Pojęcia:

 Sarmatyzm – ideologia propagowana przez szlachtę polską od XVI do XVIII wieku głosząca, że
Polacy, a dokładnie właśnie polska szlachta pochodzi od wspaniałego i walecznego rodu
Sarmatów. Mit ten pełnił wiele funkcji, m.in. polityczną i kulturową (umacniał jedność
Rzeczpospolitej).
 Megalomania – przekonanie o własnej doskonałości, skupienie na samozadowoleniu oraz
świadomość swojej wartości i możliwości
 Ksenofobia – niechęć do innych narodów, wrogość i przesadne jej wyrażanie wobec
cudzoziemców
 Makaronizm – obca (często łacińska) forma, wyraz czy zwrot wplecione do języka ojczystego
 Przedmurze chrześcijaństwa -  (Antemurale Christianitatis) idea głosząca szczególna rolę
Europy, a zwłaszcza Polski w obronie przed obcymi religijnie i kulturowo państwami (głównie
Imperium Osmańskim)

Zadanie 2/113

W utworze Potockiego społeczeństwo polskie jest przedstawione jako samolubna szlachta, dążąca
jedynie do bogactwa i wygodnego życia. Jest to zdecydowanie negatywny obraz Polaków, którzy,
martwiąc się jedynie o swoje interesy, nie zauważają coraz bliższego upadku Rzeczpospolitej.
Możliwe, że są tak zaślepieni swą sarmacką doskonałością, że przewidują pewne wygrane we
wszelkich konfliktach z innymi narodami. Potocki mówi nawet, że : „Choć się co rok w granicach
swych ojczyzna zwęża”, a żołnierze umierają na „borg”, co świadczy o tym, że Polska już jest w
„rozsypce”. Mimo to i szlachta, i panowie, i nawet księża zatraceni są w swej megalomanii, nie zdając
sobie sprawy z tego, „że te wszystkie ich pompy, wszystkie ich splendece pogasną jako w wodzie
utopione świece”, czyli że wszystkie rzeczy materialne są kruche i tymczasowe, nic z tego, o co tak
bardzo się starają nie przetrwa wiecznie.