หัวใจชายหนุ่ม
ประพันธ์ถูกใจและชื่นชมมาก จึงได้คบหาสมาคมสนิท
จดหมายฉบับที่ 15
   นายประพันธ์ เขียนจดหมายถึงนายประเสริ ฐ เล่าว่า
งานเฉลิมฉลองพระชนพรรษาคงสนุกมาก และพระยา
ตระเวนก็สนุกเช่นกัน เพราะไปไหนมาไหนแสดงตน
เหมือนชายโสด เขาได้ ทิ ้งแม่อไุ ร ไม่พาไปงานเต้ นรำและ
เขายังติดพันกับหญิงชื่อสร้ อย พาไปกินข้ าวและเต้ นรำ
กันต่อหลายหน แม่อไุ รก็ไม่ได้ มีทา่ ทีโวยวายมากนัก
เพราะคงคิดว่าถ้ าโวยวายคงลำบากขาดที่พงึ ซึง่ นาย
ประพันธ์ก็ได้ พดู และคิดเห็นว่า ประเทศไทยควรถือการมี
เมียเดียว เหมือนเมืองนอกเสียที ผู้ชายควรจะเปลี่ยน
ความประพฤติหลายเมียเสียที
ตัวละคร : ประพันธ์ คือ ตัวแทนชายหนุ่มไทยที่ไป
ศึกษาที่ต่างประเทศและได้ประทับใจในวัฒนธรรมของ
ต่างประเทศอีกทั้งยังเปรี ยบ “รักไทยเหมือนพ่อแม่ รัก
เมืองอังกฤษเหมือนรักเมีย”เมื่อพบอุไรสาวไทยผูท้ นั สมัย
มีแนวคิดและมีค่านิยมแบบตะวันตกเต็มที่ประพันธ์จึงดู
จะมีความสุ ขมากขึ้น และทั้งสองได้มีความสัมพันธ์อย่าง
ใกล้ชิด จนอุไรตั้งครรภ์จึงต้องแต่งงานกันโดยเร็ ว เวลา
ผ่านไปประพันธ์ได้รู้วา่ เข้าและอุไรไม่เหมาะสมกันและ
ทั้งคู่ได้หย่ากัน ทำให้ประพันธ์ได้คิดว่า “ผูห้ ญิงที่เหมาะ
สมกับเขานั้นไม่ใช่ผหู้ ญิงที่คร่ำครึ อย่างแม่กิมเน้ย หรื อ
ทันสมัยอย่างแม่อุไร แต่ควรเป็ นผูห้ ญิงที่มีลกั ษณะผสม
ผสานกันระหว่างความเป็ นไทยกับความเป็ นตะวันตก
นั้นก็คือ ศรี สมาน
-อุไร เป็ นสาวทันสมัยใจตะวันตก และทำให้
สนมจนได้แต่งงานกัน หลังจากแต่งงานพฤติกรรมของ
อุไรก็ไม่ได้เปลี่ยนแปลง อุไรก็ยงั ไม่ได้ทำหน้าที่แม่บา้ น
และข่มขูส่ ามีดูถูกคนอื่น แม้กระทัง่ หลังจากแท้งลูกจนถึง
กระทัง่ ไปข้างแรมบ้านชายอื่น ทำให้ประพันธ์ขอหย่า
อุไรจึงไปอยูก่ บั พระยาตระเวนนคร ซึ่งได้เรี ยกว่าเป็ นชาย
ชู้ ต่อมาได้หวนกลับมาขอคืนดีกบั ประพันธ์อีกเพราะถูก
พระยาตระเวนนครทอดทิ้ง แต่ประพันธ์ปฏิเสธ อุไรจึง
กลับไปอยูบ่ า้ นพ่อและแต่งงานกับหลวงพิเศษพานิช
พ่อค้าผูม้ งั่ คัง่
๒.ฉาก
ในเรื่ องนี้ เป็ นสมัยที่คนไทยโดยเฉพาะคนชั้น
สูงได้รับอิทธิพลของวัฒนธรรมตะวันตกใหม่ๆ สภาพ
บ้านเมืองเริ่ มมีความเจริ ญแบบตะวันตก คือ มีถนน
หนทาง มีรถยนต์ ห้างร้าน เกิดขึ้นมาก มีการใช้
หนังสื อพิมพ์ในการสื่ อสาร ภาษาไทยที่มีคำทับศัพท์และ
มีสำนวนภาษาอังกฤษมาปะปนอยู่ เป็ นต้น การอ่านเรื่ อง
หัวใจชายหนุ่ม จึงเท่ากับการเข้าไปมีประสบการย้อนยุค
ร่ วมกับคนในสมัยนั้นอีกด้วย