wasallam. Aku pernah


melihat Nabi jika bertakbir maka beliau
jadikan tangannya sejajar dengan
pundaknya. Jika beliau rukuk maka tangan
,beliau memegang lututnya
kemudian beliau luruskan punggungnya.
Ketika beliau i’tidal maka sampai semua
tulang kembali pada tempatnya. Jika
beliau sujud, beliau meletakkan kedua
tangannya, tidak terlalu direnggangkan
dan juga tidak terlalu dirapatkan. Dan jari-
jari kakinya dihadapkan ke arah kiblat,
dan jika duduk pada raka’at kedua, (maka)
beliau duduk di atas kaki kirinya
dan menegakkan kaki kanannya.
Kemudian ketika duduk di raka’at
terakhir, Beliau Shallallahu ‘alaihi wa
sallam mengeluarkan kaki kirinya,
menegakkan kaki kanannya, kemudian
”.duduk di atas tempatnya

) Hadits ini diriwayatkan oleh : Bukhari (


‫الس ْهو‬
َّ ‫َبب ُس ُجود‬
ِ
ُ [8]
َّ ِ ِ ُْ ِ
‫[ ـ وبه عَنْ أَب سَعيد اخْلُ ْدري ـ ـ رَضيَ الل‬19]
ِ ٍ ِ

ُ َّ‫ول اَّلل صَلى ا‬


‫ «ِإذا شك أحد ُكم ِيف‬:‫لل َعلَ ْي هِ َوسَلَّ َم‬ ُ ُ‫ قَ َال َرس‬:‫َعْن ه ـــ قَ َال‬
َّ ِ

‫ ولينب َعلَى َم ا‬،‫الش ك‬


َّ ‫ث أم أ َْربعا! فليطرح‬ ً ‫صالَته فَلم يدر كم صَلَّى ثَااَل‬
‫َخسا شفعن لَه‬ ْ ‫ين قبل أَن يسلم فَ إن َك ا َن صَلَّى‬
ْ َ‫دت‬
َ‫ج‬ْ َ‫ُث يسْجد س‬
َّ ‫استيقن‬
ِ ِ

.‫سلِ ٌم‬
ْ ‫م‬
ُ ُ‫واه‬
َ ‫ر‬
َ ».‫َّيطَان‬ َ ‫صلَّى إمتاما ألَ ْر َبع‬
ْ ‫كانـََتا ترغيماً للش‬ َ ‫ن‬
َ ‫ وَِإن َكا‬،‫صالَته‬
: Artinya

Dari Abi sa’id al-Khudry ia berkata,


Rasulullah bersabda : “Apabila salah
seorang di antara kalian merasa ragu
dalam shalatnya dan dia tidak tahu berapa
raka’at dia shalat, tiga atau empat raka’at,
maka hendaknya dia membuang keraguan
tersebut dan hendaknya dia mengerjakan
sesuai dengan apa yang
9 ‫بلغة الفقيه املبتدئي‬

‫ فَِ إن َل تس تطع فعلَى‬،ً‫ فَِ إن َل تس تطع فقاع دا‬،‫«ص ل قَ ِائم ا‬


mneyebutkan dua raka’at sebelum ashar pengganti
.dua raka’at setelah ‘Isya .‫» َر َو ُاه ُالب َخارِي‬.‫جنب‬
‫اعةِ َواْلِ َم َامة‬
ِ
َ ‫صالَة اَْل َم‬
ِ
َ ‫َبب‬
ُ [11] : Artinya
‫[ ـ وبه َعن أِب ُه َريْـرَة ـ ـ َرضي اَّللُ َعْنه ـ ـ‬21]
ِ
َ

ُ َّ‫صلى ا‬
‫لل َعلَ ْيهِ َو َسلَّ َم رجل‬ َّ ِ
َ ‫ "أَتَى النَّب‬:‫ال‬ َ َ‫ق‬ Dari ‘Imraan bin Hushain
‫ْمسْجد؟ فَسَلَ َل َرسُول هلل‬ َ ‫إىل ال‬
Radhiyallahu anhu , dia
َ ‫س ِل قَائ د يقودين‬
َ ‫اي رَسُول هلل [إنَّه] لَ ْي‬َ :‫ال‬ َ ‫أ َْعمَى فـََق‬
ِ ِ ِ ِ

:‫ َفـلَ َّما وَىل َد َع اهُ َفـ َق َال‬،ُ‫صَلَّى اَّللُ َعلَيْ ه َوسَل َم أَن ي رخص َلهُ فَيصَلي ي ف َبيت ه فَ رخص لَه‬
َّ ِ َّ ِ berkata : “Aku dahulu
berpenyakit bawasir, lalu aku
َّ ِ‫« َهل تسمع النداء اب‬
.‫» َر َواهُ ُمسلم‬.‫ فلجب‬:‫ قَ َال‬،‫ نعم‬:‫لصالَةِ؟ قَ َال‬
bertanya kepada Nabi Shallallahu
: Artinya ‘alaihi wa sallam tentang shalat,
maka beliau menjawab,
‘Shalatlah dengan berdiri. Jika
Dari Abu Hurairah Radhiyallahu anhu , ia berkata :
engkau tidak mampu, maka
Seorang buta mendatangi Nabi Shallallahu ‘alaihi
dengan duduk. Jika engkau tidak
wa sallam seraya berkata,”Wahai Rasulullah.
mampu, maka dengan
Sesungguhnya tidak ada yang membimbingku ke
”berbaring
masjid,” lalu ia meminta keringanan kepada
Rasulullah Shallallahu ‘alaihi wa salllam
Hadits ini diriwayatkan oleh : (
agar diperbolehkan shalat di rumahnya. Maka ) Bukhari
Rasulullah mengizinkannya. Tatkala ia pergi, beliau
memanggilnya kembali dan bertanya kepadanya : ‫صالَةُ اْلُ ُم َعة‬
َ ‫َبب‬
ُ [21]
“Apakah engkau mendengar adzan shalat?” Ia ‫يـرَة ـ ـ‬ ِ ‫ـ وبه‬
ْ َ‫هر‬
ُ ‫عن أب‬
َ ]31[
menjawab: “Ya,” lantas beliau Shallallahu ‘alaihi
ُ َّ‫رسُول هلل صَلى ا‬
:‫لل َعلَ ْي ه وَسَل َم قَ َال‬ َ ‫ع ْنه ـــ أَن‬ ُ َّ‫ي ا‬
َ ‫لل‬ َ ‫رض‬
َّ ِ َّ ِ
َ
”!wa sallam berkata: “Maka datangilah
،‫ َواإلِْ َم ام َيْطب‬،‫«ِإذا قلت لص احبك أنص ت َيـ ْوم اجْلُ ُم َع ة‬
.) Hadits ini diriwayatkan oleh : Muslim ( .‫ه‬
ِ
ْ‫» ُمتَّفق عَلَي‬.‫فقد لغوت‬

‫ضيِ اَّلل‬ َ ‫ين ـ ـ‬


‫ر‬ ِ ‫ْم ِر‬ ِ ِ َ ُ‫صالَةِ الْم‬
َ ْ‫ص‬ َ ‫ح‬
ُ ‫عمران بن‬
َ ‫[ ـ وبه َعن‬22] ‫يض‬ َ ‫وال‬
َ ‫سافر‬ َ ‫ب‬
ُ ‫[ َب‬11 ] : Artinya

:‫الصالَة؟ فـََق َال‬


َّ ‫لم َعن‬ ُ َّ‫صلى ا‬
ِ
َ ‫لل َعلَ ْيه َو َس‬ َ ‫سلَلت النَّب‬
َ َ‫كانَت ِب بواسري ف‬
َ " :‫َعْنه ـ ـ قَ َال‬
َّ ِ َّ
Dari Abu hurairah Radhyallahu
anhu, bahwasanya Rasulullah
Bersabda : “Jika
engkau berkata :
kepada temanmu ‘diamlah’,
pada hari Jumat sedangkan
Imam sedang berkhutbah, maka
engkau telah melakukan kesia-
”siaan

)Muttafaqun ‘alaih (

‫َ بب صَ الَة ْالَ ْوف‬


‫َّ لل‬
‫رضي ا‬
َ ِ‫َ ـ‬
‫عن صاحل بنَخوات‬ ََ ‫ـ وبه‬
[24]
‫صلَّى ا‬ ‫مع رسول هلل‬ ‫صلَّى‬ ‫ عمن‬، ‫ــ‬ ‫عنه‬
‫َّ ل‬ َ َََُ َ ََّ َْ
‫ل‬
" :‫صالة اخْلوف‬ ‫يـوم ذات الرقاع‬ ‫وسلَّ َم‬ ‫عليه‬
َْ ََ َ َْ َ َ ََْ
‫أَن طائِفة صفت معه وطائِفة وجاه العدو فصلى‬
9
ََ َ ََ َ َ َ َ
ْ
‫ متَّفق‬."‫ين َكشف ما بكم‬ ‫فادعوا هلل وصلوا َّحت‬
ُ َ ْ َ َ
ِ
"‫ينجلي‬ ‫ "وصلوا ح‬:‫ وعندِالبخاري‬.‫عليه‬ ‫ َواللَّ ْفظ‬.ِ‫ ُمتَّفق َعلَ ْيه‬."‫ُختهَا من جلباهبا‬
ْ ‫لتلبسها أ‬
‫ََّت‬ َُ َ ََْ
.‫ملسلم‬
ُ
Ar
ti
ny
:a

Dari Ummi :
Athiyyah ra. ia berkata :
“Rasulullah Saw
memerintahkan kami untuk
keluar ada hari idul fitri dan
idul adha, baik wanita yang
baru baligh, wanita haid,
maupun gadis yang dipingit,
adapun wanita haid, mereka
memisahkan diri dari tempat
shalat dan mereka
menyaksikan kebaikan serta
dakwah kaum muslimin. Aku
berkata: wahai Rasulullah,
salah seorang dari kami tidak
memiliki jilbab. Beliau
menjawab: “Hendaknya
saudarinya meminjami jilbab
k
e
p
a
d
a
n
y
a
”.

Muttafaq ‘alaih , dan (


) lafazh dari Muslim

‫ب صالة الْكسوف‬ [15]

ِ ُُ ََ ‫َ ب‬ [26]
‫شعبة ـ ـ رضي ا َّ لل‬ ‫عن املغرية بن‬ ‫ـ وبه‬
َ َ َْ ُ َ ُْ َ :‫عنه ـ ـ قال‬
‫عهد‬ ‫على‬ ‫الشَّمس‬ ‫"انكسفت‬
ََ ْ َ َ َْ
َّ ‫عليه‬
‫مات‬ ‫َ يـوم‬ ‫م‬ ‫ل‬ ‫وس‬ ‫صلَّى ا‬ ‫هلل‬ ‫رسول‬
َ ََْ ‫َّ لل‬
َ
َ َْ ََ ُ ‫َُُِ إبِـراهيم فـقال‬
‫ انكسفت الشَّمس ملوت‬:‫النَّاس‬
َّ ِ
َ ِ ْ َََ َِْ
:‫وسلم‬ َّ ‫عليه‬ ‫ فـقال رسول هلل صلى ا‬،‫إبـراهيم‬
َ ََ ََْ ‫َ من َّ ل‬ ُ َ ََ َ َْ
‫ل‬
‫آايت هلل ال‬ ‫آيتان‬ ‫الشَّمس والقمر‬ ‫ِ إن‬
َ َ َََْ ْ
ِِ ِ
‫رأيتمومها‬ ‫ فِإذا‬،‫ينكسفان ملوت أحد وال حلياته‬
َ ََ َ َ
salat sendiri, lalu pergi dan berbaris menghadap 10 ‫بلغة الفقيه املبتدئي‬
musuh. Dan datanglah kelompok yamng lain, lalu
kemudian beliau salat bersama mereka satu rakaat
yang masih tersisa dalam salat beliau, lalu beliau ‫ُث انصرفوا وصفوا وجاه‬ َّ ‫ُث ثَبت قَائِما وَأَمتُّوا ألَنـُْفسِهِ ْم‬
َّ ‫ابلذين َم َعه ركَ َْعة‬
,tetap dalam keadaan duduk ِ َّْ ‫الْعَ دو َو َج َاءت الطَّائ َف ة اأخُْلْ َرى فَص َلى هبم‬
َّ ،‫الركعَ ة الَّت بقيت‬
‫ُث ثَبت‬ ِ

sedang kelompok kedua ini menyempurnakan َّ ،ْ‫س ِهم‬


.‫ِ َواللَّ ْفظ ملسلم‬.‫ُث سلم هبم " ُمتَّفق َعلَْيه‬ ِ
‫َجالِسا وَأَمتُّوا ألَنـُْف‬
salatnya sendiri, kemudian beliau salam beserta
ُ
.mereka
: Artinya
Muttafaq ( ,alaih ‘ dan lafazh dari
) Muslim Dari salih Bin Khawwat, dari orang yang
[14] [25] menyaksikan Rasulullah saw, melakukan
‫ب صالة الْعِيدي ِن‬ salat pada peperangan Dzatu Riqo’
dengan salat khouf, bahwa satu kelompok
‫عنـها ـ ـ‬ ‫ََِ ِ َْ ا‬ ‫ـ وبه عن َ ب‬
berbaris di belakang beliau dan yang satu
‫رضي‬ ‫أم عطية ـ‬
َ َْ ‫لل‬
ُ َّ َ َ َّ َ َ kelompokmenghadapi musuh. Kemudian
‫ "أمر‬:‫قالت‬
‫لل‬ َّ beliau salat beserta kelompok yang di
‫وسلَّم أَن‬ ‫عليه‬ ‫رسول هلل صلَّى ا‬
َ ََ ََْ َ َُ ‫َ ن‬ ََ belakangnya satu rakaat, lalu beliau tetap
‫ واحْليض‬،‫ الْعواتق‬:‫خنرجهن ِيف الْفطر واألضحى‬
ِ dalam keadaan berdiri. Sedang kelompok
َ ََ yang di belakangnya menyempurnakan
‫الصالة‬ ‫فيعتزلن‬ : Artinya
ََّ
‫ اي‬:‫ قلت‬،‫الْمسلمين‬
َ Dari Mughirah bin Syu`bah ia berkata:
ِ “Telah terjadi gerhana matahari di zaman
:‫جلباب؟ قال‬
Rasulu llah saw bersamaan dengan
ْ
ََ memimggalnya Ibra him, Maka orang-
orang berkata: Telah terjadi ger hana
matahari (karena) meningggal nya Ibra
10
11 ‫بلغة الفقيه املبتدئي‬

him, maka Rasulullah saw bersabda: Sesungguh nya sebagaimana shalat 'ied,
matahari dan bulan adalah namun beliau tidak
salah satu tanda kebe saran Allah keduanya tidak , berkhutbah seperti khutbah
gerhana karena kematian seseorang atau (karena) " .kalian ini
hidupnya, maka jika kalian melihat keduanya
(gerhana) berdoalah kepada Allah dan shalatlah : Artinya
.hingga ia lepas
) Muttafaq ‘alaih ( Riwayat : Ahmad ( dan ini (
lafazh darinya ) , dan Abu
Dan pada lafazh Bukhori : “dan shalatlah kalian Daud, dan Nasa’I, dan Ibnu
. ”hingga ia terang Majah, dan Tirmidzi
( dishohihkan olehnya ) , dan
Abu Awanah dalam [Shohih]
nya, dan Ibnu Hibban, dan
) .Hakim
ِ ‫[ َببُ اللِ َب‬17]
‫اس‬
‫س َقاء‬
ْ ‫االست‬
ِ
ْ ‫صالَة‬
ِ
َ ُ‫[ َبب‬16]

ُ َّ‫ذيـْ َفة ـــ رَضيَ ا‬


‫ "َّنَ اَن‬:‫لل َعْن ه ـــ قَ َال‬ َ ‫[ ـ وبه َعن ُح‬28]
ِ

‫ِإىل ْابن َعبَّاس ـ ـ‬ ُْ ِ ِ


َ ‫ أ َْرسلني أَمري من ِاأْلُ َمرَاء‬:‫حاق بن عبد ِهلل بن ِكنَانَة قَ َال‬ َ ْ‫عن ِإس‬ َ ‫[ ـ‬27] ‫الذهب‬
ََّ ‫آنية‬
ِ
‫النَِّب صَلىَّ اَّللُ َعلَيْ هِ َوسَلمََّ أَن نشرب ِيف‬
َّ
:‫الصالَة يف االسْتسْ َقاء؟ فـََق َال ْابن َعبَّاس ـ ـ رَضيَ اللُ َعْنه ــ‬
َّ ‫يسلَله َعن‬ َ ُ‫َرضيَ اَّلل‬
ْ ‫عْنه ـ ـ‬
ِ

ً ً‫لل َعلَ ْيهِ وَ َسلَّ َم متواضعا‬ ‫فيه ا َو َعن لبس احْلَري ِر وال ديباج‬
ِ
‫ َوأ َن أنَْ ُك ل‬،‫َوالْفض َِّة‬
‫تسال‬
ً ‫متبذال متخشعاً ّم‬ ُ َّ‫صلى ا‬ َ ‫سول هلل‬
ُ ‫ر‬
َ ‫منعه أَن يسللني؟ "خرج‬
َ ‫َما‬
َّ َ

،‫َحمد َو َه َذا لَفظه‬


ْ ‫ َر َو ُاه أ‬."‫صلي ِيف الْعيد َل َيْطب خطبكم َهذه‬
ِ ِ ِ
َ ‫ما ُي‬
َ ‫ك‬
َ ِ‫ين‬
ْ َ‫ركْعَت‬ ‫صلى‬
َ َ‫متضرعا ف‬ ِ ‫خ‬
.‫اري‬ َ ‫الب‬
ُ ‫اه‬ُ ‫و‬
َ ‫ر‬
َ ."‫ن جنلس عَلَ ْيه‬
َ ‫َوأ‬
ِ
َ

‫ َو ْابن‬،"‫عوانَة ِيف "صَحيحه‬


ِ
َ ‫وأَبُو‬
َ ،(‫ححه‬
ُ ‫ص‬
َ ‫و‬
َ ‫ )والّتمذي‬،‫اجه‬
َ َ‫ابن م‬
ِ
ْ ‫و‬
ِ
ْ ََ ،‫والنَّسَائي‬
َ ،‫اود‬
ُ ‫د‬َ ‫وأَبُو‬
ِ
َ
: Artinya
.‫اكم‬
ِ
َْ‫ واحل‬،‫حبان‬
َ

: Artinya
Dari Hudzifah -
ia berkata : “Rasulullah
Dari Ishaq bin Abdullah bin Kinanah ia berkata : Shallallahu ‘alaihi wa sallam-
"Salah seorang pemimpin mengirimku menemui melarang kami untuk minum
[Ibnu Abbas] untuk menanyakan kepadanya tentang dengan gelas emas dan perak,
shalat istisqa`, Ibnu Abbas pun berkata, "Apa yang dan makan dengan
menghalanginya bertanya langsung kepadaku?" ia menggunakannya, melarang
berkata lagi: "Rasulullah shallallahu 'alaihi wasallam kami untuk memakai pakaian
,keluar dengan penuh tawadlu', memakai baju biasa sutera dan dibaj (sejenis
khusyu', perlahan-lahan dan menunduk. Lalu Beliau sutera) dan duduk
shalat dua raka'at ”.di atasnya

) Hadits ini diriwayatkan oleh : Bukhori (

‫[ كتاب اْلَ َنائِز‬3]

‫ـ وبه َعن أِب ُه َريْـرَة ـ ـ َرضِ َي اَّللُ َعْنه ـ ـ‬

‫ "نـَْفس‬:‫َعن النَِّب صَلَّى اَّللُ َعلَيْهِ وَ َسلَّ َم قَ َال‬

11
‫‪12‬‬ ‫بلغة الفقيه املبتدئي‬

‫َحمد‪.‬‬
‫الْمُؤمن معل َقة بديْنه َحَّت يُقضى َعنهُ" َر َواهُ أ ْ‬
‫‪bijian yang kurang dari 5 ausaq‬‬
‫‪: Artinya‬‬ ‫)‪".(1050 liter‬‬
‫ص َدقَةِ ال ِْفطْ ِر‬
‫] ‪َ[1‬ببُ َ‬
‫‪Nabi dari Hurairah Abu Dari -‬‬
‫‪shallahu’alaihi wassalam- ia berkata “Nasib :‬‬ ‫لل َعنـْ ُه َما ـ ـ‬‫ي اَّ ُ‬ ‫رض َ‬ ‫ر ــ َ‬ ‫ـ وبه َع ِن ْاب ِن ُ‬
‫عمَ َ‬
‫ِ‬
‫‪seorang mukmin tergantung pada‬‬ ‫َّ‬ ‫َّ‬
‫لل َعلَ ْيه وَ َسلم ز َكَا َة‬
‫َّ‬ ‫ِ‬
‫ُ‬ ‫ا‬ ‫ى‬ ‫ل‬
‫َّ‬
‫ص‬
‫َ‬ ‫لل‬
‫ِ‬
‫ا‬ ‫ول‬
‫ض َر ُ ُ‬
‫س‬ ‫ال‪ :‬فـَرَ َ‬ ‫قَ َ‬
‫‪”hutangnya sampai ia melunasinya‬‬
‫اعا مِ ْن َش عِ ٍ‬
‫ري‪ :‬عَلَى ال َْع ْب د‬
‫ِ‬ ‫اعا مِ ْ ٍ‬
‫ن مرَْت ‪ ،‬أَوْ صَ ً‬
‫ِ ِ‬
‫الْفطْ ر‪ ،‬صَ ً‬

‫( ‪( Hadits ini diriwayatkan oleh : Ahmad‬‬


‫ري وَالْ َكبِ ِ‬
‫ري‪ ،‬منَ‬ ‫َواحْلُ ِر‪ ،‬وَال َّذ َك ِر وَاأْلُُْ ْنـثَى‪ ،‬وَ َّ‬
‫الص ِغ ِ‬
‫ِ‬

‫ِإىل‬ ‫هبِ ا أَ ْن تـُ َؤدَّى َقـ ْبلَ ُخ ُر ِ ِ‬


‫وج النَّاس َ‬ ‫ر َ‬‫َم َ‬
‫ين‪ ،‬وَأ َ‬
‫ْمسْلم َ‬
‫ال ُ‬
‫ِ ِ‬

‫اب َّ‬
‫الز َكاة‬ ‫]‪ [4‬ك َت ُ‬
‫ِ‬ ‫الصالَةِ‪ُ .‬متـََّف ٌق َعلَيْهِ‪.‬‬
‫َّ‬
‫‪: Artinya‬‬

‫‪Dari‬‬ ‫‪Ibnu‬‬ ‫‪:‬‬


‫]‪ [31‬ـ وب ه َعن َج ابر بن عب د هل ل ـــ رَضِ َي اَّللُ َعْنهم ا ـــ‪َ ،‬عن رَسُول هل ل صَلَّى اَّللُ َعلَيْ ه‬
‫ِ‬
‫‪Umar‬‬ ‫‪ra‬‬ ‫‪ia‬‬ ‫‪berkata‬‬
‫يم ا دون َخس ذود من‬ ‫س ف َ‬
‫دقَة‪ ،‬وَلَيْ َ‬
‫َخسَة أَوَاق من الْوَرق صَ َ‬ ‫‪“Rasulullah saw mewajibkan‬‬
‫يم ا دون ْ‬
‫س ف َ‬‫ال‪" :‬لَيْ َ‬
‫َوسَلَّ َم أَنه قَ َ‬
‫ِ‬ ‫ٍ‬ ‫ِ‬

‫‪zakat fitri satu sha’’ kurma,‬‬


‫َّم ر صَ َدقَة" َر َواهُ ُمس لم‪َِ .‬وي ف لف ظ لَ ُه من‬
‫َخسَة أوس ق من الت ْ‬
‫س فيمَ ا دون ْ‬
‫ِ‬
‫ولَ ْي َ‬
‫دقَة‪َ ،‬‬
‫اإلْب ل صَ َ‬
‫ِِ‬
‫‪atau gandum bagi muslim‬‬
‫ص َدقَة"‪.‬‬ ‫ِ ِ‬
‫ال حب َ‬ ‫سة أوساق من مرت َو َ‬ ‫َخ َ‬
‫س فيمَا دون ْ‬
‫حديث أب سعيد‪" :‬لَ ْي َ‬
‫ِ‬
‫َ‬ ‫‪yang hamba dan muslim yang‬‬
‫‪merdeka laki-laki maupun‬‬
‫‪: Artinya‬‬ ‫‪perempuan,‬‬ ‫‪baik‬‬ ‫‪muslim‬‬
‫‪anak-anak ataupun orang tua.‬‬
‫‪Dari Jabir bahwa Rasulullah Shallallaahu ‘alaihi wa‬‬ ‫‪Dan hendaklah zakat fitrah‬‬
‫‪Sallam bersabda: "Tak ada‬‬ ‫‪ditunaikan sebelum orang-‬‬
‫‪zakat pada perak yang kurang dari 5 auqiyah (600‬‬ ‫‪orang selesai‬‬
‫‪gram), unta yang jumlahnya‬‬ ‫‪mengerjak‬‬
‫‪kurang dari 5 ,ekor dan kurma yang‬‬ ‫‪.an halat id‬‬
‫(‪kurang dari 5 ausaq ( ".)liter 1050‬‬
‫‪.) Riwayat Muslim‬‬
‫( ‪) Muttafaq ‘alaih‬‬
‫ص َدقَةِ التَّطَُّو ِع‬
‫َبب َ‬
‫ُ‬ ‫]‪[2‬‬
‫‪Menurut riwayatnya dari hadits Abu Said r.a: "Tidak‬‬ ‫]‪ [32‬ـ وبه وَ َعن أِب َخ ِالد ـ ـ الَّ ِذي َكا َن ينزل ِيف بني‬
‫‪-ada zakat pada kurma dan biji‬‬
‫داالن ـــ عَن نُ بيح‪ ،‬عَن أِب س عيد ـــ رَضِيَ اَّللُ َعْن ه ـــ ‪،‬‬
‫َعن النَِّب صَلَّى اَّللُ َعلَيْ هِ وَ َسلَّ َم قَ َال‪ " :‬أَميَ ا مُسلم كسا‬
‫مُس لما ث واب َعلَى عري َكسَاه هل ل من خضر اجْلنَّة‪،‬‬
‫َوأَميَا مُسلم أطْعم ُمسلما ـ ـ عَلَى جوع ـ ـ أطْعمهُ هلل من‬
‫مث ار اجْلنَّة‪ ،‬وَأَميَ ا ُمس لم س َ َقى مُس لما‪َ ،‬علَى ظم ل‪،‬‬
‫ختُوم"‪َ .‬ر َواهُ أَبُو دَ ُاود‪.‬‬
‫الرحيق الْمَ ْ‬
‫ِ‬
‫س َقاهُ هلل من َّ‬
‫‪: Artinya‬‬
‫‪12‬‬
13

miskin yang menerima zakat


kemudian memberikannya
".pada orang kaya

Riwayat : Ahmad, Abu (


Dawud, Ibnu Majah dan
) Hakim

‫الص َي ِام‬
ِ
‫اب‬
ُ ‫[ ك َت‬5]
ِ

‫ أَن‬،‫ـ وبه َعن َعائِ َش ة ـــ َرض ِ َي اَّللُ َعْنه ا ـــ‬

‫ليه‬ َ َ‫ "من م‬:‫َر ُسول هلل صَلى اَّللُ َعلَيْه وَ َسل َم قَ َال‬
‫ات وَ َع‬
ِ َّ ِ َّ

.ِ‫ ُمتَّفق َعلَ ْيه‬."‫ص َام َعنهُ وليه‬


َ ‫ص َيام‬
ِ

: Artinya

Dari ‘Aisyah r.a bahwasanya


- Rasulullah
shallallahu :
‘alaihi wasallah - bersabda
“Barang siapa yang wafat dan
dia masih ada kewajiban puasa
maka wali-nya
berpuasa atas
.”namanya
(
Muttaf
aq
) ‘alaih
‫ص ْومه‬
ِِ
َ ‫ن‬
ْ ‫ع‬
َ ‫ص ْوم التَّطَُّو ِع وَ َما ِنُ َي‬
ِ ِ
َ ‫َبب‬
ُ [1]

ِ ‫صا ِر‬ ِ ‫[ ـ وبه‬35]


ُ َّ‫ي ا‬
‫لل َعْن ه ـ ـ‬ َ ‫ي ـــ رَض‬ َ ‫عنْ أَب قـََت‬
َ ‫اد َة األَْن‬
ِ
َ

‫ول اَّللِ ص َلَّى ا َّللُ َعلَيْ هِ َوس َلَّم س ُ ِئلَ َع ْن ص َ ْوِم‬ َّ ‫أ‬
َ ُ ‫َن رَس‬

»َ‫الس نَةَ املَاض ِيَةَ َوالبَ ِاقَِي ة‬


َّ ‫ي َكف ُر‬
ِ
ُ « :‫ال‬
َ َ‫ ق‬،َ‫َيـ ْوِم َعرَفَ ة‬

َ‫الس نَة‬
َّ ‫فر‬
ُ ‫ك‬
َِ ُ‫ «ي‬:‫ال‬
َ ِ‫ َفـ َق‬،َِ‫وراء‬
َ ‫اش‬
ُ ‫َو ُس ئ َل َعنِْ ص يَام يـَِ ْوم َع‬
ِ ِ ِ ِ

‫ «ذَ َاك َيـ ْو ٌم‬:‫ قَ َال‬،‫َوم َيـ ْوم االثـْنَ ْين‬


ِْ ِ‫ن ص‬
ْ ‫ئل َع‬
َِ ‫س‬
ُ ‫املَاضيَةَ» َو‬
‫» رواه‬.‫ أَوْ أُنْ ِز َل َعلَ َّي فِ ِيه‬،‫ َو ُب ِعثْتُ فِ ِيه‬،‫ُول ْدتُ في ه‬
ُ َ َ

.‫سلِ ٌم‬
ْ ‫م‬
ُ

: Artinya

Dari -
Al- Ayyub Abu
Anshory
Radliyallaahu -
‘anhu - bahwa Rasulullah
Shallallaahu ‘alaihi wa Sallam
:- bersabda
13 ‫بلغة الفقيه املبتدئي‬

Dari Abu Khalid yang pernah singgah di


Bani Dalan, dari Nubaih dari Abu Sa' id Al
Khudri dari Nabi shallallahu 'alaihi
wasallam, beliau bersabda: "Siapapun
seorang muslim yang memakaikan
pakaian kepada muslim yang lainnya
karena ia tidak berpakaian maka Allah
akan memakaikan kepadanya pakaian
dari pakaian yang hijau di Surga, dan
siapapun seorang muslim yang
memberikan makan kepada muslim
lainnya yang dalam keadaan lapar maka
Allah memberinya makanan dari buah-
buahan di Surga, dan siapapun seorang
muslim yang memberi minum muslim
lainnya yang dalam keadaan haus maka
Allah akan memberinya minum dari Ar
".Rahiq Al Makhtum (arak Surga)

) Riwayat Abu Daud (

‫الصدقَات‬ َّ ‫[ َبب قسم‬3]


‫ عَن أِب سعيد اخْلُ ْدري ـــ رَض َي اللُ عَْن ه‬،‫[ ـ وبه َعن عَطاء بن يسَار‬33]
َّ ِ ِ ُْ
َّ ‫ني‬
‫ِإال‬ ِ ‫َلغ‬
َ ‫دقَة‬ َ ‫الص‬
َّ ‫ " َال حتل‬:‫لل َعلَ ْي ه َوسَلم‬
َّ ِ
ُ َّ‫ال رَسُول هلل صَلى ا‬
َّ
َ َ‫ ق‬،‫ـــ قَ َال‬
ِ
ِ َ‫ َأو غاز ِيف س‬،‫ َأو َغ ارم‬،‫اْش َّْتاهَا َمباله‬
‫بيل‬ ِ ِ
ّ ‫ أَو رجل‬،‫ لعامل عَلَيـْهَا‬:‫خلمسة‬
ْ ‫ َر َواهُ اإملَِ ام‬."‫ني‬
،‫أحمَ د‬ ِ ‫ْها لَ َغ‬‫منـ‬ ‫فلهدى‬ ‫ا‬ ‫ه‬
َ ‫نـ‬
ْ ‫ َأو مسْكين تصدق َعلَ ْي ه م‬،‫هلل‬
ِ ِ ِ ِ
َ
.‫ وَاحَْلاكم‬،‫ َو ْابن ماجة‬،‫َوأبَُو َد ُاود‬
ِ

: Artinya

Dari ‘atha’ bin Yasar dari Abu Said Al-


Khudry Radliyallaahu ‘anhu bahwa
Rasulullah Shallallaahu ‘alaihi wa Sallam
bersabda : "Zakat itu tidak halal diberikan
kepada orang kaya kecuali lima macam,
yaitu: Panitia zakat, atau orang yang
membelinya dengan hartanya, atau orang
yang berhutang, atau orang yang
berperang di jalan Allah, atau orang
”.Makkah memulai ihram dari Makkah

) Muttafaq ‘alaih (

14 Ibnu Abbas Radliyallaahu


'anhuma berkata: Rasulullah
Shallallaahu 'alaihi wa Sallam
berkhutbah di hadapan kami
seraya bersabda:
"Sesungguhnya Allah telah
mewajibkan haji atasmu."
Maka berdirilah al-Aqra' Ibnu
Habis dan bertanya: Apakah
dalam setiap tahun, wahai
Rasulullah? Beliau bersabda:
"Jika
aku mengatakannya, ia
menjadi wajib. Haji itu sekali
".dan selebihnya adalah sunat

) Riwayat Imam Lima selain Tirmidzi (


‫ْم َواقِيت‬َ ‫[ َبب ال‬2 ]
ٍ َّ‫ـ وبه َع ِن ْاب ِن َعب‬
‫اس ـ ـ رَضِ َي اَّللُ َعنـْهُ َما‬
:ِ‫َه ِل الْمَدِينَة‬
ْ ‫وس َلم وَقَّتَ أل‬
ِ َّ َ ِ‫َن النَِّبَّ صَلَّى اَّللُ عَلَيْ ه‬
َّ ‫ـــ؛ أ‬

ْ ‫َه ِل‬
‫ قـَرْ َن‬:ٍ‫جنَد‬ ْ ‫وأل‬
َ ،َ‫ح َف ة‬ َّ ‫َه ِل‬
ْ ُ‫ اج ْل‬:‫الش ام‬ ْ ‫ وَأل‬،‫ذَا اح ْلُلَيـْ َفة‬
ِ ِ ِ ِ

ِ ِ
‫ ُه َّن هلَُ َّن َو ِل َمنْ أَتَى‬،‫يـلَ ْملَ َم‬ ِ ‫َه ِل ال َْي َم‬
َ :‫ن‬ ْ ‫ وَأل‬،‫ْمَن ازل‬
ِ
َ ‫ال‬

‫ وَ َم ْن َك ا َن‬،َ‫َعلَيْهِ َّن مِ ْن َغ ريِْهِ َّن ِ َِّمنْ أَرَ َاد احْلَ َّج وَالْعُ ْم َرة‬

.َ‫ َحَّت أ َْهلُ َمكَّةَ ِم ْن َمكَّة‬،‫ث أَنْ َش َل‬


ُ ‫لك فَمنْ َح ْي‬
ِ
َ َ‫دُو َن ذ‬
ِ

.ِ‫ُمتـََّف ٌق َعلَ ْيه‬

A :
rti
ny
a

Ibnu Abbas :
Radliyallaahu 'anhuma
“Sesungguhnya Nabi
Shallallahu ‘alaihi wa sallam
telah menentukan miqat bagi
penduduk Madinah, yaitu Dzul
Hulaifah, bagi penduduk Syam,
yaitu Juhfah, bagi penduduk
Najd, yaitu Qarnul Manazil dan
untuk penduduk Yaman, yaitu
Yalamlam. Beliau mengatakan,
‘Semua itu adalah bagi
penduduk kota-kota tersebut
dan orang yang bukan
penduduk kota-kota tersebut
yang melewati kota-kota
tersebut, yang ingin
menunaikan ibadah haji dan
umrah. Dan bagi orang yang
lebih dekat dari kota-kota itu,
maka ia memulai ihram dari
tempatnya, sampai penduduk
‫‪14‬‬ ‫بلغة الفقيه املبتدئي‬

‫“ ‪Barangsiapa shaum Ramadhan,‬‬


‫‪kemudian diikuti dengan shaum enam‬‬
‫‪hari pada bulan Syawwal, maka ia seperti‬‬
‫‪”.shaum setahun‬‬

‫( ‪) Riwayat Muslim‬‬

‫ضا َن‬
‫االعتكَاف َوقيَام رَ َم َ‬
‫ِ ِ‬ ‫ِ ِ‬
‫َبب ْ‬‫]‪ُ [2‬‬

‫ـ وبه َعن َع ِائ َشة ـ ـ رَضِ َي اَّللُ َعْنها ـ ـ‬


‫لل َعلَ ْي هِ وَسَلَّ َم ِإذا أ ََر َاد أَن يعْتَكف صَلَّى‬
‫سول هلل صَلى اَّ ُ‬
‫َّ‬
‫ن رَ ُ‬
‫قَالَت‪َ " :‬كا َ‬

‫ُث دخل ُم ْع َتكفه"‪ .‬احلَديثِ ُمَّتفق َعلَ ْيه‪َ ِ،‬و َّْ‬


‫اللفظ ُملسلم‪.‬‬ ‫الْفجْر َّ‬

‫‪: Artinya‬‬

‫‪Dari 'Aisyah Radliyallaahu 'anha bahwa‬‬


‫‪Rasulullah Shallallaahu 'alaihi wa Sallam‬‬
‫‪bila hendak beri'tikaf, beliau sholat‬‬
‫‪ Shubuh kemudian masuk ke tempat‬ش‬
‫‪i'tikafny‬‬
‫( ‪) Muttafaq Alaihi‬‬

‫اب احْلَ ِج‬


‫]‪[6‬كتَ ُ‬
‫ِ‬

‫ضله وَبـَ َيان َمنْ فُِر َ‬


‫ض َعلَْيه‬ ‫َبب فَ ْ‬
‫ِ‬ ‫ِِ‬
‫]‪ُ [1‬‬

‫ي اَّ ُ‬
‫لل َعنـْ ُه َما ـ ـ‬ ‫رض َ‬
‫ِ‬
‫ـ وبه َع ِن ْاب ِن َ ٍ‬
‫عبَّاس ـ ـ َ‬

‫صلَّى اَّللُ َعلَيْهِ َو َسلَّم‬


‫ول اَّلل َ‬
‫ِ‬
‫قَ َال‪ :‬خَطَبـَنَا رَ ُس ُ‬

‫ب َعلَ ْي ُك ُم احْلَ َّج» فـََق َام اأْلََْقـْرَعُ‬‫كتَ َ‬ ‫َّ اَّ َ‬


‫لل َ‬
‫ِ‬

‫حاب‬
‫ْب ُن َ‬
‫فـََق َال‪«:‬إن‬
‫ول اَّللِ؟‬
‫س َ‬ ‫اي رَ ُ‬
‫ال‪ :‬أَِيف كَ ِ ٍ‬
‫ل عَام َ‬
‫ِ ٍ‬
‫س فـَ َق َ‬

‫فما زاد‬ ‫مرة‪،‬‬ ‫احلج‬ ‫قـلتـها لوجبت‪،‬‬ ‫«لو‬ ‫قال‪:‬‬


‫ٌََّ َ َ ََ ‬ ‫ََََْ َُّْ ‬ ‫َُُْ ‬ ‫َ‬ ‫ََ ‬
‫ِ‬ ‫ِ ‬
‫ِ ‬‫ِ‬
‫فـهو تطوع‪ ».‬رواه اخلمسة‪ ،‬غري الّتمذي‪.‬‬
‫ْ‬ ‫ََْ‬ ‫ََُْْ ‬ ‫ٌََُّ ََُ ‬ ‫َُ َ ‬
‫‪: Artinya‬‬
15 ‫بلغة الفقيه املبتدئي‬

ِ
َّ ‫ وَهلل َم ا تركت من جبل‬،‫نَفسِي‬
‫ِإال وقفت َعلَ ْي هِ فـَ َهل‬
ِِ ِ ِ ِ [3]
:‫لل َعلَ ْي هِ َوسَلَّ َم‬
ُ َّ‫ص لى ا‬
َّ
َ ‫ِل من حج؟ َفـ َق َال َر ُس ول هل ل‬
‫ب وجوه اْحلرام وصفته‬ [39] ‫ [ َحَّت ي ْدفع] وَقد‬،‫من شهد صَالَتنَا هَ ذِه ووقف مَعنا‬
َ َ َِْ ُُُِ ‫َ ب‬ ،‫وق ف بِ َعرَفَ ة قب ل ذَلِ ك لَيْ ًال أَو َّنَ ارا فق د ت حج ه‬
‫عنـها ـ‬ ‫عائشة ـ ـ رضي ا‬ ‫عن‬ ‫ـ وبه‬
َ َْ ‫َ ْ َ ََ َ َ َّ لل‬ ،‫ وَالنَّسَ ِائي‬،‫ َوأَبُ و دَ ُاود‬،‫َحم د‬
ْ ‫ َر َو ُاه اإل َم ام أ‬."‫ض ى تفثه‬
ِ
َ َ‫َوق‬
‫ا‬
‫وسلَّم‬ ‫عليه‬
ِ
‫صلَّى‬ ‫ خرجنا مع َّالن‬:‫قالت‬ ‫اكم‬
ِ
َ‫ وَاح ْل‬،‫ححه‬
ُ ‫ص‬
َ ‫و‬
َ ‫ذا لَفظه‬
َ ‫ وَ َه‬،‫ وَالّتِْمِ ذِي‬،‫اج ه‬
َ َ‫ابن م‬
ْ ‫و‬َ
ََْ ‫َّ لل‬ ‫ِب‬ َْ َ ْ ََ
ِ ‫حيح عَلَى ش َرط َكافَّة أَئِ َّمة‬
ِ
َ ‫ذا حَ ديث ص‬
ِ
َ َ‫ )ه‬:‫َوقَ َال‬
ََ ٍُ ِ َ ِ ََ َِ
‫ ومنَّا من‬،‫ فمنَّا من أَهل بعمرة‬،‫ِ عام حجة الوداع‬ .(‫احلَدِيث‬
َْ َ َ ُْ ََّ َْ َ َ ْ َّ َ ََ
‫ وأَهل‬،‫حبج‬ ٍ
ِ‫أَهل‬ ‫ ِومنَّا من‬،ٍ‫وعمرة‬ ٍ َ ‫َهل‬
‫حبج‬
ِ‫أ‬ Ar
َّ ََ َ ََّ َْ َ ََُْ ََّ ti
، ‫ ِ احبل‬- ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫صلى هلل‬ - ِ ‫رسول ا‬ ny
‫ْ ِج‬َ ‫َُ ُ َّ لل‬ :a
ِ ‫أَهل بِعمر ٍة‬ ‫فلَما من‬
،‫حبج‬ٍ َ ‫من أَهل‬َّ ‫َما‬
َ‫ وأ‬،‫فحل‬
َْ َّ َ َّ ََ َ ُْ َّ َ َْ ََّ Dari ‘Urwah bin Mudharris bin
‫كان يـوم‬ ‫ح‬ ُِّ ‫احلج والعمرة فـلم‬ ‫أَو جمع‬ Haritsah bin Lam At Ta'i
َ َْ َ َ ‫ْ َََ ََّْ َ ُْ َََْ َ لوا ََّت‬
‫ي‬ radhiyallāhu 'anhu berkata :
.ِ‫ متـَّفق عليه‬.‫النَّح ِر‬ “Aku mendatangi Rasūlullāh
shallallāhu 'alayhi wa
ََْ ٌ َُ ْ sallam di Mudzalifah tatkala
: Artinya Rasūlullāh shallallāhu 'alayhi
wa sallam hendak
Aisyah Radliyallaahu 'anha berkata: Kami keluar' melaksanakan shalāt (yaitu
bersama Rasulullah Shallallaahu shalāt subuh), maka aku
alaihi wa Sallam pada tahun haji wada'. Di antara' berkata: "Wahai Rasūlullāh,
kami ada yang berihram untuk umrah, ada yang sesungguhnya aku datang
berihram untuk haji dan dari gunung Thayyin. Aku
umrah, dan ada yang berihram untuk haji. Sedang melelahkan tungganganku
Rasulullah Shallallaahu 'alaihi wa Sallam berihram dan diriku, tidak ada satu
untuk haji. Bagi yang berihram untuk umrah, ia boleh tempat yang tinggi kecuali aku
menanggalkan ihramnya (tahallul) berhenti, apakah saya dapat
sewaktu datang (ke kota Mekkah). Adapun bagi haji?" Maka Rasūlullāh
yang berihram untuk haji atau menggabungkan shallallāhu 'alayhi wa sallam
antara haji dan umrah, ia tidak boleh berkata: "Barangsiapa yang
menanggalkan ihramnya sampai pada hari raya menghadiri shalāt kami ini
.Kurban (maksudnya shalāt subuh) di
Muzdalifah bersama kami
) Muttafaq Alaihi ( sampai kami meninggalkan
Muzdalifah dan sebelumnya
‫[ ـ وبه َعن ُعرْ َوة بن ُمضرس بن َحارِثَة بن‬41] َ‫ص َف ِة احْلَ ِج َو ُد ُخولِ َم َّكة‬
ِ
‫َبب‬
ُ [4] dia sudah wuquf di Arafāh
malam atau siang maka
‫لل عَلَ ْيهِ َو َسلَّم ابِْل ُم ْزدَ ِلفَةِ حِين‬ َّ
ُ َّ‫سول هلل صَلى ا‬
ُ ‫ر‬
َ ‫ "أتيت‬:‫ال‬ ُ َّ‫ي ا‬
َ َ‫لل عَْنه ـ ـ ق‬ َ ‫رض‬
ِ ِ َّ
َ ‫امَل الطائي ـ ـ‬ telah sempurna hajinya dan
‫ ايَ رَ ُسول هلل ِإي ِن ِج ْئت من جبلي طَيء أ ْكللتُ َراحِلَِت وأتعبت‬:‫ فَقلت‬،‫الصالَة‬
َّ ‫ِإىل‬
َ ‫خرج‬
dia telah menunaikan
_".hajatnya

Diriwayatkan oleh Imam (


Ahmad, dan Abu Daud, dan
Nas’I, dan Ibnu Majah, dan
Turmudzi, dan ini merupakan
lafazhnya dan dishohihkan
olehnya, dan Hakim dan ia
berkata : “Hadits ini shahih
atas syarat seluruh Imam-
.”imam hadits
‫َ بب الْ َفوات واْحلصار‬
15
16 ‫بلغة الفقيه املبتدئي‬

‫ قَ َال‬،‫ عَن احْل َّجاج بن َع ْم رو األْْنص َا ِري ـــ رَض ِ َي اَّللُ َعْن ه ـــ قَ َال‬،‫[ ـ وبه َعن عِ ْك ِرمَ ة‬41]
:‫ قَ َال‬،‫ وَعَلِ ِيه احْلَج من قَابل‬،‫ "من ُكسر أَو عرج فقد حل‬:َ‫َرسُول هلل صَلَّى ا َّللُ َعلَيْهِ َوسَلَّم‬ Ibnu Abbas Radliyallaahu
‫ وَ ْابن‬،‫ وَالنَّس َائي‬،‫ وَأَبُ و دَ ُاود‬،‫َحم د‬ َ ‫فَس َلَلت ْابن َعبَّاس وَأَاب ُهرَ ْيـرَة؟ َفـ َق‬ ‘anhu berkata: Rasulullah
ْ ‫ َر َو ُاه أ‬."‫ ص دق‬:‫اال‬
ِ

Shallallaahu ‘alaihi wa Sallam


.‫ وَالّتِْمِذِي وَحسنه‬،‫اجه‬
َ ‫م‬َ
melarang menjual buah-
: Artinya
buahan hingga masak, bulu
yang masih melekat di
Dari ‘Ikrimah, dari al-Hajjaj Ibnu Amar al-Anshory punggung (hewan hidup), dan
Radliyallaahu ‘anhu bahwa Rasulullah Shallallaahu .susu dalam tetek
‘alaihi wa Sallam
bersabda: "Barangsiapa patah kakinya atau pincang, ) Riwayat Thabrani dan Daruquthni (
maka ia boleh tahallul dan ia wajib haji tahun ‫[ َببُ اْلِيَا ِر‬2]
mendatang." Ikrimah berkata: Aku bertanya kepada
Ibnu Abbas
dan Abu Hurairah tentang hadits tersebut. Mereka
.menjawab: Benar

) Riwayat Imam Ahmad, Abu Daud (


َ،ِ ‫ٍ َعنْ أبيه‬،‫[ ـ وبه َع ْن َع ْمر ِو ْب ِن شُ َع ْيب‬43]
‫ ص لى هل ل‬- ‫ب‬ َّ َِّ‫َن الن‬
َّ ‫َعنْ جَ دِهِ ـــ َرضيَِ اَّللُ َعْن ه ـــ؛ أ‬

‫اع ابِخْلِ َي ا ِر َحَّت‬


ُ ‫بـَت‬
ْ ‫ْم‬
ُ ‫ع وَال‬
ُ ‫ْب ائ‬
ِ
َ ‫ «ال‬:‫ال‬
َ َ‫ ق‬- ‫علي ه وس لم‬
‫وع‬
ِ ‫[كِتَابُ الْبُـ ُي‬7]
َّ ِ ،‫يـَ َتـ َفَّرقَا‬
‫ َو َال َيِ ُّل لَهُ أَ ْن‬،ٍ‫إال أَ ْن تَ ُك و َن ص َ ْف َقةَ خِ َي ار‬
‫[َببُ ُش ُروطِهِ وَ َما ِنُِ َي َعْن ُه مِْنه‬1]
.‫َحمد‬
ْ ‫» َر َو ُاه أ‬.ُ‫سَتقيلَه‬ ْ َ‫يُـ َفارقَ ُه َخ ْش َيةَ أ‬
ْ ‫ن َي‬
ِ ِ

ُ َّ‫ي ا‬
‫لل َعنـْهُ َما ـ ـ‬ َ ‫رض‬
ِ
ٍ َ ‫ـ وبه َع ِن ابْ ِن‬
َ ‫عبَّاس ـ ـ‬
‫صلى اَّللُ َعلَيه وسلم «أ َْن‬
َّ ِ
َ َ َ ْ
َّ
َ ‫ول اَّلل‬
ِ
ُ ‫ َّىَن رَ ُس‬:‫قَ َال‬ : Artinya

،ُِّ‫» َر َواهُ الطربََّ اين‬.‫ض رْ ٍع‬


َ ‫ وَ َال َلنبٌَ ي ف‬،‫وف َعلَى ظَهْ ر‬
ِ ٍ
ٌ ُ‫اع ص‬
َ ‫ وَ َال يـُ َب‬،‫اع مثَرَةٌ حََّت تَطْعَ َم‬َ َ‫تـُب‬ Dari Amar Ibnu Syu’aib, dari
ُُِّّ ْ‫َّارقُط‬
.‫ِني‬ َ ‫والد‬َ
ayahnya, dari kakeknya
: Artinya
Radliyallaahu ‘anhu bahwa
Nabi Shallallaahu ‘alaihi wa
Sallam bersabda: "Penjual
dan pembeli mempunyai hak
khiyar sebelum keduanya
berpisah, kecuali telah
ditetapkan khiyar dan
masing-masing pihak tidak
diperbolehkan pergi karena
".takut jual-beli dibatalkan

) Riwayat Imam Ahmad (


ِ
‫َبب الرَب‬ [3]

ُ َّ‫ي ا‬
:‫لل َعْن ه ـــ قَ َال‬ َ ‫رض‬َ ‫عن جَ ابر ـــ‬
َ ‫ـ وبه‬
ِ

َ‫وس َلم آك ل الراب‬ َ ُ‫«لعن رَس ُول هل ل ص َلى اَّلل‬


َ ‫علَيْ ه‬
ِ َّ ِ َّ

‫» َر َو ُاه‬.‫ هم َس َواء‬:‫ وكاتبه وشاهديه َوقَ َال‬،‫ومؤكله‬


.‫ُمسلم‬

: Artinya

16
17

ِ ِ ِ ‫ب‬ [6]
‫التـَّفليس واحْلجر‬
ْ ُ َ
َِْْ َ
‫ب‬

ِ ‫بن عبد‬ ِ ِ ِ ‫[ ـ‬48]


‫ عن‬،‫الرحمن‬ ‫وبه عن أَب بكْر‬
َْ ََّْ ِ َْ ْ َ ْ َ ‫أَِب هريـرة‬
‫ مسعت رسول‬:‫قال‬ ‫رضي هلل عنه ـ‬ ‫ــ‬
َُ ُْ َ َ َ َََُْ
‫ «من أدرك‬:‫ـ ـ صلى هلل عليه وسلم ـ ـ يـقول‬ ِ‫ا‬
ْ َُُ ‫َّ لل‬
‫إنسان قد‬ ِ ‫قد أفلس ـ أَو‬ ِ ِ ِ
‫ماله بعينه عند رجل‬
َ ِ ِ
ِ ْ ْ َْ َ
.‫» متـَّفق عليه‬.‫أفلس ـ ـ فـهو أَحق به من غريه‬
َ ٌَ َ ُ َ َ َُ َ
:Artinya

Dari Abu Bakar bin


Abdurrahman dari Abu
Hurairah r. a. ia berkata : kami
mendengar :
Rasulullah SAW bersabda
Barang siapa yang
mendapatkan hartanya dari
orang benar-benar pailit, maka
ia
lebih berhak daripada
.yang lainnya

) Muttafaq ‘alaih (
‫الصْل ِح‬
ُّ ُ‫َبب‬ [7]

‫ـ وبه َعن كثري بن عبد هلل بن َع ْمرو بن‬


‫ أَن‬، ‫ َعن ج ده ـــ رض ي هل ل عن ه ـــ‬، ‫ْم زي ِن‬
ُ ‫و ف ال‬
ْ ‫ع‬
َ

‫ائز‬ ُّ :‫َرسُول هلل صَلَّى اَّللُ َعلَ ْي ه وَسَلَّ َم قَ َال‬


‫"الص ْلح َج‬
ِ ِ

َّ ‫َب ين الْمُسلمين‬
."‫ِإال صلحا حرم حَ ااَل ل َأو أحل حَرَ ًام ا‬
.‫ححه‬
ُ ‫ص‬
َ ‫و‬
َ ‫واهُ الّتْمذي‬
ِ ِ
َ ‫ر‬
َ

: Artinya

Dari katsir bin Abdullah bin


‘Amru bin ‘Auf al-Muzny dari
,kakeknya r.a
bahwasanya :
Rasulullah SAW bersabda
Antara kaum Muslimin boleh
mengadakan perdamaian,
kecuali perdamaian yang
mengharamkan yang halal atau
menghalalkan yang haram, dan
setiap muslim terikat pada
syaratnya (perjanjian
17 ‫بلغة الفقيه املبتدئي‬

Dari Jabir Radliyallaahu ‘anhu berkata:


Rasulullah Shallallaahu ‘alaihi wa Sallam
melaknat pemakan riba, pemberi makan
riba, penulisnya, dan dua orang saksinya.
".Beliau bersabda: "Mereka itu sama

) Riwayat Muslim (
‫ب النـَّهي عن بيع الرطب َبليابس‬ َ [4]
‫ب‬
َ ْ
‫والرخصة ِف الْعراي‬
:‫عنه ــ‬ ‫َََ ي ا‬ ‫[ ـ وبه عن أِب‬45]
‫هريـرة ـ ـ رض‬
ِ

َْ ‫ََُْ َ َ َّ لل‬ َ
‫ِبرصِ َها فِيمَ ا‬
ْ َ‫رااي‬ َ َ‫م رخص يف بيع الْع‬
ِ
َ ‫ل‬
َّ
‫س‬
َ ‫و‬
َ ‫ه‬
ِ
‫ي‬
ْ ‫ل‬
َ ‫ع‬
َ ‫لل‬
ُ َّ
‫ا‬ ‫ى‬ ‫صل‬
َّ
َ ‫سول هلل‬
ُ َ‫«أَن ر‬

.‫الل ْفظ ُملسلم‬


َّ
‫ َو‬،‫ه‬
ِ
ْ‫علَي‬
َ ‫» ُمتَّفق‬.‫سة أوسق‬
َ ‫َخ‬
ْ ‫ أَو يف‬،‫سة أوسق‬
ِ
َ ‫َخ‬
ْ ‫دون‬
: Artinya

Dari Abu Hurairah Radliyallaahu ‘anhu


bahwa Rasulullah Shallallaahu ‘alaihi wa
Sallam memberi keringanan menjual
buah kurma ariyah yang masih
ditangkainya (basah) dengan kurma
kering selama masih kurang dari lima
.wasaq (1 wasaq : 21 kg)

) Muttafaq Alaihi (
‫الر ْه ِن‬ ِ ‫السلَ ِم َوالْ َق ْر‬
َّ َ‫ض و‬ َّ ‫اب‬ َ ْ‫[أَبـ‬5]
ُ ‫و‬

:‫ـ وبه َعنْ َعلِ ٍي ـ ـ رضي هلل عنه ـ ـ قَ َال‬


‫ « ُكلُّ َقالَ َر ُسواُل َّلل‬:‫ـ ـ صلى هلل عليه وسلم ــ‬ ِ

ِ
‫إسَنادُ ُه‬
ْ ‫و‬ َ ،َ‫امة‬ َ ‫ن أَب أ‬
َ ‫ُس‬ ُ ‫» َر َو ُاه احَْلا ِر‬.ً‫ فـَ ُه َو ِراب‬،ً‫ض َجَّر َمنـَْف َعة‬
ُ ‫ث ْب‬
ٍ ْ‫قـَر‬
ِ

.‫ط‬ ٌ ‫َساق‬
ِ

: Artinya

Dari Ali Radliyallaahu ‘anhu bahwa


Rasulullah saw. bersabda: "Setiap hutang
".yang menarik manfaat adalah riba

Riwayat Harits Ibnu Abu Us


) sanadnya terlalu lemah
rekannya. Maka jika salah satunya
berkhianat, Aku keluar
".dari keduanya

)Diriwayatkan oleh Abu Dawud ( menanggung utangnya,


kemudian kami datang kepada
beliau lagi, kemudian Abu
Qatadah berkata, ‘Dua
dinarnya saya tanggung.”
18 Maka Rasûlullâh Shallallahu
‘alaihi wa sallam bersabda :
‘Kamu betul akan
menanggungnya sehingga
mayit itu terlepas darinya? Dia
’.menjawab, ‘Ya
Maka Rasûlullâh pun
menshalatinya. Kemudian
setelah hari itu Rasûlullâh
Shallallahu :
‘alaihi wa sallam bersabda
‘Apakah yang telah dilakukan
oleh dua dinar tersebut?’
Maka Abu Qatadah berkata,
“Sesungguhnya ia baru
meninggal kemarin.’” Jabir
berkata, ‘Maka Rasûlullâh
mengulangi pertanyaan itu
keesokan harinya. Maka Abu
Qatadah berkata, ‘Aku telah
melunasinya wahai Rasûlullâh!’
,maka Rasûlullâh bersabda
Sekarang barulah dingin‘
”’!kulitnya

)Riwayat Abu Daud dan Imam Ahmad (


[9]
ِ ِ َِّ
‫ب الشركة والْوكالَة‬ َ
‫عنه ـ‬ ‫هلل‬ َ َ َ ُ ‫ب‬ ‫[ ـ‬51]
‫ـ ـ رضي‬ ِ
‫وبه عن أب هريـرة‬
" :‫وسلَّم‬ ‫عليه‬ ‫ََُْ ا‬ َ ،‫قال‬
‫صلَّى َّ لل‬ ‫قال رسول هلل‬
َ ََ ََْ َ َُ ََ ََ
ِ
ِ ِ ‫ أَن اثلث‬:‫قال هلل عز وجل‬
‫َّريكين ما َل َين‬
َ ‫َْ الش‬ َ َّ ََ ََّ ََ
ِ
."‫ فإذا خاَن خرجت من بينهما‬،‫أَحدمها صاحبه‬
َ َ َ َ ََ
.‫رواه أَبو داود‬

َُ ُ ُ ََ
: Artinya

Dari Abu hurairoh ia berkata : Rasulullah


Shallallahu :
'alaihi wasallam bersabda
"Allah Azza wa jalla berfirman :
Aku adalah pihak ketiga dari
dua orang yang berserikat
selama salah satu dari mereka
tidak berkhianat kepada
18 ‫بلغة الفقيه املبتدئي‬

yang dibuatnya) masing-masing kecuali


syarat mengharamkan yang halal atau
.menghalalkan yang haram

Hadits riwayat Turmudzi


)dishahihkannya

ِ ِ [8]
‫ب احْلوالَة والضَّمان‬
ََ ََ ُ َ
‫ب‬
‫محمد بن عقيل‬ ‫[ ـ وبه عن عبد هلل بن‬51]
ََُّ َ
‫ "توي ف رج ل من ا فغس لناه وحنطن اه‬:‫َعن َج ابر ـــ رض ي هل ل عن ه ـــ قَ َال‬
‫ تصلي َعلَ ْي ه؟‬:‫لم فـَ ُقْلنَا‬
ََّ َ‫وس‬
َ ‫لل عَلَ ْي ه‬ َّ َ‫ُث أَتـَ ْيـ َنا بِه َرسُول هلل ص‬
ُ َّ‫لى ا‬ َّ ،‫وكفناه‬
ِ ِ ِ

‫ فَانْص َرف فتحمله ا أَبُ و‬،‫اران‬ ِ


َ ‫ين‬ َ ‫ د‬:‫قـ ْلنَا‬
ِ
ُ ‫دين؟‬
ْ ‫ أعلي ه‬:‫ال‬
َ َ‫ُث ق‬َّ ‫فخط ا خطى‬
‫ص لى‬ َ ‫ الديناران َع ل ي! فـََق َال َر ُس ول هلل‬:‫ فلتينا بِه فـَ َق َال أَبُ و قـَتَ َادة‬،‫ادة‬ َ َ‫قـَت‬
َّ ِ

:‫ْم ِيت؟ قَ َال‬ َ ‫م ا ال‬ ْ ‫ف هل ل ح ق الْغَ ِرمي وَب رئ م‬


َ ُ‫نـه‬ َ ‫ ق د أ َْوى‬:‫اَّل ُل عَلَ ْي ه وَسَلَّ َم‬
ِ ِ

‫ ِإََّن ا‬:‫ مَ ا فع ل ال ديناران؟ َفـ َق َال‬:‫ُث قَ َال بع د ذَ ِل ك بِ َيـ ْوم‬


َّ .ِ‫ فَصَلى َعلَيْ ه‬،‫نعم‬
‫ فـَ َق َال َر ُس ول هلل‬.‫ قد قضيتهما‬:‫ فـَعَاد ِإلَيْ هِ من الْغَد فـََق َال‬:‫مَ اتَ أمس! قَ َال‬
‫ َر َو ُاه أ َُب و دَ ُاود الطَّيَ ِالس ِي‬."‫ اْلن ب ردت عَلَيْ هِ جل ده‬:َ‫ص لَّى اَّل ُل َعلَْي ِه وَس َلَّم‬ َ
.‫َحمد‬ ‫أ‬ ‫ام‬ ِ‫َواإْل‬
‫ِْم‬
ْ َ

: Artinya

Dari Jabir Radhiyallahu anhu ia berkata,


“Seorang laki-laki meninggal dunia dan
kami pun memandikan jenazahnya, lalu
kami mengkafaninya dan memberinya
wangi-wangian. Kemudian kami datang
membawa mayit itu kepada Rasûlullâh
Shallallahu ‘alaihi wa sallam. Kami
berkata, ‘Shalatkanlah jenazah ini.’ Beliau
melangkahkan kakinya, lalu bertanya,
‘Apakah dia mempunyai tanggungan
utang?’ kami menjawab, ‘Dua dinar.’ Lalu
beliau pergi. Abu Qatadah kemudian
‫الع َال ِء ْب ِن عَ ْب دِ ال َّر َْحم ِن ْب ِن‬
َ ‫ن‬ ِ ‫ْم َوطَّلِ َع‬
ُ ‫ك ِي ف ال‬
ٌ ‫[ ـ وبه َوقَ َال َمال‬56]
ِ

‫ عن‬،ِ‫ َع ْن أَبِيه‬،‫وب‬
ْ َ َ ‫يَـ ْع ُق‬

19 ِ ِِ ِِ ٍِ ِ ِ
َّ
‫ فـليس له من‬،‫«من زرع يف َأرض قـوم بغري إذَمن‬
َ َ ََْ ْ ْ َْ َْ ْ َََ َْ
‫ وأَبو داود‬،‫» رواه أَحمد‬.‫ وله نـفقته‬،‫الزرع شيء‬

َُ َُ ْ ََُ َََُُ َُ ٌ َْ
َ
َّ
Ar
ti
ny
:a

Dari Rofi’ bin khadij r .a


bahwa Rasulullah SAW
bersabda : “Barangsiapa yang
menanam di sebuah tanah
milik sebuah kaum tanpa izin
mereka, maka ia tidak berhak
memperoleh dari tanaman itu
sedikit pun, dan untuknya
(perampas) nafkah yang
”.dikeluarkannya

Riwayat Ahmad dan (


)Abu Dawud

ِ
ُّْ ‫َبب‬
‫الشف َعة‬ ُ [13]

‫[ ـ وبه َعنْ َجابِرِ ْب ِن َعبْدِ اَّللِ ـ ـ رَضِ َي اَّلل‬55]


‫ول ا َّللِ ـــ ص لى هل ل علي ه‬ ُ ُ ‫ض ى َرس‬ َ َ‫ ق‬:‫َع ْنـهُ َما ـــ قَ َال‬
ِ
‫ فَ إذَا وَ َقـعَت‬،‫س ْم‬ ِ ُّ ِ‫وس لم ـــ اب‬
َ ‫ك ل َم ا َلْ يـُ ْق‬ ُ ‫لش ْفعَة ِي ف‬
ِ ِ

‫ ُمتـََّفقٌ َعلَ ْيه‬.َ‫ت الطُّرُ ُق فَ َال ُش ْف َعة‬


ِ
ْ َ‫ص ِرف‬
ُ ‫و‬
َ ُ‫دود‬ ُ ُ‫احْل‬
Ar
ti
ny
:a

Dari Jabir Ibnu Abdullah


Radliyallaahu 'anhu berkata:
Rasulullah Shallallaahu 'alaihi
wa Sallam telah menetapkan
berlakunya syuf'ah (hak
membeli bagian dari dua orang
yang bersekutu) pada setiap
sesuatu yang belum dibagi.
Apabila telah dibatasi dan
telah diatur peraturannya,
.maka tidak berlaku syuf'ah

(
Mutta
faq
Alaihi
)
ِ ‫ب الْقِ َر‬
‫اض‬ ُ ‫َب‬ [14]
19 ‫بلغة الفقيه املبتدئي‬

‫َبب اْلِقـْرَا ِر‬


ُ [11]
‫ ِ ـــ صلى هلل‬:‫ـ وبه َعنْ أَِب ذَ ٍر ـــ رضي هلل عنه ـــ قَ َال‬
‫ «قُلِ َقالَِلرَ ُسواُل َّلل‬:‫عليه وسلم ــ‬

ٍٍِ.ِ‫ديث طَويل‬
ٍٍِ
‫ص َّححَ ُه ْاب ُن حِبَّا َن ِيف َح‬
َ ».‫ن ُمًّرا‬
َ ‫ وَلَوْ َكا‬،‫احْلَ َّق‬
: Artinya

Dari Abu Dzar Radliyallaahu ‘anhu


berkata: Rasulullah Shallallaahu ‘alaihi
wa Sallam bersabda kepadaku:
"Katakanlah yang benar walaupun ia
".pahit

Hadits shahih menurut Ibnu Hibban (


)dari hadits yang panjang
‫ب الْعَا ِر َية‬
ُ ‫[َب‬11]
ِ
‫ـ وبه َع ْن أَب هُرَيـْ َرةَ ـ ـ رضي هلل عنه ـ ـ‬
‫قَال‬:‫ـ ـ صلى هلل عليه وسلم ــ‬ ِ

‫قَالََر ُسواُل َّلل‬:َ


،‫» َر َو ُاه أ َُبو دَ ُاود‬.َ‫ َو َال َّتُ ْن َمنْ َخانَك‬،‫ك‬ َ ‫إىل َم ِن ائـْتَ َمَن‬
َ َ‫«أَد اأْلََْمَانَة‬
ِ ِ

‫َوالّتِْمِذِي‬
: Artinya

Dari Abu Hurairah radhiyallahu ‘anhu


bahwa Rasulullah SAW bersabda
“Tunaikanlah amanah kepada orang yang
telah menyerahkan amanah
(kepercayaan) kepadamu dan jangan
engkau khianati orang yang telah
”.mengkhianatimu

)HR. Abu Dawud at-Tirmidzi (


‫ب‬ ِ ْ‫[َببُ الْغَص‬21]
ٍِ ‫ـ وبه عن راف ِع ب ِن خ‬
‫قَالَرسواُل َّلل‬:‫ـ ـ َق َال‬:‫ــصلىهللعليهوسلمـ ـ‬
‫ديج ـ ـ رضي هلل عنه‬
َ ْ ِ َ َْ

َُ
BAB WAKAF
‫ـ وبه َعن أَِب ُه َر ْيـرَةَ ـــ رض ي هل ل‬ ]95[
‫ «ِإ َذا‬:‫ول اَّلل ـ ـ صلى هلل عليه وسلم ـ ـ قَ َال‬
ِ
َّ ‫عنه ـ ـ أ‬
َ ‫َن َر ُس‬
20 (
Mutta
faq
Alaihi
)

Dalam suatu riwayat


Bukhari-Muslim: Mereka
meminta beliau menetapkan
mereka mengerjakan tanah
(Khaibar) dengan memperoleh
setengah dari hasil kurma,
maka Rasulullah Shallallaahu
'alaihi wa Sallam bersabda:
"Kami tetapkan kalian dengan
ketentuan seperti itu selama
kami menghendaki." Lalu
mereka mengakui dengan
ketetapan itu samapi Umar
mengusir mereka. Menurut
riwayat Muslim: Bahwa
Rasulullah Shallallaahu
'alaihi wa Sallam
memberikan pohon kurma
dan tanah Khaibar kepada
kaum Yahudi di Khaibar
dengan perjanjian mereka
mengerjakan dengan modal
mereka dan bagi mereka
.setengah dari hasil buahnya
‫املوات‬
َ ‫َ ببُ إِ ْح َياء‬
ِ

BAB IHYAUL MAWAT


‫َن‬ ُ َّ‫ضي ا‬
َّ ‫لل َع ْنـ َها أ‬ ‫ َع ْن َعائش َِةَ َر‬،‫[ ـ وبه َع ْن ُعرْ َو َة‬58]
ِ
َ

ً‫أع َم َر َأرْض ا‬ ِ
َْ ْ‫ « َمن‬:‫ب ـــ صلى هلل عليه وسلم ـــ قَ َال‬ َّ َّ‫الن‬

ُُِّّ َ‫ رَوَاهُ ال ُْبخ‬،»‫أحَ ُّق هبَا‬


.‫ارِي‬ َ َ‫ فـَهُو‬،‫ت أحَلَد‬
ْ َ‫لَيْس‬
ِ ٍ ِ

Ar
ti
ny
:a

Dari ‘Urwah, dari ‘Aisyah


bahwasanya Rasulullah SAW
bersabda “Barangsiapa yang
memakmurkan tanah yang
tidak di miliki oleh seorang
seorangpun maka dia lebuh
”.berhak (atas tanah itu)

Riwayat (
Imam
)Bukhor
‫َبب الْوَقْف‬ [17]
‫‪20‬‬ ‫بلغة الفقيه املبتدئي‬

‫ِ‬ ‫ٍ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِِ ‬


‫ِ‬ ‫أَنَّ‬ ‫أَنَّه‬
‫الربح‬ ‫مال لعثمان على‬ ‫عمل يف‬ ‫جده‪:‬‬
‫َْ ‬ ‫ََ‬ ‫َُِْ َ‬ ‫َ‬ ‫ُ َ َ‬ ‫َ‬
‫بـيـنـهما‪ .‬وهو موقوف صحيح‪.‬‬
‫َْ ُ ٌ َ ٌ‬ ‫َُ َ ‬ ‫َْ َُ َ ‬
‫‪: Artinya‬‬

‫‪Malik berkata dalam kitabnya al-‬‬


‫‪Muwattho', dari Ala' Ibnu Abdurrahman‬‬
‫‪Ibnu Ya'qub, dari ayahnya, dari‬‬
‫‪kakeknya: Bahwa ia pernah menjalankan‬‬
‫‪modal Utsman dengan keuntungan dibagi‬‬
‫‪.dua‬‬

‫( ‪)Hadits mauquf shahih‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫]‪[15‬‬

‫ب الْمساقاة واْجلارة‬
‫َُ َ َ َ َ‬ ‫َب ُ‬
‫‪BAB MUSAQAH DAN IJARAH‬‬
‫عنـهما ـ ـ‬ ‫رضي ا‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬‫ـ‬
‫لل‬ ‫َّ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫عمر‬ ‫ابن‬ ‫عن‬ ‫وبه‬
‫ََُْ‬ ‫َ ْ َُ َ َ َ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫]‪[57‬‬
‫عليه وسلم ـ ـ عامل‬ ‫هلل‬ ‫صلى‬ ‫أَنَّ رسول ا ـ ـ‬
‫َ ََ‬ ‫َُ َ َّ لل‬
‫ِ‬
‫رج منـها ٍ‬ ‫ِ‬ ‫خريب ِ‬ ‫أَهل ِ‬
‫من مثر‪ ،‬أَو زرع‪.‬‬ ‫بشطر ما ي‬
‫َ‬
‫ََْ ْ ٍَْ‬ ‫ُُْ َْ ‬ ‫َْ َََْ َ ْ َ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِِ ٍ‬
‫يقرهم هبا‬ ‫عليه‪ .‬ويف رواية هلما‪ :‬فسللوا أَن‬ ‫ِ متـفق‬
‫َ‬ ‫ُ َ ٌََْ ََّ ََ َُ ََ ُ َ ْ َُُْ‬
‫الثَّم ِر‪،‬‬ ‫َ‬
‫فـقال‬ ‫على أَن يكْفوا عملها وهلم ِنصف‬
‫ََ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ ْ ُ‬
‫ُْ َ ِ‬ ‫َ ِ ـ ـ ََ َ َ ُْ‬ ‫َ‬
‫نقكرم‬
‫ــ‪ُ « :‬‬ ‫صلى هلل عليه وسلم‬ ‫رسولَّ الل‬
‫َ هلم ُ‬
‫ُّ ْ‬
‫ِ ُ‬ ‫ما ِ‬ ‫ِ‬ ‫َُ ‬
‫فـقروا هبا‪ ،‬ح‬ ‫شئـنا»‪،‬‬ ‫هباِ على ذلك‬
‫ََّت‬ ‫ََُّ َ‬ ‫َْ‬ ‫ََ َ َ َ‬ ‫َ‬
‫َنَّ‬ ‫ِ‬
‫رسول ا ِ ـ ـ صلى‬ ‫أ‬ ‫ٍِ‬
‫أَجاهلم عمر‪ .‬وملسلم‪:‬‬
‫َُ َ َّ لل‬ ‫َْ ُ ْ َُُ َ ُ ْ‬
‫خنل خريب‬ ‫خريب‬ ‫وسلم ـ ـ دفع ِ إىل يـهود‬
‫ِ‬ ‫هلل عليه‬
‫ََْ َْ ََْ‬ ‫َََ ََ ُ‬
‫َ‬ ‫َِِ َ‬ ‫ِ‬ ‫وأَرضها على أَن ِ‬
‫يـعتملوها من أَمواهلم‪ ،‬وله شطْر‬
‫َ ْ ََ ََ ْ ََْ ُ َ ْ َْ ْ ََُ َ ُ‬
‫مث ِرها‪.‬‬

‫َََ‬
‫‪: Artinya‬‬
‫‪Dari Ibnu‬‬ ‫'‪Umar Radliyallaahu anhu‬‬

‫‪bahwa Rasulullah Shallallaahu 'alaihi wa‬‬


‫‪Sallam pernah mempekerjakan penduduk‬‬
‫‪Khaibar dengan memperoleh setengah‬‬
‫‪dari hasilnya berupa buah-buahan dan‬‬
‫‪.tanaman‬‬
Dari Usamah Ibnu Zaid Radliyallaahu
'anhu bahwa Nabi Shallallaahu 'alaihi wa
Sallam bersabda: "Orang muslim tidak

21
‫َ بب اللقطَة واللقيط‬
BAB BARANG
TEMUAN
‫اض ْب ِن حمَِا ٍر ـ ـ رضي هلل‬
ِ ‫عي‬
َ ‫ن‬
ِ
ْ ‫ع‬
َ ‫ـ وبه‬
ِ

‫ـ ـ صلى هلل‬
‫قَالََر ُسواُل َّلل‬:‫عليهعنهـ ـ َق َال‬
،ٍ‫ « َمنْ َو َج َد لَُقطَ ةً َفـْليُ ْشهِ ْد ذَوَيْ َع ْدل‬:‫وس لم ـــ‬
،‫ب‬ْ ‫ال يـُغَي‬
ِ
َ َ‫ و‬،ْ‫ُث َال َيكْتُم‬ َّ ،‫ح َف ْظ ِع َفاصَ َها وَو َِكَِ َاء َه ا‬
ْ َ‫ولْي‬
َ

‫ال اَّللِ ُيـ ْؤتيه‬


ُ ‫ َوِإالَّ فـَ ُه َو َم‬،‫هبِ ا‬
َ ‫ق‬ُّ ‫َح‬
َ ‫رهبَُّ ا فـَهُ َو أ‬
َ َ‫ن جَ اء‬
ْ ‫فَ إ‬
ِ

َّ ُ‫َْحمَ ُد وَاأْلَ َْْربَـ َعة‬


.َِّ‫ِإال الّ ْتِمذي‬ َْ ‫» َر َواهُ أ‬.‫اء‬
ُ ‫ش‬َ ‫َم ْن َي‬
Ar
ti
ny
:a

Dari Iyadl Ibnu Himar


Radliyallaahu 'anhu bahwa
Rasulullah Shallallaahu 'alaihi
wa
Sallam bersabda:
"Barangsiapa menemukan
barang hilang, hendaknya ia
mencari kesaksian dua orang
adil, menjaga tempat dan
pengikatnya, serta
tidak menyembunyikan dan
menghilangkannya. Apabila
pemiliknya
datang, ia lebih berhak
dengannya. Apabila tidak
datang, ia adalah harta Allah
yang bisa diberikan kepada
".orang yang dikehendaki

Ahmad dan Imam


Empat kecuali
)Tirmidzi
َ [21]
‫ب الْفرائِض والْوالء‬ ‫ب‬
َِ ََ ٍ َ [62]
‫رضي ا‬ ‫ِ زيد ـ‬ ‫وبه عن‬ ‫ـ‬
‫َّ لل‬ ‫أُسامة بن‬
َ َ َْ ْ َ ََ َْ َّ‫عنـهما ـ أَن‬
:‫عليه وسلم ـ ـ قال‬ ‫صلى هلل‬ ‫النَِّب ـ‬
َ َ َّ ََُْ
‫( الكافر‬1) ‫ وال ي ِرث‬،‫«ال ي ِرث املسلم الكافر‬
ِ ِ ِ

ُ َْ ُ ََ َْ ُ ُْ ْ ُ َ
.ِ‫» متـَّفق عليه‬.‫املسلِم‬

ََْ ٌَ ُ ْ

Ar
ti
ny
:a
21 ‫بلغة الفقيه املبتدئي‬

ٍ ِ َِّ ِ
:‫مات اإلنسان انـقطع عنه عمله إال من ثالث‬
ََ ْ ُ ََ َُْ َََْ ُ َ ْْ َ َ
ٍ ِِ ٍ ِ ٍ
ِ ٍ ‫َِِّ إال من‬
‫ أَوَولد‬،‫أَو ْعلم ََْ يـنـتـفع به‬ ،‫صدقة جارية‬ ََ
َْ ُ ُ ِ ْ ََ َْ ِ
.‫» رواه مسلم‬.‫يدعو له‬ ‫صال‬
ُ ‫ٍح‬
ٌ ْ ُ ََ َ َُْ َ
: Artinya

Dari Abu Hurairah Radliyallaahu 'anhu


bahwa Rasulullah Shallallaahu 'alaihi wa
Sallam bersabda: "Apabila ada orang
meninggal dunia terputuslah amalnya
kecuali dari tiga hal, yaitu: Sedekah
jariyah (yang mengalir), atau ilmu yang
bermanfaat, atau anak shaleh yang
".mendoakan untuknya

)Riwayat Muslim (
‫والْعمرى والرقْب‬ َ [18]
‫ب اْلبة‬
ِ
‫ب‬
َ ُّ ِ َْ ُ َ ُ [61]
‫عنـهما ـ‬ ٍ ِ ِ
‫ابن عباس ـ ـ رضي ا َّ لل‬ ‫ـ وبه عن‬
َ ُ َْ َ َ ََّ ْ َ ‫ قال‬:‫قال‬
:‫عليه وسلم ــ‬ ‫صلى هلل‬ ‫النَِّب ـ ـ‬
ََ ََ
ُِّ
ِ ِ ِ ِ ِ
‫ث يـعود يف‬ ،‫يقيء‬ ‫كالكلب‬ ‫«العائدِيف هبته‬
َُُ َّ ُ ُ َ َْ َ َ ُ َ
ِ ٍ ِِ
ِِ ‫ويف رواية‬
‫ «ليس‬:‫للبخاري‬ .‫» متـَّفق عليه‬.‫قِـيئه‬ ِِ
َ َّ
ْ
َ
ِِ ِ ََ ِ ََْ ٌِ َُ َْ
‫كالكلب‬ ‫هبته‬ ‫يف‬ ‫ـعود‬‫ي‬ ‫الذي‬ ،‫السوء‬
َّْ ‫ََ ََ لنا مثل‬
ِ
ْ ََ َ ُ َُ
ِِ ِ ِ
».‫يـرجع يف قـيئه‬
َْ
َْ ُ
:Artinya

Dari Ibnu Abbas Radliyallaahu 'anhu


bahwa Nabi Shallallaahu 'alaihi wa
Sallam bersabda: "Orang yang menarik
kembali pemberiannya bagaikan anjing
yang muntah kemudian menjilat kembali
.muntahannya." (Muttafaq Alaihi)

Dalam riwayat Bukhari: "Kami tidak


mempunyai perumpamaan yang buruk,
bagi orang yang menarik kembali
pemberiannya bagaikan anjing yang
muntah kemudian menjilat kembali
".muntahannya
22 ‫بلغة الفقيه املبتدئي‬

mewarisi harta orang kafir dan orang kafir tidak


".mewarisi harta orang muslim
ُ َّ‫ي ا‬
‫لل َعنـْ ُه َما ـ ـ‬ َ ‫رض‬َ ‫ر ــ‬ ُ ‫[ ـ وبه َع ِن ْاب ِن‬64]
َ َ‫عم‬
ِ

)Muttafaq Alaihi (
‫صية‬ :‫ول اَّللِ ـ ـ صلى هلل عليه وسلم ــ‬
ُ ‫ قَ َال رَ ُس‬:‫قَ َال‬
َ َ‫[َببُ الْو‬21 ]
‫ك‬ ‫ّت‬
َ َُْ َ‫ي‬ ‫َّت‬
‫ح‬ ، ‫يه‬ ‫َخ‬
‫أ‬
ِ ِ ِ
‫ة‬ ‫ب‬
َ ‫ط‬
ْ ‫خ‬
ِ
‫ى‬ ََ‫ض ُك ْم ع‬
‫ل‬ ُ ‫بـ ْع‬
َ ْ‫ال َيْطُب‬
َ«
‫ت رَ ُس ْو َل هللِ صَلَّى هلل‬
ُ ‫ع‬
ِ
َ ‫مس ْعتُ أَابَ أ َُم َامةَ قَ َال‬
ْ ‫مس‬
ِ
َ ‫سلم قَ َال‬
ٍ ِ
ِ ‫[ ـ وبه َع ْن ُشَر ْحبِ ْي َل ْب‬63]
ْ ُ‫ن م‬ ،ِ‫» ُم َّتـ َفقٌ عَلَيْ ه‬.ُ‫ أَوْ ََيْ َذ َن لَهُ اخاَْل طِب‬،ُ‫بـلَه‬
ْ َ‫اخاَْل طبُ قـ‬
ِ

‫هلل َع َّز َو َج َّل قَ ْد أ َْعطَى ُك َّل ذِى حَ ٍق َحقَّهُ فَ َال وَصِيَّةَ ِل َوا ِرثٍ وَ َال‬
َ ‫إن‬َّ ِ“ : ‫ول‬
ُ ‫َعلَيْ هِ َوسَلَّ َم يـَ ُق‬
.‫خا ِر ِي‬ ُ ‫َواللَّ ْف‬
َ ‫ظ ل ْل ُب‬
ِ

‫ ذَ َاك‬: ‫اي رَسُ ْو َل هلل َو َال الطع ام ؟ قَ َال‬


َّ
َ َ
ِ
َ َ‫ فَق ْي ل‬.‫ه ا‬
َ ‫وج‬
ِ َِّ َ ‫ْم رْأَةُ َش ْيـئًا م ْن بـَ ْيت‬
ْ ‫ها إال ِبذْن َز‬
ِ ِ ِ ِ ِ
َ ‫تـْنفقُ ال‬
ُ
ِ

: Artinya
‫» رواه‬. ‫ار ٌم‬
ُ َ َ
ِ
‫الزعِ ْي ُم َغ‬
َّ ‫ْح ةُ َم رْ ُدوْ َدةٌ وَالدَّيْ ُن َم ْقض ٌّى َو‬
ِ
َ ‫والْمن‬
ِ
َ ٌ‫ال الْعَاريَ ةُ مُ َؤدَّاة‬
ِ
َ َ‫ُث ق‬
َّ .‫ْض لُ َْأم َوالنَِا‬
َ َ‫أف‬
.‫اود‬
ُ ‫ وَأ َُبو َد‬،‫َحمد‬
ْ ‫اإل َمام أ‬
ِ
Dari Ibnu Umar
Radliyallaahu 'anhu bahwa
: Artinya Rasulullah Shallallaahu 'alaihi
wa Sallam bersabda:
Dari Syurahbil bin Muslim ia berkat, saya "Janganlah seseorang di antara
mendengar Abu Umamah berkat, Aku kamu melamar seseorang
mendengar Rasulullah saw bersabda : yang sedang dilamar
“Sesungguhnya Allah Azza wa Jalla telah memberikan saudaranya, hingga pelamar
hak kepada setiap yang memiliki hak, maka tidak ada pertama meninggalkan atau
wasiat bagi pewaris. Dan tidak boleh seorang wanita ".mengizinkannya
bersedekah (berinfak) sesuatu dari
dengan kecuali rumahnya nizies
suaminya”. Kemudian beliau ditanya Wahai : ‫اءةِ َواْلِ َيا ِر ِف‬
َ ‫ك َف‬
َ ْ‫َ بب ال‬
Rasulullah, tidak juga dengan makanan? Beliau ‫النِ َكاح َوذكر نِ َكاح‬
menjawab : “Itu adalah harta kita yang terbaik”. ‫الْكفَّار‬
Kemudian beliau mengatakan : “Pinjaman harus ٍ َ ‫ـ وبه َع ِن ابْ ِن‬
ُ َّ‫ي ا‬
‫لل َعنـْهُ َما ـ ـ‬ َ ‫رض‬ َ ‫عبَّاس ـ ـ‬
ِ

dikembalikan kepada pemiliknya, sesuatu yang


،‫جاءَ َز ْو ُج َها‬ ْ ‫ فـَتـَزَ َّو َج‬،ٌ‫َسلَ َمت ْام َرأَة‬
َ َ‫ ف‬،‫ت‬ ْ ‫ أ‬:‫ال‬
َ َ‫ق‬
ِ
diberikan agar diambil manfaatnya dikembalikan
kepada pemiliknya, hutang harus dibayar, dan ‫ت‬
ْ ‫ وَ َعل َم‬،‫ت‬
ِ
ُ ‫ول اَّلل! إين‬
ُ ْ‫كْنتُ أَس ْلَم‬
ِ ِ ِ
َ ُ ‫ ايَ َرس‬:‫َفـ َق َال‬
penanggung jawab
‫ صلى هلل عليه وسلم‬- ‫ول اَّلل‬ ِ
ُ ‫ فَانـْتـَزَ َع َها َر ُس‬،‫ِبسِالَمِي‬
ْ
.”adalah orang yang bertanggung jawab
‫ رواه‬.ِ‫ َو َردَّهَ ا ِإى َل َزوْجِ َه ا اأْلَََّْول‬،‫ مِنْ َز ْوجِ َه ا اْ َخل ِر‬-
ُ َ َ

)Riwayat Abu Daud dan Ahmad ( ‫حهُ ابْ ُن حبَِّا َن‬


َ ‫ح‬
َّ َ ‫ َوص‬،‫اج ْه‬
َ ‫م‬َ ُ‫ابن‬
ْ ‫و‬َ َ‫اود‬
ُ َ‫وأَبُ و د‬َ ‫د‬
ُ ‫َحم‬
َْ ‫أ‬

.ُ‫َواحْلَاكم‬
ِ

‫اح‬
ِ ‫اب أَحْ َكام النِ َك‬
ُ ‫[ ك َت‬8]
ِ
:Artinya

Ibnu Abbas Radliyallaahu


'anhu berkata: Ada seorang
wanita masuk Islam, lalu
kawin. Kemudian suaminya
datang dan berkata: Wahai
Rasulullah, sesungguhnya aku
telah masuk Islam dan ia tahu
22
)Riwayat Bukhari (

‫هبِ ا ابن‬
َ ‫ِح‬ َ ،َ‫َواش ٍق ـــ ْام َرأَة منَّا ـــ مثْ َل َم ا قَض َ ْيت‬
َ ‫فـ َفر‬
ِ ِ ٍ ِ
ُ ْ

.ُ‫َحمَ ُد وَاأْلََْرْبـَ َعة‬


ْ ‫ َر َواهُ أ‬.‫س ُعود‬
ٍ
ْ ‫م‬
َ

23
Ar
ti
ny
:a

Dari Alqomah dari Ibnu


Mas’ud: bahwasannya Ibnu
Mas’ud ditanya tentang
seorang lelaki yang menikahi
seorang perempuan yang
mana belum ditentukan
maharnya, belum juga sempat
terjadi jima’, kemudian lelaki
tersebut meninggal. Ibnu
mas’ud menjawab: “baginya
mahar seperti mahar-mahar
wanita lain yang sederajat
dengan dirinya tanpa dikurang
tanpa ditambah, dia waib
menjalani masa ‘iddah dan dia
berhak mendapat waris”.
Kemudian berdirilah Ma’qil
bin Sinan al-Asy ja’I, dia
berkata: “Rosulullah telah
memberi putusan (hukum)
kepada kami dalam kasus
Buru’ binti Wasyiq, seorang
wanita dari kaum kami,
seperti apa yang telah
engkau putuskan”. Maka Ibnu
”Mas’ud sangat bahagia

Riwayat Ahmad dan (


)Imam empat
]3[ َِ‫الص َداق‬
َّ ‫بب‬
ُ

‫يمة‬
ِ
َ ‫ب الْوَل‬
ِ
ُ ‫[ َب‬4 ]

‫ب ــ‬ ِ َ ‫ أ َْو‬:‫[ ـ وبه ع ْن ص َ َّفيةَ بْنت َش ْيـ َبةَ قَ الَت‬68]


ُّ َّ‫َل الن‬
ِ ِ ِ
ْ َ
ِ ‫ص لى هل ل علي ه وس لم ـــ َعلَى َبـ ْع‬
‫ض ِنسَائِهِ ِمبُ د َّْي ِن ِمن‬
ْ

ُّ ‫خا ِر‬
.‫ي‬ َ ‫ْب‬
ُ ‫ج ُه ال‬
َ َ‫َخر‬
ْ ‫ أ‬.‫شعري‬
ِ
َ
Ar
ti
ny
:a

Shafiyyah Binti Syaibah


Radliyallaahu 'anhu berkata:
Nabi Shallallaahu 'alaihi wa
Sallam mengadakan
walimah terhadap sebagian
istrinya dengan dua mud
.sya'ir
m 23 ‫بلغة الفقيه املبتدئي‬
:bersabda
Apakah"
mau engkau
mengembali keislamanku. Maka Rasulullah
kan Dari Shallallaahu 'alaihi wa Sallam
kebun Ibnu mencabutnya dari suaminya yang kedua
kepadanya? Abbas dan mengembalikan kepada suami yang
". Ia Radliy .pertama
menjawab: allaah
Ya. Maka u Riwayat Ahmad, Abu Dawud, dan Ibnu (
Rasulullah 'anhu )Majah
Shallallaah bahwa Hadits shahih menurut Ibnu Hibban dan
u 'alaihi wa istri .Hakim
Sallam Tsabit ‫ساء‬ َ ‫ْرة الن‬
َ ‫[َببُ عش‬2 ]
ِ ِ ِ

bersabda Ibnu ‫يد اخْلُ ْد ِر ِي ـ ـ رضي هلل‬


ٍ ِ
‫ـ وبه َع ْن أَِب َسع‬
(kepada ‫قَالََر ُسواُل َّلل‬:‫ـ ـ صلى هلل عليهعنهـ ـ َق َال‬ ِ
Qais
Tsabit Ibnu mengh ِ ِِ ِ
‫ـوم‬ ِ َّ «
Qais): adap َْ‫عندَ ا َّلل َي‬
ْ ‫منزلة‬
ًَ َْ ‫النَّاس‬ ‫إن ََّشر‬ :‫وسلم ــ‬
"Terimalah Nabi ِ ِ ِ ِ
ِ ِ ِِ
kebun itu Shalla ،‫وتـفضي إليه‬ ‫امرأَته‬ ‫يـفضي ِإىل‬ ‫القيامة؛ الرجل‬
dan َ َُْ ِ َ ُْ َُُّ ِ ََ ْ
llaahu ‫ُ َّث‬
ceraikanlah .‫» أَخرجه مسلم‬.‫يـنشر سرها‬
'alaihi
ia sekali wa ٌََُُْ ْ ََّ ُُ َْ
".talak Salla : Artinya
m dan Dari Abu sa’id al-khudry : ia berkata
)Riwayat Bukhari ( berkat
a: Rasulullah SAW bersabda :
Dalam Wahai
riwayatnya Rasulu Sesungguhnya termasuk manusia paling “
yang lain: llah, jelek kedudukannya di sisi Allah pada hari
Beliau aku kiamat adalah laki-laki yang menggauli
menyuruh tidak istrinya kemudian dia sebarkan rahasia
untuk ”.ranjangnya
mence
menceraika la
.nnya Tsabit )Riwayat Muslim (
Ibnu
Qais,
]
namu
9 n aku
‫س ُعودٍ ـ ـ‬
ْ َ‫ن م‬ِ ‫ َع ِن ْاب‬،َ‫[ ـ وبه َع ْن َعْل َق َمة‬67]
[ tidak
،‫ص َداقًا‬ َ ‫ َو ْل يـَ ْفرضْ ه‬،‫ج ْامرَأًَة‬
‫اََل‬ َ ‫جل تـََز َّو‬ َ ُ‫رضي هلل عنه ـــ أَنَّهُ س‬
ُ ‫ئل َع ْن َر‬
ِ ٍ ِ
‫ك‬ suka
‫تَا‬ durha ‫ َال‬،‫اق نِسَائِ َها‬ ‫ هلََا ِمثْلُ صَ َد‬:ٍ‫ فـََق َال ابْنُ َمسْ ُعود‬،‫ات‬
َ ‫َو ْل يَ ْد ُخ ْل هبَا ََّحت َم‬
ِ ِ

‫ب‬ ka
(kepad ‫ َفـ َقامَ َم ْعقلُِ ْبنُ سنَان‬،‫اث‬
ٍ ِ
ُ ‫ري‬ َّ ِ‫ َو َعلَيـْ َها الْع‬،‫ط‬
َ ‫ وَهلََا الْم‬،ُ‫دة‬
ِ
َ َ‫ وَ َال َش ط‬،َ‫َو ْكس‬
ُ
a
‫ال‬
‫ع‬
َ ‫و‬ ْ َ‫ول اَّلل ـــ صلى هلل عليه وسلم ـــ ِيف بـ‬
َ ‫ر‬ ُ ُ‫ض ى رَس‬
َ َ‫ ق‬:‫عي َفـ َق َال‬
ُّ َ‫َْش ج‬
ْ َ‫اأْل‬
suami) ِ ِ

َّ‫ط‬ setela
َ‫ال‬ h ‫بِْنت‬
ِ

‫ق‬ masuk
‫[ ـ وبه َع ِن ْاب ِن‬71] Islam.
Lalu
‫ِ َي اَّلل‬ ٍ َّ‫َعب‬
‫اس رَض‬ Rasul
ullah
‫ َك ا َن‬:‫َع ْنـهُ َما قَ َال‬ Shalla
‫د‬ ‫الطَّالَ ُق عَلَى َع ْه‬ llaahu
'alaihi
‫َرس ُولِ اَّللِ ـــ ص لى‬ wa
Salla
‫هل ل علي ه وس لم ـ ـ‬
‫‪giliran terhadap para‬‬ ‫‪24‬‬ ‫بلغة الفقيه املبتدئي‬ ‫اىل َعنه‬
‫َتـ َع َ‬ ‫َوأَِ‬
‫‪istrinya dengan adil.‬‬
‫ـــ‪َّ « :‬‬
‫ِإن‬ ‫ب‬
‫‪Beliau bersabda: "Ya‬‬ ‫ب الْقسم‬ ‫َ‬
‫‪Allah, inilah‬‬ ‫ب‬ ‫َّاس قَد‬
‫الن َ‬ ‫َب ْك‬
‫‪pembagianku sesuai‬‬
‫‪dengan yang aku miliki,‬‬ ‫ِِ‬ ‫ِ‬ ‫اس َتـ ْعجَلُوا‬ ‫ٍر‪،‬‬
‫ْ‬
‫‪maka janganlah Engkau‬‬ ‫عنـها ـ‬ ‫لل‬
‫رضي ا َّ ُ‬ ‫ــ‬ ‫عائشة‬
‫‪mencela dengan apa‬‬ ‫ََْ‬ ‫َ َ‬ ‫َ ِ ََ ‬ ‫ِي ف أ َْم ر‬
‫ٍ‬
‫َو َس‬
‫‪yang Engkau miliki dan‬‬ ‫ـ صلى هلل عليه وسلم ـ‬ ‫قالت‪ :‬كان رسول ا‬
‫ت هلَُم‬
‫َك انَ ْ‬ ‫َنـت‬
‫‪".aku tidak memiliknya‬‬ ‫َّ‬ ‫َّ لل‬
‫ِ‬
‫«اللهمَّهذا َ َ قسمي‬ ‫ُيـقول‪:‬‬
‫ُ‬ ‫و‬ ‫ةٌ‪،‬‬ ‫فِيهِ أَن‬ ‫ينِ‬
‫ْ‬
‫(‬
‫ِْ‬ ‫ِ َ‬ ‫ََِ ِ‬
‫‪Riwayat‬‬ ‫َفـلَو‬ ‫منْ‬
‫ِ‬

‫أَملك‪».‬‬ ‫تـلمني فيما متلك وال‬


‫‪Imam‬‬ ‫ُ‬ ‫َْ ُ َ‬ ‫ضيـْنَاه‬
‫أ َْم َ‬ ‫خِا‬
‫‪)Empat‬‬ ‫ِ َ ْ ِ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬
‫حبانْواحالكم‪،‬‬ ‫وصححه ابن‬
‫ُ‬ ‫َ ِ َُ ْ ُ َّ َ َ‬ ‫َعلَيْهِ ْم؟‬ ‫لَ َفة‬
‫ِ‬

‫‪Hadits shahih menurut‬‬


‫‪Ibnu Hibban dan‬‬ ‫ولكن رجح الّتمذي إرساله‪.‬‬ ‫ض اه‬
‫َفلَ ْم َ‬ ‫ُعم‬
‫َ‬

‫‪Hakim. Tirmidzi lebih‬‬


‫َ‬ ‫ُّ ْ‬ ‫َعلَيْهِ ْم‪».‬‬ ‫رَ‪،‬‬
‫‪menilainya sebagai‬‬
‫‪: Artinya‬‬
‫‪hadits mursal‬‬ ‫َر َو ُاه‬ ‫طَالَ‬
‫َبب اْلُْل ِع والتخريي َوالتَّمْليك‬
‫ُ‬ ‫]‪[6‬‬
‫‪Aisyah‬‬ ‫سلِ ٌم‪.‬‬
‫ُم ْ‬ ‫ُق‬
‫ضيِ اَّللُ َعنـْهُ َما أ ََّن‬
‫َ‬
‫]‪ [71‬ـ وبه َع ِن ْاب ِن َعبَّ ٍ‬
‫اس َر‬ ‫‪Radliyallaahu‬‬
‫س أَتَتِ النَِّبَّ ـ ـ صلى هلل عليه‬ ‫امْ َرأََة اثَبتِ ْب ِن قـَيْ ٍ‬ ‫‪'anhu berkata:‬‬ ‫الثَّا‬
‫‪Rasulullah‬‬
‫س‬ ‫ول اَّللِ‪ :‬اثَبتُِ ْب ُن قـَيْ ٍ‬
‫ت‪ :‬ايَ َر ُس َ‬ ‫وسلم ـ فـََقالَ ْ‬ ‫لَ‬
‫‪Shallallaahu‬‬
‫كني أ َكْرَه‬ ‫دين‪ ،‬وَلَ ِ‬ ‫ٍ‬
‫أعيبُِ عَلَيْهِ ِيف خُلُق وَ َال ٍ‬ ‫َما َ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫‪'alaihi wa Sallam‬‬ ‫ث‬
‫ِ‬

‫‪selalu membagi‬‬
‫َوا‬

‫ح‬
‫ِ‬

‫َدةٌ‬

‫‪،‬‬

‫فـَ َقا‬

‫َل‬

‫ُعم‬
‫َ‬

‫ر‬
‫ُ‬

‫ْب ُن‬

‫اخ‬

‫ْلَطَّ‬

‫ا‬

‫ب‬
‫ِ‬

‫ــ‬

‫َر‬

‫ض‬

‫ي‬

‫هل‬

‫ل‬
‫ول اَّللِ ـــ صلى‬
‫قَ َال َر ُس ُ‬
‫هل ل علي ه وس لم ـــ‪:‬‬
‫ه‬ ‫ين َعلَي‬
‫ْ‬ ‫َتـرُد َ‬
‫ِ‬
‫«أ َ‬
‫ت‪:‬‬
‫الَ ْ‬ ‫َحدي َقتَهُ»؟ قَ‬
‫ِ‬

‫ول اَّللِ ـ ـ‬
‫نـَ َع ْم‪ .‬قَ َال رَسُ ُ‬
‫صلى هلل عليه وسلم‬
‫ــ‪:‬‬
‫« ْاقـبَ ِل احْلَدي َق ةَ‪،‬‬
‫ِ‬

‫َوطَلِ ْقهَ ا تَطْلِي َق ةً‪َ ».‬ر َواه‬

‫ي‪َ .‬وِي ف ِر َو َاي ة‬


‫ٍ‬
‫خ ا ِر ُّ‬
‫ْب َ‬
‫ال ُ‬

‫لَهُ‪ :‬وَأَمَ َر ُه بِطَالَقِ َها‪.‬‬

‫‪: Artin‬‬
25 ‫بلغة الفقيه املبتدئي‬

‫ب اللِ َعان‬
ِ
ُ ‫[ َب‬3 ]

itu (talak tiga) kepada mereka? Niscaya hukum itu ‫[ ـ وبه َع ْن أَِب ُهرَ ْيـ َرةَ ـــ رض ي هل ل عن ه ـــ أَنَّه‬74]
ُ
”!berlaku atas mereka ُ ‫ول اَّللِ ـ ـ صلى هلل عليه وسلم ـ ـ يـَ ُق‬
‫ول ـ ـ‬ َ ُ‫مسَِعَ َرس‬
‫ «أميَََُُّّا امْ رَأةَ َْأد َخلَتْ َعلَى‬:‫َين ـــ‬
ٍ
ِْ ‫ْمتَ الَعن‬
ِ
ُ ‫آي ةُ ال‬
َ ْ‫نـزََلت‬
َ َ‫حين‬
ِ

)Riwayat Muslim (
‫الر ْج َع ِة‬
َّ ‫َبب‬ ‫ٍ ولَن‬،‫ت منَِ اَّللِِي ف َش ْيء‬
ْ‫س‬
َ ْ‫فـلَي‬
َ ،‫ْه ْم‬
ُ ‫س منـ‬
ِ
َ ‫قـوْم َمنْ لَ ْي‬
ٍ
ُ [1]ِ ٍ ْ َ َ
َّ ،‫الر ُج ِل يُطَلِ ُق‬
،‫ُث يـَُراجِ ُع‬ ِ ‫ل‬‫ئ‬ ‫س‬ ‫َّه‬
‫ن‬َ
َّ َ َ ُ ُ َ ُ ْ َ ‫لل‬
‫ن‬ ‫ع‬ ‫أ‬ ،‫ا‬ ‫م‬ ‫ه‬‫نـ‬‫ع‬ ُ َّ‫ي ا‬ ِ ِ
َ ‫[ ـ وبه َعن ع ْم َرا َن ْبن ُحصَ ْين َرض‬72]
ِ ِ
‫ح َد وَلَ َد ُه ـ ـ َو ُه َو يـَْنظُُر‬ ٍ ‫ َوأَمُيََُّّا َر ُج‬،‫لل جَنـَّتَ ُه‬
َ َ‫ل ج‬ ُ َّ‫َها ا‬
َ ‫دخل‬
ِ
ْ ‫ُي‬
‫ َو ْابن‬،‫» َر َو ُاه أ َُب و َداوُ َد َه َك َذا َم ْوقُوفً ا‬.‫ وَ َعلَى رَ ْج َع ِت َه ا‬،‫َش هِ ْد َعلَى طَالَقِ َه ا‬
ْ ‫ «أ‬:‫ فـَ َق َال‬،‫َو َال ُي ْش ه ُد‬
ِ
ِ ‫ض حَ ُه اَّللُ َعلَى رُ ُء‬
‫وس‬ َ َ‫ وَف‬،ُ‫ب اَّللُ َعْنه‬
َ َ‫إلَ ْي ه ـــ احْتَج‬
ِ ِ

.‫يح‬
ٌ ‫صح‬
ِ
َ ‫د ُه‬
ُ ‫ َو َسَن‬،(‫الصحيح‬
ِ
َّ ‫)و َر َو ُاه ث َقات مخرج هلَُم يف‬
ِ ِ
َ ."‫"و َال تعد‬
َ :‫س عْنده‬
ِ
َ ْ‫ َولَي‬،‫اجه‬
َ ‫م‬َ ‫النسَائيُِّ َوابْن‬
َّ ‫أخ َر َج هُ أبَُ و َد ُاو َد َو‬ َْ ».َ‫اأْلَََّْولينَ َواْخلرين‬
ِ ِ

: Artinya .‫ص َّححَهُ ابْنُ حبَِّا َن‬


َ َ‫ و‬،‫اج ْه‬
َ ‫م‬ َ

Ar
Dari Imran Ibnu Hushoin Radliyallaahu 'anhu pernah tin
ditanya tentang orang yang bercerai kemudian rujuk :ya
lagi tanpa menghadirkan saksi. Ia berkata:
“Hadirkanlah saksi untuk mentalaknya dan Dari Abu Hurairah
.”merujuknya Radliyallaahu 'anhu bahwa dia
mendengar Rasulullah
Riwayat Abu Dawud secara mauquf dan sanadnya Shallallaahu -
)shahih 'alaihi wa Sallam bersabda
َ ِ‫[َببُ اْل‬2]
‫يالءِ َوالظِ َها ِر َوالْ َكفَّارَة‬ ketika turun ayat tentang
orang yang saling menuduh-:
ُ َّ‫ضي ا‬
‫لل َعنـْ ُه َما ـ ـ‬ ِ
َ ‫ـ وبه َع ِن ْاب ِن ُعمَ َر ـ ـ َر‬ "Siapapun wanita yang
.َ‫ وَ َال يـَ َق ُع َعلَيْ هِ الطَّالَ ُق َحَّت يُطَلِ ق‬،َ‫ف الْمُ ِول َحَّت يُطَلِ ق‬ memasukkan laki-laki yang
َ َ‫َش ُهر َوق‬
ْ ‫ت أَرْ َبـ َعةُ أ‬
ْ ‫ض‬ َ ‫ إذَا َم‬:‫قَ َال‬
ٍ ِ

.‫ي‬ ِ bukan dari golongannya, ia


ُّ ‫خار‬َ ُ‫أَخْرَجَهُ الْب‬
tidak berharga sedikitpun
: Artinya di sisi Allah dan tidak akan
memasukkannya dalam surga-
:Ibnu Umar Radliyallaahu 'anhu berkata Nya. Dan siapapun laki-laki
Jika telah lewat masa empat bulan, berhentilah yang tidak mengaku anaknya
orang yang bersumpah ila' hingga ia mentalaknya, -padahal ia tahu bahwa itu
dan talak itu tidak akan jatuh sebelum ia sendiri anaknya- Allah akan menutup
.yang mentalaknya rahmat darinya dan
mempermalukannya di
)Riwayat Bukhari ( hadapan pemimpin orang-
orang terdahulu dan yang akan
datang." (Riwayat Abu
Dawud, Nasa'i, dan Ibnu
Majah)

Hadits shahih menurut


Ibnu Hibban
ِ ‫ِ ِ حِل‬
‫[ َببُ الْعدَّة وَاْ ْ َداد‬4]
‫ول اَّلل ـ ـ‬
ِ
َ ‫َن رَ ُس‬ َّ ‫ أ‬،َ‫[ ـ وبه عَنْ أُِم عَطِيَّة‬75]
‫ « َال حتَِ ُّد امْ رَأَةٌ َعلَى‬:‫ص لى هل ل علي ه وس لم ـــ قَ َال‬

َّ ٍِ‫َميِتٍ فـَ ْو َق ثَالَث‬


‫إال َعلَى َز ْو ٍج أ َْربَـ َعةَ أَ ْش ُه ٍر‬

25
ِ ‫إن أ ََاب ُه طَلَّ َق‬
‫ وَأ ََر َاد أَ ْن‬،‫ني‬ َّ َِ‫ و‬،‫ج رِي لَ ُه حِ َو ًاء‬
ْ ‫وح‬
ِ
َ ،‫اء‬
ً ‫ديي لَ ُه س َق‬
ِ ِ
ْ َ‫ َوث‬،ً‫لَهُ ِو َع اء‬

‫ول اَّللِ ـ ـ صلى هلل عليه‬ ِ ‫يـَنـْتَ ِز َعهُ ِم‬


ُ ‫ فـََق َال هلََا رَ ُس‬،‫ني‬

26
Dari Uqbah Ibnu al-Harits
bahwa ia telah menikah
dengan Ummu Yahya Binti Abu
Ihab, lalu datanglah seorang
perempuan dan berkata: Aku
telah menyusui engkau
berdua. Kemudian ia
bertanya kepada Nabi
Shallallaahu 'alaihi wa Sallam
dan beliau bersabda:
"Bagaimana lagi, sudah ada
orang yang mengatakannya."
Lalu Uqbah menceraikannya
dan wanita itu kawin dengan
.laki-laki lainnya

(
Riway
at
Bukha
)ri
‫ات‬
ِ
‫[ َببُ النـََّف َق‬6]
:‫ َع ْن أَبيه قَ َال‬،ِ‫[ ـ وبه َحكِي ِم ْب ِن ُم َعا ِو َي ةَ الْ ُق َش ريِْي‬77]
ِ

:‫َح دَِن َعلَ ْي هِ؟ قَ َال‬


َ ‫جة أ‬َ ‫ول اَّلل! َما َح ُّق َز ْو‬
َ ‫اي رَ ُس‬
َ :‫ت‬
ُ ‫قـُْل‬
ِ ِ

َ ‫ َوتَكْسُ َو َها إ َذا ا ْكتَسَ ْي‬،َ‫«أَ ْن تُطْع َم َه ا إ َذا طَع ْمت‬


‫ وَ َال‬،‫ت‬ ِ ِ ِ ِ

‫َّم ِي ف‬
َ ‫تـ َقد‬
ِ ُ ‫ وَ َال‬،‫ْو ْج َه‬
َ .‫يث‬
َ ‫ اح َْل د‬...» ‫ح‬
ْ ‫تـ َقب‬ َ ‫ض رب ال‬ْ َ‫ت‬
ِ ِ ِ

ِ ِ
.‫س ِاء‬
َ ‫شرَة الن‬
ْ‫ع‬
ِ

Ar
ti
ny
:a

Hakim Ibnu Muawiyah al-


Qusyairy, dari ayahnya,
berkata: Aku bertanya: Wahai
Rasulullah, apakah hak istri
salah seorang di antara kami?
Beliau menjawab: "Engkau
memberinya makan jika
engkau makan dan engkau
memberinya pakaian jika
".engkau berpakaian

Hadits yang telah tercantum


dalam Bab
dengan bergaul
.istri
‫ضانَ ِة‬
َ َ‫ب احْل‬ُ ‫[ َب‬7 ]

ُ َّ‫ي ا‬
‫لل َع ْنـ ُه َما ـــ؛‬ َ ‫م رو ـــ رَض‬ ْ ‫ع‬َ ‫[ ـ وبه َع ْب د اَّلل ْب ِن‬78]
ِ ٍ ِ ِ

ِ ْ‫ني هَ َذا َك ا َن بَط‬


‫ني‬ ِ ْ‫إن اب‬
َّ ِ !ِ‫ول اَّلل‬
َ ‫اي َر ُس‬ َّ ‫أ‬
ْ َ‫َن ْامَرأَةً قَال‬
َ :‫ت‬
26 ‫بلغة الفقيه املبتدئي‬

ٍ ْ‫ ِإالَّ َثـوْبَ َعص‬،‫اب َمصْ ُبو ًغا‬


‫ وَ َال‬،ُ‫ وَ َال تَك َْتحِ ل‬،‫ب‬ ً ْ‫ثـو‬
َ‫س‬ ُ ‫تـ ْل َب‬
َ ‫ وَ َال‬،‫َو َع ْش ًرا‬
ٍ ِ َّ ِ
‫ذا‬
ََ ‫ وه‬،‫علَيْ ه‬
َ ‫ق‬ ُ ».‫َو أَظْ َف ار‬
ٌ ‫متـَّ َف‬ ْ ‫ذةً منْ قُسْط أ‬
َ ْ‫ت نـُب‬
ْ ‫إال إذَا طَهُ َر‬ ،‫متَسُّ طِ ًيب ا‬
ِ ٍ ِ

.ٍ‫مسلُِم‬
ْ ُُْ ‫َلف‬
‫ْظ‬
: Artinya

Dari Ummu Athiyyah Radliyallaahu 'anhu


bahwa Rasulullah Shallallaahu 'alaihi wa
Sallam bersabda: "Janganlah seorang
perempuan berkabung atas kematian
lebih dari tiga hari, kecuali atas kematian
suaminya ia boleh berkabung empat
bulan sepuluh hari, ia tidak boleh
berpakaian warna-wanri kecuali kain
'ashob, tidak boleh mencelak matanya,
tidak menggunakan wangi-wangian,
kecuali jika telah suci, dia boleh
menggunakan sedikit sund dan adhfar
(dua macam wewangian yang biasa
perempuan untuk digunakan
".)membersihkan bekas haidnya

Muttafaq Alaihi d
)Muslim

Menurut riwayat Abu Dawud dan Nasa'i


ada tambahan: "Tidak boleh
menggunakan pacar." Menurut riwayat
".Nasa'i: "Dan tidak menyisir

‫اع‬
ِ ‫ض‬ َ ‫الر‬
َّ ‫َبب‬ ُ [5]
ِ ِ ِ
َ ‫ىي بْنتَ أَب‬
،‫إه اب‬ َ ْ‫ُم َي‬
َّ ‫ج أ‬
َ ‫ز َّو‬ َ ‫[ ـ وبه َع ْن ُع ْق َب ةَ ْب ِن احْلَارث؛ أَن َُّه‬76]
َ ‫تـ‬
ٍ ِ ِ

َّ َِّ‫ فَس َلَ َل الن‬،‫ض عْتُ ُكمَا‬


‫ب ـــ ص لى هل ل علي ه‬ ْ َ‫ َفـ َقال‬.ٌ‫فَجَ َاءت ْام َرأَة‬
َ ْ‫ قَ ْد أَر‬:‫ت‬
ِ

.ُ‫ت َز ْو ًج ا َغريَْ ه‬
ْ ‫ وَنَ َك َح‬.ُ‫ارقـَهَا ُع ْقبَ ة‬
َ ‫يل»؟ فـََف‬
َ ‫د ق‬
ِ
ْ َ‫ف وَق‬
َ ْ‫ « َكي‬:‫وسلم ـــ فـَ َق َال‬
.‫ي‬
ُّ ‫َخرَ َجهُ الْبُ َخار‬
ِ
ْ‫أ‬
: Artinya
27 ‫بلغة الفقيه املبتدئي‬

.‫اك ُم‬ َ‫ححَهُ اح ْل‬


َّ ‫ص‬
َ َ‫ و‬،‫او َد‬
ُ ‫د وَأَبُو َد‬ َْ ‫» َر َو ُاه أ‬.‫ مَا َلْ تـَْنكحي‬،‫ «أَنْت أَحَ ُّق بِه‬:‫وسلم ــ‬
ُ َ‫َْحم‬
ِ ِ ِ ِ ِ

: Artinya

)Muttafaq Alaihi (
Dari Abdullah Ibnu Amar bahwa ada seorang
‫ب الدِ َيت‬ُ ‫[ َب‬1 ]
perempuan berkata: Wahai Rasulullah, ‫[ ـ وبه َعنْ أَِب َب ْك ٍر بْ ِن محَُ َّمدِ ْب ِن َع ْم ِرو‬81]
sesungguhnya anakku ini perutkulah yang َّ ‫ أ‬، ‫ِِ َعنْ َج دِهِ ـــ رضي هلل عنه ـــ‬،‫ َعنْ أَبيه‬،‫ْب ِن َح زٍْم‬
‫َن‬
mengandungnya, susuku yang memberinya
‫َه ِل‬
ْ ‫ل أ‬
ِ
َ ‫تب ِإى‬
َ َ‫ك‬
َ ‫ب ـــ ص لى هل ل علي ه وس لم ـــ‬
َّ َّ‫الن‬
minum, dan pangkuanku yang melindunginya.
Namun ayahnya yang menceraikanku ingin
َ ‫َن َم ِن ْاعتـَ َب‬
‫ط ُم ْؤمِ ًن ا‬ َ ‫ فَ َذ َكرَ احَْل د‬... ‫ال َْي َم ِن‬
َّ ‫ «أ‬:ِ‫ َوفِيه‬،‫يث‬ ِ
merebutnya dariku. Maka Rasulullah Shallallaahu
'alaihi wa Sallam bersabda kepadanya: "Engkau َّ ،ٌ‫ فَِإنَّهُ قـَوَد‬،ٍ‫قـَْت ًال عَنْ بَـيِنَة‬
lebih berhak terhadapnya selama engkau belum
،‫ضى أَوْ َِلي ُاء الْمَ ْقتُول‬
َ ‫ر‬ ْ َ‫ِإال أ‬
ْ َ‫ن يـ‬

".nikah ‫ف ِإ َذا‬
ِ
‫ َوِي ف اأْلََْْن‬،‫س الدِ َي ةَ مائَِ ةً منَِ اإْلِِْبِ ِل‬
ِ ‫النـ ْف‬ َّ ِ‫َو‬
َّ ‫إن ِي ف‬

Hadits )Riwayat Ahmad dan Abu Dawud ( ‫ين‬


ِْ ‫الش َف َت‬
َّ ‫ َوِيف‬،ُ‫الد َي ة‬
ِ ِ
‫سان‬
َ ‫وِيف الل‬
ِ
َ ،ُ‫دعُ ُه الد َي ة‬
ِ
ْ ‫أُوعبَ َج‬
ِ

shahih menurut Hakim


‫ وَِيف‬،ُ‫ضتَينِْ الدِ َي ة‬
َ ‫ وَِيف الْبـَ ْي‬،ُ‫كر الد َي ة‬
ِ َّ ‫ وَِيف‬،ُ‫الدِ َي ة‬
ِ َ ‫الذ‬

‫اب اْ َِلن َايت‬ ‫ َوِي ف ال ِرجْ ِل‬،ُ‫ينِ الدِ َي ة‬


ْ ‫يـَن‬
ْ ‫ْع‬
َ ‫وِي ف ال‬
ِ ُّ
َ ،ُ‫الص ْلب الد َي ة‬
ِ
ُ ‫كت‬
َ [10]
ِ

‫س ُعودٍ ـ ـ رضي هلل عنه ـ ـ‬ ْ ‫ن َم‬ِ ‫[ ـ وبه َع ِن ْاب‬79] ‫ وَِيف‬،ِ‫ومةِ ثـُلُثُ الدِ َية‬
َ ‫م‬ُ ‫ وَِيف الْمَ ْل‬،‫ف الد َية‬
ُ ‫ص‬
ْ ‫دة ن‬
َ ‫الْوَاح‬
ِ ِ ِ ِ ِ

:‫ول اَّلل ـ ـ صلى هلل عليه وسلم ــ‬ِ


ُ ‫ قَ َال َر ُس‬:‫قَ َال‬
ِ ٍ ِ َّ ِ ُ ُ‫ وَأَِين رَس‬،ُ‫« َال َيِ ُّل دمُ ْام رِئٍ ُمس لِمٍ; َي ْش هَ ُد أَ ْن َال ِإلَهَ ِإالَّ اَّلل‬
ُ‫ الثـَّيب‬:‫ ِإال ِحبْ دَى ثَالَث‬،‫ول اَّلل‬ ‫َخسَ َع ْش رَةَ مِن‬
ْ ‫ وَِي ف الْمُ َنـقلَة‬،‫ث الديَ ة‬
ُ ُ‫اجْلَائ َفة ُثـل‬
ِ ِ ِ ِ ِ ِ
ْ َ
.ِ‫» ُمتـََّفقٌ َعلَ ْيه‬.ِ‫ج َماعَة‬ ِ ِ
َ ‫ق ل ْل‬
ُ ‫ْم َفار‬
ُ ‫ك لدينه; ال‬
ِ ِ ‫س ابِلنـَّْف‬
ُ ‫ وَالتَّا ِر‬،‫س‬ ِ ‫الزاي‬
ُ ‫ وَالنـَّْف‬،‫ن‬ َّ ‫أصابعِِ الْيَ دِ َوال ِرجْ ِل َع ْش ر‬
ٌ ٍ ‫ َوِي ف ُك ِل ِإص ْ َب‬،‫اإْلِِْبِ ِل‬
ََ ْ‫ع من‬
ِ

: Artinya ِ ِ‫َخسٌ ِم َن اإْلِِْب‬ ِ َِ


‫حة‬
َ ‫ْموض‬
ُ ‫وِي ف ال‬
َ ‫ل‬ ْ ‫ وَِي ف الس ِن‬،‫من اإْلِْبِ ِل‬
ِ ِ ِ

Dari Ibnu Mas'ud Radliyallaahu 'anhu bahwa ‫أه ِل‬


َْ ‫علَى‬
َ َ‫ و‬،‫ْم رْأَة‬
ِ
َ ‫ل يـُ ْقتَلُ ابل‬
ِ
َ ُ‫الرج‬ َّ ‫ِِ َِو‬،‫من اإلِْب ل‬
َّ ‫إن‬ َ ٌ‫َخس‬
ِ
ْ
Rasulullah Shallallaahu 'alaihi wa Sallam bersabda:
‫أخرَ َج ُه أبَُ و دَ ُاو َد ِي ف‬ ٍ ِ ِ َّ
َْ ».‫ال ذهَب ألَْفُ دينَ ار‬
"Tidak halal darah seorang muslim yang bersaksi
bahwa tiada Tuhan selain Allah dan bahwa aku ‫ارود‬
ُ َ‫ن اج ْل‬
ُ ‫اب‬
ْ َ‫زمَْْيَةَ و‬
َ ُ‫ن خ‬
ُ ‫اب‬
ْ َ‫ائي و‬
ُّ َ ‫والنَّس‬
َ ،»ِ‫ْمرَاس يل‬
َ ‫«ال‬
ِ ِ

adalah Utusan Allah, kecuali salah satu dari tiga


orang: janda yang berzina, pembunuh orang dan .ِ‫ص َّحتِه‬
ِ
‫ وَاخْتـَلَ ُفوا ِيف‬،‫َحمَ ُد‬
ْ ‫َو ْابنُ حبَّا َن وَأ‬
ِ

orang yang
: Artinya

Dari Muhammad Ibnu Amar


Ibnu Hazem Radliyallaahu
'anhu bahwa Nabi
Shallallaahu 'alaihi wa Sallam
pernah
mengirim -
surat kepada penduduk Yaman
dan dalam hadits itu
disebutkan- "Bahwa
barangsiapa yang secara nyata
membunuh seorang mukmin
dengan sengaja maka ia harus
dibunuh, kecuali
27
28 ‫بلغة الفقيه املبتدئي‬

‫ب قِتَالِ أ َْه ِل الْبـَ ْغ ِي‬


ُ ‫[ َب‬3 ]

ahli waris yang terbunuh rela; diyat (denda)


membunuh jiwa ialah seratus unta; hidung yang ‫ول‬ َ :‫[ ـ وبه َعرْفَجَةَ ْب ِن ُشرَ ْي ٍح‬82]
َ ‫مسِ ْعتُ َر ُس‬
dipotong habis ada diyatnya; dua buah mata ada ُ ‫اَّللِ ـــ ص لى هل ل علي ه وس لم ـــ يـَ ُق‬
‫ « َمنْ أَتَ ُك ْم‬:‫ول‬
diyatnya; lidah ada diyatnya; dua buah bibir ada ».ُ‫ فَاقـْ ُتـلُوه‬،‫يـ َف ِر َق جمََ اعَتَ ُك ْم‬
ُ ‫ن‬ْ َ‫ ُيري ُُِِد أ‬،‫يع‬
ٌ َ‫كرُمْ جم‬
ُ ْ‫وأَم‬
ِ
َ
diyatnya; kemaluan ada diyatnya; dua biji penis ada
.‫سلِ ٌم‬
ْ ‫ج ُه ُم‬
َ َ‫َخر‬
ْ‫أ‬
diyatnya; tulang belakang ada diyatnya; kaki sebelah
: Artinya
diyatnya setengah; ubun-ubun diyatnya sepertiga;
luka yang mendalam diyatnya sepertiga; pukulan
yang menggeser tulang diyatnya lima belas unta; Dari Arfajah Ibnu Syuraih
setiap jari-jari tangan dan kaki diyatnya sepuluh unta; Radliyallaahu 'anhu berkata:
gigi diyatnya lima unta; luka hingga tulangnya Aku mendengar Rasulullah
tampak diyatnya lima unta; laki-laki yang dibunuh Shallallaahu 'alaihi wa Sallam
karena membunuh seorang perempuan, bagi orang bersabda: "Barangsiapa
yang biasa menggunakan emas dapat membayar datang kepadamu ketika
".seribu dinar keadaanmu bersatu, sedang
ia ingin memecah belah
persatuanmu, maka bunuhlah
Riwayat Abu Dawud dalam hadits-hadits mursal, (
".ia
Nasa'i, Ibnu Khuzaimah, Ibnu al-Jarud, Ibnu Hibban,
)dan Ahmad
)Riwayat Muslim (
Mereka berselisih tentang shahih tidaknya
.hadits tersebut ِ ِ
‫ول اَّللِ ـ ـ‬ َّ ‫صا ِر أ‬
َ ‫َن َر ُس‬ َ ‫ن اأْلََْْن‬
َ ‫ل م‬
ِ
ٍ ‫[ ـ وبه َعنْ َر ُج‬81] ِ‫س َامة‬ َ ‫وال َق‬ َّ ‫َبب َد ْعوَى‬
َ ‫الدم‬
ِ
ُ [2]
‫ول اَّلل‬ َ ‫[ كتاب احْلدود‬11]
ِ
ُ ‫هبا َر ُس‬
ِ
َ ‫ى‬ ‫ض‬ ‫ق‬ ‫و‬
َ َ َ َّ َ ، ‫ة‬‫ي‬ ‫ل‬
ِ ِِ
‫اه‬ ‫ل‬
ْ ‫اج‬ ‫ِيف‬ ‫ه‬
ِ
‫ي‬ ‫ل‬‫ع‬ ‫ت‬ ‫ن‬‫ا‬ ‫ك‬
ْ ََ ْ َ َ َ ‫ا‬ ‫م‬ ‫ى‬ ‫ل‬‫ع‬ ‫ة‬ ‫ام‬‫س‬ ‫ق‬
ََ َ َ َ َ ََّ‫ل‬
ْ ‫ا‬ ‫ر‬‫ـ‬‫ق‬‫أ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫وسلم‬ ‫صلى هلل عليه‬ ُُ ُ َ
.ٌ‫سلم‬ِ
ْ ُ‫ رَوَاهُ م‬.‫ه عَلَى الْيـَهُود‬
ِ
ٍ ‫صا ِر ِيف قَت‬
ُ ْ‫يل ادَّعَو‬
ِ ِ
ٍ ََْ ‫ـ ـ ـ صلى هلل عليه وسلم ـ ـ َب‬
َ ‫ين َنس منَ اأْلََْْن‬ [4]
ِ
‫تلَْ الْمرتد‬ ِ ِ ِ
: Artinya ُ ِْ ََ‫ُ بَقتال اَْالن وقـ‬ َ
‫ب‬
ٍ ‫ب ِن‬
Dari salah seorang Anshor bahwa Rasulullah ‫جبل ـ رضي هلل عنه‬ ‫[ ـ وبه عن معاذ‬83]
ََ ْ َُ ْ َ
Shallallaahu 'alaihi wa Sallam ،‫يـقتل‬ ٍ ‫ـِيف‬
‫رجل‬
‫ ال أَجلس ح‬:‫ود ــ‬
ِ ‫أَسلم ُ َّث‬
pernah menetapkan sumpah sebagaimana َ َُْ ‫تَ َ ْ ُ ََّت‬ ََّ َ ْ ُ َ
berlaku pada zaman jahiliyyah dan beliau ِ ِ ِ ِ ِ ِِ ِ ‫قضاء ا‬
،‫ َ متـَّفقَعليه‬.‫ُ فـقتل‬،‫ فلُمرَبه‬،‫َورسوله‬ ‫َّ لل‬ َ
memutuskan dengannya pada orang-orang Anshor
dalam suatu pembunuhan yang mereka tuduhkan ْ ٌَ ُ َ َ ََُُ ٍ َُ ِ
‫ِ قد استتيب قـبل‬ ‫ وكان‬:‫داود‬ ‫ِ ألَِب‬ ‫ويف رواية‬
.kepada orang-orang Yahudi
ََْ َ ُْ ََ َ َُ َ ََ َ

.‫ذلك‬
)Riwayat Muslim (
َ َ
: Artinya

Dari Muadz Ibnu Jabal


Radliyallaahu 'anhu -tentang
orang yang masuk Islam
kemudian memeluk agama
Yahudi-: Aku tidak akan duduk
sebelum ia dibunuh, keputusan
Allah dan Rasul-Nya, lalu
diperintahkan untuk
.membunuhnya dan ia dibunuh

)Muttafaq Alaihi (

28
29 ‫بلغة الفقيه املبتدئي‬

Menurut riwayat Abu Dawud: Orang itu telah


.disuruh bertaubat sebelumnya Riwayat Ahmad dan (
‫الزاِن‬
َّ ‫ب حَد‬
ِ
ُ ‫[ َب‬1 ] Bukhari )Imam Empat
‫لل َعنـْ ُه َما ـ ـ‬ُ َّ
‫ا‬ ‫ي‬
َ ‫ض‬
ِ
‫ر‬
َ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ٍ
‫اس‬ ‫ب‬ ‫ع‬ ‫ن‬ِ
ََّ ْ َ‫اب‬ ِ
‫ن‬ ‫ع‬ ‫وبه‬ ‫ـ‬ [84 ] juga memberikan
‫ول اَّللِ ـ ـ صلى هلل عليه وسلم ـ ـ‬ ُ ُ‫ َلعَنَ رَس‬:‫قَ َال‬ .isyarat
‫» َر َو ُاه‬.‫ُم‬ ‫وتك‬ ‫ي‬‫بـ‬ ‫من‬ ‫م‬ ‫وه‬ ِ ِ ِ َ ِ‫خنَّث‬ ‫الس ِرقَة‬
َّ ‫بب حَد‬
ِ
ُ ‫َخ‬
‫ج‬ ‫ر‬ ْ ‫ «أ‬:‫ َوقَ َال‬،‫ْمّتَج الَت م َن النس َاء‬
ُ ‫وال‬
َ ،‫ج ال‬
َ ‫ين منَ الر‬ َ ‫ْم‬
ُ ‫ال‬
ِ ِ ِ ِ ِ ِ ِ ِ
ْ ُُ ْ ْ ُ ُ َ
HUKUM PENCURIAN
ُ َّ‫ضي ا‬
‫لل َعنـْ َها ـ ـ‬ َ‫ائشةَ ـ ـ ر‬
َِ ‫[ ـ وبه َع ْن َع‬86]
ِ
.‫ي‬
ُّ ‫خار‬
َ ‫ْب‬
ِ
ُ ‫ال‬
َ
‫ « َال‬: ‫ول اَّللِ ـ ـ صلى هلل عليه وسلم ـــ‬ ُ ‫ قَ َال َر ُس‬:ْ‫قَالَت‬
ٍِ
َّ ‫ارق‬
: Artinya ٌ‫تـ َفق‬َّ ‫ِإال ِي ف رُ ُب ِع دينَ ا ٍر فَص َاعدًا» ُم‬ َ‫د س‬ ُ ‫تـ ْقطَعُ َي‬
ِ ِ
ُ
.‫سلم‬
ِ
ْ ُ‫مل‬
ِ
‫ظ‬ُ ْ
َّ
‫اللف‬ ‫و‬
َ . ‫ه‬
ِ
‫ي‬َ‫ل‬
ْ َ‫ع‬
Ibnu Abbas Radliyallaahu ‘anhu berkata: Rasulullah
».‫صاعِ ًدا‬ ٍ ِ ِ ‫ «تـُْقطَعُ ال َْي ُد ِيف ُر ُب‬:‫خا ِر ِي‬
َ َ‫ع دينَار ف‬ َ ُ‫ظ الْب‬
ُ ‫َولَ ْف‬
Shallallaahu ‘alaihi wa Sallam melaknat laki-laki ِ ِ ٍ
ِ
‫ٍ وََال‬،‫ «اقْطَعُ وا ِي ف رُ ُب ِع دينَ ار‬:‫َوِي ف روَ َاي ة ألَمحَْ َد‬
yang bertingkah laku wanita dan wanita yang
bertingkah laku laki-laki. Beliau bersabda: "Usirlah ».‫ك‬
َ ‫تـَْقطَعُوا فيمَا ُهوَ أ َْد َن م ْن ذَل‬
ِ ِ ِ

".mereka dari rumahmu


: Artinya
)Riwayat Bukhari (
‫ب حَدِ الْ َق ْذف‬ ُ ‫[َب‬2]
Dari 'Aisyah bahwa
‫لل َعنـْ َها ـ ـ‬ ُ َّ
‫ا‬ ‫ي‬
َ ‫ض‬
ِ
‫ر‬
َ َ َ َ ْ َ ‫ـ وبه‬
‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ة‬ ‫ش‬ ‫ائ‬
ِ
‫ع‬ ‫ن‬ ‫ع‬ Rasulullah Shallallaahu 'alaihi
َ‫ فَ َذ َكرَ ذَلك‬،َِ‫ول اَّللِ ـــ صلى هلل عليه وسلم ـــ عَلَى الْمنْرب‬ ُ ُ‫ قَ امَ َرس‬،‫ لَ َّما نـَزَ َل ُع ْذ ِري‬:‫ت‬ wa Sallam bersabda: "Tidak
ْ َ‫قَ ال‬
ِ ِ

‫َش ارَ إلَيْ ه‬


ِ ِ
َ ‫ وَأ‬،ُ‫َْحمَ ُد وَاأْلََْرْبـَ َعة‬
َْ ‫َخرَجَ هُ أ‬ ْ ‫أ‬ .َّ
‫د‬ ‫ل‬
ْ ‫اح‬ ‫وا‬ ‫ب‬ ِ
‫ر‬ ‫ض‬
ُ ‫ف‬
َ ‫َة‬
ٍ
‫أ‬ ‫ر‬ ‫ام‬ ‫و‬ ‫ين‬
ِ
‫ل‬
َ ‫ج‬ ‫ر‬ ‫ب‬
ِ
‫ر‬ ‫َم‬‫أ‬ ‫ل‬
َ ‫ز‬ ‫نـ‬
َ َ‫ا‬ ‫م‬
َّ ‫ل‬
َ ‫فـ‬ ، ‫ن‬
َ ‫آ‬ ‫ر‬‫ق‬ُ ‫ل‬
ْ ‫ا‬ ‫ال‬
َ َ‫وَت‬ boleh dipotong tangan
َ ُ َ ْ َ ْ ُ َ َ َ َ ْ

.‫ي‬ ِ seorang pencuri, kecuali


ُّ ‫البُخَار‬
sebesar seperempat dinar atau
: Artinya ".lebih

Aisyah Radliyallaahu 'anhu berkata: Ketika turun dan )Muttafaq Alaihi(


ayat yang membebaskanku lafadznya menurut riwayat
.Muslim
,)dari tuduhan melakukan penyelewengan (
Rasulullah Shallallaahu
alaihi wa Sallam berdiri di atas mimbar. Lalu beliau ' Menurut Lafadz Bukhari:
menuturkan hal itu dan membaca al-Qur'an. "Tangan seorang pencuri
Setelah turun beliau memerintahkan dua orang laki- dipotong (jika mengambil
laki dan seorang perempuan agar dipukul dengan sebesar seperempat dinar atau
".lebih
.cambuk

Menurut riwayat Ahmad:


"Potonglah jika mengambil
seperempat dinar dan jangan
memotong jika mengambil
".lebih kurang daripada itu
ِ ‫ب حَدِ الشَّا ِر‬
‫ب‬ ُ ‫َب‬

‫سكرِِ َوذكر‬
ْ ُ‫وبَـ َيان الْم‬
ِ
َ

‫األَشِِْْْْربة‬

29
Riwayat (
)Bukhari
30

‫اب اْلِ َهاد‬


ُ ‫[ ك َت‬12]
ِ

‫[ ـ وبه َعنْ أَِب ُه َريـْرَةَ ـ ـ رَضِ َي اَّللُ َعْنهُ ـ ـ‬89]


‫ « َم ْن‬: ‫ول اَّللِ ـــ صلى هلل عليه وسلم ـــ‬
ُ ُ‫ قَ َال رَس‬:‫قَ َال‬
‫ات َعلَى ُش ْع َبةٍ مِن‬
َ ‫ َم‬،‫س ُه به‬
ِِ
َ ‫ث نـَْف‬
ْ ‫َل َيَُد‬
ِ
ْ َ‫ و‬،ُ‫وَلْ يَـ ْغز‬
َ ‫ات‬
َ ‫َم‬
.‫سلِ ٌم‬
ْ ‫اه ُم‬
ُ ‫و‬َ ‫ر‬
َ ».‫ن َفاق‬
ٍ ِ

Ar
ti
ny
:a

Dari Abu Hurairah bahwa


Rasulullah Shallallaahu 'alaihi
wa Sallam bersabda:
"Barangsiapa mati, sedang ia
tidak pernah berjihad dan tidak
mempunyai keinginan untuk
jihad, ia mati dalam satu
".cabang kemunafikan

(
Mutta
faq
Alaihi
)
‫[ َبب اْلِ ْز َية واْلدنة‬1]
ُ َّ‫ي ا‬
‫لل َع ْنـ ُه َما‬ َ ‫رض‬ َ ‫[ ـ وبه َع ْن َعبْد ا َّلل ْب ِن‬91]
َ ‫عمْرو ـ ـ‬
ِ ٍ ِ ِ

‫ عَ ِن النَِّب ـ ـ صلى هلل عليه وسلم ـ ـ‬، ‫ـ ـ‬


‫إن َريَِ َه ا‬
َّ َِ‫ و‬،‫ح ةَ اجَْلن َِّة‬
َ ‫رائ‬
ِ
َ ‫ح‬
ْ ‫ر‬ َ َ‫َل يـ‬
ْ ً‫اه دا‬
َ ‫ع‬َ‫م‬
ُ ‫ن قـَتَل‬
ْ ‫م‬
َ « :‫ال‬
َ َ‫ق‬
ِِ َ
ُّ ‫خا ِر‬
.‫ي‬ ‫ْب‬ ‫ل‬ ‫ا‬ ‫ه‬ ‫ج‬ ‫ر‬ ‫أخ‬ ». ‫ا‬ ‫ام‬ ‫ع‬ ‫عين‬ ‫ب‬ ‫أر‬ ‫ة‬‫سري‬ ‫م‬ ‫من‬ ‫د‬
ُ َ ‫لي‬
‫وج‬
ِ ِ ِ
َ ُ ُ َ َ َْ ً َ َ َ َ َْ َ َ ْ ُ

Ar
ti
ny
:a

Dari Abdullah Ibnu Umar


Radliyallaahu ‘anhu bahwa
Nabi Shallallaahu ‘alaihi wa
Sallam bersabda:
"Barangsiapa membunuh kafir
mu’ahad (yang telah terikat
perjanjian dengan kaum
muslimin), ia tidak akan
mencium harumnya surga, dan
harumnya surga dapat
dirasakan dari jarak perjalanan
".empat puluh tahun
30 ‫بلغة الفقيه املبتدئي‬

ِ َ‫[ ـ وبه َعنْ أَن‬87]


‫س بْ ِن مَ ِالكٍ ـ ـ رضي هلل عنه‬

،‫َْم َر‬ ِ َ ‫َن الِنَّبَّ ـــ صلى هلل عليه وسلم ـــ أُِيتَ بِ َر ُج ٍل قَ ْد‬
ْ َ‫ش ربَ اخْل‬ َّ ‫أ‬ ‫ـ‬

:‫ قَ َال‬،‫ين‬
َ ‫و أَرْ َبع‬
َ ْ‫ين َن‬
ِ َ َ‫ف‬
ْ َ‫جلَ َد ُه َِبر َيدت‬
ِ ِ

،َ‫اسَت َشارَ النَّاس‬


ْ ‫ر‬ُ‫م‬
َ ‫ع‬
ُ ‫ فـَلَ َّما َكا َن‬،
ٍ

‫ف احْلُ ُدود‬ ُّ ‫َخ‬


َ ‫ أ‬:
ٍ

‫الر ْحمنِابنعوف‬
‫ َفلَ َمَرب‬،‫مثَانُو َن‬ ْ َُْ َ َُْ َ
َّ ‫َوفـََعلَ ُهأَبُوبَكْرفـَقالَعبد‬
.‫ ُمتـََّف ٌق َعلَيْ ِه‬.‫ِ ِه عُ َمُر‬

: Artinya

Dari Anas Ibnu Malik Radliyallaahu 'anhu


bahwa Nabi Shallallaahu 'alaihi wa
Sallam pernah didatangkan seorang yang
telah minum arak, lalu memukulnya
dengan dua pelepah kurma sekitar empat
puluh kali. Perawi berkata: Abu Bakar juga
melakukan demikian. Pada masa Umar, ia
bermusyawarah dengan orang-orang, lalu
Abdurrahman Ibnu 'Auf berkata:
Hukuman paling ringan adalah delapan
Kemudian kali. puluh ramU
.memerintahkan untuk melaksanakannya

)Muttafaq Alaihi (
َّ ‫َ بب التـَّْع ِزي ِر وَ ُح ْك ِم‬
‫الصائِ ِل‬

BAB TA'ZIR DAN HUKUM PENJAHAT


‫ مَا‬:‫ـ وبه َع ْن َعلِ ٍي ـ ـ رضي هلل عنه ـ ـ قَ َال‬
َّ ،‫ َفلَجدُِ ِيف ِ ي‬،‫وت‬
‫إال‬ ِ
ُ ‫ فـَيَ ُم‬،‫ِ َ َعلَى أَحَ دٍ َح دًّا‬ ِ
.‫ات َودَيـْتُ ُه‬ ِ َِ
َ ‫شاربَ اخْلََْمْر; فَإنَّهُ لَوْ َم‬
ِ

‫َخَر َج ُهالْبُ َخار‬


ْ‫أ‬
‫ ُكْنتُألُقيمنـَْفس‬.‫ِ ُّي‬

: Artinya

Ali Radliyallaahu 'anhu berkata: Aku tidak


menjalakan had kepada seseorang
kemudian ia mati dan aku berduka cita,
kecuali peminum arak. Sesungguhnya jika
.ia mati, akan kubayar dendanya

)Riwayat Bukhari (
31

Dari Abdur Rahman bin


Utsman Al-Qurasyie
radhiallahu ‘anhu : ” bahwa
seorang tabib bertanya kepada
Rasulullah shallawahu ‘alaihi
wasallam tentang
katak yang dijadikan
obat, lalu Beliau
melarang untuk
“ membunuhnya

Hadits dikeluarkan oleh (


Imam Ahmad dan
)dishahihkan oleh Al-Hakim
ََّ َ‫الصْي ِد و‬
‫الذبئِ ِح‬ َّ ‫َبب‬
ُ [1]

َ‫ـ وبه َعنْ َعائ َش ة‬ ]38[


ِ

ِ َّ ‫ أ‬،‫ـــ رَضِ َي اَّللُ َع ْنـهَا ـــ‬


‫َن َقـوْ ًما قَ الُوا للنَّب ـــ صلى هلل‬
ِ

َّ :‫عليه وسلم ــ‬


‫ِإن‬
‫ َال نَ ْد ِري أَذُكِر اسم اَّلل‬،‫للَّحْ ِم‬
ُ ْ َ
ِ

‫َعلَيْه‬
‫قـَْوماًَيَْتُونـَنَااب‬
ِ
،‫َّلل َعلَيْه أنـَْتُ ْم‬ ِ
َ ‫ «م َُّسوا ا‬:‫َْأم َال؟ فـََق َال‬

.ُِّ‫» َر َواهُ الْبُ َخاري‬.ُ‫َو ُكلُوه‬


Ar
ti
ny
:a

Dari 'Aisyah Radliyallaahu


'anhu bahwa ada suatu kaum
bertanya kepada Nabi
Shallallaahu 'alaihi wa Sallam:
Ada suatu kaum membawa
daging kepada kami yang tidak
kami ketahui, apakah mereka
menyebut nama Allah
(waktu menyembelih) atau
tidak?. Beliau menjawab:
"Sebutlah nama Allah padanya
".dan makanlah

(
Riway
at
Bukha
)ri
‫َْضاحِي‬ َ َ‫[َببُ اأْل‬2]
‫ـ وبه َع ْن أَِب ُهرَيْـ َر َة ـ ـ رضي هلل عنه ـ ـ‬
‫ـ ـ صلى هلل‬ ِ

‫قَالََر ُسواُل َّلل‬:‫قَ َال‬: ‫عليه وسلم ـ ـ‬


».‫ فَ َال َيـ ْقرَ َب َّن ُمص َالََّن‬،‫ض ِح‬
َ ‫« َم ْن َك ا َن لَ هُ س َ َعةٌ َو َْل ُي‬
‫ لَكنِْ َر َّجح‬،ُِ‫ وَص َ َّححَهُ احْلَاكم‬،‫َْد وَابْنُ َماجَ ه‬ ُ ََْ‫َر َواهُ أحم‬
.‫اأْلََْئمَِّةُ َغريُْ ُه وَقـَْف ُه‬
Ar
ti
ny
:a
‫‪31‬‬ ‫بلغة الفقيه املبتدئي‬

‫السْب ِق َو َّ‬
‫الر ْم ِي‬ ‫َبب َّ‬‫]‪ُ [2‬‬
‫]‪ [91‬ـ وبه َع ْن ُع ْقبَةَ بْ ِن َعام ٍر ـ ـ رضي هلل عنه‬
‫ِ‬

‫ول اَّللِ ـ ـ صلى هلل عليه وسلم‬ ‫ـ ـ قَ َال‪ :‬مسَِعْتُ رَسُ َ‬


‫ربِ يـَ ْق َرأُ‪َ { :‬وأَعدُّوا هلَُ ْم َما‬
‫ِ‬
‫َ‬ ‫ـ ـ َو ُه َو عَلَى الْمْن‬
‫ِ‬

‫ِإن الْ ُق َّوةَ ال َّر ْميُ‪ ،‬أَ َال َّ‬


‫إن الْ ُق َّوةَ‬
‫ِ‬
‫اس ْ َتطَعْ ُت ْم مِنْ ُقـ َّوةٍ[ }األنف ال‪06]: « :‬أَ َال َّ‬
‫الر ْميُ‪َ ».‬ر َواهُ ُم ْس ِل ٌم‪.‬‬ ‫َال ِ َّ‬
‫إن الْ ُق َّوةَ َّ‬ ‫الر ْميُ‪ ،‬أ َ‬
‫َّ‬
‫‪: Artinya‬‬

‫‪Dari ‘Uqbah bin ‘Amir berkata : Saya‬‬


‫‪mendengar Rasulullah bersabda diatas‬‬
‫‪" { mimbar belaiu membaca suatu ayat yaitu‬‬
‫‪َ siapkanlah untuk‬وأَعِ دُّوا هلَُ ْم َم ا اس ْ َتطَ ْع ُت ْم ِم ْن ُقـ َّوةٍ‪} :‬‬
‫‪menghadapi mereka (musuh) apa yang‬‬
‫‪mampu kamu siapkan dari kekuatan".‬‬
‫‪Ingatlah bahwa kekuatan yang dimaksud‬‬
‫‪ialah memanah beliau mengulanginya tiga‬‬
‫‪.kali‬‬

‫( ‪)Riwayat Muslim‬‬

‫اب اأْلََْطْعِ َمة‬


‫]‪ [13‬ك َت ُ‬
‫ِ‬

‫الر ْحمَ ِن ْب ِن ُعثْمَ ا َن الْ ُق َرشِ ِي ـــ رضي هلل عنه ـــ‪ ،‬أ َّ‬
‫َن‬ ‫]‪ [92‬ـ وبه َع ْن َع ْب د َّ‬
‫ِ‬

‫ول اَّللِ ـــ صلى هلل عليه وسلم ـــ َع ِن الضِ ْف َد ِع جيَْ َعلُ َه ا ِيف‬
‫طَبِيباً َسلَ َل َرسُ َ‬
‫اك ُم‪.‬‬
‫ِ‬
‫ححَهُ اح ْلَ‬
‫ص َّ‬
‫و َ‬
‫د‪َ ،‬‬
‫َحمَ ُ‬
‫َخرَ َج ُه أ ْ‬
‫ها‪ .‬أ ْ‬
‫عنْ قـَْتل َ‬
‫ِ‬
‫هى َ‬
‫واء‪ ،‬فـَنـَ َ‬
‫ٍ‬
‫دَ َ‬

‫‪: Artinya‬‬
32 ‫بلغة الفقيه املبتدئي‬

‫ُث ائْتِ الَّذِي ُه و‬


َّ ،‫ك‬
َ ‫ «فَ َكفِ رْ َعنْ ميَِ ِين‬:‫ألَِِب َد ُاو َد‬

Dari Abu Hurairah radhiyallahu ‘anhu, ia berkata .ٌ‫حيح‬


ِ
َ‫ها ص‬
َ ‫اد‬
ُ ‫ِإس َن‬
ْ ‫و‬
َ ».ٌ‫ري‬
ٌْ ‫خ‬
َ
bahwa Rasulullah shallallahu ‘alaihi wa sallam
: Artinya
bersabda, “Barangsiapa yang memiliki kelapangan
(rezeki) dan tidak berqurban, maka janganlah ia
”.mendekati tempat shalat kami Dari Abdurrahman Ibnu
Samurah Radliyallaahu ‘anhu
bahwa Rasulullah
Hadits ini diriwayatkan oleh Imam Ahmad dan (
Shallallaahu ‘alaihi wa Sallam
.Al Hakim menshahihkannya )Ibnu Majah
bersabda: "Apabila engkau
bersumpah terhadap suatu
Akan tetapi ulama lainnya mengatakan bahwa hal, lalu engkau melihat ada
hadits ini mauquf, yaitu hanyalah perkataan sesuatu yang lebih baik
sahabat
daripada sumpahmu, maka
‫[ َببُ ال َْعقِي َقة‬3]
bayarlah kafarat untuk
َّ ‫ أ‬،‫[ ـ وبه َعنْ َعائِ َشةَ ـ ـ رَضِ َي اَّللُ َعنـْهَا ــ‬96]
‫َن‬
ِ ِ sumpahmu dan lakukan hal
‫ وَ َع ِن اجْلَاريَ ة‬،ِ‫ول اَّللِ ـ ـ صلى هلل عليه وسلم ـــ أ ََم رَ ُه ْم أَ ْن يـُ َع َّق عَ ِن الْغُالَِم َش اتَنِ مُ َكافِئـَتَان‬
َ ‫َر ُس‬
".yang lebih baik itu
.ُ‫حه‬
َ ‫ح‬
َّ ‫ص‬
َ َ‫ْمذي و‬
ُّ ِ‫ َر َو ُاه الّت‬.ٌ‫َشاة‬
ِ

: Artinya .)Muttafaq Alaihi (

Dari ‘Aisyah r.a bahwa Rasulullah Shallallaahu Menurut lafadz riwayat


‘alaihi wa Sallam Bukhari "Lakukan hal yang
memerintahkan mereka agar beraqiqah dua ekor lebih baik itu dan bayarlah
kambing yang sepadan (umur dan besarnya) untuk ".kafarat sumpahmu
bayi laki-laki dan seekor kambing untuk bayi
.perempuan Menurut riwayat Abu Dawud:
"Bayarlah kafarat sumpahmu,
)Diriwayatkan oleh Tirmidzi ( kemudian lakukan apa yang
‫اب اأْلََْْيَانِ وَالنُّ ُذو ِر‬ .lebih baik itu
ُ ‫[ ك َت‬4 ]
ِ

ُ ُ‫ قَ َال رَس‬:‫الر ْحمَ ِن ْب ِن مسَُرَةَ ـــ رضي هلل عنه ـــ قَ َال‬
‫ول اَّللِ ـــ صلى هلل‬ َّ ‫[ ـ وبه َع ْن َع ْب د‬97]
ِ .Sanad kedua hadits tersebut shahih

‫ وَائْت‬،‫ك‬
ِ
َ ‫ فَ َكف رْ َعنْ ميَين‬،‫ري اً م ْنـ َها‬
ِ ِ ِ ِ
ْ َ‫ه ا خ‬
َ َْ‫ت َغري‬
َ ْ‫ َفـرَأَي‬،‫ت َعلَى ميَ ين‬
ٍ ِ
َ ‫ « َوإذَا َحلَ ْف‬: ‫عليه وسلم ـــ‬
ِ

‫ َو َكفِ ر عن‬،ٌ‫ري‬
ْ َ ْ ٌْ ‫ «فَ ِائت الَّذِي هُ َو َخ‬:‫خ ا ِر ِي‬
َ ‫وِي ف لَ ْفظ ل ْل ُب‬
ِ ٍ
َ ،‫علَ ْي ه‬
ِ
َ ‫ق‬
ٌ ‫تـ َف‬
َّ ‫» ُم‬.‫ري‬
ٌٌْ َ‫و خ‬
َ ‫ه‬
ُ ‫الذي‬
ِ َّ

‫ َوِيف ِروَ َاية‬،»‫ك‬ ‫ضاء‬


َ ‫اب ال َق‬ُ َ‫[كت‬41]
ِ
َ ‫ميَين‬
ٍ ِ ِ

‫ـ وبه عَنْ أَِب بَكْرَةَ ـ ـ رضي هلل عنه ـ ـ‬

‫ «لَنْ يـُْفلح‬:‫َع ِن النَِّب ـ ـ صلى هلل عليه وسلم ـ ـ قَ َال‬


ِ
َ

.ُِّ‫» َر َواهُ البُ َخاري‬.‫لوَّا َْأم َر ُه ُم ْامرَأ ًًََة‬


ْ ‫و‬ َ ‫قـَوْ ٌم‬

: Artinya

Dari Abu Bakrah radhiyallahu


‘anhu, Nabi Shallallahu ‘alaihi
wa sallam bersabda: “Tidak
akan beruntung suatu kaum
yang menyerahkan urusan
kepemimpinannya kepada
”perempuan

)HR. Al-Bukhari (
32
.ٌِ‫سلم‬
ْ ‫م‬
ُ ُ‫واه‬
َ ‫ر‬
َ ».‫أرَاك‬
َ ‫من‬ ْ ‫ « َوِإ‬:‫ول اَّلل؟ قَ َال‬
ٌ‫ن قَضيب‬ َ ‫سريا ايَ رَ ُس‬‫ وَِإ ْن َكا َن َشيـْئًا َي‬:‫لَهُ رَ ُج ٌل‬
ٍ ِ ِ ِ ِ
ْ ً

Dari Abu Hurairah


: Artinya
Radliyallaahu 'anhu bahwa
Rasulullah Shallallaahu 'alaihi
Dari [Abu 'Umamah] bahwa Rasulullah shallallahu wa Sallam bersabda :
'alaihi wasallam bersabda: "Barangsiapa mengambil "Siapapun orang muslim yang
hak saudaranya dengan sumpah (palsu), maka Allah memerdekakan seorang
akan mewajibkannya masuk neraka dan budak muslim, niscaya Allah
mengharamkan surga baginya." Seorang laki-laki lalu akan menyelamatkan setiap
bertanya kepada beliau; "Meskipun itu sesuatu yang anggota tubuhnya dari api
"?remeh neraka dengan setiap anggota
".tubuh budak tersebut

(
Mutta
faq
Alaihi
)
ِ ِ َ ‫ْم‬ ِ َ ُ‫ب الْم‬
َ ‫وأُم ال‬
‫ْولَد‬ َ ‫كاتَب‬ ُ ‫و ال‬
َ ‫دبَّر‬
ِ
ُ ‫[ َب‬1 ]

َّ ‫[ ـ وبه َع ْن َج ابِ ٍر ـــ رضي هلل عنه ـــ أ‬112]


‫َن َر ُج ًال‬
‫ال‬ٌ ‫ َلْ َي ُك ْن لَ ُه َم‬،ٍ‫مِ َن اأْلََْْنص َارِ أ َْعتَ َق ُغالَ ًم ا لَ ُه َعنْ ُد ُب ر‬
. ‫ب ـــ ص لى هل ل علي ه وس لم ـــ‬ َّ َّ‫ك الِن‬ َ ‫ فـَبـَلَ َغ َذل‬،‫ري ُه‬
ُُْ ‫غ‬
ِ
َ
‫اْشّْتََاهُ ُنـ َع ْي ُم ْب ُن َع ْب د اَّلل‬
ِ ِ
ّ َ ‫ف‬ ‫؟‬ » ِ
‫ني‬ ‫م‬
ِ
‫ِيه‬
ِ
‫ّْت‬
‫ْش‬ ‫ي‬
َّ َ ْ َ‫ن‬‫م‬ « : ‫ال‬ ‫ق‬
ََ َ ‫فـ‬
َْ‫ق عليه‬ ٌ ‫ ُمتـََّف‬.‫بثَمَاَّنَائَة درْهَم‬
ِ ٍ ِ ِ ِ ِ

Ar
ti
ny
:a
belia Dari Jabir Radliyallaahu 'anhu bahwa ada
u seorang dari kalangan Anshar hendak
men memerdekakan hambanya setelah mati
jawa (cara mudabbar=seorang hamba yang
b:
dijanjikan merdeka bila majikannya
"Me 33
skip
un
seba
tang
kayu
siwa
".k

(
Diri
way
atk
an
oleh
Mus
)lim
‫‪Dari an Nu’man bin Basyir Radiyallahu‬‬
‫‪anhuma , −sambil memberikan isyarat ke‬‬
‫‪telinganya− ia berkata: Aku pernah‬‬ ‫ب ال ِ‬
‫ْب وَالصِلَة‬ ‫]‪َ[2‬ب ُ‬

‫‪34‬‬
‫ـ وبه َع ْن أَِب ُهرَيْـ َر َة ـ ـ رضي هلل عنه ـ ـ‬
‫ـ ـ صلى هلل عليه‬ ‫ِ‬
‫وسلم ـ ـ ‪:‬قَ َال‪:‬قَالََر ُسواُل َّلل‬

‫ِ ِ ِ ِِ‬ ‫«من أَحب أَن‬


‫ـنسل‬
‫َ‬ ‫يـبسط عليه في رزقه‪ ،‬وأَن ي‬
‫ُْْ َ‬ ‫ْ َ‬ ‫َْ ََّ ْ ِ َُْ َِ ََْ‬
‫له يف أَثره‪ ،‬فـليصل رحمه‪ ».‬أَخرجه ِ‬
‫البخاري‪.‬‬ ‫ِِ‬ ‫ِ‬

‫ُّ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬


‫ُ َْ َُ ‬ ‫َْ َ‬ ‫ََْ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫‪Ar‬‬
‫‪ti‬‬
‫‪ny‬‬
‫‪:a‬‬

‫‪Abu Hurairah RA‬‬


‫‪menceritakan, Bahwa‬‬
‫‪Rasulullah SAW bersabda,‬‬
‫‪"Siapa yang ingin agar rizkinya‬‬
‫‪dibanyakkan dan‬‬
‫‪dipanjangkan umurnya, maka‬‬
‫‪hendaklah ia berhubungan‬‬
‫‪baik dengan yang ada‬‬
‫‪".hubungan rahim dengannya‬‬

‫(‬
‫‪H‬‬
‫‪R.‬‬
‫‪B‬‬
‫‪u‬‬
‫‪k‬‬
‫‪h‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪)i‬‬
‫الز ْهدِ َوالْوَ َر ِع‬
‫َبب ُّ‬
‫ُ‬ ‫]‪[3‬‬
‫ِ‬
‫]‪ [115‬ـ وبه َع ِن النـُّعْ َمانِ ْب ِن َبش ٍ‬
‫ري ـ ـ رَض َي اَّلل‬ ‫ِ‬

‫ول اَّللِ ـ ـ صلى هلل عليه‬ ‫مسِ ْعتُ َر ُس َ‬ ‫َعنـْ ُه َما ـ ـ قَ َال‪َ :‬‬
‫إىل‬
‫ِبصبَـ َع ْيه َ‬
‫ِِ‬
‫ْ‬ ‫ول ـ ـ َوأ َْه َوى النـُّعْ َما ُن‬‫وسلم ـ ـ يَـ ُق ُ‬
‫إن احَْلالَ َل بَينٌ‪ ،‬وَ َّ‬
‫إن احَْلرَ َام بَينٌ‪،‬‬
‫ِ‬ ‫ِ ِ‬
‫أُذُنـَْيهِ ـ ـ ‪َّ ِ« :‬‬
‫ات‪َ ،‬ال يَـ ْعلَ ُم ُه َّن َكثِريٌ ِمن‬ ‫َوبَـيْـنـَ ُه َما ُم ْشتَب َه ٌ‬
‫ِ‬

‫اس َت َْربَأَ ِلدِ ِينه‬


‫هات‪ ،‬فـََقد ْ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫الشبـُ َ‬
‫الن ِ‬
‫َّاس‪ ،‬فَ َم ِن اتـََّقى ُّ‬
‫الشبـُ َهاتِ وَقَعَ ِيف احْلَ َرامِ‪،‬‬
‫َوعِ ْرضِهِ‪ ،‬وَ َمنْ َوقَعَ ِيف ُّ‬

‫اعي يـَ ْر َعى حَ ْو َل احْلِ َمى‪ُ ،‬يوشكُِ أَ ْن يَـ َقع‬


‫ِ‬
‫الر‬
‫َك َّ‬
‫ِإن حمَِى اَّلل‬
‫ِإن لكِ ُِل َملكٍٍِ ًِحمى‪ ،‬أَ َال وَ َّ‬
‫فيه‪ ِ،‬أَ َال َو َّ‬
‫ت‬
‫ضغَةً‪ ،‬إذَا صَلَحَ ْ‬
‫ِ‬
‫سد ُم ْ‬
‫ِ‬
‫إن ِيف اج ْلَ َ‬ ‫محَا ِرمُ ُه‪ ،‬أ َ‬
‫َال َِو َّ‬

‫س ُد‬
‫د اج ْلَ َ‬ ‫سَ‬ ‫ت فَ َ‬
‫س ُد ُكل ُه‪ ،‬وَإذَا فَسَ َد ْ‬
‫ِ‬ ‫ُّ‬
‫صلَحَ اج ْلَ َ‬
‫َ‬

‫َال َوهِ َي الْ َقْلبُ‪ُ ».‬متـََّف ٌق َعلَ ْيهِ‪.‬‬ ‫أ‬


‫ُ ُ َ‬ ‫‪،‬‬ ‫ه‬‫ُّ‬
‫ل‬ ‫ك‬

‫‪Ar‬‬
‫‪ti‬‬
‫‪ny‬‬
‫‪:a‬‬
34 ‫بلغة الفقيه املبتدئي‬

meninggal dunia), padahal ia tidak


memiliki harta lain selainnya. Sampailah
berita itu kepada Nabi Shallallaahu
'alaihi
wa Sallam , lalu beliau bersabda:
"Siapakah yang akan membelinya
dariku?". Lalu Nu'aim Ibnu Abdullah
membelinya dengan harga delapan ratus
.dirham

.)Muttafaq Alaihi (

‫اب اْلَامع‬
ُ َ‫[كت‬61]
ِ

‫[َببُ اأْلَ ََْدب‬1]


‫ـ وبه َع ْن أَِب ُهرَيْـ َر َة ـ ـ رضي هلل عنه ـ ـ‬
‫قَال‬:‫قَ َال‬: ‫ـ ـ صلى هلل عليه وسلم ـ ـ‬ ِ

‫ر ُسواُل َّلل‬:َ
َ
،‫لجِ ْب ُه‬
َ ‫اك‬
‫ف‬
َ َ ‫ وَإذَا َد َع‬،‫َلقيت ُه فَسَل ْم َعلَ ْي ه‬
ِ ِ ِ ِ
َ ‫ ِإذَا‬:‫ت‬
ٌّ ِ‫سلمِِ س‬
ْ ‫ْم‬
ُ ‫سلمِ عَلَى ال‬
ِ
ْ ‫ْم‬
ُ ‫ق ال‬
ُّ ‫« َح‬

‫ وَِإذَا َم رض‬،ُ‫حمدَِ اَّللَ فَ َش ِمْته‬


َ َ‫عطَسَ ف‬
َ ‫ وَإذَا‬،‫ح ُه‬
ِ
ْ َ ‫ك فَانْص‬
َ‫ح‬
َ َ‫تـ ْنص‬
َ ْ‫َوإذَا اس‬
ِ

.ِ‫لم‬
ٌ ‫س‬
ْ ‫واهُ ُم‬
َ ‫ر‬
َ ».ُ‫ات فَاتـْبـَ ْعه‬
َ ‫ َوإذَا َم‬،ُ‫فـَُع ْده‬
ِ

: Artinya

Dari Abu Hurairah Radliyallaahu 'anhu


bahwa Rasulullah Shallallaahu 'alaihi wa
Sallam bersabda : "Hak seorang muslim
terhadap sesama muslim ada enam, yaitu
bila engkau berjumpa dengannya
ucapkanlah salam; bila ia memanggilmu
penuhilah; bila dia meminta nasehat
kepadamu nasehatilah; bila dia bersin dan
mengucapkan alhamdulillah bacalah
yarhamukallah (artinya = semoga Allah
memberikan rahmat kepadamu); bila dia
sakit jenguklah; dan bila dia meninggal
."dunia hantarkanlah (jenazahnya)

)Riwayat Muslim (
35 ‫بلغة الفقيه املبتدئي‬

‫يب ِف َم َكا ِرمِ اأخَْلْالَق‬


ِ ‫ببُ الْت َِّغ‬
َ
mendengar Rasulullah Sallallahu Alayhi Wasallam
bersabda : “Sesungguhnya perkara yang halal itu
sudah jelas, dan perkara yang haram juga sudah
jelas. Dan di antara keduanya ada perkara-perkara ‫[ ـ وبه َع ْن أَِب الدَّرْ َداءِ ـ ـ رضي هلل عنه ـ ـ‬117]
yang masih samar (syubhat) yang tidak ‫ « َمنْ َر َّد عَن‬:‫َع ِن النَِّب ـــ صلى هلل عليه وسلم ـــ قَ َال‬
diketahui oleh kebanyakan manusia. Barangsiapa ‫يـ ْو َم‬
َ ‫َّار‬
َ ‫جه ه الن‬
ِ ِ
ْ َ‫ن و‬ ُ َّ‫د ا‬
ْ َ‫لل ع‬
ِ ‫ض أَخِ ِيه ابِْلغَ ْي‬
َّ َ‫ ر‬،‫ب‬ ِ ْ‫عِ ر‬
menjauhinya, berarti ia telah
membersihkan agamanya dan kehormatannya, dan .ُ‫ وَ َح َّسنَه‬،‫ي‬
ُّ ‫َخرَ َج ُه الّتْمذ‬
ِ ِ ِ
ْ ‫» أ‬.‫امة‬
َ ‫الْق َي‬
ِ ِ

barangsiapa menjatuhkan diri dalam perkara-perkara : Artinya


yang syubhat, berarti ia telah menjatuhkan diri dalam
keharaman, seperti seorang penggembala yang
Dari Abu Darda’ Radliyallaahu
menggembala di daerah terlarang, sehingga hampir-
‘anhu bahwa Nabi
hampir ia terperosok di dalamnya. Ingatlah, Shallallaahu ‘alaihi wa Sallam
sesungguhnya setiap penguasa itu memiliki batas bersabda: “Barangsiapa
wilayah terlarang. Ingatlah, sesungguhnya batas membela
-wilayah terlarang Allah ialah larangan
kehormatan saudaranya
larangan-Nya. Dan ingatlah, sesungguhnya di dalam tanpa sepengetahuannya
jasad itu terdapat segumpal daging. Jika ia baik, Allah akan menjaga dirinya
seluruh jasad akan baik. Dan jika ia rusak, seluruh dari api neraka pada hari
jasad pun akan rusak. Ketahuilah, itulah ”.kiamat
”.hati
)Hadits riwayat Tirmidzi (
)Muttafaqun ‘alaih ( ‫الذ ْك ِر وَالدُّعَاء‬
ِ
ُ‫[َبب‬6 ]

ِ ِ
‫سا ِوئِ اأخَْلْالَق‬
َ ‫م‬
َ ‫ن‬
ْ ‫َّهب م‬
َ ‫َ ببُ الْت‬ ‫ـ وبه َع ْن ُم َعاذِ ْب ِن َج َب ٍل ـ ـ رضي هلل‬
ِ

‫[ ـ وبه َع ْن أَِب ُهرَيـْ َرةَ ـ ـ رضي هلل عنه ـ ـ‬116] ‫ـ ـ صلى هلل‬
‫قَالََر ُسواُل َّلل‬:‫قَ َال‬: ‫ـ ـ صلى هلل عليه وسلم ـ ـ‬ ِ ‫قَالََر ُسواُل َّلل‬:‫عليهعنهـ ـ َق َال‬
.‫َخرَ َج ُه أ َُبو َداوُ َد‬‫أ‬ ». ‫ب‬ ‫ط‬ ‫ل‬ ‫اح‬ ‫َّار‬
‫ن‬ ‫ال‬ ‫ل‬ ‫ك‬ ‫ت‬ َ ‫ا‬ ‫م‬ ‫ك‬ ، ‫ات‬‫ن‬‫س‬ ‫ل‬ ‫س َد َيَْ ُكلُ اح‬ َّ َِ‫ ف‬،‫س َد‬ ‫اب‬ ِ ‫آدمَ َع َم ًال أَجىَْن لَهُ ِم ْن عَ َذ‬َ ‫ « َم ا َعم َل ْاب ُن‬: ‫وسلم ـــ‬
ِ
َ َ‫إن اح ْل‬ َ َ‫واح ْل‬
َ ْ‫كم‬
ُ َّ‫«ِإاي‬
ِ
ْ َ َ ْ
َ ُ ُ ُ ْ َ َ َ َ ْ
َ

‫ وَالطربََّ اي ُِّن‬،َ‫» أَخْ َر َج ُه ْابنُ أَِب َش ْيـ َبة‬.ِ‫من ذكِْ ِر اَّلل‬


ِ ِ
ْ ‫اَّلل‬
: Artinya ٍ ِ
ٍ.‫سن‬
َ ‫ح‬
َ ‫ِبس َناد‬
ْ

Dari Abu Hurairah r.a : Rasululah SAW : Artinya


bersabda : “Hati-hatilah kalian dari hasad, karena
Dari Muadz Ibnu Jabal
sesungguhnya hasad itu memakan kebaikan Radliyallaahu 'anhu bahwa
sebagaimana api memakan kayu bakar atau semak Rasulullah Shallallaahu 'alaihi
“belukar (rumput kering) wa
Sallam bersabda: "Amal yang
diperbuat anak Adam tidak ada
)Dikeluarkan oleh Abu Dawud ( yang menyelamatkannya dari
adzab Allah selain dzikir kepada
".Allah

Riwayat Ibnu A
dan
Thabrani
dengan
sanad
)hasan

- ‫ ت بعون هلل تعاىل‬-


35

You might also like